19.12.2008 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
C 325/6 |
Opinia Komitetu Regionów „Pakiet dotyczący transportu towarowego”
(2008/C 325/02)
KOMITET REGIONÓW
— |
Zauważa potrzebę poprawy efektywności energetycznej poprzez innowacje technologiczne i rozwijanie alternatywnych, przyjaznych dla środowiska możliwości transportu. Poprzez internalizację kosztów zewnętrznych należy zmierzać do wykorzystywania najbardziej przyjaznych dla środowiska i najracjonalniej wykorzystujących energię rodzajów transportu. |
— |
Uważa, że w UE powinno się wprowadzić wspólny język roboczy, którym posługiwałaby się obsługa ruchu kolejowego. |
— |
Jest zdania, że kolejowy transport towarowy w dużym stopniu korzysta z tych samych torów co transport pasażerski. Może to czasami ograniczać przepustowość oraz niezawodność obu systemów transportu, nie tylko na terenach o dużej gęstości zaludnienia, ale także w ruchu międzyregionalnym. UE powinna wspólnie z państwami członkowskimi określić takie wąskie gardła i współpracować przy ich likwidacji, dążąc do jak największego wykorzystania obecnej i przyszłej infrastruktury kolejowej. W perspektywie długoterminowej UE i państwa członkowskie powinny zachęcać do tworzenia osobnych sieci kolejowych dla transportu towarowego i pasażerskiego, w pierwszym rzędzie na obszarach o największym obciążeniu sieci, o ile przeszkodą nie będzie brak gruntów. |
— |
Uważa, że szczególnego zainteresowania ze strony władz lokalnych wymaga planowanie transportu miejskiego, zwłaszcza systemów dostaw towarów, tak by organizacja dystrybucji miejskiej była bardziej wydajna zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym. |
— |
Jest zdania, że dzięki rozwojowi i ulepszaniu portów śródlądowych, w tym infrastruktury multimodalnej, władze lokalne i regionalne mogą odgrywać istotną rolę w realizacji zrównoważonej polityki w zakresie transportu towarowego. |
— |
Uważa, że konieczne są lepsze powiązania między rozwiązaniami kolejowymi i morskimi, które w niektórych regionach nie są jeszcze efektywne. Popiera rozwój rozwiązań logistycznych przez władze lokalne i regionalne na terytoriach śródlądowych poprzez tworzenie platform logistycznych i suchych portów, ponieważ stanowią one podstawowe narzędzie poprawy globalnego systemu dystrybucji towarów oraz sprzyjania rozwojowi i spójności terytoriów śródlądowych. |
Sprawozdawca |
: |
José Macário CORREIA (PPE/PT), burmistrz Taviry |
Dokumenty źródłowe
Komunikat Komisji „Agenda UE w sprawie transportu towarowego: Poprawa wydajności, integracyjności i zrównoważenia transportu towarowego w Europie”
COM(2007) 606 wersja ostateczna
Komunikat Komisji „Plan działań na rzecz logistyki transportu towarowego”
COM(2007) 607 wersja ostateczna
Komunikat Komisji do Rady i Parlamentu Europejskiego „W kierunku sieci kolejowej nadającej pierwszeństwo przewozom towarowym”
COM(2007) 608 wersja ostateczna
ZALECENIA POLITYCZNE
KOMITET REGIONÓW
Wprowadzenie
1. |
Komunikaty Komisji dotyczące transportu towarowego zostały opublikowane w związku z kwestiami o charakterze politycznym podniesionymi w białej księdze dotyczącej transportu z 2001 r. oraz z jej śródokresowym przeglądem z 2006 r. W ramach prac nad nimi zorganizowano 13 seminariów i konferencji oraz ponad 30 imprez zewnętrznych. Otrzymano 160 pisemnych opinii. Ponadto do Komisji wpłynęło ponad 500 zgłoszeń dotyczących wąskich gardeł w logistyce. |
2. |
