(1)

Układ o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony (2) (zwany dalej „układem o stowarzyszeniu”) stanowi podstawę stosunków między Unią a Ukrainą. Zgodnie z decyzją Rady 2014/668/UE (3), tytuł IV Układu o stowarzyszeniu, który dotyczy handlu i zagadnień związanych z handlem, był tymczasowo stosowany od 1 stycznia 2016 r., zaś wszedł w życie dnia 1 września 2017 r., po ratyfikowaniu przez wszystkie państwa członkowskie.

(2)

Układ o stowarzyszeniu wyraża dążenie jego stron (zwanych dalej „stronami”) do wzmocnienia i poszerzenia stosunków w sposób ambitny i innowacyjny, w celu ułatwienia osiągnięcia stopniowej integracji gospodarczej, zgodnie z prawami i obowiązkami wynikającymi z członkostwa stron w Światowej Organizacji Handlu.

(3)

W art. 2 układu o stowarzyszeniu jest mowa, między innymi, o poszanowaniu zasad demokracji, praw człowieka i podstawowych wolności, a także o propagowaniu poszanowania zasady suwerenności i integralności terytorialnej, nienaruszalności granic i niepodległości jako o istotnych elementach układu o stowarzyszeniu.

(4)

W art. 25 układu o stowarzyszeniu przewidziano stopniowe ustanowienie przez strony strefy wolnego handlu, zgodnie z art. XXIV Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu 1994 („GATT 1994”). W tym celu w art. 29 układu o stowarzyszeniu ustanowiono stopniowe znoszenie należności celnych zgodnie z zawartymi w nim tabelami oraz możliwość przyspieszenia i rozszerzenia zakresu takiego znoszenia. Art. 48 układu o stowarzyszeniu przewiduje, że zanim między stronami zastosowane zostaną środki antydumpingowe, należy rozważyć interes publiczny.

(5)

Niczym niesprowokowana i nieuzasadniona wojna agresywna Rosji wobec Ukrainy, która rozpoczęła się 24 lutego 2022 r., wywiera głęboko negatywny wpływ na zdolność Ukrainy do wymiany handlowej z resztą świata, spowodowany zarówno zniszczeniami w obrębie zdolności produkcyjnych jak i brakiem możliwości wykorzystania znacznej części środków transportu ze względu na zamknięcie dostępu do Morza Czarnego. W tych wyjątkowych okolicznościach, aby złagodzić negatywne skutki gospodarcze agresji, konieczne jest przyspieszenie rozwoju bliższych stosunków gospodarczych między Unią a Ukrainą, dzięki czemu można będzie zapewnić szybkie wsparcie władzom i społeczeństwu Ukrainy. Konieczne i właściwe jest zatem pobudzenie przepływów handlowych i udzielenie koncesji w formie środków liberalizacji handlu w odniesieniu do wszystkich produktów, zgodnie z procesem przyspieszenia znoszenia należności celnych w wymianie handlowej między Unią a Ukrainą.

(6)

Zgodnie z art. 21 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE), Unia jest zobowiązana zapewnić spójność różnych dziedzin jej działań zewnętrznych. Zgodnie z art. 207 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TUE) wspólną politykę handlową należy prowadzić zgodnie z zasadami i celami działań zewnętrznych Unii.

(7)

Środki liberalizacji handlu ustanowione niniejszym rozporządzeniem powinny przyjąć następującą formę: (i) całkowite zniesienie należności celnych przywozowych („preferencyjne stawki celne”) z tytułu przywozu produktów przemysłowych z Ukrainy; (ii) zawieszenie stosowania systemu cen wejścia w odniesieniu do owoców i warzyw; (iii) zawieszenie kontyngentów taryfowych i całkowite zniesienie należności celnych przywozowych; (iv) na zasadzie odstępstwa od art. 14 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1036 (4), nie należy w żadnym momencie, w tym po wygaśnięciu niniejszego rozporządzenia, pobierać ceł antydumpingowych z tytułu przywozu pochodzącego z Ukrainy i zrealizowanego w okresie stosowania niniejszego rozporządzenia oraz (v) tymczasowe zawieszenie stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/478 (5). Za pomocą tych środków Unia tymczasowo zapewni, w rezulatcie, odpowiednie wsparcie gospodarcze i finansowe na rzecz Ukrainy oraz podmiotów gospodarczych, których to dotyczy.

(8)

Aby zapobiec nadużyciom finansowym, środki preferencyjne przewidziane w niniejszym rozporządzeniu powinny być uzależnione od przestrzegania przez Ukrainę wszystkich odpowiednich warunków uzyskania korzyści na mocy układu o stowarzyszeniu, w tym reguł pochodzenia danych produktów i procedur z nimi związanych, a także jej zaangażowania w bliską współpracę administracyjną z Unią, stosownie do układu o stowarzyszeniu.

(9)

Ukraina powinna powstrzymywać się od wprowadzania nowych ceł lub opłat o skutku równoważnym oraz nowych ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym, od podnoszenia obecnych poziomów ceł lub opłat, a także od wprowadzania wszelkich innych ograniczeń wymiany handlowej z Unią, chyba że jest to wyraźnie uzasadnione w kontekście wojny. W przypadku niespełnienia przez Ukrainę któregokolwiek z tych warunków Komisja powinna być uprawniona do czasowego zawieszenia wszystkich lub niektórych środkóww preferencyjnych ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu.

(10)

W art. 2 Układu o stowarzyszeniu przewidziano między innymi, że poszanowanie zasad demokratycznych, praw człowieka i podstawowych wolności, a także zwalczanie rozprzestrzeniania broni masowego rażenia, związanych z nią materiałów oraz systemów ich przenoszenia również stanowią istotne elementy układu o stowarzyszeniu. Ponadto art. 3 układu o stowarzyszeniu stanowi, że praworządność, dobre sprawowanie rządów, walka z korupcją, walka z różnymi formami międzynarodowej przestępczości zorganizowanej i terroryzmu oraz promowanie zrównoważonego rozwoju i skutecznych działań wielostronnychmają zasadnicze znaczenie dla rozwoju stosunków między Stronami. Należy wprowadzić możliwość czasowego zawieszenia środków preferencyjnych ustanowionych w niniejszym rozporządzeniu w przypadku naruszenia przez Ukrainę ogólnych zasad układu o stowarzyszeniu, tak jak jest to przewidziane w podobnych układach o stowarzyszeniu zawartych przez Unię.

(11)

W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze do tymczasowego zawieszania środków preferencyjnych, oraz wprowadzania środków naprawczych, o których mowa w art. 3 i 4 niniejszego rozporządzenia w przypadkach, gdy przywóz dokonywany na podstawie niniejszego rozporządzenia ma lub może mieć poważny wpływ na unijnych producentów produktów podobnych lub bezpośrednio konkurencyjncyh. Uprawnienia te powinny być wykonywane zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (6).

(12)

Z zastrzeżeniem przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego przez Komisję, należy przewidzieć możliwość ponownego wprowadzenia ceł, które w przeciwnym razie miałyby zastosowanie na podstawie układu o stowarzyszeniu w przypadku przywozu wszelkich produktów objętych zakresem zastosowania niniejszego rozporządzenia, który powoduje poważne trudności lub stwarza zagrożenie wystąpienia poważnych trudności dla unijnych producentów produktów podobnych lub bezpośrednio konkurencyjnych.

(13)

Roczne sprawozdanie Komisji w sprawie wdrażania pogłębionej i kompleksowej strefy wolnego handlu, stanowiącej integralną część Układu o stowarzyszeniu, powinno zawierać szczegółową ocenę wdrożenia środków liberalizacji handlu przewidzianych w niniejszym rozporządzeniu.

(14)

Z uwagi na pilny charakter sprawy związany z prowadzoną przez Rosję wojną agresywną, należy zastosować wyjątek od terminu ośmiu tygodni przewidziany w art. 4 Protokołu nr 1 w sprawie roli parlamentów narodowych w Unii Europejskiej, załączonego do TUE, do TFUE i do Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej.

(15)

Ze względu na sytuację nadzwyczajną w Ukrainie niniejsze rozporządzenie powinno zawierać odpowiedni przepis przejściowy i wejść w życie następnego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej,