WPROWADZENIE

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mają zasadniczy wpływ na kształt gospodarki Europy, stanowiąc 99 % działających w niej firm, z czego 92 % to mikroprzedsiębiorstwa[1]. Zapewniają więcej niż dwie trzecie miejsc pracy w sektorze prywatnym i mają podstawowe znaczenie dla wzrostu gospodarczego. Mają istotne znaczenie w gospodarce europejskiej jako pracodawcy i źródła innowacji. Komisja angażuje się we wspieranie ich rozwoju, w szczególności poprzez program Small Business Act, promujący zasadę „najpierw myśl na małą skalę”, oraz m.in. poprzez ułatwianie dostępu do finansowania UE. Realizowany przez Komisję program inteligentnych regulacji także ma na celu wspomaganie małych przedsiębiorstw poprzez minimalizację ciążącego na nich obciążenia regulacyjnego przepisów uważanych za konieczne na poziomie UE.

W unijnej strategii na rzecz wzrostu gospodarczego „Europa 2020” podkreślono znaczenie poprawy środowiska biznesu, w tym inteligentnych regulacji, dla uczynienia z przedsiębiorstw europejskich bardziej konkurencyjnymi w skali światowej. Kryzys finansowy ma jednak poważne skutki dla wielu spośród najmniejszych przedsiębiorstw w gospodarce UE. Dlatego też konieczne jest umożliwienie mikroprzedsiębiorstwom realizację ich globalnych celów bez obarczania ich zbędnymi regulacjami. Komisja ma świadomość, że największe koszty zgodności z regulacjami ponoszą właśnie najmniejsze firmy[2]. Dla mniejszego przedsiębiorstwa przestrzeganie przepisów wprowadzanych na poziomie regionalnym, krajowym lub europejskim zawsze będzie bardziej uciążliwe.

W niniejszym dokumencie przedstawia się możliwości pójścia o krok dalej w realizacji koncepcji „najpierw myśl na małą skalę”, tak by osiągnąć szybkie wyniki. Przedstawia się w nim kierunki działań Komisji zmierzających do powszechniejszego stosowania zwolnień lub specjalnych ułatwień w systemie prawnym dla MŚP lub mikroprzedsiębiorstw. Wyjaśnia się również, jak ten cel będzie realizowany w trakcie procesu legislacyjnego i wdrożenia.

Regulacje jako część współczesnego życia gospodarczego są niezbędne. Chronią obywateli i pracowników przed zagrożeniami dla bezpieczeństwa, a środowisko przed zanieczyszczeniami. Są instrumentem, przy pomocy którego osiąga się cele polityki publicznej. Stały rozwój rynku wewnętrznego UE przynosi wiele nowych możliwości dla przedsiębiorstw niezależnie od ich wielkości, ale jego funkcjonowanie wymaga również minimum regulacji.

Komisja z zadowoleniem przyjmuje zainteresowanie Rady Europejskiej tą kwestią i oczekuje na informacje zwrotne dotyczące niniejszego sprawozdania ze strony Parlamentu Europejskiego, Rady i innych zainteresowanych stron, co pomoże w kontynuacji tych ważnych prac. Komisja ma również nadzieję, że Parlament Europejski i Rada okażą silne poparcie dla jej wniosku ustawodawczego zmierzającego do utrzymania kosztów regulacyjnych ponoszonych przez MŚP, a zwłaszcza mikroprzedsiębiorstwa, na minimalnym poziomie.

Komisja będzie również nadal współpracować z państwami członkowskimi, pomagając im w minimalizowaniu obciążenia regulacyjnego oraz eliminacji nadmiernie rygorystycznego wdrażania przepisów UE.

CO ZROBIONO

Komisja podejmuje działania mające na celu przygotowanie przyjaznych dla MŚP wniosków ustawodawczych, np. zwalniających mikroprzedsiębiorstwa ze zbędnych wymogów prawnych zawartych w dyrektywach dotyczących rachunkowości. Komisja jest w pełni zdecydowana dokonywać ocen wpływu nowych lub zmienionych przepisów odnoszących się do MŚP z zastosowaniem swojego dobrze rozwiniętego procesu oceny skutków. Ponadto regularnie sprawdza, czy przepisy przynoszą zamierzone efekty. Wdrażając program Small Business Act[3] i Akt o jednolitym rynku[4], podejmuje kroki zmierzające do ułatwienia MŚP dostępu do finansowania, który w obecnej kryzysowej sytuacji jest jednym z największych trapiących je problemów. Podejmuje się szeroko zakrojone środki upraszczające, mające zwiększyć uczestnictwo MŚP w programach finansowanych przez UE. W najnowszym wniosku Komisji dotyczącym polityki spójności wprowadzono np. podstawowy zbiór wspólnych zasad dotyczących pięciu właściwych funduszy[5], w tym uproszczoną metodę zwrotu kosztów, co znacząco uprości warunki dostępu MŚP do funduszy UE.