W przeglądzie białej księgi znajdują odbicie zmiany, które zaszły od 2001 r.: nieustanny wzrost globalizacji produkcji, brak stabilności dostaw energii, nasilenie się globalnego ocieplenia oraz rozszerzenie Unii Europejskiej o kraje Europy Środkowej i Wschodniej. W świetle tych zmian, aby sprostać nowym wyzwaniom, zaleca się rozszerzenie zakresu priorytetów i narzędzi polityki transportowej. Szczególny nacisk należy położyć na poprawę wydajności różnych form transportu, wykorzystywanych samodzielnie lub w połączeniu ze sobą (współmodalność). |
Zalecenia polityczne
3. |
Uważa, że wyżej wymienione analizy jasno wskazują na szereg działań politycznych, które należy rozwijać:
|
4. |
Ponadto:
|
5. |
A także:
|
Relacje z władzami lokalnymi i regionalnymi
6. |
Uważa, że w perspektywie długoterminowej należy utworzyć niezawodną infrastrukturę transportu kolejowego o wystarczającej przepustowości, która nie będzie powodowała konfliktów między transportem towarowym a innymi celami w dziedzinie transportu ani też innymi interesami społecznymi, oraz która stworzy warunki pozwalające na świadczenie wydajnych energetycznie i przyjaznych dla środowiska usług transportowych. |
7. |
Uważa, że w perspektywie krótkoterminowej należy określić i rozwiązać w pierwszej kolejności problem wąskich gardeł w systemie oraz jego niedostatecznej przepustowości. |
8. |
Uważa, że transport towarowy, nawet jeżeli realizowany jest wielkimi korytarzami krajowymi i międzynarodowymi, nie mógłby funkcjonować bez udziału władz lokalnych i regionalnych z obszarów, przez które przebiegają jego trasy. |
9. |
Uważa, że planowanie miejskie i regionalne dla celów dystrybucji towarów ma duże znaczenie dla zapewnienia transportu towarów oszczędzającego energię i przyjaznego dla środowiska. Dlatego każda nowa polityka dotycząca transportu musi opierać się na aktywnym wsparciu ze strony wszystkich zaangażowanych podmiotów, które mogą wnieść wkład w podniesienie jej efektywności, a zwłaszcza tych, które działając na najniższym szczeblu mogą rozwiązywać problemy na miejscu. |
10. |
Transport towarowy będzie ekonomiczny i ekologiczny szczególnie wtedy, gdy w miarę możliwości korzystać się będzie z żeglugi śródlądowej. Dzięki temu można także zmniejszyć zatory na połączeniach między portami a głębią lądu. |
11. |
W intermodalnym systemie transportowym ważnymi elementami infrastruktury są terminale, stacje przeładunkowe i porty. Ich planowanie i lokalizacja należy do kompetencji władz lokalnych i regionalnych. Ważne jest, aby miasta uwzględniały taką infrastrukturę na wczesnym etapie planowania, do czego potrzebne są długoterminowe i stabilne warunki dla planowania urbanistycznego tworzone na szczeblu UE i na szczeblu krajowym. |
12. |
Ponieważ ok. 40 % pojazdów w UE wykorzystuje się do celów dystrybucji i dostarczania towarów i usług oraz biorąc pod uwagę fakt, iż większość konsumentów mieszka w miastach, powinno się zarządzać wielkimi strumieniami ruchu drogowego, jakie powstają w miastach. Należy rozważyć rozpowszechnienie sprawdzonych rozwiązań w dziedzinie polityki miejskiego transportu towarowego. |
13. |
Stwierdza, że ustanawianie na szczeblu regionalnym lub miejskim władz odpowiedzialnych za transport, jak to ma miejsce w różnych państwach członkowskich, stanowi cenną pomoc w godzeniu różnych oczekiwań, potrzeb i rezultatów. Komitet zwraca uwagę, że powinno się to odbywać zgodnie z zasadą pomocniczości. |
14. |
Podkreśla, że władze lokalne i regionalne mają większe możliwości dialogu z producentami oraz klientami korzystającymi z transportu towarowego. |
15. |
Należy poświęcić szczególną uwagę dystrybucji usług i towarów w miastach, ponieważ inteligentne planowanie logistyki miejskiej jest podstawowym czynnikiem mobilności w mieście. |
16. |
Uważa, że w przyszłości władze lokalne będą musiały być w coraz większym stopniu zaangażowane w proces podejmowania decyzji co do lokalizacji terminali, centrów dystrybucji logistycznej oraz samych punktów sprzedaży. |
17. |
Podkreśla, że logistyka na szczeblu regionalnym stanie się nowym, szybko rozwijającym się kierunkiem polityki. Kluczowego znaczenia nabierze decentralizacja zarządzania połączeniami i powierzenie go władzom regionalnym, pozostawiając wytyczanie wielkich międzynarodowych korytarzy transportowych w kompetencji państw członkowskich. |
18. |
Uważa, że władze lokalne prowadzące dobrą politykę planowania miejskiego mogą w istotnym stopniu przyczynić się do przyspieszenia transportu kolejowego, co jest bardzo cenne. |
19. |
Uważa, że w ramach funduszy strukturalnych szczególną uwagę powinno się zwrócić na usługi powiązane z transportem kolejowym, takie jak terminale i stacje rozrządowe. |
20. |
Uważa, że szczególnego zainteresowania ze strony władz lokalnych wymaga planowanie transportu miejskiego, zwłaszcza systemów dostaw towarów, tak by organizacja dystrybucji miejskiej była bardziej wydajna zarówno pod względem ekologicznym, jak i ekonomicznym. W tym celu należy dążyć do podwyższenia ekologicznej jakości środków transportu i wzrostu współczynników obciążenia, co umożliwi ograniczenie liczby przejazdów bez zmniejszania ilości transportowanych towarów. |
21. |
Dzięki rozwojowi i udostępnianiu portów śródlądowych, w tym infrastruktury multimodalnej, władze lokalne i regionalne mogą odgrywać istotną rolę w realizacji zrównoważonej polityki w zakresie transportu towarowego. |
22. |
Władze lokalne i regionalne mogą stymulować transport drogą wodną, wdrażając politykę planowania przestrzennego, w szczególności w zakresie wyboru lokalizacji terenów przemysłowych. Tak więc tereny przeznaczone dla przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z wodą, drogi wodne i porty śródlądowe powinny także zyskać szczególne wsparcie z funduszy strukturalnych. |
Wnioski i zalecenia
23. |
Podkreśla, że władze lokalne i regionalne odgrywają coraz ważniejszą rolę w opracowywaniu strategii logistycznych dla skutecznego i odpowiedniego planowania przestrzennego, infrastruktury i koordynacji. |
24. |
Zwraca uwagę na fakt, że duża część przepływów transportu towarowego obciąża środkowoeuropejskie sieci transportowe także w przypadkach, w których miejsce docelowe nie znajduje się w Europie Środkowej. Z uwagi na problemy z przepustowością, które dotykają środkowoeuropejskich sieci transportowych, ogromne znaczenie ma wspieranie przez UE rozwoju osi i korytarzy, które nie będą obciążały tych sieci bądź przyczynią się do ich odciążenia. Przykładami takich połączeń są łączące wschód z zachodem korytarze transportowe w północnej Europie, które jednocześnie stanowią czynnik rozwoju tych regionów. W opracowywanej obecnie strategii dla regionu Morza Bałtyckiego podkreśla się m. in. znaczenie dobrze funkcjonujących sieci transportowych i rozwiązań intermodalnych w tworzeniu zrównoważonego, konkurencyjnego regionu. Bardzo ważne jest, aby UE nadal przeznaczała środki na takie działania, np. w ramach funduszy strukturalnych lub programów sektorowych. |
25. |
Dla regionów produkujących surowce ogromne znaczenie ma transport towarów drogą morską. Przemysł przetwórczy jest zależny od niezawodności dostaw w ciągu całego roku. Aby transport morski mógł działać także w zimie, stosowanie lodołamaczy należy uznać za kwestię priorytetową i uwzględnić w ramach TEN-T. |
26. |
Jest zdania, że UE powinna przyjąć zintegrowane podejście do planowania infrastruktury wewnątrz Unii oraz między Unią a sąsiadującymi krajami i regionami. Dlatego wspólnotowy pakiet dotyczący transportu towarowego trzeba kształtować w taki sposób, aby był on zgodny z innymi, opracowanymi już i przyjętymi przez UE planami w zakresie transportu i infrastruktury, takimi jak TEN-T oraz mapa transgranicznych korytarzy transportowych. |
