–

w imieniu Telenor Magyarország Zrt. – A. Losonci i P. Galambos, których wspierał M. Orbán, ügyvéd,

–

w imieniu Nemzeti Média- és Hírközlési Hatóság Elnöke – I. Kun, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu rządu węgierskiego – początkowo M.Z Fehér i Zs. Wagner, a następnie M.Z. Fehér, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu czeskiego – M. Smolek, J. Vláčil i A. Brabcová, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu niemieckiego – J. Möller i D. Klebs, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu niderlandzkiego – M.K. Bulterman i M.J. Langer, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu austriackiego – początkowo G. Hesse i J. Schmoll, a następnie J. Schmoll, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu rumuńskiego – początkowo C.-R. Canţăr, E. Gane, R.I. Haţieganu i A. Wellman, a następnie E. Gane, R.I. Haţieganu i A. Wellman, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu słoweńskiego – N. Pintar Gosenca i A. Dežman Mušič, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu rządu fińskiego – M. Pere, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – G. Braun, L. Havas i L. Nicolae, w charakterze pełnomocników,

1

Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczą wykładni art. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2120 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiającego środki dotyczące dostępu do otwartego Internetu oraz zmieniającego dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, a także rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii (Dz.U. 2015, L 310, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2016, L 27, s. 14).

2

Wnioski te zostały złożone w ramach dwóch sporów pomiędzy Telenor Magyarország Zrt. (zwaną dalej „spółką Telenor”) a Nemzeti Média- és Hírközlési Hatóság Elnöke (prezesem krajowego urzędu ds. mediów i komunikacji, Węgry, zwanym dalej „prezesem urzędu”) w przedmiocie dwóch decyzji, na mocy których wyżej wymieniony prezes urzędu nakazał spółce Telenor zaprzestanie świadczenia niektórych spośród świadczonych przez tę spółkę usług dostępu do Internetu.

3

Motywy 1, 3, 6–9 i 11 rozporządzenia 2015/2120 brzmią następująco:

[…]

[…]

[…]

4

Artykuł 1 rozporządzenia 2015/2120, zatytułowany „Przedmiot i zakres stosowania”, zawiera ust. 1, zgodnie z którym:

„Niniejsze rozporządzenie ustanawia wspólne zasady w celu zagwarantowania równego i niedyskryminacyjnego traktowania transmisji danych w ramach świadczenia usług dostępu do [I]nternetu oraz związanych z tym praw użytkowników końcowych”.

5

Zgodnie z art. 2 tego rozporządzenia definicje zawarte w art. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2002/21/WE z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci i usług łączności elektronicznej (dyrektywy „ramowej”) (Dz.U. 2002, L 108, s. 33) stosuje się również na użytek tego rozporządzenia.

6

Artykuł 3 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Zagwarantowanie dostępu do otwartego [I]nternetu”, stanowi w ust. 1–3:

„1.   Użytkownicy końcowi mają prawo – za pomocą usługi dostępu do [I]nternetu – do uzyskania dostępu do informacji i treści oraz do ich rozpowszechniania, a także do korzystania z wybranych aplikacji i usług oraz ich udostępniania, jak również do korzystania z wybranych urządzeń końcowych, niezależnie od lokalizacji użytkownika końcowego lub dostawcy usług czy też od lokalizacji, miejsca pochodzenia lub miejsca docelowego informacji, treści lub usługi.

[…]

2.   Postanowienia umowne uzgodnione między dostawcami usług dostępu do [I]nternetu a użytkownikami końcowymi, dotyczące warunków finansowych i technicznych oraz cech usług dostępu do [I]nternetu, takich jak cena, ilości danych lub prędkości, oraz jakiekolwiek praktyki handlowe dostawców usług dostępu do [I]nternetu, nie mogą ograniczać korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw określonych w ust. 1.

3.   Dostawcy usług dostępu do [I]nternetu, w czasie świadczenia usług dostępu do [I]nternetu, traktują wszystkie transmisje danych równo, bez dyskryminacji, ograniczania czy ingerencji, bez względu na nadawcę i odbiorcę, konsultowane lub rozpowszechniane treści, wykorzystywane lub udostępniane aplikacje lub usługi, lub też na wykorzystywane urządzenia końcowe.

Akapit pierwszy nie stoi na przeszkodzie stosowaniu przez dostawców usług dostępu do [I]nternetu odpowiednich środków zarządzania ruchem. Aby środki te mogły być uznane za odpowiednie, muszą być przejrzyste, niedyskryminacyjne i proporcjonalne oraz nie mogą być podyktowane względami handlowymi, lecz muszą opierać się na obiektywnych różnicach w wymogach dotyczących technicznej jakości usług w zakresie określonych kategorii ruchu. Środki takie nie obejmują monitorowania konkretnych treści i nie mogą być utrzymywane dłużej, niż jest to konieczne.

Dostawcy usług dostępu do [I]nternetu nie mogą stosować środków zarządzania ruchem wykraczających poza środki określone w akapicie drugim, a w szczególności nie mogą blokować, spowalniać, zmieniać, ograniczać, pogarszać jakości ani faworyzować określonych treści, aplikacji lub usług, lub szczególnych ich kategorii, ani też ingerować w nie, z wyjątkiem przypadków, w których jest to konieczne, i jedynie tak długo, jak jest to konieczne, aby:

7

Artykuł 5 tego rozporządzenia, zatytułowany „Nadzór i egzekwowanie wykonywania przepisów”, stanowi w ust. 1 akapit pierwszy:

„Krajowe organy regulacyjne ściśle monitorują i zapewniają zgodność z art. 3 i 4 oraz wspierają dalszą dostępność niedyskryminacyjnego dostępu do [I]nternetu z zachowaniem poziomów jakości, które odzwierciedlają postęp techniczny. W związku z tym krajowe organy regulacyjne mogą wprowadzać wymogi dotyczące charakterystyk technicznych, wymogi minimalne dotyczące jakości usług oraz inne odpowiednie i niezbędne środki w odniesieniu do jednego lub większej liczby dostawców łączności elektronicznej dla ludności, w tym dostawców usług dostępu do [I]nternetu”.

8

Artykuł 2 dyrektywy 2002/21 zawiera następujące definicje:

[…]

[…]”.

9

Spółka Telenor, z siedzibą na Węgrzech, jest istotnym podmiotem działającym w sektorze technologii informacyjnych i komunikacji. W szczególności świadczy ona usługi dostępu do Internetu. Do usług oferowanych potencjalnym klientom należą dwie oferty pakietowe zwane odpowiednio „MyChat” i „MyMusic”.

10

„MyChat” jest ofertą pakietową umożliwiającą klientom, którzy ją wybiorą, po pierwsze, zakup danych w ilości jednego gigabajtu i korzystanie z nich bez ograniczeń, aż do wyczerpania limitu, poprzez swobodny dostęp do oferowanych aplikacji i usług, przy czym korzystanie z sześciu szczególnych aplikacji służących do komunikacji online – mianowicie z Facebooka, Facebooka Messengera, Instagramu, Twittera, Vibera i Whatsappa, które zostały objęte „stawką zerową” – nie jest potrącane z oferowanej ilości danych. Po drugie, wspomniana oferta pakietowa przewiduje, że po wyczerpaniu przewidzianej ilości danych klienci, którzy ją wybiorą, mogą nadal korzystać bez ograniczeń ze wspomnianych sześciu szczególnych aplikacji, natomiast środki polegające na spowolnieniu transmisji danych są stosowane względem pozostałych dostępnych aplikacji i usług.

11

„MyMusic” jest ofertą pakietową, na którą składają się trzy różne produkty, zwane odpowiednio „MyMusic Start”, „MyMusic Nonstop” i „MyMusic Deezer”, które są dostępne dla klientów dysponujących wcześniej pakietem usług dostępu do Internetu i które umożliwiają klientom, którzy je wybrali, przede wszystkim słuchanie muzyki online za pomocą m.in. czterech aplikacji do transmisji muzyki, mianowicie Apple Music, Deezera, Spotify’a i Tidala oraz sześciu usług radiowych, przy czym korzystanie z tych aplikacji i usług objętych „stawką zerową” nie jest potrącane z ilości danych zawartych w zakupionym pakiecie. Po drugie, wspomniana oferta pakietowa przewiduje, że po wyczerpaniu przewidzianej ilości danych klienci, którzy ją wybiorą, mogą nadal korzystać bez ograniczeń z tych szczególnych aplikacji i usług, natomiast środki polegające na zablokowaniu lub spowolnieniu transmisji danych są stosowane względem pozostałych dostępnych aplikacji i usług.

