13.4.2017   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

C 120/2

(1)

Europejski Bank Centralny (EBC) odpowiada za skuteczne i spójne funkcjonowanie Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego (SSM). Sprawuje on nadzór nad funkcjonowaniem systemu w celu zapewnienia spójnego stosowania wysokich standardów nadzoru oraz spójności rezultatów w zakresie nadzoru wśród uczestniczących państw członkowskich.

(2)

EBC zapewnia spójne stosowanie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych w uczestniczących państwach członkowskich zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1024/2013 i rozporządzeniem Europejskiego Banku Centralnego (UE) nr 468/2014 (EBC/2014/17) (2).

(3)

Jako właściwy organ zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1024/2013 EBC w stosunku do instytucji kredytowych sklasyfikowanych jako istotne skorzystał w szeregu przypadków z opcji i swobód uznania przewidzianych w rozporządzeniu Europejskiego Banku Centralnego (UE) 2016/445 (EBC/2016/4) (3). Ponadto, w swoim przewodniku z listopada 2016 r. w sprawie opcji i swobód uznania przewidzianych w prawie Unii (zwanym dalej „Przewodnikiem EBC”), EBC określił wspólny zestaw specyfikacji dla wykonywania w poszczególnych przypadkach innych określonych opcji po przeprowadzeniu indywidualnej oceny wniosków instytucji kredytowych sklasyfikowanych jako istotne zgodnie z art. 6 ust. 4 rozporządzenia (UE) nr 1024/2013, jak również zgodnie z częścią IV oraz art. 147 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 468/2014.

(4)

W celu wzmacniania wspólnego podejścia nadzorczego właściwych organów krajowych przy ocenie indywidualnego wykonywania opcji i swobód uznania EBC może przyjąć, zgodnie z art. 4 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 1024/2013, zalecenie w sprawie specyfikacji stosowanych przy ocenie wniosków mniej istotnych instytucji.

(5)

Konieczny jest wspólny zestaw specyfikacji dla indywidualnego wykonywania opcji i swobód uznania – z jednej strony, w celu wspierania spójności, efektywności i przejrzystości w nadzorze nad mniej istotnymi instytucjami w ramach SSM oraz, z drugiej strony, w celu wzmocnienia, gdy jest to konieczne, równego traktowania istotnych i mniej istotnych instytucji, jak również równych szans dla wszystkich instytucji kredytowych w uczestniczących państwach członkowskich. Jednocześnie należy wziąć pod uwagę zasadę proporcjonalności i zasadę ochrony uzasadnionych oczekiwań nadzorowanych instytucji kredytowych.

(6)

W tym celu EBC zidentyfikował określone opcje i swobody uznania spośród zamieszczonych w Przewodniku EBC, które będą właściwe, aby je wykonywać w identyczny sposób w stosunku do istotnych instytucji i mniej istotnych instytucji. EBC zidentyfikował następnie inne opcje i swobody uznania, do których należą dwie opcje i swobody uznania o charakterze ogólnym, o którym mowa w art. 380 i art. 420 ust. 2 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, w odniesieniu do wykonywania których zaleca specjalne podejście w stosunku do mniej istotnych instytucji.

(7)

W odniesieniu do opcji i swobód uznania dotyczących nadzoru skonsolidowanego oraz zwolnień w zakresie wymogów ostrożnościowych, zgodnie z zaleceniami zamieszczonymi w rozdziale 1 sekcji II Przewodnika EBC, należy zachęcać właściwe organy krajowe do przyjęcia ostrożnego podejścia w razie przyznawania zwolnienia na zasadzie indywidualnej. W odniesieniu do zwolnień od wymogów dotyczących płynności na szczeblu transgranicznym EBC zaleca specjalne podejście dla mniej istotnych instytucji, mając na uwadze, że nie wszystkie specyfikacje dla oceny wniosków zawarte w Przewodniku EBC są właściwe dla tych instytucji.

(8)

Należy stosować spójne i ostrożne podejście w ramach SSM w odniesieniu do opcji i swobód uznania dotyczących funduszy własnych i wymogów kapitałowych, o których mowa w rozdziale 2 i 3 sekcji II Przewodnika EBC, mając na uwadze, że takie decyzje nadzorcze mają wpływ na kwotę dostępnych środków własnych i ich jakość. To samo stosuje się do instrumentów dodatkowych w kapitale Tier I i Tier II lub udziałów mniejszościowych, które mogą zostać włączone pod pewnymi warunkami do uznanych funduszy własnych. Co więcej, w celu zapewnienia równych warunków działania, należy jednolicie stosować metodę standardową, metodę wewnętrznych ratingów, metodę wewnętrznych modeli (stosowaną dla ryzyka operacyjnego) oraz metodę wewnętrznych modeli (stosowaną dla ryzyka kredytowego, rynkowego i operacyjnego) dla obliczania obowiązków w zakresie funduszy własnych w stosunku do wszystkich instytucji kredytowych w ramach SSM. W związku z tym należy oprzeć ocenę zgodności z wymogami określonymi w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 (4) pozwalającymi na stosowanie wagi ryzyka zero procent dla obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych dla ekspozycji wewnątrz grupy na wspólnym zestawie specyfikacji. EBC zidentyfikował jednak kilka opcji i swobód uznania dotyczących funduszy własnych i wymogów kapitałowych, w przypadku których konieczne jest specjalne podejście w stosunku do mniej istotnych instytucji.

