KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 29.4.2016

COM(2016) 235 final

2016/0124(NLE)

Wniosek

DYREKTYWA RADY

wdrażająca Umowę zawartą między Generalną Konfederacją Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COGECA), Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) oraz Stowarzyszeniem Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw w Sektorze Rybołówstwa (EUROPÊCHE) z dnia 21 maja 2012 r., zmienioną w dniu 8 maja 2013 r., w sprawie wdrożenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

{SWD(2016) 143 final}
{SWD(2016) 144 final}

UZASADNIENIE

1.KONTEKST WNIOSKU

•Przyczyny i cele wniosku

Niniejsza inicjatywa jest zgodna z priorytetem Komisji na rzecz pogłębionego i sprawiedliwszego jednolitego rynku, a zwłaszcza jego wymiaru społecznego. Jest ona zgodna z działaniami Komisji na rzecz stworzenia uczciwego i faktycznie paneuropejskiego rynku pracy, zapewniającego pracownikom rzetelną ochronę i trwałe miejsca pracy 4 . Obejmuje ona zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy, czas pracy, ochronę socjalną oraz uprawnienia związane z umową o pracę.

Przepisy prawne UE w zakresie warunków życia i pracy rybaków ustanowiono w wielu instrumentach prawnych, zwłaszcza w unijnych dyrektywach dotyczących prawa pracy oraz unijnym prawodawstwie dotyczącym bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). W odniesieniu do zagadnień, które nie są objęte prawodawstwem UE, takich jak prawo do opieki medycznej na lądzie, prawo do repatriacji i zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego zdolność rybaków do pracy, państwa członkowskie UE wdrożyły bardzo zróżnicowane normy.

•Spójność z innymi politykami Unii

Trwa ocena ex post dorobku UE w zakresie BHP i dotychczas nie wskazano wielu kluczowych zagadnień wymuszających zmianę prawodawstwa UE, zwłaszcza w odniesieniu do nowej struktury i szczegółowej treści przepisów przyszłych ram regulacyjnych UE w zakresie BHP. W trakcie prac przygotowawczych zainteresowane podmioty wskazywały na potrzebę dostosowania obowiązujących przepisów dotyczących BHP w sektorze gospodarki morskiej i rybołówstwa do niedawnych konwencji MOP, na przykład Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. Wyraźnie widać, że umowa uzupełnia obowiązujący dorobek UE w zakresie BHP i dostosowuje go do Konwencji. W przyszłości konieczne będzie uwzględnienie umowy przy zmianie unijnych ram dotyczących BHP.

UE przyczynia się również do poprawy warunków życia i pracy rybaków za pomocą wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb) 5 , której celem jest zapewnienie, aby działalność połowowa i w zakresie akwakultury przyczyniała się do długoterminowego zrównoważenia pod względem środowiskowym, ekonomicznym i społecznym. Z kolei zdrowe stada ryb faktycznie przynoszą korzyści rybakom. Zarządzanie zasobami w sposób zrównoważony spowoduje poprawę konkurencyjności unijnego sektora rybołówstwa, tworząc nowe miejsca pracy.

Cele WPRyb są również promowane na poziomie międzynarodowym, zapewniając, aby unijna działalność połowowa prowadzona poza wodami UE była oparta na takich samych zasadach i normach, jak w obowiązującym prawie UE, i propagując równe warunki działania dla podmiotów unijnych i podmiotów z państw trzecich. W tym celu Unia aktywnie dąży do przewodzenia staraniom wzmacniającym działanie regionalnych i międzynarodowych organizacji rybackich, tak aby mogły one lepiej chronić żywe zasoby morskie i zarządzać nimi w ramach swoich kompetencji, w tym staraniom zwalczającym nielegalne, nieraportowane i nieregulowane (NNN) połowy 6 .

Niskie normy zdrowia i bezpieczeństwa oraz złe warunki pracy to zarówno przyczyna połowów NNN, jak i jeden z jego skutków. Z jednej strony operatorzy mogą decydować się na prowadzenie połowów NNN z uwagi na niższe koszty rzadkich kontroli w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa oraz innych mechanizmów kontroli warunków pracy. Z drugiej strony pracownicy na statkach uczestniczących w połowach NNN są narażeni na wyzyskiwanie, ponieważ niemożliwe jest zapewnienie godnych warunków pracy na statku prowadzącym działalność nielegalną. Oczekuje się, że poprawa sytuacji socjalnej rybaków ograniczy ryzyko nadużyć i zwiększy koszt prowadzenia połowów NNN, przez co ta opcja stanie się mniej atrakcyjna. Z tego względu rzetelne wdrożenie konwencji MOP w skali światowej miałoby korzystny wpływ zarówno na warunki pracy rybaków, jak i na występowanie połowów NNN. Unia Europejska, dzięki włączeniu umowy partnerów społecznych w sprawie Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa do prawodawstwa UE, będzie miała silniejszy mandat do propagowania jej wdrożenia w krajach będących jej partnerami na całym świecie.

2.PODSTAWA PRAWNA, POMOCNICZOŚĆ I PROPORCJONALNOŚĆ

•Podstawa prawna

Art. 155 ust. 2 TFUE stanowi, że „wykonywanie umów zbiorowych zawartych na poziomie Unii odbywa się bądź zgodnie z procedurami i praktykami właściwymi dla partnerów społecznych i państw członkowskich, bądź, w dziedzinach podlegających artykułowi 153, na wspólne żądanie stron-sygnatariuszy, w drodze decyzji Rady na wniosek Komisji. Parlament Europejski jest informowany”.

Zgodnie z art. 153 ust. 1 lit. a) i b) TFUE, celem umowy zawartej przez Cogeca, ETF i Europêche jest poprawa warunków pracy i życia pracowników na pokładach pełnomorskich statków rybackich w zakresie minimalnych wymogów dotyczących pracy na statku, warunków służby, zakwaterowania i żywności, zapewnienie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz opieki medycznej. Art. 155 ust. 2 stanowi zatem odpowiednią podstawę prawną dla wniosku Komisji.

•Pomocniczość

Uzasadnieniem konieczności podjęcia działań przez UE jest fakt, że rybołówstwo morskie jest sektorem transgranicznym, prowadzącym działalność na całym świecie. Statki rybackie pływają pod różnymi banderami UE, prowadząc działalność również poza wodami terytorialnymi zainteresowanych państw członkowskich UE, na wodach podlegających jurysdykcji innych państw członkowskich oraz na wodach międzynarodowych. Flota dalekomorska UE prowadzi działalność na wodach międzynarodowych (na pełnym morzu) oraz na podstawie umów dwustronnych z państwami spoza UE.

Pomimo podjęcia przez Radę decyzji upoważniającej państwa członkowskie UE do ratyfikacji konwencji MOP nr C188 7 proces ratyfikacji następuje bardzo powoli. Ratyfikacja jedynie przez część państw członkowskich UE nie zapewniłaby jednakowego poziomu godnych warunków życia i pracy w UE dla rybaków oraz równych warunków działania w zakresie konkurencyjności między państwami członkowskimi UE. Spowodowałaby utrzymanie się różnych norm, zwłaszcza w odniesieniu do zagadnień nieobjętych dotychczas zakresem prawodawstwa UE, na przykład zaświadczeń lekarskich dla rybaków, prawa do repatriacji oraz opieki medycznej na lądzie. Nadal utrzymywałyby się zróżnicowane warunki pracy rybaków w UE. Ponadto spowodowałoby to zróżnicowane pozycje konkurencyjne między państwami członkowskimi, które dokonały ratyfikacji Konwencji, a tymi, które tego nie uczyniły. Dyrektywa, której dotyczy wniosek, opiera się na obowiązujących normach międzynarodowych i unijnych, uwzględniając szczególne środowisko pracy w tym sektorze. Dzięki równoczesnemu wejściu w życie i jednolitej transpozycji we wszystkich państwach członkowskich norm zawartych w odnośnej Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. zapewnia ona jednakowy poziom godnych warunków życia i pracy oraz równe warunki działania w zakresie konkurencyjności między państwami członkowskimi UE. Dostosowuje ona sytuację rybaków do sytuacji przedstawicieli innych zawodów morskich 8 .

•Proporcjonalność

Dyrektywa, której dotyczy wniosek, spełnia wymogi proporcjonalności, ponieważ stanowi krok naprzód ku osiągnięciu przyjętych celów poprawy warunków życia i pracy pracowników oraz zapewnienia spójnych ram prawnych określających normy minimalne. Ściśle ogranicza się do transpozycji zaktualizowanych norm zawartych w Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. do prawa UE. Działania opierają się na umowie zawartej przez przedstawicieli pracodawców i pracowników z tego sektora.

Pozostawia państwom członkowskim UE możliwość zachowania lub przyjęcia norm korzystniejszych dla pracowników oraz elastyczność umożliwiającą uwzględnienie szczególnych właściwości ich uwarunkowań krajowych. W efekcie wniosek pozostawia zatem miejsce na elastyczność w kwestii wyboru konkretnych środków wykonawczych.

•Wybór instrumentu

3.WYNIKI OCEN EX POST, KONSULTACJI Z ZAINTERESOWANYMI STRONAMI I OCEN SKUTKÓW

•Konsultacje z zainteresowanymi stronami

Art. 155 ust. 1 TFUE stanowi, że dialog między partnerami społecznymi na poziomie Unii może prowadzić, jeśli oni sobie tego życzą, do nawiązania stosunków umownych, w tym umów zbiorowych. TFUE nie zobowiązuje ich do wcześniejszych konsultacji z innymi stronami. Biorąc pod uwagę przejrzystość procesu oraz rolę powierzoną partnerom społecznym na mocy art. 155 TFUE, nie przeprowadzono żadnych dodatkowych konsultacji społecznych 9 .

•Gromadzenie i wykorzystanie wiedzy eksperckiej

•Proporcjonalna ocena skutków

Zgodnie z wytycznymi w sprawie lepszych uregulowań prawnych 11 , a także w celu umożliwienia kolegium komisarzy podjęcia świadomej decyzji służby Komisji opracowały proporcjonalną ocenę skutków, obejmującą również ocenę reprezentatywności sygnatariuszy oraz zgodność klauzul umowy z prawem w odniesieniu do ram prawnych UE.

Reprezentatywność partnerów społecznych UE

Analizując wniosek partnerów społecznych UE dotyczący wdrożenia ich umowy do prawa UE na mocy art. 155 TFUE, Komisja bada reprezentatywność oraz mandat partnerów społecznych dla zakresu objętego umową. Stanowi to gwarancję, że wniosek jest zgodny z postanowieniami TFUE, a umowa może liczyć na szerokie poparcie wśród podmiotów faktycznie nią zainteresowanych.

Zgodnie z art. 1 decyzji Komisji 98/500/WE z dnia 20 maja 1998 r. partnerzy społeczni na szczeblu europejskim powinni spełniać następujące kryteria: „a) odnoszą się do poszczególnych sektorów lub kategorii i są zorganizowani na szczeblu europejskim;

b) składają się z organizacji, które same są integralną i uznaną częścią struktur partnerów społecznych państw członkowskich, posiadają zdolność do negocjowania układów i reprezentują kilka państw członkowskich; oraz

c) mają właściwe struktury, aby zapewnić ich skuteczne uczestnictwo w pracach Komitetów Dialogu (Sektorowego)”.

Te warunki muszą być spełnione w chwili podpisywania umowy. W chwili podpisywania umowy Chorwacja nie była jeszcze członkiem UE. Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (Eurofound) przeprowadziła w 2012 r. analizę umożliwiającą ocenę reprezentatywności europejskich partnerów społecznych.

Umowa dotyczy warunków pracy w rybołówstwie morskim, odpowiadającym zakresowi komitetu dialogu społecznego sektora rybołówstwa morskiego. Z tego względu zapewniono równoważność zakresu Komitetu i umowy. Partnerami społecznymi uczestniczącymi w Komitecie są Europêche i Cogeca ze strony pracodawców oraz ETF ze strony pracowników.

W przypadku Europêche przeprowadzona przez Eurofound analiza reprezentatywności z 2012 r. wskazuje członków w 11 państwach członkowskich UE 12 . Dwie organizacje pracodawców mają status obserwatora (LV i LT).

Cogeca reprezentuje ogólne i szczegółowe interesy europejskich spółdzielni rolniczych, leśnych, rybackich i rolno-spożywczych. Ma członków związanych z rybołówstwem morskim w 11 państwach członkowskich UE 13 . Uwzględniając członkostwo zarówno Cogeca, jak i Europêche, oznacza to, że po stronie pracodawców w komitecie reprezentowanych jest ogółem 16 państw członkowskich.

Po stronie pracowników, ETF ma członków związanych z rybołówstwem morskim w 11 państwach członkowskich 14 . Oznacza to, że rybacy z 11 państw członkowskich 15 nie są reprezentowani. Jednakże zgodnie z danymi dotyczącymi zatrudnienia w sektorze w przypadku większości spośród tych krajów liczba pracowników wynosi około 1 000 (w większości tych państw członkowskich zatrudnienie jest znacznie niższe). Chociaż Irlandia, Grecja, Rumunia i Szwecja mają ponad 1 000 rybaków, ogromna część z nich pracuje na własny rachunek.

Podsumowując, z wyjątkiem Portugalii i Rumunii nie ma państw członkowskich, w których organizacje pracodawców działających w sektorze rybołówstwa morskiego nie byłyby reprezentowane na poziomie europejskim, biorąc pod uwagę, że w Rumunii ten sektor jest dość niewielki. W ramach dialogu społecznego w UE reprezentowanych jest osiem państw członkowskich, których łączny udział w sektorze wynosi 84 % pod względem zatrudnienia ogółem oraz 87 % pod względem ekwiwalentu pełnego czasu pracy. Prowadzi to do wniosku, że partnerzy społeczni, którzy zawarli umowę, są reprezentatywni dla sektora i z tego względu mogą zwrócić się do Komisji o jej wdrożenie zgodnie z art. 155 TFUE.

Zgodność klauzul z prawem

Komisja zbadała zgodność umowy z prawem. Przeanalizowała każdą klauzulę i nie stwierdziła sprzeczności z prawem UE. Umowa między partnerami społecznymi nie nakładałaby bezpośrednio na państwa członkowskie żadnych zobowiązań. Zobowiązania takie wynikałyby raczej z jej wykonania w drodze decyzji Rady, tzn. dyrektywy. Zakres i treść umowy dotyczy dziedzin wymienionych w art. 153 ust. 1 TFUE. Rozszerzenie niektórych postanowień umowy na osoby pracujące na własny rachunek nie jest sprzeczne z art. 153 ust. 1 lit. a), ponieważ nadrzędnym celem i warunkiem normatywnym rozszerzenia postanowień na osoby pracujące na własny rachunek jest zagwarantowanie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników na pokładzie tego samego statku. Takie rozszerzenie istnieje już w obowiązującym dorobku UE w zakresie BHP, mającym zastosowanie do tego sektora. Artykuł 3 ust. 3 umowy zawiera klauzulę o zachowaniu poziomu ochrony, zapewniającą utrzymanie aktualnego poziomu ochrony pracowników. Artykuł 4 umowy stanowi, że nie ma ona żadnego wpływu na przepisy prawa, orzeczenia, zwyczaje czy umowy pomiędzy właścicielami statków rybackich a rybakami, które zapewniają rybakom warunki korzystniejsze niż te zawarte w umowie.

Opcje strategiczne oraz ocena kosztów i korzyści

Komisja może jedynie przyjąć lub odrzucić wniosek sygnatariuszy o wdrożenie umowy za pomocą aktu ustawodawczego. Nie może zmienić treści umowy. Nie może zwrócić się do partnerów społecznych na poziomie UE o samodzielne wykonanie umowy, jako że zgodnie z art. 155 ust. 2 TFUE jest to ich prerogatywa.

Z tego względu Komisja może rozważyć tylko jeden wariant strategiczny. W proporcjonalnej ocenie skutków towarzyszącej wnioskowi dokonano oceny tej opcji strategicznej (tzn. środków przyjętych w umowie) i porównano ją do scenariusza bazowego (czyli opcji niepodejmowania dalszych działań na poziomie UE).

Wyniki analizy pokazały, że ogólnie nie należy oczekiwać znacznego wzrostu kosztów. Koszty różnią się pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi w zależności od stopnia istniejącej już zgodności ich ustawodawstwa krajowego z umową. Część kosztów wystąpi tylko jednorazowo (np. koszty związane z transpozycją umowy do ustawodawstwa krajowego), a część będzie się okresowo powtarzać (np. koszty związane z zaświadczeniami lekarskimi, które będą wymagały okresowego odnawiania, koszty repatriacji itp.).

W przypadku państw członkowskich, w których występuje już zgodność z większością postanowień umowy, koszty będą ograniczone. W przypadku państw członkowskich, które będą musiały zmienić niektóre elementy swojego ustawodawstwa krajowego, dotyczące na przykład zaświadczeń lekarskich, prawa do repatriacji oraz oceny ryzyka, koszty w przeliczeniu na pracownika lub na przedsiębiorstwo pozostają ogólnie na poziomie proporcjonalnym do zakładanego celu. Łączne koszty repatriacji, zaświadczeń lekarskich i oceny ryzyka szacuje się na 1,3–8 mln EUR. Biorąc pod uwagę roczny obrót sektora, wynoszący 6,9 mld EUR, koszty odpowiadałyby co najwyżej 0,11 % łącznego obrotu sektora.

Umowa spowoduje poprawę warunków życia i pracy w sektorze rybołówstwa morskiego w zakresie czasu pracy, wieku minimalnego, zaświadczeń lekarskich, oceny ryzyka, zakwaterowania, żywności i wody na statku oraz opieki medycznej na statku. Poprzez ustanowienie minimalnej normy obowiązującej w całej UE zapewni również równe warunki działania w tym sektorze w UE.

W przypadku pracodawców spadek częstotliwości występowania wypadków i urazów przy pracy oraz chorób zawodowych spowoduje zwiększenie wydajności pracy, niższe koszty odszkodowań oraz mniejszą rotację pracowników. W przypadku pracowników spowoduje to zmniejszenie ryzyka wypadków lub chorób. Ograniczy również ryzyko utraty zdolności do zarobkowania. Co więcej, pozwoli im to pozostać dłużej w sektorze. Dodatkowo zwiększy atrakcyjność sektora dla młodych i wykwalifikowanych pracowników.

W przypadku organów krajowych spowoduje to spadek kosztów z tytułu zabezpieczenia społecznego i opieki zdrowotnej. Szacuje się, że łączne korzyści dla pracowników, pracodawców i organów krajowych wyniosą 1,2–19,7 mln EUR w okresie pięciu lat.

Na podstawie porównania opcji oraz analizy kosztów i korzyści można stwierdzić, że umowa pozwala na osiągnięcie założonych celów przy uzasadnionych łącznych kosztach i że wdrożenie jej za pomocą dyrektywy jest właściwe.

•Sprawność regulacyjna i uproszczenie

•Prawa podstawowe

Cele niniejszego wniosku są zgodne z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej, zwłaszcza z prawami chronionymi na mocy art. 20 (Równość wobec prawa), art. 31 (Należyte i sprawiedliwe warunki pracy) oraz art. 32 (Zakaz pracy dzieci i ochrona młodocianych w pracy).

4.WPŁYW NA BUDŻET

5.POZOSTAŁE ELEMENTY

•Plany wdrożenia i monitorowanie, ocena i sprawozdania

•Dokumenty wyjaśniające

Europejski Obszar Gospodarczy

•Szczegółowe objaśnienia poszczególnych przepisów wniosku

Struktura wniosku jest następująca:

Artykuł 1

Ten artykuł nadaje moc wiążącą umowie zawartej przez partnerów społecznych, co jest celem decyzji Rady, zgodnie z art. 155 ust. 2 TFUE.

Artykuł 2

Artykuł 2 stanowi, że dyrektywa przewiduje jedynie minimalne wymagania, pozostawiając państwom członkowskim dowolność w kwestii przyjęcia środków, które są bardziej korzystne dla pracowników w danej dziedzinie. Jego celem jest wyraźne zagwarantowanie pracownikom nabytych poziomów ochrony oraz zapewnienie, by stosowano wyłącznie najkorzystniejsze normy ochrony pracowników.

Artykuły 3 do 6

Artykuły 3 do 6 zawierają zwykłe przepisy w sprawie transpozycji do prawa krajowego państw członkowskich, zobowiązując je również do zapewnienia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających sankcji. Artykuł 5 zawiera klauzulę sprawozdawczą. Celem art. 5 jest monitorowanie wdrożenia i stosowania dyrektywy w państwach członkowskich w zakresie warunków życia i pracy w tym sektorze oraz przeprowadzenie oceny. W tym kontekście weryfikowane będą dane dotyczące liczby wypadków i urazów przy pracy oraz problemów zdrowotnych w sektorze.

Artykuł 6 odnosi się do daty wejścia dyrektywy w życie. W art. 7 określono adresatów.

Szczegółowe omówienie postanowień załącznika do wniosku

Artykuł 1 (Definicje)

W umowie określa się znaczenie następujących pojęć na jej potrzeby: a) działalność połowowa, b) połowy komercyjne, c) właściwy organ, d) konsultacje, e) właściciel statku rybackiego lub właściciel, f) rybak, g) umowa rybaka o pracę, h) statek rybacki lub statek, i) długość, j) długość między pionami, k) szyper, l) służby rekrutacji i pośrednictwa pracy oraz m) prywatna agencja zatrudnienia. W ust. 2 określono znaczenie tych terminów do celów umowy.

Artykuł 2 (Zakres)

Artykuł 2 stanowi, że umowę stosuje się w odniesieniu do wszystkich rybaków zatrudnionych na pokładzie statku rybackiego biorącego udział w połowach komercyjnych, zarejestrowanego w państwie członkowskim UE lub pływającego pod jego banderą. Umowę stosuje się również do rybaków pracujących na tym samym statku na własny rachunek oprócz pracowników, aby zagwarantować ogólną ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników na tym samym statku. To rozszerzenie na osoby pracujące na własny rachunek jest zgodne z obowiązującym prawodawstwem UE. W art. 2 ust. 2 określa się, że w przypadku, gdy trudno stwierdzić, czy dany statek bierze udział w połowach komercyjnych, jest to ustalane przez właściwy organ po odbyciu konsultacji. Artykuł 2 ust. 3 stanowi, że państwo członkowskie może – po przeprowadzeniu konsultacji – rozszerzyć zakres ochrony przewidzianej w niniejszej umowie dla rybaków pracujących na statkach o długości 24 metrów i większej, na rybaków pracujących na statkach o długości mniejszej niż 24 metry.

Artykuł 3 (Stosowanie umowy)

W ust. 1 określa się, że z przyczyn obiektywnych i po przeprowadzeniu konsultacji państwo członkowskie może wyłączyć niektóre kategorie rybaków lub statków rybackich ze spełniania wymogów niniejszej umowy lub z jej niektórych postanowień, jeżeli stosowanie umowy będzie powodować istotne problemy w świetle szczególnych warunków służby rybaków lub działalności statków rybackich. Ustęp 2 stanowi, że w przypadku wyłączenia niektórych kategorii rybaków lub statków rybackich na mocy ust. 1 właściwy organ musi stopniowo rozszerzać stosowanie umowy na wszystkie kategorie rybaków lub statków rybackich w terminie pięciu lat od wejścia w życie niniejszej umowy. Ustęp 3 zawiera klauzulę o nieobniżaniu poziomu ochrony.

Artykuł 4 (Klauzula korzystniejszych warunków)

Niniejszy artykuł zawiera klauzulę dotyczącą korzystniejszych przepisów, zgodnie z którą postanowienia umowy nie mają żadnego wpływu na przepisy prawa, orzeczenia lub zwyczaje gwarantujące rybakom warunki korzystniejsze niż zawarte w umowie.

Artykuł 5 (Obowiązki właścicieli statków rybackich, szyprów i rybaków)

Artykuł 5 ust. 1 stanowi, że stosuje się go, nie naruszając przepisów dyrektywy 93/103/WE 16 . W ust. 2 stwierdza się, że obowiązkiem właściciela statku rybackiego jest zapewnienie szyprowi niezbędnych środków i zaplecza, umożliwiających spełnienie zobowiązań wynikających z umowy. W art. 5 ust. 3 opisuje się otwarty katalog różnych obowiązków szypra, aby mógł on zapewnić bezpieczeństwo i zdrowie rybaków na pokładzie statku. W art. 5 ust. 4 stwierdza się, że właściciel statku rybackiego nie może zabronić szyprowi podjęcia jakichkolwiek decyzji niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa rybaków i statku oraz jego bezpiecznej nawigacji i eksploatacji. Na mocy art. 5 ust. 5 ustanawia się spoczywający na rybakach obowiązek stosowania się do zgodnych z prawem poleceń szypra oraz odpowiednich zasad BHP.

Artykuł 6 (Minimalny wiek)

Artykuł 6 stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 94/33/WE 17 . Zgodnie z ust. 2 minimalny wiek zatrudnienia na statku rybackim wynosi 16 lat, pod warunkiem że dana młoda osoba nie podlega już obowiązkowi szkolnemu w pełnym wymiarze zgodnie z przepisami prawa krajowego. Pod takim samym warunkiem dopuszcza się pracę na pokładzie statków rybackich osób w wieku lat 15 odbywających szkolenie zawodowe w zakresie rybołówstwa.

W art. 6 ust. 3 określa się, że właściwe organy mogą zezwolić osobom w wieku 15 lat na wykonywanie lekkich prac w okresie wakacji i ferii szkolnych. Właściwe organy muszą, po przeprowadzeniu konsultacji, określić dozwolone rodzaje prac, warunki, w jakich prace te są wykonywane, oraz wymagany czas odpoczynku. W art. 6 ust. 4 określa się minimalny wiek 18 lat w odniesieniu do wykonywania prac na pokładzie statków rybackich, których charakter lub warunki wykonywania mogłyby niekorzystnie wpłynąć na zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój fizyczny, psychiczny lub społeczny, edukację lub morale młodocianych. Art. 6 ust. 5 stanowi, że takie rodzaje prac muszą być ustalone w ramach krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych lub przez właściwy organ w drodze konsultacji. W art. 6 ust. 6 stwierdza się, że młodociani po przekroczeniu tego wieku mogą wykonywać te prace pod warunkiem, że zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny, edukacja oraz morale tych młodocianych będą w pełni chronione i że otrzymają oni szczegółowe instrukcje lub odbędą szkolenie zawodowe oraz przejdą podstawowe szkolenie dotyczące bezpieczeństwa przed wyjściem w morze.

W art. 6 ust. 7 określa się definicję „nocy”. Na jego mocy zakazuje się pracy nocnej poniżej 18 roku życia. Właściwe organy mogą dopuścić wyjątek, jeżeli w przeciwnym razie utrudnione byłoby skuteczne szkolenie rybaków lub z uwagi na specyficzny charakter pracy lub zatwierdzony program szkolenia wymagane jest wykonywanie zadań w nocy przez rybaków poniżej 18 roku życia. Właściwy organ, po przeprowadzeniu konsultacji, musi określić, że praca nocna nie będzie miała negatywnego wpływu na ich zdrowie lub samopoczucie. Artykuł 6 ust. 8 zawiera klauzulę dotyczącą korzystniejszych przepisów.

Artykuły 7–9 (Badania lekarskie / zaświadczenie lekarskie)

Artykuł 7

W art. 7 ust. 1 określa się spoczywający na rybaku obowiązek posiadania przez niego na statku ważnego zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego jego zdolność do wykonywania obowiązków na statku. W ust. 2 stwierdza się, że możliwe jest ustanowienie odstępstw od stosowania ust. 1, uwzględniając bezpieczeństwo i zdrowie rybaków, wielkość statku oraz dostępność pomocy medycznej i sposobów, ewakuacji, długość rejsu oraz obszar i rodzaj połowów. Ustęp 3 stanowi, że tych odstępstw nie można stosować wobec rybaków pracujących na statku rybackim o długości co najmniej 24 metrów lub pozostających zazwyczaj na morzu przez dłużej niż trzy dni. W pilnych przypadkach właściwy organ może przyznać odstępstwo zezwalające rybakowi na pracę przez pewien ustalony okres, do czasu uzyskania zaświadczenia lekarskiego, pod warunkiem że rybak posiada poprzednie zaświadczenie lekarskie, które niedawno wygasło.

Artykuł 8

Na mocy art. 8 zobowiązuje się państwa członkowskie do przyjęcia przepisów ustawowych, wykonawczych lub innych środków określających charakter i częstotliwość przeprowadzania badań lekarskich oraz formę, treść i okres ważności zaświadczeń lekarskich. Muszą one również przyjąć przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki gwarantujące prawo do innego wiążącego badania przez niezależnego lekarza orzecznika wyznaczonego jako biegły w przypadku odmowy wydania zaświadczenia, wydania zaświadczenia w przypadku zadeklarowania przez daną osobę niezdolności do pracy lub odmowy wydania zaświadczenia po ustaniu przyczyn medycznych, dla których odmówiono wydania zaświadczenia.

Artykuł 9

W art. 9 określa się dodatkowe wymogi minimalne w odniesieniu do zaświadczeń lekarskich dla rybaków pracujących na statkach o długości co najmniej 24 metrów lub statkach pozostających zazwyczaj na morzu przez dłużej niż trzy dni.

Artykuł 10 (Obsada)

Artykuł 10 stanowi, że właściciele statków rybackich muszą zapewnić, by liczebność załóg statków rybackich była dostateczna i zapewniała bezpieczną nawigację i eksploatację statku dowodzonego przez wykwalifikowanego szypra. Nie określono ograniczeń liczbowych. W ust. 2 określa się bardziej szczegółowe wymagania wobec statków o długości co najmniej 24 metrów. W ust. 3 daje się właściwemu organowi możliwość ustanowienia alternatywnych wymogów wobec statków o długości co najmniej 24 metrów. Muszą one służyć realizacji ogólnych celów tego artykułu i art. 11 oraz spełniać wymagania, o których mowa w ust. 2, nie zagrażając bezpieczeństwu i higienie pracy rybaków.

Artykuł 11 (Godziny pracy i godziny odpoczynku)

W art. 11 określa się godziny pracy i odpoczynku dla rybaków morskich objętych zakresem umowy, zapewniając średni tygodniowy wymiar czasu pracy wynoszący 48 godzin w maksymalnym okresie odniesienia trwającym 12 miesięcy. W odniesieniu do wyżej wymienionych rybaków nie stosuje się art. 3–6 włącznie oraz art. 8 i 21 dyrektywy 2003/88/WE 18 . W odniesieniu do pozostałych rybaków nadal stosuje się dyrektywę 2003/88/WE.

Ustęp 2 stanowi, że w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa rybaków oraz ograniczenia zmęczenia konieczne jest określenie maksymalnej liczby godzin pracy i minimalnej liczby godzin odpoczynku w danym okresie, biorąc pod uwagę ograniczenia ustalone w ust. 3 i 4. Mogą one być określone za pomocą przepisów ustawowych, umowy administracyjnej lub układu zbiorowego. W ust. 3 ustanawia się maksymalny wymiar czasu pracy i minimalny wymiar odpoczynku w każdym okresie dobowym i maksymalny czas pracy w każdym okresie siedmiodniowym. W ust. 4 ustala się ograniczenia dotyczące dzielenia okresów odpoczynku.

W ust. 5 dopuszcza się wyjątki od maksymalnego okresu odniesienia, maksymalnego wymiaru czasu pracy i minimalnego wymiaru odpoczynku z uwagi na przyczyny obiektywne lub techniczne lub z przyczyn dotyczących organizacji pracy. Takie wyjątki będą musiały być możliwie jak najbardziej zgodne z określonymi normami oraz umożliwiać dłuższy okres odpoczynku wyrównawczego. Mogą one uwzględniać częstsze lub dłuższe okresy urlopu lub przyznanie rybakom urlopu wyrównawczego. Ustęp 6 stanowi, że w przypadku skorzystania z wyjątków od ograniczeń dotyczących liczby godzin pracy i odpoczynku rybacy muszą otrzymać okres odpoczynku wyrównawczego tak szybko, jak to praktycznie możliwe.

Ustęp 7 stanowi, że w sytuacjach nadzwyczajnych szyper ma prawo wymagać od pracownika przedłużenia czasu pracy w sytuacjach niezbędnych dla zapewnienia bezpieczeństwa osób znajdujących się na pokładzie, połowu lub samego statku, bądź w przypadku konieczności niesienia pomocy innym osobom lub statkom, które znalazły się w niebezpieczeństwie, do czasu przywrócenia normalnej sytuacji. Po przywróceniu normalnej sytuacji szyper musi zapewnić wszystkim rybakom, którzy pracowali w czasie przewidzianym na ich odpoczynek, odpowiedni czas z przeznaczeniem na odpoczynek.

W ust. 8 określa się, że państwa członkowskie UE mogą postanowić, że rybacy pracujący na pokładzie statków rybackich, które z mocy prawa nie mogą być eksploatowane przez okres dłuższy niż miesiąc, muszą skorzystać z urlopu corocznego w tym okresie.

Artykuł 12 (Lista załogi)

W artykule tym określono, że każdy statek rybacki musi posiadać listę załogi. Przed wypłynięciem lub niezwłocznie po wypłynięciu listę załogi przekazuje się upoważnionej osobie na lądzie. Właściwy organ określa, komu i kiedy, a także w jakim celu lub celach, należy przekazać listę załogi.

Umowa rybaka o pracę (art. 13–18)

Artykuł 13

Art. 13 stanowi, że przepisy art. 14–18 stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 91/533/EWG 19 .

Artykuł 14

W artykule tym określono, że każde państwo członkowskie UE musi na mocy krajowych przepisów ustawowych, wykonawczych lub innych środków wymagać, by rybacy zatrudnieni na pokładzie statków rybackich objęci byli pisemną umową o pracę, która jest dla nich zrozumiała. Umowa rybaka o pracę musi być zgodna z postanowieniami umowy, a w szczególności jej załącznikiem I, zawierającym minimalne normy dotyczące treści umowy rybaka o pracę.

Artykuł 15

Państwa członkowskie UE muszą przyjąć krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki służące określeniu procedur zapewniających: a) rybakom możliwość zwrócenia się o poradę odnośnie do treści ich umowy rybaka o pracę przed jej zawarciem; b) w stosownych przypadkach prowadzenie rejestru pracy rybaka na mocy takiej umowy o pracę; oraz c) mechanizmy rozstrzygania sporów związanych z umową rybaka o pracę.

Artykuł 16

Artykuł ten stanowi, że rybak musi otrzymać kopię umowy rybaka o pracę. Kopię należy przekazać innym stronom na ich wniosek, zgodnie z przepisami krajowymi i praktyką. Kopia umowy rybaka o pracę musi być przechowywana na pokładzie statku i dostępna dla rybaka.

Artykuł 17

W tym artykule stwierdza się, że art. 14–16 oraz załącznik I do umowy nie mają zastosowania do właścicieli statków rybackich, którzy samodzielnie eksploatują statek.

Artykuł 18

Artykuł ten stanowi, że właściciel statku rybackiego ma obowiązek zapewnienia, by każdy rybak zatrudniony na pokładzie statku posiadał umowę rybaka o pracę, która została sporządzona na piśmie. Ta umowa o pracę musi być podpisana przez wszystkie zainteresowane strony, tzn. rybaka, pracodawcę lub przedstawicieli lub inne zainteresowane strony.

Artykuł 19 (Repatriacja)

Artykuł 19 ust. 1 stanowi, że państwa członkowskie UE muszą zagwarantować prawo do repatriacji rybakom pracującym na statkach pływających pod ich banderą lub zarejestrowanych pod ich pełną jurysdykcją, które wpływają do zagranicznego portu. Prawo do repatriacji przysługuje, jeżeli umowa rybaka o pracę wygasła lub została wypowiedziana z uzasadnionych powodów przez co najmniej jedną stronę tej umowy lub jeżeli rybak nie jest w stanie dalej wypełniać swoich obowiązków wymaganych na mocy umowy rybaka o pracę lub też nie można oczekiwać, że będzie je wypełniał w określonych okolicznościach (np. wypadki lub urazy przy pracy, choroby zawodowe). Prawo do repatriacji przysługuje również rybakom przenoszonym z tych samych powodów ze statku do portu zagranicznego.

W art. 19 ust. 2 określa się, że właściciel statku rybackiego ponosi koszt repatriacji, chyba że zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub innymi środkami rybak poważnie naruszył swoje obowiązki wynikające z umowy rybaka o pracę. Zgodnie z art. 19 ust. 3 państwa członkowskie UE muszą dokładnie określić okoliczności, w których rybak jest uprawniony do repatriacji, na przykład maksymalną długość okresów służby na pokładzie oraz miejsca, do których rybak może być repatriowany.

Artykuł 19 ust. 4 stanowi, że jeżeli właściciel statku rybackiego nie zapewni repatriacji, państwo członkowskie ma obowiązek jej zorganizowania. Państwo członkowskie będzie uprawnione do odzyskania kosztów od właściciela statku rybackiego. Na mocy art. 19 ust. 5 właściciel statku rybackiego ma możliwość odzyskania kosztów na podstawie ustaleń umownych ze stroną trzecią.

Artykuł 20 (Usługi w zakresie rynku pracy świadczone przez podmioty prywatne)

Artykuł 20 ust. 1 stanowi, że niniejszy artykuł stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 2008/104/WE 20 . W art. 20 ust. 2 wyjaśnia się, że do celów tego artykułu usługi w zakresie rynku pracy świadczone przez podmioty prywatne obejmują rekrutację i pośrednictwo oraz usługi prywatnych agencji zatrudnienia. Na mocy art. 20 ust. 3 zobowiązuje się państwa członkowskie do zakazania prywatnym agencjom zatrudnienia stosowania jakichkolwiek środków, mechanizmów lub list mających na celu uniemożliwienie rybakom podjęcia pracy. Rybacy nie mogą ponosić, bezpośrednio ani pośrednio, w całości ani w części, jakichkolwiek kosztów lub opłat z tytułu korzystania z usług w zakresie rynku pracy świadczonych przez podmioty prywatne. Artykuł 20 ust. 4 stanowi, że państwa członkowskie, które ratyfikowały Konwencję MOP dotyczącą pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r., mogą delegować pewne obowiązki wynikające z tej Konwencji do prywatnych agencji zatrudnienia, o ile mają one takie prawo. Należy wziąć pod uwagę ograniczenia wynikające z Konwencji.

Artykuły 21–25 umowy zawierają postanowienia dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, dotyczące zwłaszcza wyżywienia i zakwaterowania.

Artykuł 21 ust. 1 stanowi, że art. 21–25 stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 93/103/WE. Należy przestrzegać przepisów prawa krajowego wdrażającego art. 22–25 z należytym uwzględnieniem higieny i ogólnych bezpiecznych, zdrowych i komfortowych warunków.

Zgodnie z art. 22 państwa członkowskie muszą przyjąć przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki dotyczące między innymi wymiarów i jakości pomieszczeń załogi, wyżywienia i wody pitnej na statkach pływających pod ich banderą lub zarejestrowanych pod ich pełną jurysdykcją. Artykuł 23 stanowi, że każde państwo członkowskie UE musi przyjąć przepisy ustawowe, wykonawcze i inne środki, na mocy których wymaga się odpowiedniej jakości i wielkości pomieszczeń załogi oraz wyposażenia ich na potrzeby obsługi statku i czasu pobytu rybaków na jego pokładzie. Należy wziąć pod uwagę zwłaszcza kwestie wymienione w art. 23, takie jak zatwierdzanie planów budowy lub modyfikacji statków rybackich pod kątem zakwaterowania, utrzymanie pomieszczeń załogi i kambuza, wentylacja, ogrzewanie, chłodzenie i oświetlenie, unikanie nadmiernego hałasu i drgań, lokalizacja, wymiary, materiały konstrukcyjne, urządzenie i wyposażenie poszczególnych kajut i innych pomieszczeń, urządzenia sanitarne oraz dostawy wystarczającej ilości ciepłej i zimnej wody, a także procedury reagowania na skargi dotyczące zakwaterowania niespełniającego wymogów umowy.

Artykuł 24 stanowi, że państwa członkowskie UE muszą przyjąć przepisy ustawowe, wykonawcze i inne środki dotyczące żywności i wody na pokładzie statku. Żywność przewożona i podawana na statku musi zwłaszcza mieć odpowiednią wartość odżywczą i jakość oraz być podawana w odpowiedniej ilości. Woda pitna musi być odpowiedniej jakości oraz być podawana w odpowiedniej ilości. Właściciel statku rybackiego musi zapewnić rybakom żywność i wodę bezpłatnie. Na mocy krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych koszt można jednak odzyskać jako koszt operacyjny, jeżeli tak stanowi układ zbiorowy dotyczący udziałowego systemu wynagradzania lub umowa rybaka o pracę. Krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze i środki przyjmowane przez państwa członkowskie UE w celu transpozycji przepisów art. 22–24 muszą skutkować pełnym wejściem w życie załącznika II do umowy w sprawie zakwaterowania na statku rybackim.

Artykuły 26–31 dotyczą ochrony zdrowia i opieki medycznej; ochrony w razie choroby, urazów lub śmierci w związku z wykonywaną pracą.

W art. 26 zobowiązano państwa członkowskie UE do przyjęcia krajowych przepisów ustawowych, wykonawczych i innych środków celem zapewnienia, by rybacy na statkach pływających pod ich banderą lub zarejestrowanych pod ich pełną jurysdykcją mieli prawo do opieki medycznej na lądzie i byli szybko przenoszeni na ląd w przypadku poważnej choroby lub urazu. Właściciel statku rybackiego musi zapewnić rybakowi opiekę medyczną i ochronę zdrowia w trakcie jego pobytu na pokładzie lub w porcie poza krajem odpowiedzialnym za jego ochronę w ramach zabezpieczenia społecznego. W przypadku choroby zawodowej lub urazu przy pracy rybak musi mieć dostęp do odpowiedniej opieki medycznej zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi i praktyką krajową. Na mocy art. 27 opieka medyczna i ochrona zdrowia na statku, o których mowa w art. 26 lit. b), podlegają mającym zastosowanie przepisom dyrektywy 92/29/EWG 21 oraz art. 28 umowy. Musi ona obejmować również opiekę medyczną oraz pomoc materialną i wsparcie, jeżeli rybak przebywa na lądzie w zagranicznym porcie poza krajem odpowiedzialnym za jego ochronę w ramach zabezpieczenia społecznego.

Zgodnie z art. 28 umowy państwa członkowskie UE muszą przyjąć krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki ustanawiające dodatkowe wymogi w porównaniu z przepisami dyrektywy 92/29/EWG, biorąc pod uwagę między innymi obszar działania i długość rejsu, a także liczbę rybaków na pokładzie. Ponadto stanowi on, że statki muszą być wyposażone w komunikację radiową lub satelitarną do celów konsultacji medycznej oraz poradnik medyczny przyjęty lub zatwierdzony przez właściwe organy lub najnowsze wydanie „International Medical Guide for Ships” (Międzynarodowego Przewodnika Medycznego dla Statków).

Artykuł 29 stanowi, że państwa członkowskie UE muszą przyjąć przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby: a) opieka medyczna, o której mowa w art. 26 lit. b) oraz art. 28, była rybakowi zapewniana bezpłatnie; b) właściciel statku rybackiego był odpowiedzialny za koszt opieki medycznej rybaka do czasu jego repatriacji w zakresie kosztów, które nie są pokrywane przez państwo odpowiedzialne za jego ochronę w ramach zabezpieczenia społecznego.

Artykuł 30 stanowi, że krajowe przepisy ustawowe lub wykonawcze mogą zezwalać na wyłączenie tej odpowiedzialności za pokrycie kosztów opieki medycznej, jeśli uraz nastąpił w innych okolicznościach niż podczas służby na statku lub choroba była ukrywana przy zatrudnianiu, bądź właściciel statku rybackiego jest w stanie dowieść, że uraz lub choroba wynikały z umyślnej winy rybaka.

Artykuł 31 ust. 1 zobowiązuje państwa członkowskie UE do przyjęcia środków zapewniających rybakom ochronę na wypadek choroby zawodowej, urazu lub śmierci w związku z wykonywaną pracą. Artykuł 31 ust. 2 stanowi, że w przypadku choroby lub urazu spowodowanego wypadkiem przy pracy rybak jest uprawniony do odszkodowania zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi. Na mocy art. 31 ust. 3 właściciel statku rybackiego jest odpowiedzialny za tę ochronę i odszkodowanie, jeżeli nie jest ono zapewniane przez państwo odpowiedzialne za ochronę rybaka w ramach zabezpieczenia społecznego. Na mocy art. 32 właściciel statku rybackiego może zapewnić pokrycie zobowiązań finansowych, o których mowa w art. 29 i 31, poprzez ubezpieczenie lub inne systemy.

Artykuły 33–36 włącznie dotyczą bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zapobiegania wypadkom.

Artykuł 33 stanowi, że art. 34–36 stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 89/391/EWG 22 , dyrektywy 92/29/EWG 23 oraz dyrektywy 93/103/WE 24 .

Artykuł 34 stanowi, że państwa członkowskie UE są zobowiązane do przyjęcia przepisów ustawowych, wykonawczych lub innych środków dotyczących zapobiegania chorobom zawodowym, urazom i wypadkom przy pracy, w tym oceny ryzyka i zarządzania nim oraz szkolenia rybaków. Szkolenia rybaków muszą obejmować również szkolenie w zakresie korzystania z obsługiwanego przez nich sprzętu rybackiego oraz działań, w jakich będą uczestniczyć. Ponadto muszą one obejmować obowiązki właścicieli statków rybackich, rybaków i innych osób, zwłaszcza z uwzględnieniem bezpieczeństwa i higieny pracy rybaków w wieku poniżej 18 lat. Krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze i inne środki muszą obejmować również rejestrację i badanie wypadków na pokładach statków oraz tworzenie wspólnych komisji do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy lub (po konsultacjach z krajowymi partnerami społecznymi) innych organów.

Art. 35 stosuje się do wszystkich statków rybackich, z uwzględnieniem liczby rybaków na pokładzie, obszaru działalności i długości rejsu. Określa on obowiązki właściwych organów i właściciela statku rybackiego w zakresie zapobiegania chorobom zawodowym oraz urazom i wypadkom przy pracy, a także oceny ryzyka i zarządzania nim. Ponadto określa ich obowiązki w zakresie informowania i szkolenia rybaków w odniesieniu do sprzętu, działań i podstawowych zasad bezpieczeństwa, a także zapewnienia odzieży ochronnej i wyposażenia ochronnego.

Art. 36 stanowi, że rybacy lub ich przedstawiciele muszą uczestniczyć w ocenie ryzyka.

Artykuł 37 (Zmiany)

Ten artykuł stanowi, że przegląd stosowania umowy i jej załączników musi być przeprowadzony, na wniosek któregokolwiek z sygnatariuszy, w przypadku zmiany jakichkolwiek postanowień Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. W przypadku zmiany dorobku UE mającej wpływ na niniejszą umowę na wniosek któregokolwiek z sygnatariuszy należy przeprowadzić przegląd stosowania umowy.

Artykuł 38 (Postanowienia końcowe)

Niniejszy artykuł stanowi, że umowa wejdzie w życie w dniu wejścia w życie Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

Załącznik I (Umowa rybaka o pracę) określa treść umowy rybaka o pracę.

Załącznik II (Zakwaterowanie na statku rybackim).

W załączniku określa się jego zakres i ewentualne rozszerzenia (o ile właściwe krajowe organy uznają je za praktyczne lub możliwe). Obejmuje on szereg szczegółowych kwestii dotyczących przede wszystkim zakwaterowania na statku, ale zawiera również przepisy dotyczące takich zagadnień, jak żywność i woda pitna, a także kontrole przeprowadzane przez szypra lub pod jego nadzorem. Na potrzeby niniejszego załącznika określa się definicje a) umowy; b) nowych oraz c) istniejących statków.

2016/0124 (NLE)

Wniosek

DYREKTYWA RADY

wdrażająca Umowę zawartą między Generalną Konfederacją Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COGECA), Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) oraz Stowarzyszeniem Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw w Sektorze Rybołówstwa (EUROPÊCHE) z dnia 21 maja 2012 r., zmienioną w dniu 8 maja 2013 r., w sprawie wdrożenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

Uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), w szczególności jego art. 155 ust. 2,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Zgodnie z art. 155 ust. 2 TFUE pracodawcy i pracownicy („partnerzy społeczni”) mogą wspólnie zażądać wykonania zawartych przez nich umów na poziomie Unii w drodze decyzji Rady na wniosek Komisji.

(2)Dnia 14 czerwca 2007 r. Międzynarodowa Organizacja Pracy przyjęła Konwencję dotyczącą pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. 25 , której celem jest stworzenie jednolitego, spójnego instrumentu stanowiącego uzupełnienie międzynarodowych norm w zakresie warunków życia i pracy dla tego sektora, zawierających zmienione i zaktualizowane normy z obowiązujących konwencji międzynarodowych i zaleceń mających zastosowanie do rybaków, a także podstawowe zasady zapisane w innych międzynarodowych konwencjach w dziedzinie pracy.

(3)Komisja przeprowadziła konsultacje z partnerami społecznymi, zgodnie z art. 154 ust. 2 TFUE, czy propagować stosowanie w Unii postanowień Konwencji dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. 26

(4)Dnia 8 maja 2013 r. Generalna Konfederacja Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej, Europejska Federacja Pracowników Transportu oraz Stowarzyszenie Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw w Sektorze Rybołówstwa, pragnąc podjąć pierwszy krok na drodze do kodyfikacji dorobku społecznego UE w sektorze rybołówstwa morskiego oraz pomóc zapewnić równe warunki działania dla sektora rybołówstwa morskiego w UE, zawarły umowę w sprawie wdrożenia Konwencji dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. (zwaną dalej „umową”). 10 maja 2013 r. te organizacje zwróciły się do Komisji o wykonanie ich umowy w formie decyzji Rady, zgodnie z art. 155 ust. 2 TFUE.

(5)Do celów art. 288 Traktatu właściwym instrumentem do wykonania umowy jest dyrektywa.