W celu udoskonalenia obowiązujących przepisów Komisja podjęła działania w dwóch kierunkach. Po pierwsze, rozbudowany program upraszczania, mający na celu ulepszenie, aktualizację i ujednolicenie prawa UE: przyjęto ok. 200 wniosków zapewniających istotne korzyści przedsiębiorstwom. Po drugie, program zmniejszenia obciążeń administracyjnych: Komisja przedstawiła wnioski prowadzące do ograniczenia takich obciążeń o 33%, co wykracza znacznie poza docelowy poziom 25 %. Współustawodawca przyjął wnioski umożliwiające ograniczenie o 22 %. Państwa członkowskie zaczęły wdrażać niektóre z tych środków.

Grupa Wysokiego Szczebla Niezależnych Partnerów ds. Obciążeń Administracyjnych pod przewodnictwem dr. E. Stoibera przygotowuje sprawozdanie dotyczące najlepszych praktyk państw członkowskich w zakresie wdrażania prawa UE w najmniej uciążliwy sposób. Więcej informacji o wynikach tych prac można znaleźć w komunikacie w sprawie inteligentnych regulacji[6].

DALSZY NACISK NA KONIECZNOść PRZESTRZEGANIA ZASADY „NAJPIERW MYśL NA MAłą SKALę” PODCZAS PRZYGOTOWYWANIA NOWYCH WNIOSKÓW

Na wniosek przewodniczącego Barroso, życzliwie przyjęty w czerwcu 2011 r. przez Radę Europejską, Komisja rozpoczęła przegląd wspólnotowego dorobku prawnego w celu wdrożenia zasady „najpierw myśl na małą skalę” i określenia możliwości dalszych zwolnień lub ograniczenia obciążeń dla MŚP, a w szczególności mikroprzedsiębiorstw.

Przegląd wspólnotowego dorobku prawnego jest prowadzony, lecz zaangażowanie MŚP jako zainteresowanych podmiotów ma zasadnicze znaczenie dla określenia kroków, które mogą doprowadzić do rzeczywistych zmian. Udział MŚP i mikroprzedsiębiorstw powinien być jeszcze większy, gdyż wyrażają one obawy dotyczące zwolnień mogących prowadzić do pogorszenia ich sytuacji. Z tego względu ustanawia się lepsze i bardziej precyzyjne mechanizmy konsultacji z MŚP i mikroprzedsiębiorstwami.

Wstępne wyniki przeglądu pokazują, że trudno jest określić w ogólny sposób jasne kryteria określania wymogów prawnych, z których można zwolnić mikroprzedsiębiorstwa. MŚP i ich przedstawiciele są świadomi tego, że MŚP nie mogą oczekiwać, że stoją ponad prawem. Do MŚP i mikroprzedsiębiorstw będzie nadal stosować się wiele przepisów, dotyczących podstawowych obowiązków w zakresie polityki publicznej, np. normy bezpieczeństwa produktów, nieodzowne w handlu na całym jednolitym rynku. Zwolnienia lub mniej rygorystyczne przepisy w odniesieniu do małych przedsiębiorstw nie osłabią nadrzędnych celów politycznych, do których dąży się przy pomocy właściwych regulacji, np. w dziedzinie zdrowia i bezpieczeństwa publicznego, przepisów BHP, bezpieczeństwa żywności czy też ochrony środowiska. Celem tych ułatwień powinno być zmniejszenie nieproporcjonalnie dużego obciążenia powstającego w drodze do osiągnięcia tych celów. Są przykłady na to, że zmniejszenie obciążenia dla mniejszych operatorów na rynku, samo w sobie atrakcyjne, może ewentualnie prowadzić do negatywnych skutków, które mogłyby przewyższyć wszelkie korzyści. W takich przypadkach podczas planowania całego instrumentu priorytetowo należy traktować kwestię skutków dla mniejszych operatorów rynku. Podstawowym aspektem jest zastosowanie zasady „najpierw myśl na małą skalę”, aby uniknąć niepotrzebnych obciążeń dla MŚP.

Niemała część kosztów wynika z konieczności wypełniania i prowadzenia dokumentacji i rejestrów lub wykazywania zgodności w przypadku kontroli. Takie koszty można wyeliminować w całości lub w części, a często obniżyć je dla małych przedsiębiorstw. W przypadku przepisów skupiających się na procesach, takich jak np. dotyczących norm higieny, obowiązku przyjmowania zwrotu lub podobnych przepisów, Komisja pracuje nad przygotowaniem odpowiednio dostosowanych podejść, które są prostsze i nie zmuszają przedsiębiorców do studiowania długich zbiorów zasad w poszukiwaniu części, które ich dotyczą.

Przykłady wstępnych wyników prowadzonego przeglądu przedstawiono w niewyczerpujących wykazach zawartych w załącznikach 1 i 2.

W ramach przeglądu określono szeroki wachlarz przepisów już ustanawiających zwolnienia. Należy dokonać rozróżnienia między różnymi przypadkami. W niektórych przypadkach MŚP są całkowicie wyłączone z zakresu stosowania przepisów. W innych z kolei przepisy prawne stosuje się do MŚP, ale dopuszczalna są wyjątki w zależności od wielkości przedsiębiorstwa. W jeszcze innych przypadkach z kolei przepisy stosuje się do MŚP, ale przewiduje się wobec nich mniej rygorystyczne wymogi.

Ogólnym celem jest stosowanie zwolnień wobec małych przedsiębiorstw, lecz zwolnienia takie są określane na zasadzie jednostkowych przypadków w oparciu o różne progi, które uwzględniają w pełni specyfikę danego sektora i ogólne cele przepisów.

Przepisy wyłączające małe przedsiębiorstwa z swojego zakresu zastosowania

W niektórych przypadkach małe przedsiębiorstwa nie są objęte przepisami UE, na przykład w przypadku stosowania zasady de minimis .

Zwolnienia już stosowane lub przewidziane w przepisach UE:

- Zwolnienia częściowe : np. statki rybackie o długości mniejszej niż 15 m, które operują wyłącznie na wodach terytorialnych, mogą być zwolnione z obowiązku posiadania satelitarnego systemu monitorowania statków; mikroprzedsiębiorstwa zwalnia się z obowiązku instalacji tachografów w ciężarówkach podróżujących na ograniczone odległości.

- Przedłużone okresy przejściowe : np. dopuszczenie w przypadku MŚP dłuższego okresu adaptacji, w którym w miejscu pracy mają zostać zainstalowane znaki BHP; oraz przejściowy okres dwóch lat, w którym MŚP z sektora budowlanego mogą dostosować się do przepisów w zakresie użytkowania sprzętu roboczego.

- Zwolnienia tymczasowe : mikroprzedsiębiorstwa zwalnia się na czas ograniczony z niektórych wymogów określonych przepisami, czego przykładem jest tymczasowe zwolnienie samozatrudnionych osób wykonujących czynności w trasie w zakresie transportu drogowego, które były zwolnione z wymogów dyrektyw dotyczących organizacji czasu pracy do marca 2009 r.

Dostosowane przepisy:

- W niektórych dziedzinach wymogi dotyczące największych i najmniejszych przedsiębiorstw nie powinny być takie same. Dlatego też Komisja, zgodnie z życzeniami zainteresowanych stron, przygotowuje przepisy z zakresu prawa o rachunkowości, które jasno rozróżnią zobowiązania dotyczące każdej z kategorii przedsiębiorstw (duże, średnie, małe i mikroprzedsiębiorstwa). Kolejnym przykładem jest trwająca reforma przepisów UE dotyczących ochrony danych, w ramach której bada się możliwości zmniejszenia obciążenia wynikającego z przepisów wobec mikroprzedsiębiorstw i MŚP poprzez wprowadzenie tam, gdzie to tylko możliwe, mniej rygorystycznych wymogów, bez uszczerbku dla ochrony praw podstawowych.

- Modernizacja dyrektywy w sprawie przejrzystości złagodzi niektóre wymogi związane z notowaniem na giełdzie i zwiększy atrakcyjność rynków kapitałowych dla MŚP.

- Oprócz ustanowienia podstawowego zbioru wspólnych zasad dotyczących pięciu właściwych funduszy, jaki Komisja wprowadziła w ostatnim wniosku w sprawie polityki spójności, planuje się dalsze upraszczanie w odniesieniu do nowego programu na rzecz badań i innowacji „Horyzont 2020”, w szczególności w celu zwiększenia uczestnictwa w nim MŚP.

WZMOCNIENIE ZASTOSOWANIA TESTU MŚP, W SZCZEGÓLNOśCI W ODNIESIENIU DO MIKROPRZEDSIęBIORSTW

W celu wzmocnienia ukierunkowania na zwolnienia i odpowiednie dostosowanie przepisów do mikroprzedsiębiorstw i MŚP Komisja rozpoczęła pracę nad przeniesieniem ciężaru dowodu. Od stycznia 2012 r. wszystkie przyszłe wnioski ustawodawcze przygotowywane przez Komisję będą opierać się na założeniu, że w szczególności mikroprzedsiębiorstwa powinny być wyłączone z zakresu proponowanych przepisów, chyba że da się wykazać, iż objęcie ich takimi przepisami odpowiada zasadzie proporcjonalności. Wykazanie takiej konieczności to nowy element, który zostanie włączony do testu MŚP. Zmodyfikowany w ten sposób test odwróci de facto ciężar dowodu i ukierunkuje przygotowanie prawa UE pod kątem szczególnej sytuacji MŚP i mikroprzedsiębiorstw.

Od tego samego momentu Komisja będzie również dbać o to, aby w przypadkach, w których mikroprzedsiębiorstwa muszą być uwzględnione w jej wnioskach ustawodawczych ze względów szerszej polityki publicznej, takie wnioski były uzupełnione poprzez wprowadzenie wymiaru mikroprzedsiębiorstw w „teście MŚP”, stanowiącym część standardowej oceny skutków. W takich przypadkach będzie się dążyć do dostosowania rozwiązań i wprowadzenia ułatwień . Argumenty przemawiające za ułatwieniami i przyczyny takich działań stają się coraz bardziej widoczne, zatem łatwiejsze powinno być również uwzględnienie sytuacji MŚP i mikroprzedsiębiorstw w całym procesie decyzyjnym.

Aby dokonać tej istotnej zmiany w strategii, a także dopilnować jej wprowadzenia w życie na etapie wdrożenia, Komisja ustanowi aktualizowaną co roku tablicę wyników , która będzie pokazywać:

- wszystkie zwolnienia i ułatwienia dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw proponowane przez Komisję, jak również inne propozycje, w przypadku których skutki dla mniejszych operatorów określono jako istotny czynnik;

- ich zmiany w trakcie procedury współdecyzji oraz ostateczną postać przepisów przyjętych przez Parlament Europejski i Radę;

- dokonane następnie wdrożenie takich przepisów przez każde z państw członkowskich, ze szczególnym naciskiem na zapobieganie nadmiernie rygorystycznemu wdrażaniu, jeśli odbywa się ono na poziomie krajowym lub regionalnym.

Umożliwi to zainteresowanym stronom stwierdzenie, w których obszarach dokonuje się postępów, a gdzie na różnych etapach cyklu legislacyjnego UE rezygnuje się z uproszczeń itd.

PLAN DZIAłANIA MAJąCY NA CELU LEPSZE WłąCZENIE MŚP W PROCES STANOWIENIA PRAWA I OCENę POCZYNIONYCH POSTęPÓW

Komisja zapewni MŚP lepiej dostosowane możliwości wyrażania poglądów oraz pomoże im w kształtowaniu decyzji odnoszących się do ich potrzeb. Będzie z nimi rozmawiać o preferowanym przez nie sposobie minimalizacji obciążeń regulacyjnych w różnych typach sytuacji lub dziedzinach. Komisja będzie prowadzić z nimi odpowiednie konsultacje w sprawie postrzegania przez nich wyników zastosowania różnych środków. W dziedzinie polityki społecznej przed opracowaniem wniosku legislacyjnego Komisja skorzysta z procesu konsultacji z europejskimi partnerami społecznymi zgodnie z art. 154 Traktatu. Ponadto w następstwie komunikatu w sprawie inteligentnych regulacji Komisja przeprowadza przegląd procesu konsultacji i zamierza wprowadzić następujące zmiany:

1. Komisja będzie w większym stopniu uwzględniać małe przedsiębiorstwa i konsultacje z nimi w lepszym stanowieniu prawa;

2. częściej stosowane będą konsultacje prowadzone z wykorzystaniem specjalnego panelu MŚP w ramach sieci Enterprise Europe Network, co umożliwi uzyskanie bezpośrednich opinii MŚP na potrzeby procesu oceny skutków prowadzonego przez Komisję oraz do szeregu innych celów: np. w ramach trwających konsultacji zaprasza się MŚP do zgłaszania najbardziej uciążliwych przeszkód, jakie napotykają one na rynku wewnętrznym;

3. obecnie testowane są, a później zostaną wprowadzone na szerszą skalę w ramach programu inteligentnych regulacji i programu Small Business Act, specjalne konferencje z MŚP i mikroprzedsiębiorstwami w państwach członkowskich, podczas których Komisja zapoznaje się z problemami takich przedsiębiorstw i rejestruje je;

4. w związku z przeglądem programu Small Business Act wprowadzono nową strukturę zarządzania, mającą zapewnić uwzględnienie poglądów MŚP przy skutecznym wdrażaniu programu. W nowo ustanowionych ramach, obejmujących krajowych przedstawicieli ds. MŚP i zgromadzenie MŚP, europejskie i krajowe organizacje MŚP będą składać sprawozdania dotyczące wdrożenia programu Small Business Act i oceniać ten proces, a także promować wymianę dobrych praktyk, zwłaszcza dotyczących tworzenia przepisów przyjaznych dla MŚP oraz unikania zbędnego obciążenia regulacyjnego;

5. sieć krajowych przedstawicieli ds. MŚP będzie miała możliwość przedstawienia swoich opinii na temat obszarów, w których najpilniej potrzebne są zwolnienia oraz ułatwienia, a także sposobów ich wprowadzenia. Przedstawiciel Komisji ds. MŚP będzie pełnić funkcję łącznika z zainteresowanymi stronami reprezentującymi MŚP, a także będzie zapewniać uwzględnianie interesów MŚP we wnioskach Komisji dotyczących spraw gospodarki;

6. utworzona zostanie specjalna strona internetowa, która umożliwi wskazanie 10 aktów prawnych UE uważanych za nakładające obciążenia na mikroprzedsiębiorstwa i MŚP. Dokonane w ten sposób ustalenia zostaną wykorzystane w celu wprowadzenia ukierunkowanych i odpowiednio dostosowanych zmian w takich aktach prawnych;

Finansowanie tych działań i inicjatyw będzie pokryte z istniejących lub przyszłych programów zgodnie z aktualnymi wieloletnimi ramami finansowymi i propozycją nowych ram na lata 2014–2020.

W celu zminimalizowania obciążenia regulacyjnego dla MŚP i mikroprzedsiębiorstw Komisja wzywa państwa członkowskie do zapewnienia stosowania tych samych zasad określonych powyżej oraz w szczególności do:

- ścisłego włączania przedstawicieli małych przedsiębiorstw w proces stanowienia prawa od samego początku;

- pójścia o krok dalej w realizacji zasady „najpierw myśl na małą skalę” poprzez jej systematyczne stosowanie w krajowym procesie stanowienia prawa i ewentualne rozważanie wprowadzania ułatwień i zwolnień w oparciu o badanie poszczególnych przypadków; oraz

- stosowania „testu MŚP” w ocenach skutków i uwypuklania istotnego dla mikroprzedsiębiorstw wymiaru tego testu.

Krajowy przedstawiciel ds. MŚP powinien odgrywać w swoim państwie kluczową rolę w zakresie monitorowania wdrażania tych działań w ścisłej współpracy z organizacjami zrzeszającymi MŚP.

WNIOSEK

Komisja przedstawia w niniejszym sprawozdaniu konkretne działania mające na celu minimalizowanie obciążenia regulacyjnego dla MŚP, a w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw. Wzywa się Radę i Parlament Europejski do poparcia tego podejścia oraz wykorzystania tablicy wyników prowadzonej przez Komisję do śledzenia zwolnień i ułatwień dla mikroprzedsiębiorstw w ramach procedury współdecyzji i procesu wdrażania. Komisja wzywa państwa członkowskie do stosowania zasady „najpierw myśl na małą skalę” i zobowiązania się do pełnego i szybkiego wdrożenia zasad i działań stosowanych na szczeblu państw członkowskich.

Załącznik 1 – Obowiązujące przepisy ustanawiające zwolnienia lub ułatwienia

Przepisy | Zwolnienie lub ułatwienie |

1 | Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 | W przypadku zamówień udzielanych MŚP eksploatującym flotę składającą się z mniej niż 23 pojazdów progi, powyżej których zamówienie musi być otwarte na procedurę przetargową, mogą zostać podwojone, co upraszcza procedurę zamówień publicznych i czyni ją mniej uciążliwą. |

2 | Dyrektywa Rady 92/58/EWG z dnia 24 czerwca 1992 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących znaków bezpieczeństwa i/lub zdrowia w miejscu pracy (dziewiąta dyrektywa szczegółowa w rozumieniu art. 16 ust. 1 dyrektywy 89/391/EWG) | Państwa członkowskie mogą określić kategorie przedsiębiorstw (biorąc pod uwagę wielkość lub rodzaj działalności) uprawnionych do całkowitej, częściowej lub czasowej zmiany znaków świetlnych i/lub sygnałów akustycznych na środki alternatywne zapewniające ten sam poziom ochrony. |

3 | Dyrektywa 2007/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 września 2007 r. ustanawiająca ramy dla homologacji pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, części i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów | Przedsiębiorstwa o małej produkcji mogą występować do organu homologacyjnego o ograniczenie wymogów (uwaga: przygotowywane są przepisy dodatkowo zwalniające producentów małych serii pojazdów z niektórych wymogów technicznych zawartych w przepisach w zakresie homologacji typu pojazdów silnikowych). |

4 | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS) | Do celów rejestracji w EMAS nie można wymagać od MŚP prowadzenia sprawozdawczości w trybie rocznym. |

5 | Dyrektywa 2002/14/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 marca 2002 r. ustanawiająca ogólne ramowe warunki informowania i przeprowadzania konsultacji z pracownikami we Wspólnocie Europejskiej | Dyrektywę stosuje się do przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 50 pracowników i zakładów zatrudniających co najmniej 20 pracowników. |

6 | Dyrektywa Rady 2010/18/UE z dnia 8 marca 2010 r. w sprawie wdrożenia zmienionego porozumienia ramowego dotyczącego urlopu rodzicielskiego zawartego przez BUSINESSEUROPE, UEAPME, CEEP i ETUC oraz uchylająca dyrektywę 96/34/WE | Państwa członkowskie mogą dopuścić szczególne rozwiązania w celu spełnienia wymogów operacyjnych i organizacyjnych małych przedsiębiorstw. |

7 | Dyrektywa Rady 2001/23/WE z dnia 12 marca 2001 r. w sprawie zbliżania ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do ochrony praw pracowniczych w przypadku przejęcia przedsiębiorstw, zakładów lub części przedsiębiorstw lub zakładów | Państwa członkowskie mogą ograniczyć zastosowanie obowiązków w stosunku do przedsiębiorstw lub zakładów, które pod względem liczby pracowników spełniają warunki dotyczące wyboru lub mianowania kolegialnego ciała reprezentującego pracowników. |

8 | Dyrektywa 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych | Państwa członkowskie mogą wyłączyć małych dystrybutorów z obowiązków w zakresie promocji oszczędności energetycznych wśród użytkowników końcowych oraz usprawnienia pomiarów i zapewnienia przejrzystości informacji w rachunkach. |

9 | Dyrektywa 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii | Dyrektywa umożliwia państwom członkowskim zapewnienie korzystniejszych warunków pod względem dostępu do sieci elektroenergetycznej dla wysokowydajnych jednostek kogeneracji na małą skalę. |

10 | Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej | Państwom członkowskim zezwala się na zastosowanie uproszczonych zasad naliczania i poboru podatku od wartości dodanej w przypadku małych przedsiębiorstw, np. poprzez ryczałtowe systemy podatku od wartości dodanej. |

11 | Dyrektywa 2006/66/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 września 2006 r. w sprawie baterii i akumulatorów oraz zużytych baterii i akumulatorów | Państwa członkowskie mogą zwalniać producentów, którzy w stosunku do wielkości rynku krajowego sprzedają bardzo małe ilości baterii lub akumulatorów, z obowiązku wnoszenia wkładu finansowego w związku z wymogami w zakresie unieszkodliwiania odpadów i recyklingu. |

12 | Dyrektywa Rady 97/81/WE z dnia 15 grudnia 1997 r. dotycząca Porozumienia ramowego dotyczącego pracy w niepełnym wymiarze godzin zawartego przez Europejską Unię Konfederacji Przemysłowych i Pracodawców /UNICE/, Europejskie Centrum Przedsiębiorstw Publicznych /CEEP/ oraz Europejską Konfederację Związków Zawodowych /ETUC/ | Państwa członkowskie mogą całkowicie lub częściowo wyłączyć z warunków określonych tym aktem prawnym pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, którzy pracują dorywczo. |

13 | Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli w celu zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa | Zwolnienie statków rybackich o długości mniejszej niż 15 m z obowiązku posiadania systemu monitorowania statków, ponieważ wiązałoby się to z nieproporcjonalnymi kosztami. |

14 | Dyrektywa 94/25/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 czerwca 1994 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do rekreacyjnych jednostek pływających | Ustanowiono dłuższe okresy przejściowe dla MŚP, aby umożliwić im dostosowanie swojej produkcji (małe jednostki pływające) do nowych wymogów dyrektywy. |

15 | Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych | Podmioty prowadzące przedsiębiorstwa spożywcze odpowiadają za higienę żywności. Wymagane jest wprowadzenie metodyki HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytycznych Punktów Kontroli), systemu zarządzania bezpieczeństwem żywności. MŚP mogą jednak dostosować niektóre elementy tych przepisów do swojej sytuacji (np. poprzez zmniejszenie częstotliwości samokontroli). Podmioty zajmujące się produkcją podstawową i detaliści zamiast HACCP mogą wdrażać sektorowe przewodniki po dobrych praktykach. |

16 | Dyrektywa 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiająca system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie | Przepisy w sprawie systemu handlu emisjami określają próg emisji, umożliwiający wyłączenie z tego systemu małych instalacji lub poddanie ich równoważnym środkom, a także zawierają uproszczone wymogi w zakresie monitorowania i sprawozdawczości wobec instalacji o niskiej emisji. |

17 | Dyrektywa 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych | Zwolnienia dotyczące prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych przewiduje się w przypadku ofert o wartości poniżej 2,5 mln EUR. |

18 | 2006/87/WE Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiająca wymagania techniczne dla statków żeglugi śródlądowej | Dyrektywa przewiduje możliwość zastosowania odstępstw w stosunku do statków pływających tylko po wodach wewnętrznych jednego państwa członkowskiego. Takie odstępstwa mogą mieć zastosowanie w przypadku jednostek przemieszczających się po żeglownych drogach wodnych niepołączonych śródlądową drogą wodną z drogami wodnymi innych państw członkowskich lub w przypadku jednostek o nośności nieprzekraczającej 350 ton. |