(9)

Dla opcji i swobód uznania dotyczących instytucji, które weszły do instytucjonalnego systemu ochrony, zaleca się korzystanie ze wspólnego zestawu specyfikacji dla oceny wniosków o przyznanie zwolnienia w zakresie wymogów ostrożnościowych, o których mowa w rozdziale 4 sekcji II Przewodnika EBC, w celu osiągnięcia spójności nadzoru, mając na uwadze, że instytucjonalny systemom ochrony zwykle obejmuje istotne i mniej istotne instytucje. W odniesieniu do udziałów kapitałowych w instytucjach, które są objęte instytucjonalnymi systemami ochrony zgodnie z art. 49 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, zaleca się jednak specjalne podejście w stosunku do mniej istotnych instytucji w celu ograniczenia w maksymalnym stopniu obciążeń administracyjnych tych instytucji.

(10)

W celu wspierania ostrożnego traktowania dużych ekspozycji dla wszystkich instytucji kredytowych w ramach SSM, aby adekwatnie zarządzać i ograniczać ryzyka koncentracji, w odniesieniu do zgodności z wymogami dotyczącymi dużych ekspozycji podejście określone w rozdziale 5 sekcji II Przewodnika EBC w stosunku do istotnych instytucji powinno znaleźć zastosowanie także wobec mniej istotnych instytucji.

(11)

EBC zaleca spójne i ostrożne podejście w odniesieniu do opcji i swobód uznania dotyczących wymogów dotyczących płynności, o których mowa w rozdziale 6 sekcji II Przewodnika EBC, ponieważ te opcje i swobody uznania mają wpływ na obliczenie wymogów pokrycia wypływów netto, np. poprzez określenie sposobu traktowania poszczególnych wpływów i wypływów. W odniesieniu do stóp wypływów dla produktów związanych z pozabilansowym finansowaniem handlu właściwe organy krajowe mogą stosować stopę wypływu na poziomie niższym niż 5 %, jeżeli mająca zastosowanie stopa wypływów została skalibrowana na podstawie dowodów statystycznych.

(12)

W celu zapewnienia równych zasad działania, w odniesieniu do stosowania zwolnienia dla instytucji kredytowych trwale powiązanych z organem centralnym, o których mowa w art. 21 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE (5), zaleca się podejście, o którym mowa w rozdziale 8 sekcji II Przewodnika EBC w stosunku do mniej istotnych instytucji.

(13)

W odniesieniu do opcji i swobód uznania dotyczących zasad zarządzania i nadzoru ostrożnościowego zaleca się ostrożne i spójne podejście, o którym mowa w rozdziale 11 sekcji II Przewodnika EBC, w celu promowania stosowania właściwych wymogów dotyczących zarządzania wobec wszystkich instytucji kredytowych. Uznaje się jednak za właściwe, w kontekście zasady proporcjonalności, specjalne podejście w stosunku do mniej istotnych instytucji w odniesieniu do połączenia komitetu ds. ryzyka z komitetem ds. audytu.

(14)

Ponadto zalecenie obejmuje opcje i swobody uznania dotyczące współpracy pomiędzy organami, ponieważ należy zapewnić sprawną współpracę w ramach SSM.

(15)

W odniesieniu do porozumień dwustronnych w sprawie nadzoru nad instytucjami kredytowymi w nieuczestniczących państwach członkowskich zgodnie z art. 115 ust. 2 dyrektywy 2013/36/UE, koniecznym jest specjalne podejście w stosunku do mniej istotnych instytucji, ponieważ opcja ta jest dostępna dla właściwego organu, który jest odpowiedzialny za udzielanie zezwoleń na wykonywanie działalności. Zgodnie z art. 4 ust. 1 lit. a) i art. 9 rozporządzenia (UE) nr 1024/2013, EBC jest wyłącznie właściwy w ramach SSM do udzielania zezwoleń na prowadzenie działalności przez instytucje kredytowe oraz do cofania takich zezwoleń i z tego względu powinien zostać zaangażowany w proces zawierania porozumień dwustronnych w sprawie nadzoru nad instytucjami kredytowymi w nieuczestniczących państwach członkowskich,

2.1.

Właściwe organy krajowe powinny pozwolić instytucji kredytowej na stosowanie sposobu traktowania określonego w art. 10 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 w odniesieniu do swoich ekspozycji z tytułu transakcji oraz wkładów do funduszu na wypadek niewykonania zobowiązania wobec kontrahenta centralnego, jeżeli ten kontrahent centralny poinformował instytucję kredytową o zaprzestaniu obliczania KCCP (hipotetycznego kapitału) zgodnie z art. 311 ust.1 lit. a) rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

2.2.

