SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO Czwarte sprawozdanie dotyczące stosowania dyrektywy Rady 93/7/EWG w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego /* COM/2013/0310 final */
SPIS TREŚCI 1........... Wprowadzenie............................................................................................................... 3 2........... Wnioski z trzeciego sprawozdania dotyczącego
stosowania dyrektywy 93/7/EWG (2004–2007) 3 3........... Zmiany, które miały miejsce od
czasu opracowania trzeciego sprawozdania..................... 4 3.1........ Próba kodyfikacji dyrektywy.......................................................................................... 4 3.2........ Grupa robocza ds. zwrotu dóbr
kultury........................................................................... 4 3.3........ Inne inicjatywy w obszarze dóbr
kultury.......................................................................... 5 4........... Stosowanie dyrektywy w latach
2008–2011................................................................... 7 4.1........ Sprawozdania państw
członkowskich dotyczące stosowania dyrektywy........................... 7 4.2........ Ocena stosowania dyrektywy......................................................................................... 8 5........... Kolejny etap................................................................................................................... 9 Załącznik.................................................................................................................................... 10 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU
EUROPEJSKIEGO, RADY I EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO Czwarte sprawozdanie dotyczące
stosowania dyrektywy Rady 93/7/EWG w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych
niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego (Tekst mający znaczenie dla EOG) 1. Wprowadzenie Dyrektywa Rady 93/7/EWG przyjęta w dniu
15 marca 1993 r.[1]
ustanawia mechanizmy współpracy administracyjnej między organami
krajowymi oraz postępowanie sądowe w sprawie zwrotu niektórych dóbr
kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa
członkowskiego. Zgodnie z art. 16 dyrektywy 93/7/EWG (zwanej
dalej „dyrektywą”) państwa członkowskie przekazały Komisji
sprawozdania dotyczące stosowania dyrektywy w latach 2008–2011[2]. Na tej
podstawie Komisja opracowała niniejszy dokument, który jest czwartym
sprawozdaniem z oceny stosowania dyrektywy[3]. Niniejsze sprawozdanie adresowane jest do
Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Społecznego. 2. Wnioski z trzeciego
sprawozdania dotyczącego stosowania dyrektywy 93/7/EWG (2004–2007) W trzecim sprawozdaniu z oceny stosowania
dyrektywy stwierdzono, że dyrektywa jest użytecznym narzędziem
umożliwiającym odzyskanie niektórych dóbr kultury, a tym samym
właściwym instrumentem dla Unii Europejskiej, która wspiera
działania państw członkowskich starających się o
zachowanie ich dziedzictwa kulturowego. W sprawozdaniu wyrażono jednak
także niezadowolenie państw członkowskich związane z
ograniczeniami dyrektywy, a w szczególności z krótkim terminem wniesienia
roszczenia o zwrot. Zgodnie z tym sprawozdaniem współpraca
administracyjna i wymiana informacji uległy poprawie zarówno w
obrębie państw członkowskich (pomiędzy organami
odpowiedzialnymi za kulturę, organami celnymi, policją itp.), jak i
pomiędzy organami odpowiedzialnymi za stosowanie dyrektywy w różnych
państwach członkowskich. W raporcie wskazano jednak, że
współpraca i wymiana informacji pomiędzy państwami członkowskimi
mogą jeszcze zostać usprawnione. Państwa członkowskie
uważały, iż fakt, że dyrektywa była rzadko stosowana
(zarówno gdy chodzi o działania w ramach współpracy administracyjnej,
jak i postępowania przed sądami krajowymi) wynikał ze zbyt
wąskiego zakresu stosowania oraz z narzuconych restrykcyjnych warunków
wniesienia roszczenia o zwrot. W sprawozdaniu Komisja zobowiązała
się do rozważenia ewentualnego przeglądu dyrektywy; pierwszym
krokiem miało być utworzenie grupy roboczej w ramach Komitetu ds.
Wywozu i Zwrotu Dóbr Kultury, w celu dokonania pogłębionej analizy
stosowania dyrektywy. 3. Zmiany, które
miały miejsce od czasu opracowania trzeciego sprawozdania 3.1. Próba
kodyfikacji dyrektywy W 2007 r. w programie Komisji mającym na
celu uproszczenie wspólnotowego dorobku prawnego znalazła się
kodyfikacja dyrektywy 93/7/EWG. Wniosek w sprawie kodyfikacji został
wycofany z tego programu w następstwie orzeczenia Trybunału
Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 6 maja 2008 r. (sprawa C-133/06)[4]. W świetle tego orzeczenia stwierdzono,
że część normatywna wniosku w sprawie kodyfikacji dyrektywy
93/7/EWG zawiera wtórną podstawę prawną[5].
Przeprowadzenie kodyfikacji dyrektywy nie było zatem możliwe,
gdyż przedmiotowy przepis musiał być skreślony, co stanowi
istotną zmianę wykraczającą poza ramy kodyfikacji. 3.2. Grupa
robocza ds. zwrotu dóbr kultury W świetle wniosków z trzeciego
sprawozdania Komisja rozpoczęła niezbędne działania w celu
dokonania przeglądu dyrektywy. Komisja rozpoczęła od utworzenia w
2009 r. grupy roboczej ds. zwrotu dóbr kultury złożonej z
przedstawicieli organów krajowych odpowiedzialnych za stosowanie dyrektywy. Do
zadań grupy należało: (i) określenie najważniejszych
problemów związanych z wdrażaniem dyrektywy, oraz (ii) zaproponowanie
skutecznych i realistycznych rozwiązań w celu ewentualnego
przeglądu dyrektywy. Grupę utworzono w ramach Komitetu ds. Wywozu i
Zwrotu Dóbr Kultury. Grupa ds. zwrotu dóbr kultury stwierdziła
w 2011 r., że w celu zwiększenia skuteczności systemu zwrotu
dóbr kultury sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury” niezbędne jest
przeprowadzenie przeglądu dyrektywy 93/7/EWG. Większość
członków grupy poparła następujące propozycje w odniesieniu
do ewentualnego przeglądu: (i) wydłużenie rocznego terminu na
wniesienie roszczenia o zwrot oraz dwumiesięcznego terminu na sprawdzenie
przez wnioskujące państwo członkowskie charakteru dobra kultury
odnalezionego w innym państwie członkowskim, (ii) wyjaśnienie
niektórych przepisów dyrektywy w celu ułatwienia jej stosowania, np. określenie
wspólnych kryteriów w celu bardziej jednolitej interpretacji pojęcia
„należytej ostrożności i staranności”, które ma wpływ
na rekompensatę dla posiadacza lub (iii) wydłużenie okresów
objętych sprawozdaniami dotyczącymi dyrektywy. Członkowie grupy wyrazili opinie na temat
innych propozycji dotyczących zakresu stosowania dyrektywy, a w
szczególności na temat usunięcia progów dotyczących
wartości lub wieku niektórych kategorii dóbr wymienionych w
załączniku oraz na temat uchylenia załącznika,
nałożenia obowiązku dowiedzenia, iż zachowana została
„należyta ostrożność i staranność” oraz
możliwości wniesienia przez osoby prywatne roszczenia o zwrot. Członkowie grupy uznali także
korzyści płynące ze stosowania instrumentów o charakterze
nielegislacyjnym w celu poprawy współpracy i wymiany informacji
pomiędzy właściwymi organami oraz przyczynienia się w ten
sposób do ułatwienia zwrotu dóbr kultury. Prace grupy roboczej i indywidualny wkład
jej członków były niezwykle ważnym źródłem informacji
na użytek oceny skutków przeglądu dyrektywy 93/7/EWG[6]. Wnioski grupy ds. zwrotu dóbr kultury
zostały przedstawione Komitetowi ds. Wywozu i Zwrotu Dóbr Kultury w czasie
jego 17 posiedzenia w dniu 24 października 2011 r. 3.3. Inne
inicjatywy w obszarze dóbr kultury Zapobieganie nielegalnemu obrotowi dobrami
kultury i zwalczanie go stanowią przedmiot rosnącego zainteresowania
instytucji Unii Europejskiej i państw członkowskich, a także
niektórych organizacji międzynarodowych, takich jak Interpol i UNESCO. Rozporządzenie Rady w sprawie wywozu dóbr
kultury zostało skodyfikowane w 2008 r. (rozporządzenie (WE) nr
116/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r.[7]).
