WYROK TRYBUNAŁU (siódma izba)

z dnia 28 czerwca 2017 r. ( 1 ) ( 2 )

„Odesłanie prejudycjalne — Współpraca sądowa w sprawach cywilnych — Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych — Rozporządzenie (WE) nr 44/2001 — Artykuł 23 — Klauzula prorogacyjna — Klauzula prorogacyjna figurująca w umowie zawartej przez dwie spółki — Powództwo o odszkodowanie — Odpowiedzialność solidarna przedstawicieli jednej z owych spółek za czyny niedozwolone — Możliwość powołania się na taką klauzulę przez rzeczonych przedstawicieli”

W sprawie C‑436/16

mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Areios Pagos (sąd kasacyjny, Grecja) postanowieniem z dnia 7 lipca 2016 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 4 sierpnia 2016 r., w postępowaniu:

Georgios Leventis,

Nikolaos Vafeias

przeciwko

Malcon Navigation Co. ltd.,

Brave Bulk Transport ltd.,

TRYBUNAŁ (siódma izba),

w składzie: A. Prechal, prezes izby, C. Toader (sprawozdawca) i E. Jarašiūnas, sędziowie,

rzecznik generalny: M. Wathelet,

sekretarz: A. Calot Escobar,

uwzględniając pisemny etap postępowania,

rozważywszy uwagi przedstawione:

w imieniu rządu greckiego przez A. Magrippi oraz S. Charitaki, działające w charakterze pełnomocników,

w imieniu rządu hiszpańskiego początkowo przez A. Rubia Gonzáleza, a następnie przez A. Gavelę Llopis, działających w charakterze pełnomocników,

w imieniu Komisji Europejskiej przez M. Konstantinidisa oraz M. Heller, działających w charakterze pełnomocników,

podjąwszy, po wysłuchaniu rzecznika generalnego, decyzję o rozstrzygnięciu sprawy bez opinii,

wydaje następujący

Wyrok

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 23 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 2001, L 12, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 19, t. 4, s. 42, zwanego dalej „rozporządzeniem Bruksela I”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Georgiosem Leventisem i Nikolaosem Vafeiasem, przedstawicielami realizującej czarter morski spółki Brave Bulk Transport ltd. a spółką Malcon Navigation Co. ltd. (zwaną dalej „Malcon Navigation”) w przedmiocie powództwa o odszkodowanie wytoczonego przez drugą ze spółek przeciwko spółce Brave Bulk Transport ltd. oraz G. Leventisowi i N. Vafeiasowi, z zamiarem wyegzekwowania ich odpowiedzialności solidarnej za naprawienie szkody. W odniesieniu do owego powództwa jurysdykcja sądów greckich jest kwestionowana.

Ramy prawne

Prawo Unii

3

Zgodnie z brzmieniem motywu 11 rozporządzenia Bruksela I:

„Przepisy o jurysdykcji powinny być w wysokim stopniu przewidywalne i powinny zależeć zasadniczo od miejsca zamieszkania pozwanego, a tak ustalona jurysdykcja powinna mieć miejsce zawsze [być zawsze dostępna], z wyjątkiem kilku dokładnie określonych przypadków, w których ze względu na przedmiot sporu lub umowę stron uzasadnione jest inne kryterium powiązania [uzasadniony jest inny łącznik]. […]”.

4

W rozdziale II owego rozporządzenia, zatytułowanym „Jurysdykcja”, art. 2, należący do sekcji 1, zatytułowanej „Przepisy ogólne”, stanowi w ust. 1:

„Z zastrzeżeniem przepisów niniejszego rozporządzenia osoby mające miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego mogą być pozywane, niezależnie od ich [swego] obywatelstwa [obywatelstwa lub systemu prawnego, któremu podlega osoba prawna], przed sądy tego państwa członkowskiego”.

5

Artykuł 6 tegoż rozporządzenia, należący do sekcji 2, zatytułowanej „Jurysdykcja szczególna”, w rozdziale II, przewiduje:

„Osoba mająca miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego może być również pozwana:

1)

jeżeli pozywa się łącznie kilka osób – przed sąd miejsca, w którym ma miejsce zamieszkania [miejsca zamieszkania lub siedzibę] jeden z pozwanych, o ile między sprawami istnieje tak ścisła więź, że pożądane jest ich łączne rozpoznanie i rozstrzygnięcie w celu uniknięcia wydania w oddzielnych postępowaniach sprzecznych ze sobą orzeczeń;

[…]”.

6

Sekcja 7 tego samego rozdziału, zatytułowana „Umowa dotycząca jurysdykcji [Prorogacja jurysdykcji]”, obejmuje m.in. art. 23, mający następujące brzmienie:

„1.   Jeżeli strony, z których przynajmniej jedna ma miejsce zamieszkania [miejsce zamieszkania lub siedzibę] na terytorium państwa członkowskiego, uzgodniły, że sąd lub sądy państwa członkowskiego powinny rozstrzygać spór już wynikły albo spór przyszły mogący wyniknąć z określonego stosunku prawnego, to sąd lub sądy tego państwa członkowskiego mają jurysdykcję wyłączną, o ile strony nie uzgodniły czego innego. Taka umowa dotycząca jurysdykcji musi być zawarta:

a)

w formie pisemnej lub ustnej potwierdzonej na piśmie; lub

b)

w formie, która odpowiada praktyce przyjętej między stronami; lub

c)

w handlu międzynarodowym – w formie odpowiadającej zwyczajowi handlowemu, który strony znały lub musiały znać i który strony umów tego rodzaju w określonej dziedzinie handlu powszechnie znają i którego stale przestrzegają.

[…]”.

7

Sekcja 9 tego samego rozdziału II, zatytułowana „Zawisłość sprawy – sprawy wiążące się ze sobą”, obejmuje m.in. art. 27 i 28. Ów art. 27 stanowi:

„1.   Jeżeli przed sądami różnych państw członkowskich zawisły sprawy o to samo roszczenie między tymi samymi stronami, sąd, przed który wytoczono powództwo później, z urzędu zawiesza postępowanie do czasu stwierdzenia jurysdykcji sądu, przed który najpierw wytoczono powództwo.

2.   Jeżeli stwierdzona zostanie jurysdykcja sądu, przed którym najpierw wytoczono powództwo, sąd, przed którym wytoczono powództwo później, stwierdza brak swojej jurysdykcji na rzecz tego sądu”.

8

Zgodnie z brzmieniem art. 28 rozporządzenia Bruksela I:

„1.   Jeżeli przed sądami różnych państw członkowskich zawisłe są sprawy, które pozostają ze sobą w związku, każdy sąd, przed który wytoczono powództwo później, może zawiesić postępowanie.

2.   Jeżeli sprawy takie są zawisłe w pierwszej instancji, każdy sąd, przed który wytoczono powództwo później, może na wniosek strony stwierdzić także brak swej jurysdykcji, jeżeli sąd, przed który najpierw wytoczono powództwo, ma jurysdykcję w tych sprawach, a połączenie spraw jest dopuszczalne zgodnie z jego prawem.

3.   W rozumieniu niniejszego artykułu uważa się, że sprawy pozostają ze sobą w związku, jeżeli istnieje między nimi tak ścisła więź, że pożądane jest ich łączne rozpoznanie i rozstrzygnięcie w celu uniknięcia wydania w oddzielnych postępowaniach sprzecznych ze sobą orzeczeń”.

9

Artykuły 33–37 rozporządzenia Bruksela I regulują uznawanie orzeczeń. Artykuł 33 ustanawia zasadę, w myśl której orzeczenia wydane w jednym państwie członkowskim są uznawane w innych państwach członkowskich bez potrzeby przeprowadzania specjalnego postępowania. Artykuły 34 i 35 rzeczonego rozporządzenia wymieniają powody, dla których orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim może wyjątkowo nie zostać uznane w innym państwie członkowskim.

10

W kwestii tej art. 34 tego rozporządzenia stanowi:

„Orzeczenia nie uznaje się, jeżeli:

[…]

3)

orzeczenia nie da się pogodzić z orzeczeniem wydanym między tymi samymi stronami w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie;

4)

orzeczenia nie da się pogodzić z wcześniejszym orzeczeniem wydanym w innym państwie członkowskim albo w państwie trzecim w sporze o to samo roszczenie między tymi samymi stronami, o ile to wcześniejsze orzeczenie spełnia warunki konieczne do jego uznania w państwie członkowskim, w którym wystąpiono o uznanie”.

Prawo greckie

11

Zgodnie z art. 71 kodeksu cywilnego:

„Osoba prawna odpowiada za działania i zaniechania reprezentujących je organów, jeżeli działanie lub zaniechanie miało miejsce w ramach wykonywania powierzonych im funkcji i powoduje powstanie obowiązku naprawienia szkody. Ponadto osoba prawna odpowiada za naprawienie szkody solidarnie”.

12

W rozdziale 39 kodeksu, zatytułowanym „Czyny niedozwolone”, art. 926 owego kodeksu, zatytułowany „Szkoda spowodowana przez kilka osób”, przewiduje:

„Jeżeli szkoda powstała w wyniku działania kilku osób lub gdy kilka osób ponosi częściową odpowiedzialność za tę samą szkodę, są one za naprawienie tej szkody odpowiedzialne solidarnie. Podobnie, gdy kilka osób podjęło działania w tym samym czasie lub po sobie i nie jest możliwe ustalenie, która z tych osób spowodowała powstanie szkody”.

Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne

13

Z całokształtu informacji przedstawionych Trybunałowi wynika, że Malcon Navigation, spółka z siedzibą statutową na Malcie, której rzeczywista siedziba znajduje się w Amarusi (Grecja), jest właścicielem statku pływającego pod banderą maltańską pod nazwą Sea Pride. Zarząd tym statkiem sprawuje Hellenic Star Shipping Company SA, spółka akcyjna z siedzibą w Panamie, posiadająca również biura w Amarusi.

14

Sąd odsyłający wskazuje również, że Brave Bulk Transport ma siedzibę statutową na Malcie, a siedzibę rzeczywistą w Amarusi, że G. Leventis jest jedynym członkiem zarządu i przedstawicielem prawnym tejże spółki oraz że N. Vafeias jest jedynym dyrektorem generalnym, który faktycznie ją reprezentuje. G. Leventis i N. Vafeias (zwani dalej „przedstawicielami Brave Bulk Transport”) zamieszkują, odpowiednio, w Pireusie i Kifisii (Grecja).

15

W dniu 9 czerwca 2006 r. Malcon Navigation zawarła z Brave Bulk Transport umowę czarteru, na podstawie której to umowy pierwsza z nich oddała w czarter drugiej z nich wyżej wymieniony statek Sea Pride. Następnie Brave Bulk Transport oddała ów statek w podczarter irackiemu ministerstwu handlu dla celów przewozu ładunku pszenicy z Hamburga (Niemcy) do Iraku.

16

Statek został zwrócony z pięciomiesięcznym opóźnieniem w stosunku do terminu przewidzianego w umowie czarteru.

17

W dniu 17 lutego 2007 r. Malcon Navigation zwróciła się do sądu arbitrażowego w Londynie (Zjednoczone Królestwo), żądając od Brave Bulk Transport odszkodowania z tytułu przestojów i należnej opłaty za czarter statku.

18

Z kolei Brave Bulk Transport wytoczyła powództwo o odszkodowanie przeciwko państwu irackiemu w związku z tym, że opóźnienie zwrotu statku spółce Malcon Navigation wynikało z kolei z opóźnienia zwrotu statku przez państwo irackie.

19

W dniu 14 listopada 2007 r. Malcon Navigation i Brave Bulk Transport podpisały umowę w formie dokumentu prywatnego. Umowa ta przewidywała zawieszenie toczącego się postępowania arbitrażowego na okres co najmniej sześciu miesięcy, a ponadto że Brave Bulk Transport będzie informować Malcon Navigation o przebiegu postępowania wszczętego przeciwko rządowi irackiemu oraz że w przypadku zawarcia ugody z tym rządem Malcon Navigation otrzyma co najmniej 20% kwoty, jaką Brave Bulk Transport uzyska od państwa irackiego. Artykuł 10 owej umowy stanowił, że umowa ta „podlega prawu angielskiemu” oraz że „każdy spór wynikły z tej umowy lub z nią związany [będzie] podlega[ł] wyłącznej jurysdykcji High Court of Justice (England & Wales) [(wysokiego trybunału (Anglia i Walia), Zjednoczone Królestwo]”.

20

W listopadzie 2008 r. Malcon Navigation dowiedziała się, że Brave Bulk Transport zawarła w dniu 20 maja 2008 r. ugodę z rządem irackim i że otrzymała kwotę przewidzianą przez ową ugodę. Malcon Navigation podjęła w związku z tym postępowanie arbitrażowe, a w dniu 29 września 2009 r. zapadł wyrok arbitrażowy zasądzający na jej rzecz odszkodowanie.

21

Malcon Navigation zarzuca ponadto przedstawicielom Brave Bulk Transport, że pozbawili Brave Bulk Transport jej majątku, uniemożliwiając otrzymanie przez Malcon Navigation rzeczonego odszkodowania.

22

W dniu 22 września 2010 r. Malcon Navigation wytoczyła przed Polymeles Protodikeio Peiraios (sądem okręgowym w Pireusie, Grecja) powództwo o odszkodowanie przeciwko Brave Bulk Transport i jej przedstawicielom w oparciu o art. 71 i 926 greckiego kodeksu cywilnego, zmierzając do wyegzekwowania ich odpowiedzialności solidarnej za popełnienie czynów niedozwolonych. W oparciu o klauzulę prorogacyjną zawartą w umowie z dnia 14 listopada 2007 r. sąd ów odrzucił powództwo przeciwko Brave Bulk Transport jako niedopuszczalne. Natomiast w zakresie, w jakim powództwo było wytoczone przeciwko przedstawicielom owej spółki, sąd ów uznał swoją jurysdykcję i uwzględnił powództwo co do istoty.

23

Efeteio Peiraios (sąd apelacyjny w Pireusie, Grecja), do którego przedstawiciele Brave Bulk Transport wnieśli apelację od wyroku Polymeles Protodikeio Peiraios (sądu okręgowego w Pireusie) utrzymał w mocy – w odniesieniu do kwestii jurysdykcji – rozstrzygnięcie sądu pierwszej instancji.

24

Skargą kasacyjną z dnia 31 lipca 2014 r. przedstawiciele Brave Bulk Transport wszczęli postępowanie kasacyjne przed Areios Pagos (sądem kasacyjnym, Grecja).

25

Sąd odsyłający zauważa, że sądy pierwszej i drugiej instancji uznały się za właściwe dla rozpatrzenia co do istoty sporu stanowiącego przedmiot postępowania głównego w odniesieniu do przedstawicieli Brave Bulk Transport w oparciu o uzasadnienie, iż z ich punktu widzenia przedstawiciele spółki, którzy nie byli stronami umowy z dnia 14 listopada 2007 r., nie byli związani zawartą w umowie klauzulą prorogacyjną.

26

W kwestii tej sąd odsyłający uważa, po pierwsze, że z art. 23 rozporządzenia Bruksela I oraz z orzecznictwa Trybunału wynika, że umowa prorogacyjna może być – co do zasady – powoływana jedynie względem stron, które ją zawarły, lecz – w drodze wyjątku – można na nią powołać się na rzecz strony sporu, która to strona w momencie zawarcia rzeczonej umowy była osobą trzecią, względnie – przeciwko niej.

27

Sąd odsyłający podkreśla, po drugie, że w przypadku kilku pozwanych art. 6 pkt 1 rzeczonego rozporządzenia stanowi, że osoba, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium państwa członkowskiego, może być również pozwana, przed sąd miejsca, w którym ma miejsce zamieszkania lub siedzibę jeden z pozwanych, o ile między sprawami istnieje tak ścisła więź, że pożądane jest ich łączne rozpoznanie i rozstrzygnięcie w celu uniknięcia wydania w oddzielnych postępowaniach sprzecznych ze sobą orzeczeń. Sąd odsyłający uważa tymczasem, że analogiczne ryzyko zachodzi w sytuacji, gdy jeden spośród kilku pozwanych wyraził zgodę na prorogację jurysdykcji.

28

W świetle powyższych rozważań sąd odsyłający powziął wątpliwości co do zasadności – dokonanej przez sądy rozpatrujące sprawę co do istoty – oceny kwestii zakresu stosowania klauzuli prorogacyjnej zawartej w umowie z dnia 14 listopada 2007 r.

29

W tych okolicznościach Areios Pagos (sąd kasacyjny, Grecja) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy klauzula prorogacyjna uzgodniona na podstawie art. 23 rozporządzenia Bruksela I między dwiema spółkami i zawarta w umowie, którą podpisały one w formie dokumentu prywatnego w dniu 14 listopada 2007 r., której art. 10 stanowi, że »niniejsza umowa podlega prawu angielskiemu i wchodzi w zakres jurysdykcji sądów angielskich, zaś każdy spór wynikły z tej umowy lub z nią związany podlega wyłącznej jurysdykcji High Court of Justice (England & Wales) [(wysokiego trybunału (Anglia i Walia), Zjednoczone Królestwo]«, obejmuje – w odniesieniu do działań i zaniechań organów spółki będącej drugą stroną postępowania kasacyjnego wymienionej na drugim miejscu, które ją reprezentują i które powodują powstanie jej odpowiedzialności w rozumieniu art. 71 greckiego kodeksu cywilnego – także osoby odpowiedzialne, które działały w ramach wykonania swoich obowiązków i które na podstawie art. 71 w związku z art. 926 greckiego kodeksu cywilnego są solidarnie odpowiedzialne, wraz ze spółką, jako osobą prawną?”.

W przedmiocie pytania prejudycjalnego

30

Poprzez swoje pytanie sąd odsyłający pragnie w istocie ustalić, czy art. 23 rozporządzenia Bruksela I należy interpretować w ten sposób, że klauzula prorogacyjna figurująca w umowie zawartej przez dwie spółki może być powoływana przez przedstawicieli jednej z nich w celu zakwestionowania jurysdykcji jednego z sądów dla rozpoznania powództwa o odszkodowanie zmierzającego do wyegzekwowania ich odpowiedzialności solidarnej za czyny niedozwolone, które zgodnie z podnoszonym wobec nich zarzutem mieli jakoby popełnić w ramach wykonywania powierzonych im funkcji.

31

Na wstępie należy przypomnieć, że w zakresie, w jakim w stosunkach między państwami członkowskimi rozporządzenie Bruksela I zastępuje Konwencję z dnia 27 września 1968 r. o jurysdykcji i wykonywaniu orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. 1972, L 299, s. 32), zmienioną późniejszymi konwencjami o przystąpieniu nowych państw członkowskich do tej konwencji (zwaną dalej „konwencją brukselską”), wykładnia dokonana przez Trybunał w odniesieniu do postanowień tej konwencji pozostaje aktualna również dla przepisów rozporządzenia, jeśli postanowienia konwencji i przepisy rozporządzenia można uznać za równoważne, co ma miejsce w przypadku art. 23 rozporządzenia Bruksela I, który to przepis obowiązuje w miejsce art. 17 akapit pierwszy rzeczonej konwencji (zob. podobnie wyrok z dnia 7 lipca 2016 r., Hőszig,C‑222/15, EU:C:2016:525, pkt 30, 31, a także przytoczone tam orzecznictwo).

32

Jurysdykcja sądów tego państwa członkowskiego, na którego terytorium pozwany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, niezależnie od jego obywatelstwa, stanowi w systemie rozporządzenia Bruksela I zasadę ogólną, wyrażoną w jego art. 2 ust. 1. Normy jurysdykcyjne stanowiące odstępstwo od zasady ogólnej, takie jak zawarte w art. 23 rzeczonego rozporządzenia, nie mogą być interpretowane w sposób wykraczający poza przypadki wprost wymienione w owym rozporządzeniu (zob. podobnie wyrok z dnia 17 września 2009 r., Vorarlberger Gebietskrankenkasse,C‑347/08, EU:C:2009:561, pkt 37, 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

33

Artykuł 23 rozporządzenia Bruksela I wskazuje wyraźnie, że jego zakres zastosowania ogranicza się do wypadków, gdy strony „uzgodniły” przyznanie jurysdykcji określonemu sądowi. Jak wynika z motywu 11 owego rozporządzenia, to właśnie zgodna wola stron uzasadnia pierwszeństwo przyznane, zgodnie z zasadą autonomii woli stron, wyborowi sądu innego niż ten, który w innym wypadku miałby jurysdykcję na podstawie tego rozporządzenia (wyroki: z dnia 21 maja 2015 r., El Majdoub,C‑322/14, EU:C:2015:334, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 20 kwietnia 2016 r., Profit Investment SIM,C‑366/13, EU:C:2016:282, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo).

34

Trybunał orzekł również, że sąd, przed którym toczy się postępowanie, ma w pierwszej kolejności obowiązek zbadania, czy klauzula prorogacyjna przyznająca mu jurysdykcję rzeczywiście została uzgodniona przez strony, co musi nastąpić w sposób wyraźny i jednoznaczny, przy czym funkcją form wymaganych przez art. 23 ust. 1 rozporządzenia Bruksela I jest zagwarantowanie ustalenia, czy strony rzeczywiście wyraziły zgodę na obowiązywanie danej klauzuli (wyrok z dnia 7 lipca 2016 r., Hőszig,C‑222/15, EU:C:2016:525, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo).

35

W związku z tym klauzula prorogacyjna zawarta w umowie może – co do zasady – wywoływać skutki jedynie w stosunkach między stronami, które wyraziły zgodę na zawarcie tej umowy (wyrok z dnia 21 maja 2015 r., CDC Hydrogen Peroxide,C‑352/13, EU:C:2015:335, pkt 64 i przytoczone tam orzecznictwo).

36

W rozpatrywanej sprawie sporna w postępowaniu głównym klauzula prorogacyjna jest powoływana nie przez stronę umowy zawierającej ową klauzulę, lecz przez osoby trzecie, niebędące stronami owej umowy.

37

Poza tym, że przedstawiciele Brave Bulk Transport nie wyrazili woli zawarcia umowy prorogacyjnej, Malcon Navigation nie wyraziła z kolei ze swojej strony zgody na związanie się nimi ww. umową.

38

Ponadto ani strony postępowania głównego, ani sąd odsyłający nie przedstawiają elementów, ani nie dostarczają wskazówek umożliwiających stwierdzenie, że przedstawiciele Brave Bulk Transport oraz Malcon Navigation zawarli, w jednej z form przewidzianych w art. 23 ust. 1 lit. b) i c) rozporządzenia Bruksela I, umowę prorogacyjną zawierającą klauzulę prorogacyjną taką, jak będąca przedmiotem sporu.