(6)Komisja sporządziła wniosek dotyczący dyrektywy zgodnie ze swoim komunikatem z dnia 20 maja 1998 r. 27 w sprawie dostosowania i wspierania dialogu społecznego na poziomie Wspólnoty, uwzględniając reprezentatywność stron-sygnatariuszy oraz zgodność wszystkich klauzul umowy z prawem.

(7)Przepisy niniejszej dyrektywy nie naruszają obowiązujących przepisów Unii, które są bardziej szczegółowe lub które zapewniają wszystkim rybakom wyższy poziom ochrony.

(8)Niniejsza dyrektywa nie powinna być wykorzystywana do uzasadnienia zmniejszenia ogólnego poziomu ochrony pracowników w dziedzinach objętych umową.

(9)Niniejsza dyrektywa oraz załączona do niej umowa ustanawiają normy minimalne; państwa członkowskie i partnerzy społeczni mogą utrzymać lub wprowadzić korzystniejsze przepisy.

(10)Bez uszczerbku dla postanowień umowy dotyczących działań następczych i przeglądu ze strony partnerów społecznych na poziomie UE Komisja Europejska monitoruje wykonanie niniejszej dyrektywy i umowy i przeprowadza ocenę.

(11)Dyrektywa wejdzie w życie równocześnie z Konwencją dotyczącą pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r., natomiast partnerzy społeczni pragną, by krajowe środki wdrażające niniejszą dyrektywę weszły w życie nie wcześniej niż z dniem wejścia w życie Konwencji dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

(12)Umowę stosuje się do rybaków pracujących w jakimkolwiek charakterze na podstawie umowy o pracę lub pozostających w stosunku pracy na pokładzie statków rybackich prowadzących połowy komercyjne, pływających pod banderą państwa członkowskiego UE lub zarejestrowanych pod pełną jurysdykcją państwa członkowskiego UE.

(13)Aby chronić bezpieczeństwo i higienę pracy rybaków pracujących w jakimkolwiek charakterze na podstawie umowy o pracę lub pozostających w stosunku pracy, umowę można ponadto stosować do wszystkich pozostałych rybaków obecnych na pokładzie tego samego statku rybackiego.

(14)Państwa członkowskie mogą definiować zawarte w umowie wyrażenia, których niniejszym wyraźnie się nie definiuje, zgodnie z prawem krajowym i krajową praktyką, jak to ma miejsce w przypadku innych dyrektyw dotyczących polityki społecznej i zawierających podobne wyrażenia, z zastrzeżeniem, że definicje są zgodne z treścią umowy.

(15)W niniejszej dyrektywie i załączonej do niej umowie należy uwzględnić wszystkie postanowienia dotyczące zarządzania zdolnością połowową, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 1380/2013 28 .

(16)Na wspólny wniosek partnerów społecznych państwa członkowskie mogą im powierzyć wdrożenie niniejszej dyrektywy, z zastrzeżeniem, że państwa członkowskie zobowiązane są podjąć wszystkie konieczne działania, aby przez cały czas zagwarantować rezultaty, które ta dyrektywa zakłada.

(17)Komisja poinformowała Parlament Europejski zgodnie z art. 155 ust. 2 TFUE, przesyłając mu tekst niniejszego wniosku dotyczącego dyrektywy, która obejmuje swym zakresem przedmiotową umowę.

(18)W niniejszej dyrektywie respektuje się prawa podstawowe i przestrzega się zasad uznanych w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, w szczególności w jej art. 20, 31 i 32.

(19)Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, która ma poprawić warunki życia i pracy oraz zapewnić ochronę zdrowia i bezpieczeństwo pracowników sektora rybołówstwa morskiego, będącego sektorem transgranicznym działającym pod banderami różnych państw członkowskich, nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, Unia może przyjąć środki, zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 ust. 3 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w art. 5 ust. 4 TUE niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest niezbędne do osiągnięcia tych celów.

(20)Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną państw członkowskich i Komisji z dnia 28 września 2011 r. dotyczącą dokumentów wyjaśniających 29 państwa członkowskie zobowiązały się do dołączania, w uzasadnionych przypadkach, do powiadomienia o środkach transpozycji jednego lub większej liczby dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów służących transpozycji. W odniesieniu do niniejszej dyrektywy prawodawca uznaje, że złożenie tych dokumentów jest uzasadnione,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

Artykuł 1

Niniejsza dyrektywa wdraża Umowę między Generalną Konfederacją Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej, Europejską Federacją Pracowników Transportu oraz Stowarzyszeniem Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw w Sektorze Rybołówstwa, zawartą w dniu 8 maja 2013 r., w sprawie wdrożenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

Tekst Umowy określony jest w załączniku do niniejszej dyrektywy.

Artykuł 2

1.Państwa członkowskie mogą utrzymać lub wprowadzić przepisy korzystniejsze dla pracowników od tych ustanowionych w niniejszej dyrektywie.

2.Wdrożenie niniejszej dyrektywy w żadnym wypadku nie stanowi wystarczającej podstawy do uzasadnienia zmniejszenia ogólnego poziomu ochrony pracowników w dziedzinach objętych dyrektywą. Nie narusza to praw państw członkowskich i partnerów społecznych do przyjęcia, w związku ze zmianą sytuacji, przepisów ustawowych, wykonawczych lub podjęcia ustaleń umownych innych niż te obowiązujące w momencie przyjęcia niniejszej dyrektywy pod warunkiem, że zawsze będą one zgodne z minimalnymi wymogami ustanowionymi w niniejszej dyrektywie.

3.Stosowanie i wykładnia niniejszej dyrektywy nie naruszają unijnych lub krajowych przepisów, zwyczajów lub praktyk zapewniających danym pracownikom korzystniejsze warunki.

Artykuł 3

Państwa członkowskie określają sankcje mające zastosowanie w przypadku naruszenia krajowych przepisów przyjętych na podstawie niniejszej dyrektywy. Sankcje te muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

Artykuł 4

1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy najpóźniej w dniu [dwa lata po wejściu w życie niniejszej dyrektywy]. Niezwłocznie przekazują Komisji tekst tych przepisów.

Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Metody dokonywania takiego odniesienia są określane przez państwa członkowskie.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst głównych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 5

W ciągu pięciu lat od daty, o której mowa w art. 6, Komisja, po przeprowadzeniu konsultacji z państwami członkowskimi i partnerami społecznymi na poziomie Unii, przedkłada Radzie sprawozdanie w sprawie wdrożenia, stosowania i oceny niniejszej dyrektywy.

Artykuł 6

Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie w dniu wejścia w życie Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

Artykuł 7

Niniejsza dyrektywa jest skierowana do państw członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia r.

(1) http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C188.

(2) Francja ratyfikowała Konwencję w październiku 2015 r. Norwegia, będąca członkiem EOG, ratyfikowała Konwencję w styczniu 2016 r.

(3) COM(2007) 591 final.

(4) Orędzie przewodniczącego Jean-Claude’a Junckera o stanie Unii w Parlamencie Europejskim z dnia 9 września 2015 r.

(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE, Dz.U. L 354 z 28.12.2013, s. 22-61.

(6) Rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r. ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania, zmieniające rozporządzenia (EWG) nr 2847/93, (WE) nr 1936/2001 i (WE) nr 601/2004 oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 1093/94 i (WE) nr 1447/1999, Dz.U. L 286 z 29.10.2008, s. 1–32.

(7) Decyzja Rady 2010/321/UE z dnia 7 czerwca 2010 r. upoważniająca państwa członkowskie do ratyfikowania, w interesie Unii Europejskiej, Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. (konwencja nr 188) DZ.U. L 145 z 11.6.2010, s. 12–12.

(8) Takie ramy prawne obowiązują już w prawie UE w odniesieniu do marynarzy: dyrektywa Rady 2009/13/WE z dnia 16 lutego 2009 r. w sprawie wdrożenia Umowy zawartej między Stowarzyszeniem Armatorów Wspólnoty Europejskiej (ECSA) a Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) w sprawie Konwencji o pracy na morzu z 2006 r. oraz w sprawie zmiany dyrektywy 1999/63/WE, Dz.U. L 124 z 20.5.2009, s. 30-50.

(9) http://ec.europa.eu/smart-regulation/guidelines/tool_7_en.htm.

(10) ICF International, „Study on Costs and Benefits of a Council Decision implementing the European sectoral social partners’ Agreement concerning the implementation of the Work in Fishing Convention, 2007 of the ILO” („Analiza kosztów i korzyści wynikających z decyzji Rady wdrażającej umowę między europejskimi sektorowymi partnerami społecznymi w sprawie realizacji Konwencji MOP dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.”), grudzień 2015 r.

(11) SWD(2015) 111 final.

(12) BE, DE, DK, ES, FR, EL, IT, NL, PL, SE i UK.

(13) CY, DE, EE, ES, FR, EL, IE, IT, MT, NL i SI.

(14) BE, BG, DE, DK, ES, FR, IT, NL, PL, PT i UK.

(15) CY, EE, EL, IE, FI, LV, LT, MT, RO, SE, SI.

(16) Dyrektywa Rady 93/103/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy na statkach rybackich (trzynasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG), Dz.U. L 307 z 13.12.1993, s. 1-17.

(17) Dyrektywa Rady 94/33/WE z dnia 22 czerwca 1994 r. w sprawie ochrony pracy osób młodych, Dz.U. L 216 z 20.8.1994, s. 12-20.

(18) Dyrektywa 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy, Dz.U. L 299 z 18.11.2003, s. 9–19.

(19) Dyrektywa Rady 91/533/EWG z dnia 14 października 1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy, Dz.U. L 288 z 18.10.1991, s. 32–35.

(20) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/104/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie pracy tymczasowej, Dz.U. L 327 z 5.12.2008, s. 9–14.

(21) Dyrektywa Rady 92/29/EWG z dnia 31 marca 1992 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w celu poprawy opieki medycznej na statkach, Dz.U. L 113 z 30.4.1992, s. 19–36.

(22) Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy, Dz.U. L 183 z 29.6.1989, s. 1–8.

(23) Dyrektywa Rady 92/29/EWG z dnia 31 marca 1992 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w celu poprawy opieki medycznej na statkach, Dz.U. L 113 z 30.4.1992, s. 19–36.

(24) Dyrektywa Rady 93/103/WE z dnia 23 listopada 1993 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy na statkach rybackich (trzynasta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG), Dz.U. L 307 z 13.12.1993, s. 1–17.

(25) http://www.ilo.org/dyn/normlex/en/f?p=NORMLEXPUB:12100:0::NO::P12100_ILO_CODE:C188

(26) COM(2007) 591 final.

(27) COM(1998) 322 final.

(28) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1380/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa, zmieniające rozporządzenia Rady (WE) nr 1954/2003 i (WE) nr 1224/2009 oraz uchylające rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002 i (WE) nr 639/2004 oraz decyzję Rady 2004/585/WE, Dz.U. L 354 z 28.12.2013.

(29) Dz.U. C 369 z 17.12.2011, s. 14.

KOMISJA EUROPEJSKA

Bruksela, dnia 29.4.2016

COM(2016) 235 final

ZAŁĄCZNIK

Umowa w sprawie wdrożenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

do

wniosku w sprawie dyrektywy Rady

wdrażającej Umowę zawartą między Generalną Konfederacją Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COGECA), Europejską Federacją Pracowników Transportu (ETF) oraz Stowarzyszeniem Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw w Sektorze Rybołówstwa (EUROPÊCHE) z dnia 21 maja 2012 r., zmienioną w dniu 8 maja 2013 r., w sprawie wdrożenia Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.

{SWD(2016) 143 final}
{SWD(2016) 144 final}

ZAŁĄCZNIK

Umowa w sprawie wdrożenia Konwencji dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. Międzynarodowej Organizacji Pracy

PARTNERZY SPOŁECZNI („UNIJNI PARTNERZY SPOŁECZNI”)

W SEKTORZE RYBOŁÓWSTWA MORSKIEGO,

(1)Generalna Konfederacja Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COGECA);

(2)Europejska Federacja Pracowników Transportu (ETF); oraz

(3)Związek Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw Połowowych w Unii Europejskiej (Europêche),

uwzględniając:

(1)Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej („TFUE”), w szczególności jego art. 153–155,

(2)Konwencję dotyczącą pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. („konwencja nr 188” lub „konwencja”) Międzynarodowej Organizacji Pracy („MOP”),

(3)zalecenie MOP dotyczące pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. („zalecenie nr 199”),

(4)zalecenie MOP dotyczące stosunku pracy z 2006 r. („zalecenie nr 198”),

(5)wytyczne dla oficerów kontroli państwa portu prowadzących kontrole na mocy Konwencji dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. (nr 188) przyjęte przez Radę Administracyjną MOP podczas jej 309. sesji w dniach 13–19 listopada 2010 r. („wytyczne PSC-F”),

(6)decyzję Rady 2010/321/UE z dnia 7 czerwca 2010 r. upoważniającą państwa członkowskie do ratyfikowania, w interesie Unii Europejskiej, Konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. (konwencji nr 188),

(7)komunikat Komisji COM(2011) 306 final z dnia 31 maja 2011 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów: Przegląd stosowania przepisów w odniesieniu do pracowników na pokładach morskich statków rybackich, zawartych w dyrektywie 2003/88/WE,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)Konwencja dotycząca pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r. (konwencja nr 188) została przyjęta podczas 96. sesji Międzynarodowej Konferencji Pracy Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) w dniu 14 czerwca 2007 r.

(2)Konwencję nr 188 przyjęto 437 głosami za, przy 2 głosach przeciw i 22 osobach wstrzymujących się od głosu. Wszyscy obecni przedstawiciele rządów (53 głosy), wszyscy obecni przedstawiciele pracowników (25 głosów) i wszyscy obecni przedstawiciele pracodawców (22 głosy) z obecnych 27 państw członkowskich Unii Europejskiej („państwa członkowskie”) głosowali za przyjęciem konwencji.

(3)Globalizacja wywiera głęboki wpływ na sektor rybołówstwa, a prawa rybaków muszą być wspierane i chronione.

(4)Według MOP rybołówstwo w porównaniu z innymi zawodami jest pracą niebezpieczną.

(5)Celem konwencji nr 188 jest zapewnienie rybakom godziwych warunków pracy na statkach rybackich, jeżeli chodzi o minimalne wymogi dotyczące pracy na statku, warunki służby, zakwaterowanie i wyżywienie, bezpieczeństwo pracy i ochronę zdrowia, opiekę medyczną i ubezpieczenia społeczne.

(6)Konwencja nr 188 zobowiązuje członków MOP do sprawowania jurysdykcji i kontroli nad statkami rybackimi pływającymi pod ich banderą, zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi lub wykonawczymi, poprzez ustanowienie odpowiedniego systemu w celu zapewnienia przestrzegania wymogów konwencji.

(7)Artykuł 155 ust. 2 TFUE stanowi, że wykonywanie umów zawartych na poziomie Unii Europejskiej („UE”) odbywa się na wspólne żądanie unijnych partnerów społecznych w drodze decyzji Rady na wniosek Komisji Europejskiej. W związku z tym partnerzy społeczni podjęli decyzję o rozpoczęciu negocjacji w celu zawarcia – w ramach ograniczeń określonych w art. 153 TFUE – umowy wdrażającej określone części konwencji nr 188.

(8)Unijni partnerzy społeczni uważają tę inicjatywę za bardzo istotną dla zachęcenia państw członkowskich do ratyfikowania konwencji, aby zapewnić równe szanse w UE i w pozostałej części świata w zakresie kwestii dotyczących warunków pracy i życia rybaków na pokładach statków rybackich.

(9)Unijni partnerzy społeczni uważają umowę za pierwszy krok w kierunku ujednolicenia dorobku socjalnego w sektorze rybołówstwa.

(10)Określone aspekty organizacji czasu pracy pracowników na pokładach morskich statków rybackich są obecnie regulowane przepisami art. 21 dyrektywy 2003/88/WE. Chociaż w art. 13 i 14 konwencji nr 188 oferuje się rybakom niższy poziom ochrony niż we wspomnianej dyrektywie, niektóre postanowienia art. 14 konwencji zapewniają wyższy poziom ochrony. Z tego powodu unijni partnerzy społeczni uzgodnili połączenie wspomnianych przepisów. Rezultatem jest ogólnie wyższy poziom ochrony. Wspomniane przepisy dotyczą: konsultacji właściwego organu z krajowymi partnerami społecznymi UE przed ustanowieniem minimalnego poziomu ochrony; dodatkowego celu w postaci ograniczenia zmęczenia; odpoczynku wyrównawczego w przypadku dozwolonych wyjątków dotyczących minimalnej liczby godzin odpoczynku lub maksymalnej liczby godzin pracy; oraz większej ochrony po wystąpieniu sytuacji zagrożenia.

(11)Postanowienia konwencji nr 188 dotyczące jakości opieki medycznej, zakwaterowania, wyżywienia, warunków życia, odszkodowania w razie zagrożenia lub choroby oraz dotyczące ochrony socjalnej należy uznać za objęte zakresem bezpieczeństwa i zdrowia rybaków w miejscu pracy, uwzględniając specyfikę pracy na pokładzie statku rybackiego, w tym odizolowanie geograficzne, zmęczenie oraz charakter – głównie fizyczny – prac, które należy wykonać.

(12)Konwencja nr 188 ma zastosowanie do wszystkich rybaków zdefiniowanych w art. 1 lit. e) jako „każda osoba zatrudniona lub zaangażowana w jakimkolwiek charakterze lub wykonująca swój zawód na pokładzie statku rybackiego, łącznie z osobami pracującymi na statku, które są opłacane na zasadzie udziału w połowach, z wyłączeniem pilotów, żołnierzy marynarki wojennej, innych osób zatrudnionych w stałych służbach państwowych, osób pracujących na statku rybackim jedynie w ciągu dnia oraz obserwatorów rybołówstwa”. Z uwagi na ograniczenia przewidziane w TFUE unijni partnerzy społeczni nie są uprawnieni do uzgadniania treści przeznaczonych do wdrożenia w drodze decyzji Rady i dotyczących rybaków, którzy nie pracują na podstawie umowy o pracę ani na podstawie stosunku pracy. Zastosowanie różnych norm lub brak ich zastosowania w odniesieniu do tych rybaków, gdy przebywają oni na tym samym statku z rybakami, którzy pracują na podstawie umowy o pracę lub w ramach stosunku pracy, może mieć jednak wpływ na ogólne bezpieczeństwo i higienę pracy, w tym na warunki życia i pracy tych drugich. Aby chronić rybaków pracujących na podstawie umowy o pracę lub na podstawie stosunku pracy, unijni partnerzy społeczni uznają zatem za uzasadniony fakt, że niniejsza umowa ma zastosowanie nie tylko do rybaków pracujących na podstawie umowy o pracę lub na podstawie stosunku pracy, ale również do wszystkich innych rybaków obecnych na tym samym statku.

(13)Odpowiednim instrumentem do wykonania niniejszej umowy jest dyrektywa w rozumieniu art. 288 TFUE, która wiąże państwa członkowskie w odniesieniu do rezultatu, który ma zostać osiągnięty, pozostawiając organom krajowym swobodę wyboru formy i środków,

wzywając państwa członkowskie do:

(1)ratyfikowania konwencji nr 188, biorąc pod uwagę jednomyślność państw członkowskich w czasie przyjmowania konwencji, a także, z powodu istotnych różnic między zakresem stosowania oraz obszarami objętymi konwencją, z jednej strony, a niniejszą umową, z drugiej strony,

(2)opracowania jednolitego ważnego dokumentu, jak określono w art. 41 konwencji nr 188, który zostanie wdrożony w całej Unii Europejskiej,

(3)opracowania zharmonizowanej polityki dotyczącej przeprowadzanej przez państwo portu kontroli statków rybackich podlegających zakresowi konwencji nr 188, która zostanie wdrożona w całej Unii Europejskiej, w oparciu o wytyczne PSC-F,

wspólnie wnioskując:

aby niniejsza umowa została wdrożona w drodze dyrektywy Rady,

UZGODNILI, CO NASTĘPUJE:

CZĘŚĆ 1

DEFINICJE I ZAKRES

DEFINICJE

Artykuł 1

Do celów niniejszej umowy:

a)działalność połowowa oznacza połów lub połów i przetwórstwo ryb lub innych żywych zasobów morza;

b)połowy komercyjne oznaczają wszelką działalność połowową z wyłączeniem połowów nietowarowych i rekreacyjnych;

c)właściwy organ oznacza ministra, departament rządowy lub inny organ uprawniony przez państwo członkowskie do wydawania i wprowadzania w życie przepisów, zarządzeń i innych instrukcji mających moc prawną, związanych z przedmiotem danego postanowienia;

d)konsultacje oznaczają konsultacje właściwego organu z reprezentatywnymi organizacjami zainteresowanych pracodawców i pracowników, w szczególności z reprezentatywnymi organizacjami właścicieli statków rybackich i rybaków, gdy takowe istnieją;

e)właściciel statku rybackiego lub właściciel oznacza właściciela statku rybackiego lub inną organizację lub osobę, taką jak zarządzający statkiem, agent lub podmiot czarterujący statek bez załogi, która przejęła od właściciela odpowiedzialność za eksploatację statku i która zobowiązała się tym samym do przejęcia wszystkich obowiązków oraz odpowiedzialności nałożonych na właścicieli statków rybackich zgodnie z niniejszą umową, bez względu na to, czy niektóre z obowiązków pełni w imieniu właściciela statku rybackiego jakakolwiek inna organizacja lub osoba;

f)rybak oznacza każdą osobę zatrudnioną lub zaangażowaną lub pracującą w jakimkolwiek charakterze na pokładzie statku rybackiego na warunkach określonych w art. 2, z wyłączeniem pilotów portowych i personelu lądowego wykonujących pracę na pokładzie statku rybackiego na nadbrzeżu;

g)umowa rybaka o pracę oznacza umowę o pracę, artykuły umowy o pracę lub inne podobne ustalenia bądź każdą inną umowę regulującą warunki życia i pracy rybaka na pokładzie statku rybackiego;

h)statek rybacki lub statek oznacza każdy statek lub łódź dowolnego rodzaju pływające pod banderą państwa członkowskiego lub zarejestrowane pod pełną jurysdykcją państwa członkowskiego, bez względu na formę własności, wykorzystywane lub przeznaczone na potrzeby połowów komercyjnych;

i)długość (L) jest przyjmowana jako 96 % całkowitej długości mierzonej w płaszczyźnie wodnicy na wysokości równej 85 % najmniejszej wysokości bocznej mierzonej od górnej krawędzi stępki lub jako długość mierzona w płaszczyźnie wodnicy od przedniej krawędzi dziobnicy do osi trzonu sterowego na wodnicy, jeżeli ta wartość jest większa; na statkach z przegłębieniem konstrukcyjnym długość tę mierzy się w płaszczyźnie równoległej do wodnicy konstrukcyjnej;

j)długość między pionami (LBP) oznacza odległość między przednim a tylnym pionem; przedni pion jest równoległy do przedniej krawędzi dziobnicy w płaszczyźnie wodnicy, na której mierzona jest długość (L); tylny pion jest równoległy do osi trzonu sterowego na tej wodnicy;

k)szyper oznacza rybaka sprawującego dowództwo na statku rybackim;

l)służby rekrutacji i pośrednictwa pracy oznaczają jakąkolwiek osobę, firmę, instytucję, agencję lub inną organizację sektora publicznego lub prywatnego, która zajmuje się rekrutacją rybaków w imieniu właścicieli statków rybackich lub pośrednictwem między rybakami a właścicielami statków rybackich;

m)prywatna agencja zatrudnienia oznacza jakąkolwiek osobę, firmę, instytucję, agencję lub inną organizację sektora prywatnego zajmującą się zatrudnianiem lub angażowaniem rybaków w celu udostępnienia ich usług właścicielom statków rybackich, którzy wyznaczają im zadania i nadzorują realizację tych zadań.

ZAKRES

Artykuł 2

1. O ile niniejsza umowa nie stanowi inaczej, ma ona zastosowanie do:

a)wszystkich rybaków pracujących w jakimkolwiek charakterze na podstawie umowy o pracę lub na podstawie stosunku pracy na wszystkich statkach rybackich biorących udział w połowach komercyjnych;

b)wszystkich pozostałych rybaków obecnych na tym samym statku oraz do rybaków, o których mowa w lit. a), w celu zapewnienia ochrony ogólnego bezpieczeństwa i zdrowia.

2. W przypadku, gdy trudno stwierdzić, czy dany statek bierze udział w połowach komercyjnych, jest to ustalane przez właściwy organ po odbyciu konsultacji.

3. Po odbyciu konsultacji każde państwo członkowskie ma prawo w całości lub w części rozszerzyć zakres ochrony przewidzianej w niniejszej umowie dla rybaków pracujących na statkach o długości równej 24 m i większej na rybaków pracujących na statkach o długości mniejszej niż 24 m.

Artykuł 3

1. Jeżeli stosowanie niniejszej umowy rodzić będzie istotne problemy w odniesieniu do poszczególnych warunków służby danych rybaków lub działalności danych statków rybackich, państwo członkowskie może z przyczyn obiektywnych, po odbyciu konsultacji, wyłączyć ograniczone kategorie rybaków lub statków rybackich z obowiązku spełniania wymogów niniejszej umowy lub jej niektórych postanowień.

2. W przypadku wyłączeń na podstawie powyższego ustępu właściwy organ podejmuje w stosownych przypadkach działania mające na celu stopniowe rozszerzenie zakresu wymogów niniejszej umowy na wszystkie kategorie rybaków lub statków rybackich w ciągu maksymalnie pięciu lat od momentu wejścia w życie niniejszej umowy.

3. Stosowanie niniejszego artykułu w żadnym wypadku nie stanowi podstaw uzasadnienia obniżenia ogólnego poziomu ochrony pracowników w obszarach objętych prawem Unii w momencie wejścia w życie niniejszej umowy.

Artykuł 4

Niniejsza umowa nie ma żadnego wpływu na przepisy prawa, orzeczenia, zwyczaje czy jakiekolwiek umowy między właścicielami statków rybackich a rybakami, które zapewniają warunki korzystniejsze dla rybaków niż te zawarte w niniejszej umowie.

CZĘŚĆ 2

ZASADY OGÓLNE 

OBOWIĄZKI WŁAŚCICIELI STATKÓW RYBACKICH, SZYPRÓW ORAZ RYBAKÓW

Artykuł 5

1. Niniejszy artykuł stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 93/103/WE.

2. Właściciel statku rybackiego ponosi całkowitą odpowiedzialność za zapewnienie szyprowi środków i zaplecza niezbędnych w celu spełnienia obowiązków wynikających z niniejszej umowy.

3. W celu zapewnienia bezpieczeństwa rybaków na pokładzie oraz bezpiecznej eksploatacji statku obowiązki szypra obejmują między innymi:

a)sprawowanie odpowiedniego nadzoru oraz zapewnienie, aby rybacy w miarę możliwości pracowali w najlepszych warunkach bezpieczeństwa i zdrowia;

b)zarządzanie pracą rybaków z poszanowaniem bezpieczeństwa i zdrowia, łącznie z zapobieganiem zmęczeniu;

c)umożliwianie szkolenia przyczyniającego się do podnoszenia poziomu świadomości z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy na pokładzie statku; oraz

d)zapewnianie zgodności z normami bezpieczeństwa nawigacji, pełnienia wacht i dobrej praktyki morskiej.

4. Właściciel statku rybackiego nie może zabronić szyprowi podjęcia jakiejkolwiek decyzji, która w jego profesjonalnej ocenie jest niezbędna do ochrony bezpieczeństwa rybaków pracujących na pokładzie tego statku lub do ochrony statku oraz do bezpiecznej nawigacji i eksploatacji statku.

5. Rybacy mają obowiązek stosowania się do zgodnych z prawem poleceń szypra oraz obowiązujących zasad zdrowia i bezpieczeństwa.

CZĘŚĆ 3

MINIMALNE WYMOGI DOTYCZĄCE PRACY NA STATKACH RYBACKICH

MINIMALNY WIEK

Artykuł 6

1. Niniejszy artykuł stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 94/33/WE.

2. Minimalny wiek zatrudnienia na statku rybackim wynosi 16 lat, pod warunkiem że dana młoda osoba nie podlega już obowiązkowi szkolnemu w pełnym wymiarze zgodnie z przepisami prawa krajowego. Właściwy organ może jednak obniżyć ten wiek do 15 lat dla osób niepodlegających obowiązkowi szkolnemu zgodnie z przepisami krajowymi oraz dla osób odbywających szkolenie zawodowe w zakresie rybołówstwa.

3. Zgodnie z przepisami prawa krajowego i praktyką krajową właściwy organ może zezwolić osobom w wieku 15 lat na wykonywanie lekkich prac w okresie wakacji i ferii szkolnych. W takich przypadkach określi on w drodze konsultacji dozwolone rodzaje prac oraz warunki, w jakich prace te mają być wykonywane, a także wymagany czas odpoczynku.

4. Minimalny wiek dla wykonywania prac na pokładzie statków rybackich, których charakter lub warunki wykonywania mogłyby niekorzystnie wpłynąć na zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój fizyczny, psychiczny lub społeczny, edukację lub morale osób młodych, nie jest niższy niż 18 lat.

5. Rodzaje prac, do których ma zastosowanie ustęp 4 niniejszego artykułu, są ustalane w ramach krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych lub przez właściwy organ w drodze konsultacji, z uwzględnieniem ryzyka, jakie niosą ze sobą te prace, oraz obowiązujących standardów międzynarodowych.

6. Wykonywanie prac, o których mowa w ustępie 4 niniejszego artykułu, od 16 roku życia, o ile osoba młoda nie podlega już obowiązkowi szkolnemu w pełnym wymiarze na podstawie przepisów prawa krajowego, może być dozwolone w drodze krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych lub w drodze decyzji właściwego organu po konsultacjach, pod warunkiem że zdrowie, bezpieczeństwo, rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny, edukacja oraz morale tych osób młodych będą w pełni chronione i że otrzymają one szczegółowe instrukcje lub odbędą szkolenie zawodowe oraz przejdą podstawowe szkolenie dotyczące bezpieczeństwa przed wyjściem w morze. Przestrzega się wymogów przewidzianych w art. 7 ust. 3 dyrektywy 94/33/WE.

7. Zatrudnianie rybaków poniżej 18 roku życia do pracy nocnej jest zabronione. Na potrzeby niniejszego artykułu „noc” definiowana jest zgodnie z prawem krajowym i przyjętą praktyką. Obejmuje ona okres co najmniej dziewięciu godzin, rozpoczynający się nie później niż o północy i kończący się nie wcześniej niż o godz. 5:00. Właściwy organ może wprowadzić wyjątek od obowiązku ścisłego przestrzegania ograniczeń dotyczących pracy nocnej osób młodych, pod warunkiem że spełniono wymogi określone w art. 9 dyrektywy 94/33/WE, jeżeli:

a)zakłócone zostałoby skuteczne szkolenie zainteresowanych rybaków zgodnie z ustalonym programem i harmonogramem; lub

b)specyficzny charakter pracy lub uznany program szkolenia przewiduje, że rybacy objęci wspomnianym wyjątkiem wykonują pracę nocną, a organ w drodze konsultacji ustala, iż nie będzie to miało negatywnego wpływu na ich zdrowie lub samopoczucie.

8. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają obowiązków ciążących na państwie członkowskim, wynikających z ratyfikacji jakiejkolwiek innej międzynarodowej konwencji pracy gwarantującej warunki zapewniające większą ochronę młodych rybaków, o których mowa w niniejszym artykule.

BADANIA LEKARSKIE

Artykuł 7

1. Żaden rybak nie może wykonywać pracy na statku rybackim bez ważnego zaświadczenia lekarskiego o zdolności do wykonywania swoich obowiązków.

2. Właściwy organ po przeprowadzeniu konsultacji może ustanowić odstępstwa od stosowania ust. 1 niniejszego artykułu, uwzględniając kwestie bezpieczeństwa i zdrowia rybaków, wielkość statku, dostępność pomocy medycznej i sposobów ewakuacji, długość rejsu oraz obszar i rodzaj połowów.

3. Odstępstwa, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu, nie mają zastosowania do rybaków pracujących na statkach rybackich o długości co najmniej 24 m lub pozostających zazwyczaj na morzu przez dłużej niż trzy dni. W wyjątkowych przypadkach właściwy organ może zezwolić rybakowi na pracę na takim statku przez pewien ograniczony i ustalony okres do momentu uzyskania zaświadczenia lekarskiego, pod warunkiem że rybak posiada poprzednie zaświadczenie, które niedawno wygasło.

Artykuł 8

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki dotyczące:

a)charakteru badań lekarskich;

b)formy i treści zaświadczeń lekarskich;

c)wydawania zaświadczeń lekarskich przez dyplomowanego lekarza lub w przypadku zaświadczeń dotyczących wyłącznie wzroku, przez osobę uznaną przez właściwy organ za odpowiednio wykwalifikowaną do wydawania tego typu zaświadczeń. Przy wydawaniu profesjonalnych opinii osoby te korzystają z pełnej niezależności;

d)częstotliwości przeprowadzania badań lekarskich i okresu ważności zaświadczeń lekarskich;

e)prawa do poddania się kolejnemu wiążącemu badaniu przeprowadzonemu przez niezależnego przedstawiciela zawodu medycznego wyznaczonego przez państwo członkowskie jako biegłego

(i) w przypadku gdy danej osobie odmówiono wydania zaświadczenia lub nałożono na nią ograniczenia dotyczące zakresu wykonywanej pracy;

(ii) w przypadku gdy osoba podczas badania zaznaczyła, że uważa się za nieodpowiednią do wykonywania swoich obowiązków na pokładzie statku rybackiego, a lekarz orzecznik mimo to wyda zaświadczenie lekarskie potwierdzające zdolność danej osoby do wykonywania jej obowiązków na pokładzie statku rybackiego;

(iii) w przypadku gdy danej osobie odmówiono wydania zaświadczenia lub nałożono na nią ograniczenia dotyczące zakresu wykonywanej pracy, jeżeli ustanie przyczyna odmowy o charakterze medycznym;

f)innych istotnych wymogów.