W 2011 r. Komisja przyjęła drugie sprawozdanie dotyczące
stosowania tego rozporządzenia obejmujące lata 2000–2010[8]. W odpowiedzi na wniosek Rady Unii Europejskiej
z 2008 r.[9]
Komisja zleciła przygotowanie badania na temat zapobiegania nielegalnemu
obrotowi dobrami kultury w Unii Europejskiej i zwalczania go. W sprawozdaniu
końcowym z tego badania, z końca 2011 r., wymieniono zawarte w prawie
międzynarodowym i w przepisach Unii Europejskiej narzędzia
zapobiegania nielegalnemu obrotowi dobrami kultury i zwalczania go, a
także przeszkody i trudności napotykane przy ich stosowaniu[10]. Sprawozdanie zawiera szereg zaleceń
odnoszących się do zapobiegania temu obrotowi i zwalczania go.
Znajdują się w nim między innymi zalecenia dotyczące
wprowadzenia systemu współpracy między różnymi organami
administracji i instytucjami zaangażowanymi w zapobieganie nielegalnemu
obrotowi dobrami kultury i zwalczanie go na poziomie europejskim, stworzenia
europejskiego portalu internetowego, wsparcia międzynarodowych konwencji
UNESCO i UNIDROIT[11],
ustanowienia na poziomie Unii obowiązku informowania o internetowych
portalach prowadzących sprzedaż dóbr kultury, ujednolicenia krajowych
zezwoleń na wysyłkę dóbr kultury, stworzenia „paszportu” – karty
umożliwiającej ich swobodny przepływ w Unii lub upowszechnienia
obowiązku prowadzenia policyjnych rejestrów ruchomych dóbr kultury. Zaleca
się w nim również przeprowadzenie przeglądu dyrektywy 93/7/EWG w
celu poprawy jej skuteczności w zakresie zwrotu dóbr kultury i opracowanie
przewodnika dobrych praktyk w tym obszarze. W świetle wymienionego sprawozdania i
innych prac w tej dziedzinie Rada Unii Europejskiej na posiedzeniu w dniach 13
i 14 grudnia 2011 r. skierowała do Komisji i do państw
członkowskich zalecenia dotyczące nielegalnego obrotu dobrami
kultury. Komisja została w szczególności wezwana do wspierania
działań państw członkowskich w zakresie skutecznej ochrony
dóbr kultury w celu zapobiegania nielegalnemu obrotowi i zwalczania go, oraz w
razie potrzeby prowadzenia dodatkowych działań[12]. W ramach europejskiego planu działań
na rzecz kultury i planu prac na rzecz kultury w latach 2008–2010, grupa
ekspertów z poszczególnych państw (otwarta metoda koordynacji)
zajęła się kwestią poprawy obiegu dzieł sztuki
(wzajemnego udostępniania zbiorów). Jedna z podgrup grupy
działającej w ramach otwartej metody koordynacji zajmująca
się zapobieganiem kradzieży i nielegalnemu obrotowi oraz
należytą ostrożnością i starannością
zaleciła określenie podstawowych wymogów odnoszących się do
należytej ostrożności i staranności[13]. Przyjęty przez Radę drugi plan prac
w dziedzinie kultury na lata 2011–2014[14] obejmuje trzy główne inicjatywy odnoszące
się do dóbr kultury. Po pierwsze, utworzenie grupy ekspertów, której
zadaniem będzie opracowanie zestawu narzędzi obejmującego
wytyczne w odniesieniu do dobrych praktyk oraz kodeksu postępowania w
odniesieniu do należytej ostrożności i staranności w
kontekście zwalczania nielegalnego handlu dobrami kultury i ich
kradzieży. W tym kontekście należy zauważyć, że
Rada Unii Europejskiej na posiedzeniu w dniach 13 i 14 grudnia 2011 r.
zaleciła, aby kompetentne zainteresowane strony uczestniczyły w
tworzeniu tej grupy ekspertów. Po drugie, zbadanie przez grupę ekspertów
krajowych, utworzoną w ramach otwartej metody koordynacji, sposobów uproszczenia
procedur wypożyczania dzieł sztuki w obrębie Unii Europejskiej[15]. Po trzecie, przeprowadzenie analizy systemów
szacowania wartości dzieł sztuki na użytek gwarancji
państwowych, ubezpieczeń i współodpowiedzialności. Komisja przyjęła ponadto w 2010 r.
wniosek w sprawie przekształcenia rozporządzenia (WE) nr 44/2001
w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz
ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. We wniosku
określono kompetencję sądów miejsca, w którym znajduje się
dany obiekt, w odniesieniu do powództwa cywilnego dotyczącego prawa
rzeczowego lub majątku ruchomego. Określenie sądu
właściwego w odniesieniu do majątku ruchomego w ogólności
ma również zastosowanie do działań mających na celu
odzyskanie dóbr kultury przez ich właścicieli. Nowe
rozporządzenie przyczyni się do zwiększenia ochrony dóbr kultury[16]. 4. Stosowanie dyrektywy w
latach 2008–2011 4.1. Sprawozdania
państw członkowskich dotyczące stosowania dyrektywy Państwa członkowskie wskazują,
że z oczywistych względów nie dysponują one informacjami o
wszystkich dobrach kultury, które zostały niezgodnie z prawem wyprowadzone
z ich terytorium[17].
Trudno jest zatem stwierdzić czy liczba nielegalnie wyprowadzonych
obiektów wzrosła czy spadła. W sprawozdaniach krajowych stwierdzono: ·
rzadkie stosowanie dyrektywy, a w
szczególności roszczenia o zwrot (zob. tabela w załączniku[18]). Państwa członkowskie
uzasadniają niewielką liczbę przypadków stosowania dyrektywy jej
ograniczonym zakresem prawnym, w szczególności ze względu na
kategorie wymienione w załączniku, a także na krótki termin
wniesienia roszczenia o zwrot i trudności w jednolitym stosowaniu przez
sędziów krajowych art. 9 w odniesieniu do rekompensaty dla posiadacza w
przypadku zwrotu obiektu. Niektóre państwa członkowskie jako
przyczynę przywołują także koszt finansowy związany z roszczeniem
o zwrot lub trudności w określeniu sądu właściwego w
innym państwie członkowskim; ·
stopniową poprawę współpracy
administracyjnej i w zakresie wymiany informacji pomiędzy organami
centralnymi państw członkowskich, którą należy
kontynuować w celu lepszego stosowania dyrektywy. Większość państw
członkowskich uważa, że współpraca i wymiana informacji z
organami innych państw członkowskich przebiega dobrze. Niemniej
Belgia, Bułgaria, Republika Czeska, Niemcy i Zjednoczone Królestwo,
uważają, że współpraca i wymiana informacji nie są
wystarczające. Przykładowo organy podkreślają znaczenie
dysponowania odpowiednimi narzędziami, które umożliwiają
wnoszenie wniosków o poszukiwanie zaginionych przedmiotów, lub
możliwości używania różnych języków roboczych w ramach
kontaktów pomiędzy tymi organami; ·
konieczność przeglądu dyrektywy. Państwa członkowskie
uważają, że dyrektywa powinna stać się skuteczniejszym
instrumentem uzyskiwania zwrotu dóbr kultury sklasyfikowanych jako „narodowe
dobra kultury”, które niezgodnie z prawem wyprowadzono z ich terytorium od 1993
r. Dlatego też popierają propozycję grupy roboczej ds. zwrotu
dóbr kultury dotyczącą przeglądu obowiązujących
przepisów. Ponadto Bułgaria i Włochy zwracają
uwagę na problematykę związaną z nielegalnym obrotem
zabytkami archeologicznymi pochodzącymi z nielegalnych wykopalisk ze
względu na trudności z wykazaniem pochodzenia tych zabytków i
datą ich nielegalnego wyprowadzenia. Te państwa członkowskie
zwracają się z wnioskiem by przy przeglądzie dyrektywy
znaleziono rozwiązanie tego problemu. Państwa członkowskie potwierdzają
ponadto, że przepisy krajowe stanowiące transpozycję dyrektywy
powinny być stosowane w sposób priorytetowy. Obecnie restrykcyjne warunki
zawarte w dyrektywie wymagają systematycznego odwoływania się do
umów międzynarodowych lub postępowania karnego w celu odzyskania dóbr
kultury[19]. 4.2. Ocena
stosowania dyrektywy Na podstawie informacji przekazanych przez
centralne organy państw członkowskich Komisja wymieniła w
załączniku przypadki zastosowania art. 4 i 5 dyrektywy. Dane te nie
zawsze są jednak spójne i mogą okazać się niepełne. Najczęściej prowadzone przez organy
krajowe działania w zakresie współpracy administracyjnej obejmują
poszukiwanie dóbr kultury nielegalnie wyprowadzonych z ich terytorium i powiadamianie
o odnalezieniu dobra kultury. Niektóre państwa członkowskie, w tym
Niemcy, Irlandia, Węgry, Łotwa, Austria, Niderlandy, Polska i Rumunia
zgłosiły ponadto podjęcie środków w celu sprawdzenia
charakteru obiektu, w celu zachowania go lub uniknięcia poddania go
procedurze zwrotu. Informacje przekazane przez państwa
członkowskie dotyczą również przypadków zwrotu dóbr kultury, do
których doprowadzono w wyniku negocjacji między organami krajowymi.
