KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 24.9.2020

COM(2020) 590 final

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Unia rynków kapitałowych dla obywateli i przedsiębiorstw – nowy plan działania

WPROWADZENIE

W swoim wystąpieniu inauguracyjnym skierowanym do Parlamentu Europejskiego przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen powiedziała: „Dokończmy nareszcie budowanie unii rynków kapitałowych”. W niniejszym planie działania określono kluczowe środki służące wywiązaniu się z tego zobowiązania.

Parlament Europejski i państwa członkowskie często wyrażały i potwierdzały swoje poparcie dla unii rynków kapitałowych. W grudniu 2019 r. państwa członkowskie uzgodniły konkluzje Rady 1 w sprawie sposobów pogłębienia unii rynków kapitałowych. W sprawozdaniu z własnej inicjatywy 2 z września 2020 r. Parlament Europejski wezwał Komisję i państwa członkowskie do podjęcia zdecydowanych działań w celu budowy unii rynków kapitałowych.

W 2015 r. Komisja przyjęła pierwszy plan działania na rzecz unii rynków kapitałowych 3 . Od tego czasu UE poczyniła znaczne postępy we wprowadzaniu jej podstawowych elementów. Pogłębianie unii rynków kapitałowych jest jednak złożonym procesem i żaden środek wprowadzany pojedynczo nie doprowadzi do ukończenia jej budowy. W związku z tym jedynym sposobem na poczynienie postępów jest stopniowe podejmowanie ukierunkowanych działań we wszystkich obszarach, w których nadal istnieją bariery dla swobodnego przepływu kapitału. Wiele wciąż pozostaje do zrobienia, a teraz nadszedł czas, by zwiększyć poziom ambicji.

Obecnie bardziej niż kiedykolwiek potrzebne jest silne wsparcie polityczne. Unia rynków kapitałowych może przyspieszyć odbudowę gospodarki UE po pandemii COVID-19. Może również zapewnić finansowanie niezbędne do realizacji Europejskiego Zielonego Ładu 4 , doprowadzić do stworzenia Europy na miarę ery cyfrowej i umożliwić sprostanie wyzwaniom społecznym. Aby tak się stało, potrzebna jest silna wola polityczna na rzecz wspierania środków niezbędnych do realizacji unii rynków kapitałowych. Jednak same instytucje UE nie są w stanie osiągnąć pożądanych rezultatów; uczestnicy rynku i wszyscy Europejczycy muszą wykorzystać możliwości, jakie oferuje unia rynków kapitałowych, aby zrealizować jej cele.

W listopadzie 2019 r. Komisja zgromadziła 28 członków kadry kierowniczej wyższego szczebla z sektora finansowego, ekspertów, przedstawicieli organizacji konsumenckich i naukowców w ramach forum wysokiego szczebla poświęconego unii rynków kapitałowych. W czerwcu 2020 r. forum opublikowało swoje sprawozdanie końcowe 5 zawierające 17 zaleceń dla Komisji i państw członkowskich dotyczących postępów w realizacji unii rynków kapitałowych. W następstwie zaproszenia do przekazania uwag na temat tego sprawozdania końcowego Komisja zebrała opinie szerszego grona zainteresowanych stron. Komisja wzięła pod uwagę ten wkład przy opracowywaniu środków przedstawionych w niniejszym planie działania.

I.UNIA RYNKÓW KAPITAŁOWYCH: DLACZEGO NALEŻY JĄ USTANOWIĆ I DLACZEGO TERAZ

Czym jest unia rynków kapitałowych?

Unia rynków kapitałowych jest unijnym planem utworzenia prawdziwie jednolitego rynku kapitałowego w całej UE. Jej celem jest zapewnienie przepływu inwestycji i oszczędności między wszystkimi państwami członkowskimi z korzyścią dla obywateli, inwestorów i przedsiębiorstw, niezależnie od ich lokalizacji. W pełni funkcjonujący i zintegrowany rynek kapitałowy pozwoli, by gospodarka UE rozwijała się w sposób zrównoważony i stała się bardziej konkurencyjna. Silniejsza gospodarczo Europa będzie lepiej służyła swoim obywatelom i pomoże UE odgrywać większą rolę na arenie międzynarodowej.

Unia rynków kapitałowych ma zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia wszystkich kluczowych celów polityki gospodarczej UE, takich jak: odbudowa po pandemii COVID-19, sprzyjająca włączeniu społecznemu i odporna gospodarka, która niesie korzyści wszystkim; przejście na cyfrową i zrównoważoną gospodarkę oraz strategicznie otwarta autonomia w coraz bardziej złożonym globalnym kontekście gospodarczym. Osiągnięcie tych celów wymaga ogromnych inwestycji, których nie można przeprowadzić z wykorzystaniem tylko środków publicznych i tradycyjnego finansowania poprzez kredyty bankowe. Jedynie dobrze funkcjonujące, głębokie i zintegrowane rynki kapitałowe mogą zapewnić skalę wsparcia niezbędną do wyjścia z kryzysu i pobudzenia transformacji. Unia rynków kapitałowych nie jest celem samym w sobie, lecz podstawową polityką służącą postępom w realizacji kluczowych europejskich priorytetów.

W związku z kryzysem wywołanym przez pandemię COVID-19 potrzeba dokończenia budowy unii rynków kapitałowych stała się nagląca. Wsparcie publiczne i kredyty bankowe pomogły gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom zaspokoić podstawowe potrzeby, przeciwdziałając krótkoterminowej ograniczonej płynności spowodowanej ograniczeniami wprowadzonymi w związku z pandemią. Aby zachować wypłacalność w średnim i długim okresie, przedsiębiorstwa potrzebują jednak bardziej stabilnej struktury finansowania. Przemysł UE, w szczególności MŚP, które stanowią trzon naszej gospodarki, potrzebuje więcej kapitału, aby wyjść z kryzysu gospodarczego i zwiększyć swoją odporność.

Budowanie unii rynków kapitałowych wymaga czasu. Wysiłki na rzecz utworzenia jednolitego rynku kapitałowego rozpoczęły się wraz z wejściem w życie traktatu rzymskiego, ale cel ten nie został jeszcze osiągnięty. W planie działania z 2015 r. określono niektóre środki niezbędne do ustanowienia unii rynków kapitałowych, a co do wielu z nich osiągnięto już porozumienie i są one już wdrażanych. To jednak nie wystarcza. Postępy w niektórych kontrowersyjnych kwestiach są powolne. W wielu obszarach, w tym w przepisach dotyczących nadzoru, opodatkowania i niewypłacalności, nadal istnieją znaczne bariery dla dobrze funkcjonującej unii rynków kapitałowych. Bariery te wynikają z historii, zwyczajów i kultury. Są głęboko zakorzenione i potrzeba czasu na ich usunięcie.

Aby dokończyć budowę unii rynków kapitałowych, nie wystarczy wprowadzić tylko jednego środka. Jedynym sposobem na poczynienie postępów jest stopniowe podejmowanie ukierunkowanych działań we wszystkich obszarach, w których nadal istnieją bariery dla swobodnego przepływu kapitału. Wymaga to zaangażowania i determinacji wszystkich stron. Ponieważ budowanie unii rynków kapitałowych jest procesem stopniowym, opartym na wielu niewielkich, ale ważnych zmianach, ważne jest, aby nie zapominać o globalnej wizji unii rynków kapitałowych.

Wizja unii rynków kapitałowych

Unia rynków kapitałowych powinna przynosić korzyści wszystkim Europejczykom, niezależnie od tego, gdzie mieszkają i pracują. Powinna ona przynieść korzyści, które są już dostępne w większych i ugruntowanych ośrodkach finansowych, również osobom w mniejszych państwach członkowskich. Przedsiębiorstwa, w tym MŚP, powinny mieć możliwość dostępu do finansowania, a inwestorzy powinni mieć możliwość inwestowania w projekty w całej UE. Kapitał powinien docierać tam, gdzie może być najbardziej użyteczny i pomagać w zaspokajaniu długoterminowych potrzeb społecznych, w szczególności w kontekście transformacji ekologicznej i cyfrowej. Uczestnicy rynku powinni czerpać korzyści z konkurencyjnych i przejrzystych rynków. Dostęp do informacji i infrastruktury powinien być efektywny i niedyskryminacyjny.

Konsumenci powinni mieć większy wybór w odniesieniu do form oszczędności i inwestycji oraz powinni być dobrze poinformowani, w tym w odniesieniu do aspektów zrównoważonego rozwoju, a także odpowiednio chronieni wszędzie tam, gdzie się znajdują. Wybór produktów i usług finansowych nie powinien zależeć od tradycji ani siły rynkowej, lecz powinien być wynikiem wyboru konkurencyjnego. Nie powinny istnieć żadne wyraźne ani ukryte bariery dla inwestycji transgranicznych. Należy ograniczyć przeszkody wynikające z różnic krajowych w zakresie przepisów i egzekwowania prawa, opodatkowania i nadzoru, tak by nie utrudniały one swobodnego przepływu kapitału. Decyzje inwestycyjne powinny być regulowane jednolitym zbiorem przepisów – jednakowym zbiorem przepisów mających bezpośrednie i takie samo zastosowanie do wszystkich uczestników rynku, niezależnie od ich lokalizacji. 

Dlaczego unia rynków kapitałowych ma obecnie jeszcze większe znaczenie?

1.Odbudowa

Obecnie priorytetem UE jest wyjście z bezprecedensowego kryzysu gospodarczego spowodowanego pandemią COVID-19. Komisja zaproponowała tymczasowe nadzwyczajne narzędzie służące odbudowie gospodarki Next Generation EU 6 , którego celem jest naprawienie bezpośrednich szkód gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią COVID-19, uruchomienie procesu odbudowy i przygotowanie bardziej ekologicznej przyszłości dla następnego pokolenia. Ponadto instytucje europejskie i państwa członkowskie wprowadziły nadzwyczajne środki i przekazały środki publiczne na bezprecedensową skalę, aby zaradzić sytuacji nadzwyczajnej w dziedzinie zdrowia publicznego, chronić miejsca pracy i dochody obywateli oraz utrzymać działalność przedsiębiorstw. Jak dotąd banki generalnie nie zaprzestały udzielania kredytów przedsiębiorstwom. To źródło finansowania – mimo że jest absolutnie niezbędne do odbudowy Europy w perspektywie krótkoterminowej – nie będzie jednak wystarczające ze względu na skalę i spodziewany czas trwania potrzeb finansowych. Finansowanie rynkowe będzie siłą napędową odbudowy i przyszłego wzrostu w perspektywie długoterminowej. 

Unia rynków kapitałowych jest również ważna dla planu odbudowy dla Europy. Aby Komisja mogła pozyskać niezbędne środki finansowe dla UE, potrzebne będą głębokie i płynne rynki kapitałowe. Jednocześnie tak duży wolumen emisji jest szansą dla UE jako systemu finansowego: może przyciągnąć większe grono inwestorów i emitentów z całego świata gotowych inwestować w instrumenty denominowane w euro lub je emitować.

Rządy, regiony i gminy będą również potrzebowały głębokich i płynnych rynków, aby pozyskać fundusze, których potrzebują do wspierania gospodarki, inwestowania w infrastrukturę publiczną i zaspokajania potrzeb społecznych zaistniałych w wyniku kryzysu.

Unia rynków kapitałowych ma również zasadnicze znaczenie dla mobilizowania inwestycji prywatnych w przedsiębiorstwa i uzupełniania wsparcia publicznego. Sprzyja ona dostępności różnorodnych alternatywnych źródeł finansowania, pozwala zmniejszyć zależność od jednego źródła finansowania lub od jednego dostawcy finansowania oraz ograniczyć niedopasowanie poziomu płynności. Przedsiębiorstwa różnej wielkości, a w szczególności MŚP, potrzebują solidnych rynkowych źródeł finansowania. Sytuacja taka miała już miejsce przed pandemią COVID-19, ale dostępność wspomnianych źródeł finansowania będzie miała jeszcze większe znaczenie dla odbudowy, gdy kredyty bankowe mogą nie być już wystarczające. Pandemia COVID-19 prawdopodobnie doprowadzi do restrukturyzacji wielu przedsiębiorstw. Niewystarczające i nieodpowiednie finansowanie oraz brak instrumentów kapitałowych w strukturze finansowania osłabiają przedsiębiorstwa i spowalniają ożywienie gospodarcze, stawiając Europę w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z innymi gospodarkami o bardziej zróżnicowanych strukturach finansowania.

Ponadto unia rynków kapitałowych ma zasadnicze znaczenie dla budowania odporności na przyszłe wstrząsy asymetryczne, które dotykają tylko kilka państw członkowskich. Tworząc solidne podstawy dla lepszego i bardziej geograficznie rozproszonego podziału ryzyka między podmiotami z sektora prywatnego, unia rynków kapitałowych wspiera funkcjonowanie unii bankowej i unii gospodarczej i walutowej. Dokończenie tworzenia unii bankowej przyczyni się również do szybszej integracji europejskich rynków kapitałowych.

2.Przejście na zieloną gospodarkę i transformacja cyfrowa

Stawianie czoła sytuacjom nadzwyczajnym związanym z klimatem i różnorodnością biologiczną oraz sprostanie wyzwaniom środowiskowym wymaga ogromnych inwestycji, które unia rynków kapitałowych może pomóc uruchomić i ukierunkować. Europejski Zielony Ład to nowa strategia UE na rzecz wzrostu gospodarczego i plan działania na rzecz zrównoważonego rozwoju gospodarki UE. Szacuje się, że w porównaniu z poprzednim dziesięcioleciem co roku konieczne będą dodatkowe inwestycje związane z energią w wysokości 350 mld EUR, aby osiągnąć cel ograniczenia emisji gazów cieplarnianych o 55 % do 2030 r. 7  Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy ma na celu pobudzenie zrównoważonych inwestycji. Środki publiczne nie wystarczą jednak do zaspokojenia tych potrzeb finansowych. Konieczny jest skuteczny jednolity rynek kapitałowy, aby zmobilizować niezbędne fundusze i zapewnić rygorystyczne uwzględnianie kwestii zrównoważonego rozwoju przy podejmowaniu decyzji w sprawie finansowania. Komisja przedstawi odnowioną strategię zrównoważonego finansowania w celu zwiększenia prywatnych inwestycji w zrównoważone projekty i działania. Strategia ta, oparta na głębokich rynkach kapitałowych, będzie wspierać działania określone w Europejskim Zielonym Ładzie w celu zarządzania ryzykiem klimatycznym i środowiskowym oraz włączenia ich do systemu finansowego UE.

Transformacja cyfrowa będzie również nadal wymagać znacznych inwestycji prywatnych, jeżeli gospodarka UE ma pozostać konkurencyjna w skali światowej. Jak już stwierdzono w strategii UE „Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy”, innowacyjne przedsiębiorstwa potrzebują finansowania, którego mogą dostarczyć tylko rynki kapitałowe. Wynika to częściowo z faktu, że wiele z tych przedsiębiorstw nie dysponuje zabezpieczeniem rzeczowym wymaganym w przypadku kredytów bankowych. Zwiększa to pilną potrzebę pogłębienia unii rynków kapitałowych. Wykorzystanie postępu technologicznego ma również kluczowe znaczenie dla zwiększenia wydajności sektora finansowego UE, poprawy dostępu do kapitału, lepszego służenia obywatelom Europy, a także utrzymania konkurencyjności w skali światowej. Komisja przedstawiła strategię w zakresie finansów cyfrowych 8 , która ma na celu wykorzystanie potencjału finansów cyfrowych pod względem innowacji i konkurencji przy jednoczesnym ograniczeniu ryzyka.

Należy wspierać MŚP w ich wysiłkach na rzecz osiągnięcia celów transformacji ekologicznej i cyfrowej. Unia rynków kapitałowych poprawi możliwości dostępu MŚP do finansowania, a tym samym przyczyni się do realizacji celów unijnej strategii MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy z marca 2020 r. 9

Strategie dotyczące unii rynków kapitałowych, zrównoważonego finansowania, finansów cyfrowych i MŚP wzajemnie się wzmacniają. Łącznie stanowią one pakiet środków mających na celu wzmocnienie gospodarki europejskiej i uczynienie jej bardziej konkurencyjną i zrównoważoną, a także lepsze służenie obywatelom i przedsiębiorstwom.

3.Gospodarka bardziej sprzyjająca włączeniu społecznemu

Unia rynków kapitałowych jest również ważna dla stworzenia gospodarki i społeczeństwa, które byłyby bardziej sprzyjające włączeniu społecznemu i wykazywałaby wyższą odporność. Aby gospodarka mogła przynosić korzyści obywatelom, istnieć muszą zintegrowane rynki kapitałowe i odpowiednie zachęty do promowania inwestycji w działalność zrównoważoną pod względem społecznym i środowiskowym. Głębokie i zintegrowane rynki ułatwiają efektywną alokację kapitału i odgrywają użyteczną rolę w czasach przemian społecznych. Wspierają one wzrost gospodarczy i zatrudnienie, a tym samym przyczyniają się do dobrobytu finansowego obywateli.

Unia rynków kapitałowych może również pomóc w sprostaniu wyzwaniom związanym ze starzeniem się społeczeństwa w Europie. Silne rynkowe systemy emerytalne mają potencjał, by uzupełniać publiczne systemy emerytalne i lepiej zaspokajać potrzeby starzejącego się społeczeństwa, pod warunkiem że zostaną zaprojektowane w sposób szeroki i sprzyjający włączeniu społecznemu. W ten sposób przyczyniłyby się one do zapewnienia osobom starszym odpowiedniego i trwałego dochodu. Im bardziej rozwinięte są rynki kapitałowe, tym łatwiejszy jest dostęp obywateli do produktów i rozwiązań finansowych odpowiadających ich potrzebom i preferencjom. Celem unii rynków kapitałowych jest zapewnienie, by rynki kapitałowe służyły ludziom, oferując im zarówno zrównoważone możliwości inwestycyjne, jak i silną ochronę inwestorów.

Strategia dotycząca inwestycji detalicznych, którą Komisja przedstawi w pierwszej połowie 2022 r., powinna koncentrować się na interesach inwestorów indywidualnych. Będzie ona miała na celu zapewnienie, aby inwestorzy detaliczni mogli w pełni korzystać z rynków kapitałowych oraz by przepisy były spójne w odniesieniu do wszystkich instrumentów prawnych. Inwestor indywidualny powinien korzystać z: (i) odpowiedniej ochrony, (ii) bezstronnego doradztwa i sprawiedliwego traktowania, (iii) otwartych rynków z różnorodnymi konkurencyjnymi i opłacalnymi usługami i produktami finansowymi oraz (iv) przejrzystych, porównywalnych i zrozumiałych informacji o produkcie. Prawodawstwo UE powinno mieć przyszłościowy charakter i odzwierciedlać bieżące zmiany w cyfryzacji i kwestii zrównoważonego rozwoju, a także rosnącą konieczność oszczędzania z myślą o emeryturze.

4.Globalna konkurencyjność UE i otwarta strategiczna autonomia

Unia rynków kapitałowych umożliwia mniejszym rynkom kapitałowym dorównanie większym i bardziej rozwiniętym rynkom kapitałowym, a lokalnym przedsiębiorstwom – rozwój, dzięki któremu staną się z czasem globalnymi graczami. Może ona sprawić, że gospodarka europejska stanie się bardziej innowacyjna i konkurencyjna, tak aby mogła stawić czoła globalnej konkurencji. Większe i bardziej zintegrowane rynki przyczyniają się do tego, że UE staje się ogólnie większym i głębszym rynkiem dla kapitału, co przynosi korzyści inwestorom krajowym i czyni UE bardziej atrakcyjną dla inwestorów zagranicznych. Służy to nie tylko dużym przedsiębiorstwom, które już działają na rynkach światowych. Daje to również znaczne możliwości mniejszym przedsiębiorstwom lokalnym o obiecujących modelach biznesowych, które w ten sposób mogą przyciągnąć inwestorów globalnych i pozyskać kapitał niezbędny do rozwoju i zwiększenia rozpoznawalności marki. Duży i prawdziwie zintegrowany jednolity rynek kapitałowy, wspierany odpowiednimi przepisami podatkowymi 10 , będzie stanowił podstawę dla rozwoju i wzmocnienia unijnych przedsiębiorstw finansowych, tak by stały się one prawdziwie konkurencyjne w skali globalnej.

Unia rynków kapitałowych jest warunkiem wstępnym wzmocnienia międzynarodowej roli euro i otwartej strategicznej autonomii Europy. Waluta, którą powszechnie stosuje się w transakcjach międzynarodowych, opiera się na istnieniu dużych, płynnych, głębokich i dynamicznych krajowych rynków finansowych opartych na wiarygodnych i trwałych politykach monetarnych, fiskalnych i regulacyjnych. Dynamiczny, zintegrowany i głęboki rynek kapitałowy sprawi, że Europa stanie się bardziej atrakcyjna dla inwestorów globalnych, i będzie sprzyjać napływowi kapitału zagranicznego. Zwiększy to znaczenie papierów wartościowych denominowanych w euro na globalnym rynku finansowym i wzmocni odporność infrastruktury rynku UE.

Brexit ma znaczący wpływ na unię rynków kapitałowych. Dodatkowo zwiększa potrzebę istnienia w UE dobrze funkcjonujących i zintegrowanych rynków kapitałowych. W skład rynków kapitałowych w UE wchodzi wiele ośrodków finansowych o różnej wielkości i różnej specjalizacji. Udoskonalony jednolity zbiór przepisów i skuteczny nadzór będą miały kluczowe znaczenie dla uniknięcia arbitrażu regulacyjnego, wyboru sądu ze względu na możliwość korzystniejszego rozstrzygnięcia sprawy (ang. forum-shopping) oraz luzowania praktyk nadzorczych w ślad za jurysdykcjami, w których nadzór jest mniej rygorystyczny.

Wpływ UE na kształtowanie międzynarodowych zasad i norm zależy również od rozwoju silnych rynków krajowych. UE musi rozwijać własną kluczową infrastrukturę rynkową i usługi. Dobrze rozwinięte rynki są niezbędnym warunkiem autonomii finansowej i gospodarczej UE. Idzie to w parze ze wspieraniem silniejszej międzynarodowej roli euro. Jednocześnie ważne jest, aby UE pozostała otwarta na światowe rynki finansowe, aby przyciągnąć inwestorów i wspierać konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw na arenie światowej.

II. DZIAŁANIA

Komisja w dużej mierze zrealizowała działania zapowiedziane w planie działania z 2015 r. na rzecz unii rynków kapitałowych oraz w przeprowadzonym w 2017 r. śródokresowym przeglądzie planu działania 11 . Parlament Europejski i państwa członkowskie osiągnęły porozumienie co do 12 z 13 wniosków ustawodawczych, choć nie we wszystkie z tych wniosków utrzymano poziom ambicji zaproponowany przez Komisję.

Jednocześnie pewne bariery dla jednolitego rynku wciąż się utrzymują i będą nadal istnieć po rozpoczęciu stosowania wszystkich zaproponowanych już środków ustawodawczych. W związku z tym początkowy zestaw działań w dziedzinie unii rynków kapitałowych musi zostać uzupełniony nowymi środkami, w tym takimi, które stanowią odpowiedź na nowe wyzwania. Transformacja w kierunku unii rynków kapitałowych pozostaje długoterminową ogólnounijną reformą strukturalną, która wymaga czasu, wysiłku, zasobów, a przede wszystkim niezachwianego zaangażowania politycznego.

W niniejszym nowym planie działania Komisja przedstawia zestaw środków mających na celu poczynienie zdecydowanych postępów w kierunku dokończenia budowy unii rynków kapitałowych. Uwzględniają one środki zaproponowane przez Komisję w dniu 24 lipca i opierają się na nich w celu sprawienia, że rynki kapitałowe przyczynią się do ożywienia gospodarczego.

Komisja zobowiązuje się do realizacji 16 działań, aby osiągnąć trzy główne cele:

1)wspieranie ekologicznego, sprzyjającego włączeniu społecznemu i odpornego ożywienia gospodarczego poprzez zwiększenie dostępności finansowania dla przedsiębiorstw europejskich;

2)sprawienie, by UE stała się dla obywateli jeszcze bezpieczniejszym miejscem do długoterminowego oszczędzania i inwestowania;

3)połączenie rynków kapitałowych w prawdziwie jednolity rynek.

Załącznik do niniejszego dokumentu zawiera dodatkowe, bardziej techniczne informacje na temat działań opisanych poniżej.

1.Środki mające na celu wspieranie ekologicznego, sprzyjającego włączeniu społecznemu i odpornego ożywienia gospodarczego poprzez zwiększenie dostępności finansowania dla przedsiębiorstw

Siła ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19 będzie zależała przede wszystkim od dostępności wystarczającego finansowania dla przedsiębiorstw z UE. Europejskie banki są obecnie lepiej dokapitalizowane niż przed ostatnim kryzysem finansowym. Ponadto UE zaproponowała środki mające na celu poprawę ich zdolności do kierowania funduszy do przedsiębiorstw i gospodarstw domowych. Sektor przedsiębiorstw wejdzie jednak w fazę ożywienia gospodarczego z wyższymi poziomami zadłużenia i będzie potrzebował większych inwestycji kapitałowych. Wysoki poziom oszczędności krajowych i otwarcie systemu finansowego UE na światowych inwestorów powinny pomóc w zapewnieniu tego finansowania.

Finansowanie przedsiębiorstw za pośrednictwem obligacji i inwestycji na niepublicznym rynku kapitałowym odgrywa w ostatnich latach coraz większą rolę uzupełniającą kredyty bankowe. Taka sytuacja ma miejsce również dzięki środkom wprowadzonym w ramach pierwszego planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych. Niemniej jednak dostęp do niektórych form finansowania, takich jak kapitał publiczny, pozostaje ograniczony. Nowe środki zaproponowane w niniejszym planie działania mają na celu dalsze ułatwienie korzystania z finansowania rynkowego oraz pomoc przedsiębiorstwom w wykorzystaniu wszystkich dostępnych źródeł finansowania.

Aby przedsiębiorstwa stały się bardziej widoczne dla inwestorów transgranicznych, krajowe rynki kapitałowe – bardziej zintegrowane, a dostęp do finansowania rynkowego – łatwiejszy, otoczenie prawne musi zapewnić właściwą równowagę między dostarczaniem inwestorom odpowiednich informacji na temat możliwości inwestycyjnych, z jednej strony, a zminimalizowaniem obciążenia spółek związanego z przekazywaniem tych informacji, z drugiej strony.

Komisja zajmie się problemem dostępności dla inwestorów porównywalnych danych dotyczących przedsiębiorstw dla inwestorów. Fragmentaryczny dostęp do rozproszonych informacji o przedsiębiorstwach oraz brak korporacyjnych ratingów kredytowych zniechęcają do inwestycji transgranicznych i globalnych oraz stawiają w niekorzystnej sytuacji zwłaszcza mniejsze krajowe rynki kapitałowe. Płynny, ogólnounijny dostęp do informacji o przedsiębiorstwach w porównywalnych formatach cyfrowych zmniejszy koszty wyszukiwania informacji ponoszone przez inwestorów transgranicznych i poszerzy bazę inwestorów z korzyścią dla przedsiębiorstw. Jednocześnie przyczyni się do lepszej integracji mniejszych lokalnych rynków kapitałowych i będzie wspierać ożywienie gospodarcze. Informacje, które należy udostępniać, powinny odzwierciedlać potrzeby inwestorów i interesy szerszego kręgu użytkowników. W związku z tym powinno to również poprawić dostępność i osiągalność danych dotyczących zrównoważonego rozwoju, ukierunkować więcej inwestycji na zrównoważoną działalność i przyczynić się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu.

Notowanie na giełdzie jest zbyt uciążliwe i kosztowne, zwłaszcza dla MŚP. Ukierunkowane uproszczenie istniejących przepisów dotyczących notowania na giełdzie zmniejszy koszty przestrzegania przepisów przez MŚP i usunie istotną przeszkodę, która uniemożliwia im korzystanie z rynków publicznych. Wysokie obciążenia administracyjne, wysokie koszty notowania i przestrzegania przepisów dotyczących notowania zniechęcają wiele przedsiębiorstw do wejścia na rynki publiczne. Ogranicza to liczbę dostępnych możliwości finansowania dla przedsiębiorstw, które chcą zwiększać skalę działalności i rozwijać się. Jest to tym bardziej istotne w kontekście pokryzysowym, w którym zwłaszcza mniejsze przedsiębiorstwa muszą móc bez przeszkód uzyskać dostęp do finansowania kapitałowego. W oparciu o środki już wprowadzone w ramach pierwszego planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych w celu dalszego wspierania rynków rozwoju MŚP dobrze skalibrowane uproszczenie istniejących przepisów umożliwi bardziej proporcjonalne traktowanie MŚP bez uszczerbku dla integralności rynku i ochrony inwestorów.

Aby uzupełnić działania dotyczące zasad notowania, Komisja będzie kontynuować prace nad utworzeniem funduszu na rzecz pierwszych ofert publicznych MŚP z myślą o ułatwieniu małym i szybko rozwijającym się przedsiębiorstwom, w szczególności w sektorach o strategicznym znaczeniu dla UE, pozyskiwania kapitału i finansowanie ich wzrostu. Kryzys związany z pandemią COVID-19 poważnie zmienił krajobraz gospodarczy UE, w związku z czym istnieje potrzeba odnowienia ambicji w zakresie wspierania finansowania mniejszych przedsiębiorstw i innowacyjnych przedsiębiorstw scale-up. W związku z tym potrzeba pilnego utworzenia ambitnego funduszu na rzecz pierwszych ofert publicznych MŚP jest jeszcze bardziej nagląca.

Komisja będzie również kontynuować prace nad wspieraniem rozwoju lokalnych rynków publicznych, w szczególności analizując, w jaki sposób indeksy giełdowe mogą wspierać płynność akcji MŚP.

Istnieje potrzeba dalszego wspierania instrumentów inwestycyjnych, które kierują finansowanie w stronę długoterminowych projektów inwestycyjnych. Europejskie długoterminowe fundusze inwestycyjne (EDFI) są wyspecjalizowanymi instrumentami zapewniającymi takie długoterminowe finansowanie przedsiębiorstwom nienotowanym na rynku regulowanym, MŚP notowanym na rynku regulowanym oraz projektom w zakresie energii, transportu i infrastruktury społecznej, które sprzyjają zrównoważonemu rozwojowi, w celu wspierania ekologicznego wzrostu gospodarczego. Ponieważ obecnie istnieje tylko mała liczba tych ogólnoeuropejskich funduszy, należałoby dokonać przeglądu ram prawnych w celu ułatwienia ich wykorzystania. Zmiany ram prawnych i zwiększone zachęty do korzystania ze struktury EDFI mogłyby przyczynić się do wprowadzenia ogólnoeuropejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych i ostatecznie skierować więcej środków finansowych, w tym od inwestorów detalicznych, do gospodarki realnej UE.

Przywrócenie udziału finansowania kapitałowego w strukturze finansowania powinno zapewnić przedsiębiorstwom z UE stabilne pod względem strukturalnym podstawy i pomóc uniknąć nadmiernego uzależnienia od zadłużenia, co mogłoby w przyszłości spowodować problemy finansowe dla przedsiębiorstw. Poziom zadłużenia przedsiębiorstw był wysoki już przed kryzysem, a pandemia COVID-19 spowodowała znaczną utratę przychodów i doprowadziła do dalszej akumulacji długu. W związku z tym przedsiębiorstwa muszą poprawić swoją pozycję kapitałową. Kapitał własny ma szczególne znaczenie dla szybko rozwijających się innowacyjnych przedsiębiorstw na wczesnym etapie rozwoju i przedsiębiorstw scale-up, które chcą konkurować w skali globalnej. Rola kapitału własnego również będzie musiała być silniejsza, aby wspierać zrównoważoną transformację, ponieważ projekty realizujące cele zrównoważonego rozwoju wymagają finansowania przez długi czas. Ponadto należy zająć się kwestią preferencyjnego traktowania zadłużenia w systemie opodatkowania, aby wyeliminować nadmierne zachęty podatkowe sprzyjające wykorzystywaniu finansowania dłużnego.

Zachęcanie inwestorów instytucjonalnych do dokonywania większych długoterminowych inwestycji będzie miało zasadnicze znaczenie dla wspierania zwiększania udziału finansowania kapitałowego w sektorze przedsiębiorstw. Ubezpieczyciele należą do największych inwestorów instytucjonalnych. W ciągu ostatnich piętnastu lat wycofywali się oni jednak z aktywów długoterminowych, a ich inwestycje w gospodarkę realną i infrastrukturę pozostają ograniczone. Udział ubezpieczycieli w inwestycjach długoterminowych, w szczególności w akcje, można wspierać poprzez zapewnienie, aby ramy ostrożnościowe odpowiednio odzwierciedlały długoterminowy charakter działalności ubezpieczeniowej i łagodziły wpływ krótkoterminowych zawirowań na rynku na wypłacalność ubezpieczycieli. Ponadto rolę banków jako inwestorów instytucjonalnych można jeszcze bardziej zwiększyć, ułatwiając ich inwestycje i zwiększając ich zdolność do korzystania z ich dużych baz klientów. Banki i firmy inwestycyjne powinny mieć możliwość inwestowania w akcje przedsiębiorstw i animowania rynku (lub wspierania płynności) w tym zakresie, przy jednoczesnym objęciu ich odpowiednim traktowaniem ostrożnościowym.

Dysponując szeroką bazą klientów, banki mogą odgrywać jeszcze większą rolę w zapewnianiu przedsiębiorstwom finansowania wykraczającego poza tradycyjne pożyczki lub udziały kapitałowe. W przypadku gdy banki nie są w stanie lub nie są gotowe udzielić kredytu, mogą zamiast tego skierować MŚP do dostawców alternatywnego finansowania. Obecnie, jeżeli bank odmawia udzielenia kredytu MŚP, musi uzasadnić swoją odmowę, jeżeli to MŚP zwróci się o wyjaśnienie. Gdyby bank aktywnie kierował MŚP, których wniosek o kredyt został odrzucony, do dostawców alternatywnego finansowania, przedsiębiorstwa te mogłyby zaoszczędzić na kosztach poszukiwania alternatywnych rozwiązań, a także podniosłoby to ogólną świadomość w zakresie finansowania rynkowego. Takie odesłania mogłyby opierać się na pracach przeprowadzonych w ramach poprzedniego planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych w celu wspierania banków w udzielaniu informacji zwrotnych w przypadku odrzucenia wniosków MŚP o kredyt.

Rynki kapitałowe mogą również pomóc bankom zwiększyć ich zdolność do udzielania kredytów na rzecz gospodarki. Banki mogą odciążyć swoje bilanse, przekształcając część swoich kredytów w zbywalne papiery wartościowe i oferując je inwestorom instytucjonalnym. Proces ten znany jako sekurytyzacja umożliwia bankom przenoszenie ryzyka kredytowego i uwalnia kapitał, który może zostać wykorzystany do udzielania kredytów przedsiębiorstwom. Jest to szczególnie istotne w kontekście ożywienia gospodarczego, gdy na banki wywierana jest presja, by udzielały kredytów, w szczególności dla MŚP, co obciąża ich bilanse. Dzięki temu możliwe jest również mobilizowanie środków finansowych na transformację ekologiczną poprzez ekologiczną sekurytyzację. Ponieważ sekurytyzacja wiąże się z tworzeniem instrumentów finansowych, które łączą w sobie poszczególne aktywa, przynosi inwestorom znaczne korzyści związane z dywersyfikacją. Ponieważ przegrzane i zbyt złożone rynki sekurytyzacji przyczyniły się do ostatniego kryzysu finansowego, działalność ta musi zostać odpowiednio uregulowana. Komisja zaproponowała niedawno ukierunkowane zmiany w przepisach dotyczących sekurytyzacji, aby umożliwić bankom rozszerzenie ich akcji kredytowej i usunięcie z ich bilansów ekspozycji nieobsługiwanych. Dalsze dostosowania przepisów stanowiące rozwinięcie wspomnianych zmian mogłyby sprawić, że unijne rynki sekurytyzacji będą bardziej sprzyjały udzielaniu kredytów, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej UE.

2.Sprawienie, aby UE była dla obywateli jeszcze bezpieczniejszym miejscem do oszczędzania i inwestowania długoterminowego

Europa ma jeden z najwyższych poziomów oszczędności osób fizycznych na świecie. Udział inwestorów detalicznych w rynkach kapitałowych pozostaje jednak bardzo niski w porównaniu z innymi gospodarkami. Pozbawia to przedsiębiorstwa z UE i ogólnie gospodarkę UE bardzo potrzebnych inwestycji długoterminowych. Nie służy to również interesom osób, których oszczędności są oprocentowane według niskich lub nawet ujemnych realnych stóp. Inwestorzy detaliczni, którzy mimo to inwestują na rynkach kapitałowych UE, powinni w wielu przypadkach być w stanie uzyskać wyższe zyski niż obecnie. Obecnie inwestorzy detaliczni nie korzystają w wystarczającym stopniu z możliwości inwestycyjnych oferowanych przez rynki kapitałowe i nie są w stanie odpowiednio zaspokoić swoich potrzeb dotyczących oszczędzania na emeryturę.

Ramy prawne powinny stanowić podstawę sprawiedliwego wyniku inwestycyjnego dla inwestorów detalicznych, przyczyniać się do budowania zaufania do rynków kapitałowych oraz pobudzać udział w tych rynkach. Zwiększony udział inwestorów detalicznych umożliwi skierowanie długoterminowych oszczędności do przedsiębiorstw, poprawiając ich dostęp do finansowania, przyspieszając ożywienie gospodarcze oraz transformację ekologiczną i cyfrową.

Pandemia i wynikające z niej wahania na rynkach akcji wpłynęły na zaufanie inwestorów indywidualnych do rynków kapitałowych, co ma wpływ na inwestycje długoterminowe. Spowodowało to, że gospodarstwa domowe, niechętne podejmowaniu ryzyka, wróciły do depozytów bankowych. W czasach, gdy dalsza presja na wydatki publiczne osłabia stabilność ustawowych systemów emerytur, znaczenia nabiera korzystanie z funduszy emerytalnych finansowanych ze środków prywatnych.

Istnieje kilka przyczyn ograniczonego udziału inwestorów detalicznych w rynkach kapitałowych. Ograniczona porównywalność podobnych produktów inwestycyjnych, które są regulowane różnymi przepisami i w związku z tym podlegają różnym wymogom dotyczącym ujawniania informacji, uniemożliwia indywidualnym inwestorom dokonywanie świadomych wyborów inwestycyjnych. Jednocześnie obecna struktura i cechy systemów sprzedaży detalicznej są często niewystarczająco konkurencyjne i opłacalne.

Wiedza finansowa jest podstawową umiejętnością umożliwiającą podejmowanie trafnych decyzji dotyczących finansów osobistych, ale wiele osób jeszcze jej nie opanowało. Solidna wiedza finansowa jest podstawą zdolności obywateli do podejmowania dobrych decyzji finansowych i podstawą ich dobrostanu finansowego. Osoby posiadające wiedzę finansową częściej korzystają również z możliwości oferowanych przez rynki kapitałowe, w tym w zakresie zrównoważonych inwestycji.

Chociaż wiedza finansowa ma zasadnicze znaczenie dla skutecznego podejmowania decyzji, inwestorzy detaliczni powinni być również odpowiednio chronieni przed złożonością systemu finansowego. Przepisy UE wprowadziły już zabezpieczenia chroniące inwestorów, w tym poprzez obowiązek ujawniania informacji na temat produktów finansowych. Dokumenty sporządzane na podstawie różnych przepisów są jednak często postrzegane jako długie, złożone, trudne do zrozumienia, wprowadzające w błąd i niespójne, w związku z czym nie zapewniają inwestorom detalicznym dobrej podstawy do podejmowania decyzji.

Dokumenty te mogą również zawierać nadmiar informacji dla inwestorów zaawansowanych, którzy mogą nie potrzebować takich samych informacji i zabezpieczeń jak inwestorzy niedoświadczeni. Konieczność przedstawiania tych dokumentów jest niepotrzebnie uciążliwa dla dostawców usług finansowych. Ponadto istnieją obawy, że zachęty płacone dystrybutorom przez twórców produktów inwestycyjnych mogą prowadzić do konfliktów interesów, które negatywnie wpływają na jakość i obiektywizm doradców finansowych pomimo istniejących zabezpieczeń.

Doradcy finansowi odgrywają kluczową rolę jako strażnicy systemu finansowego. Poziom ich kwalifikacji, wiedzy i umiejętności jest jednak nadal różny w poszczególnych państwach członkowskich. Aby ograniczyć ryzyko niewłaściwej sprzedaży, w tym w odniesieniu do zrównoważonych inwestycji, zwiększyć zaufanie inwestorów indywidualnych do doradztwa i stworzyć równe warunki działania dla podmiotów rynkowych oferujących doradztwo w różnych państwach członkowskich, należy ustanowić lub dalej podnosić pewne standardy zawodowe dla doradców.

Społeczność UE starzeje się 14 . W związku z dłuższym średnim trwaniem życia ludzie muszą w coraz większym stopniu inwestować w perspektywie długookresowej, tak aby uzyskać wyższe stabilne zwroty z inwestycji i odpowiedni dochód uzupełniający na okres emerytury. Oferując konsumentom nową ogólnoeuropejską opcję oszczędzania na emeryturę, ogólnoeuropejski indywidualny produkt emerytalny (OIPE) już teraz stanowi istotny krok w tym kierunku. W uzupełnieniu istniejących narzędzi monitorowania o bardziej szczegółowe informacje na temat pracowniczych programów emerytalnych tablice wskaźników emerytalnych zapewnią państwom członkowskim bardziej kompleksowy obraz adekwatności ich systemów emerytalnych, zachęcając je do eliminowania niedociągnięć i dzielenia się najlepszymi praktykami. Indywidualne systemy monitorowania emerytur zapewnią obywatelom przegląd ich przyszłych dochodów emerytalnych na podstawie ich uprawnień we wszystkich systemach emerytalnych, do których należą, lub oczekiwanego zwrotu z produktów długoterminowych, w które inwestują. Należy zachęcać obywateli do uzupełniania publicznych systemów emerytalnych oszczędnościami i inwestycjami przez całe życie, w tym poprzez aktywniejsze uczestnictwo w pracowniczych programach emerytalnych. Umożliwi im to czerpanie korzyści z bardziej adekwatnych dochodów emerytalnych i umożliwi finansowanie długoterminowego wzrostu gospodarki realnej, a także jej transformacji ekologicznej i cyfrowej.

3.Połączenie rynków kapitałowych w prawdziwie jednolity rynek

Skala europejskich rynków kapitałowych nie odpowiada znaczeniu jej gospodarki i istnieje wiele możliwości zwiększenia roli euro jako waluty międzynarodowej. Ponadto europejskie rynki kapitałowe są nadal rozdrobnione wzdłuż granic krajowych. Pozbawia to podmioty na mniejszych rynkach lokalnych korzyści płynących z integracji, w szczególności dostępu do dużej bazy inwestorów. Ponieważ korzyści płynące z większych rynków są nadal niedostatecznie wykorzystywane, unijne podmioty finansowe znajdują się w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z ich globalnymi odpowiednikami. Wystąpienie Zjednoczonego Królestwa z UE pociąga za sobą przeniesienie części sektora finansowego i prowadzi do wieloośrodkowej struktury rynku finansowego. Zapewnienie optymalnego przepływu informacji i kapitału w całej UE ma zatem zasadnicze znaczenie.

Za pomocą środków zapowiedzianych w niniejszej sekcji Komisja pragnie wyeliminować utrzymujące się przeszkody na drodze do integracji rynku. W oparciu o postępy poczynione w ramach poprzedniego planu działania środki te mają na celu usunięcie barier związanych z ramami prawnymi lub barierami wynikającymi z utrwalonych od dawna praktyk krajowych. Dotyczy to w szczególności opodatkowania, niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki i prawa spółek. W tych obszarach Komisja proponuje ukierunkowane działania, koncentrując się na najważniejszych barierach, które powodują fragmentację rynku i zniechęcają do inwestycji transgranicznych.

Opodatkowanie może stanowić poważną przeszkodę dla inwestycji transgranicznych. Jednak zmniejszenie obciążeń podatkowych w odniesieniu do inwestycji transgranicznych niekoniecznie wymaga harmonizacji kodeksów podatkowych lub stawek podatkowych. Znaczne obciążenie związane z opodatkowaniem wynika z rozbieżnych, uciążliwych, długotrwałych i podatnych na oszustwa procedur zwrotu podatku potrącanego u źródła w przypadku inwestycji transgranicznych. Procedury te prowadzą do znacznych kosztów zniechęcających do inwestycji transgranicznych, w przypadku których podatki od zysków z inwestycji muszą być uiszczane zarówno w państwach członkowskich inwestycji, jak i w państwie członkowskim inwestora, a dopiero później, po długim i kosztownym procesie, są zwracane. Istniejący system OECD „ulgi podatkowej wynikającej z umów i poprawy przestrzegania przepisów” (TRACE) 15 oraz inne inicjatywy UE w tej dziedzinie, takie jak kodeks postępowania w sprawie podatku u źródła, już teraz dają wskazówki co do tego, jak mógłby wyglądać mechanizm, który ułatwiłby i przyspieszyłby zwrot podatku.

Ogromna rozbieżność między krajowymi systemami postępowania w przypadku stwierdzenia niewypłacalności od lat stanowi barierę strukturalną dla inwestycji transgranicznych. Rozbieżne i czasami nieskuteczne systemy krajowe utrudniają inwestorom transgranicznym przewidywanie długości i wyników postępowań w sprawie odzyskania należnych kwot w przypadku upadłości, co utrudnia odpowiednią wycenę ryzyka, w szczególności w przypadku instrumentów dłużnych. Harmonizacja niektórych określonych obszarów krajowych przepisów dotyczących niewypłacalności lub ich konwergencja mogłyby zwiększyć pewność prawa. Ponadto regularne monitorowanie skuteczności krajowych systemów postępowania w przypadku stwierdzenia niewypłacalności pozwoliłoby państwom członkowskim na porównanie ich systemów postępowania w przypadku stwierdzenia niewypłacalności z systemami w innych państwach członkowskich oraz zachęciłoby państwa członkowskie o nieefektywnych systemach do ich zreformowania. Wyniki monitorowania mogłyby również zostać wykorzystane w procesie europejskiego semestru.

Europejczycy, zwłaszcza młodzi, coraz częściej chcą mieć wpływ na sposób funkcjonowania przedsiębiorstw, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju. Należy zatem jeszcze bardziej ułatwić zaangażowanie akcjonariuszy poprzez ułatwienie głosowania wszystkim inwestorom i zwiększenie skuteczności zdarzeń korporacyjnych, w szczególności w kontekście transgranicznym. Ze względu na różnice w krajowym prawie spółek wielu inwestorów transgranicznych – zwłaszcza mniejszych – nie jest w stanie wykonywać swoich praw głosu. Zarządzanie złożonymi i rozbieżnymi procesami zdarzeń korporacyjnych, na przykład w celu organizowania walnych zgromadzeń spółek lub przesyłania informacji między emitentami a inwestorami, jest niepotrzebnie trudne i kosztowne. Ukierunkowane zmiany legislacyjne w połączeniu z wykorzystaniem nowych technologii cyfrowych powinny poprawić tę sytuację.

Europejski rynek usług posttransakcyjnych pozostaje rozdrobniony wzdłuż granic, co utrudnia inwestycje transgraniczne. Zmiany przepisów, na mocy których centralne depozyty papierów wartościowych (CDPW) mogą świadczyć usługi rozrachunku transgranicznego, oraz funkcjonowanie paszportu transgranicznego CDPW mogłyby przyczynić się do rozwoju bardziej zintegrowanego systemu rozliczania i rozrachunku transakcji w UE. W konsekwencji zwiększona konkurencja między dostawcami usług rozrachunku obniżyłaby koszty ponoszone przez inwestorów i przedsiębiorstwa w transakcjach transgranicznych i wzmocniłaby inwestycje transgraniczne.

Prawdziwy jednolity rynek nie może istnieć bez bardziej zintegrowanego podejścia do obrotu w UE. System publikacji informacji skonsolidowanych zapewni skonsolidowane dane na temat cen i wolumenu papierów wartościowych będących przedmiotem obrotu w UE, poprawiając tym samym ogólną przejrzystość cen w systemach obrotu. Poprawiłoby to również konkurencję między systemami obrotu. Wraz z pojedynczym punktem dostępu do informacji o przedsiębiorstwach (działanie 1) zapewniłoby to inwestorom dostęp do znacznie ulepszonych informacji na poziomie ogólnoeuropejskim.

Zaufanie inwestorów do przepisów chroniących ich inwestycje transgraniczne, a także do skutecznego egzekwowania tych przepisów ma kluczowe znaczenie dla zachęcenia inwestorów do inwestowania w innym państwie członkowskim. Debata wywołana wygaśnięciem wewnątrzunijnych dwustronnych umów inwestycyjnych 16 pokazała, jak ważne jest przeprowadzenie przeglądu systemu ochrony i ułatwiania inwestycji w UE. Gdy inwestorzy transgraniczni korzystają z jednej z podstawowych wolności zagwarantowanych przez prawo UE, są oni chronieni prawem UE, w tym Kartą praw podstawowych UE. Poprawa, modernizacja i harmonizacja w jak największym stopniu przepisów przyczyniających się do ochrony inwestycji transgranicznych jest uzasadniona w celu dalszego zachęcania do inwestycji transgranicznych w UE. Bardziej spójna ochrona inwestycji w stosunku do środków krajowych będzie wspierać swobodny przepływ inwestycji w całej Europie i przyczyni się do finansowania ożywienia gospodarczego, w szczególności w krajach najbardziej dotkniętych kryzysem, w których potrzeby inwestycyjne są zatem największe. Ulepszone mechanizmy rozstrzygania sporów na szczeblu krajowym i unijnym oraz inne środki, takie jak np. gromadzenie informacji na temat praw przysługujących inwestorom, jeszcze bardziej ułatwią inwestycje transgraniczne.

Aby zapewnić prawdziwie równe warunki działania dla wszystkich uczestników rynku, konieczny jest autentycznie zintegrowany i spójny nadzór. Jest to zasadniczy warunek dobrze funkcjonującej unii rynków kapitałowych. Będzie to szczególnie istotne w świecie po brexicie, w którym będą działały liczne ośrodki finansowe w całej UE. Niezbędny będzie stopniowy postęp w kierunku bardziej zintegrowanego nadzoru nad rynkami kapitałowymi. Na jednolitym rynku skutki nieprawidłowości w zakresie nadzoru krajowego wykraczają daleko poza granice jednego państwa członkowskiego. Krajowe i europejskie organy nadzoru muszą dysponować odpowiednimi narzędziami, umiejętnościami i uprawnieniami do nadzorowania złożonych łańcuchów wartości i struktur grupowych, a także do prowadzenia dochodzeń w ewentualnych przypadkach oszustw lub nadużyć, w szczególności w odniesieniu do spółek notowanych na giełdzie i obowiązków biegłych rewidentów. Przejście na bardziej spójny i zintegrowany nadzór UE powinno rozpocząć się od prac nad udoskonalonym jednolitym zbiorem przepisów dotyczących rynków kapitałowych, czyli jednolitym zestawem przepisów mających bezpośrednie zastosowanie w całej UE, a następnie należałoby przeanalizować sposoby zapewnienia współpracy między organami krajowymi a ESMA w celu dopilnowania, by nadzór krajowy uwzględniał również europejski wymiar rynku.

WNIOSEK 

Ustanowienie unii rynków kapitałowych ma zasadnicze znaczenie dla wspierania odpornego i sprzyjającego włączeniu społecznemu ożywienia gospodarczego oraz transformacji ekologicznej i cyfrowej. Jest to projekt długofalowy, który wymaga ciągłych i zdecydowanych wysiłków. Postępy przybliżające do ukończenia budowy unii rynków kapitałowych wymagają pokonania przeszkód wynikających z różnic krajowych, utrwalonych nawyków i tradycji prawnych. Unia rynków kapitałowych nie może być zbudowana za pomocą jednego tylko środka. Dlatego też w niniejszym planie działania nie określono jednego priorytetu, lecz wskazano szereg pilnych kwestii i wyzwań strukturalnych.

UE poczyniła znaczne postępy we wdrażaniu pierwszego planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych: osiągnięto porozumienie co do większości wniosków ustawodawczych, a środki nieustawodawcze zostały zrealizowane. Praktyczne korzyści płynące z tych środków nie są jeszcze w pełni wymierne, ale zakończono prace przygotowawcze. Środki zapowiedziane w niniejszym planie działania jeszcze bardziej przekształcą system finansowy UE i przyczynią się do sprostania przyszłym wyzwaniom politycznym i gospodarczym. Każde działanie stanowi pojedynczą część układanki: to krok naprzód w obszarach, w których postępy są powolne lub w których konieczne są dalsze prace w celu ustanowienia unii rynków kapitałowych. Razem przybliżają UE do dokończenia budowy unii rynków kapitałowych: jednolitego rynku kapitałowego w całej UE, który niósłby korzyści wszystkim Europejczykom, niezależnie od tego, gdzie mieszkają i pracują.

Wymaga to wsparcia ze strony Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich na najwyższym szczeblu oraz ze strony ekspertów technicznych w administracji publicznej. Wymaga to również, aby uczestnicy rynku właściwie korzystali z tych środków. UE może zaoferować narzędzia i stworzyć warunki wsparcia, ale to do władz krajowych należy wdrożenie ich w terenie, a do podmiotów prywatnych – podjęcie inicjatywy, wykorzystanie możliwości biznesowych i wprowadzanie innowacji.

Komisja rozpocznie prace nad działaniami zapowiedzianymi w niniejszym planie działania, uruchamiając wkrótce konsultacje publiczne w sprawie ram prawnych w zakresie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych i niewypłacalności przedsiębiorstw innych niż banki.

W swoich przyszłych pracach nad tymi działaniami Komisja będzie działać w pełnej zgodności z przepisami dotyczącymi lepszego stanowienia prawa i z celem zakładającym uproszczenie (zasada „jedno więcej – jedno mniej”), a dyskusje będą otwarte dla wszystkich, co zapewni wystarczające możliwości wysłuchania wszystkich głosów. Jej celem jest również analiza zmian legislacyjnych nie w oderwaniu, lecz w kontekście potrzeb gospodarczych, politycznych i społecznych. Wreszcie, w związku z tym, że droga do unii rynków kapitałowych jest wyraźnie wytyczona a wpływ pierwszego planu działania powinien znaleźć odzwierciedlenie w danych, Komisja uzupełni swoje regularne sprawozdania z postępów w zakresie działań legislacyjnych monitorowaniem rozwoju rynków kapitałowych UE w oparciu o zestaw ukierunkowanych wskaźników.

(1)

Konkluzje Rady w sprawie pogłębienia unii rynków kapitałowych (z dnia 5 grudnia 2019 r.) 14815/19.

(2)

Sprawozdanie Parlamentu Europejskiego „Dalszy rozwój unii rynków kapitałowych: poprawa dostępu do finansowania z rynków kapitałowych, w szczególności dla MŚP, oraz zwiększenie możliwości udziału inwestorów detalicznych”, 2020/2036.

(3)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Plan działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych, COM(2015) 468 final.

(4)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.

(5)

  Sprawozdanie końcowe Forum Wysokiego Szczebla w sprawie unii rynków kapitałowych – „Nowa wizja rynków kapitałowych Europy” (ang. A new vision for Europe’s capital markets)   https://ec.europa.eu/info/files/200610-cmu-high-level-forum-final-report_en .

(6)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Decydujący moment dla Europy: naprawa i przygotowanie na następną generację, COM(2020) 456 final.

(7)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r., COM(2020) 562 final.

(8)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie strategii dla UE w zakresie finansów cyfrowych, COM(2020) 591 final.

(9)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy, COM(2020) 103 final.

(10)

W 2021 r. Komisja przyjmie wniosek ustawodawczy aktualizujący przepisy dotyczące VAT w odniesieniu do usług finansowych.

(11)

Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów w sprawie śródokresowego przeglądu planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych, COM(2017) 292 final.

(12)

Rozporządzenie (UE) 2015/760 w sprawie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych.

(13)

Oprócz wzmocnienia rynku sekurytyzacji Komisja będzie nadal oceniać możliwość wprowadzenia instrumentu z wbudowanym mechanizmem podwójnego regresu zwanego „europejskim zabezpieczonym skryptem dłużnym”. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2162 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad obligacjami zabezpieczonymi Komisja ma przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie do dnia 8 lipca 2024 r.

(14)

Zob. Sprawozdanie Komisji Europejskiej z 2020 r. na temat skutków zmian demograficznych.

(15)

  https://www.oecd.org/ctp/exchange-of-tax-information/aboutthetracegroup.htm

(16)

https://ec.europa.eu/info/publication/200505-bilateral-investment-treaties-agreement_pl

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 24.9.2020

COM(2020) 590 final

ZAŁĄCZNIK

do

KOMUNIKATU KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW

Unia rynków kapitałowych dla obywateli i przedsiębiorstw – nowy plan działania

Załącznik 1: Wykaz działań i orientacyjny harmonogram

I.Środki wspierające ekologiczne, cyfrowe, sprzyjające włączeniu społecznemu i odporne ożywienie gospodarcze poprzez zwiększenie dostępności finansowania dla przedsiębiorstw

Działanie 1: Zwiększenie widoczności przedsiębiorstw wobec inwestorów transgranicznych W III kwartale 2021 r. Komisja przyjmie wniosek ustawodawczy w sprawie utworzenia europejskiego pojedynczego punktu dostępu (ESAP). Platforma ta zapewni niezakłócony, ogólnounijny dostęp do wszystkich istotnych informacji (w tym informacji finansowych i informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem) podawanych do wiadomości publicznej przez przedsiębiorstwa, w tym przedsiębiorstwa finansowe.	III kwartał 2021 r.
Informacje dostępne za pośrednictwem tej platformy powinny odzwierciedlać potrzeby inwestorów i interesy szerszego kręgu użytkowników, w tym pośredników finansowych i społeczeństwa obywatelskiego. W związku z tym platforma ta powinna również poprawić dostępność danych dotyczących zrównoważonego rozwoju, ukierunkować więcej inwestycji na zrównoważoną działalność i przyczynić się do osiągnięcia celów Europejskiego Zielonego Ładu 1 . Platforma będzie opierać się na projekcie pilotażowym dotyczącym europejskiej bramy przejrzystości finansowej 2 (EFTG) i stanowić będzie uzupełnienie systemu integracji rejestrów przedsiębiorstw 3 (BRIS), nie zmieni natomiast jego funkcji. Wniosek ustawodawczy będzie wymagał udoskonalenia przepisów UE 4 w zakresie publicznego ujawniania danych dotyczących spółek. Platforma będzie w jak największym stopniu opierać się na istniejącej unijnej i krajowej infrastrukturze informatycznej (bazy danych, rejestry), aby uniknąć nakładania na przedsiębiorstwa dodatkowych obciążeń sprawozdawczych. Wszystkie informacje będą przekazywane w porównywalnych formatach cyfrowych. Szczegóły dotyczące zakresu informacji gromadzonych na platformie, zarządzania nią i modelu biznesowego nie zostały jeszcze określone.
Działanie 2: Wspieranie dostępu do rynków publicznych Aby promować dostęp małych i innowacyjnych przedsiębiorstw do zróżnicowanych źródeł finansowania, Komisja oceni do IV kwartału 2021 r., czy można jeszcze bardziej uprościć zasady notowania na rynkach publicznych (zarówno na rynkach rozwoju MŚP, jak i na rynkach regulowanych).	IV kwartał 2021 r.
Ocena skupi się w szczególności na: (i) adekwatności i spójności definicji MŚP w kontekście prawodawstwa finansowego, (ii) potencjalnym uproszczeniu systemu nadużyć na rynku oraz (iii) zasadności wprowadzenia przepisów przejściowych dla emitentów przeprowadzających po raz pierwszy emisję na rynkach regulowanych i na rynkach rozwoju MŚP.
Działanie 3: Wspieranie instrumentów na rzecz inwestycji długoterminowych Do III kwartału 2021 r. Komisja przyjmie wniosek dotyczący przeglądu rozporządzenia w sprawie europejskiego długoterminowego funduszu inwestycyjnego (ELTIF) 5 w oparciu o wyniki konsultacji publicznych rozpoczętych w 2020 r. i ocenę skutków.	III kwartał 2021 r.
W ramach przeglądu przeanalizowane zostaną m.in. następujące kwestie: (i) polityka umarzania i czas trwania ELTIF; (ii) zakres, w jakim ELTIF są wprowadzane do obrotu w UE; (iii) adekwatność ograniczeń inwestycyjnych dla inwestorów detalicznych oraz (iv) zakres, w jakim należy uaktualniać listę dopuszczalnych aktywów i inwestycji, jak również reguły dywersyfikacji, skład portfela i ograniczenia dotyczące zaciągania pożyczek i kredytów gotówkowych.
Działanie 4: Zachęcanie inwestorów instytucjonalnych do stosowania na większą skalę finansowania długoterminowego i kapitałowego A.W ramach przeglądu dyrektywy Wypłacalność II 6 do III kwartału 2021 r. Komisja oceni, czy ramy prawne mogłyby zostać zmienione w celu dalszego wsparcia możliwości dokonywania inwestycji długoterminowych przez zakłady ubezpieczeń bez szkody dla stabilności finansowej i ochrony ubezpieczających.	III kwartał 2021 r.
W ramach przeglądu dyrektywy Wypłacalność II przeprowadzona zostanie w szczególności ocena adekwatności kryteriów kwalifikowalności w odniesieniu do klasy długoterminowych aktywów kapitałowych, obliczania marginesu ryzyka oraz wyceny zobowiązań ubezpieczycieli w celu uniknięcia nieuzasadnionych zachowań procyklicznych i lepszego odzwierciedlenia długoterminowego charakteru działalności ubezpieczeniowej.
B.W swoich pracach nad wdrożeniem pakietu Bazylea III podczas przeglądu rozporządzenia (CRR) 7 /dyrektywy (CRD) 8 w sprawie wymogów kapitałowych (którego przyjęcie zaplanowano na I kwartał 2021 r.) Komisja zastosuje elastyczność przewidzianą w pakiecie Bazylea III, aby zapewnić odpowiednie ostrożnościowe traktowanie długoterminowych inwestycji kapitałowych w MŚP dokonywanych przez banki.	I kwartał 2021 r.
Przegląd CRR/CRD ma na celu uniknięcie sytuacji, w której wdrożenie pakietu Bazylea III miałoby nadmierny wpływ na długoterminowe inwestycje banków, których przedmiotem są udziały w kapitale MŚP, a także na działalność animatora rynku prowadzoną przez banki i firmy inwestycyjne.
Działanie 5: Kierowanie MŚP do dostawców alternatywnego finansowania Aby ułatwić MŚP dostęp do finansowania, do IV kwartału 2021 r. Komisja przeanalizuje zasadność i wykonalność ustanowienia systemu odesłań, który zobowiązywałby banki do kierowania MŚP, których wnioski o kredyt odrzucono, do dostawców alternatywnego finansowania.	IV kwartał 2021 r.
Ocena wykonalności obejmie analizę skuteczności istniejących w bankach systemów odesłań. Komisja przeanalizuje również zasadność wymagania od alternatywnych platform finansowania, by na zasadzie wzajemności kierowały do banków te MŚP, którym odmówiono finansowania, oraz ewentualną konieczność rozszerzenia zakresu systemu odesłań, tak aby objąć nim dostawców finansowania kapitałowego, platformy kojarzące inwestorów z podmiotami pragnącymi pozyskać finansowanie oraz wyspecjalizowane centra doradztwa.
Działanie 6: Pomoc bankom w zwiększeniu akcji kredytowej na rzecz gospodarki realnej W celu zwiększenia skali rynku sekurytyzacji w UE do IV kwartału 2021 r. Komisja przeprowadzi kompleksowy przegląd unijnych ram sekurytyzacji 9 zarówno w odniesieniu do prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji (STS), jak i sekurytyzacji innych niż STS 10 .	IV kwartał 2021 r.
Celem przeglądu będzie wzmocnienie roli sekurytyzacji jako instrumentu dostępnego bankom, aby pomóc im zapewnić zrównoważone i stabilne finansowanie gospodarki realnej w warunkach po pandemii COVID-19, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP i transformacji ekologicznej. Szczególna uwaga zostanie poświęcona zdolności obecnych ram do odpowiedniego odzwierciedlenia rzeczywistego ryzyka zarówno instrumentów sekurytyzacji STS, jak i instrumentów sekurytyzacji innej niż STS, w tym adekwatności wymogów dotyczących ujawniania informacji, procesu uznawania przeniesienia istotnej części ryzyka oraz ostrożnościowego traktowania środków pieniężnych i sekurytyzacji syntetycznej, przy jednoczesnym zachowaniu stabilności finansowej UE.
II.Sprawienie, aby UE była dla obywateli jeszcze bezpieczniejszym miejscem do oszczędzania i inwestowania długoterminowego
Działanie 7: Wzmocnienie pozycji obywateli dzięki pogłębianiu ich wiedzy finansowej A.Aby promować jednolite rozumienie kompetencji finansowych przez organy publiczne i podmioty prywatne oraz aby zapewnić podstawę na potrzeby rozwoju kompetencji finansowych do różnych celów i w różnych kontekstach, do II kwartału 2021 r. Komisja przeprowadzi ocenę wykonalności, aby ustalić, czy możliwe jest stworzenie specjalnych ram kompetencji finansowych UE w oparciu o odpowiednie istniejące ramy.	II kwartał 2021 r.
Środek ten ma na celu stworzenie wspólnej podstawy koncepcyjnej dla organów publicznych i podmiotów prywatnych z UE na potrzeby opracowania strategii politycznych oraz aplikacji i materiałów edukacyjnych, które mają na celu zwiększenie kompetencji finansowych obywateli. Będzie on opierał się na odpowiednich istniejących ramach i będzie zgodny z zasadą pomocniczości.
B.Komisja oceni, czy zasadę zapisaną w art. 6 dyrektywy w sprawie kredytów hipotecznych 11 należałoby także wpisać do odpowiednich przepisów sektorowych – dyrektywy w sprawie rynków instrumentów finansowych 12 (MiFID), dyrektywy w sprawie dystrybucji ubezpieczeń 13 (IDD), rozporządzenia w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego 14 (OIPE), dyrektywy w sprawie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe 15 (UCITS) oraz rozporządzenia w sprawie detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych 16 (PRIIP). Komisja przeprowadzi tę analizę z myślą o zaproponowaniu – o ile będzie to poparte pozytywną oceną skutków – horyzontalnych przepisów zbiorczych zobowiązujących państwa członkowskie do promowania środków uczenia się formalnego, pozaformalnego lub nieformalnego, które wspierają edukację finansową konsumentów, w szczególności w odniesieniu do odpowiedzialnych inwestycji.	I kwartał 2022 r.
Środek ten ma na celu wykorzystanie precedensu prawnego ustanowionego w dyrektywie w sprawie kredytów hipotecznych poprzez zobowiązanie państw członkowskich do promowania środków edukacyjnych wspierających edukację finansową konsumentów w odniesieniu do odpowiedzialnego inwestowania w kontekście innych sektorowych aktów ustawodawczych (MiFID II, IDD, OIPE, UCITS, PRIIP), w przypadku gdy zasadność wprowadzenia tych środków potwierdzi pozytywna ocena skutków i przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości.
Działanie 8: Budowanie zaufania inwestorów detalicznych do rynków kapitałowych   A.Komisja oceni obowiązujące przepisy w dziedzinie zachęt i ujawniania informacji oraz, w razie konieczności, zaproponuje zmianę obowiązujących ram prawnych w celu zapewnienia, aby inwestorzy indywidualni otrzymywali uczciwe i odpowiednie porady oraz jasne i porównywalne informacje o produkcie.	I kwartał 2022 r.
W obszarze dystrybucji w ramach wspomnianej oceny przeanalizowane zostaną m.in. możliwe środki mające na celu: (i) dostosowanie standardów ochrony inwestorów zawartych w IDD do standardów mających zastosowanie na podstawie MiFID II; (ii) zobowiązanie dystrybutorów do informowania klientów o istnieniu produktów osób trzecich; (iii) zwiększenie przejrzystości zachęt dla klientów oraz (iv) wprowadzenie szczegółowych wymogów w zakresie sprawozdawczości dla dystrybutorów produktów detalicznych, aby umożliwić kontrolę nadzorczą. Jeżeli chodzi o ujawnianie informacji, szczególna uwaga zostanie zwrócona na zwiększenie zaangażowania konsumentów, świadczenie usług drogą cyfrową i interakcję z kluczowymi informacjami, które umożliwiają porównania, interakcje i personalizację. Działanie to powinno obejmować usprawnienie ujawniania informacji dotyczących zrównoważonego rozwoju, co przyspieszyłoby upowszechnienie zrównoważonych produktów wśród inwestorów detalicznych. Komisja zakończy ocenę do I kwartału 2022 r. Następnie Komisja przedstawi niezbędne zmiany legislacyjne w celu zaradzenia ewentualnym konfliktom interesów wynikającym z wypłaty zachęt dystrybutorom, a także wyeliminowania słabości obecnych ram regulujących ujawnianie informacji, w szczególności w celu większego ujednolicenia przepisów IDD, MiFID II i PRIIP. W przypadku gdy będzie to poparte pozytywną oceną skutków, zmiany te zostaną włączone do IDD, MiFID II i PRIIP.
B.Do IV kwartału 2021 r./I kwartału 2022 r. Komisja przedstawi wniosek ustawodawczy w sprawie zmiany MiFID II w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych i wymogów informacyjnych w odniesieniu do określonej grupy inwestorów detalicznych. Będzie to wiązać się z przeglądem dotychczasowej kategoryzacji inwestorów (inwestorzy detaliczni a profesjonalni) lub wprowadzeniem nowej kategorii inwestorów kwalifikowanych.	IV kwartał 2021 r. / I kwartał 2022 r.
Środek ten ma na celu poprawę kategoryzacji inwestorów w ramach MiFID II w celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych nakładanych na przedsiębiorstwa oraz złagodzenia zbędnych gwarancji i wymogów informacyjnych w odniesieniu do określonej grupy inwestorów, których obecnie sklasyfikowano jako inwestorzy detaliczni, mimo że posiadają oni dobrą znajomość rynków finansowych i produktów finansowych. Środek ten będzie przedmiotem oceny skutków.
C.Z zastrzeżeniem pozytywnej oceny skutków przeprowadzonej w kontekście przeglądu IDD do I kwartału 2023 r. i MiFID II – do IV kwartału 2021 r. Komisja wprowadzi wymóg uzyskania przez doradców zaświadczenia potwierdzającego, że poziom ich wiedzy i kwalifikacje są wystarczające do uzyskania dostępu do zawodu, oraz wykazującego, że uczestniczą oni w kształceniu ustawicznym na odpowiednim poziomie. Ma to na celu utrzymanie zadowalającego poziomu kompetencji doradców. Ponadto do I kwartału 2022 r. Komisja oceni wykonalność ustanowienia ogólnounijnego znaku dla doradców finansowych, którego uzyskanie można by uznać za równoważne ze spełnieniem wymogu uzyskania certyfikatu.	I kwartał 2023 r. IV kwartał 2021 r. I kwartał 2022 r.
Środki te zapewnią równe warunki działania dla doradców i przyczynią się do dalszej poprawy jakości doradztwa finansowego w UE, w tym w odniesieniu do zrównoważonych inwestycji.
Działanie 9: Wspieranie osób na emeryturze A.Aby wzmocnić monitorowanie aktualnej sytuacji w zakresie adekwatności emerytur w państwach członkowskich, Komisja będzie dążyć do określenia odpowiednich danych i metodyki na potrzeby opracowywania tablic wskaźników emerytalnych. B.Aby ułatwić dostęp do zindywidualizowanych informacji o emeryturach i zwiększyć świadomość obywateli na temat ich przyszłych dochodów emerytalnych, Komisja będzie dążyć do opracowania najlepszych praktyk w zakresie tworzenia krajowych systemów monitorowania.	IV kwartał 2021 r. IV kwartał 2021 r.
Do IV kwartału 2020 r. Komisja zwróci się do Europejskiego Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) o wydanie opinii, aby (i) określić dane, które podmioty oferujące pracownicze programy emerytalne powinny przekazywać, aby umożliwić opracowanie tablic wskaźników emerytalnych, oraz (ii) uzyskać wkład tego urzędu w opracowywanie najlepszych praktyk w zakresie tworzenia krajowych systemów monitorowania. Termin przekazania opinii technicznej przez EIOPA zostanie wyznaczony na IV kwartał 2021 r.
C.Komisja zainicjuje badanie w celu przeanalizowania praktyk automatycznej rejestracji i może przeanalizować inne praktyki zachęcające do uczestnictwa w pracowniczych programach emerytalnych z myślą o opracowaniu najlepszych praktyk dla takich programów we wszystkich państwach członkowskich.	III kwartał 2020 r.
W III kwartale 2020 r. Komisja zainicjuje zewnętrzne badanie w celu przeanalizowania istniejących praktyk automatycznej rejestracji w programach emerytalno-rentowych z myślą o opracowaniu najlepszych unijnych praktyk. Automatyczna rejestracja to mechanizm, w ramach którego oszczędzający są automatycznie rejestrowani w programie gromadzenia oszczędności emerytalnych, chyba że aktywnie zrezygnują z udziału w takim programie.

III.połączenie krajowych rynków kapitałowych w prawdziwie jednolity rynek

Działanie 10: Zmniejszenie obciążeń podatkowych w przypadku inwestycji transgranicznych Aby obniżyć koszty podatkowe ponoszone przez inwestorów transgranicznych i zapobiec oszustwom podatkowym, Komisja przedstawi do IV kwartału 2022 r. inicjatywę ustawodawczą – z zastrzeżeniem pozytywnej oceny skutków i w ścisłym porozumieniu z państwami członkowskimi – oraz zbada dodatkowe sposoby wprowadzenia wspólnego, znormalizowanego ogólnounijnego systemu ulg z tytułu podatku u źródła.	IV kwartał 2022 r.
Prace te uwzględnią projekt OECD dotyczący ulg podatkowych wynikających z umów i poprawy przestrzegania przepisów 17 (TRACE) oraz inne inicjatywy UE, takie jak kodeks postępowania w zakresie podatku u źródła.  18
Działanie 11: Większa przewidywalność wyników inwestycji transgranicznych w odniesieniu do postępowań upadłościowych A.Aby zadbać o to, by wyniki postępowań upadłościowych były bardziej przewidywalne, Komisja podejmie do połowy 2022 r. inicjatywę ustawodawczą lub nieustawodawczą na rzecz minimalnej harmonizacji lub większej zbieżności w określonych obszarach niewypłacalności przedsiębiorstw (innych niż banki).	II kwartał 2022 r.
Inicjatywa dotycząca instrumentu ustawodawczego lub nieustawodawczego mogłaby obejmować sformułowanie przesłanek wszczęcia postępowania upadłościowego, określenie kolejności zaspokajania roszczeń (wyważenie interesów różnych rodzajów wierzycieli, w tym wierzycieli zabezpieczonych/niezabezpieczonych w przypadku niewypłacalności dłużnika) oraz dalsze kluczowe elementy, takie jak pozwy o uznanie czynności za bezskuteczną lub wykrywanie mienia. W ramach tej inicjatywy uwzględnione zostaną wyniki konsultacji publicznych, a także porady grupy ekspertów i wnioski z dyskusji z państwami członkowskimi. Przeprowadzona zostanie również ocena skutków tej inicjatywy.
B.Aby regularnie oceniać skuteczność krajowych systemów niewypłacalności dłużników kredytowych, do I kwartału 2021 r. Komisja i EUNB przeanalizują możliwość wprowadzenia zmian prawnych w ramach sprawozdawczości. Mogłoby to doprowadzić do zmiany przepisów w IV kwartale 2022 r.	I kwartał 2021 r. IV kwartał 2022 r.
Opierając się na doświadczeniach z analizy porównawczej krajowych ram w zakresie egzekwowania spłaty kredytów 19 (w tym niewypłacalności) przeprowadzonej w ramach pierwszego planu działania na rzecz unii rynków kapitałowych, Komisja i EUNB przeanalizują możliwość wprowadzenia zmian prawnych w ramach sprawozdawczości. Umożliwiłoby to EUNB regularne informowanie Komisji o skuteczności mechanizmów egzekwowania spłat kredytów w państwach członkowskich, bez nieproporcjonalnego zwiększania obciążeń sprawozdawczych. W stosownych przypadkach w IV kwartale 2022 r. zostaną zaproponowane ewentualne zmiany przepisów.
Działanie 12: Ułatwianie akcjonariuszom angażowanie się w sprawy spółki Aby ułatwić inwestorom angażowanie się w sprawy spółek, w które zainwestowali, w szczególności w wymiarze transgranicznym, Komisja oceni: (i) możliwość wprowadzenia ogólnounijnej zharmonizowanej definicji „akcjonariusza” oraz (ii) czy i w jaki sposób można dodatkowo doprecyzować i zharmonizować przepisy regulujące interakcje między inwestorami, pośrednikami i emitentami w odniesieniu do wykonywania praw głosu i przetwarzania zdarzeń korporacyjnych. Komisja zbada również ewentualne krajowe bariery utrudniające korzystanie z nowych technologii cyfrowych w tym obszarze.	III kwartał 2023 r. IV kwartał 2021 r.
Ocena ta zostanie dokonana w ramach przeprowadzanej przez Komisję oceny wdrożenia 2. dyrektywy w sprawie praw akcjonariuszy 20 (SRD 2), która to ocena ma zostać opublikowana do III kwartału 2023 r. Na tym etapie i po należytym uwzględnieniu zmian na rynku po wejściu w życie we wrześniu 2020 r. SRD 2 i rozporządzenia wykonawczego 21 do tej dyrektywy Komisja planuje zbadać w szczególności następujące kwestie: ·przyznanie i dowód posiadania uprawnień oraz data ustalenia praw, ·potwierdzenie uprawnień i obowiązek uzgadniania ewidencji, ·kolejność dat i terminów, ·wszelkie dodatkowe wymogi krajowe (w szczególności wymogi dotyczące pełnomocnictwa do wykonywania praw głosu), oraz ·komunikacja między emitentami a centralnymi depozytami papierów wartościowych (CDPW) w odniesieniu do terminów, treści i formatu. Szczególna uwaga zostanie zwrócona na kwestie skuteczności i wydajności, a także na aspekty związane z pewnością prawa. Do IV kwartału 2021 r. Komisja zbada również, czy istnieją krajowe bariery regulacyjne utrudniające korzystanie z nowych technologii cyfrowych, które mogłyby zwiększyć skuteczność komunikacji między emitentami a akcjonariuszami i ułatwić identyfikację akcjonariuszy przez emitentów lub też udział akcjonariuszy w walnych zgromadzeniach i głosowanie podczas tych zgromadzeń.
Działanie 13: Rozwój usług rozrachunku transgranicznego W celu usprawnienia transgranicznego świadczenia usług rozrachunku w UE bez wywierania negatywnego wpływu na stabilność finansową Komisja dokona przeglądu przepisów, który obejmie szeroki zakres tematów, w tym: (i) transgraniczne świadczenie usług przez CDPW na podstawie paszportu CDPW oraz (ii) procedury i warunki, zgodnie z którymi CDPW zezwolono na wyznaczanie instytucji kredytowych lub samych siebie do świadczenia pomocniczych usług bankowych.	IV kwartał 2021 r.
Zostanie to osiągnięte poprzez ukierunkowany przegląd rozporządzenia w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych 22 , który ma zostać przeprowadzony do IV kwartału 2021 r. Taki przegląd jest wymagany na podstawie tego rozporządzenia i towarzyszyć mu będzie ocena skutków. Przed przyjęciem wniosku ustawodawczego Komisja przedstawi Parlamentowi Europejskiemu i Radzie – do IV kwartału 2020 r. – sprawozdanie dotyczące tego rozporządzenia. W sprawozdaniu tym uwzględnione zostaną wyniki szerokich konsultacji ze wszystkimi zainteresowanymi stronami, w tym z państwami członkowskimi i Europejskim Urzędem Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).
Działanie 14: System publikacji informacji skonsolidowanych W celu stworzenia zintegrowanego podejścia do obrotu w całej UE oraz zwiększenia konkurencji między systemami obrotu Komisja zaproponuje zmiany legislacyjne, które będą wspierać ustanowienie skutecznego i kompleksowego systemu publikacji posttransakcyjnych informacji skonsolidowanych w odniesieniu do instrumentów kapitałowych i instrumentów finansowych o cechach instrumentów kapitałowych.	IV kwartał 2021 r.
Komisja zapewni, aby zakres informacji udostępnianych w systemie publikacji informacji skonsolidowanych był kompleksowy oraz by jakość danych była odpowiednia, tak aby system ten przynosił wartość dodaną uczestnikom rynku, przy jednoczesnym uwzględnieniu kosztów utworzenia tego systemu i jego stosowania.
Działanie 15: Ochrona i ułatwianie inwestycji Komisja zaproponuje wzmocnienie ram ochrony i ułatwiania inwestycji w UE.	II kwartał 2021 r.
Struktura działania będzie się opierała na trzech filarach: (I)przepisach materialnych mających na celu zapewnienie spójnej i przewidywalnej ochrony inwestycji wewnątrzunijnych; (II)skuteczniejszym egzekwowaniu tych przepisów, które należy zapewnić poprzez poprawę skuteczności mechanizmów rozstrzygania sporów na szczeblu krajowym lub unijnym, przy jednoczesnym zapewnieniu dostępu do sądów krajowych; (III)szczególnych środkach ułatwiających inwestycje obejmujących np. konsolidację przeznaczonych dla inwestorów informacji na temat praw i możliwości w jednym punkcie dostępu (np. na portalu InvestEU 23 ) oraz promowanie mechanizmów prewencyjnego rozwiązywania problemów przez zainteresowane strony, a także polubownego rozstrzygania sporów.
Działanie 16: Nadzór Komisja będzie pracować nad udoskonalonym jednolitym zbiorem przepisów dotyczących rynków kapitałowych, oceniając potrzebę dalszej harmonizacji przepisów UE i monitorując postępy w kierunku konwergencji praktyk nadzorczych. W IV kwartale 2021 r. Komisja podsumuje osiągnięte postępy i rozważy zaproponowanie środków służących ściślejszej koordynacji nadzoru lub wprowadzeniu bezpośredniego nadzoru sprawowanego przez Europejskie Urzędy Nadzoru. Komisja uważnie analizuje również konsekwencje sprawy Wirecard dla regulacji rynków kapitałowych UE i nadzoru nad nimi oraz podejmie szybkie i zdecydowane działania w celu wyeliminowania wszelkich niedociągnięć stwierdzonych w unijnych ramach prawnych.	IV kwartał 2021 r.
Przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości Komisja będzie systematycznie oceniać, czy uzasadniona jest dalsza harmonizacja przepisów UE. Wzmocniony jednolity zbiór przepisów i skuteczny nadzór wyrównałyby warunki działania dla uczestników rynku i przyczyniłyby się do uczciwej konkurencji między nimi.  W ramach zbliżających się przeglądów przepisów sektorowych Komisja przeanalizuje również skuteczność uprawnień Europejskich Urzędów Nadzoru w zakresie konwergencji w celu wskazania ewentualnych luk lub obszarów, w których wzmocnienie uprawnień przyczyniłoby się do promowania unii rynków kapitałowych. Komisja rozważy również, czy uprawnienia w zakresie konwergencji są skutecznie stosowane w ramach obecnego systemu zarządzania. Ponadto Komisja będzie uważnie monitorować, czy postępy w zakresie konwergencji praktyk nadzorczych są na tyle zaawansowane, aby umożliwić rozwój unii rynków kapitałowych. Jeżeli pojawią się przesłanki wskazujące na to, że struktura nadzoru jest nieadekwatna w świetle pożądanego poziomu integracji rynku, w przyszłych przeglądach (z których najbliższy przypada na koniec 2021 r.) Komisja rozważy konieczność ściślejszej koordynacji nadzoru lub powierzenia bezpośredniego nadzoru Europejskim Urzędom Nadzoru. Komisja uważnie analizuje również konsekwencje sprawy Wirecard dla regulacji rynku kapitałowego UE i nadzoru nad nim. W swoich pracach Komisja uwzględni wnioski z toczących się dochodzeń. W świetle informacji dostępnych Komisji na tym etapie upadek Wirecard budzi zastrzeżenia co do skuteczności ładu korporacyjnego Wirecard, zewnętrznego badania ustawowego i nadzoru nad informacjami finansowymi.

(1)

 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów – Europejski Zielony Ład, COM(2019) 640 final.

(2)

  https://eftg.eu/

(3)

https://e-justice.europa.eu/content_business_registers_at_european_level-105-pl.do

(4)

W szczególności dyrektywa w sprawie przejrzystości (dyrektywa 2004/109/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie harmonizacji wymogów dotyczących przejrzystości informacji o emitentach, których papiery wartościowe dopuszczane są do obrotu na rynku regulowanym oraz zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE oraz dyrektywa w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/95/UE z dnia 22 października 2014 r. zmieniająca dyrektywę 2013/34/UE w odniesieniu do ujawniania informacji niefinansowych i informacji dotyczących różnorodności przez niektóre duże jednostki oraz grupy).

(5)

 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/760 z dnia 29 kwietnia 2015 r. w sprawie europejskich długoterminowych funduszy inwestycyjnych.

(6)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

(7)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012.

(8)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi, zmieniająca dyrektywę 2002/87/WE i uchylająca dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE.

(9)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2402 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia ogólnych ram dla sekurytyzacji oraz utworzenia szczególnych ram dla prostych, przejrzystych i standardowych sekurytyzacji, a także zmieniające dyrektywy 2009/65/WE, 2009/138/WE i 2011/61/UE oraz rozporządzenia (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 648/2012.

(10)

Oprócz wzmocnienia rynku sekurytyzacji Komisja będzie nadal oceniać możliwość wprowadzenia instrumentu z wbudowanym mechanizmem podwójnego regresu zwanego „europejskim zabezpieczonym skryptem dłużnym”. Zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2162 z dnia 27 listopada 2019 r. w sprawie emisji obligacji zabezpieczonych i nadzoru publicznego nad obligacjami zabezpieczonymi Komisja przedłoży Parlamentowi Europejskiemu i Radzie stosowne sprawozdanie do dnia 8 lipca 2024 r.

(11)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010.

(12)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/65/UE z dnia 15 maja 2014 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych oraz zmieniająca dyrektywę 2002/92/WE i dyrektywę 2011/61/UE.

(13)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/97 z dnia 20 stycznia 2016 r. w sprawie dystrybucji ubezpieczeń.

(14)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego.

(15)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe.

(16)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1286/2014 z dnia 26 listopada 2014 r. w sprawie dokumentów zawierających kluczowe informacje, dotyczących detalicznych produktów zbiorowego inwestowania i ubezpieczeniowych produktów inwestycyjnych.

(17)

 http://www.oecd.org/ctp/exchange-of-tax-information/treaty-relief-and-compliance-enhancement-trace.htm

(18)

https://ec.europa.eu/taxation_customs/sites/taxation/files/code_of_conduct_on_witholding_tax.pdf

(19)

 https://ec.europa.eu/info/publications/191203-study-loan-enforcement-laws_en

(20)

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/828 z dnia 17 maja 2017 r. zmieniająca dyrektywę 2007/36/WE w zakresie zachęcania akcjonariuszy do długoterminowego zaangażowania.

(21)

Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2018/1212 z dnia 3 września 2018 r.

(22)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 909/2014 z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie usprawnienia rozrachunku papierów wartościowych w Unii Europejskiej i w sprawie centralnych depozytów papierów wartościowych, zmieniające dyrektywy 98/26/WE i 2014/65/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 236/2012.

(23)

https://ec.europa.eu/eipp/desktop/pl/index.html?2nd-language=pl