19 | Dyrektywa 2000/59/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 listopada 2000 r. w sprawie portowych urządzeń do odbioru odpadów wytwarzanych przez statki i pozostałości ładunku | Statki włączone w ustalony harmonogram podróży, z regularnymi zawinięciami do portów, są obecnie wyłączone z niektórych zobowiązań. |

20 | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 443/2009 z dnia 23 kwietnia 2009 r. określające normy emisji dla nowych samochodów osobowych w ramach zintegrowanego podejścia Wspólnoty na rzecz zmniejszenia emisji CO2 z lekkich pojazdów dostawczych | Drobni i niszowi producenci mogą ubiegać się o niższe poziomy docelowe. |

21 | Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 510/2011 z dnia 11 maja 2011 r. określające normy emisji dla nowych lekkich samochodów dostawczych w ramach zintegrowanego podejścia Unii na rzecz zmniejszenia emisji CO2 z lekkich pojazdów dostawczych | Drobni i niszowi producenci mogą ubiegać się o niższe poziomy docelowe. |

Załącznik 2 – Możliwe przyszłe zwolnienia lub ułatwienia[7]

Przepisy | Zwolnienie lub ułatwienia |

1 | Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych | Administratorzy danych (tacy jak organy publiczne, przedsiębiorstwa itd.) mają obecnie obowiązek powiadamiania krajowych organów ds. ochrony danych o prowadzonym przez siebie przetwarzaniu danych, o ile nie występują okoliczności uzasadniające zwolnienie z tego obowiązku. Dyrektywa pozostawia państwom członkowskim znaczną swobodę decydowania o ewentualnych zwolnieniach. W związku z tym sytuacja w poszczególnych państwach członkowskich jest bardzo zróżnicowana. W ramach przygotowywanego pakietu reform zostaną rozpatrzone sposoby skutecznego uproszczenia otoczenia regulacyjnego, np. poprzez większą harmonizację oraz zaproponowanie zniesienia obowiązku powiadamiania, z wyjątkiem sytuacji przetwarzania danych wiążących się z podwyższonym ryzykiem. |

2 | Dyrektywa Rady 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 r. w sprawie wprowadzenia środków w celu poprawy bezpieczeństwa i zdrowia pracowników w miejscu pracy | W kontekście konsultacji z partnerami społecznymi i po dokonaniu oceny skutków aktualnych wymogów można zbadać możliwość zastąpienia obowiązku systematycznego dokumentowania oceny ryzyka mikroprzedsiębiorstw prowadzących działalność o niskim poziomie ryzyka przez podejście proporcjonalne oparte na analizie ryzyka. |

3 | Zmiana dyrektywy 2004/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie ochrony pracowników przed zagrożeniem dotyczącym narażenia na działanie czynników rakotwórczych lub mutagenów podczas pracy | Przy okazji zmiany tej dyrektywy może zostać wprowadzone podejście oparte na analizie ryzyka, skutkujące ograniczeniem uciążliwych dla MŚP obowiązków, zgodnie z ogólnym podejściem przewidzianym dla wszystkich kwestii bezpieczeństwa i higieny pracy. |

4 | Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa odnoszących się do ergonomii w miejscu pracy, w szczególności zapobiegających schorzeniom układu mięśniowo-szkieletowego związanym z pracą (WRMSD) oraz zaburzeniom widzenia związanym z korzystaniem z ekranów komputerowych i uchylającej dyrektywę Rady 90/269/EWG oraz dyrektywę Rady 90/270/EWG | Należy rozważyć wprowadzenie podejścia opartego na analizie ryzyka, skutkującego ograniczeniem uciążliwych dla MŚP obowiązków, zgodnie z ogólnym podejściem przewidzianym dla wszystkich kwestii bezpieczeństwa i higieny pracy. |

5 | Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu podjęcia pracy sezonowej | Mikroprzedsiębiorstwa i być może MŚP mogłyby być zwolnione z wymogów dotyczących pracowników sezonowych, dzięki czemu drobni rolnicy będą w stanie, tak jak dawniej, zatrudniać pracowników sezonowych na prostszych warunkach. |

6 | Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług | Przy opracowywaniu wytycznych dla stosowania tej dyrektywy Komisja rozważy, czy możliwe jest wprowadzenie ułatwień dla mniejszych przedsiębiorstw. |

7 | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/45/WE z dnia 6 maja 2009 r. w sprawie reguł i norm bezpieczeństwa statków pasażerskich | Przy okazji obecnej zmiany tej dyrektywy można zmienić niektóre nadmiernie uciążliwe przepisy, nieuwzględniające specyfiki małych statków. |

8 | Dyrektywa Rady 92/29/EWG z dnia 31 marca 1992 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w celu poprawy opieki medycznej na statkach | Statki muszą być wyposażone w materiały i sprzęt medyczny w określonym minimalnym zakresie. Od pewnego progu liczby osób na pokładzie obowiązkowa jest obecność lekarza. Przy okazji zmiany tej dyrektywy Komisja rozważy argumenty za i przeciw wprowadzeniu wyższych progów w odniesieniu do mniejszych statków. |

9 | Dyrektywa 2002/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa dotyczących narażenia pracowników na ryzyko spowodowane czynnikami fizycznymi (wibracji) | W związku z planowaną oceną tej dyrektywy i jako część tego procesu Komisja wezwie do zgłaszania uwag dotyczących skutków dyrektywy dla MŚP. |

10 | Dyrektywa 2002/96/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zużytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego (WEEE) | Jeśli wersja przekształcona tego aktu prawnego miałaby objąć nowy obowiązek przyjmowania zwrotu bardzo małych WEEE na szczeblu dystrybutorów, jak to zaproponował Parlament Europejski, z obowiązku przyjmowania zwrotu można by wyłączyć sklepy działające na bardzo niewielkim terenie. |

11 | Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów | MŚP wytwarzające odpady, prowadzące działalność cechującą się niskim poziomem ryzyka, można by objąć uproszczoną procedurą rejestracji. W tym celu właściwe organy krajowe powinny w pełni wykorzystać przepisy zawarte w art. 26 ostatni akapit ramowej dyrektywy wodnej, które przewidują możliwość uzyskania odpowiednich informacji niezbędnych do rejestracji takich MŚP z istniejących rejestrów krajowych. Mogłoby to mieć zastosowanie do MŚP, stwarzających minimalne ryzyko pod względem szkód dla środowiska lub zdrowia ludzkiego. |

12 | Dyrektywa 2006/24/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie zatrzymywania generowanych lub przetwarzanych danych w związku ze świadczeniem ogólnie dostępnych usług łączności elektronicznej lub udostępnianiem publicznych sieci łączności | Przy okazji planowanej zmiany tej dyrektywy można rozważyć, do których przedsiębiorstw powinien mieć zastosowanie obowiązek zatrzymywania danych. Kryteria mogłyby obejmować wielkość przedsiębiorstwa. |

13 | Wniosek dotyczący dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zamówień publicznych | Przy okazji planowanej zmiany przepisów dotyczących zamówień publicznych zawartych w dyrektywach 2004/17/WE i 2004/18/WE można wprowadzić łagodniejsze wymogi w zakresie przedkładania zaświadczeń i innych rodzajów dowodów w ramach uczestniczenia w procedurach zamówień publicznych. Zaświadczenia i inne rodzaje dowodów mogłyby zostać w szczególności zastąpione przez oświadczenia (deklaracje własne oferenta). |

[1] Definicja MŚP obejmuje wszystkie przedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 250 pracowników oraz mające obroty nie większe niż 50 mln EUR bądź sumę bilansową nie wyższą niż 43 mln EUR. Mikroprzedsiębiorstwa to kategoria obejmująca najmniejsze MŚP, zatrudniające mniej niż dziesięciu pracowników i mające obroty lub sumę bilansową nie większą niż 2 mln EUR.

[2] Przeciętnie w przypadku, w którym duże przedsiębiorstwo wydaje 1 EUR na pracownika w celu zapewnienia zgodności z wymogiem regulacyjnym, średniej wielkości przedsiębiorstwo może być zmuszone do wydania ok. 4 EUR, a małe do 10 EUR (sprawozdanie grupy ekspertów „Models to Reduce the Disproportionate Regulatory burden on SMEs”, maj 2007 r.). )

[3] Przegląd programu „Small Business Act” dla Europy, komunikat Komisji – COM(2011) 78 (23 lutego 2011 r.).

[4] Akt o jednolitym rynku – Dwanaście dźwigni na rzecz pobudzenia wzrostu gospodarczego i wzmocnienia zaufania – „Wspólnie na rzecz nowego wzrostu gospodarczego”, komunikat Komisji – COM(2011) 206 (13 kwietnia 2011 r.).

[5] Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR), Fundusz Spójności, Europejski Fundusz Społeczny (EFS), Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i Europejski Fundusz Morski i Rybacki (EFMR).

[6] Inteligentne regulacje w Unii Europejskiej, komunikat Komisji – COM(2010) 543 (8 października 2010 r.).

[7] Wnioski dotyczące nowych przepisów UE lub zmiany przepisów istniejących będą przedmiotem konsultacji i oceny skutków, których wyniki zostaną uwzględnione w ostatecznej decyzji w sprawie przyjęcia danej polityki.