4.6.2021   

PL

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 197/1


ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2021/895

z dnia 24 lutego 2021 r.

uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 w odniesieniu do interwencji w sprawie produktu

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

KOMISJA EUROPEJSKA,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1238 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie ogólnoeuropejskiego indywidualnego produktu emerytalnego (OIPE) (1), w szczególności jego art. 65 ust. 9,

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)

EIOPA musi być w stanie stosować jasne kryteria i czynniki przy ustalaniu, czy występują poważne obawy co do ochrony inwestorów lub zagrożenie dla prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków finansowych lub dla stabilności całego unijnego systemu finansowego lub części tego systemu. W niniejszym rozporządzeniu doprecyzowuje się te kryteria i czynniki, w tym te wymienione w art. 65 ust. 9 akapit drugi lit. a), b), c) i d) rozporządzenia (UE) 2019/1238.

(2)

Niezbędne jest zapewnienie spójnego podejścia w całej Unii, a zarazem umożliwienie podejmowania odpowiednich działań przez Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (EIOPA) w przypadku wystąpienia nieprzewidzianych niekorzystnych zdarzeń lub okoliczności, spójnych z art. 65 ust. 9 rozporządzenia (UE) 2019/1238. Komisja zwróciła się do EIOPA o wydanie opinii technicznej w dziedzinie ogólnoeuropejskich indywidualnych produktów emerytalnych (OIPE).

(3)

Istnienie „zagrożenia”, które stanowi jeden z warunków wstępnych interwencji EIOPA w kontekście prawidłowego funkcjonowania i integralności rynków finansowych lub rynków towarowych lub stabilności systemu finansowego, wymaga dokonania bardziej starannej oceny niż w przypadku poważnej obawy”, której istnienie stanowi warunek wstępny w przypadku interwencji EIOPA w celu zapewnienia ochrony inwestorów. EIOPA powinien mieć możliwość interweniowania w sytuacji, gdy co najmniej jeden z czynników lub co najmniej jedno z kryteriów określonych w niniejszym rozporządzeniu prowadzi do takiej obawy lub takiego zagrożenia.

(4)

Należy również uwzględnić konkretną sytuację i okoliczności dostawcy OIPE lub dystrybutora OIPE w odniesieniu do ich potencjalnego przyczynienia się do obaw lub zagrożeń, o których mowa w art. 65 ust. 9 rozporządzenia (UE) 2019/1238,

PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie stopnia złożoności OIPE:

a)

długoterminowy charakter emerytalny OIPE;

b)

rodzaj i stopień przejrzystości aktywów bazowych;

c)

stopień przejrzystości kosztów i opłat związanych z OIPE;

d)

stosowanie technik przyciągających uwagę oszczędzających w ramach OIPE do nieistotnych cech w prezentacji OIPE;

e)

charakter i przejrzystość ryzyka;

f)

stosowanie nazw produktów, terminologii lub innych informacji, które sugerują wyższy poziom bezpieczeństwa lub rentowności niż faktycznie możliwy lub prawdopodobny, lub stosowanie wprowadzających w błąd cech produktu;

g)

to, czy informacje dotyczące OIPE były niewystarczające lub niewystarczająco wiarygodne, aby umożliwić uczestnikom rynku, do których były skierowane, sformułowanie własnego osądu, przy uwzględnieniu charakteru i rodzaju OIPE;

h)

złożoność obliczeń wyników, uwzględniając w szczególności kwestię, czy zwrot jest uzależniony od wyników jednego lub większej liczby aktywów bazowych, na które z kolei wpływ wywierają inne czynniki;

i)

charakter i skalę ryzyka;

j)

to, czy OIPE jest połączony z innymi produktami lub usługami;

k)

złożoność ewentualnych warunków dotyczących OIPE;

l)

istnienie i stopień rozbieżności między spodziewanym zwrotem z OIPE a ryzykiem straty, uwzględniając, co następuje:

1)

strukturę kosztów i inne koszty;

