5.5.2009   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

CE 103/1

(1)

W celu stwierdzenia w szczególności czy w świetle rozwoju technologii i rynku konieczne są zmiany, Komisja dokonuje okresowego przeglądu funkcjonowania pięciu dyrektyw składających się na ramy regulacyjne UE w dziedzinie sieci i usług łączności elektronicznej: dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa) (4), dyrektywy 2002/19/WE (dyrektywa o dostępie) (5), dyrektywy 2002/20/WE (dyrektywa o zezwoleniach) (6), dyrektywy 2002/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 marca 2002 r. w sprawie usługi powszechnej i związanych z sieciami i usługami łączności elektronicznej praw użytkowników (dyrektywa o usłudze powszechnej) (7) oraz dyrektywy 2002/58/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 lipca 2002 r. dotyczącej przetwarzania danych osobowych i ochrony prywatności w sektorze łączności elektronicznej (dyrektywa o prywatności i łączności elektronicznej) (8) (zwane wspólnie „dyrektywą ramową i dyrektywami szczegółowymi”).

(2)

W związku z powyższym Komisja przedstawiła wstępne wyniki przeglądu w komunikacie z dnia 29 czerwca 2006 r. w sprawie przeglądu ram regulacyjnych UE dotyczących sieci i usług łączności elektronicznej. Na podstawie tych wstępnych wyników przeprowadzono konsultacje społeczne, które pokazały, że najważniejszym problemem do rozwiązania jest fakt, że wciąż nie istnieje rynek wewnętrzny łączności elektronicznej. Stwierdzono w szczególności, że fragmentaryczność regulacji oraz niespójność działań krajowych organów regulacyjnych nie tylko zagrażają konkurencyjności sektora, lecz także mogą pozbawić konsumentów istotnych korzyści wynikających z konkurencji transgranicznej.

(3)

W związku z tym należy zreformować ramy regulacyjne UE w dziedzinie sieci i usług łączności elektronicznej w celu pełnego utworzenia rynku wewnętrznego łączności elektronicznej poprzez wzmocnienie mechanizmu wspólnotowego służącego regulacji operatorów o znaczącej pozycji na kluczowych rynkach. Będzie temu towarzyszyć rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr …/2009 z dnia … [ustanawiające Grupę Europejskich Regulatorów Telekomunikacji (GERT)]. Reforma obejmuje również określenie skutecznej i skoordynowanej strategii zarządzania widmem w celu stworzenia jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej, oraz udoskonalenie przepisów o użytkownikach niepełnosprawnych w celu stworzenia zintegrowanego społeczeństwa informacyjnego.

(4)

Celem jest stopniowe zmniejszanie zakresu szczególnych regulacji sektorowych ex ante w miarę rozwoju konkurencji na rynku, aby doprowadzić do stanu, w którym łączność elektroniczna będzie podlegała wyłącznie prawu konkurencji. Zważywszy na fakt, że w ostatnich latach rynki łączności elektronicznej wykazały się silną dynamiką konkurencyjną, obowiązki regulacyjne ex ante należy nakładać tylko wtedy, gdy nie występuje skuteczna i zrównoważona konkurencja.

(5)

W celu zapewnienia proporcjonalnego i przystosowalnego podejścia do zróżnicowanych warunków konkurencji, krajowe organy regulacyjne mogą definiować rynki na zasadzie ponadnarodowej lub znieść obowiązki regulacyjne na tych rynkach lub obszarach geograficznych, na których występuje skuteczna konkurencja w zakresie infrastruktury.

(6)

Kluczowym zadaniem na nadchodzące lata, w zakresie realizacji celów agendy lizbońskiej, będzie zapewnienie warunków do skutecznych inwestycji w nowe szybkie sieci, które będą sprzyjały innowacjom w dziedzinie usług internetowych dotyczących przepływu wielu danych oraz będą wzmacniały międzynarodową konkurencyjność Unii Europejskiej. Sieci takie mają olbrzymi potencjał w zakresie dostarczania korzyści konsumentom i przedsiębiorstwom w całej Unii Europejskiej. Kluczowe znaczenie ma zatem zachęcanie do zrównoważonych inwestycji w rozwój tych nowych sieci, a jednocześnie ochrona konkurencji i zapewnianie klientom większego wyboru dzięki spójności i przewidywalności regulacyjnej.

(7)

Aby umożliwić krajowym organom regulacyjnym osiągnięcie celów wyznaczonych w dyrektywie ramowej i w dyrektywach szczegółowych – w szczególności celów dotyczących interoperacyjności typu koniec-koniec – zakres stosowania dyrektywy ramowej należy rozszerzyć w taki sposób, aby objął niektóre aspekty urządzeń radiowych oraz końcowych urządzeń telekomunikacyjnych określonych w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/5/WE z dnia 9 marca 1999 r. w sprawie urządzeń radiowych i końcowych urządzeń telekomunikacyjnych oraz wzajemnego uznawania ich zgodności (9) oraz sprzęt konsumencki wykorzystywany w telewizji cyfrowej, w celu ułatwienia dostępu użytkownikom niepełnosprawnym.

(8)

Niektóre definicje należy doprecyzować lub zmienić w taki sposób, aby uwzględniały rozwój technologii i rynku oraz aby wyeliminować niejednoznaczności zidentyfikowane podczas wprowadzania w życie ram regulacyjnych.

(9)

Należy zwiększyć niezależność krajowych organów regulacyjnych, tak aby zapewnić skuteczniejsze stosowanie przez nie ram regulacyjnych oraz zwiększyć ich uprawnienia i przewidywalność ich decyzji. W tym celu należy wprowadzić do prawa krajowego wyraźne przepisy zapewniające, aby krajowy organ regulacyjny, który odpowiada za regulację rynku ex ante lub rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami, był chroniony podczas wykonywania swoich zadań przed ingerencją zewnętrzną lub naciskami politycznymi, które mogłyby zagrozić niezależności wydawanych przez niego ocen w sprawach, którymi się zajmuje. Takie zewnętrzne wpływy powodują, że krajowy organ ustawodawczy nie jest odpowiedni do pełnienia roli krajowego organu regulacyjnego w zakresie ram regulacyjnych. W tym celu należy z góry ustalić zasady dotyczące powodów odwołania szefa krajowego organu regulacyjnego, aby uniknąć wszelkich uzasadnionych wątpliwości co do neutralności tego organu i jego odporności na czynniki zewnętrzne. Ważne jest, aby krajowe organy regulacyjne odpowiedzialne za regulację rynku ex ante miały swój własny budżet pozwalający im w szczególności na zatrudnienie wystarczającej liczby wykwalifikowanych pracowników. W celu zapewnienia przejrzystości, budżet powinien być publikowany co roku.

(10)

W celu zapewnienia podmiotom rynkowym pewności prawa, organy odwoławcze powinny skutecznie wykonywać swoje zadania; w szczególności postępowania odwoławcze nie powinny być w nieuzasadniony sposób przewlekłe.

(11)

Istniały znaczne rozbieżności co do sposobu stosowania przez organy odwoławcze środków przejściowych mających na celu zawieszenie decyzji krajowych organów regulacyjnych. Aby stosowane podejście było bardziej spójne, należy stosować wspólne standardy zgodne z orzecznictwem wspólnotowym. Organy odwoławcze powinny mieć również możliwość zwrócenia się o dostępne informacje publikowane przez GERT. Ze względu na znaczenie odwołań dla ogólnego funkcjonowania ram regulacyjnych konieczne jest ustanowienie mechanizmu zbierania informacji na temat odwołań i decyzji o zawieszeniu decyzji podjętych przez organy regulacyjne we wszystkich państwach członkowskich oraz mechanizmu przekazywania Komisji takich informacji.

(12)

W celu zapewnienia, aby krajowe organy regulacyjne skutecznie wykonywały swoje zadania regulacyjne, zbierane przez nie dane powinny obejmować dane księgowe o rynkach detalicznych związanych z rynkami hurtowymi, na których operator ma znaczącą pozycję rynkową i które w związku z tym są regulowane przez krajowy organ regulacyjny. Dane powinny również obejmować dane umożliwiające krajowemu organowi regulacyjnemu ocenę potencjalnego wpływu planowanych aktualizacji lub zmian topologii sieci na rozwój konkurencji lub na produkty hurtowe udostępniane innym stronom.

(13)

Konsultacje krajowe przewidziane w art. 6 dyrektywy ramowej powinny zostać przeprowadzone przed konsultacjami wspólnotowymi przewidzianymi w art. 7 tej dyrektywy, tak aby poglądy zainteresowanych stron mogły zostać odzwierciedlone w konsultacjach wspólnotowych. Pozwoliłoby to również uniknąć konieczności przeprowadzenia drugich konsultacji wspólnotowych, jeżeli w wyniku konsultacji krajowych planowany środek zostałby zmieniony.

(14)

Swobodę decyzyjną krajowych organów regulacyjnych należy pogodzić z rozwijaniem spójnych praktyk regulacyjnych i spójnym stosowaniem ram regulacyjnych, aby mogła skutecznie przyczyniać się do rozwoju i pełnego utworzenia rynku wewnętrznego. Dlatego też krajowe organy regulacyjne powinny wspierać działania Komisji dotyczące rynku wewnętrznego oraz działania GERT.

(15)

Mechanizm wspólnotowy, na mocy którego Komisja może wymagać od krajowych organów regulacyjnych wycofania się z planowanych środków związanych z definiowaniem rynku i wyznaczaniem operatorów o znaczącej pozycji rynkowej, znacząco przyczynił się do wypracowania spójnego podejścia przy identyfikowaniu okoliczności, w których można stosować regulacje ex ante i tych, w których operatorzy podlegają takim regulacjom. Monitorowanie rynku przez Komisję, a zwłaszcza doświadczenia związane ze stosowaniem procedury z art. 7 dyrektywy ramowej wykazały, że niezgodności w stosowaniu środków naprawczych przez krajowe organy regulacyjne – nawet w podobnych warunkach rynkowych – mogłyby osłabiać rynek wewnętrzny łączności elektronicznej. Komisja może więc uczestniczyć w zapewnianiu wyższego stopnia spójności w stosowaniu środków naprawczych, przyjmując opinie w sprawie projektów środków proponowanych przez krajowe organy regulacyjne. Aby wykorzystać fachową wiedzę krajowych organów regulacyjnych o analizie rynkowej, przed przyjęciem decyzji lub opinii Komisja powinna konsultować się z GERT.

(16)

Ramy regulacyjne powinny być wprowadzane w życie terminowo. Gdy Komisja podejmuje decyzję wymagającą od krajowego organu regulacyjnego wycofania planowanego środka, krajowe organy regulacyjne powinny przedłożyć Komisji zmieniony środek. Należy ustanowić termin zgłoszenia Komisji zmienionego środka zgodnie z art. 7 dyrektywy ramowej, tak aby podmioty rynkowe znały czas trwania przeglądu rynku i aby zwiększyć stopień pewności prawa.

(17)

Ze względu na krótkie terminy przewidziane we wspólnotowych mechanizmach konsultacji, należy przyznać Komisji uprawnienia do przyjmowania zaleceń lub wytycznych w celu uproszczenia procedur wymiany informacji między Komisją a krajowymi organami regulacyjnymi – na przykład w sprawach dotyczących stabilnych rynków lub niewielkich zmian wcześniej zgłoszonych środków. Należy również przyznać Komisji uprawnienia w celu wprowadzenia zwolnień z obowiązku dokonywania powiadomień, aby uprościć procedury w niektórych przypadkach.

(18)

Zgodnie z celami Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawach osób niepełnosprawnych, ramy regulacyjne powinny zapewniać wszystkim użytkownikom, w tym niepełnosprawnym użytkownikom końcowym, osobom starszym oraz użytkownikom o szczególnych potrzebach społecznych, łatwy dostęp do przystępnych cenowo usług o wysokiej jakości. Deklaracja 22 załączona do aktu końcowego z Amsterdamu stanowi, że instytucje Wspólnoty biorą pod uwagę potrzeby osób niepełnosprawnych przy opracowywaniu środków na mocy art. 95 Traktatu.

(19)

Częstotliwości radiowe należy uznać za ograniczone zasoby publiczne o istotnej wartości publicznej i rynkowej. W interesie publicznym leży jak najskuteczniejsze i jak najefektywniejsze zarządzanie widmem z punktu widzenia ekonomicznego, społecznego i środowiskowego – z uwzględnieniem celów różnorodności kulturowej i pluralizmu mediów – a także stopniowe usuwanie przeszkód na drodze do jego skutecznego wykorzystania.

(20)

Przed zaproponowaniem konkretnego środka harmonizacji na mocy decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady nr 676/2002/WE z dnia 7 marca 2002 r. sprawie ram regulacyjnych dotyczących polityki spektrum radiowego we Wspólnocie Europejskiej (decyzja o spektrum radiowym) (10), Komisja powinna przeprowadzić oceny wpływu zaproponowanego środka na koszty i korzyści, takiego jak: realizacja ekonomii skali i interoperacyjność usług z korzyścią dla konsumentów, wpływ na efektywność wykorzystania widma radiowego oraz zapotrzebowanie na zharmonizowane użytkowanie w różnych częściach Unii Europejskiej.

(21)

Chociaż zarządzanie widmem pozostaje w zakresie kompetencji państw członkowskich, koordynacja oraz, w stosownych przypadkach, harmonizacja na poziomie Wspólnoty może pomóc zapewnić, aby użytkownicy widma w pełni czerpali korzyści z rynku wewnętrznego i aby można było skutecznie bronić interesów UE na arenie międzynarodowej.

(22)

Przepisy niniejszej dyrektywy dotyczące zarządzania widmem powinny być spójne z wynikami prac organizacji międzynarodowych i regionalnych zajmujących się zarządzaniem widmem radiowym, takich jak Międzynarodowa Unia Telekomunikacyjna (ITU) i Europejska Organizacja Poczty i Telekomunikacji (CEPT), tak aby zapewnić efektywne zarządzanie widmem i harmonizacja jego wykorzystania w całej Wspólnocie i na świecie.

(23)

Częstotliwościami radiowymi należy zarządzać w taki sposób, aby zapewnić, że uniknięto szkodliwych zakłóceń. Dlatego należy właściwie zdefiniować podstawową koncepcję szkodliwych zakłóceń, aby zapewnić, że interwencja regulacyjna ogranicza się do zakresu niezbędnego do zapobiegania takim zakłóceniom.

(24)

Obecny system zarządzania widmem i jego dystrybucji opiera się na ogół na decyzjach administracyjnych, które nie są wystarczająco elastyczne, aby dotrzymywać kroku zmianom technologicznym i gospodarczym, a zwłaszcza szybkiemu rozwojowi technologii bezprzewodowej i zwiększającemu się zapotrzebowaniu na pasma częstotliwości. Nadmierna fragmentacja polityki w poszczególnych krajach prowadzi do zwiększenia kosztów i utraty szans rynkowych wśród użytkowników widma, a ponadto powoduje spowolnienie tempa innowacji ze szkodą dla rynku wewnętrznego, konsumentów i całej gospodarki. Ponadto warunki dostępu do częstotliwości radiowych i ich użytkowania mogą być różne w zależności od rodzaju operatora, podczas gdy usługi elektroniczne świadczone przez tych operatorów coraz częściej się pokrywają, co stwarza napięcia pomiędzy posiadaczami praw, rozbieżności pod względem kosztów dostępu do widma i potencjalne zakłócenia w funkcjonowaniu rynku wewnętrznego.

(25)

Granice krajowe mają coraz mniejsze znaczenie w określaniu optymalnego wykorzystania widma radiowego. Fragmentacja zarządzania prawami dostępu do widma ogranicza inwestycje i innowacje i nie pozwala operatorom i producentom urządzeń na wykorzystywanie ekonomii skali, utrudniając w ten sposób rozwój rynku wewnętrznego sieci i usług łączności elektronicznej z wykorzystaniem widma radiowego.

(26)

Należy zwiększyć elastyczność zarządzania widmem i dostępu do niego za pomocą zezwoleń neutralnych technologicznie i usługowo, tak aby umożliwić użytkownikom wybór najlepszych technologii i usług do stosowania w pasmach częstotliwości dostępnych dla usług łączności elektronicznej zgodnych z krajowym planem przydziału częstotliwości i regulacjami radiowymi ITU („zasady neutralności technologii i usług”). W przypadku gdy zagrożone są cele leżące w interesie ogólnym, określenie technologii i usług powinno następować w trybie administracyjnym; powinno ono być precyzyjnie uzasadnione i powinno podlegać regularnym przeglądom okresowym.

(27)

Ograniczenia zasady neutralności technologicznej powinny być odpowiednie i uzasadnione potrzebą unikania szkodliwych zakłóceń, na przykład poprzez narzucenie stosowania masek emisji i poziomów mocy, potrzebą zapewnienia ochrony zdrowia publicznego poprzez ograniczenie narażenia ludności na działanie pól magnetycznych, potrzebą zapewnienia właściwego funkcjonowanie usług dzięki odpowiedniemu poziomowi technicznej jakości usługi, ale niekoniecznie wykluczania przy tym możliwości stosowania więcej niż jednej usługi w tym samym paśmie częstotliwości, potrzebą zapewnienia właściwego współużytkowania widma, w szczególności gdy jego użytkowanie podlega jedynie zezwoleniom ogólnym, lub potrzebą gwarantowania efektywnego użytkowania widma lub osiągnięcia celu leżącego w interesie ogólnym zgodnie z prawem wspólnotowym.

(28)

Użytkownicy widma powinni również móc dokonywać swobodnego wyboru usług, które chcą oferować w danej częstotliwości, z uwzględnieniem środków przejściowych dotyczących praw wcześniej nabytych. W uzasadnionym i proporcjonalnym zakresie należy dopuszczać wyjątki od zasady neutralności usług, które wymagają świadczenia określonej usługi w celu realizacji jasno określonych celów lezących w interesie ogólnym, takich jak bezpieczeństwo życia, konieczność wspierania spójności społecznej, regionalnej i terytorialnej lub unikanie nieefektywnego użytkowania widma. Cele te powinny obejmować promowanie różnorodności kulturowej i językowej oraz pluralizmu mediów, określonych przez państwa członkowskie zgodnie z prawem wspólnotowym. O ile nie jest to konieczne dla ochrony bezpieczeństwa życia ani realizacji celu leżącego w interesie ogólnym, wyjątki nie powinny prowadzić do wyłącznego użytkowania w celu świadczenia pewnych usług, ale raczej polegać na przyznaniu pierwszeństwa, tak aby w tym samym paśmie mogły w jak największym zakresie współistnieć inne usługi lub technologie.

(29)

Określanie zakresu i charakteru każdego wyjątku związanego z promowaniem różnorodności kulturowej i językowej oraz pluralizmu mediów należy do kompetencji państw członkowskich.

(30)

Ponieważ przydział widma na użytek określonych technologii lub usług stanowi wyjątek od zasad neutralności technologicznej i usługowej oraz zmniejsza swobodę wyboru świadczonych usług lub stosowanej technologii, wszelkie wnioski w sprawie takiego przydziału powinny być przejrzyste i podlegać konsultacjom publicznym.

(31)

Ze względu na elastyczność i skuteczność, krajowe organy regulacyjne mogą zezwolić użytkownikom widma na swobodne przekazywanie lub dzierżawienie ich praw do użytkowania osobom trzecim. Pozwoliłoby to na wycenę widma przez rynek. Z uwagi na ich uprawnienie do zapewniania efektywnego użytkowania widma, krajowe organy regulacyjne powinny podejmować działania w celu zapewnienia, aby obrót nie prowadził do zakłócenia konkurencji w przypadku gdy widmo pozostaje niewykorzystane.

(32)

Wprowadzenie neutralności technologicznej i usługowej oraz obrotu obowiązującymi prawami do użytkowania widma może wymagać przepisów przejściowych, w tym środków zapewniających uczciwą konkurencję, ponieważ nowy system może upoważniać niektórych użytkowników widma do podjęcia konkurencji z użytkownikami widma, którzy nabyli swoje prawa do widma na bardziej ścisłych zasadach i warunkach.

(33)

Aby promować funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz wspierać rozwój usług transgranicznych, Komisja powinna zostać upoważniona do przyjmowania technicznych środków wykonawczych w dziedzinie numeracji.

(34)

Kluczowymi elementami przy tworzeniu sieci komunikacji elektronicznej lub nowych elementów sieci są zezwolenia wydawane przedsiębiorstwom będącym dostawcami sieci i usług łączności elektronicznej, umożliwiające im dostęp do własności publicznej lub prywatnej. Dlatego też zbędna złożoność i opóźnienia procedur przyznawania praw drogi mogą stanowić istotną przeszkodę dla rozwoju konkurencji. W związku z tym należy uprościć nabywanie praw drogi przez upoważnione przedsiębiorstwa. Krajowe organy regulacyjne powinny mieć móc koordynować nabywanie praw drogi, udostępniając odpowiednie informacje na swoich stronach internetowych.

(35)

Konieczne jest zwiększenie uprawnień państw członkowskich w odniesieniu do posiadaczy praw drogi, aby zapewnić wprowadzanie lub rozwijanie nowych sieci w sposób sprawiedliwy, skuteczny oraz odpowiedzialny wobec środowiska naturalnego, niezależnie od jakiegokolwiek obowiązku operatora o znaczącej pozycji rynkowej w zakresie zapewniania dostępu do jego sieci łączności elektronicznej. Poprawa współużytkowania urządzeń może znacząco poprawić konkurencję i obniżyć ogólny koszt finansowy i środowiskowy, jaki ponoszą przedsiębiorstwa przy rozmieszczaniu infrastruktury łączności elektronicznej, zwłaszcza w przypadku nowych sieci dostępu. Krajowe organy regulacyjne powinny być uprawnione do wymagania, aby posiadacze praw do instalowania urządzeń na, nad lub pod własnością publiczną lub prywatną współużytkowali takie urządzenia lub nieruchomość (w tym również w formie fizycznej kolokacji), co zachęciłoby do efektywnego inwestowania w infrastrukturę i promowania innowacji, po odpowiednim okresie konsultacji publicznych, podczas których wszystkie zainteresowane strony powinny mieć możliwość wyrażenia swoich poglądów. Takie uzgodnienia o współużytkowaniu lub koordynacji mogą obejmować zasady dotyczące podziału kosztów współużytkowania urządzeń lub nieruchomości i powinny zapewnić, aby ryzyko ponoszone przez dane przedsiębiorstwa było w odpowiedni sposób kompensowane. Krajowe organy regulacyjne powinny w szczególności móc nakładać obowiązek współużytkowania elementów sieci i urządzeń towarzyszących, takich jak kanały, przewody, maszty, studzienki, szafki uliczne, anteny, wieże i inne konstrukcje nośne, budynki lub wejścia do budynków oraz obowiązek lepszej koordynacji prac budowlanych. Właściwe organy, zwłaszcza władze lokalne, powinny również ustanowić – we współpracy z krajowymi organami regulacyjnymi – odpowiednie procedury koordynacji w odniesieniu do robót publicznych oraz do innych odpowiednich urządzeń publicznych lub własności publicznej; procedury te mogą obejmować procedury zapewniające zainteresowanym stronom dostęp do informacji dotyczących odpowiednich urządzeń lub własności publicznej oraz oprowadzonych i planowanych robót publicznych, procedury zapewniające, że strony są terminowo informowane o takich pracach, jak również procedury zapewniające, że współużytkowanie jest w jak najszerszym zakresie ułatwione.

(36)

Coraz ważniejszą rolę w gospodarce i społeczeństwie odgrywa wiarygodne i bezpieczne przekazywanie informacji przez sieci łączności elektronicznej. Złożoność systemów, awarie techniczne lub błędy ludzkie, wypadki lub ataki mogą wpływać na funkcjonowanie i dostępność infrastruktury fizycznej dostarczającej ważnych usług obywatelom UE, w tym usług e-rządu. Dlatego krajowe organy regulacyjne powinny zapewniać utrzymanie integralności i bezpieczeństwa publicznych sieci łączności. Europejska Agencja ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA) (11) powinna przyczyniać się do zwiększania poziomu bezpieczeństwa łączności elektronicznej, na przykład przez dostarczanie wiedzy i doświadczeń, oraz promować wymianę najlepszych praktyk. Zarówno ENISA, jak i krajowe organy regulacyjne powinny dysponować niezbędnymi środkami do wykonywania swoich obowiązków, w tym uprawnieniami do uzyskiwania informacji wystarczających do oceny poziomu bezpieczeństwa sieci lub usług oraz kompleksowych i wiarygodnych danych na temat przypadków rzeczywistych zagrożeń bezpieczeństwa, które wywarły znaczący wpływ na funkcjonowanie sieci lub usług. Biorąc pod uwagę, że skuteczne stosowanie odpowiednich zasad bezpieczeństwa nie jest działaniem jednorazowym, lecz ciągłym procesem wprowadzania w życie, przeglądu i aktualizacji, od podmiotów zapewniających dostęp do sieci i świadczących usługi łączności elektronicznej należy wymagać podejmowania środków chroniących integralność i bezpieczeństwo stosownie do oceny ryzyka, z uwzględnieniem stopnia rozwoju takich środków.

(37)

W przypadku gdy zachodzi konieczność uzgodnienia wspólnego zestawu wymogów związanych z bezpieczeństwem, Komisja powinna zostać uprawniona do przyjmowania technicznych środków wykonawczych w celu osiągnięcia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa sieci i usług łączności elektronicznej na rynku wewnętrznym. ENISA powinna przyczyniać się do harmonizacji odpowiednich technicznych i organizacyjnych środków bezpieczeństwa poprzez zapewnianie opinii ekspertów. Krajowe organy regulacyjne powinny mieć uprawnienia do wydawania wiążących instrukcji dotyczących technicznych środków wykonawczych przyjętych zgodnie z dyrektywą ramową. Aby wykonywać swoje obowiązki, organy te powinny mieć prawo do prowadzenia dochodzeń przypadku nieprzestrzegania wymogów oraz do nakładania sankcji.

(38)

W celu zapewnienia podmiotom rynkowym pewności w odniesieniu do warunków regulacyjnych, niezbędne jest ustalenie terminów przeprowadzania analiz rynku. Ważne jest, aby analiza rynku była prowadzona regularnie, w rozsądnych i właściwych ramach czasowych. Ramy czasowe należy ustalić z uwzględnieniem faktu, czy określony rynek był już wcześniej przedmiotem analizy i czy został należycie zgłoszony. Niedokonanie przez krajowy organ regulacyjny analizy rynku w wyznaczonym terminie może zagrozić rynkowi wewnętrznemu, a zwykłe postępowanie w sprawie naruszenia przepisów może doprowadzić do nieuzyskania na czas pożądanego skutku. Krajowy organ regulacyjny, którego to dotyczy powinien ewentualnie móc wystąpić do GERT o pomoc w dokonaniu analizy rynku. Pomoc ta mogłaby przybrać na przykład formę specjalnej grupy zadaniowej składającej się z przedstawicieli innych krajowych organów regulacyjnych.

(39)

Ze względu na wysoki poziom innowacyjności technologicznej i wysoce dynamiczne rynki w sektorze łączności elektronicznej, istnieje potrzeba szybkiego, skoordynowanego i zharmonizowanego dostosowywania przepisów na poziomie wspólnotowym, ponieważ z doświadczenia wynika, że rozbieżności we wprowadzaniu w życie ram regulacyjnych UE przez krajowe organy regulacyjne mogą stworzyć barierę utrudniającą rozwój rynku wewnętrznego.

(40)

Jednym z ważnych zadań nałożonych na GERT jest przyjmowanie w stosownych przypadkach opinii w odniesieniu do sporów transgranicznych. W związku z tym krajowe organy regulacyjne powinny uwzględniać w takich przypadkach wszelkie opinie GERT.

(41)

Doświadczenie we wprowadzaniu w życie ram regulacyjnych UE wskazuje, że istniejące przepisy uprawniające krajowe organy regulacyjne do nakładania grzywien stanowią niedostateczną zachętę do przestrzegania wymogów regulacyjnych. Do terminowego wprowadzania w życie ram regulacyjnych UE mogą się przyczynić odpowiednie uprawnienia wykonawcze, które będą tym samym sprzyjać pewności prawa, która jest ważnym czynnikiem inwestycji. Brak skutecznych uprawnień w razie nieprzestrzegania przepisów dotyczy całości ram regulacyjnych. Dlatego też wprowadzenie do dyrektywy ramowej nowego przepisu dotyczącego naruszania obowiązków wynikających z dyrektywy ramowej i dyrektyw szczegółowych, powinno zapewnić stosowanie jednolitych i spójnych zasad w odniesieniu do egzekwowania i sankcji w zakresie całych ram regulacyjnych UE.

(42)

Istniejące ramy regulacyjne UE zawierają pewne przepisy mające na celu ułatwienie procesu przechodzenia od starych ram regulacyjnych z 1998 roku do nowych ram z roku 2002. Przejścia tego dokonano we wszystkich państwach członkowskich, a środki te powinny zostać uchylone, ponieważ są obecnie zbędne.

(43)

Należy zachęcać jednocześnie do efektywnych inwestycji oraz konkurencji, aby zwiększyć wzrost gospodarczy, innowacje oraz wybór oferowany konsumentom.

(44)

W załączniku I do dyrektywy ramowej znajdował się wykaz rynków, które winny być wymienione w zaleceniu w sprawie odnośnych rynków produktów i usług mogących wymagać regulacji ex ante. Załącznik ten należy uchylić, ponieważ spełnił on już swój cel jako podstawa do opracowania pierwotnej wersji zalecenia w sprawie odnośnych rynków produktów i usług (12).

(45)

Dla nowych uczestników rynku powielanie, w całości lub w części, lokalnego dostępu do sieci operatora tradycyjnego w rozsądnym czasie może być ekonomicznie niewykonalne. W tym kontekście przyznanie uwolnionego dostępu do pętli lub podpętli lokalnej operatorów posiadających znaczący udział w rynku może ułatwić wejście na rynek i zwiększyć konkurencję na rynkach detalicznych usług szerokopasmowych. W sytuacjach, w których uwolniony dostęp do pętli lub podpętli lokalnej jest technicznie lub ekonomicznie niewykonalny, mogą mieć zastosowanie odpowiednie obowiązki zapewnienia niefizycznego lub wirtualnego dostępu do sieci oferującego równoważną funkcjonalność.

(46)

Podział funkcjonalny, zgodnie z którym od operatora zintegrowanego pionowo wymaga się ustanowienia rozdzielonych operacyjnie jednostek organizacyjnych, ma na celu zapewnienie w pełni równoważnych produktów dostępu wszystkim operatorom detalicznym, w tym jednostkom detalicznym, które należą do takiego operatora zintegrowanego pionowo. Podział funkcjonalny – w istotny sposób ograniczający motywację do dyskryminacji oraz pomagający weryfikować i egzekwować przestrzeganie zasady niedyskryminacji – może doprowadzić do zwiększenia konkurencji na kilku ważnych rynkach. Dokonanie podziału funkcjonalnego może być w wyjątkowych przypadkach uzasadnione jako środek naprawczy, jeżeli na kilku ważnych rynkach nie udało się zapobiec dyskryminacji i jeżeli szanse na zaistnienie w rozsądnym terminie konkurencji w zakresie infrastruktury – po zastosowaniu jednego lub kilku środków naprawczych uznanych wcześniej za odpowiednie – są nikłe lub całkowicie ich brak. Ważne jest jednak aby zapewnić, by nałożenie takiego obowiązku wiązało się z zachowaniem zachęt dla danego przedsiębiorstwa do inwestowania w swoją sieć i by nie pociągało za sobą jakichkolwiek potencjalnie niekorzystnych skutków dla dobrobytu konsumentów. Nałożenie takiego obowiązku wymaga skoordynowanej analizy różnych odnośnych rynków związanych z siecią dostępu, zgodnie z procedurą analizy rynku określoną w art. 16 dyrektywy ramowej. Podczas dokonywania analizy rynku i określania szczegółów tego środka naprawczego, krajowe organy regulacyjne powinny zwrócić szczególną uwagę na produkty, którymi będą zarządzać oddzielne jednostki organizacyjne, oraz uwzględnić zakres rozwoju sieci i stopień postępu technologicznego, które mogą wpływać na zastępowalność usług stacjonarnych i bezprzewodowych. Aby zapobiec zakłóceniom konkurencji na rynku wewnętrznym, wnioski w sprawie podziału funkcjonalnego powinna uprzednio zatwierdzać Komisja.

(47)

Wprowadzenie w życie podziału funkcjonalnego nie powinno uniemożliwiać stosowania przez oddzielne jednostki organizacyjne odpowiednich mechanizmów koordynacji, aby zapewnić przysługujące spółce dominującej prawa nadzoru nad zarządzaniem i działalnością gospodarczą.

(48)

Trwająca integracja rynku wewnętrznego rynku sieci i usług łączności elektronicznej wymaga lepiej skoordynowanego stosowania regulacji ex ante, przewidzianej w ramach regulacyjnych UE w dziedzinie łączności elektronicznej.

(49)

W przypadku gdy przedsiębiorstwo zintegrowane pionowo zdecyduje się na przekazanie znacznej części lub całości środków majątkowych lokalnej sieci dostępu oddzielnej jednostce organizacyjnej mającej innych właścicieli lub na ustanowienie oddzielnej jednostki organizacyjnej, która będzie się zajmowała produktami dostępu, krajowy organ regulacyjny powinien ocenić wpływ planowanej transakcji na wszystkie istniejące obowiązki regulacyjne nałożone na operatora zintegrowanego pionowo, aby zapewnić, że wszelkie nowe ustalenia są zgodne z dyrektywą 2002/19/WE (dyrektywa o dostępie) i dyrektywą 2002/22/WE (dyrektywa o usłudze powszechnej). Krajowy organ regulacyjny, którego to dotyczy, powinien dokonać nowej analizy rynków, na których prowadzi działalność wyodrębniona jednostka, i powinien odpowiednio nałożyć, utrzymać, zmienić lub uchylić nałożone obowiązki. W tym celu krajowy organ regulacyjny powinien móc żądać informacji od przedsiębiorstwa.

(50)

Mimo że w niektórych okolicznościach właściwe jest, aby krajowy organ regulacyjny nakładał obowiązki na operatorów, którzy nie mają znaczącej pozycji rynkowej, aby osiągnąć cele takie jak możliwość podłączenia typu koniec-koniec lub interoperacyjność usług, niezbędne jest jednak zapewnienie, aby takie obowiązki były nakładane zgodnie z ramami regulacyjnymi UE, a w szczególności z procedurami notyfikacji obowiązującymi dany organ.

(51)

Komisja powinna zostać uprawniona do przyjmowania środków wykonawczych mających na celu dostosowanie określonych w załączniku I warunków dostępu do telewizji cyfrowej i usług radiowych do zmian rynkowych i technologicznych. Dotyczy to także minimalnego wykazu pozycji w załączniku II, które muszą zostać podane do wiadomości publicznej, aby spełniony został wymóg przejrzystości.

(52)

Ułatwienie podmiotom rynkowym dostępu do zasobów częstotliwości radiowych przyczyni się do usunięcia barier we wchodzeniu na rynek. Postęp technologiczny zmniejsza ponadto ryzyko szkodliwych zakłóceń w niektórych pasmach częstotliwości, co z kolei zmniejsza zapotrzebowanie na indywidualne prawa użytkowania. Dlatego warunki użytkowania widma w celu świadczenia usług łączności elektronicznej powinny być zazwyczaj określone w zezwoleniach ogólnych, chyba że prawa indywidualne są niezbędne – ze względu na wykorzystanie widma – do ochrony przed szkodliwymi zakłóceniami, zapewnienia technicznej jakości usługi, zagwarantowania efektywnego wykorzystania widma lub spełnienia określonego celu leżącego w interesie ogólnym. Decyzje w sprawie zapotrzebowania na prawa indywidualne należy podejmować w sposób przejrzysty i proporcjonalny.

(53)

Wprowadzenie wymogów neutralności usług i technologii w ramach przyznawania praw użytkowania wraz ze zwiększoną możliwością przekazywania praw między przedsiębiorstwami powinno zwiększyć swobodę i zakres sposobów dostarczania usług łączności elektronicznej na rzecz społeczeństwa, ułatwiając przez to również osiągnięcie celów leżących w interesie ogólnym. Jednakże niektóre obowiązki związane z celami leżącymi w interesie ogólnym nakładane na nadawców dostarczających audiowizualnych usług medialnych mogą wymagać zastosowania szczególnych kryteriów przy przyznawaniu praw użytkowania, w przypadku gdy okazuje się to istotne dla osiągnięcia szczególnego celu leżącego w interesie ogólnym określonego przez państwa członkowskie zgodnie z prawem wspólnotowym. Procedury związane z realizacją celów leżących w interesie ogólnym powinny być we wszystkich okolicznościach przejrzyste, obiektywne, proporcjonalne i niedyskryminacyjne.

(54)

Ważność indywidualnych praw użytkowania, które nie podlegają obrotowi, powinna być ograniczona w czasie ze względu na ich ograniczający wpływ na wolny dostęp do częstotliwości radiowych. W przypadku gdy prawa użytkowania zawierają postanowienia o przedłużeniu ich ważności, właściwe organy krajowe powinny najpierw przeprowadzić przegląd obejmujący konsultacje publiczne, biorąc pod uwagę zmiany na rynku, zmiany w dziedzinie zasięgu i technologii. Ze względu na ograniczoną dostępność widma konieczne jest dokonywanie regularnych przeglądów indywidualnych praw przyznanych przedsiębiorstwom. Dokonując takiego przeglądu, właściwe organy krajowe powinny równoważyć interesy posiadaczy praw z potrzebą promowania wprowadzenia odsprzedaży widma oraz bardziej elastycznego jego użytkowania dzięki zezwoleniom ogólnym, tam gdzie jest to możliwe.

(55)

Właściwe organy krajowe powinny zostać uprawnione do zapewnienia efektywnego użytkowanie widma oraz – w przypadku istnienia niewykorzystanych zasobów widma – podejmowania działań zapobiegających ich antykonkurencyjnemu gromadzeniu, które może utrudnić wchodzenie na rynek nowym podmiotom.

(56)

Krajowe organy regulacyjne powinny móc podejmować skuteczne działania w celu monitorowania oraz zapewniania przestrzegania warunków związanych z zezwoleniami ogólnymi lub prawami użytkowania, w tym również posiadać uprawnienia do nakładania skutecznych sankcji finansowych lub administracyjnych w przypadku naruszenia tych warunków.

(57)

Warunki, które mogą wiązać się z zezwoleniami, powinny obejmować szczególne warunki regulujące dostępność dla użytkowników niepełnosprawnych i konieczność przekazywania przez organy publiczne informacji ogółowi społeczeństwa przed wystąpieniem, w trakcie i po zakończeniu poważnych katastrof. Ponadto, biorąc pod uwagę znaczenie innowacji technologicznych, państwa członkowskie powinny móc wydawać zezwolenia na wykorzystywanie widma do celów doświadczalnych, podlegające określonym ograniczeniom i warunkom ściśle uzasadnionymi doświadczalnym charakterem takich praw.

(58)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 2887/2000 z dnia 18 grudnia 2000 r. w sprawie uwolnionego dostępu do pętli lokalnej (13) okazało się skuteczne na początkowym etapie otwierania rynku. W dyrektywie ramowej wzywa się Komisję do monitorowania przechodzenia z ram regulacyjnych z roku 1998 na ramy z roku 2002 i do przedstawienia wniosku w sprawie uchylenia tego rozporządzenia we właściwym czasie. Zgodnie z ramami regulacyjnymi z roku 2002 krajowe organy regulacyjne są zobowiązane do analizy rynku hurtowego uwolnionego dostępu do pętli i podpętli metalowych w celu świadczenia usług szerokopasmowych i głosowych zdefiniowanych w zaleceniu w sprawie odnośnych rynków produktów i usług. Ponieważ wszystkie państwa członkowskie dokonały analizy tego rynku co najmniej raz i istnieją odpowiednie obowiązki oparte na ramach regulacyjnych z roku 2002, rozporządzenie nr 2887/2000 stało się zbędne, w związku z czym powinno zostać uchylone.

(59)

Środki niezbędne do wprowadzenia w życie dyrektywy ramowej, dyrektywy o dostępie i dyrektywy o zezwoleniach należy przyjąć zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (14).

(60)

Komisji należy w szczególności przyznać uprawnienia do przyjmowania zaleceń lub środków wykonawczych w odniesieniu do powiadomień dokonywanych na mocy art. 7 dyrektywy ramowej; do harmonizacji w dziedzinie widma i numeracji oraz w sprawach związanych z bezpieczeństwem sieci i usług; do identyfikacji odnośnych rynków produktów i usług; do identyfikacji rynków ponadnarodowych; do wprowadzania w życie norm i zharmonizowanego stosowania przepisów ram regulacyjnych. Należy również przyznać Komisji uprawnienia do przyjmowania środków wykonawczych mających na celu dostosowanie do zmian rynkowych i technologicznych załącznika I i II do dyrektywy o dostępie. Ponieważ środki te mają zasięg ogólny i mają na celu zmianę elementów innych niż istotne tych dyrektyw, między innymi poprzez ich uzupełnienie nowymi elementami innymi niż istotne, środki te muszą zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE,

1)

Art. 1 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Niniejsza dyrektywa ustanawia zharmonizowane ramy prawne dla świadczenia usług łączności elektronicznej, sieci łączności elektronicznej, urządzeń i usług towarzyszących. Określa ona zadania krajowych organów regulacyjnych oraz procedury zmierzające do zapewnienia zharmonizowanego stosowania ram regulacyjnych w obrębie Wspólnoty. Ramy te obejmują również przepisy dotyczące niektórych aspektów urządzeń końcowych w celu ułatwienia dostępu użytkownikom niepełnosprawnym.”;

2)

W art. 2 wprowadza się następujące zmiany:

3)

W art. 3 wprowadza się następujące zmiany:

4)

W art. 4 wprowadza się następujące zmiany:

5)

Art. 5 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa udostępniające sieci i usługi łączności elektronicznej dostarczały wszystkich informacji, w tym informacji o charakterze finansowym, niezbędnych krajowym organom regulacyjnym do zapewnienia zgodności z przepisami niniejszej dyrektywy i dyrektyw szczegółowych lub wydanych zgodnie z nimi decyzji. Od przedsiębiorstw tych można także wymagać w szczególności dostarczania informacji o przyszłym rozwoju sieci lub usług, który mógłby wywrzeć wpływ na usługi hurtowe udostępniane konkurentom przez te przedsiębiorstwa. Od przedsiębiorstw o znaczącej pozycji na rynkach hurtowych można również wymagać, by przedstawiały dane księgowe dotyczące rynków detalicznych, które są związane z tymi rynkami hurtowymi.

Przedsiębiorstwa niezwłocznie dostarczają takich informacji na żądanie krajowego organu regulacyjnego w terminie i na poziomie szczegółowości wymaganych przez ten organ. Informacje, których żąda krajowy organ regulacyjny, są proporcjonalne do wykonywanego zadania. Krajowy organ regulacyjny przedstawia uzasadnienie żądania danych informacji oraz traktuje informacje zgodnie z ust. 3 niniejszego artykułu.”;

6)

Art. 6 i 7 otrzymują brzmienie:

„Artykuł 6

Mechanizm konsultacji oraz zapewniania przejrzystości

Z wyjątkiem sytuacji objętych art. 7 ust. 9, art. 20 lub art. 21, państwa członkowskie zapewniają, aby krajowe organy regulacyjne, które zamierzają podjąć środki zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy lub dyrektyw szczegółowych lub wprowadzić ograniczenia zgodnie z art. 9 ust. 3 i art. 9 ust. 4, które mają znaczący wpływ na odnośny rynek lub które zamierzają wprowadzić ograniczenia zgodnie z art. 9 ust. 3 i art. 9 ust. 4, umożliwiły zainteresowanym stronom wypowiedzenie się w rozsądnym terminie w kwestii proponowanych środków.

Krajowe organy regulacyjne ogłaszają krajowe procedury konsultacyjne.

Państwa członkowskie zapewniają, aby utworzono jeden punkt informacyjny, który będzie umożliwiał dostęp do wszystkich bieżących konsultacji.

Krajowy organ regulacyjny podaje do wiadomości publicznej wyniki procedur konsultacyjnych, z wyjątkiem przypadków dotyczących informacji, które zgodnie z przepisami prawa wspólnotowego i krajowego o tajemnicy handlowej są informacjami poufnymi.

Artykuł 7

Konsolidacja rynku wewnętrznego w zakresie łączności elektronicznej

1.   Realizując swoje zadania wynikające z przepisów niniejszej dyrektywy i dyrektyw szczegółowych, krajowe organy regulacyjne w jak największym stopniu uwzględniają cele określone w art. 8, w zakresie, w jakim dotyczą one funkcjonowania rynku wewnętrznego.

2.   Krajowe organy regulacyjne przyczyniają się do rozwoju rynku wewnętrznego poprzez przejrzystą współpracę między sobą, z Komisją i z GERT, tak aby zapewnić jednolite stosowanie przepisów niniejszej dyrektywy i dyrektyw szczegółowych we wszystkich państwach członkowskich. W tym celu krajowe organy regulacyjne w szczególności współpracują z Komisją i GERT przy określaniu rodzajów instrumentów i środków naprawczych najodpowiedniejszych do zastosowania w określonych sytuacjach rynkowych.

3.   O ile zalecenia lub wytyczne przyjęte zgodnie z art. 7a nie stanowią inaczej, z chwilą zakończenia konsultacji, o których mowa w art. 6, w przypadku gdy krajowy organ regulacyjny zamierza podjąć środek, który:

udostępnia on projekt planowanego środka Komisji, GERT i krajowym organom regulacyjnym w innych państwach członkowskich, wraz z uzasadnieniem tego środka, zgodnie z art. 5 ust. 3, oraz informuje o tym Komisję, GERT i inne krajowe organy regulacyjne. Krajowe organy regulacyjne, GERT i Komisja mogą przedstawić swoje uwagi danemu krajowemu organowi regulacyjnemu wyłącznie w terminie jednego miesiąca. Termin jednomiesięczny nie może zostać przedłużony.

4.   W przypadku gdy celem proponowanego środka, o którym mowa w ust. 3, jest:

oraz środek ten oddziaływałby na wymianę handlową pomiędzy państwami członkowskimi, a Komisja poinformowała krajowy organ regulacyjny o swojej opinii, zgodnie z którą proponowany środek stanowiłby przeszkodę w funkcjonowaniu rynku jednolitego, lub o swoich poważnych wątpliwościach co do zgodności tego środka z przepisami prawa wspólnotowego, a w szczególności z celami, o których mowa w art. 8, wówczas proponowany środek nie może zostać przyjęty przez kolejne dwa miesiące. Termin ten nie może zostać przedłużony. W takim przypadku Komisja informuje pozostałe krajowe organy regulacyjne o swoich zastrzeżeniach.

5.   W terminie dwóch miesięcy, o którym mowa w ust. 4, Komisja może:

Przed wydaniem decyzji lub opinii na mocy lit. a) – c), Komisja w jak największym stopniu uwzględnia opinię GERT. Decyzji lub opinii wydanej na mocy lit. a) – c) towarzyszy szczegółowa i obiektywna analiza, dlaczego Komisja uznaje, że planowany środek nie powinien zostać przyjęty, wraz ze szczegółowymi propozycjami w sprawie zmiany proponowanego środka.

6.   W przypadku gdy Komisja przyjęła, zgodnie z ust. 5 lit. a), decyzję wymagającą od krajowego organu regulacyjnego wycofania proponowanego środka, krajowy organ regulacyjny zmienia lub wycofuje proponowany środek w terminie sześciu miesięcy od daty decyzji Komisji. Gdy proponowany środek zostaje zmieniony, krajowy organ regulacyjny przystępuje do konsultacji publicznych zgodnie z procedurami, o których mowa w art. 6, i ponownie zgłasza zmieniony proponowany środek Komisji zgodnie z przepisami ust. 3.

7.   Dany krajowy organ regulacyjny uwzględnia w jak największym stopniu uwagi innych krajowych organów regulacyjnych, GERT i Komisji i może – z wyjątkiem sytuacji objętych zakresem stosowania ust. 4 lit. a) i b) – przyjąć proponowany odpowiedni środek, a w przypadku przyjęcia tego środka – powiadamia o tym Komisję.

W przypadku gdy krajowy organ regulacyjny postanowi zmienić proponowany środek zgodnie z opinią wydaną na mocy ust. 5 lit. b), w terminie sześciu miesięcy od daty opinii Komisji przeprowadza on konsultacje publiczne zgodnie z procedurami, o których mowa w art. 6, oraz przekazuje zmieniony środek Komisji.

W przypadku gdy krajowy organ regulacyjny postanowi nie zmieniać proponowanego środka w oparciu o opinię wydaną na mocy ust. 5 lit. b), publikuje on uzasadnienie swojej decyzji i przekazuje je Komisji w terminie sześciu miesięcy od daty opinii Komisji.

8.   Krajowy organ regulacyjny przekazuje Komisji i GERT wszystkie ostateczne środki objęte zakresem stosowania art. 7 ust. 3 lit. a) i b).

9.   W wyjątkowych okolicznościach, w przypadku gdy krajowy organ regulacyjny uzna, że zachodzi pilna potrzeba podjęcia działania w celu ochrony konkurencji i interesów użytkowników, w drodze odstępstwa od procedury określonej w ust. 3 i 4, może on niezwłocznie przyjąć proporcjonalne i tymczasowe środki. O przyjęciu tych środków zawiadamia niezwłocznie Komisję, pozostałe krajowe organy regulacyjne i GERT, wraz z pełnym uzasadnieniem. Decyzja krajowego organu regulacyjnego o nadaniu tym środkom charakteru trwałego lub przedłużeniu terminu ich stosowania podlega przepisom ust. 3 i 4.”;

7)

Dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 7a

Powiadomienia

1.   Po przeprowadzeniu konsultacji publicznych i konsultacji z krajowymi organami regulacyjnymi, a także po uwzględnieniu w jak największym stopniu opinii GERT, Komisja może przyjąć zalecenia lub wytyczne w odniesieniu do art. 7, w których określa formę, treść i stopień szczegółowości powiadomień wymaganych zgodnie z art. 7 ust. 3, okoliczności, w których powiadomienia nie będą wymagane, oraz sposób obliczania terminów.

2.   Środki, o których mowa w ust. 1, przyjmuje się zgodnie z procedurą doradczą, o której mowa w art. 22 ust. 2.”;

8)

W art. 8 wprowadza się następujące zmiany:

9)

Dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 8a

Planowanie strategiczne i koordynacja polityki w Unii w zakresie widma radiowego

1.   Państwa członkowskie współpracują ze sobą oraz z Komisją w planowaniu strategicznym, koordynacji i harmonizacji wykorzystania widma radiowego w Unii Europejskiej. W tym celu biorą pod uwagę między innymi aspekty ekonomiczne, bezpieczeństwo, zdrowie, interes ogólny, wolność wypowiedzi, aspekty kulturalne, naukowe, społeczne i techniczne polityk UE, jak również różne interesy społeczności użytkowników widma radiowego, mając na celu optymalizację wykorzystania widma radiowego oraz unikanie szkodliwych zakłóceń.

2.   Państwa członkowskie promują koordynację podejść do polityki w zakresie widma radiowego w Unii Europejskiej oraz, w stosownych przypadkach, zharmonizowane warunki w odniesieniu do dostępności i efektywnego wykorzystania widma radiowego, konieczne do ustanowienia i funkcjonowania rynku wewnętrznego łączności elektronicznej.

3.   Państwa członkowskie promują skuteczną koordynację interesów UE w organizacjach międzynarodowych zajmujących się zagadnieniami widma radiowego. Gdy tylko okaże się to konieczne do promowania takiej skutecznej koordynacji, Komisja – w jak największym stopniu uwzględniając opinię Zespołu ds. Polityki Spektrum Radiowego (RSPG) ustanowionego na mocy decyzji Komisji 622/2002/WE z dnia 26 lipca 2002 r. ustanawiającej Zespół ds. Polityki Spektrum Radiowego (17) – może przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wspólne cele polityczne.

4.   Komisja, w jak największym stopniu uwzględniając opinię RSPG, może przedkładać wnioski prawodawcze dotyczące ustanowienia wieloletnich programów w dziedzinie polityki widma radiowego.

10)

Art. 9 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 9

Zarządzanie częstotliwościami radiowymi do celów świadczenia usług łączności elektronicznej

1.   W należytym stopniu uwzględniając fakt, że częstotliwości radiowe są dobrem publicznym, które ma istotną wartość społeczną, kulturalną i ekonomiczną, państwa członkowskie zapewniają skuteczne zarządzanie częstotliwościami radiowymi do celów świadczenia usług łączności elektronicznej na ich terytorium zgodnie z art. 8. Zapewniają także, aby przydział widma na użytek usług łączności elektronicznej i wydawanie zezwoleń ogólnych lub indywidualnych praw do użytkowania takich częstotliwości radiowych przez właściwe organy krajowe odbywały się według obiektywnych, przejrzystych, niedyskryminacyjnych i proporcjonalnych kryteriów. W procesie tym przestrzegają one odpowiednich umów międzynarodowych oraz mogą brać pod uwagę względy polityki publicznej.

2.   Państwa członkowskie wspierają proces harmonizacji użytkowania częstotliwości radiowych w obrębie Wspólnoty, mając na uwadze potrzebę ich skutecznego i sprawnego wykorzystania oraz osiągnięcie takich korzyści dla konsumentów, jak ekonomia skali i interoperacyjność usług. W procesie tym postępują one zgodnie z decyzją nr 676/2002/WE (decyzja o widmie radiowym).

3.   O ile przepisy akapitu drugiego nie stanowią inaczej, państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie rodzaje technologii wykorzystywane w usługach łączności elektronicznej mogły być stosowane w pasmach częstotliwości radiowych dostępnych dla usług łączności elektronicznej zgodnie z krajowym planem przeznaczenia częstotliwości oraz regulacjami radiowymi ITU.

Państwa członkowskie mogą jednak ustanowić proporcjonalne i niedyskryminacyjne ograniczenia określonych rodzajów użytkowanych sieci radiowych lub technologii dostępu bezprzewodowego wykorzystywanych w usługach łączności elektronicznej, w przypadku gdy jest to uzasadnione koniecznością:

4.   O ile przepisy akapitu drugiego nie stanowią inaczej, państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie rodzaje usług łączności elektronicznej mogły być stosowane w pasmach częstotliwości radiowych dostępnych dla usług łączności elektronicznej zgodnie z krajowym planem przydziału częstotliwości oraz regulacjami radiowymi ITU. Państwa członkowskie mogą jednak ustanowić proporcjonalne i niedyskryminacyjne ograniczenia rodzajów świadczonych usług łączności elektronicznej.

Środki, które wymagają świadczenia usług w określonym paśmie dostępnym dla usług łączności elektronicznej, są uzasadnione koniecznością realizacji celu leżącego w interesie ogólnym określonego przez państwo członkowskie zgodnie z prawem wspólnotowym, w szczególności takiego jak:

Środek, który zakazuje świadczenia jakiejkolwiek innej usługi łączności elektronicznej w określonym paśmie można zastosować wyłącznie w przypadku gdy jest to uzasadnione koniecznością ochrony usług związanych z bezpieczeństwem życia. Państwa członkowskie mogą również rozszerzyć zakres takiego środka, aby zrealizować inne cele leżące w interesie ogólnym.

5.   Państwa członkowskie dokonują regularnego przeglądu konieczności ograniczeń, o których mowa w ust. 3 i 4, oraz podają do wiadomości publicznej wyniki takich przeglądów.

6.   Ust. 3 i 4 mają zastosowanie do widma przydzielonego na użytek usług łączności elektronicznej, zezwoleń ogólnych oraz indywidualnych praw do użytkowania częstotliwości radiowych przyznanych po dniu … (18).

Przydział widma, zezwolenia ogólne oraz indywidualne prawa do użytkowania, które obowiązywały przed dniem … (18), podlegają art. 9a.

7.   Bez uszczerbku dla przepisów dyrektyw szczegółowych, państwa członkowskie mogą - uwzględniając określone warunki krajowe - ustanowić zasady zapobiegania przetrzymywaniu widma, zwłaszcza przez wyznaczenie ścisłych terminów na skuteczne wykorzystanie przez posiadaczy przyznanych im praw oraz przez stosowanie kar, w tym sankcji finansowych lub cofnięcie praw do użytkowania w razie nieprzestrzegania tych terminów. Zasady te są ustalane i stosowane w sposób proporcjonalny, niedyskryminacyjny i przejrzysty.”;

11)

Dodaje się artykuły w brzmieniu:

„Artykuł 9a

Przegląd ograniczeń istniejących praw

1.   Przez okres pięciu lat począwszy od dnia … (18) państwa członkowskie zapewniają posiadaczom praw do użytkowania częstotliwości radiowych, które zostały przyznane przed tą datą i które pozostaną ważne przez okres nie krótszy niż pięć lat od tej daty, możliwość złożenia wniosku do właściwego organu krajowego o ponowną ocenę ograniczeń ich praw zgodnie z art. 9 ust. 3 i 4.

Przed przyjęciem decyzji właściwy organ krajowy powiadamia posiadacza praw o ocenie ograniczeń, wskazując zakres praw po ponownej ocenie i zapewniając przy tym odpowiednią ilość czasu na wycofanie wniosku.

Jeżeli posiadacz prawa wycofa swój wniosek, jego prawa pozostaną niezmienione do chwili ich wygaśnięcia lub do końca okresu pięciu lat, w zależności od tego, który termin jest krótszy.

2.   Po upływie pięcioletniego okresu, o którym mowa w ust. 1, państwa członkowskie podejmują wszelkie właściwe środki w celu zapewnienia stosowania art. 9 ust. 3 i 4 w stosunku do wszystkich pozostałych zezwoleń ogólnych lub indywidualnych praw do użytkowania oraz przydziałów widma na użytek usług łączności elektronicznej, które istniały w dniu … (18).

3.   Stosując przepisy niniejszego artykułu, państwa członkowskie podejmują właściwe środki w celu wspierania uczciwej konkurencji.

4.   Środki przyjęte w ramach stosowania niniejszego artykułu nie oznaczają przyznania nowych praw do użytkowania, a zatem nie podlegają odpowiednim przepisom art. 5 ust. 2 dyrektywy 2002/20/WE (dyrektywa o zezwoleniach).

Artykuł 9b

Przekazanie lub dzierżawa indywidualnych praw do użytkowania częstotliwości radiowych

1.   Państwa członkowskie mogą przyjąć przepisy umożliwiające przedsiębiorstwom przekazywanie lub wydzierżawianie innym przedsiębiorstwom praw do użytkowania częstotliwości radiowych zgodnie z procedurami krajowymi.

Po przekazaniu lub wydzierżawieniu indywidualnych praw do użytkowania częstotliwości radiowych nadal mają zastosowanie warunki związane z tymi prawami, o ile właściwy organ krajowy nie postanowił inaczej.

2.   Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa powiadamiały zgodnie z procedurami krajowymi o zamiarze lub fakcie przekazania praw do użytkowania częstotliwości radiowych właściwe organy krajowe odpowiedzialne za przyznawanie tych praw, a także by taki zamiar lub fakt były podawane do wiadomości publicznej. W przypadku gdy użytkowanie częstotliwości radiowych zostało zharmonizowane poprzez stosowanie decyzji nr 676/2002/WE (decyzja o widmie radiowym) lub innych środków wspólnotowych, każde takie przekazanie musi spełniać wymogi takiego zharmonizowanego użytkowania.”;

12)

W art. 10 wprowadza się następujące zmiany:

13)

W art. 11 wprowadza się następujące zmiany:

14)

Art. 12 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 12

Kolokacja oraz współużytkowanie elementów sieci i urządzeń towarzyszących przez podmioty udostępniające sieci łączności elektronicznej

1.   W przypadku gdy na podstawie przepisów prawa krajowego przedsiębiorstwo udostępniające sieci łączności elektronicznej ma prawo instalowania urządzeń na, nad lub pod własnością publiczną lub prywatną, lub jeżeli może ono korzystać z procedury wywłaszczenia lub z użytkowania nieruchomości, krajowe organy regulacyjne mogą narzucić współużytkowanie tych urządzeń lub tej nieruchomości, w tym budynków lub wejść do budynków, masztów, anten, wież i innych konstrukcji nośnych, kanałów, przewodów, studzienek, szafek oraz nieaktywnych elementów sieci.

2.   Państwa członkowskie mogą wymagać, aby posiadacze praw, o których mowa w ust. 1, współużytkowali urządzenia lub nieruchomości (łącznie z fizyczną kolokacją), lub podjęli środki ułatwiające koordynację robót publicznych w celu ochrony środowiska, zdrowia publicznego, bezpieczeństwa publicznego lub w celu realizacji założeń planowania przestrzennego, wyłącznie po upływie odpowiedniego terminu wyznaczonego na przeprowadzenie konsultacji społecznych, podczas których wszystkie zainteresowane strony mogą przedstawić swoje stanowisko. Takie współużytkowanie lub działania koordynacyjne mogą wiązać się z ustanowieniem zasad dotyczących podziału kosztów współużytkowania urządzeń lub nieruchomości.

3.   W stosownych przypadkach państwa członkowskie mogą zapewnić, aby na wniosek właściwych organów przedsiębiorstwa dostarczały koniecznych informacji umożliwiających tym organom wraz z krajowymi organami regulacyjnymi ustanowienie szczegółowego wykazu rodzaju, dostępności i lokalizacji urządzeń, o których mowa w ust. 1, oraz udostępnienia go zainteresowanym stronom.

4.   Środki podjęte przez krajowy organ regulacyjny zgodnie z ust. 1 są obiektywne, przejrzyste, niedyskryminacyjne i proporcjonalne.”;

15)

Dodaje się rozdział w brzmieniu:

„ROZDZIAŁ IIIa

BEZPIECZEŃSTWO I INTEGRALNOŚĆ SIECI I USŁUG

Artykuł 13a

Bezpieczeństwo i integralność

1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa udostępniające publiczne sieci łączności lub świadczące publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej podejmowały właściwe środki techniczne i organizacyjne w razie wystąpienia zagrożenia dla bezpieczeństwa sieci lub usług. Środki te zapewniają poziom bezpieczeństwa proporcjonalny do istniejącego ryzyka z uwzględnieniem aktualnego stanu wiedzy i technologii. W szczególności należy podjąć środki zapobiegające wpływowi i minimalizujące wpływ, jaki na użytkowników i wzajemnie połączone sieci mogą mieć przypadki stwarzające zagrożenie bezpieczeństwa.

2.   Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa udostępniające publiczne sieci łączności stosowały wszelkie właściwe środki w celu zapewnienia integralności swoich sieci, a tym samym zapewniały ciągłość świadczenia usług za pośrednictwem tych sieci.

3.   Państwa członkowskie zapewniają, aby przedsiębiorstwa udostępniające publiczne sieci łączności lub świadczące publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej powiadamiały właściwy krajowy organ regulacyjny o każdym naruszeniu bezpieczeństwa lub utracie integralności, które miały znaczący wpływ na sieci lub usług.

Dany krajowy organ regulacyjny informuje krajowe organy regulacyjne innych państw członkowskich oraz Europejską Agencję ds. Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ENISA), jeżeli problem mógł dotknąć lub dotknął inne państwa członkowskie. W przypadku gdy dany krajowy organ regulacyjny uzna, że ujawnienie takiego naruszenia leży w interesie ogólnym, może podać tę informację do wiadomości publicznej lub nałożyć taki obowiązek na przedsiębiorstwa.

Raz w roku dany krajowy organ regulacyjny przekazuje Komisji i ENISA sprawozdanie podsumowujące otrzymane zgłoszenia i działania podjęte zgodnie z niniejszym ustępem.

4.   Komisja, w jak największym stopniu uwzględniając opinię ENISA, może przyjąć właściwe techniczne środki wykonawcze mające na celu harmonizację środków, o których mowa w ust. 1, 2 i 3, w tym środki określające okoliczności, format i procedury stosowane w odniesieniu do wymogów dotyczących zgłoszenia. Te techniczne środki wykonawcze opierają się w jak najszerszym zakresie na normach europejskich i międzynarodowych i nie uniemożliwiają państwom członkowskim przyjmowania dodatkowych wymogów służących osiągnięciu celów określonych w ust. 1 i 2.

Takie środki wykonawcze, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy poprzez jej uzupełnienie, przyjmowane są zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 22 ust. 3.

Artykuł 13b

Wprowadzanie w życie i egzekwowanie

1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby w celu wprowadzenia w życie art. 13a właściwe krajowe organy regulacyjne były uprawnione do wydawania wiążących instrukcji przedsiębiorstwom udostępniającym publiczne sieci łączności lub świadczącym publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej.

2.   Państwa członkowskie zapewniają, aby właściwe krajowe organy regulacyjne były uprawnione do wymagania od przedsiębiorstw udostępniających publiczne sieci łączności lub świadczących publicznie dostępne usługi łączności elektronicznej:

3.   Państwa członkowskie zapewniają, aby krajowe organy regulacyjne posiadały wszelkie uprawnienia niezbędne do badania przypadków nieprzestrzegania wymogów.

4.   Niniejsze przepisy pozostają bez uszczerbku dla art. 3 niniejszej dyrektywy.”;

16)

W art. 14 akapit trzeci otrzymuje brzmienie:

„3.   Jeżeli przedsiębiorstwo posiada znaczącą pozycję na określonym rynku, można także uznać, że posiada ono również znaczącą pozycję na rynku blisko z tym rynkiem związanym, w przypadku gdy powiązania między obydwoma rynkami pozwalają na przeniesienie pozycji rynkowej z jednego rynku na drugi rynek, tym samym zwiększając pozycję rynkową danego przedsiębiorstwa. Dlatego też zgodnie z art. 9, 10, 11 i 13 dyrektywy 2002/19/WE (dyrektywa o dostępie) na rynku powiązanym można zastosować środki naprawcze, które mają na celu uniemożliwienie takiego przeniesienia, a jeżeli środki takie okażą się niewystarczające, można nałożyć środki naprawcze zgodnie z art. 17 dyrektywy 2002/22/WE (dyrektywa o usłudze powszechnej).”;

17)

W art. 15 wprowadza się następujące zmiany:

18)

W art. 16 wprowadza się następujące zmiany:

19)

W art. 17 wprowadza się następujące zmiany:

20)

W art. 18 wprowadza się następujące zmiany:

21)

Art. 19 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 19

Procedury harmonizacji

1.   Bez uszczerbku dla art. 9 niniejszej dyrektywy oraz art. 6 i 8 dyrektywy 2002/20/WE (dyrektywa o zezwoleniach), w przypadku gdy Komisja stwierdzi, że rozbieżności we wprowadzaniu w życie przez krajowe organy regulacyjne zadań regulacyjnych określonych w niniejszej dyrektywie i w dyrektywach szczegółowych mogą stwarzać przeszkody w tworzeniu rynku wewnętrznego, może ona wydać zalecenie co do zharmonizowanego stosowania przepisów niniejszej dyrektywy i dyrektyw szczegółowych w celu przyspieszenia realizacji celów określonych w art. 8, w jak największym stopniu uwzględniając opinię GERT, o ile zostanie wydana.

2.   Wydając zalecenie zgodnie z ust. 1, Komisja działa zgodnie z procedurą, o której mowa w art. 22 ust. 2.

Państwa członkowskie zapewniają, aby krajowe organy regulacyjne w jak największym stopniu uwzględniały te zalecenia przy wypełnianiu swoich zadań. W przypadku gdy krajowy organ regulacyjny postanowi nie stosować się do danego zalecenia, informuje o tym Komisję, uzasadniając swoje stanowisko.

3.   GERT może z własnej inicjatywy doradzić Komisji, czy należy przyjąć środki zgodnie z ust. 1.”;

22)

Art. 20 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Jeżeli w związku z istniejącymi obowiązkami wynikającymi z niniejszej dyrektywy lub dyrektyw szczegółowych dojdzie do sporu między przedsiębiorstwami udostępniającymi sieci lub usługi łączności elektronicznej w państwie członkowskim lub do sporu między takimi przedsiębiorstwami a innymi przedsiębiorstwami w państwie członkowskim korzystającymi z obowiązku zapewnienia dostępu lub wzajemnych połączeń wynikającego z niniejszej dyrektywy lub z dyrektyw szczegółowych, dany krajowy organ regulacyjny na wniosek którejkolwiek ze stron i bez uszczerbku dla przepisów ust. 2 wydaje wiążącą decyzję celem rozstrzygnięcia sporu w jak najkrótszym terminie, a w każdym razie w terminie nieprzekraczającym czterech miesięcy, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności. Dane państwo członkowskie wymaga, aby wszystkie strony sporu w pełni współpracowały z krajowym organem regulacyjnym.”;

23)

Art. 21 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 21

Rozstrzyganie sporów transgranicznych

1.   W przypadku sporu transgranicznego powstałego w związku ze stosowaniem niniejszej dyrektywy lub dyrektyw szczegółowych pomiędzy stronami w różnych państwach członkowskich i w przypadku gdy rozstrzygnięcie sporu należy do właściwości krajowych organów regulacyjnych więcej niż jednego państwa członkowskiego, stosuje się przepisy ust. 2, 3 i 4.

2.   Każda ze stron może przekazać spór danemu krajowemu organowi regulacyjnemu. Właściwe krajowe organy regulacyjne koordynują swoje wysiłki w celu rozstrzygnięcia sporu, zgodnie z celami określonymi w art. 8.

Każdy krajowy organ regulacyjny właściwy do rozstrzygania takich sporów może zwrócić się do GERT o przyjęcie opinii w odniesieniu do działań, które należy podjąć zgodnie z przepisami dyrektywy ramowej lub dyrektyw szczegółowych w celu rozstrzygnięcia sporu.

W przypadku gdy zwrócono się do GERT z takim wnioskiem, każdy krajowy organ regulacyjny właściwy do rozstrzygnięcia któregokolwiek z aspektów sporu czeka z podjęciem działań rozstrzygających spór na opinię GERT. Nie stoi to na przeszkodzie przyjęciu przez krajowe organy regulacyjne w razie potrzeby środków pilnych.

Wszelkie obowiązku nałożone na przedsiębiorstwo przez krajowy organ regulacyjny w ramach rozstrzygania sporu muszą być zgodne z przepisami niniejszej dyrektywy lub dyrektyw szczegółowych i w jak największym stopniu uwzględniają opinię przyjętą przez GERT.

3.   Państwa członkowskie mogą przyjąć przepisy umożliwiające właściwym krajowym organom regulacyjnym wspólne odstąpienie od rozstrzygnięcia sporu, w przypadku gdy inne mechanizmy, w tym mediacja, mogą lepiej i w odpowiednim czasie przyczynić się do rozstrzygnięcia sporu, zgodnie z przepisami art. 8.

Niezwłocznie informują one strony. Jeżeli po upływie czterech miesięcy spór nie jest rozstrzygnięty, a strona domagająca się odszkodowania nie wszczęła postępowania przed sądem oraz jeżeli zażąda tego jedna ze stron, krajowe organy regulacyjne koordynują swoje wysiłki celem rozstrzygnięcia sporu, zgodnie z przepisami art. 8 i w jak największym stopniu uwzględniając opinię przyjętą przez GERT.

4.   Procedura, o której mowa w ust. 2, nie stanowi przeszkody dla żadnej ze stron we wszczęciu postępowania przed sądem.”;

24)

Dodaje się artykuł w brzmieniu:

„Artykuł 21a

Sankcje

Państwa członkowskie ustanawiają zasady dotyczące sankcji mających zastosowanie do naruszeń krajowych przepisów przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i dyrektywami szczegółowymi oraz zapewniają wykonywanie tych sankcji. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie zgłaszają te przepisy Komisji najpóźniej do dnia … (19) i niezwłocznie powiadamiają ją o wszelkich późniejszych zmianach, które ich dotyczą.”;

25)

W art. 22 wprowadza się następujące zmiany:

26)

Skreśla się art. 27;

27)

Skreśla się załącznik I;

28)

Załącznik II otrzymuje brzmienie:

1)

W art. 2 wprowadza się następujące zmiany:

2)

Art. 4 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Operatorzy publicznych sieci łączności mają prawo, a na wniosek innego uprawnionego przedsiębiorstwa zgodny z art. 4 dyrektywy 2002/20/WE (dyrektywa o zezwoleniach) – obowiązek negocjowania wzajemnych połączeń w celu świadczenia publicznie dostępnych usług łączności elektronicznej, w celu zapewnienia świadczenia usług i ich interoperacyjności w obrębie całej Wspólnoty. Operatorzy zapewniają dostęp i wzajemne połączenia innym przedsiębiorstwom na zasadach i warunkach zgodnych z obowiązkami nałożonymi przez krajowy organ regulacyjny zgodnie z art. 5 - 8.”;

3)

W art. 5 wprowadza się następujące zmiany:

4)

Art. 6 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2.   W związku z rozwojem rynku oraz technologii Komisja może przyjąć środki wykonawcze zmieniające załącznik I. Środki te, mające na celu zmianę elementów innych niż istotne niniejszej dyrektywy, przyjmowane są zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, o której mowa w art. 14 ust. 3.”;

5)

Skreśla się art. 7;

6)

W art. 8 wprowadza się następujące zmiany:

7)

W art. 9 wprowadza się następujące zmiany:

8)

W art. 12 wprowadza się następujące zmiany:

9)

W art. 13 wprowadza się następujące zmiany:

10)

Dodaje się artykuły w brzmieniu:

„Artykuł 13a

Podział funkcjonalny

1.   W przypadku gdy krajowy organ regulacyjny stwierdzi, że odpowiednie obowiązki nałożone na mocy art. 9–13 nie zapewniły skutecznej konkurencji oraz że istnieją istotne i trwałe problemy konkurencyjne lub niewydolność rynków związane z hurtowym oferowaniem produktów dostępu, może on, w drodze wyjątku – zgodnie z przepisami art. 8 ust. 3 akapit drugi – nałożyć na przedsiębiorstwa zintegrowane pionowo obowiązek powierzenia działalności związanej z hurtowym oferowaniem odnośnych produktów dostępu niezależnie działającej jednostce organizacyjnej.

Taka jednostka organizacyjna dostarcza produkty i usługi dostępu wszystkim przedsiębiorstwom, także innym jednostkom organizacyjnym działającym w ramach spółki dominującej, w takich samych terminach, na tych samych warunkach – dotyczących między innymi poziomów cen i usług – oraz z użyciem tych samych systemów i procesów.

2.   Gdy krajowy organ regulacyjny zamierza nałożyć obowiązek podziału funkcjonalnego, przedkłada on Komisji wniosek, który obejmuje:

3.   Proponowany środek obejmuje następujące elementy:

4.   Po podjęciu przez Komisję decyzji w sprawie proponowanego środka zgodnie z art. 8 ust. 3, krajowy organ regulacyjny przeprowadza skoordynowaną analizę różnych rynków związanych z siecią dostępu zgodnie z procedurą określoną w art. 16 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa). Na podstawie swojej oceny krajowy organ regulacyjny nakłada, utrzymuje, zmienia lub uchyla obowiązki zgodnie z art. 6 i 7 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

5.   Przedsiębiorstwo, któremu narzucono podział funkcjonalny, może podlegać każdemu z obowiązków określonych w art. 9–13 w odniesieniu do rynków, na których jego pozycję uznano za znaczącą pozycję rynkową zgodnie z art. 16 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa), lub każdemu innemu obowiązkowi zatwierdzonemu przez Komisję zgodnie z art. 8 ust. 3.

