REZOLUCJA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO (UE) 2018/1449

z dnia 18 kwietnia 2018 r.

zawierająca uwagi stanowiące integralną część decyzji w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2016

PARLAMENT EUROPEJSKI,

—	uwzględniając swoją decyzję w sprawie absolutorium z wykonania budżetu Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych za rok budżetowy 2016,

—	uwzględniając art. 94 Regulaminu i załącznik IV do Regulaminu,

—	uwzględniając sprawozdanie Komisji Kontroli Budżetowej (A8-0075/2018),

mając na uwadze, że Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Wspólnej Inicjatywy Technologicznej w zakresie Leków Innowacyjnych (zwane dalej „Wspólnym Przedsięwzięciem IMI”) zostało ustanowione w grudniu 2007 r. na okres 10 lat w celu znaczącej poprawy skuteczności i wydajności procesu opracowywania leków, co w perspektywie długoterminowej miałoby doprowadzić do tego, że sektor farmaceutyczny będzie produkował skuteczniejsze i bezpieczniejsze leki innowacyjne,

mając na uwadze, że po przyjęciu rozporządzenia (UE) nr 557/2014 w maju 2014 r. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych (zwane dalej „Wspólnym Przedsięwzięciem IMI 2”) zastąpiło w czerwcu 2014 r. Wspólne Przedsiębiorstwo IMI w celu ukończenia prac badawczych w ramach siódmego programu ramowego; rozporządzenie wydłużyło również czas trwania Wspólnego Przedsięwzięcia do dnia 31 grudnia 2024 r.,

C.	mając na uwadze, że członkami założycielami Wspólnego Przedsięwzięcia są Unia reprezentowana przez Komisję i Europejska Federacja Producentów Leków i Stowarzyszeń Farmaceutycznych,

mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia przez okres 10 lat wynosi 1 000 000 000 EUR i kwota ta ma zostać wypłacona z budżetu siódmego programu ramowego, a członkowie założyciele wniosą równy wkład na pokrycie bieżących kosztów, przy czym każdy z nich wniesie kwotę nieprzekraczającą 4 % łącznego wkładu Unii,

mając na uwadze, że maksymalny wkład Unii na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 przez okres 10 lat wynosi 1 638 000 000 EUR, przy czym kwota ta zostanie wypłacona z budżetu programu „Horyzont 2020”, a członkowie inni niż Komisja wniosą 50 % wkładu w celu pokrycia bieżących kosztów oraz powinni wnieść wkład pieniężny lub rzeczowy (lub oba te wkłady) w celu pokrycia kosztów operacyjnych, o wartości równiej wkładowi finansowemu Unii,

Zarządzanie budżetem i finansami

zauważa, że w opinii Trybunału Obrachunkowego (zwanego dalej „Trybunałem”) sprawozdanie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 za rok zakończony w dniu 31 grudnia 2016 r. przedstawia rzetelnie we wszystkich istotnych aspektach sytuację finansową wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 na dzień 31 grudnia 2016 r. oraz wyniki transakcji, przepływy pieniężne i zmiany w aktywach netto za zakończony w tym dniu rok budżetowy, zgodnie z przepisami jego regulaminu finansowego i z zasadami rachunkowości przyjętymi przez księgowego Komisji oraz w oparciu o powszechnie przyjęte międzynarodowe standardy rachunkowości sektora publicznego;

zauważa, że Trybunał wydał pozytywną opinię w sprawie legalności i prawidłowości transakcji leżących u podstaw sprawozdania finansowego Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 za rok 2016 we wszystkich istotnych aspektach;

zauważa, że gotowy do wykonania ostateczny budżet na rok budżetowy 2016 dostępny dla siódmego programu ramowego oraz programu „Horyzont 2020” przewidywał kwotę środków na zobowiązania w wysokości 307 053 000 EUR oraz kwotę środków na płatności w wysokości 263 423 000 EUR; odnotowuje, że poziom wykorzystania środków na zobowiązania wyniósł 94,1 % (wzrost o 3,06 % w porównaniu z rokiem 2015);