27. |
Przypomina, że w ostatnich latach w wielu regionach opracowano strategie tego typu, aby prognozować przyszłe natężenie transportu w krótkim okresie i wyciągnąć z tego odpowiednie wnioski. Oznacza to coraz większą współpracę transgraniczną i transnarodową w ramach projektów logistycznych w Europie. Przykładem tego trendu jest środkowoeuropejska inicjatywa logistyki chemicznej zainicjowana przez Europejską Sieć Regionów Przemysłu Chemicznego w celu poprawy w dłuższej perspektywie ogólnych warunków dla zakładów produkcyjnych przemysłu chemicznego w Europie Środkowej i Wschodniej poprzez skoordynowaną strategię. Innym przykładem jest projekt budowy korytarza kolejowego (EU4SeaRail) między Morzem Bałtyckim, Morzem Północnym, Morzem Śródziemnym i Morzem Czarnym. Inne ważne przykłady korytarzy transportowych w północnej Europie to korytarz botnicki i oś północna. Ważna jest także rola regionów w rozwoju obszarów logistycznych, które umożliwiają komplementarność i intermodalność, w szczególności jeżeli chodzi o towary, poprzez optymalizację wykorzystania każdego rodzaju transportu. Przykładem może być platforma logistyczna PLAZA w Aragonii oraz jej połączenia z innymi platformami, takimi jak Eurocentre w Tuluzie, lub różnymi portami na Półwyspie Iberyjskim. |
28. |
Uważa, że wydajny transport między krajami Europy może przyczynić się znacznie do wzrostu gospodarczego. Dlatego też wzywa Komisję, by uwzględniła te rozważania podczas przygotowań przyszłego przeglądu dyrektyw TEN w 2009–2010 r., wspierając przede wszystkim wdrażanie projektów już zatwierdzonych i włączonych jako priorytetowe do wspomnianej sieci, w szczególności dotyczących odcinków, które szczególnie utrudniają efektywny transport towarów, takich jak odcinki transgraniczne lub odcinki przecinające pasma górskie. |
Należy także podkreślić, że Komitet Regionów:
29. |
Z zadowoleniem przyjmuje poczynione dotychczas starania na rzecz postępu prac w tej dziedzinie, zwłaszcza ze strony prezydencji fińskiej i niemieckiej. |
30. |
Zasadniczo popiera analizę i środki proponowane w komunikatach tworzących pakiet dotyczący transportu kolejowego. |
31. |
Zaleca jednak uwzględnienie potrzeby dobrej współpracy z władzami lokalnymi i regionalnymi, jak to opisano w poprzednim punkcie. |
32. |
Jest świadomy faktu, że żadna nowa, skuteczna polityka w zakresie transportu towarowego nie może funkcjonować bez dobrej współpracy wszystkich zainteresowanych władz lokalnych i regionalnych. Wzywa zatem pilnie do zbudowania takiej współpracy i ze swej strony uczyni, co w jego mocy, by się do tego przyczynić. |
33. |
Zaleca podjęcie dodatkowych starań, by zwrócić uwagę wszystkich władz politycznych na tę kwestię, jako że sektor ten ma istotne znaczenie dla tworzenia PKB, a także wywiera bezpośredni bądź pośredni wpływ na gospodarkę i społeczeństwo. |
34. |
Przegląd dyrektywy 96/53/WE nie wydaje się stosowny. Należy zachować właściwe podejście do rozwiązań bardziej przyjaznych środowisku, np. więcej pociągów, a niekoniecznie więcej ciężarówek. |
35. |
Zwraca uwagę na fakt, że aglomeracje miejskie są miejscem docelowym znacznej części transportu towarowego. Dlatego planowanie przez miasta i regiony dystrybucji towarów ma istotne znaczenie dla energooszczędnego i przyjaznego dla środowiska przepływu towarów. Bardzo ważna jest lokalizacja punktów przeładunkowych w odniesieniu do całej sieci transportu towarowego, dlatego działania na szczeblu lokalnym i regionalnym oraz kompleksowa polityka UE w zakresie logistyki transportu muszą być ze sobą dobrze skoordynowane. Komitet uważa, że polityka dotycząca transportu towarowego powinna być skoordynowana z planem działania w zakresie transportu miejskiego. |
