Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania podatkiem od osób prawnych

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Dyrektywa (UE) 2016/1164 – zapobieganie unikaniu opodatkowania przez przedsiębiorstwa

JAKIE SĄ CELE DYREKTYWY?

Ustanowiono w niej przepisy służące zapobieganiu unikania opodatkowania przez przedsiębiorstwa, a przez to umożliwiające zajęcie się kwestią agresywnego planowania podatkowego na jednolitym rynku UE.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

Zakres

Dyrektywa ma zastosowanie do wszystkich podatników, którzy podlegają opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych w co najmniej jednym państwie UE, w tym do znajdujących się w co najmniej jednym państwie UE stałych zakładów podmiotów będących rezydentami do celów podatkowych w państwie trzecim.

Zwalczanie erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków (BEPS)*

W dyrektywie ustanowiono przepisy służące zapobieganiu unikania opodatkowania w czterech określonych dziedzinach z myślą o zwalczaniu erozji bazy podatkowej i przenoszenia zysków:

Ograniczenia możliwości odliczania odsetek: dotyczą sytuacji, w których przedsiębiorstwa wielonarodowe dokonują sztucznej erozji bazy podatkowej, wypłacając nadmierne odsetki jednostkom powiązanym w państwach, w których obowiązują niskie podatki. Dyrektywa ma na celu zniechęcenie przedsiębiorstw do podejmowania tych praktyk w drodze ograniczenia wysokości odsetek, które podatnik ma prawo odliczyć w danym okresie rozliczeniowym. Maksymalna wysokość podlegających odliczeniu odsetek wynosi 30% wyniku finansowego podatnika przed uwzględnieniem odsetek, opodatkowania, deprecjacji (wskaźnika informującego, jaka wartość aktywu została wykorzystana w danym punkcie czasowym) i amortyzacji (rozłożenie płatności na wiele okresów).
Przepisy dotyczące opodatkowania niezrealizowanych zysków kapitałowych w przypadku przeniesienia aktywów, rezydencji podatkowej lub stałego zakładu: dotyczą sytuacji, w których podatnicy próbują zmniejszyć swoje zobowiązania podatkowe w drodze przeniesienia rezydencji podatkowej lub aktywów do państwa, w którym obowiązują niskie podatki, wyłącznie w celach agresywnego planowania podatkowego. Przepisy te służą zapobieganiu erozji bazy podatkowej w państwie UE pochodzenia, gdy aktywa o dużej wartości są przenoszone bez zmiany właściciela poza jurysdykcję podatkową tego państwa. Dyrektywa daje podatnikom możliwość odroczenia płatności kwoty podatku i jej zapłaty w ratach przez okres pięciu lat, jednak jedynie w sytuacji, gdy przeniesienie odbywa się w obrębie UE.
Przepisy ogólne przeciw unikaniu opodatkowania: celem tych przepisów jest wypełnienie ewentualnych luk w przepisach szczegółowych danego państwa dotyczących unikania opodatkowania. Dają one organom podatkowym możliwość odmawiania podatnikom korzyści uzyskanych za sprawą przedsięwzięć stanowiących nadużycia podatkowe. Zawarte w dyrektywie przepisy ogólne przeciw unikaniu opodatkowania mają zastosowanie do uzgodnień, które są nierzeczywiste w zakresie, w jakim nie są one wprowadzane z uzasadnionych powodów handlowych, które odzwierciedlają rzeczywistość ekonomiczną.
Zasady dotyczące kontrolowanych spółek zagranicznych: dążąc do zmniejszenia swoich ogólnych zobowiązań podatkowych, grupy przedsiębiorstw mogą przenosić zyski do kontrolowanych jednostek zależnych w państwach, w których obowiązują niskie podatki. Stosowanie zasad dotyczących kontrolowanych spółek zagranicznych pozwala z powrotem przypisać dochody kontrolowanej zagranicznej jednostki zależnej, która jest nisko opodatkowana, jej jednostce dominującej, która jest wyżej opodatkowana. Wskutek tego jednostka dominująca podlega obciążeniu podatkiem z tytułu takiego dochodu w państwie, w którym jest rezydentem.

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2017/952

Z uwagi na fakt, że dyrektywa (UE) 2016/1164 miała zastosowanie do rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych* wyłącznie w obrębie UE, przyjęta została nowa dyrektywa (UE) 2017/952, której szerszy zakres pozwala zapewnić objęcie przepisami rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich. Przepisy tej przyjętej później dyrektywy zastępują przepisy dotyczące rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych zawarte w dyrektywie (UE) 2016/1164.

Przepisy dotyczące rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych: dotyczą sytuacji, w których podatnicy będący osobami prawnymi wykorzystują różnice między krajowymi systemami podatkowymi w celu zmniejszenia swoich ogólnych zobowiązań podatkowych, na przykład w drodze podwójnego odliczenia (tj. odliczenia w obu państwach) lub odliczenia dochodu w jednym państwie bez włączenia go w drugim państwie. Aby zneutralizować skutki takich rozbieżności, w dyrektywie ustanawia się przepisy stanowiące, że jedna z dwóch jurysdykcji, których dotyczą rozbieżności, powinna odmówić odliczenia płatności prowadzącej do takiego wyniku.

OD KIEDY DYREKTYWA MA ZASTOSOWANIE?

Dyrektywa (UE) 2016/1164 ma zastosowanie od dnia 8 sierpnia 2016 r., przy czym do porządku krajowego państw UE ma zostać włączona do dnia 31 grudnia 2018 r.

Dyrektywa zmieniająca (UE) 2017/952 ma zastosowanie od dnia 27 czerwca 2017 r., przy czym do porządku krajowego państw UE ma zostać włączona do dnia 31 grudnia 2019 r. (lub do dnia 31 grudnia 2021 r. w odniesieniu do rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych).

KONTEKST

Dyrektywa opiera się na planie działania na rzecz sprawiedliwego i skutecznego systemu opodatkowania przedsiębiorstw i stanowi odpowiedź na zakończenie prac w ramach projektu na rzecz walki z erozją bazy podatkowej i przenoszeniem zysków (BEPS) realizowanego przez G-20 i Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).

KLUCZOWE POJĘCIA

Erozja bazy podatkowej i przenoszenie zysków (BEPS): strategie unikania opodatkowania, w ramach których wykorzystuje się luki i rozbieżności w przepisach podatkowych w celu sztucznego kierowania zysków do państw, w których obowiązują niskie podatki lub w których nie obowiązują żadne podatki.

Rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych: uzgodnienia wykorzystujące różnice w traktowaniu do celów podatkowych instrumentów, przedsiębiorstw lub przeniesień między co najmniej dwoma państwami.

GŁÓWNY DOKUMENT

Dyrektywa Rady (UE) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiająca przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz.U. L 193 z 19.7.2016, s. 1–14)

DOKUMENTY POWIĄZANE

Dyrektywa Rady (UE) 2017/952 z dnia 29 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2016/1164 w zakresie rozbieżności w kwalifikacji struktur hybrydowych dotyczących państw trzecich (Dz.U. L 144 z 7.6.2017, s. 1–11)

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2017