Bardziej skuteczne zasady dotyczące transgranicznych postępowań upadłościowych w UE

STRESZCZENIE DOKUMENTU:

Rozporządzenie (UE) 2015/848 w sprawie postępowania upadłościowego

JAKIE SĄ CELE ROZPORZĄDZENIA?

• Ma ono na celu zapewnienie skutecznego zarządzania postępowaniem upadłościowym obejmującym osobę fizyczną lub przedsiębiorstwo prowadzące działalność gospodarczą lub interesy finansowe w państwie członkowskim Unii Europejskiej (UE) innym niż państwo, w którym mają one zwykle siedzibę.
• Przekształca ono rozporządzenie (WE) nr 1346/2000.

KLUCZOWE ZAGADNIENIA

• Rozporządzenie ustanawia ogólnounijne zasady określania:
  • sądu posiadającego jurysdykcję do wszczęcia postępowania upadłościowego,
  • właściwego prawa krajowego,
  • uznawania orzeczenia sądu w sprawie upadłości przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy lub osoby fizycznej.
• Rozporządzenie nie ma zastosowania w Danii.

Zastosowanie

Rozporządzenie ma zastosowanie do postępowań obejmujących wszystkich lub znaczną część wierzycieli dłużnika, określonych w prawie dotyczącym niewypłacalności, i w których do celów naprawczych, celów restrukturyzacji długu, reorganizacji lub likwidacji:

• 1.

  całkowicie lub częściowo odebrano dłużnikowi zarząd majątkiem i powołano zarządcę;

• 2.

  majątek i sprawy dłużnika poddano kontroli sądowej lub nadzorowi sądowemu; lub

• 3.
  postępowanie zostało wstrzymane w celu umożliwienia negocjacji między dłużnikiem a jego wierzycielami – ma to zastosowanie tylko wtedy, gdy:

  • ma miejsce w ramach postępowania mającego na celu ochronę ogólnego organu wierzycieli,
  • negocjacje zakończyły się fiaskiem, w którym to przypadku powstałoby jedno z dwóch innych rodzajów postępowania wymienionych powyżej.

Rozporządzenie obejmuje „prewencyjne” postępowania upadłościowe przewidziane w przepisach prawa krajowego, które mogą zostać wszczęte na wczesnym etapie w celu zwiększenia szans na naprawę przedsiębiorstwa. Postępowania te są wymienione w załączniku A. Ponadto zawarto w nim szerszy zakres postępowań dotyczących upadłości konsumenckiej.

Jurysdykcja

• Postępowanie toczy się przed sądami państwa członkowskiego, w którym główny interes dłużnika jest skoncentrowany. Zakłada się, że jest to:
  • lokalizacja siedziby statutowej w przypadku przedsiębiorstwa lub osoby prawnej,
  • główne miejsce wykonywania działalności w przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą lub zawodową,
  • miejsce, w którym zazwyczaj mieszkają, w przypadku każdej innej osoby.
• Takie domniemanie nie ma zastosowania, jeżeli lokalizacja zmieniła się w określonym czasie przed rozpoczęciem postępowania upadłościowego.
• Jeżeli dłużnik ma miejsce prowadzenia działalności w państwie członkowskim innym niż to, w którym jego główne interesy są skoncentrowane, takie państwo członkowskie może również wszcząć postępowanie upadłościowe przeciwko dłużnikowi. Jednakże takie „postępowanie wtórne” ogranicza się do aktywów posiadanych w tym państwie członkowskim.
• Rozporządzenie zwiększa szanse naprawy przedsiębiorstw dzięki uniknięciu wszczynania równoległego postępowania wtórnego, w którym interesy wierzycieli miejscowych są zabezpieczone w inny sposób.