Dla celów ust. 2.1. podczas oceny zasadności przyczyn, ze względu na które kontrahent centralny zaprzestał obliczania KCCP (hipotetycznego kapitału), właściwe organy krajowe powinny stosować wnioski przyjęte przez EBC w odniesieniu do tego samego kontrahenta centralnego przy swojej weryfikacji przyczyn.

3.1.

W przypadku całkowitej awarii systemu w rozumieniu art. 380 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, potwierdzonej w opublikowanym przez EBC komunikacie, do czasu opublikowania przez EBC komunikatu o usunięciu opisanej w nim awarii, EBC powinien oceniać tę awarię i właściwe organy krajowe powinny stosować wnioski z oceny przeprowadzonej przez EBC oraz korzystać z opcji, o której mowa w art. 380 rozporządzenia (UE) nr 575/2013. W takich przypadkach:

3.2.

Jeżeli właściwy organ krajowy planuje opublikowanie komunikatu potwierdzającego całkowitą awarię systemu w rozumieniu art. 380 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, powinien skoordynować to z EBC przed opublikowaniem takiego komunikatu.

1.1.

W razie wpływania wniosków o zezwolenie na nieodliczanie udziałów kapitałowych w instrumentach funduszy własnych, właściwe organy krajowe powinny korzystać ze specyfikacji określonych w sekcji II, rozdziale 4 pkt 4 Przewodnika EBC dla oceny, czy zostały spełnione warunki, o których mowa w art. 49 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013.

1.2.

Właściwy organ krajowy może zezwolić instytucjonalnemu systemowi ochrony na złożenie wniosku o zezwolenie zgodnie z art. 49 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 w imieniu wszystkich mniej istotnych instytucji, które są członkami systemu. W takim przypadku właściwy organ krajowy może wydać decyzję o udzieleniu zezwolenia zgodnie z art. 49 ust. 3 rozporządzenia (UE) nr 575/2013, która znajdzie zastosowanie do wszystkich mniej istotnych instytucji wyszczególnionych we wniosku.

1.1.

Zgodnie z art. 11 rozporządzenia (UE) 2016/445, właściwe organy krajowe powinny określić wskaźnik wypływu płynności w wysokości 5 % dla pozycji związanymi z pozabilansowym finansowaniem handlu, o których mowa w art. 429 rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i w jego załączniku I, który będzie stosowany przez instytucje kredytowe przy szacowaniu wypływów płynności. Właściwy organ krajowy powinien wymagać od instytucji kredytowej, aby przekazywała mu informacje o odpowiednich wypływach zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) nr 680/2014 (7).

1.2.

W drodze odstępstwa od postanowień ust. 1.1 właściwy organ krajowy może określić wskaźnik wypływu na poziomie niższym niż 5 % na podstawie dowodów statystycznych dla mniej istotnych instytucji mających siedzibę w danym państwie członkowskim.

1.1.

W odniesieniu do mniej istotnych instytucji (w tym instytucji kredytowych będących spółkami zależnymi grupy), które nie są uznawane za istotne w rozumieniu art. 76 ust. 3 dyrektywy 2013/36/UE, właściwe organy krajowe powinny wykonywać opcję zezwalającą na połączenie komitetu ds. ryzyka z komitetem ds. audytu.

1.2.

Właściwe organy krajowe przeprowadzają ocenę istotności w rozumieniu art. 76 ust. 3 dyrektywy 2013/36/UE w zakresie wielkości, struktury organizacyjnej oraz charakteru, zakresu i złożoności działalności instytucji kredytowej zgodnie ze specyfikacjami oceny przewidzianymi w sekcji II, rozdziale 11 pkt 3 Przewodnika EBC.

1.3.

Jeżeli prawo krajowe wdrażające dyrektywę 2013/36/UE przewiduje już kryteria, inne niż specyfikacje określone w sekcji II, rozdziale 11 pkt 3 Przewodnika EBC, właściwy organ krajowy stosuje kryteria określone w prawie krajowym.

2.1.

Biorąc pod uwagę kompetencje EBC do wydawania pierwotnego zezwolenia dla instytucji kredytowych w ramach SSM oraz kompetencje właściwych organów krajowych do nadzoru ostrożnościowego nad mniej istotnymi instytucjami, właściwe organy krajowe powinny powiadamiać o zamiarze przekazania swoich kompetencji w zakresie bezpośredniego nadzoru nad mniej istotną instytucją właściwemu organowi, który wydał zezwolenie na prowadzenie działalności przez jednostkę dominującą mniej istotnej instytucji i który sprawuje nad nią nadzór, lub o zamiarze przejęcia obowiązków nadzorczych nad instytucją kredytową będącą jednostką zależną działającą na podstawie zezwolenia udzielonego w innym państwie członkowskim. EBC, jako właściwy organ odpowiedzialny za udzielanie instytucjom kredytowym zezwolenia na prowadzenie działalności, współpracuje z odpowiednim właściwym organem krajowym w celu zawarcia porozumienia dwustronnego regulującego przekazanie lub przejęcie obowiązków nadzorczych w imieniu właściwego organu krajowego odpowiedzialnego za bieżący nadzór nad jednostką dominującą lub zależną w uczestniczących państwach członkowskich.

2.2.

Ustęp 2.1 stosuje się w następujących sytuacjach: