(1)

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 (2) ustanawia najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń, w tym alkaloidów tropanowych, w środkach spożywczych.

(2)

Atropina jest mieszaniną racemiczną (-)-hioscyjaminy i (+)-hioscyjaminy, z których tylko enancjomer (-)-hioscyjaminy wykazuje działanie antycholinergiczne. Ze względów analitycznych nie zawsze możliwe jest rozróżnienie enancjomerów hioscyjaminy. Ponieważ jednak synteza alkaloidów tropanowych w roślinach prowadzi do powstania (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy, a nie (+)-hioscyjaminy i (+)-skopolaminy, wyniki analizy atropiny i skopolaminy w żywności pochodzenia roślinnego odzwierciedlają występowanie odpowiednio (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy.

(3)

Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności („Urząd”) przyjął w 2013 r. opinię dotyczącą alkaloidów tropanowych w żywności i paszy (3). Urząd ustalił grupową ostrą dawkę referencyjną („ARfD”) wynoszącą 0,016 μg/kg masy ciała wyrażoną jako suma (-)-hioscyjaminy i (-)-skopolaminy, przyjmując założenie równoważnej siły działania. Urząd stwierdził, że – w oparciu o dostępne informacje, które są niepełne – narażenie z dietą w przypadku małych dzieci może znacznie przekraczać grupową ARfD. W związku z tym podkreślono potrzebę lepszej charakterystyki występowania alkaloidów tropanowych w żywności i paszy, zarówno w sposób naturalny, jak i w charakterze zanieczyszczenia, oraz zalecono zestawianie danych analitycznych dotyczących występowania alkaloidów tropanowych w zbożach i roślinach oleistych.

(4)

Uwzględniając wnioski z opinii, rozporządzeniem Komisji (UE) 2016/239 (4) ustanowiono najwyższe dopuszczalne poziomy atropiny i skopolaminy w produktach zbożowych przetworzonych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci, zawierających proso, sorgo, grykę zwyczajną lub ich produkty pochodne.

(5)

Urząd opublikował zaproszenie do składania wniosków w celu zbadania stężenia alkaloidów tropanowych w szerokiej gamie roślinnych produktów spożywczych w różnych regionach Unii zgodnie z zaleceniem zawartym w opinii z 2013 r. Ustalenia z dochodzenia opublikowano w dniu 8 grudnia 2016 r. (5).

(6)

W dniu 5 lutego 2018 r. Urząd opublikował sprawozdanie naukowe na temat oceny ostrego narażenia z dietą na alkaloidy tropanowe w populacji europejskiej i uwzględnił w nim nowe dane dotyczące występowania (6). W przypadku niektórych szacunków dotyczących ostrego narażenia ARfD została przekroczona dla niektórych grup populacji. Oznacza to, że obecność alkaloidów tropanowych, w szczególności atropiny i skopolaminy, stanowi zagrożenie dla zdrowia.

(7)

Należy zatem ustalić najwyższe dopuszczalne poziomy tych alkaloidów tropanowych dla środków spożywczych, w których stwierdzono wysokie stężenie tych alkaloidów i które w znacznym stopniu przyczyniają się do narażenia ludności, mianowicie niektórych zbóż, produktów z nich otrzymanych i naparów ziołowych. W szczególności w odniesieniu do zbóż i produktów zbożowych dobre praktyki rolnicze i techniki zbiorów minimalizują ryzyko zanieczyszczenia upraw nasionami gatunków zawierających alkaloidy tropanowe, takimi jak Datura stramonium. W przypadku zanieczyszczenia nasiona te można oddzielić od niektórych zbóż poprzez sortowanie i czyszczenie. Nie można ich jednak łatwo usunąć z sorgo, prosa i gryki zwyczajnej. Biorąc pod uwagę, że najwyższe dopuszczalne poziomy dla tych środków spożywczych są wyższe niż poziomy określone dla środków spożywczych przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci, dla każdego rodzaju tych środków spożywczych można ustalić najwyższy dopuszczalny poziom w odniesieniu do sumy atropiny i skopolaminy.

(8)

Ponadto najnowsze dane z monitorowania wskazują, że produkty zbożowe przetworzone oraz żywność dla niemowląt i małych dzieci, zawierające kukurydzę lub produkty pochodne kukurydzy mogą być również zanieczyszczone alkaloidami tropanowymi. W związku z tym należy rozszerzyć na tę żywność obowiązujące najwyższe dopuszczalne poziomy dla produktów zbożowych przetworzonych oraz żywności dla niemowląt i małych dzieci.

(9)

Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (WE) nr 1881/2006.

(10)

Biorąc pod uwagę, że dobre praktyki rolnicze i techniki zbioru zostały wprowadzone lub wdrożone dopiero niedawno, oraz aby umożliwić podmiotom prowadzącym przedsiębiorstwa spożywcze dostosowanie się do nowych wymogów określonych w niniejszym rozporządzeniu, przy jednoczesnym zapewnieniu ochrony wrażliwych grup populacji, w odniesieniu do żywności innej niż żywność dla niemowląt i małych dzieci zawierająca kukurydzę należy ustanowić rozsądny termin rozpoczęcia stosowania najwyższych dopuszczalnych poziomów oraz okres przejściowy w odniesieniu do wszystkich środków spożywczych, które zostały zgodnie z prawem wprowadzone do obrotu przed datą rozpoczęcia jego stosowania.

(11)

Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią Stałego Komitetu ds. Roślin, Zwierząt, Żywności i Pasz,