36. |
Uwzględniając koszty energii, uważa, że innowacje w dziedzinie biopaliw są niezwykle ważne, ale należy je wprowadzać w kontekście ogólnej równowagi rolnictwa na świecie, dlatego też wzywa Komisję do przyśpieszenia badań w tej dziedzinie. |
37. |
Opowiada się za liberalizacją wszystkich rodzajów transportu kolejowego, z zachowaniem reguł koordynacji w interesie publicznym. |
38. |
Uważa za pożądany jak najszybszy postęp w przypadku tras przeznaczonych specjalnie do transportu towarów. |
39. |
Uważa, że sieci transportowe powinny być w coraz większym stopniu włączone do polityki logistycznej, z udziałem władz lokalnych i regionalnych, rozwijając koncepcję suchych portów i uwzględniając oczywiste aspekty ochrony środowiska. |
40. |
Uważa, że konieczne są lepsze powiązania między rozwiązaniami kolejowymi i morskimi, które w niektórych regionach nie są jeszcze efektywne. Popiera rozwój rozwiązań logistycznych przez władze lokalne i regionalne na terytoriach śródlądowych poprzez tworzenie platform logistycznych i suchych portów, ponieważ stanowią one podstawowe narzędzie poprawy globalnego systemu dystrybucji towarów oraz sprzyjania rozwojowi i spójności terytoriów śródlądowych. |
41. |
Podkreśla potrzebę przyszłej harmonizacji środków i standardów technologicznych, pozwalających kolei na szybkie przezwyciężenie aktualnych przeszkód wynikających z różnych systemów zasilania elektrycznego i różnic w rozstawie torów. |
42. |
Jest przekonany, że Protokół z Kioto i jego skutki dla polityki transportowej będą miały bardzo wyraźny wpływ na logistykę towarów. |
43. |
Uważa, że w przyszłości byłoby najlepiej, gdyby przez całą Europę przejeżdżały szybkie pociągi, zapewniając połączenia od Lizbony po cały basen Morza Śródziemnego, Bałtyk i nowe granice z krajami trzecimi. |
44. |
Proponuje przeprowadzenie bardziej szczegółowych badań, by określić i podjąć konieczne środki mające na celu usunięcie wąskich gardeł w istniejącej infrastrukturze i regulacjach. Uważa, że w celu dokonania szybszych postępów w identyfikacji tych problemów oraz poszukiwaniu rozwiązań zalecane jest utworzenie sieci wymiany wiedzy i najlepszych wzorców między ośrodkami specjalizującymi się w logistyce i intermodalności, na szczeblu lokalnym i regionalnym. |
45. |
Uważa, że należy opracować długoterminowe strategie i plany działania w celu rozbudowy korytarzy europejskich. |
46. |
Popiera środki zapewniające neutralność konkurencji między państwami członkowskimi. |
47. |
Opowiada się za harmonizacją i uproszczeniem zasad i reguł, w szczególności norm dotyczących miar i wag, zasad bezpieczeństwa dotyczących zabezpieczania ładunków i odpowiedzialności stron, równości wobec prawa niezależnie od siedziby przewoźnika, wspólnego języka dla kontroli ruchu, a także dla importu z państw spoza UE. |
48. |
Uważa, że należy przezwyciężyć przeszkody administracyjne zwiększając elektroniczny obieg dokumentów tam, gdzie jest to możliwe. |
49. |
Zaleca większą efektywność transportu w zakresie rozwoju i wykorzystywania przepustowości każdego rodzaju transportu oraz rozwoju i propagowania intermodalności. |
50. |
Zaleca większą efektywność systemu transportowego, poprzez ulepszenie polityki logistycznej dla portów i terminali. |
51. |
Uważa, że informacje na temat warunków lokalnych i cech portów należy udostępnić w internecie. |
Bruksela, 8 października 2008 r.
Przewodniczący
Komitetu Regionów
Luc VAN DEN BRANDE