Artykuł 9

Jako uzupełnienie minimalnych wymogów wymienionych w art. 7 i 8 na statkach rybackich o długości co najmniej 24 m lub pozostających zazwyczaj na morzu przez dłużej niż trzy dni:

a)zaświadczenie lekarskie rybaka zawiera co najmniej następujące informacje:

(i) stan wzroku i słuchu danego rybaka oceniany jest jako odpowiedni do wykonywania przez niego obowiązków na statku, oraz

(ii) rybak nie cierpi na żadną dolegliwość, która podczas wykonywania pracy na morzu może ulec zaostrzeniu lub skutkować niezdolnością rybaka do służby, lub zagrażać zdrowiu lub bezpieczeństwu innych osób na pokładzie;

b)    zaświadczenie lekarskie jest ważne maksymalnie przez okres dwóch lat, chyba że rybak nie ukończył 18 roku życia – wtedy maksymalny okres ważności zaświadczenia wynosi jeden rok;

c)    jeżeli okres ważności zaświadczenia upłynie podczas pobytu rybaka na morzu, zaświadczenie zachowuje ważność do końca takiego rejsu.

CZĘŚĆ 4

WARUNKI SŁUŻBY

OBSADA

Artykuł 10

1. Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, w których od właścicieli statków pływających pod jego banderą lub zarejestrowanych pod jego pełną jurysdykcją wymaga się zapewnienia dostatecznej liczebności załóg statków gwarantującej bezpieczną nawigację i eksploatację statku dowodzonego przez wykwalifikowanego szypra.

2. Jako uzupełnienie wymogów określonych w ust. 1 niniejszego artykułu właściwy organ ustala dla statków rybackich o długości co najmniej 24 m minimalną liczbę członków załogi umożliwiającą bezpieczną nawigację statku, określając wymaganą liczbę i kwalifikacje rybaków.

3. Właściwy organ po odbyciu konsultacji może określić wymogi alternatywne wobec wymogów określonych w ust. 2 niniejszego artykułu. Państwo członkowskie upewnia się jednak, czy takie wymogi alternatywne:

a)prowadzą do osiągnięcia ogólnego celu niniejszego artykułu i poniższego art. 11;

b)nadają skutek ust. 2 niniejszego artykułu; oraz

c)czy nie zagrażają bezpieczeństwu i zdrowiu rybaków.

GODZINY PRACY I GODZINY ODPOCZYNKU

Artykuł 11

1.a)    Artykuły 3–6 włącznie, art. 8 i art. 21 dyrektywy 2003/88/WE nie mają zastosowania do rybaków objętych zakresem niniejszej umowy.

b)Każde państwo członkowskie przyjmuje jednak przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, w których od właścicieli statków pływających pod jego banderą wymaga się zapewnienia rybakom odpowiedniego odpoczynku oraz średniego czasu pracy ograniczonego do 48 godzin tygodniowo obliczonych w okresie odniesienia nieprzekraczającym 12 miesięcy.

2.a)    W ramach ograniczeń określonych w ust. 1 lit. b) i w ust. 3 i 4 niniejszego artykułu każde państwo członkowskie po odbyciu konsultacji podejmuje niezbędne działania w celu zapewnienia, aby zgodnie z potrzebą zagwarantowania ochrony bezpieczeństwa i zdrowia rybaków oraz w celu ograniczenia zmęczenia:

(i) wymiar czasu pracy był ograniczony do maksymalnego wymiaru czasu pracy, którego w danym okresie się nie przekracza; lub

(ii) w ramach danego okresu przewidziany był minimalny wymiar odpoczynku.

b)Maksymalny wymiar czasu pracy lub minimalny wymiar odpoczynku są określone w przepisach ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych bądź w układach zbiorowych lub porozumieniach zawartych między partnerami społecznymi.

3.Ograniczeniem wymiaru czasu pracy lub odpoczynku jest:

a)maksymalny wymiar czasu pracy, który nie przekracza:

(i) 14 godzin w jakimkolwiek okresie dobowym, oraz

(ii) 72 godzin w każdym okresie siedmiodniowym;

lub

b)minimalny wymiar odpoczynku, który nie może być krótszy niż:

(i) dziesięć godzin w każdym okresie dobowym; oraz

(ii) 77 godzin w każdym okresie siedmiodniowym.

4.Godziny odpoczynku mogą być podzielone najwyżej na dwie części, spośród których jedna musi wynosić co najmniej sześć godzin, a przerwa między dwoma następującymi po sobie okresami odpoczynku nie może przekraczać 14 godzin.

5.Zgodnie z ogólnymi zasadami ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników oraz z przyczyn obiektywnych lub technicznych lub dotyczących organizacji pracy państwa członkowskie mogą zezwolić na wyjątki, łącznie z ustanowieniem okresów odniesienia, od poziomów określonych w ust. 1 lit. b) oraz ust. 3 i 4. Wyjątki te jak najdokładniej spełniają ustanowione normy, ale mogą uwzględniać częstsze lub dłuższe okresy urlopu lub przyznanie rybakom urlopu wyrównawczego.

Takie wyjątki mogą być określone za pomocą:

a)przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych, pod warunkiem że odbyły się konsultacje i dołożono starań, aby wykorzystać wszelkie odpowiednie formy dialogu społecznego; lub

b)układów zbiorowych lub porozumień między partnerami społecznymi.

6.Jeżeli wyjątki zawarte w ust. 5 są dozwolone w granicach określonych w ust. 3, dany rybak otrzymuje wyrównawczy okres odpoczynku najszybciej, jak to możliwe.

7.Żadnego przepisu niniejszego artykułu nie uznaje się za naruszenie prawa szypra statku do wymagania od rybaka, by pracował dłużej, gdy jest to konieczne, aby zapewnić bezpośrednie bezpieczeństwo statku, osób na pokładzie lub połowu lub też w celu udzielenia pomocy innym łodziom, statkom lub osobom znajdującym się w stanie zagrożenia na morzu. Szyper może zatem zawiesić harmonogram godzin odpoczynku i wymagać od rybaka przepracowania niezbędnych godzin pracy do czasu przywrócenia normalnej sytuacji. Po przywróceniu normalnej sytuacji, jak tylko będzie to możliwe, szyper zapewnia odpowiedni okres odpoczynku rybakom, którzy wykonywali pracę w zaplanowanym okresie odpoczynku.

8.Każde państwo członkowskie może postanowić, że rybacy na pokładzie statków rybackich pływających pod jego banderą lub zarejestrowanych pod jego pełną jurysdykcją, w odniesieniu do których w przepisach lub praktykach krajowych wskazano, że statki te nie mogą funkcjonować w konkretnym okresie w ciągu roku kalendarzowego przekraczającym jeden miesiąc, biorą urlop coroczny w tym okresie zgodnie z art. 7 dyrektywy 2003/88/WE.

LISTA ZAŁOGI

Artykuł 12

Każdy statek rybacki ma listę załogi, której egzemplarz przedkłada się upoważnionym osobom na lądzie przed wypłynięciem statku lub przekazuje na ląd niezwłocznie po wypłynięciu statku. Właściwy organ określa, komu i kiedy, a także w jakim celu lub celach, należy takie informacje przedstawić.

UMOWA RYBAKA O PRACĘ

Artykuł 13

Artykuły 14–18 włącznie stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 91/533/EWG.

Artykuł 14

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki:

a)na mocy których wymaga się, aby rybacy zatrudnieni na statkach pływających pod jego banderą lub zarejestrowanych pod jego pełną jurysdykcją byli objęci ochroną w postaci umowy o pracę, która jest dla nich zrozumiała i zgodna z postanowieniami niniejszej umowy; oraz

b)dokładnie określających minimum informacji, jakie mają być zawarte w umowach rybaków o pracę zgodnie z postanowieniami zawartymi w załączniku I do niniejszej umowy.

Artykuł 15

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki dotyczące:

a)procedur, które zapewniają rybakowi możliwość weryfikacji warunków jego umowy o pracę przed jej zawarciem i zasięgania porad na ten temat;

b)w stosownych przypadkach prowadzenia rejestru dotyczącego pracy rybaka na podstawie takiej umowy; oraz

c)środków rozstrzygania sporów związanych z umową rybaka o pracę.

Artykuł 16

Umowa rybaka o pracę, której egzemplarz przekazuje się rybakowi, jest przechowywana na pokładzie statku i jest dostępna dla rybaka oraz, zgodnie z przepisami krajowymi i praktyką krajową, dla innych zainteresowanych stron na ich wniosek.

Artykuł 17

Artykuły 14–16 oraz załącznik I do niniejszej umowy nie mają zastosowania do właściciela statku rybackiego, który również samodzielnie eksploatuje statek.

Artykuł 18

Właściciel statku rybackiego ma obowiązek zapewnić, aby każdy rybak posiadał umowę rybaka o pracę, która została sporządzona na piśmie i podpisana przez wszystkie strony tej umowy oraz która zapewnia rybakowi godziwe warunki pracy i życia na statku, zgodnie z wymogami niniejszej umowy.

REPATRIACJA

Artykuł 19

1. Każde państwo członkowskie zapewnia, aby rybacy na statku rybackim pływającym pod jego banderą lub zarejestrowanym pod jego pełną jurysdykcją oraz wpływającym do zagranicznego portu byli uprawnieni do repatriacji w przypadku wygaśnięcia umowy rybaka o pracę lub wypowiedzenia jej z uzasadnionych powodów przez co najmniej jedną ze stron tej umowy lub też w przypadku, gdy rybak nie jest w stanie dalej wypełniać swoich obowiązków wymaganych na mocy umowy rybaka o pracę bądź gdy nie można oczekiwać, że będzie je wypełniał w określonych okolicznościach. Ma to również zastosowanie do rybaków z takiego statku, którzy są z tego samego powodu przenoszeni ze statku do portu zagranicznego.

2. Koszt repatriacji, o której mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, ponosi właściciel statku rybackiego, chyba że zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub innymi środkami ustalono, że rybak poważnie naruszył obowiązki wynikające z jego umowy o pracę.

3. Państwa członkowskie określają w drodze przepisów ustawowych, wykonawczych lub innych środków dokładne okoliczności, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, upoważniające rybaka do repatriacji, maksymalną długość okresów służby na pokładzie, po których rybak ma prawo do repatriacji, oraz miejsc, do których rybak może być repatriowany.

4. Jeżeli właściciel statku rybackiego nie zapewni repatriacji, o której mowa w niniejszym artykule, państwo członkowskie, pod którego banderą pływa statek, ma obowiązek zorganizować repatriację danego rybaka i jest uprawnione do odzyskania poniesionych z tego tytułu kosztów od właściciela statku rybackiego.

5. Krajowe przepisy ustawowe i wykonawcze nie naruszają prawa właściciela statku rybackiego do odzyskania kosztów repatriacji na podstawie ustaleń umownych z osobami trzecimi.

Usługi w zakresie rynku pracy świadczone przez podmioty prywatne

Artykuł 20

1. Niniejszy artykuł stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 2008/104/WE.

2. Do celów niniejszego artykułu usługi w zakresie rynku pracy świadczone przez podmioty prywatne obejmują rekrutację i pośrednictwo pracy w sektorze prywatnym oraz usługi prywatnych agencji zatrudnienia.

3. Państwo członkowskie:

a)zakazuje podmiotom prywatnym świadczącym usługi w zakresie rynku pracy stosowania środków, mechanizmów lub list mających na celu uniemożliwienie rybakom podjęcia pracy; oraz

b)wymaga, aby rybak nie ponosił – bezpośrednio ani pośrednio, w całości ani w części – żadnych opłat ani innych kosztów związanych z usługami w zakresie rynku pracy świadczonymi przez podmioty prywatne.

4. Żadne postanowienia niniejszego artykułu nie uniemożliwiają jakiemukolwiek państwu członkowskiemu, które ratyfikowało konwencję nr 188, wykonywania prawa, jakie państwo to może posiadać, do delegowania pewnych obowiązków wynikających z konwencji nr 188 do prywatnych agencji zatrudnienia, z zachowaniem ograniczeń określonych w tej konwencji.

CZĘŚĆ 5

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY

WYŻYWIENIE I ZAKWATEROWANIE

Artykuł 21

1. Artykuły 22–25 włącznie stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 93/103/WE.

2. Przestrzega się krajowych przepisów wykonujących art. 22–25 z należytym uwzględnieniem higieny i ogólnych bezpiecznych, zdrowych i komfortowych warunków.

Artykuł 22

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki dotyczące pomieszczeń załogi, wyżywienia i wody pitnej na pokładzie w odniesieniu do statków rybackich pływających pod jego banderą lub zarejestrowanych pod jego pełną jurysdykcją.

Artykuł 23

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się zapewnienia, aby pomieszczenia załogi na statku rybackim pływającym pod jego banderą lub zarejestrowanym pod jego pełną jurysdykcją miały właściwe wymiary i odznaczały się odpowiednią jakością oraz by były odpowiednio wyposażone na potrzeby obsługi statku i pod kątem czasu pobytu rybaków na jego pokładzie. W stosownych przypadkach środki takie dotyczą w szczególności następujących kwestii:

a)zatwierdzania planów budowy lub modyfikacji statków rybackich pod kątem zakwaterowania załogi;

b)utrzymania pomieszczeń załogi i kambuza;

c)wentylacji, ogrzewania, chłodzenia i oświetlenia;

d)ograniczenia nadmiernego hałasu i drgań;

e)lokalizacji, wymiarów, materiałów konstrukcyjnych, urządzenia i wyposażenia kajut, mes i innych pomieszczeń załogi;

f)urządzeń sanitarnych, w tym toalet i umywalni, oraz wystarczającej ilości ciepłej i zimnej wody; oraz

g)procedur reagowania na skargi dotyczące zakwaterowania niespełniającego wymogów niniejszej umowy.

Artykuł 24

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby:

a)żywność przewożona i podawana na statku miała odpowiednią wartość odżywczą i jakość oraz była podawana w odpowiedniej ilości;

b)woda pitna była odpowiedniej jakości oraz była podawana w odpowiedniej ilości; oraz

c)właściciel statku rybackiego zapewniał rybakowi żywność i wodę bezpłatnie; na mocy krajowych przepisów ustawowych i wykonawczych koszt ten można jednak odzyskać jako koszt operacyjny, jeżeli tak stanowi układ zbiorowy regulujący udziałowy system wynagradzania lub umowa rybaka o pracę.

Artykuł 25

Przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, które państwo członkowskie ma przyjąć zgodnie z art. 22–24 włącznie, skutkują pełnym wejściem w życie załącznika II do niniejszej umowy.

OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA MEDYCZNA

OCHRONA W RAZIE CHOROBY, URAZU LUB ŚMIERCI W ZWIĄZKU Z WYKONYWANĄ PRACĄ

Artykuł 26

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby rybak na pokładzie statku rybackiego pływającego pod banderą tego państwa lub zarejestrowanego pod jego pełną jurysdykcją:

a)miał prawo do opieki medycznej na lądzie oraz prawo do szybkiego transportu na ląd w celu leczenia w przypadku poważnych urazów lub choroby;

b)był objęty ochroną zdrowia i opieką medyczną zapewnioną przez właściciela statku rybackiego, gdy przebywa

(i) na pokładzie lub

(ii) na lądzie w porcie poza granicami państwa odpowiedzialnego za ochronę rybaka w zakresie zabezpieczenia społecznego; oraz

c)w przypadku choroby lub urazu w związku z wykonywaną pracą nadal miał dostęp do odpowiedniej opieki medycznej, zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub z praktyką krajową.

Artykuł 27

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby ochrona zdrowia i opieka medyczna, o których mowa w art. 26 lit. b):

a)podlegały obowiązującym przepisom dyrektywy 92/29/EWG i przepisom poniższego art. 28, jeżeli rybak znajduje się na pokładzie statku; oraz

b)obejmowały usługi medyczne oraz powiązaną pomoc i wsparcie materialne podczas świadczenia usług medycznych, jeżeli rybak przebywa na lądzie w porcie poza granicami państwa odpowiedzialnego za ochronę rybaka w zakresie zabezpieczenia społecznego.

Artykuł 28

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby:

a)jako uzupełnienie wymogów określonych w art. 2 ust. 1 lit. b) dyrektywy 92/29/EWG produkty lecznicze i sprzęt medyczny, które mają znajdować się na pokładzie statku rybackiego, były również zależne od obszaru działania;

b)jako uzupełnienie wymogów określonych w art. 5 ust. 3 dyrektywy 92/29/EWG, zapewniane specjalne szkolenie rybaków uwzględniało również liczbę rybaków na pokładzie, obszar działania i długość rejsu;

c)wskazówki przewidziane w art. 5 ust. 1 dyrektywy 92/29/EWG były sporządzane w języku i formacie zrozumiałym dla odbywającego szkolenie rybaka, o którym mowa w lit. b) niniejszego artykułu;

d)konsultacje medyczne, o których mowa w art. 6 ust. 1 dyrektywy 92/29/EWG, były również dostępne za pomocą łączności satelitarnej oraz aby statki rybackie pływające pod banderą danego państwa lub zarejestrowane pod jego pełną jurysdykcją do celów odbycia takich konsultacji były wyposażone w sprzęt niezbędny do łączności radiowej lub satelitarnej; oraz

e)statki rybackie pływające pod banderą danego państwa lub zarejestrowane pod jego pełną jurysdykcją miały na pokładzie poradnik medyczny przyjęty lub zatwierdzony przez właściwy organ lub przynajmniej ostatnie wydanie Międzynarodowego Przewodnika Medycznego dla Statków.

Artykuł 29

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki, na mocy których wymaga się, aby:

a)opieka medyczna przewidziana w art. 26 lit. b), a następnie w art. 28, była rybakowi zapewniona bezpłatnie, w zakresie zgodnym z krajowymi przepisami oraz praktyką państwa członkowskiego; oraz aby

b)do czasu repatriacji rybaka właściciel statku rybackiego pokrył koszty opieki medycznej, z których rybak jest zwolniony na mocy lit. a) niniejszego artykułu, w zakresie, w jakim państwo odpowiedzialne za ochronę rybaka pod względem zabezpieczenia społecznego nie pokrywa tych kosztów w ramach swojego systemu zabezpieczenia społecznego; oraz aby

c)właściciel statku rybackiego ponosił odpowiedzialność za pokrycie kosztów opieki medycznej, o której mowa w art. 26 lit. c), w zakresie, w jakim państwo odpowiedzialne za ochronę rybaka pod względem zabezpieczenia społecznego nie pokrywa tych kosztów w ramach swojego systemu zabezpieczenia społecznego.

Artykuł 30

W krajowych przepisach ustawowych lub wykonawczych można zezwolić na wyłączenie odpowiedzialności właściciela statku rybackiego za pokrycie kosztów opieki medycznej, o której mowa w art. 29 lit. b) i c), jeżeli uraz nastąpił w innych okolicznościach niż podczas pracy na statku, jeżeli choroba albo ułomność były ukrywane przy zatrudnianiu bądź jeżeli właściciel statku rybackiego wykaże, że uraz lub choroba wynikały z umyślnej winy rybaka.

Artykuł 31

1. Każde państwo członkowskie podejmuje działania na rzecz zapewnienia rybakom ochrony zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub praktyką w razie choroby, urazu lub śmierci w związku z wykonywaną pracą.

2. W przypadku urazu w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rybak ma dostęp do odpowiedniego odszkodowania zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi.

3. W zakresie, w jakim państwo odpowiedzialne za ochronę rybaka pod względem zabezpieczenia społecznego nie pokrywa ochrony, o której mowa w ust. 1, a następnie ust. 2 niniejszego artykułu, w ramach swojego systemu zabezpieczenia społecznego, odpowiedzialność za ochronę ponosi właściciel statku rybackiego.

Artykuł 32

Biorąc pod uwagę cechy charakterystyczne sektora rybołówstwa, odpowiedzialność finansowa właściciela statku rybackiego w ramach art. 29 i 31 może zostać zapewniona

poprzez:

a)system ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej właściciela statku rybackiego; lub

b)obowiązkowe ubezpieczenie, rekompensaty pracownicze lub inne systemy.

BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY ORAZ ZAPOBIEGANIE WYPADKOM

Artykuł 33

Artykuły 34–36 włącznie stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 89/391/EWG, dyrektywy 92/29/EWG i dyrektywy 93/103/WE.

Artykuł 34

Każde państwo członkowskie przyjmuje przepisy ustawowe, wykonawcze lub inne środki dotyczące:

a)zapobiegania wypadkom przy pracy, chorobom zawodowym i zagrożeniom związanym z pracą na statkach rybackich, w tym oceny ryzyka, zarządzania ryzykiem, szkolenia i instruowania dla rybaków na statku;

b)szkolenia rybaków w zakresie obsługi narzędzi połowowych, z których będą korzystać, oraz wiedzy na temat czynności połowowych, które będą wykonywali;

c)obowiązków odpowiedniego uwzględniania bezpieczeństwa i zdrowia rybaków poniżej 18 roku życia przez właścicieli statków rybackich, rybaków i inne właściwe osoby;

d)zgłaszania wypadków mających miejsce na statkach rybackich pływających pod ich banderą lub zarejestrowanych pod ich pełną jurysdykcją i prowadzenia dochodzeń w sprawie takich wypadków; oraz

e)tworzenia wspólnych komisji do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy lub, po odbyciu konsultacji, innych odpowiednich organów.

Artykuł 35

1. Wymogi określone w niniejszym artykule mają zastosowanie do wszystkich statków rybackich, z uwzględnieniem liczby rybaków na pokładzie, obszaru działania i długości rejsu.

2. Właściwy organ:

a)po przeprowadzeniu konsultacji wprowadza wymóg, by właściciel statku ustanowił, zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi i wykonawczymi, układami zbiorowymi oraz praktyką, procedury obowiązujące na statku mające na celu zapobieganie wypadkom przy pracy, urazom i chorobom, biorąc pod uwagę szczególne zagrożenia i czynniki ryzyka wynikające z pracy na danym statku rybackim; oraz

b)wymaga, aby właścicielom statków rybackich, szyprom, rybakom i innym właściwym osobom zapewniono wystarczające i odpowiednie wskazówki, materiały szkoleniowe lub inne stosowne informacje na temat sposobu oceny ryzyka związanego z bezpieczeństwem i zdrowiem na pokładzie statku rybackiego i zarządzania takim ryzykiem.

3. Właściciele statku rybackiego:

a)zapewniają, aby każdy rybak na statku był wyposażony w odpowiednią odzież ochronną i wyposażenie ochronne;

b)zapewniają podstawowe szkolenie każdego rybaka w zakresie bezpieczeństwa, zatwierdzone przez właściwy organ; oraz

c)zapewniają, aby rybacy byli w wystarczającym i odpowiednim stopniu zaznajomieni z wyposażeniem i jego obsługą, w tym z właściwymi środkami bezpieczeństwa, przed wykorzystaniem sprzętu lub udziałem w takiej obsłudze.

Artykuł 36

Ocena ryzyka w odniesieniu do połowów jest przeprowadzana z udziałem rybaków lub ich przedstawicieli.

CZĘŚĆ 6

ZMIANY

Artykuł 37

1. Zastosowanie niniejszej umowy i jej załączników podlega przeglądowi na wniosek którejkolwiek ze stron będących sygnatariuszami niniejszej umowy oraz w wyniku zmian jakichkolwiek postanowień konwencji.

2. Zastosowanie niniejszej umowy podlega przeglądowi i ocenie w dowolnym czasie na wniosek którejkolwiek ze stron będących sygnatariuszami niniejszej umowy oraz w wyniku zmian jakichkolwiek przepisów europejskich, które mogą mieć wpływ na niniejszą umowę.

CZĘŚĆ 7

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

Artykuł 38

Strony będące sygnatariuszami niniejszej umowy zawierają ją z zastrzeżeniem, że nie wejdzie ona w życie do czasu wejścia w życie konwencji. Konwencja wchodzi w życie dwanaście miesięcy po dniu, w którym dyrektor generalny Międzynarodowego Biura Pracy zarejestrował ratyfikację dokonaną przez dziesięć państw członkowskich MOP, z których osiem to państwa nadbrzeżne.

NA DOWÓD CZEGO niżej wymienieni złożyli podpisy na niniejszej umowie.

SPORZĄDZONO W Göteborgu w Szwecji dnia dwudziestego pierwszego maja dwa tysiące dwunastego roku.

ZAŁĄCZNIK I

UMOWA RYBAKA O PRACĘ

Umowa rybaka o pracę zawiera następujące informacje, chyba że określone informacje zostaną uznane za zbędne ze względu fakt, iż daną kwestię regulują w inny sposób krajowe przepisy ustawowe lub wykonawcze albo w stosownych przypadkach układy zbiorowe pracy:

a)nazwisko i imiona rybaka, data urodzenia lub wiek, a także miejsce urodzenia;

b)miejsce i datę zawarcia umowy;

c)nazwę statku rybackiego lub statków rybackich oraz numer rejestracyjny statku/statków, na którym/których rybak zobowiązuje się podjąć pracę;

d)nazwę/nazwisko pracodawcy lub właściciela statku rybackiego lub innej strony umowy zawartej z rybakiem;

e)podróż lub podróże, jaka lub jakie nastąpią, o ile można to określić w chwili sporządzania umowy;

f)charakter, w jakim rybak jest zatrudniony lub zaangażowany;

g)jeżeli to możliwe, miejsce i datę stawienia się rybaka na pokładzie w związku z rozpoczęciem pracy;

h)aprowizację rybaka, chyba że krajowe przepisy ustawowe lub wykonawcze przewidują inny system;

i)wysokość wynagrodzenia lub udziału oraz metodę obliczania takiego udziału, jeżeli wynagrodzenie ma się opierać na takiej zasadzie, lub wysokość wynagrodzenia i udziału oraz metodę obliczania takiego udziału, jeżeli wynagrodzenie ma opierać się na obu połączonych zasadach, a także uzgodnione minimalne wynagrodzenie;

j)rozwiązanie umowy i warunki tego rozwiązania, tj.:

(i) jeżeli umowa została zawarta na czas określony – datę jej wygaśnięcia;

(ii) jeżeli umowa została zawarta na określony rejs – port przeznaczenia i czas, który musi upłynąć od momentu przybycia na miejsce do czasu zakończenia służby przez rybaka;

(iii) jeżeli umowa została zawarta na czas nieokreślony – warunki uprawniające każdą ze stron do jej rozwiązania oraz wymagany termin wypowiedzenia, pod warunkiem że taki termin nie jest krótszy dla pracodawcy lub właściciela statku rybackiego albo innej strony umowy z rybakiem;

k)wymiar płatnego urlopu corocznego lub w stosownych przypadkach sposób obliczenia urlopu;

l)zakres, w jakim rybak jest objęty ubezpieczeniem zdrowotnym i zabezpieczeniem społecznym, oraz świadczenia przysługujące w stosownych przypadkach rybakowi ze strony pracodawcy, właściciela statku rybackiego lub innej strony umowy o pracę zawartej z rybakiem;

m)prawo rybaka do repatriacji;

n)w stosownych przypadkach odniesienie do układu zbiorowego;

o)najkrótsze dopuszczalne okresy odpoczynku zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub innymi środkami krajowymi; oraz

p)inne informacje, które mogą być wymagane na mocy krajowych przepisów ustawowych lub wykonawczych.

ZAŁĄCZNIK II

ZAKWATEROWANIE NA STATKU RYBACKIM

POSTANOWIENIA OGÓLNE

1.Niniejszy załącznik stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 92/29/EWG oraz dyrektywy 93/103/WE.

2.Do celów niniejszego załącznika:

a)umowa oznacza umowę zawartą przez Generalną Konfederację Spółdzielni Rolniczych przy Unii Europejskiej (COGECA), Europejską Federację Pracowników Transportu (ETF) i Związek Krajowych Organizacji Przedsiębiorstw Połowowych w Unii Europejskiej (Europêche) w dniu 21 maja 2012 r. w sprawie wdrożenia konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.;

b)nowy statek rybacki oznacza statek, w przypadku którego:

(i) umowa w sprawie budowy lub przebudowy została zawarta w dniu lub po dacie wejścia w życie niniejszej umowy; lub

(ii) umowa w sprawie budowy lub przebudowy została zawarta przed datą wejścia w życie niniejszej umowy i zostaje zrealizowana co najmniej trzy lata po tej dacie; lub

(iii) przy braku umowy w sprawie budowy, w dniu lub po dacie wejścia w życie niniejszej umowy:

a)położona jest stępka lub

b)rozpoczyna się budowa konkretnego statku lub

c)rozpoczął się montaż elementów, których masa stanowi co najmniej 50 ton lub 1 % szacowanej masy wszystkich materiałów budowy, w zależności od tego, która z tych wielkości jest mniejsza;

c)istniejący statek oznacza statek, który nie jest nowym statkiem rybackim.

3.Poniższe postanowienia mają zastosowanie do wszystkich nowych pokładowych statków rybackich, z zastrzeżeniem wyłączeń wynikających z art. 3 umowy. Właściwy organ może po uprzedniej konsultacji stosować również wymogi niniejszego załącznika w odniesieniu do istniejących statków, gdy i o ile jest to uzasadnione i możliwe.

4.Właściwy organ po uprzedniej konsultacji może zezwolić na zmiany postanowień niniejszego załącznika w odniesieniu do statków rybackich przebywających zazwyczaj na morzu przez okres krótszy niż 24 godziny, w przypadku gdy rybacy nie mieszkają na statku w porcie. W przypadku takich statków właściwy organ zapewnia, aby rybacy mieli do dyspozycji odpowiednie pomieszczenia wypoczynkowe, sanitarne i przeznaczone do spożywania posiłków.

5.Wymogi dotyczące statków o długości wynoszącej co najmniej 24 m można stosować do statków o długości od 15 do 24 m, w przypadku gdy właściwy organ stwierdzi po przeprowadzeniu konsultacji zasadność i wykonalność takiego rozwiązania.

6.Rybacy pracujący na statkach rybackich, które nie mają odpowiednich pomieszczeń dla załogi ani pomieszczeń sanitarnych, otrzymują zakwaterowanie i dostęp do pomieszczeń na statku macierzystym.

7.Państwa członkowskie mogą rozszerzać wymogi niniejszego załącznika w odniesieniu do hałasu i drgań, wentylacji, ogrzewania i klimatyzacji oraz oświetlenia w zamkniętych miejscach pracy i miejscach wykorzystywanych do magazynowania, jeżeli po uprzedniej konsultacji takie rozwiązanie zostanie uznane za odpowiednie i nie będzie wpływać niekorzystnie na warunki przetwarzania lub pracy lub jakość połowów.

PLANOWANIE I KONTROLA

8.Właściwy organ upewnia się każdorazowo w przypadku nowo wybudowanego statku lub przebudowy pomieszczeń załogi statku, czy statek ten spełnia wymogi niniejszego załącznika. Na tyle, na ile jest to możliwe, właściwy organ wymaga zachowania zgodności z postanowieniami niniejszego załącznika w przypadku istotnej przebudowy pomieszczeń załogi, a w przypadku statku, który zmienia banderę, pod którą pływa, na banderę państwa członkowskiego, wymaga zgodności z wymogami niniejszego załącznika mającymi zastosowanie zgodnie z ust. 3.

9.W przypadkach wymienionych w ust. 8 w odniesieniu do statków o długości co najmniej 24 m wymagane jest przedłożenie szczegółowych planów i informacji dotyczących zakwaterowania do zatwierdzenia przez właściwy organ lub podmiot przez niego upoważniony.

10.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m, gdy pomieszczenia załogi statku rybackiego zostały odbudowane lub w znaczny sposób zmienione, właściwy organ przeprowadza inspekcję pomieszczeń pod kątem ich zgodności z wymogami umowy, a w przypadku statku, który zmienia podnoszoną banderę na banderę państwa członkowskiego, pod względem zgodności z wymogami niniejszego załącznika mającymi zastosowanie zgodnie z ust. 3. Właściwy organ może według własnego uznania przeprowadzać dodatkowe inspekcje pomieszczeń załogi.

11.Gdy statek zmienia banderę na banderę państwa członkowskiego lub jest zarejestrowany pod pełną jurysdykcją państwa członkowskiego, przestają obowiązywać wszelkie wymogi alternatywne, jakie właściwy organ państwa niebędącego członkiem UE, pod którego banderą pływał wcześniej ten statek, może przyjąć zgodnie z ust. 15, 39, 47 lub 62 załącznika III do konwencji nr 188.

PROJEKT I BUDOWA

12.Zapewnia się odpowiednią wysokość wszystkich pomieszczeń załogi. W przypadku miejsc, w których rybacy mają pozostawać w pozycji stojącej przez dłuższy okres, minimalna wysokość określana jest przez właściwy organ.

13.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m, minimalna dozwolona wysokość wszystkich pomieszczeń, w których konieczny jest pełny i swobodny ruch, nie może być mniejsza niż 200 cm.