39

W odniesieniu do art. 6 rozporządzenia Bruksela I, dotyczącego jurysdykcji, w przypadku gdy pozywa się łącznie kilka osób, należy zauważyć, że postanowienia art. 23 rozporządzenia Bruksela I, jeśli chodzi o określone w nich wymogi, należy – w kontekście ustanowionych przez ów przepis przesłanek jego stosowania – poddać wykładni ścisłej, ponieważ wyłączają one zarówno jurysdykcję ogólną sądu miejsca zamieszkania lub siedziby powoda, ustanowioną przez art. 2 tego rozporządzenia, jak i jurysdykcję szczególną przewidzianą w jego art. 5–7 (zob. wyrok z dnia 21 maja 2015 r., El Majdoub,C‑322/14, EU:C:2015:334, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

40

W szczególności, zawierając umowę prorogacyjną zgodnie z art. 23 ust. 1 rozporządzenia Bruksela I strony mają możliwość uchylenia nie tylko jurysdykcji ogólnej, przewidzianej w art. 2 rzeczonego rozporządzenia, ale także jurysdykcji szczególnej, przewidzianej w art. 5 i 6 owego rozporządzenia. I tak sąd odsyłający może – co do zasady – uznać się za związany klauzulą prorogacyjną uchylającą jurysdykcję wynikającą z art. 5 i 6, która to klauzula została uzgodniona zgodnie z przywołanym art. 23 ust. 1 (zob. podobnie wyrok z dnia 21 maja 2015 r., CDC Hydrogen Peroxide,C‑352/13, EU:C:2015:335, pkt 59, 61).

41

W końcu, by zażegnać obawy wyrażone przez sąd odsyłający w nawiązaniu do ewentualnego ryzyka wydania sprzecznych ze sobą orzeczeń, należy przypomnieć, że rozporządzenie Bruksela I zostało wyposażone w różne mechanizmy mające zapobiec powstaniu takiej sytuacji.

42

Rolę tę pełnią m.in. art. 27 i 28 owego rozporządzenia, dotyczące – odpowiednio – zawisłości sprawy oraz spraw wiążących się ze sobą, które to przepisy umożliwiają zapobieżenie wydaniu sprzecznych ze sobą orzeczeń oraz art. 34 pkt 3 i 4, umożliwiający zareagowanie w sytuacji, gdyby takie sprzeczne ze sobą orzeczenia zostały jednak wydane.

43

W świetle powyższych rozważań na pytanie prejudycjalne należy odpowiedzieć, że art. 23 ust. 1 rozporządzenia Bruksela I należy interpretować w ten sposób, że klauzula prorogacyjna znajdująca się w umowie zawartej przez dwie spółki nie może być powoływana przez przedstawicieli jednej z nich w celu zakwestionowania jurysdykcji któregoś z sądów dla rozpoznania powództwa o odszkodowanie zmierzającego do wyegzekwowania ich odpowiedzialności solidarnej za czyny niedozwolone, które zgodnie z podnoszonym wobec nich zarzutem mieli jakoby popełnić w ramach wykonywania powierzonych im funkcji.

W przedmiocie kosztów

44

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

 

Z powyższych względów Trybunał (siódma izba) orzeka, co następuje:

 

Artykuł 23 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych należy interpretować w ten sposób, że klauzula prorogacyjna znajdująca się w umowie zawartej przez dwie spółki nie może być powoływana przez przedstawicieli jednej z nich w celu zakwestionowania jurysdykcji któregoś z sądów dla rozpoznania powództwa o odszkodowanie zmierzającego do wyegzekwowania ich odpowiedzialności solidarnej za czyny niedozwolone, które zgodnie z podnoszonym wobec nich zarzutem mieli jakoby popełnić w ramach wykonywania powierzonych im funkcji.

 

Podpisy


( 1 ) Język postępowania: grecki.

( 2 ) Punkt 43 i sentencja w niniejszym tekście były przedmiotem zmian o charakterze językowym, po pierwotnym umieszczeniu na stronie internetowej.