2)

rozbieżność w stosunku do ryzyka dostawcy, które zachowuje dostawca;

3)

profil ryzyka i zwrotu;

m)

kształtowanie ceny i powiązane koszty OIPE, uwzględniając, co następuje:

1)

stosowanie ukrytych lub wtórnych opłat;

2)

opłaty, które nie odzwierciedlają poziomu świadczonej usługi;

3)

koszty gwarancji lub koszty, które nie odzwierciedlają kosztu rzeczywistego lub wartości godziwej gwarancji kapitałowej w przypadku podstawowego OIPE;

n)

łatwość, z jaką oszczędzający w ramach OIPE może korzystać z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE, oraz związany z tym koszt, uwzględniając, co następuje:

1)

korzystanie z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE w odniesieniu do etapu, na którym dana usługa jest wykorzystywana, opłaty i należności mające zastosowanie lub utrata korzyści i ulg;

2)

fakt, że korzystanie z usługi zmiany dostawcy i usługi przenoszenia OIPE nie jest dozwolone lub jest praktycznie niemożliwe.

Artykuł 2

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie związku pomiędzy OIPE a rodzajem oszczędzającego w ramach OIPE, któremu jest oferowany lub sprzedawany OIPE:

a)

charakterystykę umiejętności i zdolności oszczędzającego w ramach OIPE, w tym poziom wykształcenia, wiedzę i doświadczenie w zakresie innych produktów emerytalnych, długoterminowych produktów inwestycyjnych lub praktyków sprzedaży oraz podatność oszczędzającego w ramach OIPE na zagrożenia;

b)

charakterystykę sytuacji ekonomicznej oszczędzającego w ramach OIPE, w tym jego dochody, majątek oraz stopień, w jakim OIPE ma zapewnić odpowiedni dochód emerytalny;

c)

główne cele finansowe oszczędzającego w ramach OIPE, w tym oszczędzanie na emeryturę i konieczność pokrycia ryzyka, w tym ryzyka biometrycznego;

d)

to, czy OIPE sprzedaje się oszczędzającemu w ramach OIPE poza zamierzonym rynkiem docelowym lub czy rynek docelowy nie został odpowiednio określony;

e)

kwalifikowalność do objęcia krajowym systemem gwarancyjnym, jeżeli takie systemy istnieją.

Artykuł 3

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie stopnia innowacyjności OIPE lub działalności lub praktyki:

a)

stopień innowacyjności związany ze strukturą i cechami OIPE, w szczególności stopień innowacyjności technik ograniczania ryzyka lub form wypłat lub struktury innych świadczeń z OIPE;

b)

stopień dyfuzji innowacji, w tym to, czy OIPE jest innowacyjny dla konkretnych kategorii oszczędzających w ramach OIPE;

c)

innowacje obejmujące dźwignię finansową;

d)

dotychczasowe doświadczenia rynku z podobnymi OIPE lub praktykami sprzedaży OIPE.

Artykuł 4

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie efektu dźwigni, jaki zapewnia OIPE lub praktyka:

a)

konkretne cechy aktywów bazowych OIPE, uwzględniając dźwignię finansową wbudowaną w OIPE;

b)

dźwignię finansową wynikającą z finansowania;

c)

charakterystykę transakcji finansowanych z użyciem papierów wartościowych.

Artykuł 5

EIOPA stosuje następujące kryteria i czynniki przy ocenie wielkości lub całkowitej kwoty kapitału zgromadzonego w ramach OIPE:

a)

skalę potencjalnych negatywnych skutków z perspektywy indywidualnego oszczędzającego w ramach OIPE oraz, w przypadku dużej liczby obecnych i potencjalnych oszczędzających w ramach OIPE, potencjalne negatywne skutki dla grupy oszczędzających w ramach OIPE, uwzględniając w szczególności:

b)

wielkość i całkowitą kwotę kapitału zgromadzonego w ramach OIPE;

c)

wartość nominalną OIPE;

d)

prawdopodobieństwo, skalę i charakter ewentualnej szkody, w tym kwotę potencjalnie poniesionych strat;

e)

przewidywany czas trwania negatywnych skutków;

f)

wolumen składek;

g)

liczbę zaangażowanych pośredników oraz dotyczące ich wymogi w zakresie kompetencji i reputacji;

h)

wzrost rynku lub sprzedaży;

i)