Artykuł 13b

Dobrowolny podział przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo

1.   Przedsiębiorstwa, które zgodnie z art. 16 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa) uznano za posiadające znaczącą pozycję na jednym lub kilku odnośnych rynkach, z wyprzedzeniem i na czas informują krajowy organ regulacyjny, w celu umożliwienia mu oceny skutków planowanych działań – o zamiarze przeniesienia środków majątkowych lokalnej sieci dostępu lub ich znacznej części na odrębną osobę prawną mającą innego właściciela lub o zamiarze ustanowienia oddzielnej jednostki organizacyjnej w celu dostarczania wszystkim dostawcom detalicznym, w tym swoim własnym jednostkom detalicznym, w pełni równoważnych produktów dostępu.

Przedsiębiorstwa informują krajowy organ regulacyjny także o każdej zmianie tego zamiaru oraz o ostatecznym wyniku podziału.

2.   Krajowy organ regulacyjny ocenia wpływ planowanej transakcji na istniejące obowiązki regulacyjne wynikające z dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

W tym celu krajowy organ regulacyjny przeprowadza skoordynowaną analizę różnych rynków związanych z siecią dostępu zgodnie z procedurą określoną w art. 16 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

Na podstawie swojej oceny krajowy organ regulacyjny nakłada, utrzymuje, zmienia lub uchyla obowiązki zgodnie z art. 6 i 7 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

3.   Prawnie lub operacyjnie wyodrębniona jednostka może podlegać każdemu z obowiązków określonych w art. 9–13 w odniesieniu do określonych rynków, na których jej pozycję uznano za znaczącą pozycję rynkową zgodnie z art. 16 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa), lub każdemu innemu obowiązkowi zatwierdzonemu przez Komisję zgodnie z art. 8 ust. 3.”;

11)

W art. 14 wprowadza się następujące zmiany:

12)

W załączniku II wprowadza się następujące zmiany:

1)

Art. 2 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

„2.   Stosuje się również następującą definicję:

»ogólne zezwolenie« oznacza ramy prawne określone przez państwo członkowskie zapewniające prawo świadczenia dostępu do sieci oraz usług łączności elektronicznej oraz określające szczególne obowiązki sektorowe, jakie mogą mieć zastosowanie w odniesieniu do wszystkich lub poszczególnych rodzajów sieci i usług łączności elektronicznej, zgodnie z przepisami niniejszej dyrektywy.”;

2)

Art. 5 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 5

Prawo użytkowania częstotliwości radiowych i numerów

1.   Państwa członkowskie ułatwiają korzystanie z częstotliwości radiowych na podstawie ogólnych zezwoleń. Państwa członkowskie przyznają indywidualne prawa użytkowania w celu:

2.   W przypadku gdy konieczne jest przyznanie indywidualnych praw użytkowania częstotliwości radiowych i numerów, państwa członkowskie przyznają takie prawa –na wniosek - każdemu przedsiębiorstwu w związku z dostarczaniem sieci lub usług na podstawie ogólnego zezwolenia, o którym mowa w art. 3, z zastrzeżeniem przepisów art. 6, 7 i art. 11 ust. 1 lit. c) niniejszej dyrektywy oraz wszelkimi innymi przepisami zapewniającymi skuteczne wykorzystanie tych zasobów zgodnie z przepisami dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

Bez uszczerbku dla szczegółowych kryteriów i procedur przyjętych przez państwa członkowskie w celu przyznawania praw użytkowania częstotliwości radiowych dostawcom usług radiowych lub telewizyjnych, aby osiągnąć cele leżące w interesie ogólnym zgodnie z prawem wspólnotowym, prawa użytkowania częstotliwości radiowych i numerów są przyznawane w oparciu o otwarte, obiektywne, przejrzyste, niedyskryminacyjne i proporcjonalne procedury, a w przypadku częstotliwości radiowych - zgodnie z przepisami art. 9 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa). Wyjątek od stosowania wymogu otwartych procedur może mieć zastosowanie w przypadkach, gdy przyznanie indywidualnych praw użytkowania częstotliwości radiowych dostawcom usług radiowych lub telewizyjnych jest konieczne do osiągnięcia celu leżącego w interesie ogólnym określonego przez państwa członkowskie zgodnie z prawem wspólnotowym.

Przyznając takie prawa, państwa członkowskie określają, czy prawa te mogą być przekazane przez posiadacza prawa i na jakich warunkach. W przypadku częstotliwości radiowych, takie określenie musi być zgodne z art. 9b dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

W przypadku gdy państwo członkowskie przyznaje prawo użytkowania na czas określony, czas trwania powinien być odpowiedni dla danej usługi z punktu widzenia zamierzonych celów oraz koniecznych inwestycji.

Każde indywidualne prawo użytkowania częstotliwości radiowych przyznane na 10 lat lub dłużej, które nie może być przekazywane lub dzierżawione między przedsiębiorstwami zgodnie z art. 9b dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa), jest poddawane przeglądowi w świetle kryteriów określonych w ust. 1, w szczególności na uzasadniony wniosek posiadacza prawa. Jeśli przestaną mieć zastosowanie kryteria, według których przyznano indywidualne prawa użytkowania, indywidualne prawa użytkowania zostają przekształcone w ogólne zezwolenie na użytkowanie częstotliwości radiowych lub zostają uznane za możliwe do swobodnego przekazywania lub dzierżawy między przedsiębiorstwami zgodnie z art. 9b dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa).

3.   Decyzje dotyczące przyznawania praw użytkowania są podejmowane, ogłaszane i podawane do wiadomości publicznej jak najszybciej po wpłynięciu całkowitej dokumentacji wniosku do krajowego organu regulacyjnego, w terminie trzech tygodni – w przypadku numerów przyznanych do realizacji szczególnych zadań w ramach krajowego planu numeracji oraz w terminie sześciu tygodni – w przypadku częstotliwości radiowych, które przyznano na potrzeby usług łączności elektronicznej w ramach krajowej tabeli przeznaczeń częstotliwości. Termin sześciu tygodni pozostaje bez uszczerbku dla postanowień mających zastosowanie umów międzynarodowych dotyczących użytkowania częstotliwości radiowych lub pozycji orbitalnych.

4.   W przypadku gdy po konsultacji przeprowadzonej z zainteresowanymi stronami zgodnie z art. 6 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa) postanowiono, że prawa użytkowania numeracji o szczególnym znaczeniu gospodarczym mają być przyznane po przeprowadzeniu konkurencyjnej lub porównawczej procedury selekcji, państwa członkowskie mogą przedłużyć maksymalny termin trzech tygodni o kolejne trzy tygodnie.

W odniesieniu do konkurencyjnej lub porównawczej procedury selekcji dla częstotliwości radiowych stosuje się art. 7.

5.   Państwa członkowskie nie ograniczają liczby praw użytkowania, które mają zostać przyznane, z wyjątkiem sytuacji, gdy jest to niezbędne do zapewnienia skutecznego wykorzystania częstotliwości radiowych zgodnie z art. 7.

6.   Właściwe organy krajowe zapewniają skuteczne i efektywne użytkowanie częstotliwości radiowych zgodnie z art. 8 ust. 2 i art. 9 ust. 2 dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa). Zapewniają one, aby w wyniku przekazania lub gromadzenia praw użytkowania częstotliwości radiowych nie występowało zakłócenie konkurencji. Państwa członkowskie mogą w tym celu podjąć odpowiednie środki, takie jak nałożenie obowiązku sprzedaży lub dzierżawy praw użytkowania częstotliwości radiowych.”;

3)

W art. 6 wprowadza się następujące zmiany:

4)

W art. 7 wprowadza się następujące zmiany:

5)

W art. 10 wprowadza się następujące zmiany:

6)

W art. 11 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:

7)

Artykuł 14 otrzymuje brzmienie:

„Artykuł 14

Zmiana praw i obowiązków

1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby prawa, wymogi oraz procedury dotyczące ogólnych zezwoleń, praw użytkowania albo praw instalowania urządzeń mogły być zmienione jedynie w obiektywnie uzasadnionych przypadkach oraz w sposób proporcjonalny, uwzględniając w stosownych przypadkach szczególne warunki dotyczące praw użytkowania częstotliwości radiowych podlegających obrotowi. Z wyjątkiem przypadków, w których proponowane zmiany są niewielkie i zostały uzgodnione z posiadaczem praw lub ogólnego zezwolenia, zamiar wprowadzenia takich zmian ogłasza się w odpowiedni sposób, a zainteresowanym stronom, w tym użytkownikom i konsumentom, przyznaje się wystarczająco dużo czasu na wypowiedzenie się w kwestii proponowanych zmian, nie mniej niż cztery tygodnie, z wyjątkiem okoliczności nadzwyczajnych.

2.   Państwa członkowskie nie ograniczają ani nie cofają praw instalowania urządzeń ani praw użytkowania częstotliwości radiowych przed upływem okresu, na jaki zostały one przyznane, chyba że jest to uzasadnione i w stosownych przypadkach zgodne z załącznikiem I oraz odpowiednimi przepisami prawa krajowego dotyczącymi odszkodowania w przypadku cofnięcia uprawnień.”;

8)

Artykuł 15 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

„1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby wszystkie odpowiednie informacje na temat praw, wymogów, procedur, kosztów, opłat i decyzji związanych z ogólnymi zezwoleniami, prawami użytkowania i prawami instalowania urządzeń były publikowane oraz uaktualniane w odpowiedni sposób, tak aby zapewnić łatwy dostęp do tych informacji wszystkim zainteresowanym stronom.”;

9)

W art. 17 ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:

„1.   Bez uszczerbku dla art. 9a dyrektywy 2002/21/WE (dyrektywa ramowa) państwa członkowskie doprowadzają ogólne zezwolenia oraz indywidualne prawa użytkowania istniejące w dniu 31 grudnia 2009 r. do zgodności z art. 5, 6, 7 oraz załącznikiem I do niniejszej dyrektywy najpóźniej w terminie dwóch lat od daty wejścia w życie niniejszej dyrektywy.

2.   W przypadku gdy z zastosowania ust. 1 wynika ograniczenie praw lub zwiększenie obowiązków wynikających z obowiązujących już ogólnych zezwoleń oraz indywidualnych praw użytkowania, państwa członkowskie mogą przedłużyć ważność powyższych praw i obowiązków najpóźniej do dnia 30 września 2012 r., pod warunkiem że nie będzie to naruszało wynikających z przepisów prawa wspólnotowego praw innych przedsiębiorstw. Państwa członkowskie powiadamiają Komisję o takim przedłużeniu terminu oraz przedstawiają jego uzasadnienie.”;

10)

Treść zmienionego załącznika określono w załączniku do niniejszej dyrektywy.