12

Po wszczęciu dwóch postępowań mających na celu kontrolę zgodności, odpowiednio „MyChat” i „MyMusic” z art. 3 rozporządzenia 2015/2120, Nemzeti Média- és Hírközlési Hatóság (krajowy urząd ds. komunikacji i mediów, Węgry) wydał dwie decyzje, w których uznał, że oferty pakietowe przewidywały środki zarządzania transmisją danych niezgodne z obowiązkiem równego i niedyskryminującego traktowania, o którym mowa w art. 3 ust. 3, oraz że spółka Telenor winna wycofać wspomniane oferty.

13

Obie te decyzje zostały następnie utrzymane w mocy dwoma decyzjami prezesa urzędu, który uznał w szczególności, że badanie zgodności środków zarządzania transmisją danych z art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120 nie wymagało oceny oddziaływania tych środków na wykonywanie praw użytkowników końcowych, ustanowionych w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia.

14

Spółka Telenor zaskarżyła te dwie decyzje prezesa urzędu do Fővárosi Törvényszék (sądu dla miasta stołecznego Budapeszt, Węgry).

15

Spółka ta twierdzi co do istoty, że oferty pakietowe „MyChat” i „MyMusic” stanowią część umów zawartych z jej klientami i że jako takie nie mogą wchodzić w zakres stosowania jedynie art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120, z wyłączeniem art. 3 ust. 3 tego rozporządzenia, który dotyczy jedynie środków zarządzania transmisją danych wprowadzanych jednostronnie przez dostawców usług dostępu do Internetu. Ponadto w każdym razie w celu ustalenia, czy takie oferty pakietowe są zgodne z drugim z tych przepisów, konieczne byłoby – tak samo jak w celu zbadania ich zgodności z pierwszym z tych przepisów – dokonanie oceny ich oddziaływania na korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw. W konsekwencji wspomniane oferty grupowe nie mogą zostać uznane za niezgodne z art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120 z tego tylko powodu, że stanowią środki zarządzania transmisją danych niezgodne z obowiązkiem równego i niedyskryminującego traktowania ustanowionego tym przepisem, tak jak uczynił to prezes urzędu.

16

Prezes urzędu twierdzi natomiast, że to, w świetle którego z przepisów art. 3 rozporządzenia 2015/2120 należy badać dane zachowanie, zależy nie od formy tego zachowania, lecz od jego treści. Ponadto twierdzi on, że w odróżnieniu od art. 3 ust. 2, który wymaga dokonania oceny oddziaływania postanowień umownych i praktyk handlowych stosowanych przez dostawców usług dostępu do Internetu na korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw, art. 3 ust. 3 zakazuje stosowania wszelkich środków polegających na nierównym lub dyskryminującym zarządzaniu transmisją danych, przy czym nie ma potrzeby rozróżniania środków wprowadzonych na podstawie umowy zawartej przez użytkownika końcowego z dostawcą od środków opartych na praktyce handlowej dostawcy. Ponadto wszystkie wspomniane środki są – jako takie – zakazane i w konsekwencji nie ma potrzeby dokonywania oceny ich oddziaływania na korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw.

17

Stwierdziwszy, że rozporządzenie 2015/2120 ma na celu zapewnienie neutralności Internetu, z którego to względu ma ono kardynalne znaczenie, sąd odsyłający uważa w istocie, że w zawisłych przed nim sporach zostały podniesione dwie nowe kwestie prawne dotyczące najistotniejszych przepisów tego rozporządzenia.

18

W tym względzie sąd ten wskazuje w pierwszej kolejności, że równolegle z art. 3 ust. 1 i 2 rozporządzenia 2015/2120, które gwarantują pewną liczbę praw użytkownikom końcowym usług dostępu do Internetu i które zakazują dostawcom takich usług stosowania postanowień lub praktyk handlowych ograniczających korzystanie z tych praw, art. 3 ust. 3 ustanawia powszechny obowiązek równego i niedyskryminującego traktowania transmisji danych. Jednakże treść tego rozporządzenia nie pozwala na rozstrzygnięcie, czy oferty pakietowe, które są stosowane przez dostawcę usług dostępu do Internetu w drodze umów zawieranych z jego klientami i które przewidują stosowanie „stawki zerowej” pozwalającej tym klientom na nieograniczone korzystanie z niektórych aplikacji i usług szczególnych, przy czym korzystanie to nie jest potrącane z zakupionej ilości danych, a po jej wyczerpaniu środki polegające na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych są stosowane do pozostałych dostępnych aplikacji i usług wchodzących w zakres zastosowania art. 3 ust. 2 lub art. 3 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia.

19

Po drugie, brzmienie obu wspomnianych wyżej ustępów z art. 3 nie wyjaśnia również – po ustaleniu, który z przytoczonych przepisów znajduje zastosowanie do takich zachowań – jaką metodologię należy zastosować w celu rozstrzygnięcia, czy zachowania te są zgodne z rozporządzeniem 2015/2120.

20

W tych okolicznościach Fővárosi Törvényszék (sąd dla miasta stołecznego Budapeszt) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi, które w sprawach C‑807/18 i C‑39/19 mają identyczne brzmienie:

21

Postanowieniem prezesa Trybunału z dnia 8 marca 2019 r. sprawy C‑807/18 i C‑39/19 zostały połączone do celów pisemnego i ustnego etapu postępowania i wydania wyroku.

22

Poprzez cztery pytania, które zostaną rozpatrzone łącznie, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 3 rozporządzenia 2015/2120 należy interpretować w taki sposób, że oferty pakietowe stosowane przez dostawcę usług dostępu do Internetu w drodze umów zawartych z użytkownikami końcowymi – zgodnie z którymi użytkownicy ci mogą nabywać pakiety dające im prawo do korzystania bez ograniczeń z określonej ilości danych, przy czym korzystanie z określonych aplikacji i usług szczególnych objętych „stawką zerową” nie jest potrącane z tej ilości danych, a po jej wyczerpaniu mogą oni nadal korzystać bez ograniczeń z tych szczególnych aplikacji i usług, natomiast środki polegające na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych są stosowane do pozostałych dostępnych aplikacji i usług – są sprzeczne z art. 3 ust. 2 w związku z art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2015/2120 i ewentualnie lub kumulatywnie z art. 3 ust. 3.

23

Zgodnie z art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120, z jednej strony umowy zawarte między dostawcami usług dostępu do Internetu a użytkownikami końcowymi, a z drugiej strony, praktyki handlowe stosowane przez tych dostawców – nie powinny ograniczać korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw, o których mowa w art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia. Prawa te obejmują w szczególności – jak wynika z tego ostatniego przepisu, objaśnionego w motywie 6 rozporządzenia 2015/2120 – prawo do wykorzystywania treści, aplikacji i usług za pośrednictwem usługi dostępu do Internetu oraz prawo do udostępniania takich treści, aplikacji i usług za jego pośrednictwem.

24

Z kolei art. 3 ust. 3 akapit pierwszy rozporządzenia 2015/2120 przewiduje przede wszystkim, że dostawcy usług dostępu do Internetu traktują całą transmisję danych równo i bez dyskryminacji, ograniczania lub ingerencji, bez względu między innymi na stosowane aplikacje lub usługi.

25

Przepis ten stanowi następnie w akapicie drugim, że jego akapit pierwszy nie stoi na przeszkodzie stosowaniu przez dostawców usług dostępu do Internetu odpowiednich środków zarządzania transmisją danych, i dodaje, że aby środki te mogły być uznane za odpowiednie, muszą być, po pierwsze, przejrzyste, niedyskryminacyjne i proporcjonalne, a po drugie nie mogą być podyktowane względami handlowymi, lecz muszą opierać się na obiektywnych różnicach w wymogach dotyczących technicznej jakości usług w zakresie określonych kategorii transmisji danych, a po trzecie – nie dotyczyć monitorowania treści i nie mogą być utrzymywane dłużej, niż jest to konieczne.

26

Wreszcie wspomniany przepis przewiduje w akapicie trzecim, że dostawcy usług dostępu do Internetu nie mogą stosować środków zarządzania transmisją danych wykraczających poza środki określone w akapicie drugim, a w szczególności nie mogą blokować, spowalniać, zmieniać, ograniczać, pogarszać jakości, ani faworyzować określonych aplikacji, kategorii aplikacji, usług lub szczególnych ich kategorii, ani też ingerować w nie, z wyjątkiem przypadków, w których jest to konieczne, i jedynie tak długo, jak jest to konieczne, aby zapewnić zgodność z aktami prawodawczymi Unii lub zgodnymi z prawem Unii przepisami prawa krajowego lub ze środkami służącymi wykonaniu takich aktów prawodawczych lub aby utrzymać integralność i bezpieczeństwo sieci, usług świadczonych za pośrednictwem sieci oraz urządzeń końcowych użytkowników końcowych lub aby zapobiec przeciążeniom sieci oraz złagodzić ich skutki.

27

Te różne przepisy mają na celu, jak wynika z art. 1 rozporządzenia 2015/2120 i jak zauważył rzecznik generalny w pkt 27–29 opinii, zapewnienie równego i niedyskryminującego traktowania transmisji danych w ramach świadczenia usług dostępu do Internetu, a także praw pokrewnych użytkowników końcowych.

28

Ponieważ zgodnie z art. 5 rozporządzenia 2015/2120 przestrzeganie tych przepisów – a poprzez nie – celów realizowanych tym rozporządzeniem, jest zapewnione przez krajowe organy regulacyjne pod kontrolą sądów krajowych i w świetle wyjaśnień przedstawionych przez Trybunał, ustalenie w każdym konkretnym przypadku, czy takie zachowanie danego dostawcy usług dostępu do Internetu, przy uwzględnieniu jego cech charakterystycznych, podlega art. 3 ust. 2 tego rozporządzenia albo jego art. 3 ust. 3, albo tym przepisom kumulatywnie, rozpoczyna się od zbadania, w tym ostatnim przypadku, jednego lub drugiego z tych przepisów. Jeżeli krajowy organ regulacyjny uzna, że zachowanie danego dostawcy usług dostępu do Internetu jest w całości niezgodne z art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120, może on zaniechać ustalenia, czy zachowanie to jest również niezgodne z art. 3 ust. 2.

29

W niniejszej sprawie z informacji przedstawionych Trybunałowi wynika, że oferty pakietowe rozpatrywane w postępowaniu głównym mają – jak wynika z brzmienia pytań prejudycjalnych i z treści obu postanowień odsyłających, które zostały streszczone w pkt 9–11 i 18 niniejszego wyroku – cztery cechy. Po pierwsze, dostawca usług dostępu do Internetu, który je stworzył, oferuje je potencjalnym klientom na Węgrzech, aby następnie zrealizować je w drodze dwustronnych umów z zainteresowanymi klientami. Po drugie, te oferty pakietowe dają każdemu z klientów, którzy je wybrali, prawo do korzystania bez ograniczeń – w granicach ilości danych zawartej w pakiecie, który klient zakupuje od dostawcy usług dostępu do Internetu – wszystkich dostępnych aplikacji i usług, przy czym korzystanie z niektórych szczególnych aplikacji i usług jest objęte „stawką zerową”. Po trzecie, wspomniane oferty pakietowe przewidują, że po wyczerpaniu zakupionej ilości danych każdy klient, który je nabył, może nadal korzystać bez ograniczeń z owych szczególnych aplikacji i usług. Po czwarte, wyczerpanie ilości danych zawartej w pakiecie podlegającym tym warunkom powoduje zastosowanie przez dostawcę usług dostępu do Internetu wobec każdego klienta środków polegających na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych związanej z korzystaniem z każdej aplikacji i usługi innej niż te, które są objęte stawką zerową.

30

Co się tyczy w pierwszej kolejności art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120 w związku z art. 3 ust. 1 tego rozporządzenia, należy przede wszystkim zauważyć, że drugi z tych przepisów przewiduje, iż prawa, które gwarantuje on użytkownikom końcowym usług dostępu do Internetu, mogą być wykonywane „za pomocą usługi dostępu do Internetu” i że pierwszy z tych przepisów wymaga, aby taka usługa nie oznaczała ograniczenia w korzystaniu z tych praw.

31

Ponadto z art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120 w związku z motywem 7 tego rozporządzenia wynika, że usługi danego dostawcy dostępu do Internetu powinny być oceniane w świetle tego wymogu przez krajowe organy regulacyjne działające na podstawie art. 5 tego rozporządzenia i pod kontrolą właściwych sądów krajowych, z uwzględnieniem zarówno umowy zawartej przez tego dostawcę z użytkownikami końcowymi, jak i stosowanych przez niego praktyk handlowych.

32

W tym względzie należy zauważyć, po pierwsze, że art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120 dotyczy „postanowień umownych”, na podstawie których dostawca usług dostępu do Internetu z jednej strony i użytkownik końcowy z drugiej strony uzgadniają warunki handlowe i techniczne, jak również cechy usług dostępu do Internetu świadczonych przez dostawcę na rzecz użytkownika, takie jak cena sprzedaży i ilość danych oraz opłaty towarzyszące.

33

Jak wynika z motywu 7 rozporządzenia 2015/2120, umowy te konkretyzują przysługującą każdemu użytkownikowi końcowemu swobodę wyboru usług, za pomocą których zamierza on wykonywać prawa gwarantowane przez to rozporządzenie, w zależności od ich cech. W tym samym motywie dodano jednak, że takie postanowienia umowne nie powinny ograniczać korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw, ani w konsekwencji umożliwiać obejścia przepisów tego rozporządzenia dotyczących gwarancji dostępu do otwartego Internetu.

34

Co się tyczy „praktyk handlowych”, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120, przepis ten wyjaśnia, że chodzi o „praktyki dostawców usług dostępu do Internetu”. Celem ich nie jest zatem odzwierciedlanie porozumienia woli pomiędzy dostawcą a użytkownikiem końcowym; inaczej niż ma to miejsce w przypadku „postanowień umownych”, do których odnosi się równolegle wspomniany przepis.

35

Te praktyki handlowe mogą obejmować w szczególności zachowanie dostawcy usług dostępu do Internetu polegające na proponowaniu potencjalnym klientom wariantów lub szczególnych kombinacji tych usług w celu zaspokojenia oczekiwań i preferencji różnych klientów, a w stosownym wypadku zawarcie z każdym z nich indywidualnej umowy, co może skutkować wprowadzeniem większej lub mniejszej liczby umów o identycznej lub podobnej treści, w zależności od tych oczekiwań i preferencji. Podobnie jak postanowienia umowne, o których mowa w art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120, wspomniane praktyki handlowe nie powinny jednak ograniczać korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw, ani w konsekwencji umożliwiać obejścia przepisów tego rozporządzenia dotyczących gwarancji dostępu do otwartego Internetu.

36

Po drugie, z art. 2 rozporządzenia 2015/2120 i z przepisów dyrektywy 2002/21, do których rozporządzenie to odsyła, w szczególności z jej art. 2 lit. h), i) i n), wynika, że pojęcie „użytkowników końcowych” obejmuje wszystkie osoby fizyczne lub prawne, które korzystają lub które ubiegają się o publicznie dostępną usługę łączności elektronicznej, inną niż te, które oferują publiczne sieci łączności lub publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej. Pojęcie to obejmuje zatem zarówno konsumentów, jak i profesjonalistów, takich jak przedsiębiorstwa lub osoby prawne prowadzące działalność niezarobkową.

37

Ponadto pojęcie to obejmuje zarówno osoby fizyczne lub prawne, które korzystają z usług dostępu do Internetu w celu uzyskania dostępu do treści, aplikacji i usług lub się o nie ubiegają, jak i osoby, które opierają się na dostępie do Internetu w celu udostępniania treści, aplikacji i usług.

38

Artykuł 3 ust. 1 rozporządzenia 2015/2120 i motyw 6 tego rozporządzenia odnoszą się także w szczególności do tych dwóch kategorii użytkowników końcowych, których prawo dostępu w szczególności do informacji i treści, a także prawo do korzystania z aplikacji i usług, ale także prawo do rozpowszechniania informacji i treści oraz do dostarczania aplikacji i usług, zostało w nich potwierdzone.

39

Wynika z tego, że ewentualne istnienie zakazanego ograniczenia korzystania przez użytkowników końcowych z ich praw, o którym mowa w pkt 30 niniejszego wyroku, należy oceniać z uwzględnieniem oddziaływania postanowień umownych lub praktyk handlowych danego dostawcy usług dostępu do Internetu na prawa nie tylko przedsiębiorców i konsumentów, którzy korzystają z usług dostępu do Internetu lub którzy świadczą usługi dostępu do Internetu w celu uzyskania dostępu do treści, aplikacji i usług, ale również profesjonalistów, którzy opierają się na takich usługach dostępu do Internetu w celu udostępniania treści, udostępniania aplikacji i świadczenia usług. W tym względzie z motywu 7 rozporządzenia 2015/2120 wynika, że przy ocenie postanowień umownych i praktyk handlowych danego dostawcy konieczne jest właśnie uwzględnienie między innymi pozycji rynkowych tej kategorii przedsiębiorców.

40

Po trzecie, art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120 odnosi się, w kontekście przywołanym w poprzednim punkcie, do „postanowień umownych” i „praktyk handlowych” danego dostawcy usług dostępu do Internetu przy użyciu, w wielu wersjach językowych, w sposób systematyczny – liczby mnogiej.

41

Ponadto w motywie 7 rozporządzenia 2015/2120 wyjaśniono, że ocena ewentualnego istnienia ograniczenia w korzystaniu z praw użytkowników końcowych wymaga ustalenia, czy porozumienia i praktyki handlowe takiego dostawcy, ze względu na ich „zakres”, prowadzą do sytuacji, w których wybór użytkowników końcowych jest w znacznym stopniu ograniczony, uwzględniając w szczególności pozycje na rynku odpowiednio dostawców usług dostępu do Internetu, a także dostawców treści, aplikacji i usług, których to dotyczy.

42

Wynika z tego, że prawodawca Unii nie zamierzał ograniczać oceny postanowień umownych i praktyk handlowych stosowanych przez dostawcę usług dostępu do Internetu w odniesieniu do konkretnego postanowienia umownego lub takiej czy innej praktyki handlowej rozpatrywanych indywidualnie, lecz przewidział również dokonanie oceny całości postanowień umownych i praktyk handlowych tego dostawcy.

43

W świetle tych różnych okoliczności należy przede wszystkim stwierdzić, że umowa, na mocy której dany klient wybiera ofertę pakietową, z której wynika, iż po przekroczeniu ilości danych zawartej w zakupionym pakiecie klient ten ma dostęp bez ograniczeń tylko do niektórych aplikacji i do niektórych usług objętych „stawką zerową”, może prowadzić do ograniczenia korzystania z praw określonych w art. 3 ust. 1 rozporządzenia 2015/2120. Zgodność takiej umowy z art. 3 ust. 2 tego rozporządzenia powinna być oceniana odrębnie dla każdego przypadku, w świetle parametrów wskazanych w motywie 7 tego rozporządzenia.

44

Następnie takie oferty wchodzące w zakres pojęcia praktyki handlowej, w rozumieniu art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120, ze względu na łączne oddziaływanie postanowień umownych, do których mogą prowadzić, mogą zwiększyć korzystanie z niektórych szczególnych aplikacji i usług, a mianowicie tych, które mogą być wykorzystywane bez ograniczeń wedle „stawki zerowej” po wyczerpaniu ilości danych zawartej w pakiecie zakupionym przez klientów, i w związku z tym uczynić korzystanie z innych dostępnych aplikacji i usług rzadkim, przy uwzględnieniu środków za pomocą których dany dostawca dostępu do Internetu czyni to korzystanie technicznie utrudnionym, a wręcz niemożliwym.

45

Wreszcie im większa jest liczba klientów – zawierających umowy, w ramach których przyjmują takie oferty pakietowe, tym większe jest skumulowane oddziaływanie tych umów, przy uwzględnieniu ich zakresu, poprzez który mogą one prowadzić do znacznego ograniczenia korzystania przez użytkowników końcowych ich praw, a nawet naruszać samą istotę tych praw, o której mowa wyraźnie w motywie 7 rozporządzenia 2015/2120.

46

Wynika z tego, że zawieranie takich umów na znaczącej części rynku może ograniczać korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw w rozumieniu art. 3 ust. 2 rozporządzenia 2015/2120.

47

W drugiej kolejności, co się tyczy art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120, należy przede wszystkim zauważyć, że – jak wynika z pkt 24 niniejszego wyroku – akapit pierwszy tego przepisu w związku z motywem 8 tego rozporządzenia nakłada na dostawców usług dostępu do Internetu powszechny obowiązek równego traktowania bez dyskryminacji, ograniczenia lub ingerencji w transmisję danych, od którego nie można w żadnym wypadku odstąpić poprzez praktyki handlowe stosowane przez tych dostawców lub umowy zawarte przez nich z użytkownikami końcowymi.

48

Następnie, jak wynika z art. 3 ust. 3 akapit drugi oraz z motywu 9 rozporządzenia 2015/2120, w świetle którego należy interpretować ten powszechny obowiązek, dostawcy usług dostępu do Internetu zachowują możliwość przyjęcia odpowiednich środków zarządzania transmisją danych. Jednakże możliwość ta jest uzależniona od warunku, że środki takie są oparte na „obiektywnych różnicach w wymogach dotyczących technicznej jakości usług w zakresie określonych kategorii ruchu [transmisji danych]”, a nie są podyktowane „względami handlowymi”. W szczególności za oparty na takich „względach handlowych” należy uznać każdy środek stosowany przez dostawcę usługi dostępu do Internetu w stosunku do każdego użytkownika końcowego, określony w pkt 36 i 37 niniejszego wyroku, który – nie opierając się na takich obiektywnych różnicach – prowadzi do nierównego i niedyskryminującego traktowania treści, aplikacji lub usług proponowanych przez różnych dostawców treści, aplikacji lub usług.