z żalem odnotowuje fakt, że środki na płatności przez trzeci rok z rzędu wynosiły poniżej 75 %: w 2016 r. wynosiły one w 69,6 %; zauważa jednak, że liczba płatności wzrosła o 63 % (z 46 do 75), a zapłacona kwota o 30 % (z 134 514 000 EUR do 175 182 730 EUR) w porównaniu z rokiem 2015, co stanowi jak dotąd największą liczbę dla Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2; zachęca Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 do przedstawienia organowi udzielającemu absolutorium aktualnych informacji oraz do zwiększenia środków na płatności w przyszłorocznej procedurze;

zauważa, że z kwoty 1 000 000 000 EUR środków siódmego programu ramowego przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI, do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 zaciągnęło zobowiązania na kwotę 966 000 000 EUR i dokonało płatności na kwotę 648 000 000 EUR; zauważa, że wysoki poziom zobowiązań pozostających do spłaty, wynoszący 318 000 000 EUR (32 %), wynikał głównie z opóźnionego rozpoczęcia działań w ramach siódmego programu ramowego w pierwszych latach działalności Wspólnego Przedsięwzięcia;

stwierdza, że Wspólne Przedsięwzięcie ocenia, że z 1 000 000 000 EUR wkładów, które członkowie z branży mieli wnieść na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia IMI, na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 zatwierdziło wkłady pieniężne i niepieniężne w wysokości 403 000 000 EUR; wskazuje, że kolejne 103 000 000 EUR niezatwierdzonych wkładów niepieniężnych zgłosili członkowie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2; podkreśla w konsekwencji fakt, że na koniec 2016 r. wkłady pieniężne i niepieniężne wniesione przez członków z branży osiągnęły wysokość 506 000 000 EUR, zaś wkłady pieniężne wniesione przez Unię na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia w ramach siódmego programu ramowego osiągnęły wysokość 728 000 000 EUR;

zauważa z zaniepokojeniem, że z kwoty 1 638 000 000 EUR środków z programu „Horyzont 2020” przydzielonych na rzecz Wspólnego Przedsięwzięcia IMI, do końca 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 zaciągnęło zobowiązania na kwotę 515 000 000 EUR (31 %) i dokonało płatności na kwotę 111 000 000 EUR (7 % przydzielonych środków) na potrzeby wdrożenia pierwszej serii projektów; przyjmuje do wiadomości, że niski poziom płatności wynika głównie z czasu, jaki jest potrzebny konsorcjom projektowym do zawarcia z partnerami branżowymi umów o udzielenie dotacji w ramach programu „Horyzont 2020”, co opóźnia prefinansowanie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 zaplanowane na dany rok; zauważa ponadto, że projekty w ramach programów Ebola i oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe wymagały mniej środków niż przewidziano we wstępnych budżetach projektowych, których opis załączono do poprzednich sprawozdań Trybunału i Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2, a głównym powodem tej zmiany było zmniejszenie się rozmiaru epidemii;

zauważa, że z kwoty 1 638 000 000 EUR wkładów pieniężnych i niepieniężnych, które miały zostać wniesione przez członków z branży i partnerów stowarzyszonych na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2, wkłady w wysokości 47 200 000 EUR zostały zatwierdzone przez dyrektora wykonawczego, a dalsza kwota 36 600 000 EUR została wykazana na koniec 2016 r.; zauważa ponadto, że w związku z tym na koniec 2016 r. łączna kwota wkładów ze strony członków z branży na rzecz działań Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 w ramach programu „Horyzont 2020” wyniosła 83 800 000 EUR, zaś kwota wkładów pieniężnych ze strony Unii wyniosła 135 000 000 EUR. zauważa, że różnica ta wynika z płatności zaliczkowych dokonanych na rzecz beneficjentów celem uruchomienia działań projektowych; podkreśla fakt, że na tym etapie wdrażania programu zobowiązania w wysokości 275 800 000 EUR z funduszy Unii i 249 100 000 EUR wkładów niepieniężnych z branży przyznane zostały na 25 projektów programu „Horyzont 2020”;

Strategia zwalczania nadużyć finansowych

zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 dysponuje strategią zwalczania nadużyć finansowych, dostosowaną do wspólnej strategii zwalczania nadużyć finansowych Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji; z ubolewaniem przyjmuje fakt, że w 2016 r. OLAF został poinformowany o jednym przypadku podejrzenia, wskutek którego zdecydował się odrzucić sprawę na podstawie przedłożonej dokumentacji; zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie równolegle przeprowadziło niezależną kontrolę finansową, która wykazała potrzebę drobnej korekty oraz brak ustaleń w istotnych sprawach; z zadowoleniem odnotowuje skuteczność środków zwalczania nadużyć finansowych i środków naprawczych podejmowanych zgodnie ze strategią zwalczania nadużyć finansowych; uznaje konieczność dalszego zachowania czujności w tym względzie;

Audyt wewnętrzny

10.

odnotowuje, że w dniu 21 stycznia 2016 r. Służba Audytu Wewnętrznego (IAS) opublikowała sprawozdanie końcowe z kontroli zatytułowane „Kontrole wkładów rzeczowych do Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2”; podkreśla, że IAS zaleciła Wspólnemu Przedsięwzięciu IMI 2 wydawanie bardziej precyzyjnych instrukcji w zakresie metodologii certyfikacji, które mają być stosowane przez audytorów zewnętrznych, a także wzmocnienie procesu przeglądu i zatwierdzania certyfikatów, opracowanie strategii, procedur i wytycznych wraz z jasnym zakresem odpowiedzialności kierownictwa oraz harmonogramem działań w zakresie kontroli wkładów rzeczowych, zwiększenie wartości operacyjnych i finansowych kontroli ex ante i ex post oraz prowadzenie kontroli jakości danych księgowych;

11.

z zadowoleniem przyjmuje fakt, że Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 przygotowało plan działania zatwierdzony przez IAS w dniu 26 lutego 2016 r. oraz że wszystkie cztery zalecenia zostały wdrożone w uzgodnionych terminach w trakcie 2016 r., ograniczając tym samym ryzyko rezydualne w celu uzyskania wystarczającej pewności;

Systemy kontroli wewnętrznej

12.

przyjmuje do wiadomości fakt, że Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 ustanowiło skuteczne procedury kontroli ex ante na podstawie przeglądów dokumentacji finansowej i operacyjnej oraz że przeprowadza ono też kontrole ex post zestawień wydatków poniesionych w związku z dotacjami w ramach siódmego programu ramowego; zauważa, że w odniesieniu do kontroli ex post na koniec 2016 r. Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 zgłosiło poziom błędu resztowego wynoszący 1,67 %;

13.

ubolewa, że na koniec 2016 r. – trzeciego roku realizacji programu „Horyzont 2020” – Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 tylko częściowo ukończyło integrację systemów kontroli ze wspólnymi narzędziami Komisji do zarządzania dotacjami w ramach programu „Horyzont 2020” i monitorowania; oraz że należy ustalić priorytety w celu szybkiego zakończenia procesu integracji; uznaje jednak istotne postępy osiągnięte w ścisłej współpracy ze służbami Komisji, które powinny umożliwić przeprowadzenie wszystkich czynności związanych ze składaniem sprawozdań, monitorowaniem i płatnościami w zakresie projektów Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 za pomocą wspólnych narzędzi programu „Horyzont 2020” od początku 2018 r.;

14.

z ubolewaniem zauważa, że Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 miało pewne opóźnienia w dokonywaniu płatności na rzecz beneficjentów (uniwersytetów, instytutów badawczych oraz małych i średnich przedsiębiorstw); zauważa, że w 2016 r. 90-dniowy termin dokonywania płatności okresowych został przekroczony o 5 dni; uznaje działania naprawcze podejmowane przez Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 w celu poprawy sytuacji, w szczególności przez wzmocnienie współpracy z konsorcjami projektowymi, przegląd wewnętrznych procedur i zatrudnienie większej liczby pracowników w jednostce finansowej; przyznaje w tym względzie, że termin dokonywania płatności końcowych w odniesieniu do kosztów zadeklarowanych przez beneficjentów wynosił średnio 62 dni;

Komunikacja

15.

uznaje, że Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2 potrzebuje przekazywać obywatelom Unii, za pośrednictwem instytucji Unii, informacje o ważnych badaniach i współpracy, jakie prowadzi; kładzie nacisk na potrzebę podkreślenia rzeczywistych postępów będących wynikiem tych prac, zauważa, że skutki takich wydatków są istotną częścią mandatu Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2, a także że współpracuje ono z innymi wspólnymi przedsięwzięciami w zakresie uświadamiania społeczeństwu korzyści płynących z ich prac;

16.

apeluje do Komisji, by zapewniła bezpośrednie zaangażowanie Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 w proces przeglądu śródokresowego programu „Horyzont 2020” w zakresie dalszych uproszczeń i harmonizacji wspólnych przedsięwzięć .