Prawo właściwe

Zasadniczo prawem właściwym jest prawo państwa członkowskiego, w którym toczy się postępowanie. Prawo tego kraju określa przesłanki wszczęcia postępowania upadłościowego, sposób jego prowadzenia i zakończenia. W szczególności określa ono:

• dłużników, w stosunku do których może być prowadzone postępowanie upadłościowe,
• mienie wchodzące w skład masy upadłościowej,
• prawa wierzycieli po zakończeniu postępowania upadłościowego,
• kto ponosi koszty postępowania upadłościowego łącznie z poniesionymi wydatkami.

Uznawanie i wykonywanie

Gdy wyrok wszczynający postępowanie upadłościowe w jednym państwie członkowskim staje się skuteczny, musi być uznany we wszystkich innych państwach członkowskich z takim samym skutkiem.

Rejestry upadłości

W celu lepszego zapewnienia wierzycielom i sądom odpowiednich informacji oraz zapobieżenia wszczynaniu równoległych postępowań państwa członkowskie są zobowiązane do publikowania istotnych informacji dotyczących transgranicznych przypadków niewypłacalności w publicznie dostępnym rejestrze internetowym. Rejestry te będą połączone za pośrednictwem europejskiego portalu „e-Sprawiedliwość”, zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych.

Grupowe postępowania upadłościowe

Rozporządzenie przewiduje konkretne podejście mające na celu właściwe przeprowadzanie postępowań upadłościowych członków grup przedsiębiorstw. Obejmuje to:

• zasady zobowiązujące poszczególnych zarządców oraz sądy do wzajemnej współpracy i komunikacji;
• ograniczoną legitymację procesową* w przypadku zarządcy w postępowaniu dotyczącym innego członka tej samej grupy;
• specjalny system koordynacji postępowania dotyczącego tej samej grupy przedsiębiorstw („grupowe postępowanie koordynacyjne”).

Zmiany w załącznikach

Rozporządzenie zostało zmienione trzy razy.

• Na mocy rozporządzenia (UE) 2017/353 załącznik A (wykaz postępowań upadłościowych) i załącznik B (wykaz zarządców) do rozporządzenia (UE) 2015/848 zostały zastąpione nowymi wykazami, w których uwzględniono informacje dotyczące Polski.
• Na mocy rozporządzenia (UE) 2018/946 zastąpiono załączniki A i B, biorąc pod uwagę powiadomienia o zmianach otrzymane od Belgii, Bułgarii, Chorwacji, Łotwy i Portugalii.
• Rozporządzenie (UE) 2021/2260 zastępuje załączniki A i B w następstwie powiadomień o zmianach otrzymanych od Niemiec, Włoch, Cypru, Litwy, Węgier, Niderlandów, Austrii i Polski dotyczących zmian w ich prawie krajowym wprowadzających nowe rodzaje postępowań upadłościowych lub zarządców. Zmiana decyzji Komisji (UE) 2022/1437 potwierdza udział Irlandii w rozporządzeniu (UE) 2021/2260.

OD KIEDY ROZPORZĄDZENIE MA ZASTOSOWANIE?

Ma ono zastosowanie od 26 czerwca 2017 r. Rozporządzenie (UE) 2015/848 przekształciło i zastąpiło rozporządzenie (WE) nr 1346/2000 wraz z jego kolejnymi zmianami.

KONTEKST

Więcej informacji:

• Postępowania upadłościowe (Komisja Europejska).

KLUCZOWE POJĘCIA

GŁÓWNY DOKUMENT

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 z dnia 20 maja 2015 r. w sprawie postępowania upadłościowego (przekształcenie) (Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 19–72)

Kolejne zmiany do rozporządzenia (UE) 2015/848 zostały włączone do tekstu podstawowego. Tekst skonsolidowany ma jedynie wartość dokumentacyjną.

DOKUMENTY POWIĄZANE

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2017/1105 z dnia 12 czerwca 2017 r. ustanawiające formularze, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848 w sprawie postępowania upadłościowego (Dz.U. L 160 z 22.6.2017, s. 1–26).

Ostatnia aktualizacja: 14.09.2022