Otwory prowadzące do pomieszczeń i pomiędzy nimi

14.Kajuty nie mogą być połączone żadnymi bezpośrednimi otworami z pomieszczeniami ładowni i maszynowni, z wyjątkiem wyjść ewakuacyjnych. W uzasadnionych i możliwych przypadkach unika się umieszczania bezpośrednich otworów łączących kambuzy, magazyny, suszarnie lub pomieszczenia sanitarne ogólnego użytku, o ile przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej.

15.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m między kajutami i ładowniami, maszynowniami lub kambuzami, magazynami, suszarniami lub pomieszczeniami sanitarnymi ogólnego użytku nie ma żadnych bezpośrednich przejść z wyjątkiem wyjść ewakuacyjnych; ta część grodzi oddzielająca tego rodzaju miejsca od kajut i grodzi zewnętrznych jest wykonana ze stali lub innego zatwierdzonego materiału oraz stanowi wodoszczelną i gazoszczelną przegrodę. Niniejsze postanowienie nie wyklucza możliwości umieszczenia pomieszczeń sanitarnych między dwoma kajutami.

Izolacja

16.Pomieszczenia załogi są odpowiednio izolowane; materiały wykorzystane do budowy grodzi wewnętrznych, paneli i pokryć, jak również podłóg i łączeń nadają się do takiego celu i sprzyjają zapewnieniu zdrowego otoczenia. We wszystkich pomieszczeniach załogi zapewnia się odpowiedni system odwadniający.

17.Stosowane są wszelkie użyteczne środki dla zabezpieczenia pomieszczeń załogi statków rybackich przed muchami i innymi owadami, zwłaszcza, jeśli statki te prowadzą połowy na obszarach, na których występuje duża liczba komarów.

18.Wszystkie pomieszczenia załogi posiadają niezbędne wyjścia awaryjne.

HAŁAS I DRGANIA

19.Ustęp 20 stosuje się, nie naruszając przepisów dyrektywy 2003/10/WE oraz dyrektywy 2002/44/WE.

20.Właściwy organ przyjmuje w odniesieniu do pomieszczeń załogi normy hałasu i drgań, które zapewnią rybakom odpowiednią ochronę przed skutkami takiego hałasu i drgań, w tym przed skutkami zmęczenia spowodowanego hałasem i drganiami.

WENTYLACJA

21.Pomieszczenia załogi są wentylowane stosownie do warunków klimatycznych. System wentylacyjny zapewnia ciągły dopływ powietrza o odpowiednich parametrach zawsze, kiedy rybacy znajdują się na statku.

22.Stosowane są takie rozwiązania konstrukcyjne systemu wentylacji lub inne rozwiązania, aby chronić osoby niepalące przed dymem tytoniowym.

23.Statki o długości co najmniej 24 m są wyposażone w system wentylacji pomieszczeń załogi, który jest sterowany w taki sposób, aby jakość powietrza pozostawała zadowalająca i zapewniony był wystarczający ruch powietrza we wszystkich warunkach pogodowych i klimatycznych. System wentylacyjny działa zawsze, gdy rybacy znajdują się na statku.

OGRZEWANIE I KLIMATYZACJA

24.Pomieszczenia załogi są odpowiednio ogrzewane stosownie do warunków klimatycznych.

25.Statki o długości co najmniej 24 m są odpowiednio ogrzewane za pomocą stosownego systemu grzewczego, z wyjątkiem statków rybackich prowadzących połowy wyłącznie w klimacie tropikalnym. System grzewczy dostarcza ciepło w każdych warunkach w zależności od potrzeby i funkcjonuje podczas pobytu lub pracy rybaków na pokładzie oraz wtedy, gdy wymagają tego warunki.

26.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m, z wyjątkiem statków regularnie prowadzących połowy na obszarach, na których warunki klimatyczne i temperatura tego nie wymagają, zapewniona jest klimatyzacja pomieszczeń załogi, mostka kapitańskiego, kabiny radiowej oraz głównej sterowni.

OŚWIETLENIE

27.Wszystkie pomieszczenia załogi posiadają odpowiednie oświetlenie.

28.Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe, poza oświetleniem sztucznym pomieszczenia załogi są oświetlone światłem naturalnym. W przypadku kajut, do których dociera światło naturalne, zapewnia się środki chroniące przed nim.

29.Oprócz normalnego oświetlenia kajuty przy każdej koi znajduje się źródło światła umożliwiające czytanie.

30.W kajutach zapewnione jest oświetlenie awaryjne.

31.Jeżeli statek nie jest wyposażony w awaryjne oświetlenie w mesach, korytarzach i innych miejscach, które są lub mogą być wykorzystywane jako awaryjne drogi ewakuacyjne, wszystkie te przestrzenie posiadają stałe oświetlenie nocne.

32.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m oświetlenie w pomieszczeniach załogi spełnia normy ustanowione przez właściwy organ. W każdej części pomieszczeń załogi, w której możliwe jest swobodne poruszanie się, norma dotycząca takiego oświetlenia umożliwia osobie z normalnym wzrokiem co najmniej czytanie zwykłej gazety w bezchmurny dzień.

KAJUTY

Uwagi ogólne

33.W przypadku gdy konstrukcja, wymiary lub przeznaczenie statku na to pozwalają, kajuty są usytuowane w taki sposób, aby zminimalizować skutki ruchu i przyspieszenia, ale w żadnym wypadku nie znajdują się przed grodzią zderzeniową.

Powierzchnia

34.Liczba osób przypadających na jedną kajutę oraz powierzchnia na jedną osobę, z wyłączeniem przestrzeni zajmowanej przez koje i schowki, jest taka, aby rybacy znajdujący się na statku mieli zapewnioną odpowiednią przestrzeń i komfort, z uwzględnieniem eksploatacji statku.

35.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m, ale nieprzekraczającej 45 m, powierzchnia przypadająca na jedną osobę w kajucie, z wyłączeniem koi i schowków, nie może być mniejsza niż 1,5 metra kwadratowego.

36.W przypadku statków o długości co najmniej 45 m powierzchnia przypadająca na jedną osobę w kajucie, z wyłączeniem koi i schowków, nie może być mniejsza niż 2 metry kwadratowe.

Liczba osób w kajucie

37.O ile przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej, dozwolona liczba osób zajmujących każdą kajutę nie przekracza sześciu.

38.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m dozwolona liczba osób zajmujących każdą kajutę nie może być większa niż cztery. Właściwy organ może dopuścić wyjątki od tego wymogu w szczególnych przypadkach, o ile wielkość, rodzaj lub przeznaczenie statku powoduje, że wymóg ten jest nieuzasadniony lub niewykonalny.

39.O ile przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej, jeżeli jest to możliwe, oficerowie dysponują oddzielną kajutą lub kajutami.

40.O ile to możliwe, w przypadku statków o długości co najmniej 24 m kajuty oficerów są jednoosobowe i w żadnym wypadku nie ma w nich więcej koi niż dwie. Właściwy organ może dopuścić wyjątki od wymogów określonych w niniejszym ustępie w szczególnych przypadkach, o ile wielkość, rodzaj lub przeznaczenie statku powoduje, że wymogi te są nieuzasadnione lub niewykonalne.

Inne

41.Maksymalna liczba osób zakwaterowanych w kajucie musi być w sposób czytelny i trwały oznaczona w takim miejscu kajuty, w którym jest dobrze widoczna.

42.Zapewniane są indywidualne koje o odpowiednich rozmiarach. Materace są wykonane z właściwych materiałów. W każdej koi zapewnione jest oświetlenie miejscowe.

43.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m minimalne wewnętrzne wymiary koi nie są mniejsze niż 198 na 80 centymetrów.

44.Kajuty są rozplanowane i wyposażone w taki sposób, aby zapewnić optymalny komfort osobom z nich korzystającym oraz aby ułatwić utrzymanie porządku. Wyposażenie obejmuje koje, schowki o pojemności wystarczającej do przechowywania odzieży i innych rzeczy osobistych oraz odpowiednią powierzchnię do pisania.

45.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m zapewniony jest stolik do pisania oraz krzesło.

46.Kajuty są usytuowane lub wyposażone w taki sposób, aby w miarę możliwości zapewniać odpowiedni poziom prywatności mężczyznom i kobietom.

MESY

47.Mesy są usytuowane możliwie najbliżej kambuza, ale w żadnym wypadku nie znajdują się przed grodzią zderzeniową.

48.Statki są wyposażone w mesy odpowiednio dostosowane do ich eksploatacji. Jeżeli przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej, mesy są oddzielone, o ile to możliwe, od kajut.

49.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m mesy są oddzielone od kajut.

50.Wymiary i wyposażenie każdej mesy odpowiadają liczbie osób, jaka może z nich korzystać w dowolnym momencie.

51.Statki o długości między pionami (LBP) równej co najmniej 15 m są wyposażone w lodówkę o wystarczającej pojemności i urządzenia do przygotowywania gorących i zimnych napojów; lodówka i urządzenia są cały czas dostępne dla rybaków.

WANNY LUB PRYSZNICE, TOALETY I UMYWALKI

52.Stosownie do eksploatacji statku dla wszystkich osób na pokładzie przewidziane są urządzenia sanitarne, takie jak toalety, umywalki i wanny lub prysznice. Urządzenia te spełniają co najmniej minimalne normy odnoszące się do zdrowia i higieny, jak również uzasadnione normy jakości.

53.Pomieszczenia sanitarne mają właściwości, które uniemożliwiają zanieczyszczenie innych pomieszczeń. Urządzenia sanitarne umożliwiają zachowanie w uzasadnionym stopniu prywatności.

54.Wszyscy rybacy i inne osoby znajdujące się na pokładzie mają dostęp do zimnej i ciepłej wody słodkiej, w ilości umożliwiającej należytą higienę. Właściwy organ może po konsultacji ustanowić minimalną ilość dostępnej wody.

55.Zainstalowane urządzenia sanitarne są wyposażone w wentylację połączoną ze świeżym powietrzem niezależnie od jakiejkolwiek innej części pomieszczeń.

56.Wszystkie powierzchnie w pomieszczeniach sanitarnych są przystosowane do łatwego i skutecznego czyszczenia. Podłogi mają powłokę antypoślizgową.

57.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m rybacy, którzy nie zajmują pomieszczeń wyposażonych w urządzenia sanitarne, mają dostęp do co najmniej jednej wanny lub prysznica, bądź też jednego i drugiego, a także jednej toalety i jednej umywalki na maksymalnie każde cztery osoby.

PRALNIE

58.W razie potrzeby dostępne są urządzenia do prania i suszenia ubrań, biorąc pod uwagę eksploatację statku, w zakresie, w jakim przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej.

59.Na statkach o długości co najmniej 24 m dostępne są odpowiednie urządzenia do prania, suszenia i prasowania ubrań.

60.Na statkach o długości co najmniej 45 m dostępne są odpowiednie urządzenia do prania, suszenia i prasowania ubrań w części oddzielonej od kajut, mes i toalet; pomieszczenia te są odpowiednio wentylowane, ogrzewane i wyposażone w sznurki lub inne środki do suszenia ubrań.

POMIESZCZENIA DLA CHORYCH I RANNYCH RYBAKÓW

61.Jako uzupełnienie wymogów określonych w dyrektywie 92/29/EWG ilekroć zajdzie taka potrzeba, zapewniona jest kabina dla chorego lub rannego rybaka.

62.Zamiast wymogów określonych w art. 2 ust. 3 dyrektywy 92/29/EWG zastosowanie mają następujące postanowienia: statki o pojemności rejestrowej brutto (GRT) wynoszącej 500, na których co najmniej 15 rybaków odbywa rejs trwający ponad trzy dni, oraz statki rybackie o długości co najmniej 45 m, niezależnie od wielkości załogi i czasu trwania rejsu, są wyposażone w oddzielną izbę chorych, w której możliwe jest zapewnienie opieki medycznej. Miejsce takie jest odpowiednio wyposażone i utrzymywane w czystości.

INNE POMIESZCZENIA

63.Zapewnione jest miejsce do wieszania ubrań przeciwsztormowych i innego rodzaju środków ochrony indywidualnej poza kajutami, ale w ich bezpośredniej bliskości.

POŚCIEL, SPRZĘT KUCHENNY I INNE

64.Wszyscy rybacy znajdujący się na pokładzie mają zapewnione odpowiednie przybory do jedzenia, pościel i innego rodzaju bieliznę. Koszt bielizny można jednak odzyskać jako koszt operacyjny, jeżeli tak stanowi układ zbiorowy lub umowa rybaka o pracę.

POMIESZCZENIA REKREACYJNE

65.W przypadku statków o długości co najmniej 24 m wszyscy rybacy znajdujący się na pokładzie mają zapewnione odpowiednie pomieszczenia, sprzęt i usługi rekreacyjne. W stosownych przypadkach do zajęć rekreacyjnych można wykorzystać mesy.

SYSTEMY ŁĄCZNOŚCI

66.Wszyscy rybacy na pokładzie mają dostęp do systemów łączności w stopniu, w jakim jest to możliwe, za rozsądną cenę, nieprzekraczającą pełnego kosztu ponoszonego przez właściciela statku rybackiego.

KAMBUZ I POMIESZCZENIA DO PRZECHOWYWANIA ŻYWNOŚCI

67.Na pokładzie dostępny jest sprzęt służący do gotowania. Jeżeli przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej, sprzęt ten jest umiejscowiony, o ile to możliwe, w oddzielnym kambuzie.

68.Kambuz lub wydzielona część kuchenna, w przypadku gdy brak jest oddzielnej kuchni, mają odpowiedni rozmiar do swojego przeznaczenia, są dobrze oświetlone i wentylowane, a także odpowiednio wyposażone i utrzymywane.

69.Statki o długości co najmniej 24 m są wyposażone w oddzielny kambuz.

70.Butle z butanem lub propanem wykorzystywane do przygotowywania posiłków w kambuzie są przechowywane na otwartym pokładzie oraz w schowku, który chroni je przed zewnętrznymi źródłami ciepła i uderzeniami.

71.Żywność jest przechowywana w miejscu o odpowiedniej pojemności, suchym, chłodnym i dobrze wentylowanym, aby zapobiec zepsuciu zapasów, oraz, o ile przepisy wyraźnie nie stanowią inaczej, w miarę możliwości zapewnione są urządzenia chłodnicze lub inne urządzenia utrzymujące niską temperaturę.

72.Na statkach o długości między pionami (LBP) równej co najmniej 15 m wykorzystuje się magazyny zapasów żywności i urządzenia chłodnicze lub inne urządzenia utrzymujące niską temperaturę.

ŻYWNOŚĆ I WODA PITNA

73.Ilość żywności i wody pitnej odpowiada liczbie rybaków, jak również okresowi i charakterowi rejsu. Ponadto żywność i woda są odpowiednie pod względem wartości odżywczej, jakości, ilości i różnorodności, z uwzględnieniem zarówno wymagań religijnych danych rybaków, jak również zwyczajów kulturowych związanych z żywnością.

74.Właściwy organ może ustanowić wymagania dotyczące minimalnych norm oraz ilości żywności i wody przewożonych na pokładzie.

CZYSTOŚĆ I WARUNKI MIESZKALNE

75.Pomieszczenia załogi utrzymywane są w czystych warunkach nadających się do mieszkania oraz nie służą do przechowywania przedmiotów i zapasów, które nie stanowią własności osobistej ani nie służą bezpieczeństwu lub ratowaniu osób zamieszkujących te pomieszczenia.

76.Kambuz i urządzenia do przechowywania żywności są utrzymywane w warunkach higienicznych.

77.Odpady są przechowywane w zamkniętych, dobrze uszczelnionych pojemnikach i zawsze usuwane z miejsc, w których znajduje się żywność, gdy tylko zajdzie taka potrzeba.

INSPEKCJE PROWADZONE PRZEZ SZYPRA LUB Z JEGO POLECENIA

78.a) W przypadku statków o długości co najmniej 24 m właściwy organ wymaga częstych inspekcji przeprowadzanych przez szypra lub z jego polecenia w celu zapewnienia:

(i) czystych, odpowiednio przystosowanych do mieszkania i bezpiecznych pomieszczeń załogi, które są utrzymywane w dobrym stanie;

(ii) wystarczających zapasów żywności i wody; oraz

(iii) aby kambuz i miejsca oraz sprzęt do przechowywania żywności były utrzymywane w dobrym stanie sanitarnym i technicznym.

b)Wyniki takich inspekcji oraz działania podejmowane, aby wyeliminować wszelkie zidentyfikowane niedociągnięcia, są rejestrowane i udostępniane do wglądu.

ODSTĘPSTWA

79.Właściwy organ może po konsultacji zezwolić na uchylenie przepisów niniejszego załącznika, aby uwzględnić bez dyskryminacji interesy rybaków o odmiennych i odróżniających się zwyczajach religijnych i społecznych, pod warunkiem że uchylenia takie nie będą skutkowały warunkami mniej korzystnymi niż te wynikające z zastosowania niniejszego załącznika.