WYROK TRYBUNAŁU (druga izba)

z dnia 31 maja 2018 r. ( *1 )

Odesłanie prejudycjalne – Rozporządzenie (UE) nr 604/2013 – Ustalenie państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego – Postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia – Artykuł 26 ust. 1 – Przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed akceptacją wniosku o wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek

W sprawie C‑647/16

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez tribunal administratif de Lille (sąd administracyjny w Lille, Francja) postanowieniem z dnia 1 grudnia 2016 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 15 grudnia 2016 r., w postępowaniu:

Adil Hassan

przeciwko

Préfet du Pas-de-Calais,

TRYBUNAŁ (druga izba),

w składzie: M. Ilešič (sprawozdawca), prezes izby, A. Rosas, C. Toader, A. Prechal i E. Jarašiūnas, sędziowie,

rzecznik generalny: P. Mengozzi,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

rozważywszy uwagi przedstawione:

w imieniu rządu francuskiego przez D. Colasa, E. de Moustier i E. Armoet, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu rządu węgierskiego przez Z. Fehéra, działającego w charakterze pełnomocnika,

w imieniu Komisji Europejskiej przez M. Condou-Durande, działającą w charakterze pełnomocnika,

po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 20 grudnia 2017 r.,

wydaje następujący

Wyrok

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 26 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca (Dz.U. 2013, L 180, s. 31, zwanego dalej rozporządzeniem „Dublin III”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Adilem Hassanem, obywatelem irackim, a préfet du Pas-de-Calais (prefektem Pas-de-Calais, Francja) dotyczącego zgodności z prawem decyzji, w której nakazano przekazanie A. Hassana do Niemiec.

Ramy prawne

Prawo Unii

Rozporządzenie (UE) nr 603/2013

3

Zgodnie z motywem 4 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 603/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia systemu Eurodac do porównywania odcisków palców w celu skutecznego stosowania rozporządzenia (UE) nr 604/2013 w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca oraz w sprawie występowania o porównanie z danymi Eurodac przez organy ścigania państw członkowskich i Europol na potrzeby ochrony porządku publicznego, oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) nr 1077/2011 ustanawiające Europejską Agencję ds. Zarządzania Operacyjnego Wielkoskalowymi Systemami Informatycznymi w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości (Dz.U. 2013, L 180, s. 1):

„Do celów stosowania rozporządzenia [Dublin III] konieczne jest ustalanie tożsamości osób ubiegających się o ochronę międzynarodową oraz osób zatrzymanych w związku z nielegalnym przekroczeniem granic zewnętrznych Unii. W celu skutecznego stosowania rozporządzenia [Dublin III], w szczególności jego art. 18 ust. 1 lit. b) i d), pożądane jest również umożliwienie każdemu z państw członkowskich sprawdzenia, czy obywatel państwa trzeciego lub bezpaństwowiec uznany za pozostającego nielegalnie na jego terytorium wystąpił o udzielenie ochrony międzynarodowej w innym państwie członkowskim”.

4

Artykuł 1 ust. 1 rozporządzenia nr 603/2013 stanowi:

„Niniejszym ustanawia się system o nazwie Eurodac, którego celem jest pomoc w ustalaniu, które państwo członkowskie, zgodnie z rozporządzeniem [Dublin III], odpowiada za rozpatrywanie wniosków o ochronę międzynarodową złożonych w państwie członkowskim przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, a także ułatwianie w inny sposób stosowania rozporządzenia [Dublin III] na warunkach określonych w niniejszym rozporządzeniu”.

5

Artykuł 9 ust. 1 rozporządzenia nr 603/2013 stanowi:

„Każde państwo członkowskie niezwłocznie pobiera odciski wszystkich palców od każdej osoby ubiegającej się o ochronę międzynarodową w wieku co najmniej 14 lat oraz najszybciej jak to możliwe i nie później niż 72 godziny po złożeniu przez nią wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej określonego w art. 20 ust. 2 rozporządzenia [Dublin III] […]”.

Rozporządzenie Dublin III

6

Motywy 4, 5, 9 i 19 rozporządzenia Dublin III stanowią:

„(4)

W konkluzjach [Rady Europejskiej przyjętych podczas nadzwyczajnego posiedzenia] z Tampere [w dniach 15 i 16 października 1999 r.] stwierdzono także, że [wspólny europejski system azylowy] powinien zostać uzupełniony, w krótkim terminie, o precyzyjną i sprawną metodę ustalania, które państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu.

(5)

Metoda taka powinna być oparta na kryteriach obiektywnych i sprawiedliwych, zarówno dla państw członkowskich, jak i dla zainteresowanych osób. W szczególności powinna ona umożliwiać szybkie ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, tak by zagwarantować skuteczny dostęp do procedur udzielania ochrony międzynarodowej i nie powinna zagrażać celowi, jakim jest szybkie rozpatrywanie wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej.

[…]

(9)

W świetle wyników przeprowadzonej oceny wdrożenia aktów prawnych przyjętych w pierwszej fazie, na obecnym etapie właściwe jest potwierdzenie zasad, na których opiera się rozporządzenie [Rady (WE) nr 343/2003 z dnia 18 lutego 2003 r. ustanawiające kryteria i mechanizmy określania państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl, wniesionego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego (Dz.U. 2003, L 50, s. 1)], wprowadzając przy tym potrzebne udoskonalenia w oparciu o zdobyte doświadczenia, by zwiększyć skuteczność systemu dublińskiego oraz skuteczność ochrony udzielanej wnioskodawcom w ramach tego systemu […].

[…]

(19)

W celu zapewnienia skutecznej ochrony praw zainteresowanych osób, należy określić gwarancje prawne oraz prawo do skutecznego środka zaskarżenia w odniesieniu do decyzji dotyczących przekazania do odpowiedzialnego państwa członkowskiego, zgodnie w szczególności z art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. W celu zapewnienia przestrzegania prawa międzynarodowego skuteczny środek zaskarżenia w odniesieniu do takich decyzji powinien obejmować zbadanie zarówno stosowania niniejszego rozporządzenia, jak i sytuacji prawnej oraz faktycznej w państwie członkowskim, do którego wnioskodawca jest przekazywany”.

7

Artykuł 3 rozporządzenia Dublin III, zatytułowany „Rozpatrywanie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej”, w ust. 1 stanowi:

„Państwa członkowskie rozpatrują każdy wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej złożony przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który składa wniosek na terytorium jednego z nich, w tym na granicy lub w strefach tranzytowych. Wniosek jest rozpatrywany przez jedno państwo członkowskie, którym jest państwo, które kryteria wymienione w rozdziale III wskazują jako odpowiedzialne”.

8

Artykuł 5 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„1.   Aby ułatwić ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, państwo członkowskie dokonujące takiego ustalenia przeprowadza indywidualną rozmowę z wnioskodawcą […].

2.   Można odstąpić od przeprowadzania indywidualnej rozmowy, jeśli:

[…]

b)

wnioskodawca, po otrzymaniu informacji, o których mowa w art. 4, przedstawił już w inny sposób informacje mające znaczenie dla ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego. Państwo członkowskie, które odstępuje od przeprowadzenia rozmowy, daje wnioskodawcy możliwość przedstawienia wszystkich dodatkowych informacji mających znaczenie dla prawidłowego ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego przed podjęciem decyzji o przekazaniu wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego na mocy art. 26 ust. 1.

3.   Indywidualna rozmowa przeprowadzana jest w odpowiednim czasie, a w każdym razie przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji o przekazaniu wnioskodawcy do odpowiedzialnego państwa członkowskiego na mocy art. 26 ust. 1.

[…]”.

9

Artykuł 18 tego rozporządzenia, zatytułowany „Obowiązki odpowiedzialnego państwa członkowskiego”, w ust. 1 stanowi:

„Odpowiedzialne państwo członkowskie na podstawie niniejszego rozporządzenia jest zobowiązane do:

a)

przejęcia, na warunkach ustanowionych w art. 21, 22 i 29, wnioskodawcy, który złożył wniosek w innym państwie członkowskim;

b)

wtórnego przejęcia, na warunkach ustanowionych w art. 23, 24, 25 i 29, wnioskodawcy, którego wniosek jest rozpatrywany i który złożył wniosek w innym państwie członkowskim lub który przebywa na terytorium innego państwa członkowskiego bez dokumentu pobytu;

c)

wtórnego przejęcia, na warunkach ustanowionych w art. 23, 24, 25 i 29, obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który wycofał wniosek w trakcie jego rozpatrywania i który złożył wniosek w innym państwie członkowskim lub który przebywa na terytorium innego państwa członkowskiego bez dokumentu pobytu;

d)

wtórnego przejęcia, na warunkach ustanowionych w art. 23, 24, 25 i 29, obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, którego wniosek został odrzucony, i który złożył wniosek w innym państwie członkowskim lub który przebywa na terytorium innego państwa członkowskiego bez dokumentu pobytu”.

10

Zgodnie z art. 19 rozporządzenia Dublin III:

„1.   W przypadku gdy państwo członkowskie wydaje wnioskodawcy dokument pobytu, obowiązki określone w art. 18 ust. 1 przechodzą na to państwo członkowskie.

2.   Obowiązki określone w art. 18 ust. 1 wygasają, w przypadku gdy odpowiedzialne państwo członkowskie jest w stanie wykazać, kiedy otrzyma wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), że zainteresowana osoba opuściła terytorium państw członkowskich na okres co najmniej trzech miesięcy, chyba że jest ona w posiadaniu ważnego dokumentu pobytu wydanego przez odpowiedzialne państwo członkowskie.

[…]

3.   Obowiązki określone w art. 18 ust. 1 lit. c) i d) wygasają, w przypadku gdy odpowiedzialne państwo członkowskie jest w stanie wykazać, kiedy otrzyma wniosek o wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), że zainteresowana osoba opuściła terytorium państw członkowskich zgodnie z decyzją o odesłaniu lub decyzją o wydaleniu wydaną w następstwie wycofania lub odrzucenia wniosku.

[…]”.

11

Zgodnie z art. 21 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia:

„W przypadku gdy państwo członkowskie, w którym został złożony wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, uznaje, że inne państwo członkowskie jest odpowiedzialne za rozpatrywanie wniosku, może, tak szybko jak to możliwe, i w każdym przypadku w ciągu trzech miesięcy od daty złożenia wniosku w rozumieniu art. 20 ust. 2 zwrócić się do innego państwa członkowskiego o przejęcie wnioskodawcy”.

12

Artykuł 22 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„1.   Państwo członkowskie, do którego został skierowany wniosek, przeprowadza niezbędne czynności sprawdzające i podejmuje decyzję w sprawie wniosku o przejęcie osoby ubiegającej się o azyl w terminie dwóch miesięcy od dnia otrzymania tego wniosku.

[…]

7.   Brak podjęcia działań w terminie dwóch miesięcy, wymienionym w ust. 1, oraz w terminie jednego miesiąca, wymienionym w ust. 6, jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek przejęcia danej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia”.

13

Zgodnie z art. 24 tego rozporządzenia:

„1.   W przypadku gdy państwo członkowskie, na terytorium którego przebywa bez dokumentu pobytu osoba, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), i w którym nie złożono nowego wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, uzna, że odpowiedzialne jest inne państwo członkowskie zgodnie z art. 20 ust. 5) i art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), może ono zwrócić się do tego innego państwa członkowskiego o wtórne przejęcie tej osoby.

2.   Na zasadzie odstępstwa od art. 6 ust. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/115/WE z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie wspólnych norm i procedur stosowanych przez państwa członkowskie w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich [(Dz.U. 2008, L 348, s. 98)], w przypadku gdy państwo członkowskie, na terytorium którego dana osoba przebywa bez dokumentu pobytu, zdecyduje się na wyszukiwanie w systemie Eurodac […], wniosek o wtórne przejęcie osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b) lub c) niniejszego rozporządzenia lub o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. d) niniejszego rozporządzenia i której wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej nie został odrzucony w drodze ostatecznej decyzji, składany jest najszybciej jak to jest możliwe, a w każdym przypadku w terminie dwóch miesięcy od uzyskania trafienia w systemie Eurodac […].

[…]

5.   Wniosek o wtórne przejęcie osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. b), c) lub d), składany jest przy wykorzystaniu standardowego formularza i zawiera dowody lub poszlaki zgodnie z dwoma wykazami, o których mowa w art. 22 ust. 3, lub odpowiednie fragmenty oświadczeń złożonych przez tę osobę, umożliwiające organom państwa członkowskiego, do którego kierowany jest wniosek, sprawdzenie, czy jest ono odpowiedzialnym państwem członkowskim na podstawie kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu.

[…]”.

14

Artykuł 25 rozporządzenia Dublin III stanowi:

„1.   Państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, jest zobowiązane do przeprowadzenia niezbędnych czynności sprawdzających i wydaje decyzję w sprawie wniosku o wtórne przejęcie zainteresowanej osoby tak szybko, jak to możliwe, a w każdym przypadku nie później niż jeden miesiąc od daty otrzymania wniosku. Jeżeli wniosek oparty jest na danych pochodzących z systemu Eurodac, termin ten ulega skróceniu do dwóch tygodni.

2.   Brak podjęcia działań w terminie jednego miesiąca lub dwóch tygodni, wymienionych w ust. 1, jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek wtórnego przejęcia zainteresowanej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia”.

15

Artykuł 26 tego rozporządzenia, zatytułowany „Powiadomienie o decyzji o przekazaniu”, stanowi:

„1.   W przypadku gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zgadza się na przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), wnioskujące państwo członkowskie powiadamia zainteresowaną osobę o decyzji o przekazaniu jej do odpowiedzialnego państwa członkowskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, o nierozpatrywaniu jej wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej […].

2.   Decyzja, o której mowa w ust. 1, zawiera informację na temat dostępnych środków zaskarżenia, w tym na temat prawa do wnioskowania w stosownych przypadkach o zawieszenie przekazania, oraz zawiera informację o terminach wniesienia takich środków zaskarżenia oraz terminu przeprowadzenia przekazania, a także, w razie potrzeby informacje na temat miejsca i terminu, w których zainteresowana osoba powinna się stawić, jeżeli podróżuje do odpowiedzialnego państwa członkowskiego we własnym zakresie.

[…]”.

16

Artykuł 27 wspomnianego rozporządzenia, zatytułowany „Środki zaskarżenia”, stanowi:

„1.   Wnioskodawca lub inna osoba, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), ma prawo wniesienia do sądu skutecznego środka zaskarżenia w formie odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie, z powodów faktycznych lub prawnych, decyzji o przekazaniu.

2.   Państwa członkowskie zapewniają zainteresowanej osobie rozsądny termin na skorzystanie z prawa do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia na mocy ust. 1.

3.   Na użytek odwołań lub wniosków o ponowne rozpoznanie dotyczących decyzji o przekazaniu, państwa członkowskie określają w swoim prawie krajowym, że:

a)

odwołanie lub wniosek o ponowne rozpoznanie daje zainteresowanej osobie prawo do pozostania w zainteresowanym państwie członkowskim do czasu rozstrzygnięcia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie; lub

b)

następuje automatyczne zawieszenie przekazania, a zawieszenie to wygasa po upływie pewnego rozsądnego okresu, w którym sąd – po dokonaniu dokładnej i wnikliwej analizy wniosku – podejmuje decyzję, czy odwołanie lub wniosek o ponowne rozpoznanie powoduje zawieszenie przekazania; lub

c)

zainteresowanej osobie daje się możliwość złożenia do sądu w rozsądnym terminie wniosku o zawieszenie wykonania decyzji o przekazaniu do czasu rozstrzygnięcia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie. Państwa członkowskie zapewniają skuteczny środek zaskarżenia, zawieszając przekazanie do czasu podjęcia decyzji w sprawie pierwszego wniosku o zawieszenie […].

4.   Państwa członkowskie mogą postanowić, że właściwe organy, działając z urzędu, mogą podjąć decyzję o zawieszeniu wykonania decyzji o przekazaniu do czasu rozstrzygnięcia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie.

[…]”.

17

Artykuł 28 tego rozporządzenia, zatytułowany „Zatrzymanie [Umieszczenie w ośrodku detencyjnym]”, stanowi:

„1.   Państwa członkowskie nie stosują wobec żadnej osoby zatrzymania [umieszczenia w ośrodku detencyjnym] tylko z tego powodu, że podlega ona procedurze ustanowionej w niniejszym rozporządzeniu.

2.   Jeżeli istnieje znaczne ryzyko ucieczki danej osoby, państwa członkowskie mogą ją zatrzymać w celu zabezpieczenia przekazania zgodnie z niniejszym rozporządzeniem, na podstawie indywidualnej oceny i tylko wtedy, gdy takie zatrzymanie [umieszczenie w ośrodku detencyjnym] jest proporcjonalne oraz nie można skutecznie zastosować innych, łagodniejszych środków przymusu.

3.   Zatrzymanie [Umieszczenie w ośrodku detencyjnym] powinno następować na możliwie najkrótszy okres i trwać nie dłużej niż jest to rzeczywiście niezbędne do przeprowadzenia wymaganych postępowań administracyjnych z należytą starannością do momentu przeprowadzenia przekazania na mocy niniejszego rozporządzenia.

Jeżeli osoba została zatrzymana na podstawie niniejszego artykułu, termin złożenia wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie nie przekracza jednego miesiąca, od chwili kiedy złożony został wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej. Państwo członkowskie prowadzące postępowanie zgodnie z niniejszym rozporządzeniem zwraca się w takich przypadkach o szybką odpowiedź. Odpowiedź taka jest udzielana w terminie dwóch tygodni od wpływu wniosku. Brak odpowiedzi w terminie dwóch tygodni jest równoznaczny z akceptacją wniosku i pociąga za sobą obowiązek przejęcia lub wtórnego przejęcia danej osoby, w tym obowiązek poczynienia odpowiednich przygotowań do jej przybycia.

[…]”.

18

Artykuł 29 ust. 1 i 2 rozporządzenia Dublin III stanowi:

„1.   Przekazanie osoby ubiegającej się o azyl lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d), z wnioskującego państwa członkowskiego do odpowiedzialnego państwa członkowskiego jest przeprowadzane zgodnie z prawem krajowym wnioskującego państwa członkowskiego, po konsultacjach między zainteresowanymi państwami członkowskimi, tak szybko, jak to jest praktycznie możliwe, a najpóźniej w ciągu sześciu miesięcy od wyrażenia zgody na złożony przez inne państwo członkowskie wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby lub od ostatecznej decyzji w sprawie odwołania się lub ponownego rozpoznania, w przypadku gdy mają one skutek zawieszający, zgodnie art. 27 ust. 3.

[…]

2.   W przypadku gdy nie dokonano przekazania w terminie sześciomiesięcznym, odpowiedzialne państwo członkowskie zostaje zwolnione z obowiązku przejęcia lub wtórnego przejęcia zainteresowanej osoby, a odpowiedzialność zostaje przeniesiona na wnioskujące państwo członkowskie. Termin ten może być przedłużony do maksymalnie jednego roku, jeżeli przekazania nie można było przeprowadzić w związku z uwięzieniem zainteresowanej osoby lub do maksymalnie osiemnastu miesięcy, jeżeli zainteresowana osoba uciekła”.

Rozporządzenie (WE) nr 1560/2003

19

Artykuł 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1560/2003 z dnia 2 września 2003 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 343/2003 ustanawiającego kryteria i mechanizmy określania państwa członkowskiego właściwego dla rozpatrywania wniosku o azyl, złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego (Dz.U. 2003, L 222, s. 3, zwanego dalej „rozporządzeniem wykonawczym”), zatytułowany „Rozpatrywanie wniosków o przyjęcie z powrotem”, stanowi:

„Jeżeli wniosek jest oparty na danych dostarczonych przez jednostkę centralną Eurodac i sprawdzonych przez wnioskujące państwo członkowskie […], państwo członkowskie, do którego kierowany jest wniosek, uznaje swoją właściwość, chyba że przeprowadzone postępowanie sprawdzające wykaże, że jego zobowiązania wygasły na podstawie art. [20 ust. 5 akapit drugi lub art. 19 ust. 1, 2 lub 3 rozporządzenia Dublin III]. Wygaśnięcie zobowiązań może być oparte tylko na podstawie dowodów materialnych lub uzasadnionych i sprawdzalnych oświadczeń osoby ubiegającej się o azyl”.

20

Zgodnie z art. 6 rozporządzenia wykonawczego, zatytułowanym „Odpowiedź pozytywna”:

„Jeżeli państwo członkowskie uznaje swoją właściwość, odpowiedź stwierdza to, określając przepisy [rozporządzenia Dublin III], które służą jako podstawa, oraz zawiera praktyczne szczegóły dotyczące późniejszego przekazania, takie jak dane kontaktowe organu administracyjnego lub osoby kontaktowej”.

Prawo francuskie

21

Artykuł L. 512‑1 pkt III akapit pierwszy code de l’entrée et du séjour des étrangers et du droit d’asile (kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu, w brzmieniu obowiązującym w okresie zaistnienia okoliczności faktycznych w postępowaniu głównym) stanowi:

„W wypadku umieszczenia w ośrodku detencyjnym zgodnie z art. L. 551‑1 cudzoziemiec może wnieść do prezesa tribunal administratif (sądu administracyjnego) o uchylenie obowiązku opuszczenia terytorium francuskiego i powiązanych z tym obowiązkiem, w danym wypadku, decyzji odmawiającej terminu na dobrowolny wyjazd, decyzji wskazującej państwo przeznaczenia i decyzji o zakazie powrotu na terytorium francuskie lub zakazie poruszania się po terytorium Francji, w terminie 48 godzin od ich doręczenia, gdy decyzje te doręczono wraz z decyzją o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym […]”.

22

Artykuł L. 551–1 akapit pierwszy tego kodeksu ma następujące brzmienie:

„W wypadkach określonych w art. L. 561‑2 pkt I ppkt 1–7 cudzoziemiec, który nie przedstawił gwarancji faktycznego stawienia się, tak aby zapobiec ryzyku określonemu w art. L. 511‑1 pkt II ppkt 3, może być umieszczony w ośrodku detencyjnym przez organ administracyjny […] na okres 48 godzin”.

23

Artykuł L. 561‑2 pkt I wspomnianego kodeksu stanowi:

„Organ administracyjny może przyjąć decyzję o wyznaczeniu miejsca pobytu w odniesieniu do cudzoziemca niemogącego opuścić natychmiast terytorium francuskiego, lecz którego wydalenie jest racjonalnie prawdopodobne, gdy ten cudzoziemiec:

Powinien zostać wydany właściwym organom państwa członkowskiego Unii Europejskiej […] lub przyjęto w stosunku do niego decyzję o przekazaniu, zgodnie z art. L. 742‑3;

[…]

Po przyjęciu w stosunku do niego decyzji o wyznaczeniu miejsca pobytu zgodnie z ppkt 1–6 niniejszego artykułu lub umieszczeniu w administracyjnym ośrodku detencyjnym […] nie zastosował się do orzeczonego w stosunku do niego środka dotyczącego wydalenia lub – jeśli się dostosował – powrócił do Francji, gdy środek ten nadal podlegał wykonaniu.

[…]”.

24

Artykuł L. 742‑1 kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu, zawarty w rozdziale II, zatytułowanym „Procedura ustalenia państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu”, w księdze VII tego kodeksu, sam zatytułowany „Prawo azylu”, w akapicie pierwszym stanowi:

„Jeżeli organ administracyjny stwierdził, że do rozpatrzenia wniosku o udzielenie azylu właściwe jest inne państwo, do którego organ ten zamierza skierować wniosek, cudzoziemiec korzysta z prawa do pozostania na terytorium Francji do chwili zakończenia postępowania w sprawie ustalenia państwa odpowiedzialnego za rozpatrzenie jego wniosku, a w odpowiednim wypadku – do chwili jego faktycznego przekazania do tego państwa”.

25

Artykuł L. 742–3 wspomnianego kodeksu stanowi:

„Z zastrzeżeniem L. 742‑1 akapit drugi, cudzoziemiec, co do którego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu odpowiedzialne jest inne państwo, może zostać przekazany do państwa odpowiedzialnego za to rozpatrzenie.

W każdym przypadku przekazanie wymaga pisemnej decyzji zawierającej uzasadnienie, wydanej przez organ administracji.

Zainteresowanego powiadamia się o tej decyzji. W decyzji wskazuje się informacje o środkach i terminach zaskarżenia, a także o prawie zawiadomienia lub spowodowania zawiadomienia konsulatu, pełnomocnika lub jakiejkolwiek wybranej przez zainteresowanego osoby […]”.

26

Artykuł L. 742‑4 pkt I kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu stanowi:

„Cudzoziemiec, co do którego wydano wspomnianą w art. L. 742‑3 decyzję o przekazaniu, w terminie 15 dni od powiadomienia o tej decyzji może wnieść o jej uchylenie do prezesa tribunal administratif (sądu administracyjnego).

Prezes lub wyznaczony przez niego sędzia […] orzeka w terminie 15 dni od wniesienia sprawy.

[…]”.

27

Zgodnie z art. L. 742‑5 tego kodeksu:

„Artykuły L. 551‑1 i L. 561‑2 mają zastosowanie do cudzoziemca, co do którego wydano decyzję o przekazaniu, od chwili powiadomienia go o tej decyzji.

Decyzja o przekazaniu nie podlega wykonaniu z urzędu ani przed upływem terminu 15 dni lub przed upływem terminu 48 godzin, gdy decyzję o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym przyjętą zgodnie z art. L. 551‑1 lub decyzję o wyznaczeniu miejsca pobytu przyjętą zgodnie z art. L. 561‑2 doręczono wraz z decyzją o przekazaniu, ani przed wydaniem orzeczenia przez tribunal administratif (sąd administracyjny), jeśli wniesiono do niego sprawę”.

Spór w postępowaniu głównym i pytanie prejudycjalne

28

W dniu 26 listopada 2016 r. Adil Hassan został przesłuchany przez straż graniczną z Pas-de-Calais (Francja), gdy znajdował się w obszarze o ograniczonym dostępie w terminalu portowym w Calais (Francja). Przeprowadzone przez wspomnianą straż poszukiwanie w systemie Eurodac ujawniło, że organy niemieckie pobrały jego odciski palców w dniach 7 listopada i 14 grudnia 2015 r. i że wniósł on wówczas o udzielenie ochrony międzynarodowej w Niemczech, nie składając jednak takiego wniosku we Francji.

29

W tym samym dniu, w którym A. Hassana przesłuchano oraz zweryfikowano w systemie Eurodac, prefekt Pas-de-Calais wystąpił do organów niemieckich o wtórne przejęcie A. Hassana i jednocześnie postanowił o przekazaniu go do Niemiec oraz umieszczeniu w administracyjnym ośrodku detencyjnym. Decyzję tę doręczono A. Hassanowi w tym samym dniu.

30

Adil Hassan zaskarżył środek polegający na umieszczeniu go w administracyjnym ośrodku detencyjnym przed juge des libertés et de la détention du tribunal de grande instance de Lille (sędzią ds. wolności i zatrzymań przy sądzie okręgowym w Lille, Francja) na podstawie art. L. 512‑1 pkt III kodeksu dotyczącego wjazdu, pobytu cudzoziemców i prawa azylu. Postanowieniem z dnia 29 listopada 2016 r. sędzia ten nakazał uchylenie tego środka.

31

Adil Hassan wniósł ponadto skargę ze skutkiem zawieszającym przed tribunal administratif de Lille (sądem administracyjnym w Lille, Francja) przeciwko decyzji z dnia 26 listopada 2016 r. w zakresie, w jakim nakazano w niej przekazanie do Niemiec.

32

W ramach tej ostatniej skargi A. Hassan podnosi między innymi, że wspomniana decyzja narusza art. 26 rozporządzenia Dublin III, ponieważ wydano i doręczono mu ją, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, w tym przypadku Republika Federalna Niemiec, w sposób wyraźny lub dorozumiany odpowiedziało na wniosek organów francuskich dotyczący wtórnego przejęcia A. Hassana.

33

Ze swej strony préfet du Pas-de-Calais podnosi, że ani art. 26, ani żaden przepis prawa krajowego nie stoją na przeszkodzie wydaniu przezeń, w chwili umieszczenia w ośrodku detencyjnym, decyzji o przekazaniu i że doręcza się ją zainteresowanemu, ponieważ ten ostatni może wnieść przeciwko tej decyzji określone w art. 27 rozporządzenia Dublin III środki zaskarżenia. Zdaniem préfet du Pas-de-Calais zgodnie z prawem krajowym ma on nawet obowiązek – aby mieć możliwość nakazania umieszczenia A. Hassana w ośrodku detencyjnym – uprzedniego wydania decyzji o przekazaniu, bez oczekiwania na odpowiedź państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek. W każdym razie przekazania nie można przeprowadzić, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyrazi zgodę na wtórne przejęcie zainteresowanego.

34

W tym względzie sąd odsyłający wskazuje, że préfet du Pas-de-Calais nie był zobowiązany do przyjęcia decyzji o przekazaniu, aby móc nakazać umieszczenie A. Hassana w administracyjnym ośrodku detencyjnym, ponieważ takie umieszczenie w ośrodku detencyjnym przewidziano w art. 28 rozporządzenia Dublin III, który to przepis ma bezpośrednie zastosowanie. Sąd odsyłający stwierdza jednak, że w prawie krajowym, na którym oparł się préfet du Pas-de-Calais w celu przyjęcia wspomnianej decyzji o przekazaniu, nie zakazano przyjęcia takiej decyzji jednocześnie z decyzją o umieszczeniu w ośrodku detencyjnym. Sąd odsyłający dąży zatem do ustalenia, czy taka praktyka administracyjna jest zgodna z art. 26 rozporządzenia Dublin III.

35

Sąd odsyłający podkreśla, że sądy krajowe przedstawiają odmienne stanowiska w tym względzie, wyjaśniając, iż niektóre sądy administracyjne są zdania, że decyzja o przekazaniu może zostać przyjęta i doręczona zainteresowanej osobie przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, podczas gdy inne sądy są zdania, że przed przyjęciem i doręczeniem takiej decyzji wnioskujące państwo członkowskie powinno oczekiwać na wynik określonej w art. 20–25 rozporządzenia Dublin III procedury ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

36

Ze swej strony sąd odsyłający jest zdania, że zarówno literalne brzmienie różnych wersji językowych art. 26 rozporządzenia Dublin III, jak i celowościowa wykładnia wspomnianego przepisu oraz przepisów, w których kontekst on się wpisuje, przemawiają na rzecz tego drugiego sposobu wykładni, co potwierdza ponadto rozpatrzenie prac przygotowawczych dotyczących rozporządzenia Dublin III.

37

Sąd odsyłający uściśla jednak, że przyjęcie i powiadomienie o decyzji o przekazaniu przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, nie stoi na przeszkodzie skutecznemu zaskarżeniu przez zainteresowaną osobę owej decyzji przed sądem właściwym w ramach odwołania mającego zawieszający skutek, zgodnie z art. 27 rozporządzenia Dublin III. Gdyby okazało się, że państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, nie jest odpowiedzialne w świetle kryteriów określonych w rozporządzeniu, decyzja o przekazaniu mogłaby wówczas zostać uchylona.

38

W tych okolicznościach tribunal administratif de Lille (sąd administracyjny w Lille) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy przepisy art. 26 rozporządzenia [Dublin III] stoją na przeszkodzie temu, aby właściwe organy państwa członkowskiego występującego do innego państwa członkowskiego, uznawanego przez występujące państwo za państwo odpowiedzialne na podstawie kryteriów określonych w [tym] rozporządzeniu, z wnioskiem o przejęcie lub wtórne przejęcie obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca, który wystąpił z wnioskiem o przyznanie mu ochrony międzynarodowej, co do którego nie wydano jeszcze ostatecznego rozstrzygnięcia, lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d) [wspomnianego] rozporządzenia, wydały decyzję o przekazaniu oraz powiadomiły o niej zainteresowanego przed zaakceptowaniem wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie przez państwo, do którego skierowano wniosek?”.

W przedmiocie pytania prejudycjalnego

39

Poprzez zadane pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku.

40

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału przy dokonywaniu wykładni przepisu prawa Unii należy uwzględniać nie tylko jego brzmienie, lecz także jego kontekst oraz cele regulacji, której część on stanowi (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 grudnia 2017 r., Acacia i D’Amato, C‑397/16 i C‑435/16, EU:C:2017:992, pkt 31; a także z dnia 17 kwietnia 2018 r., Egenberger, C‑414/16, EU:C:2018:257, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo).

41

W tym względzie, przede wszystkim co się tyczy brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, przepis ten stanowi, że w przypadku gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zgadza się na przejęcie lub wtórne przejęcie wnioskodawcy lub innej osoby, o której mowa w art. 18 ust. 1 lit. c) lub d) tego rozporządzenia, wnioskujące państwo członkowskie powiadamia zainteresowaną osobę o decyzji o przekazaniu jej do odpowiedzialnego państwa członkowskiego oraz, w odpowiednich przypadkach, o nierozpatrywaniu jej wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej.

42

Z samego brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III wynika zatem – i to z prawie wszystkich wersji językowych, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 35 opinii – że powiadomienie o decyzji o przekazaniu zainteresowanej osoby może nastąpić jedynie i w konsekwencji po tym, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło pozytywnej odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie lub, w danym wypadku, po upływie terminów, w których państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno udzielić odpowiedzi na ów wniosek, a brak odpowiedzi jest równoważny z akceptacją takiego wniosku, zgodnie z art. 22 ust. 7 i art. 25 ust. 2 rozporządzenia Dublin III.

43

Samo brzmienie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III wskazuje zatem na to, że prawodawca Unii ustanowił ścisły porządek proceduralny między akceptacją wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, a powiadomieniem zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu.

44

Następnie co się tyczy kontekstu wspomnianego art. 26 ust. 1, należy zauważyć – jak wskazał rzecznik generalny w pkt 36 opinii – że we wniosku dotyczącym rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego kryteria i mechanizmy ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela kraju trzeciego lub bezpaństwowca [COM(2008) 820 final], który dotyczył przekształcenia rozporządzenia nr 343/2003 i doprowadził do przyjęcia rozporządzenia Dublin III, wskazano, że konieczne jest większe uściślenie procedury powiadomienia zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu, aby zapewnić jej skuteczniejsze prawo do odwołania się od tej decyzji.

45

Jak wynika z przedstawienia uzasadnienia wspomnianego wniosku dotyczącego rozporządzenia, uściślenia te powinny w szczególności dotyczyć momentu, formy i brzmienia powiadomienia o decyzjach o przekazaniu. Zaś art. 25 ust. 1 tego wniosku – obecnie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III – w którym zawarto wspomniane uściślenia, nie podlegał w toku procedury prawodawczej żadnej istotnej zmianie w tym względzie.

46

A zatem z samego brzmienia art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, rozpatrywanego w świetle kontekstu wspomnianego przepisu, wynika, że decyzja o przekazaniu może zostać doręczona zainteresowanej osobie dopiero po wyrażeniu przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, dorozumianej lub wyraźnej zgody na przejęcie lub wtórne przejęcie tej osoby (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 33).

47

Ogólna systematyka rozporządzenia Dublin III potwierdza taki sposób wykładni.

48

W tym względzie należy wskazać, że art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III zawarto w jego rozdziale VI, zatytułowanym „Postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia”, który zawiera przepisy uściślające kolejne etapy wspomnianych postępowań, a także szereg wiążących terminów przyczyniających się do określenia państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej (zob. podobnie wyrok z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

49

Wspomniane postępowania w sprawie przejęcia i wtórnego przejęcia obligatoryjnie powinny być prowadzone zgodnie z regułami wymienionymi w szczególności we wspomnianym rozdziale VI (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo).

50

A zatem z sekcji II i III rozdziału IV rozporządzenia Dublin III, dotyczących postępowań mających zastosowanie do wniosków o przejęcie i wtórne przejęcie, wynika, po pierwsze, że wnioskujące państwo członkowskie może zwrócić się do innego państwa członkowskiego, w danym wypadku, o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby, zgodnie, odpowiednio, z art. 21 ust. 1, art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia.

51

Po drugie, państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno – w danym wypadku zgodnie z art. 22 ust. 1 lub art. 25 ust. 1 rozporządzenia Dublin III – dokonać niezbędnych sprawdzeń w celu określenia, czy jest ono odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w świetle kryteriów zdefiniowanych w rozdziale III tego rozporządzenia, i w konsekwencji w terminach określonych w tych przepisach orzec w przedmiocie wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie.

52

A zatem dopiero gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, dokonało wspomnianych sprawdzeń, można orzec w przedmiocie wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie i udzielić wnioskującemu państwu członkowskiemu odpowiedzi. W tym względzie odpowiedź pozytywna stanowi co do zasady akceptację przekazania zainteresowanej osoby, po której to akceptacji zgodnie z art. 29 rozporządzenia Dublin III zasadniczo następuje wykonanie wspomnianego przekazania (zob. podobnie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 50).

53

Artykuł 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III, który zawarto wraz z art. 27 tego rozporządzenia, dotyczącym środków zaskarżenia, w sekcji IV, zatytułowanej „Gwarancje proceduralne”, rozdziału VI wspomnianego rozporządzenia, ma zatem na celu – zobowiązując wnioskujące państwo członkowskie do powiadomienia zainteresowanej osoby o decyzji o przekazaniu – wzmocnienie ochrony praw tej osoby, zapewniając, w sytuacji gdy państwa członkowskie prowadzące postępowanie w sprawie przejęcia lub wtórnego przejęcia co do zasady porozumiały się w sprawie przekazania, powiadomienie tej osoby o całym uzasadnieniu leżącym u podstaw wspomnianej decyzji, w sposób umożliwiający tej osobie, w danym wypadku, zaskarżenie tej decyzji przed właściwym sądem i żądanie zawieszenia jej wykonania.

54

Ogólna systematyka rozporządzenia Dublin III także przemawia zatem na rzecz wykładni art. 26 ust. 1 tego rozporządzenia, zgodnie z którą decyzja o przekazaniu może być doręczona zainteresowanej osobie, dopiero gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, zaakceptowało przejęcie lub wtórne przejęcie tej osoby.

55

Podobna sytuacja ma miejsce w wypadku zamierzonego w rozporządzeniu Dublin III celu – wbrew temu, co twierdzi Komisja Europejska.

56

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału rozporządzenie Dublin III ma na celu określenie jasnej i skutecznej metody, opartej na obiektywnych i sprawiedliwych kryteriach – zarówno dla państw członkowskich, jak i dla zainteresowanych osób – umożliwiających szybkie ustalenie odpowiedzialnego państwa członkowskiego, aby zapewnić skuteczny dostęp do procedur udzielania ochrony międzynarodowej i nie naruszyć celu związanego z szybkim rozpatrywaniem wniosków o udzielenie ochrony międzynarodowej, zapewniając, zgodnie z motywem 19 wspomnianego rozporządzenia, ustanowiony na mocy wspomnianego rozporządzenia skuteczny środek zaskarżenia decyzji o przekazaniu (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 42; z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 31, 37 i przytoczone tam orzecznictwo).

57

Ponadto Trybunał uściślił już, że prawodawca Unii nie zamierzał poświęcić ochrony sądowej osób wnioskujących o udzielenie ochrony międzynarodowej na rzecz wspomnianego wymogu szybkości (zob. podobnie wyroki: z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 57; z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 65).

58

Co się tyczy skutecznej ochrony sądowej zapewnionej w szczególności na mocy art. 47 karty praw podstawowych, w art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III przewidziano, że osoba ubiegająca się o udzielenie ochrony międzynarodowej ma prawo wniesienia do sądu skutecznego środka zaskarżenia w formie odwołania od decyzji o przekazaniu lub wniosku o jej ponowne rozpoznanie, z powodów faktycznych lub prawnych. Takie odwołanie, którego zakresu nie należy interpretować zawężająco, powinno dotyczyć, po pierwsze, rozpatrzenia stosowania tego rozporządzenia – co się tyczy zarówno wdrożenia kryteriów wymienionych w jego rozdziale III, jak i poszanowania gwarancji proceduralnych określonych w szczególności w jego rozdziale VI – oraz po drugie, rozpatrzenia sytuacji faktycznej i prawnej w państwie członkowskim, do którego przekazano wnioskodawcę (zob. podobnie wyroki: z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 2628; z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 43, 47, 48; a także z dnia 25 października 2017 r., Shiri, C‑201/16, EU:C:2017:805, pkt 36, 37).

59

W tym względzie, gdyby przyjąć założenie, że decyzja o przekazaniu powinna być doręczona zainteresowanej osobie przed udzieleniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, mogłoby to skutkować tym, że aby zaskarżyć tę decyzję, osoba ta musiałaby wnieść odwołanie w terminie upływającym w chwili, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, powinno udzielić odpowiedzi, a nawet, tak jak w sprawie rozpatrywanej w postępowaniu głównym, przed udzieleniem owej odpowiedzi, ponieważ zgodnie z art. 27 ust. 2 rozporządzenia Dublin III państwa członkowskie powinny określić termin, w którym zainteresowana osoba może wykonać prawo do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia, a jedyny nałożony w tym przepisie obowiązek dotyczy rozsądnego charakteru takiego terminu.

60

W tych okolicznościach zainteresowana osoba byłaby w danym wypadku w sposób prewencyjny zobligowana – zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie zainteresowanej osoby – do wniesienia na podstawie art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III odwołania od decyzji o przekazaniu lub wniosku o ponowne rozpoznanie tej decyzji. Co więcej, Trybunał orzekł już, że takie odwołanie lub taki wniosek o ponowne rozpoznanie mogą zostać złożone, gdy państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło pozytywnej odpowiedzi na ów wniosek (zob. analogicznie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., Mengesteab, C‑670/16, EU:C:2017:587, pkt 60).

61

Ponadto, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 46–48 opinii, zakres wskazanego w art. 27 ust. 1 rozporządzenia Dublin III prawa do wniesienia skutecznego środka zaskarżenia mógłby zostać ograniczony, ponieważ decyzja o przekazaniu przyjęta i doręczona zainteresowanej osobie, zanim państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udzieliło odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, byłaby oparta jedynie na dowodach i poszlakach zebranych przez wnioskujące państwo członkowskie, a nie na dowodach i poszlakach pochodzących z państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, takich jak data udzielenia odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie lub brzmienie uzasadnienia akceptacji takiego wniosku, gdy wyraźnie udzielono odpowiedzi.

62

Należy zaś podkreślić, podobnie jak rzecznik generalny w pkt 48 opinii, że takie dowody pochodzące z państwa członkowskiego, do którego skierowano wniosek, mają szczególne znaczenie w ramach rozpatrywania odwołań lub wniosków o ponowne rozpoznanie złożonych przeciwko decyzji o przekazaniu przyjętej w następstwie postępowania w sprawie przejęcia, ponieważ państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, jest zobowiązane do zbadania swojej odpowiedzialności w sposób wyczerpujący w świetle kryteriów określonych w rozporządzeniu Dublin III oraz uwzględnienia informacji, które niekoniecznie są znane wnioskującemu państwu członkowskiemu (zob. podobnie wyrok z dnia 7 czerwca 2016 r., Ghezelbash, C‑63/15, EU:C:2016:409, pkt 43).

63

Należy także przypomnieć, że państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, może – nawet w wypadku uzyskania pozytywnego trafienia w systemie Eurodac – udzielić negatywnej odpowiedzi na wniosek o wtórne przejęcie, w szczególności gdy jest zdania, że jego odpowiedzialność ustała na mocy art. 19 lub art. 20 ust. 5 akapit drugi rozporządzenia Dublin III, co potwierdzono także w art. 4 rozporządzenia wykonawczego, a wnioskodawca powinien mieć możliwość powołania się na taką okoliczność w ramach odwołania (zob. w tym względzie wyrok z dnia 7 czerwca 2016 r., Karim, C‑155/15, EU:C:2016:410, pkt 26, 27).

64

Ponadto co się tyczy wskazanej w pkt 33 niniejszego wyroku okoliczności, że w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym wykonanie decyzji o przekazaniu byłoby zawieszone do chwili udzielenia odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wystarczy wskazać, że w żadnym z przepisów rozporządzenia Dublin III nie przewidziano takiego zawieszenia. Wymienione w art. 27 ust. 3 i 4 tego rozporządzenia reguły dotyczące zawieszającego skutku środków zaskarżenia odnoszą się do możliwości zawieszenia decyzji o przekazaniu w okresie między datą wniesienia odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie a, najpóźniej, datą przyjęcia rozstrzygnięcia w przedmiocie wspomnianego odwołania lub wniosku o ponowne rozpoznanie, a złożenie tych środków niekoniecznie skutkuje zawieszeniem decyzji o przekazaniu (zob. podobnie wyroki: z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 64, 68; z dnia 25 stycznia 2018 r., Hasan, C‑360/16, EU:C:2018:35, pkt 38).

65

A zatem uznanie, że powiadomienie o takiej decyzji w rozumieniu art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III mogłoby nastąpić przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, skutkowałoby – w porządkach prawnych, w których w odróżnieniu od porządku prawnego rozpatrywanego w postępowaniu głównym nie przewidziano zawieszenia takiej decyzji przed udzieleniem wspomnianej odpowiedzi – narażeniem zainteresowanej osoby na ryzyko przekazania do tego państwa członkowskiego, zanim co do zasady wyraziło ono swoją zgodę.

66

Co więcej, w zakresie, w jakim rozporządzenie Dublin III ma na celu, jak wspomniano w pkt 56 niniejszego wyroku, określenie jasnej i skutecznej metody ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie azylu, nie można stwierdzić, że wykładnia art. 26 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia – w ramach którego to przepisu prawodawca zamierzał wzmocnić ochronę praw zainteresowanej osoby – może różnić się w zależności od uregulowań państw członkowskich, których dotyczy postępowanie w sprawie ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego.

67

Zgodnie z taką samą logiką, co się tyczy faktu, że w prawie francuskim nie zezwolono na umieszczenie zainteresowanej osoby w administracyjnym ośrodku detencyjnym przed powiadomieniem jej o decyzji o przekazaniu, takie utrudnienie, które – jak potwierdził to sąd odsyłający – wynika wyłącznie z prawa krajowego, nie może podać w wątpliwość przedstawionej w pkt 46 niniejszego wyroku wykładni art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III. Z art. 28 ust. 2 i 3 tego rozporządzenia wynika zresztą jasno, że państwa członkowskie są uprawnione do umieszczenia danych osób w ośrodku detencyjnym przed skierowaniem wniosku o przejęcie lub wtórne przejęcie do państwa członkowskiego, gdy spełniono określone w tym przepisie przesłanki, zaś powiadomienie o decyzji o przekazaniu nie stanowi zatem wstępnej przesłanki takiego umieszczenia (zob. podobnie wyroki: z dnia 15 marca 2017 r., Al Chodor, C‑528/15, EU:C:2017:213, pkt 25; a także z dnia 13 września 2017 r., Khir Amayry, C‑60/16, EU:C:2017:675, pkt 2527, 30, 31).

68

A zatem cel rozporządzenia Dublin III – nie podając w wątpliwość wskazanej w pkt 46 niniejszego wyroku wykładni – również przemawia na rzecz takiej wykładni.

69

W tym kontekście zadane przez sąd odsyłający pytania dotyczą nie tylko momentu, w którym powinno nastąpić powiadomienie o decyzji o przekazaniu, lecz także momentu, w którym należy przyjąć taką decyzję.

70

W tym względzie jest prawdą, że brzmienie art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III odnosi się do powiadomienia o decyzji o przekazaniu, a nie do przyjęcia tej decyzji. Jednakże art. 5 ust. 2 lit. b) i art. 5 ust. 3 tego rozporządzenia – w których uściślono, odpowiednio, przesłanki odstąpienia przez państwo członkowskie dokonujące ustalenia odpowiedzialnego państwa członkowskiego od przeprowadzenia rozmowy z wnioskodawcą, a także okres przeprowadzenia owej rozmowy – stanowią, że taka rozmowa lub wszelka inna możliwość przedstawienia przez wnioskodawcę istotnych informacji powinny mieć miejsce przed przyjęciem decyzji o przekazaniu, zgodnie ze wspomnianym art. 26 ust. 1.

71

Ponadto należy wskazać, że zgodnie z art. 26 ust. 2 akapit pierwszy rozporządzenia Dublin III decyzja o przekazaniu zawiera informację na temat dostępnych środków zaskarżenia, w tym na temat prawa do wnioskowania w stosownych przypadkach o zawieszenie przekazania, oraz zawiera informację o terminach wniesienia takich środków zaskarżenia i o terminie przeprowadzenia przekazania, a także zawiera, w razie potrzeby, informacje na temat miejsca i terminu, w których zainteresowana osoba powinna się stawić, jeżeli podróżuje do odpowiedzialnego państwa członkowskiego we własnym zakresie.

72

Takie informacje zależą zaś co do zasady, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 44 opinii, zarówno od momentu, w którym państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, udziela odpowiedzi na wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie, jak i od brzmienia wspomnianej odpowiedzi, zgodnie ze szczegółowymi warunkami określonymi w art. 6 rozporządzenia wykonawczego, gdy przyjęto wyraźną decyzję.

73

W każdym wypadku na decyzję o przekazaniu nie można się powołać wobec zainteresowanej osoby przed doręczeniem jej tej decyzji, a moment, w którym owo powiadomienie powinno nastąpić – jak wynika z powyższych rozważań – został uściślony w art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III. Z powyższego wynika, że przyjęcie takiej decyzji przed udzieleniem odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek – nawet jeśli powiadomienie o tej decyzji miałoby miejsce po udzieleniu odpowiedzi – nie przyczynia się ani do realizacji celu związanego z szybkością rozpatrywania wniosków o udzielnie ochrony międzynarodowej, ani do realizacji celu polegającego na zapewnieniu skutecznej ochrony sądowej praw wspomnianej osoby, ponieważ złożenie odwołania od decyzji o przekazaniu koniecznie następuje po powiadomieniu o tej decyzji (zob. w tym względzie wyrok z dnia 26 lipca 2017 r., A.S., C‑490/16, EU:C:2017:585, pkt 54).

74

W tych okolicznościach art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III stoi również na przeszkodzie przyjęciu decyzji o przekazaniu przed udzieleniem wyraźnej lub dorozumianej odpowiedzi przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie.

75

Z wszystkich powyższych rozważań wynika, że art. 26 ust. 1 rozporządzenia Dublin III należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku.

W przedmiocie kosztów

76

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje:

 

Artykuł 26 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 604/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie ustanowienia kryteriów i mechanizmów ustalania państwa członkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej złożonego w jednym z państw członkowskich przez obywatela państwa trzeciego lub bezpaństwowca należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, aby państwo członkowskie, które skierowało do innego państwa członkowskiego uznawanego przez nie za odpowiedzialne za rozpatrzenie wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej na podstawie kryteriów określonych w tym rozporządzeniu wniosek o przejęcie lub wtórne przejęcie osoby wskazanej w art. 18 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia, przyjęło decyzję o przekazaniu i powiadomiło o niej wspomnianą osobę przed wyrażeniem przez państwo członkowskie, do którego skierowano wniosek, wyraźnej lub dorozumianej zgody dotyczącej tego wniosku.

 

Podpisy


( *1 ) Język postępowania: francuski.