Zwrotów przeprowadzonych polubownie jest więcej niż uzyskanych drogą
sądową; zostały one wymienione w załączniku. Sprawozdania krajowe zawierają także
informacje o złożeniu sześciu wniosków dotyczących zwrotu,
z których jeden został odrzucony. Niektóre organy krajowe odpowiedzialne
za stosowanie dyrektywy wskazały, że nie dysponują informacjami
dotyczącymi postępowań sądowych w sprawie zwrotu. Wiele państw członkowskich, w tym
Belgia, Bułgaria, Włochy, Węgry, Polska i Finlandia,
wykazało ograniczenia dyrektywy w zakresie uzyskania zwrotu dóbr,
zwłaszcza z powodu progów wartości mających zastosowanie do
niektórych narodowych dóbr kultury oraz rocznego terminu na wniesienie
roszczenia o zwrot. Podkreślają one także problematykę
związaną z uzyskaniem zwrotu zabytków archeologicznych pochodzących
z nielegalnych wykopalisk ze względu na trudności z wykazaniem
pochodzenia tych zabytków i daty ich nielegalnego wyprowadzenia (Bułgaria
i Włochy). W sprawozdaniach krajowych podkreślono
także znaczenie dobrej współpracy i wymiany informacji między
wszystkimi właściwymi organami, a w szczególności między
organami centralnymi odpowiedzialnymi za stosowanie dyrektywy. Stwierdza
się w nich, że współpraca administracyjna między organami
centralnymi państw członkowskich uległa poprawie, ale jest
mało ustrukturyzowana i napotyka trudności związane z
barierą językową. W sprawozdaniach wskazano także braki w
zakresie wymiany informacji między właściwymi organami, które
zmniejszają skuteczność współpracy. 5. Kolejny etap Nielegalny obrót dobrami kultury jest
plagą, która dotyka państwa Unii Europejskiej. Rada Unii Europejskiej
wezwała Komisję do wsparcia państw członkowskich w
zapobieganiu nielegalnemu obrotowi dobrami kultury i zwalczaniu go. Proces przeglądu dyrektywy 93/7/EWG
rozpoczęto w 2009 r. Związane z tym projektem konsultacje
społeczne zakończono w dniu 5 marca 2012 r.[20] Przegląd dyrektywy 93/7/EWG stanowi
okazję do zwiększenia możliwości uzyskania zwrotu dóbr
kultury sklasyfikowanych jako „narodowe dobra kultury” wyprowadzonych
niezgodnie z prawem z terytorium państwa członkowskiego od 1993 r. W tym kontekście Komisja prowadzi
również analizę tego, w jaki sposób ułatwić
współpracę administracyjną oraz konsultacje pomiędzy
organami realizującymi zadania przewidziane w dyrektywie. xxx Komisja zwraca się do Parlamentu
Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego o
zapoznanie się z niniejszym sprawozdaniem.
