KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU REGIONÓW Reforma wspólnej polityki rybołówstwa /* KOM/2011/0417 wersja ostateczna */
SPIS TREŚCI 1........... Wprowadzenie............................................................................................................... 3 2........... Cele reformy.................................................................................................................. 5 2.1........ Więcej ryb dla
zrównoważonych połowów..................................................................... 5 2.2........ Przyszłość sektora rybołówstwa
i akwakultury oraz miejsc pracy..................................... 6 2.3........ Dobrobyt społeczności
obszarów przybrzeżnych............................................................. 8 2.4........ Zaspokojenie rzeczywistych potrzeb
świadomych konsumentów...................................... 8 2.5........ Lepsze zarządzanie dzięki
regionalizacji........................................................................... 8 2.6........ Inteligentniejsze finansowanie........................................................................................ 10 2.7........ Międzynarodowe
oddziaływanie zasad WPRyb............................................................. 10
1.
Wprowadzenie
W zielonej księdze w sprawie reformy
wspólnej polityki rybołówstwa (WPRyb)[1]
stwierdza się, że polityka ta nie osiąga swoich głównych
celów: stada ryb są nadmiernie eksploatowane, sytuacja gospodarcza
części floty jest niestabilna mimo korzystania z wysokich poziomów
dotacji, miejsca pracy w sektorze rybołówstwa są nieatrakcyjne, a
sytuacja wielu społeczności obszarów przybrzeżnych
utrzymujących się z rybołówstwa jest niepewna. Wynik zakrojonego
na szeroką skalę procesu konsultacji, przeprowadzonego po
opublikowaniu zielonej księgi, potwierdził tę analizę[2]. Biorąc pod uwagę tę
sytuację, Komisja proponuje ambitną reformę tej polityki. Celem
tej reformy jest wprowadzenie warunków pozwalających na zapewnienie
lepszej przyszłości zarówno zasobom ryb jak i łowiskom, a
także środowisku morskiemu, bez którego nie byłoby ani tych
zasobów ani łowisk. WPRyb ma olbrzymi potencjał w zakresie tworzenia
fundamentów zrównoważonego rybołówstwa uwzględniającego
ekosystemy i jednocześnie dostarczającego Europejczykom zdrowe
produkty rybne wysokiej jakości, przyczyniając się do rozkwitu
społeczności obszarów przybrzeżnych, rentowności
przedsiębiorstw produkujących i przetwarzających ryby, a
także zwiększając atrakcyjność i stabilność
zatrudnienia. Reforma przyczyni się do realizacji
strategii Europa 2020[3]
poprzez dążenie do zrównoważonego wzrostu gospodarczego
sprzyjającego włączeniu społecznemu, wzmocnionej
spójności w regionach przybrzeżnych i solidnych wyników gospodarczych
sektora. Dążąc do zapewnienia, by żywe zasoby morskie
były eksploatowane w sposób zrównoważony, reforma ta jest
również kluczowym elementem przewodniej inicjatywy „Europa efektywnie
korzystająca z zasobów”[4]. Najważniejszy element proponowanej
reformy stanowi zrównoważone zarządzanie rybołówstwem.
Zrównoważenie połowów oznacza takie natężenie połowów,
które nie zagraża reprodukcji stad i zapewnia wysokie połowy w
perspektywie długoterminowej. Wymaga to kontroli ilości ryb
poławianych na morzu. Komisja proponuje, aby do 2015 r. stada zaczęto
obowiązkowo eksploatować zgodnie z poziomami gwarantującymi
zrównoważenie, zapewniającymi „maksymalny podtrzymywalny połów”.
Komisja proponuje również zaprzestanie do 2016 r. stosowania praktyki
wyrzucania niepożądanych ryb do morza. Takie odrzuty to
niedopuszczalne marnotrawstwo zasobów. Według najdokładniejszych szacunków[5], gdyby stada były
eksploatowane na poziomie maksymalnego podtrzymywalnego połowu, ich
wielkość zwiększyłaby się o około 70 %. Ogólne połowy
zwiększyłyby się o ok. 17 %, marże zysku można by
pomnożyć przez trzy, rentowność inwestycji wzrosłaby
sześciokrotnie, a wartość dodana brutto dla sektora połowów
wzrosłaby o prawie 90 %. Poławianie w sposób zrównoważony
uniezależniłoby sektor połowów od wsparcia ze środków
publicznych. Ułatwiłoby również osiągnięcie stabilnych
cen na przejrzystych warunkach, co przyniosłoby wyraźne korzyści
konsumentom. Silny, wydajny i rentowny sektor dobrze funkcjonujący w
warunkach rynkowych odgrywałby ważniejszą i aktywniejszą
rolę uczestniczyć w gospodarowaniu zasobami. Mógłby również
przyczynić się do zmniejszenia nadmiernych zdolności
połowowych floty, jednej z głównych przyczyn przełowienia w obecnym
czasie. Prowadzenie połowów w sposób
zrównoważony jest niezbędne dla przyszłości
społeczności obszarów przybrzeżnych. W niektórych przypadkach
trzeba będzie przewidzieć w odniesieniu do tych
społeczności szczególne środki w celu udzielenia im pomocy w
zarządzaniu ich flotami łodziowego rybołówstwa
przybrzeżnego. Komisja proponuje włączenie WPRyb do szerzej pojętej gospodarki morskiej.
Umożliwiłoby to opracowanie spójniejszej polityki dla mórz i oceanów
UE jak również dla obszarów przybrzeżnych oraz przyczynienie się
w większym stopniu do wsparcia regionów przybrzeżnych w
dywersyfikacji ich źródeł dochodu, tak aby zapewnić im
lepszą jakość życia. Ryby stanowią podstawowe zasoby sektora.
Są one także źródłem zdrowego białka spożywanego
przez ludzi. Dlatego też zapewnienie zrównoważonego rybołówstwa
i akwakultury w obszarach przybrzeżnych i wiejskich leży w interesie
ogółu społeczeństwa, a ponadto pomoże zaspokoić
rosnący popyt konsumentów na wysokiej jakości ryby i
żywność pochodzącą z morza. Pakiet dotyczący reformy wspólnej
polityki rybołówstwa składa się z następujących
części: · wniosku ustawodawczego dotyczącego rozporządzenia
podstawowego (zastępującego rozporządzenie Rady (WE) nr
2371/2002), · wniosku ustawodawczego dotyczącego polityki rynkowej
(zastępującego rozporządzenie Rady (WE) nr 104/2000), · komunikatu w sprawie wymiaru zewnętrznego WPRyb, · sprawozdania na temat rozporządzenia Rady (WE) nr 2371/2002, w
odniesieniu do rozdziałów „Ochrona i zrównoważenie” oraz
„Dostosowanie zdolności połowowej”, i art. 17 ust. 2 dotyczącego
ograniczenia dostępu floty do 12 mil morskich. W kontekście wieloletnich ram finansowych
oraz perspektyw finansowych Komisja zaplanowała przedłożenie
wniosku ustawodawczego dotyczącego przyszłego instrumentu finansowego
na lata 2014-2020 w celu wsparcia WPRyb; wniosek ten powinien zostać przyjęty
jeszcze w 2011 r.
2.
Cele reformy
2.1.
Więcej ryb dla zrównoważonych
połowów
Celem jest odbudowa i utrzymanie zdrowych stad
ryb. Należy je eksploatować na poziomach gwarantujących maksymalny
podtrzymywalny połów. Poziomy te można zdefiniować jako
największą ilość, jaką można bezpiecznie
odławiać rok po roku i jaka pozwala na utrzymanie wielkości
populacji ryb na poziomie maksymalnej produktywności. Cel ten jest
określony w Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza i został
przyjęty w 2002 r. na Światowym Szczycie w sprawie
zrównoważonego rozwoju jako światowy cel, który należy
zrealizować do 2015 r. Ponadto, mając na względzie ten cel,
zreformowana WPRyb mogłaby w większym stopniu przyczynić
się do osiągnięcia dobrego stanu środowiska morskiego,
zgodnie z przepisami dyrektywy ramowej w sprawie strategii morskiej[6]. Cel, jakim jest
osiągnięcie poziomów zgodnych z maksymalnym podtrzymywalnym
połowem do 2015 r., jest obecnie wyraźnie zawarty we wniosku
dotyczącym rozporządzenia podstawowego. Koniec tolerowania odrzutów ryb.
Odrzuty są źródłem negatywnego obrazu sektora i mają
niekorzystne skutki dla zrównoważonej eksploatacji stad, ekosystemów
morskich i finansowej opłacalności rybołówstwa, a także
mogą wpływać na jakość doradztwa naukowego.
Wyeliminowanie odrzutów musi stanowić część celów
zreformowanej WPRyb. Wniosek dotyczący rozporządzenia podstawowego
wprowadza zobowiązanie dla podmiotów sektora do wyładowywania
połowów gatunków objętych regulacjami. Obowiązek ten wejdzie w
życie według grup gatunków w ramach ambitnego, ale realistycznego
harmonogramu, i będzie uzupełniony środkami towarzyszącymi.
Gatunki o spodziewanym wysokim wskaźniku przeżywalności po
wrzuceniu z powrotem do wody po uprzednim złowieniu nie powinny
zostać objęte obowiązkiem wyładunku. Wieloletnie plany zarządzania nadal są narzędziem długoterminowego zobowiązania
politycznego na rzecz zrównoważonej eksploatacji zasobów. Plany te
zastąpią obecne podejście oparte na poszczególnych stadach, co
pozwoli na objęcie zdecydowanej większości stad planami
zarządzania dotyczącymi wielu stad. Państwa członkowskie z
regionu Morza Śródziemnego muszą opracować krajowe plany
zarządzania dla połowów prowadzonych na ich wodach terytorialnych.
Inicjatywa ta powinna doprowadzić do opracowania unijnych planów dla tych
połowów na Morzu Śródziemnym, które mają wymiar
międzynarodowy. UE powinna dążyć do wprowadzenia podobnych
długoterminowych zobowiązań w relacjach z partnerami
niebędącymi członkami UE. Zarządzanie rybołówstwem musi
opierać się na rzetelnym doradztwie naukowym i być zgodne
z podejściem ekosystemowym i zasadą ostrożnego zarządzania.
Komisja nadal będzie zasięgać porad naukowych wydawanych
przez organy doradcze zgodnie z gwarantowanymi normami jakości.
Częściowe pokrywanie się prac naukowych organów doradczych
zostanie wyeliminowane w celu racjonalizacji i optymalizacji synergii w
procesie doradczym. Partnerstwa między środowiskiem
naukowym a branżą mogą poprawić
jakość i dostępność danych i wiedzy. Mogą one
również wspierać wspólne i wzajemne zrozumienie między
przedsiębiorcami i naukowcami, nie naruszając przy tym
niezależności tych ostatnich. Dlatego też należy
popierać takie partnerstwa. Kompletne, wiarygodne dane są
niezbędne dla kształtowania polityki, zarówno w fazie
przygotowawczej, jak i w fazie wdrażania i egzekwowania[7]. Zreformowana polityka ustanowi
nowe jasne obowiązki państw członkowskich dotyczące
gromadzenia i udostępniania danych. Komisja przewiduje utworzenie
zintegrowanego europejskiego systemu informacji w zakresie zarządzania rybołówstwem.
System ten skutecznie zaspokoi potrzeby użytkowników, poprawi
jakość danych i umożliwi lepsze zarządzanie
rybołówstwem. Tam, gdzie jest to możliwe, uprości zasady i
obowiązki w zakresie sprawozdawczości oraz obniży koszty.
Państwa członkowskie będą musiały przyjąć i
koordynować gromadzenie danych krajowych w zakresie rybołówstwa oraz
programy naukowo-badawcze i innowacyjne w celu jak najlepszego wykorzystania
unijnych programów ramowych w dziedzinie badań.
2.2.
Przyszłość sektora
rybołówstwa i akwakultury oraz miejsc pracy
WPRyb musi zapewnić warunki dla silnego,
rentownego i konkurencyjnego sektora rybołówstwa i akwakultury, który
oferuje atrakcyjne miejsca pracy. Sektor ten musi sprawnie funkcjonować i
mieć stabilne podstawy finansowe, nie wymagając wsparcia publicznego.
Wraz z przekazywalnymi koncesjami
połowowymi, które umożliwią sektorowi zwiększenie
wydajności w warunkach pewności prawnej, wniosek dotyczący
rozporządzenia podstawowego wprowadza rynkowy mechanizm
zachęcający sprzyjającym rozwojowi silnego i opłacalnego
sektora rybołówstwa. Systemy przekazywalnych koncesji mogą
zmniejszyć zdolność połowową i zwiększyć
rentowność bez uruchamiania publicznych środków finansowych, jak
pokazuje doświadczenie zdobyte w niektórych państwach
członkowskich i w państwach trzecich. Zgodnie z wnioskiem Komisji
koncesje te byłyby przekazywalne, ale tylko w obrębie danego
państwa członkowskiego. Państwa członkowskie mogą
zdefiniować kryteria zgodne z prawem unijnym w celu ustanowienia
rzeczywistego związku gospodarczego pomiędzy
działalnością połowową statku a
społecznościami zależnymi od rybołówstwa i sektorów
pokrewnych. Państwa członkowskie mogą regulować
przekazywalne koncesje połowowe, aby zagwarantować ścisły
związek między tymi koncesjami a społecznościami rybackimi
(np. ograniczając możliwości przenoszenia koncesji w
obrębie segmentów floty) oraz zapobiegać spekulacjom. Określone
cechy flot łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego, ich szczególny
związek ze społecznościami obszarów przybrzeżnych oraz
wrażliwość niektórych z tych małych lub średnich
przedsiębiorstw uzasadniają ograniczenie obowiązkowego
stosowania przekazywalnych koncesji połowowych do większych statków.
Państwa członkowskie mogą wyłączyć z systemu
statki o długości co najmniej 12 metrów z wyjątkiem statków
używających narzędzi ciągnionych. Nadmierna zdolność połowowa
floty pozostaje jedną z głównych przeszkód na drodze do
zrównoważonego rybołówstwa. Nowy system, w którym zmniejszenie floty
będzie odbywać się z inicjatywy sektora za pomocą przekazywalnych
koncesji połowowych, nie będzie wymagać finansowania publicznego
i wyeliminuje czynniki nadmiernej zdolności połowowej.
Przedsiębiorcy będą zachęcani do zwiększenia swoich
koncesji, podczas gdy dla innych będzie to bodziec do wycofania się z
sektora. Zgodnie z przewidywaniami system ten powinien przyczynić się
do zwiększenia dochodów o ponad 20 %, a wynagrodzeń załogi
od 50 % do ponad 100 % do roku 2022 r. Restrukturyzacja sektora
połowów zgodnie z tymi wytycznymi poprawi wydajność sektora
przetwórczego, spowoduje istotny wzrost wartości dodanej brutto oraz
stworzy nowe możliwości zatrudnienia[8].
Celem reformy jest również pobudzenie rozwoju przemysłu rybnego w
przyszłości i ograniczanie utraty miejsc pracy. Spowoduje ona
restrukturyzację przemysłu rybnego, która sprawi, że konieczne
będzie przyjęcie środków mających na celu sprostanie
kwestii zatrudnienia w związku z tą restrukturyzacją. Z tego
względu niezmiernie istotny będzie udział partnerów
społecznych na wszystkich poziomach. Ponadto przekazywalne koncesje połowowe
oferują rozwiązanie socjalne dla tych, którzy chcą wycofać
się z sektora, ponieważ mogą oni sprzedać swoje prawa innym
przedsiębiorcom po cenie rynkowej. Atrakcyjność zatrudnienia i godne
warunki pracy to pilne kwestie, którymi należy
się zająć w odniesieniu do wszystkich flot, przy czym są
one szczególnie ważne dla wielu flot łodziowego rybołówstwa
przybrzeżnego. Wraz z rozwijaniem dialogu społecznego na wszystkich
poziomach przywrócenie rentowności sektora połowów jest z
pewnością najbardziej skutecznym sposobem na to, by statki rybackie
stały się bezpieczniejszym i przyjemniejszym miejscem pracy[9], a rybołówstwo atrakcyjnym
i stabilnym sposobem zarabiania na życie. Zreformowana WPRyb powinna
przyczynić się do unowocześnienia warunków pracy na
pokładzie statków oraz zapewnienia, że spełnione są
nowoczesne normy bezpieczeństwa i higieny pracy. Komisja i Rada
zachęcały państwa członkowskie do ratyfikowania Konwencji
dotyczącej pracy w sektorze rybołówstwa z 2007 r.
Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP). W związku z powyższym
Komisja będzie aktywnie współpracować z partnerami
społecznymi. Promowanie zrównoważonego rozwoju akwakultury
ma zasadnicze znaczenie dla zaspokojenia rosnącego globalnego
zapotrzebowania na ryby i żywność pochodzącą z morza.
Akwakultura w UE jest bardzo zróżnicowana i obejmuje
działalność od ekstensywnej i tradycyjnej hodowli na obszarach
przybrzeżnych i w stawach po bardzo zaawansowaną technologicznie
działalność, w szczególności akwakulturę morską.
Akwakultura to także ważna działalność gospodarcza
wspierająca trwały wzrost gospodarczy w społecznościach
obszarów wiejskich i przybrzeżnych, a działalność w
dziedzinie akwakultury może przyczynić się do zachowania i
ochrony cech środowiskowych, takich jak np. ekstensywna akwakultura na
terenach podmokłych. Zrównoważenie akwakultury jak
również jakość i bezpieczeństwo jej produktów są
zasadniczymi czynnikami, od których będzie zależeć
potencjał sektora oraz zwiększenie jego konkurencyjności[10]. UE musi promować rozwój
zrównoważonej, konkurencyjnej i zróżnicowanej akwakultury, przy
wsparciu najnowszych prac badawczych i technologii, pokonując problemy
związane z dostępem i bariery administracyjne. Istnieje tu wyraźny wymiar unijny,
ponieważ strategiczne wybory na poziomie krajowym mogą mieć
wpływ na rozwój w sąsiadujących państwach
członkowskich. Reforma zobowiąże państwa członkowskie
do przygotowania krajowych planów strategicznych na podstawie zestawu
strategicznych wytycznych unijnych w celu stworzenia warunków
sprzyjających działalności gospodarczej i poprawy jej
konkurencyjności, wspierania jej zrównoważonego rozwoju oraz
innowacji, a także pobudzania dywersyfikacji. Otwarte metody koordynacji
mogłyby posunąć o krok naprzód wymianę informacji i
najlepsze praktyki wśród państw członkowskich (dotyczące
np. dostępu do przestrzeni i wód lub licencji).
2.3.
Dobrobyt społeczności obszarów
przybrzeżnych
Komisja zobowiązała się do
prowadzenia aktywnych działań na rzecz wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia w społecznościach obszarów przybrzeżnych
zależnych od rybołówstwa i akwakultury. Sektor rybołówstwa
często odgrywa kluczową rolę w obszarach przybrzeżnych
kontynentalnej UE i jej regionach najbardziej oddalonych. Społeczne i gospodarcze znaczenie flot
łodziowego rybołówstwa przybrzeżnego i akwakultury w
niektórych regionach wymaga przyjęcia szczególnych środków w
odniesieniu do tych flot. Środki te powinny wspierać ekologiczny,
inteligentny wzrost gospodarczy sprzyjający włączeniu
społecznemu i przyczyniający się do zagwarantowania
zrównoważonych rybołówstwa i akwakultury, mających ograniczony
wpływ na środowisko, innowacji, zróżnicowania dochodów,
restrukturyzacji, rozwoju wiedzy naukowej i kultury przestrzegania prawa.
2.4.
Zaspokojenie rzeczywistych potrzeb świadomych
konsumentów
Przy wprowadzaniu do obrotu produktów
rybołówstwa i akwakultury należy bardziej brać pod uwagę
interesy konsumentów oraz zwiększyć zaufanie do tych produktów.
Wniosek będzie wspierać publikację informacji przeznaczonych dla
konsumentów, dotyczących właściwości produktów i produkcji
oraz, tam gdzie to konieczne, ułatwi praktyki w zakresie dobrowolnego
etykietowania, umożliwiając na przykład umieszczenie na
etykietach twierdzeń dotyczących ekologiczności lub zastosowania
specjalnych metod produkcji. Organizacje producentów będą
mogły lepiej planować swoją produkcję dzięki rocznym
planom, które godzą zrównoważoną działalność
połowową z dokładniejszym dostosowaniem podaży do popytu,
zarówno pod względem ilości, jak i jakości. Dzięki temu
możliwe będzie spełnienie określonych wymogów i poprawa
jakości produktów. Poprawa gromadzenia i rozpowszechniania informacji
pochodzących z badań rynkowych przyczyni się do
większego zrozumienia rynków rybołówstwa i akwakultury oraz wymogów
konsumentów.
2.5.
Lepsze zarządzanie dzięki regionalizacji
Scentralizowane odgórne podejście
utrudnia dostosowanie WPRyb do specyfiki basenów różnych mórz w UE.
Państwa członkowskie i zainteresowane strony będą
ponosić większą odpowiedzialność za zarządzanie
zasobami na poziomie łowisk, jak również za spójność
takiego zarządzania z innymi działaniami podejmowanymi w basenach
poszczególnych mórz. Komisja proponuje ambitny program
dotyczący regionalizacji i uproszczenia. Prawodawstwo UE w zakresie
rybołówstwa przyjęte na poziomie centralnym powinno
skoncentrować się na celach ogólnych i szczegółowych, wspólnych
normach minimalnych i wynikach a także terminach realizacji. Kluczowe
decyzje nadal będą podejmowane na poziomie UE, państwa
członkowskie będą jednak mogły przyjmować inne środki
dotyczące zarządzania rybołówstwem, pod nadzorem Komisji i
ściśle przestrzegając przepisów prawa unijnego. Aby zapewnić skuteczne zarządzanie
państwa członkowskie mogłyby przyjąć, na
przykład, techniczne środki ochronne i środki zapobiegania
odrzutom w zależności od wybranej przez nie kombinacji.
Następnie dokonałyby transpozycji poszczególnych środków do ich
prawa krajowego. Regionalizacja byłaby obecna na wszystkich poziomach i
umożliwiłaby zwiększenie samozarządności w sektorze
rybołówstwa poprzez zwiększenie udziału rybaków w
polityce, i dzięki temu jej akceptacji, przyczyniając się w ten
sposób do lepszego przestrzegania przepisów. Komisja proponuje zwiększenie
roli organizacji rybaków oraz zapewnienie im dodatkowych instrumentów do celów
zrównoważonej eksploatacji zasobów, zarówno na poziomie planowania, jak i
realizacji. Organizacje producentów staną się aktywnymi podmiotami
przy planowaniu działalności połowowej swoich członków i
stabilizacji rynków, zarządzaniu ich kwotami, nakładem połowowym
i flotami, optymalizując wykorzystanie ich kwot i rozwiązując
problem odrzutów i niepożądanych przyłowów poprzez wymianę
i dzierżawę kwot. Na podstawie zdobytego doświadczenia
Komisja zamierza utrzymać i rozszerzyć rolę komitetów
doradczych przy opracowywaniu polityki ochrony zasobów w ramach modelu
regionalizacji. Podobnie komitety doradcze mogłyby rozszerzyć
swoją działalność na inne obszary zarządzania
środowiskiem morskim, które mają wpływ na działalność
połowową. Z uwagi na specyfikę Morza Czarnego, zamkniętego
basenu morskiego dzielonego z czterema państwami niebędącymi
członkami UE, Komisja proponuje ustanowienie Komitetu Doradczego ds. Morza
Czarnego. Organ ten mógłby doradzać Komisji w zakresie polityki
ochrony zasobów, badań, gromadzenia danych i innowacji oraz
zacieśnić współpracę między Rumunią,
Bułgarią i państwami sąsiadującymi z nimi w tym samym
basenie morskim. Mógłby on odgrywać zasadniczą rolę,
promując regionalny model współpracy dostosowany do specyfiki Morza
Czarnego. Szczególny charakter akwakultury wymaga
specjalnego organu do celów konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz
wydawania opinii na temat określonych elementów polityki mających
wpływ na akwakulturę. W tym celu Komisja proponuje utworzenie nowego
Komitetu Doradczego ds. Akwakultury. W odniesieniu do kwestii nieobjętych
komitetami doradczymi Komisja pragnie zapewnić możliwie najszerszy,
ale efektywny pod względem kosztów, udział wszystkich
zainteresowanych stron. Zostanie również opracowany elastyczny i usprawniony
mechanizm w celu zapewnienia Komisji porad i opinii specjalistów. Powodzenie proponowanej reformy WPRyb
zależy w znacznym stopniu od zagwarantowania, w odpowiednich proporcjach,
jednoczesnego przestrzegania prawa przez podmioty oraz skutecznego egzekwowania
prawa przez organy władzy publicznej. Propozycje reform opierają
się na nowych rozporządzeniach dotyczących kontroli oraz
nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów[11]. Ponadto proponowane
rozporządzenie podstawowe wprowadza zasadę warunkowości,
zgodnie z którą dostępność niektórych zasobów finansowych
lub innych dla państw członkowskich lub poszczególnych podmiotów jest
uzależniona od przestrzegania zasad WPRyb.
2.6.
Inteligentniejsze finansowanie
W przyszłości finansowe wsparcie
UE, obejmując jednocześnie całą gamę
działań – od produkcji podstawowej po przetwórstwo i wprowadzanie do
obrotu – będzie musiało być ściśle ukierunkowane na
osiągnięcie celów zreformowanej WPRyb. Przyszłe finansowanie ze
środków publicznych dla sektora zostanie całkowicie zreformowane i
uproszczone, tak aby odzwierciedlić cele proponowanej nowej WPRyb.
Zostanie ono w pełni dostosowane do celów strategii „Europa 2020”. Komisja
zamierza również zmodernizować system interwencji w ramach
wspólnej organizacji rynków. System ten nie odzwierciedla już
zmieniającej się równowagi podaży i popytu. Wydawanie
publicznych pieniędzy na niszczenie ryb nie jest już uzasadnione.
Obecny system zostanie zastąpiony uproszczonym mechanizmem przechowywania,
aby zapewnić minimalny poziom stabilności rynku.
2.7.
Międzynarodowe oddziaływanie zasad WPRyb
Zewnętrzne działania UE muszą
być spójne z zasadami i celami WPRyb, a mianowicie zrównoważeniem
oraz koniecznością ochrony ekosystemów morskich. Podejmowane
działania będą opierać się na rozwijaniu i wykorzystaniu
najlepszej dostępnej wiedzy naukowej oraz ściślejszej
współpracy w celu zapewnienia lepszego przestrzegania przepisów. Komisja
przedstawiła nowe wytyczne dotyczące zewnętrznego wymiaru
zreformowanej WPRyb w odrębnym komunikacie. UE będzie odgrywać większą
rolę w ramach regionalnych organizacji ds. rybołówstwa w celu ich
wzmocnienia. To samo dotyczy instytucji wielostronnych, takich jak ONZ lub
Organizacja ds. Wyżywienia i Rolnictwa. UE będzie również
promować zrównoważone zarządzanie zasobami poprzez wzmocniony
dialog z kluczowymi partnerami oraz większe zaangażowanie w krajach
spoza UE. Nasili również niektóre działania, w szczególności w
odniesieniu do zwalczania nielegalnej, nierejestrowanej i nieregulowanej
działalności i zmniejszenia zdolności połowowej floty. Porozumienia w sprawie zrównoważonego
zarządzania rybołówstwem (SFAs) zawarte z krajami spoza UE
należy ukierunkować na osiągnięcie bardziej
zrównoważonego zarządzania zasobami ryb poprzez wprowadzenie klauzuli
przejrzystości zapewniającej, że statki unijne
poławiają jedynie zasoby ryb, których kraj partnerski nie może
lub nie chce poławiać. SFAs muszą w większym stopniu
skupić się na nauce, monitorowaniu, kontroli i nadzorze. We
wszystkich porozumieniach należy w przyszłości zawrzeć
klauzulę dotyczącą praw człowieka. UE będzie nadal promować i
stosować cele WPRyb w odniesieniu do tzw. porozumień
północnych, które przewidują podział zarządzania
zasobami między UE i kraje spoza UE, z którymi UE dzieli stada w
Północnym Atlantyku, Oceanie Arktycznym, Bałtyku i Morzu
Północnym. Podsumowanie nowych środków
zaproponowanych w ramach reformy WPRyb Ochrona i zrównoważenie || Cel ochrony zasobów: połowy na poziomie maksymalnego podtrzymywalnego połowu, termin: 2015 r. || Wyeliminowanie odrzutów dzięki obowiązkowi wyładunku i niezbędnym zasadom zarządzania wraz z określeniem harmonogramu wprowadzenia przepisów || Plany wieloletnie skoncentrowane na celach ogólnych i szczegółowych, zakresie i ramach czasowych, w oparciu o podejście ekosystemowe do zarządzania rybołówstwem || Zezwolenie państwom członkowskim na podejmowanie środków zgodnie z prawem UE dotyczącym planów wieloletnich i technicznych środków ochronnych || Przyspieszone procedury przyjmowania środków w zakresie rybołówstwa koniecznych w ramach zarządzania środowiskiem (Natura 2000) Dane i nauka || Obowiązek państw członkowskich polegający na gromadzeniu i udostępnianiu danych oraz na przygotowaniu wieloletnich programów gromadzenia danych (na poziomie regionalnym) || Krajowe programy badawcze w zakresie rybołówstwa z koordynacją regionalną między państwami członkowskimi || Ukierunkowanie prac STECF na kwestie zasadnicze Dostęp do zasobów i zdolność połowowa floty || Obowiązkowe przekazywalne koncesje połowowe dla dużych flot – z możliwością przenoszenia na poziomie krajowym || Zrezygnowanie z dotacji związanych z flotą Akwakultura || Krajowe plany strategiczne na lata 2014 – 2020 dotyczące promowania akwakultury || Utworzenie nowego komitetu doradczego ds. akwakultury Polityka rynkowa || Wzmocnienie pozycji organizacji producentów i organizacji międzybranżowych w celu zwiększenia ich roli i odpowiedzialności w zakresie planowania produkcji i wprowadzania do obrotu, z naciskiem na zrównoważone zarządzanie zasobami ryb i zmniejszenie wpływu działalności w dziedzinie akwakultury || Zmiana systemu interwencji poprzez ustanowienie jednego mechanizmu interwencyjnego dla przechowywania || Ustalenie cen interwencyjnych na zdecentralizowanym i właściwym poziomie || Poprawa informacji przeznaczonej dla konsumentów i przegląd norm handlowych Zarządzanie || Rozszerzenie roli komitetów doradczych we wdrażaniu WPRyb na poziomie regionalnym || Nowe podejście do udziału zainteresowanych stron w kwestiach horyzontalnych, które nie są objęte komitetami doradczymi Instrument finansowy || Pełna zgodność ze strategią „Europa 2020” || Przepisy dotyczące warunków w zakresie przestrzegania zasad, dotyczące zarówno państw członkowskich, jak i poszczególnych podmiotów gospodarczych Wymiar zewnętrzny || Regionalne organizacje ds. rybołówstwa – zwiększony udział UE w ramach regionalnych organizacji ds. rybołówstwa w celu zwiększenia ich skuteczności poprzez poprawę jakości danych naukowych, kontroli i przestrzegania zasad w tych organizacjach. || Poziom wielostronny – wspólne działania z najważniejszymi partnerami UE mające na celu zwalczanie nielegalnych, nieraportowanych i nieuregulowanych połowów i zmniejszenie nadmiernej zdolności połowowej. || Większa spójność między polityką UE dotyczącą rybołówstwa, rozwoju, handlu i ochrony środowiska. || Porozumienia w sprawie zrównoważonego zarządzania rybołówstwem – wzmocnienie bazy naukowej i jasne określenie nadwyżki zasobów w krajach partnerskich w celu zapewnienia zrównoważonych praktyk połowowych w tych krajach przez naszą flotę. Większy wkład finansowy pochodzący z sektora oraz ustanowienie wysokiej jakości ram zarządzania. We wszystkich porozumieniach należy w przyszłości zawrzeć klauzulę dotyczącą praw człowieka. [1] COM(2009) 163 wersja ostateczna z dnia 22 kwietnia 2009
r. [2] Zob. również SEC(2010)428 wersja ostateczna z dnia
16 kwietnia 2010 r. Podsumowanie konsultacji dotyczących reformy wspólnej
polityki rybołówstwa. [3] Komunikat Komisji „Europa 2020 Strategia na rzecz
inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego
włączeniu społecznemu” (COM (2010) 2020 z dnia 3 marca 2010 r.)
ustanawia strategię, która sprawi, że UE wyjdzie z kryzysu silniejsza
i przekształci się w inteligentną, zrównoważoną i
sprzyjającą włączeniu społecznemu gospodarkę z
wysokimi wskaźnikami zatrudnienia, wydajności i spójności
społecznej. Europa 2020 to wizja społecznej gospodarki rynkowej dla
Europy XXI wieku. [4] Komunikat Komisji „Europa efektywnie korzystająca z
zasobów” – inicjatywa przewodnia strategii „Europa 2020”, COM (2011)21 z dnia
26 stycznia 2011 r. [5] Dokument roboczy służb Komisji – Ocena skutków
towarzysząca wnioskowi dotyczącemu rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa
(uchylającego rozporządzenie (WE) nr 2371/2001). [6] Jak określono w dyrektywie Parlamentu Europejskiego
i Rady 2008/56/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. ustanawiającej ramy
działań Wspólnoty w dziedzinie polityki środowiska morskiego
(dyrektywa ramowa w sprawie strategii morskiej). [7] SPRAWOZDANIE SPECJALNE nr 7/2007 w sprawie systemów
kontroli, inspekcji i sankcji dotyczących zasad ochrony
wspólnotowych zasobów rybnych, wraz z odpowiedziami Komisji. [8] Dokument roboczy służb Komisji – Ocena skutków
towarzysząca wnioskowi dotyczącemu rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie wspólnej polityki rybołówstwa (uchylającego
rozporządzenie (WE) nr 2371/2001). [9] Szybka ratyfikacja przez państwa członkowskie
Międzynarodowej Organizacji Pracy w 2007 r. Konwencji o pracy w sektorze
rybołówstwa jest kolejnym ważnym krokiem w kierunku zapewnienia
godnych warunków pracy na pokładzie statków rybackich. Konwencja ta
wejdzie w życie po jej ratyfikacji przez 10 z 180 państw
członkowskich MOP (w tym przez osiem państw przybrzeżnych). Konwencja
ma na celu poprawę bezpieczeństwa i higieny pracy oraz opieki
medycznej na morzu, wystarczająco długie okresy odpoczynku
gwarantujące bezpieczeństwo i zdrowie rybaków, ochronę umowy o
pracę i takie samo zabezpieczenie społeczne, jakim objęci
są inni pracownicy. [10] Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady: Budowa
zrównoważonej przyszłości dla akwakultury – Nowy impuls dla
strategii zrównoważonego rozwoju europejskiej akwakultury – COM (2009)162
wersja ostateczna z dnia 8 kwietnia 2009 r. [11] Rozporządzenie Rady (WE) nr 1224/2009 z dnia 20
listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system kontroli w celu
zapewnienia przestrzegania przepisów wspólnej polityki rybołówstwa i
rozporządzenie Rady (WE) nr 1005/2008 z dnia 29 września 2008 r.
ustanawiające wspólnotowy system zapobiegania nielegalnym, nieraportowanym
i nieuregulowanym połowom oraz ich powstrzymywania i eliminowania.