49

Wreszcie z art. 3 ust. 3 akapit trzeci rozporządzenia 2015/2120 wynika, że – ze względu na to, iż nie zostały one przyjęte na czas określony i nie są niezbędne do tego, by dostawca usług dostępu do Internetu mógł bądź spełnić obowiązek prawny, bądź zachować integralność i bezpieczeństwo sieci, albo zapobiec przeciążeniu sieci lub je naprawić – wszelkie środki polegające na zablokowaniu, spowolnieniu, zmianie, ograniczeniu, zakłóceniu, pogorszeniu lub traktowaniu w sposób dyskryminacyjny między innymi szczególnych aplikacji lub usług nie mogą zostać uznane za odpowiednie w rozumieniu art. 3 ust. 3 akapit drugi tego rozporządzenia i w związku z tym winny być postrzegane, jako takie, jako niezgodne z tym przepisem.

50

Wynika z tego, że aby stwierdzić tę niezgodność, nie jest wymagana żadna ocena oddziaływania tych środków na korzystanie przez użytkowników końcowych z ich praw, ponieważ art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120 nie przewiduje takiego wymogu dla oceny przestrzegania powszechnego obowiązku, który ustanawia.

51

W niniejszej sprawie, po pierwsze, zachowania rozpatrywane w postępowaniu głównym obejmują środki polegające na blokowaniu lub spowolnieniu transmisji danych, związane ze stosowaniem niektórych aplikacji i niektórych usług, które wchodzą w zakres stosowania art. 3 ust. 3 rozporządzenia 2015/2120, niezależnie od tego, czy wynikają one z umowy zawartej z dostawcą usług dostępu do Internetu, z praktyki handlowej tego dostawcy lub ze środka technicznego stosowanego przez tego dostawcę, który nie jest związany ani z postanowieniem umownym, ani z praktyką handlową. Te środki blokowania lub spowolnienia transmisji danych są stosowane w uzupełnieniu „stawki zerowej”, z której korzystają zainteresowani użytkownicy końcowi, i czynią technicznie trudniejszym, a nawet niemożliwym, korzystanie przez nich z aplikacji i usług nieobjętych tą stawką.

52

W konsekwencji okazuje się, że środki te nie opierają się na obiektywnych różnicach między wymaganiami technicznymi co do jakości niektórych szczególnych kategorii transmisji danych, ale na względach natury handlowej.

53

Po drugie, z akt sprawy w żaden sposób nie wynika, by wspomniane środki były objęte jednym z trzech wyjątków wyliczonych w art. 3 ust. 3 akapit trzeci rozporządzenia 2015/2120.

54

Mając na względzie całość powyższych rozważań, na pytania przedłożone przez sąd odsyłający trzeba odpowiedzieć, iż art. 3 rozporządzenia 2015/2120 należy interpretować w ten sposób, że oferty pakietowe stosowane przez dostawcę usług dostępu do Internetu w drodze umów zawieranych z użytkownikami końcowymi, zgodnie z którymi użytkownicy końcowi mogą nabywać pakiety dające im prawo do korzystania bez ograniczeń z określonej ilości danych, przy czym korzystanie z niektórych aplikacji i niektórych usług szczególnych objętych „stawką zerową” nie jest potrącane z tej ilości danych, a po jej wyczerpaniu mogą oni nadal korzystać bez ograniczeń z tych szczególnych aplikacji i usług, natomiast środki polegające na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych są stosowane do pozostałych dostępnych aplikacji i usług:

55

Dla stron w postępowaniach głównych niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniach głównych, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (wielka izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2120 z dnia 25 listopada 2015 r. ustanawiającego środki dotyczące dostępu do otwartego Internetu oraz zmieniającego dyrektywę 2002/22/WE w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników, a także rozporządzenie (UE) nr 531/2012 w sprawie roamingu w publicznych sieciach łączności ruchomej wewnątrz Unii, należy interpretować w ten sposób, że oferty pakietowe stosowane przez dostawcę usług dostępu do Internetu w drodze umów zawieranych z użytkownikami końcowymi, na podstawie których użytkownicy końcowi mogą nabywać pakiety dające im prawo do korzystania bez ograniczeń z określonej ilości danych, przy czym korzystanie z niektórych aplikacji i niektórych usług szczególnych objętych „stawką zerową” nie jest potrącane z tej ilości danych, a po jej wyczerpaniu mogą oni nadal korzystać bez ograniczeń z tych szczególnych aplikacji i usług, natomiast środki polegające na blokowaniu lub spowalnianiu transmisji danych są stosowane do pozostałych dostępnych aplikacji i usług: