(4)Kilka państw członkowskich ogłosiło stan nadzwyczajny lub wprowadziło środki nadzwyczajne. Wszelkie tego typu środki powinny być wprowadzane pod warunkiem, że są ściśle proporcjonalne, konieczne, ograniczone w czasie i zgodne ze standardami europejskimi i międzynarodowymi. Powinny one podlegać nadzorowi demokratycznemu i niezależnej kontroli sądowej.

(5)W dniu 20 marca 2020 r. Komisja przyjęła komunikat w sprawie uruchomienia ogólnej klauzuli korekcyjnej w ramach paktu stabilności i wzrostu 5 . Klauzula, jak określono w art. 5 ust. 1, art. 6 ust. 3, art. 9 ust. 1 i art. 10 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 1466/97 oraz w art. 3 ust. 5 i art. 5 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1467/97, ułatwia koordynację polityk budżetowych w czasie poważnego pogorszenia koniunktury gospodarczej. W swoim komunikacie Komisja przedstawiła Radzie opinię, że biorąc pod uwagę przewidywane poważne pogorszenie koniunktury gospodarczej w wyniku pandemii COVID-19, obecna sytuacja pozwala na uruchomienie klauzuli. W dniu 23 marca 2020 r. ministrowie finansów państw członkowskich zgodzili się z oceną Komisji. Uruchomienie ogólnej klauzuli korekcyjnej pozwala na czasowe odstępstwo od ścieżki dostosowania prowadzącej do osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego, pod warunkiem że nie zagraża to stabilności finansów publicznych w średnim okresie. W przypadku części naprawczej Rada może również zdecydować, na podstawie zalecenia Komisji, o przyjęciu zmienionego kursu polityki budżetowej. Ogólna klauzula korekcyjna nie zawiesza procedur paktu stabilności i wzrostu. Pozwala ona państwom członkowskim na odstąpienie od wymogów budżetowych, które miałyby zastosowanie w normalnych warunkach, a jednocześnie umożliwia Komisji i Radzie wprowadzenie niezbędnych środków koordynacji polityki w ramach paktu.

(6)Potrzebne są stałe działania, aby ograniczać i kontrolować rozprzestrzenianie się pandemii, wzmocnić odporność krajowych systemów ochrony zdrowia, złagodzić skutki społeczno-ekonomiczne za pomocą środków wspierających przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe oraz aby zapewnić odpowiednie warunki bezpieczeństwa i higieny w miejscu pracy w celu wznowienia aktywności gospodarczej. Unia powinna w pełni wykorzystywać dostępne jej narzędzia, aby wspierać wysiłki państw członkowskich w tym zakresie. Jednocześnie państwa członkowskie i Unia powinny wspólnie przygotowywać środki konieczne do przywrócenia normalnego funkcjonowania naszych społeczeństw i gospodarek oraz zrównoważonego wzrostu gospodarczego, uwzględniając między innymi transformację ekologiczną i cyfrową oraz wyciągając wnioski z kryzysu.

(7)Kryzys związany z COVID-19 unaocznił elastyczność, jaką zapewnia jednolity rynek, umożliwiając dostosowanie się do nadzwyczajnych sytuacji. Aby jednak zapewnić szybkie i sprawne przejście do etapu odbudowy gospodarki oraz przywrócenia swobodnego przepływu towarów, usług i pracowników, należy znieść nadzwyczajne środki utrudniające normalne funkcjonowanie jednolitego rynku, gdy tylko przestaną one być konieczne. Obecny kryzys pokazał, że sektor ochrony zdrowia musi dysponować planami gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej, które powinny w szczególności obejmować ulepszone strategie zakupów, zdywersyfikowane łańcuchy dostaw oraz rezerwy strategiczne podstawowych produktów i materiałów. Są to kluczowe elementy konieczne do opracowania szerzej zakrojonych planów gotowości na wypadek sytuacji kryzysowej.

(8)Prawodawca Unii już znowelizował odpowiednie ramy legislacyjne 6 , aby umożliwić państwom członkowskim uruchomienie wszystkich niewykorzystanych zasobów z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych w celu przeciwdziałania nadzwyczajnym skutkom pandemii COVID-19. Zmiany te zapewnią dodatkową elastyczność oraz uproszczą i usprawnią procedury. Aby zmniejszyć presję na przepływy środków pieniężnych, państwom członkowskim umożliwiono również skorzystanie w roku obrachunkowym 2020–2021 ze stopy dofinansowania z budżetu Unii w wysokości 100 %. Zachęca się Czechy do pełnego wykorzystania tych możliwości, aby wesprzeć obywateli i sektory, które są najbardziej narażone na trudności.

(9)Społeczno-ekonomiczne skutki pandemii najprawdopodobniej będą rozkładać się nierównomiernie w poszczególnych regionach ze względu na różne modele specjalizacji. W związku z tym obecna sytuacja niesie ze sobą znaczne ryzyko pogłębienia dysproporcji regionalnych i terytorialnych w Czechach lub tworzenia nowych dysproporcji terytorialnych na poziomie podregionalnym, pogarszając również zaobserwowaną już tendencję do pogłębiania się dysproporcji między krajem karlowarskim i usteckim a resztą kraju. Obecna sytuacja, która grozi również przejściowym zniweczeniem procesu konwergencji między państwami członkowskimi, wymaga ukierunkowanych działań politycznych.

(10)W dniu 7 maja 2020 r. Czechy przedłożyły swój krajowy program reform na 2020 r., a w dniu 30 kwietnia 2020 r. – program konwergencji na 2020 r. W celu uwzględnienia powiązań między tymi dwoma programami poddano je jednoczesnej ocenie.

(11)Czechy są obecnie objęte częścią zapobiegawczą paktu stabilności i wzrostu.

(12)W programie konwergencji na 2020 r. rząd planuje pogorszenie salda nominalnego z nadwyżki na poziomie 0,3 % produktu krajowego brutto (PKB) w 2019 r. do deficytu w wysokości 5,1 % PKB w 2020 r. Prognozuje się, że deficyt obniży się do 4,1 % PKB w 2021 r. Program konwergencji na 2020 r. przewiduje, że relacja długu sektora instytucji rządowych i samorządowych do PKB, po spadku w 2019 r. do 30,8 % PKB, wzrośnie w 2020 r. do 37 %. Na perspektywy makroekonomiczne i budżetowe wpływa duża niepewność w związku z pandemią COVID-19.

(13)W odpowiedzi na pandemię COVID-19 oraz w ramach skoordynowanego unijnego podejścia Czechy wprowadziły środki budżetowe mające na celu zwiększenie możliwości systemu ochrony zdrowia, powstrzymanie pandemii oraz pomoc tym osobom i sektorom, które zostały szczególnie dotknięte jej skutkami. W programie konwergencji na 2020 r. wskazano, że łączna wartość tych środków budżetowych wynosi 4 % PKB. Środki te obejmują wyrównawcze ulgi podatkowe i umorzenie zobowiązań z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych na okres sześciu miesięcy dla osób prowadzących działalność na własny rachunek (1 % PKB), programy pracy krótkoterminowej (1 % PKB), umorzenie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i prawnych należnych w czerwcu 2020 r. (0,8 % PKB) oraz środki związane ze zdrowiem (0,7 % PKB). Ponadto Czechy zapowiedziały środki, które wprawdzie nie mają natychmiastowego bezpośredniego wpływu na budżet, ale przyczynią się do wsparcia płynności przedsiębiorstw. Obejmują one głównie systemy gwarancji w związku z udzielaniem pożyczek MŚP i dużym przedsiębiorstwom. W programie konwergencji nie określa się jednak ilościowo zobowiązań warunkowych związanych z tymi nowymi środkami. Większość środków stanowiących podstawę programu została również uwzględniona w prognozie Komisji z wiosny 2020 r. Nie można było uwzględnić kilku środków, które nie mogły zostać określone ilościowo lub zostały przedłużone poza datę graniczną. Ogólnie rzecz biorąc, środki wprowadzane przez Czechy są zgodne z wytycznymi określonymi w komunikacie Komisji w sprawie skoordynowanej reakcji gospodarczej na pandemię COVID-19. Pełne wdrożenie tych środków, a następnie zmiana kierunku polityki budżetowej w sposób, który umożliwi osiągnięcie rozważnej średniookresowej sytuacji budżetowej, kiedy pozwolą na to warunki ekonomiczne, przyczyni się do zachowania stabilności finansów publicznych w perspektywie średnioterminowej.

(14)Według prognozy Komisji z wiosny 2020 r. przy założeniu niezmiennego kursu polityki saldo sektora instytucji rządowych i samorządowych Czech wyniesie -6,7 % PKB w 2020 r., a w 2021 r. osiągnie -4,0 % PKB. Prognozuje się, że wskaźnik zadłużenia sektora instytucji rządowych i samorządowych w 2020 i 2021 r. utrzyma się poniżej poziomu 60 % PKB.

(15)W dniu 20 maja 2020 r. Komisja opublikowała sprawozdanie sporządzone zgodnie z art. 126 ust. 3 Traktatu w związku z planowanym przekroczeniem przez Czechy w 2020 r. progu deficytu wynoszącego 3 % PKB. Ogólnie rzecz biorąc, analiza wskazuje, że kryterium deficytu określone w Traktacie i rozporządzeniu (WE) nr 1467/1997 nie jest spełnione.

(16)Aby ograniczyć skutki pandemii COVID-19, w Czechach ogłoszono stan nadzwyczajny obowiązujący od 12 marca 2020 r. do 17 maja 2020 r., zamykając szkoły, ograniczając możliwość organizowania imprez masowych i funkcjonowanie sklepów, a także istotnie ograniczając możliwość gromadzenia się ludzi. Między 15 marca 2020 r. a 17 maja 2020 r. granice lądowe również zostały częściowo zamknięte. Ograniczyło to liczbę wyjeżdżających z kraju pracowników czeskich i przyjeżdżających pracowników zagranicznych, tworząc lokalne wąskie gardła na rynku pracy, w szczególności w przemyśle wytwórczym i w pracy sezonowej, oraz wywarło wpływ na istotne łańcuchy dostaw. Aby pomóc gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom w trakcie kryzysu, rząd ogłosił pakiet środków stymulacyjnych obejmujących środki wsparcia bezpośredniego i gwarancje publiczne. Chociaż może on stanowić tymczasową ulgę, oczekuje się, że w 2020 r. sytuacja gospodarcza ulegnie znacznemu pogorszeniu w związku ze spadkiem popytu zewnętrznego i zakłóceniem działalności gospodarczej przez środki ograniczające związane z pandemią. Oczekuje się, że w 2021 r. realny PKB będzie stopniowo rosnąć, ale prawdopodobnie nie powróci do wartości z 2019 r. w okresie objętym prognozą. Oczekuje się, że wpływ na takie sektory, jak transport, hotelarstwo i turystyka będzie znaczący. Bezrobocie wzrośnie, ale konsekwencje tej zmiany zostaną złagodzone przez kurczące się wcześniej zasoby pracy, pakiet środków stymulacyjnych i niewielki udział umów na czas określony. Aby zapewnić pomoc na utrzymanie płynności finansowej, władze uruchomiły szereg programów gwarancji państwowych dla przedsiębiorstw każdej wielkości. Gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom dotkniętym kryzysem umożliwiono również odroczenie spłaty kredytów konsumenckich i hipotecznych przez okres trzech lub sześciu miesięcy. Przy opracowywaniu i wdrażaniu tych środków należy wziąć pod uwagę odporność sektora bankowego. Czeski bank centralny wprowadził również szereg środków mających na celu złagodzenie skutków kryzysu dla sektora finansowego.

(17)Wczesne wysiłki na rzecz złagodzenia zdrowotnych skutków pandemii COVID-19 przyczyniły się do spowolnienia tempa rozprzestrzeniania się wirusa w Czechach. Wprowadzono środki mające na celu zwiększenie podaży sprzętu medycznego i zapewnienie niezbędnej infrastruktury, a tym samym przygotowanie systemu ochrony zdrowia na przyjęcie większej liczby pacjentów. W ostatnich latach stan zdrowia ludności Czech znacznie się poprawił, zbliżając się do średniej UE. Istnieją jednak znaczne różnice regionalne w odniesieniu do średniego trwania życia, co częściowo zależy od czynników społeczno-ekonomicznych i behawioralnych. Chociaż ogólny poziom subiektywnych niezaspokojonych potrzeb w zakresie opieki medycznej jest jednym z najniższych w UE, utrzymują się dysproporcje regionalne pod względem dystrybucji zasobów opieki zdrowotnej i personelu, który musiał stawić czoła zwiększonemu obciążeniu pracą. Oczekuje się, że znaczna część pracowników służby zdrowia przejdzie na emeryturę w nadchodzących latach. Aby złagodzić skutki pandemii COVID-19, dalsze działania będą wymagały poprawy odporności systemu ochrony zdrowia i jego gotowości na wypadek kryzysu, przy jednoczesnym wspieraniu równego dostępu do zwiększonej opieki podstawowej i opieki zintegrowanej w celu ograniczenia liczby możliwych do uniknięcia hospitalizacji. Może to również usprawnić profilaktykę i złagodzić inne problemy zdrowotne. Rozwiązania w zakresie e-zdrowia są nadal ograniczone pomimo istnienia krajowej strategii e-zdrowia na lata 2016–2020.