średnią kwotę zainwestowaną w OIPE przez każdego z oszczędzających w ramach OIPE;

j)

poziom gwarancji określony w krajowych przepisach dotyczących ubezpieczeniowych systemów gwarancyjnych, jeżeli takie systemy istnieją;

k)

wartość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w odniesieniu do OIPE;

l)

kwestię, czy aktywa bazowe OIPE stwarzają istotne ryzyko dla wyniku transakcji zawieranych przez uczestników lub oszczędzających w ramach OIPE na danym rynku;

m)

kwestię, czy charakterystyka OIPE sprawia, że jest on szczególnie podatny na wykorzystywanie do celów przestępstw finansowych, w szczególności, czy taka charakterystyka może potencjalnie sprzyjać wykorzystywaniu OIPE do celów:

1)

oszustwa lub nieuczciwego zachowania;

2)

nadużyć na rynku finansowym lub niewłaściwego wykorzystania informacji w odniesieniu do rynku finansowego;

3)

rozporządzania dochodami z przestępstwa;

4)

finansowania terroryzmu.

Artykuł 6

EIOPA bierze również pod uwagę następujące czynniki, które mogą mieć wpływ na prawidłowe funkcjonowanie i integralność rynków finansowych:

a)

kwestię, czy działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają szczególnie istotne ryzyko dla odporności lub sprawnego funkcjonowania rynków;

b)

kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE mogą prowadzić do znaczącej i sztucznej rozbieżności między cenami instrumentu pochodnego a cenami na rynku instrumentu bazowego;

c)

kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają istotne ryzyko dla infrastruktury rynku lub infrastruktury systemów płatności, w tym systemów obrotu, rozliczania i rozrachunku;

d)

kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE mogą zagrażać zaufaniu oszczędzających w ramach OIPE do systemu finansowego;

e)

kwestię, czy dany OIPE lub działalność finansowa lub praktyki finansowe dostawców OIPE lub dystrybutorów OIPE w odniesieniu do danego OIPE stwarzają istotne ryzyko zakłócenia działalności instytucji finansowych, które uznaje się za ważne dla systemu finansowego Unii.

Artykuł 7

EIOPA bierze również pod uwagę następujące czynniki mające zastosowanie do konkretnej sytuacji i okoliczności dostawcy OIPE lub dystrybutora OIPE, uwzględniając, co następuje:

a)

jego sytuację finansową i wypłacalność;

b)

jego działalność finansową lub praktyki finansowe;

c)

jego model biznesowy, w tym zrównoważony charakter i przejrzystość tego modelu;

d)

adekwatność rozwiązań w zakresie reasekuracji i gwarancji w odniesieniu do OIPE;

e)

uzależnienie dostawcy OIPE od osób trzecich w odniesieniu do ważnych cech OIPE, takich jak pokrycie ryzyka biometrycznego, gwarancje i możliwość przenoszenia OIPE;

f)

praktyki sprzedaży związane z OIPE, z uwzględnieniem:

1)

wykorzystywanych kanałów komunikacyjnych i kanałów dystrybucji;

2)

materiałów informacyjnych, marketingowych lub innych materiałów promocyjnych;

3)

stopnia innowacyjności związanej z modelem dystrybucji, w tym długość łańcucha pośrednictwa lub poleganie na innowacyjnych technikach związanych z modelem dystrybucji.

Artykuł 8

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Brukseli dnia 24 lutego 2021 r.

W imieniu Komisji

Ursula VON DER LEYEN

Przewodnicząca


(1)  Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 1.