Załącznik Tabele zwrotów przeprowadzonych polubownie,
w wyniku działań w zakresie współpracy administracyjnej i
roszczeń o zwrot w latach 2008–2011[21] ·
Zestawienie zwrotów przeprowadzonych polubownie Rok || Państwo dokonujące zwrotu || Państwo wnioskujące o zwrot || Wynik 2008 || Niemcy || Republika Czeska || 1 drewniany posąg piety (Močidlec) 2008 || Niemcy || Republika Czeska || 4 drewniane posągi Ojców Kościoła (Semín) 2008 || Niemcy || Republika Czeska || 1 drewniany posąg anioła (Klokočka) 2008 || Hiszpania || Szwecja || Zabytki archeologiczne 2009 || Niemcy || Republika Czeska || 1 drewniany posąg anioła, alegoria miłości (Česká Skalice) 2009 || Niemcy || Republika Czeska || 1 drewniana rzeźba anioła (Hnevceves) 2009 || Austria || Republika Czeska || 1 drewniany posąg Św. Jana Nepomucena (Přistoupim) 2009 || Słowenia || Włochy || Księga Gorzanisa 2009 || Austria || Republika Czeska || 1 obraz Św. Anny (Noutonice) pochodzący z kościoła 2009 || Niemcy || Grecja || 90 zabytkowych przedmiotów 2010 || Niderlandy || Republika Czeska || Posągi aniołów (Hněvotín) (2) 2010 || Niemcy || Republika Czeska || 1 drewniany posąg Św. Mikołaja (Libníč) 2010 || Austria || Bułgaria || Monety z wykopalisk archeologicznych 2010 || Szwecja || Łotwa || Obrazy 2010 || Francja || Hiszpania || Obraz na płótnie 2011 || Republika Czeska || Austria || Drewniana rzeźba „Chrystus Zbawiciel” 2011 || Zjednoczone Królestwo || Grecja || 6 ikon 2011 || Estonia || Łotwa || 3 ikony 2011 || Zjednoczone Królestwo || Włochy || 2 manuskrypty z XIV i XV w. i mszał z XIV w. 2011 || Niemcy || Austria || Kolekcja manuskryptów 2011 || Niemcy || Włochy || Manuskrypt 2011 || Francja || Niemcy || 2 rzeźby ·
Wnioski o poszukiwanie przedmiotów (art. 4 pkt 1
dyrektywy 93/7/EWG) Rok || Państwo wnioskujące || Państwo, do którego wniosek jest kierowany || Wynik || Bułgaria || Belgia || Przedmioty nie zostały odnalezione || Włochy Belgia || Niemcy (6) || Przedmioty odnalezione (2) || Niemcy || Austria || Przedmiot nie został odnaleziony 2010 || Węgry Francja Grecja Republika Czeska || Włochy || Sprawa w toku (obraz) Sprawa w toku (archiwa) Sprawa w toku (stare monety) Sprawa w toku (posąg) 2008 || Litwa || Austria || Przedmiot odnaleziony (procedura w toku) 2008 2010 || Belgia Zjednoczone Królestwo || Królestwo Niderlandów || Przedmioty odnalezione (przedmioty kościelne) Przedmioty odnalezione (zabytki archeologiczne) 2008-2011 || Niemcy Bułgaria || Austria || (7) Część przedmiotów została odnaleziona (2) Przedmioty odnalezione i zwrócone (monety z wykopalisk archeologicznych) 2008-2011 || Austria || Niemcy (3) || Przedmioty odnalezione 2008-2011 || Belgia Bułgaria Republika Czeska Niemcy Francja Węgry Austria Portugalia Rumunia Słowacja Finlandia || Grecja || Przedmioty nie zostały odnalezione || Bułgaria || Polska || Sprawa w toku || Polska || Niemcy || Przedmioty nie zostały odnalezione || Bułgaria || Rumunia || Przedmioty nie zostały odnalezione || Włochy (1) Węgry (3) Republika Czeska (1) || Zjednoczone Królestwo (5) || Przedmioty odnalezione 1 przedmiot odnaleziony, 2 przedmioty nie zostały odnalezione Przedmiot nie został odnaleziony 2008-2011 || Grecja || Wszystkie państwa członkowskie (39 przypadków) || Przedmioty nie zostały odnalezione ·
Powiadomienia o odnalezieniu przedmiotów (art. 4
pkt 2 dyrektywy 93/7/EWG) Rok || Państwo powiadamiające || Państwo powiadomione || Wynik || Niemcy (5) || Francja Bułgaria Włochy Hiszpania Dania || Wynik pozytywny (2 rzeźby zostały zwrócone) Nie podjęto działań Wynik pozytywny (waza została zwrócona) Nie podjęto działań Nie podjęto działań 2011 || Węgry Grecja Hiszpania || Włochy || Nie podjęto działań (waza z Pouilles) Procedura zwrotu w toku (przedmioty liturgiczne) Wynik pozytywny (zwrócono obiekty artystyczne i zabytkowe książki) || Włochy || Francja || Wynik pozytywny (zwrócono obraz) || Estonia || Łotwa || Wynik pozytywny (zwrócono 3 ikony) 2010 2011 2010 || Królestwo Niderlandów || Francja Francja Zjednoczone Królestwo || Procedura zwrotu w toku (posąg) Nie podjęto działań (archiwa) Nie podjęto działań (zabytki archeologiczne) || Słowenia || Austria || Zgłoszony przedmiot nie został zidentyfikowany przez Austrię || Niemcy Francja || Polska || Wynik pozytywny (zwrócono rzeźbę) Zapewniono pomoc w celu ochrony obiektów (10 przedmiotów) || Finlandia || Francja || Nie podjęto działań ·
Wnioski dotyczące zwrotu (art. 5 dyrektywy
93/7/EWG) Rok || Państwo wnioskujące || Państwo, do którego wniosek jest kierowany || Przedmiot 2008 || Republika Czeska || Austria || 4 drewniane posągi świętych i 2 relikwiarze (procedura została anulowana) 2008 || Włochy || Niemcy || Hełm z brązu (wniosek został odrzucony) 2009 || Republika Czeska || Niderlandy || Posąg Św. Anny (sprawa w toku) 2009 || Litwa || Austria || Rzeźba „Chrystus Zmartwychwstały” (sprawa w toku) 2010 || Republika Czeska || Austria || 2 posągi (sprawa w toku) 10 posągów (zostały zwrócone) 2011 || Republika Czeska || Austria || 1 posąg Św. Jana Nepomucena (Čímyšl) [1] Dyrektywa
Rady 93/7/EWG z dnia 15 marca 1993 r. w sprawie zwrotu dóbr kultury
wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium państwa
członkowskiego (Dz.U. L 74 z 27.3.1993, s. 74) zmieniona
dyrektywą 96/100/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lutego 1997 r.
(Dz.U. L 60 z 1.3.1997, s. 59) i dyrektywą 2001/38/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 5 czerwca 2001 r. (Dz.U. L 187 z 10.7.2001,
s. 43). [2] Komisja
otrzymała sprawozdania od 22 państw członkowskich. [3] Pierwsze
sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące wykonania
rozporządzenia Rady (EWG) nr 3911/92 w sprawie wywozu dóbr kultury oraz
dyrektywy Rady 93/7/EWG w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie
z prawem z terytorium państwa członkowskiego, COM(2000) 325 final z 25
maja 2000 r.
Drugie sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stosowania dyrektywy Rady 93/7/EWG
w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium
państwa członkowskiego, COM(2005) 675 final z 21 grudnia 2005 r.
Trzecie sprawozdanie Komisji dla Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego
Komitetu Ekonomiczno-Społecznego dotyczące stosowania dyrektywy Rady 93/7/EWG
w sprawie zwrotu dóbr kultury wyprowadzonych niezgodnie z prawem z terytorium
państwa członkowskiego, COM(2009) 408 final z 30 lipca 2009 r. [4] Zob.
orzeczenie z dnia 6 maja 2008 r., Parlament Europejski przeciwko Radzie Unii
Europejskiej, sprawa C-133/06, Rec. 2008, s. I-03189, dostępne na stronie
internetowej: http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:62006CJ0133:PL:HTML [5] Przepis
dyrektywy zgodnie z którym Rada, stanowiąc na wniosek Komisji, co trzy
lata bada i, w miarę potrzeby, uaktualnia kwoty określone
w załączniku do dyrektywy. [6] Dokumentacja
ta nie została podana do wiadomości publicznej. [7] Dz.U. L 39
z 10.2.2009, s. 1. [8] Sprawozdanie
Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady i Europejskiego Komitetu
Ekonomiczno-Społecznego z wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 116/2009
z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie wywozu dóbr kultury, COM(2011) 382 final z 27
czerwca 2011 r. [9] Konkluzje
Rady w odniesieniu do zapobiegania nielegalnemu obrotowi dobrami kultury i
zwalczania go, Bruksela, 27 i 28 listopada 2008 r., http://www.ue2008.fr/webdav/site/PFUE/shared/import/1127_JAI/Conclusions/Conseil_JAI_Conclusions_Trafic_illicite_biens_culturels_FR.pdf [10] „Etude sur
la prévention et la lutte contre le trafic illicite des biens culturels dans
l’Union européenne” (badanie na temat zapobiegania nielegalnemu obrotowi
dobrami kultury w Unii Europejskiej i zwalczania go), badanie zrealizowane
przez Centre d'Étude sur la Coopération Juridique Internationale
CECOJI-CNRS-UMR 6224 Francja. Badanie dostępne jest w językach
francuskim i angielskim na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/home-affairs/doc_centre/crime/docs/Report%20Trafficking%20in%20cultural%20goods%20EN.pdf#zoom [11] Konwencja
UNESCO z 1970 r. dotycząca środków zmierzających do zakazu
nielegalnego przywozu, wywozu i przenoszenia własności dóbr kultury i
zapobiegania im oraz konwencja UNIDROIT z 1995 r. o skradzionych lub
nielegalnie wywiezionych dobrach kultury. [12] Konkluzje
Rady Unii Europejskiej w sprawie zapobiegania nielegalnemu obrotowi dobrami
kultury i zwalczania tego obrotu, Bruksela, 13 i 14 grudnia 2011 r., Rada Unii
Europejskiej,
http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/fr/jha/126867.pdf [13] http://ec.europa.eu/culture/our-policy-development/working-group-on-museum-activities_en.htm [14] Konkluzje Rady i przedstawicieli rządów
państw członkowskich zebranych w Radzie w sprawie planu prac w
dziedzinie kultury na lata 2011–2014, JOUE C325, 2.12.2010, s.1.
http://ec.europa.eu/culture/our-policy-development/european-agenda_fr.htm [15] Z pracami
grupy można zapoznać się na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/culture/our-policy-development/policy-documents/omc-working-groups_en.htm
[16] Rozporządzenie
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w
sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich
wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. L 351 z 20.12.2012, s.1). [17] Republika
Czeska podała jednak przybliżoną liczbę wyprowadzonych
nielegalnie obiektów, które zostały odnalezione w innych państwach
członkowskich (189 od 1995 r.) oraz odnalezionych na jej terytorium dóbr o
nielegalnym pochodzeniu (243 od 1995 r.). Także Włochy
przekazały informacje o nielegalnie wyprowadzonych obiektach (10 372
między 2008 i 2011 r.). Dane te uzyskano na podstawie ustaleń policji
zajmującej się ochroną dziedzictwa. W znacznej mierze były
to obiekty archeologiczne pochodzące z nielegalnych wykopalisk. Węgry
szacują, że liczba nielegalnie wyprowadzonych obiektów wynosi
kilkaset obiektów rocznie. Według policji rumuńskiej z terytorium
kraju nielegalnie wyprowadzono 11 530 dóbr kultury (w tym 11 300 obiektów
archeologicznych); Grecja zgłosiła nielegalne wyprowadzenie 274 ikon,
44 elementów architektury rzymskiej, bizantyjskiej lub postbizantyjskiej), 1
obrazu z XX w., 5 waz (klasycznych i z epoki rzymskiej), 8 monet i 23 obiektów
liturgicznych. To państwo członkowskie stwierdziło znaczny
wzrost liczby skradzionych ikon postbizantyjskich. [18] W celu
uzyskania porównywalnych danych Komisja przekazała organom centralnym
odpowiedzialnym za stosowanie dyrektywy kwestionariusz podobny do
kwestionariusza wykorzystywanego przy przygotowywaniu poprzednich
sprawozdań. Aby ułatwić gromadzenie wiarygodnych danych, system
stosowania kwestionariuszy zostanie zmieniony. [19] W tym
kontekście Bułgaria i Polska informują, że uzyskały
zwrot obiektów w oparciu o konwencję UNESCO, a Rumunia informuje o 235
obiektach odzyskanych w oparciu o konwencję UNIDROIT. [20] http://ec.europa.eu/culture/news/201112-consultation_fr.htm [21] Źródło:
sprawozdania krajowe dotyczące stosowania dyrektywy. Tabele te
zostały sprawdzone przez centralne organy odpowiedzialne za stosowanie
dyrektywy 93/7/EWG. Niektóre dane nie zostały jednak potwierdzone przez
obydwa zainteresowane państwa członkowskie. Procedury związane z
poszczególnymi zwrotami mogą być ujęte w kilku tabelach.