(18)W 2019 r. i na początku 2020 r. sytuacja na rynku pracy w Czechach pozostawała stabilna, przy czym większość wskaźników wskazywała na pozytywne wyniki. Wskaźnik zatrudnienia w dalszym ciągu rósł, a stopa bezrobocia spadła do najniższego poziomu w historii. Prognoza Komisji przewiduje jednak, że w 2020 r. stopa bezrobocia wzrośnie do 5,0 %, a w 2021 r. nieznacznie spadnie do 4,2 %. Rząd szybko zareagował na wybuch pandemii COVID-19, wprowadzając wiele środków mających na celu ochronę dochodów i zatrudnienia, ze szczególnym naciskiem na przedsiębiorstwa i osoby samozatrudnione. Niektóre grupy wysokiego ryzyka na rynku pracy (pracownicy zatrudnieni na podstawie umów krótkoterminowych, pracownicy zatrudnieni za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej) nie są jednak w pełni chronione przez proponowane środki łagodzące. Zamknięcie placówek zajmujących się opieką nad dziećmi i szkół w okresie izolacji mogło mieć szczególnie negatywny wpływ na kobiety pełniące istotne obowiązki opiekuńcze. Promowanie inwestycji w opiekę nad dziećmi i opiekę długoterminową w połączeniu z elastyczną organizacją pracy, taką jak praca zdalna, powinno ułatwić wyjście z kryzysu. Bardziej ukierunkowane aktywne polityki rynku pracy i zapewnianie umiejętności, w porozumieniu z partnerami społecznymi, wspiera zarówno utrzymanie pracowników, jak i przekwalifikowanie zawodowe. Działania informacyjne ze strony publicznych służb zatrudnienia mogą również ułatwić skuteczne ponowne wejście na rynek pracy, w szczególności w przypadku grup szczególnie wrażliwych. Łatwiejszy i szybszy dostęp do ochrony socjalnej pomógłby uniknąć pułapek ubóstwa i eksmisji. Nierówności społeczno-ekonomiczne i niedoinwestowanie wciąż mają znaczący wpływ na wyniki w nauce. Zapewnienie równego dostępu do wysokiej jakości kształcenia i szkolenia sprzyjających włączeniu społecznemu, w tym w kontekście cyfrowym, może przyczynić się do podniesienia poziomu umiejętności i upowszechnienia cyfrowego uczenia się. Szczególnie istotne znaczenie ma wspieranie umiejętności cyfrowych, w tym poprzez wsparcie i ustawiczne szkolenie nauczycieli i instruktorów. Wydatki publiczne na każdego ucznia lub studenta na wszystkich poziomach kształcenia są stosunkowo niskie. Niedobór wykwalifikowanych nauczycieli wskazuje na potrzebę zwiększenia atrakcyjności zawodu, w szczególności dla utalentowanych młodych ludzi.

(19)Czechy należą do krajów, które mogą być szczególnie dotknięte zmianami technologicznymi i które potrzebują znacznych inwestycji w tym obszarze. Transformacja cyfrowa będzie wymagać wsparcia, w tym w sektorach przemysłu i usług, poprzez ukierunkowane inwestycje w inteligentne rozwiązania i umiejętności. Docelowy poziom pełnego dostępu do sieci szerokopasmowych został osiągnięty, ale mobilne usługi szerokopasmowe są nadal stosunkowo drogie. Opóźnienia w rozwoju infrastruktury mogą w szczególności dotyczyć grup szczególnie wrażliwych i strukturalnie słabych regionów, które są bardziej narażone na odizolowanie. Może to mieć również negatywny wpływ na monitorowanie i kontrolę w trakcie pandemii. Aby zaspokoić potrzeby w zakresie łączności, konieczne są inwestycje w sieci o bardzo dużej przepustowości, telefonię stacjonarną i komórkową oraz odpowiednie środki po stronie popytu. W tym celu niezbędne będzie terminowe przydzielanie widma 5G w przewidywalnych warunkach sprzyjających inwestycjom. Dostęp do bardzo szybkich usług szerokopasmowych jest ograniczony ze względu na niski popyt wynikający z wielu zmiennych, takich jak cena abonamentu oraz siła nabywcza ludności, wiek i wykształcenie. Władze angażują się w rozwój i integrację nowych technologii cyfrowych, ale utrudnia to niezmiennie niski poziom umiejętności. Władze zobowiązały się do zachęcania do stosowania rozwiązań opartych na sztucznej inteligencji, jednak Czechy nadal pozostają w tyle za wiodącymi państwami członkowskimi pod względem badań i patentów w tej dziedzinie.

(20)W celu wspierania odbudowy gospodarki ważne będzie przyspieszenie realizacji gotowych projektów w zakresie inwestycji publicznych i promowanie inwestycji prywatnych, m.in. w drodze odpowiednich reform. W krajowym planie Czech w dziedzinie energii i klimatu mowa jest o konieczności przeprowadzenia ważnych inwestycji w celu skutecznego rozwiązania kwestii transformacji klimatycznej i energetycznej oraz dążenia do neutralności klimatycznej. Dotyczy to w szczególności promowania odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej, infrastruktury i części systemu przesyłowego. Skutki zmiany klimatu są już widoczne w postaci susz i powodzi powodujących znaczne straty gospodarcze. Zanieczyszczenie powietrza jest również wieloletnim problemem. Jednocześnie podatki od zanieczyszczeń są bardzo niskie. Węgiel nadal dominuje w sektorze energetycznym i pozostaje istotnym czynnikiem napędzającym działalność gospodarczą w trzech czeskich regionach. Ograniczone możliwości rozwoju promotorów projektów i ograniczone wsparcie doradcze udzielane przez władze nadal stanowią istotne wąskie gardło dla stworzenia solidnego wykazu projektów wprowadzających w życie równolegle transformację klimatyczną i cyfrową w tych regionach. Ogólnie oczekuje się, że odejście od węgla będzie miało istotne skutki społeczno-gospodarcze i wydaje się, że do tej pory nie ma gotowości do inwestowania w technologie zeroemisyjne i niskoemisyjne. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych jest mniejsza niż wynosi średnia UE. Sektor ten nie otrzymuje zachęt finansowych i brak jest odpowiednich ram prawnych i instytucjonalnych służących wspieraniu jego dalszego rozwoju. Wydaje się, że istnieje również niski poziom wiedzy na temat szerszych korzyści płynących z efektywności energetycznej. Przejście na elektromobilność jest dość powolne, a transport drogowy staje się jednym z głównych konsumentów energii. Podatki transportowe są niskie i nie są uzależnione od emisji CO2. Infrastruktura ładowania pojazdów elektrycznych wciąż jest w zarodku. Wyniki w zakresie gospodarowania odpadami są umiarkowane w obliczu bardziej ambitnych celów. Brakuje kompleksowej strategii rozwoju potencjału obiegu zamkniętego w gospodarce. Programowanie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji na lata 2021–2027 mogłoby pomóc Czechom sprostać niektórym wyzwaniom związanym z przejściem na gospodarkę neutralną dla klimatu, w szczególności na terytoriach objętych załącznikiem D do sprawozdania krajowego 7 . Pozwoliłoby to Czechom optymalnie wykorzystać ten fundusz.

(21)Dostęp do finansowania konwencjonalnego jest łatwiejszy niż ma to przeciętnie miejsce w UE, ale finansowanie ryzyka jest mniej rozwinięte. Finansowanie przedsiębiorstw krajowych wysokiego ryzyka, w szczególności w fazie zalążka i na etapie późniejszego rozwoju, pozostaje ograniczone. Chociaż niektóre z udanych inicjatyw innowacyjnych zostały wprowadzone na rynek, finansowanie kapitału własnego i kapitału wysokiego ryzyka pozostaje na bardzo niskim poziomie. Badania naukowe i innowacje w Czechach są utrudnione i niezbędna jest reforma systemowa. Pomimo utrzymującego się stałego wzrostu inwestycji prywatnych w badania naukowe i rozwój, duże przedsiębiorstwa, głównie z kapitałem zagranicznym, inwestują zauważalnie więcej w wartości niematerialne, takie jak badania i rozwój, niż małe i średnie przedsiębiorstwa krajowe. Sektor średniej i zaawansowanej technologii boryka się z problemem niedoboru wykwalifikowanej kadry ze względu na małą liczbę absolwentów kierunków ścisłych, technologii, inżynierii i matematyki oraz nieodpowiednie szkolenia dla absolwentów. Jednocześnie promowanie i wspieranie przedsiębiorczości utrzymuje się na niskim poziomie, co utrudnia wzrost wydajności. Wysoki stopień rozdrobnienia sektora badań naukowych powoduje, że fundusze na badania i rozwój są zbyt małe. Współpraca publiczno-prywatna jest utrudniona przez obecne praktyki w zakresie oceny kariery naukowej. Ściślejsza współpraca między środowiskiem akademickim a światem biznesu, w szczególności poprzez przedsiębiorstwa typu spin-off, mogłaby przyspieszyć transfer technologii i rozpowszechnianie innowacji.

(22)Środki ograniczające związane z pandemią COVID-19 spowodowały obciążenie łańcuchów dostaw i wiele przedsiębiorstw nie było w stanie funkcjonować, a jednocześnie brakowało im rezerw finansowych. Najbardziej ucierpiał sektor motoryzacyjny i sektor usług. Działania w zakresie nadzoru rynku rozdzielone są między zbyt dużą liczbę organów, a współpraca i koordynacja nie są optymalne. Zainteresowanie oficjalnymi programami zapewniającymi przedsiębiorstwom gwarancje państwowe szybko przekroczyło możliwości finansowania. Istnieje możliwość poprawy koordynacji i przyspieszenia procesów w celu ukierunkowania wsparcia dla przedsiębiorstw. Niektóre zainteresowane strony uważają, że środki przyjęte przez władze w celu złagodzenia skutków kryzysu związanego z pandemią COVID-19 są biurokratyczne i trudne do wdrożenia w gospodarce realnej. Istnieje możliwość lepszej analizy danych niezbędnych do podejmowania szybkich, świadomych i optymalnych decyzji w sprawie ukierunkowanych strategii i środków odbudowy gospodarki. Ogólnie, szybko zmieniające się przepisy i skomplikowane procedury administracyjne są postrzegane przez sektor biznesu jako przeszkody dla inwestycji. Obciążenia administracyjne są szczególnie problematyczne dla przedsiębiorstw typu start-up w przypadku licencji i zezwoleń. Ważną barierą są długie i skomplikowane procedury uzyskania pozwolenia na budowę. Proponowane nowe przepisy budowlane spotkały się z krytyką. Czechy należą do najmniej rozwiniętych państw członkowskich pod względem korzystania z cyfrowych usług publicznych. Liczba użytkowników administracji elektronicznej pozostaje znacznie poniżej średniej UE. Kraj wdraża swój plan w dziedzinie administracji elektronicznej. Od 2020 r. Czechy mają nową „cyfrową konstytucję”, która daje prawo, najpóźniej od 2025 r., do korzystania z prawie wszystkich usług publicznych drogą elektroniczną. Niemniej jednak jedynie około 10 % gmin oferuje rozwiązania internetowe. Parlament prowadzi obecnie dyskusje nad zmianą kodeksu podatkowego, która ma na celu zwiększenie cyfryzacji systemu podatkowego, ponieważ poziom elektronicznego składania deklaracji pozostaje raczej niski w przypadku niektórych podatków.

(23)Jakkolwiek obecne zalecenia koncentrują się na łagodzeniu społeczno-gospodarczych skutków pandemii i na sprzyjaniu ożywieniu gospodarczemu, to wydane w 2019 r. zalecenia dla tego kraju, przyjęte przez Radę w dniu 9 lipca 2019 r., obejmowały również reformy, które są niezbędne do sprostania średnio- i długoterminowym wyzwaniom strukturalnym. Zalecenia te pozostają aktualne i będą nadal monitorowane w ramach kolejnego rocznego cyklu europejskiego semestru. To samo dotyczy zaleceń dotyczących polityk gospodarczych związanych z inwestycjami. Zalecenia te należy uwzględniać do celów strategicznego programowania finansowania w ramach polityki spójności w okresie po 2020 r., w tym do celów środków ograniczających i strategii wyjścia wdrażanych w odpowiedzi na obecny kryzys.