11.3.2021 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 84/1 |
ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) 2021/424
z dnia 17 grudnia 2019 r.
zmieniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 w stosunku do alternatywnej metody standardowej w odniesieniu do ryzyka rynkowego
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
KOMISJA EUROPEJSKA,
uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
uwzględniając rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (1), w szczególności jego art. 461a:
(1) |
W 2019 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego (BCBS) opublikował zmienione minimalne wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka rynkowego, za pomocą których wyeliminowano słabe punkty ostrożnościowego sposobu traktowania działalności prowadzonej przez banki w ramach portfela handlowego (2). |
(2) |
Alternatywna metoda standardowa określona w części trzeciej tytuł IV rozdział 1a rozporządzenia (UE) nr 575/2013 w obecnym kształcie nie jest w pełni gotowa do stosowania ze względu na brak specyfikacji technicznej. Taka specyfikacja powinna być dostosowana do określonych na forum BCBS minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego. |
(3) |
W ramach minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego BCBS określił sposób obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia w odniesieniu do instrumentów cechujących się opcjonalnością. Ten sposób obliczania obejmuje szereg kroków, w tym sposób uwzględniania wstrząsów w czynnikach ryzyka oraz sposób sumowania ryzyka zakrzywienia w odniesieniu do poszczególnych czynników ryzyka. W przypadku czynników ryzyka walutowego obliczenie należy dostosować, aby uniknąć podwójnego naliczania ryzyka zakrzywienia. Bez takiego dostosowania może dość do podwójnego naliczania tego ryzyka, gdyż w określonych przez BCBS minimalnych wymogach kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego czynniki ryzyka walutowego są wyrażone w walucie sprawozdawczej danej instytucji. |
(4) |
Instrumenty pozbawione opcjonalności powinny podlegać jedynie wymogom w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka delta w odniesieniu do nieegzotycznych instrumentów bazowych danych instrumentów, lecz nie z tytułu ryzyka zakrzywienia. W ramach minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego BCBS daje jednak instytucjom możliwość stosowania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia w odniesieniu do wszystkich instrumentów, również tych pozbawionych opcjonalności. Możliwość ta może okazać się pomocna dla instytucji, które zarządzają pozycjami cechującymi się opcjonalnością i pozycjami pozbawionymi opcjonalności oraz zabezpieczają takie pozycje w ujęciu łącznym. Aby jednak uniknąć sytuacji, w której możliwość tę wykorzystuje się przede wszystkim do celów obniżenia wymogów w zakresie funduszy własnych, powinien mieć zastosowanie wymóg, zgodnie z którym instytucja chcąca skorzystać z tej możliwości musi powiadomić o tym stosowny właściwy organ, który powinien móc odmówić udzielenia danej instytucji zgody na skorzystanie z tej możliwości. To samo powinno dotyczyć sytuacji, w której dana instytucja chce zrezygnować z dalszego korzystania z tej możliwości. |
(5) |
Jeżeli chodzi o sposób traktowania przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, metoda pełnego przeglądu jest najodpowiedniejszą metodą obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania, ponieważ metoda ta opiera się na faktycznym składzie przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, a nie na składzie zastępczym. Metoda pełnego przeglądu jest jednak dostępna jedynie wówczas, gdy spełnione są określone rygorystyczne warunki. Instytucjom należy zatem umożliwić stosowanie innych metod z zastrzeżeniem, że muszą one znać zakres uprawnień danego przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania i mogą uzyskać codzienne notowania jednostek. W takiej sytuacji instytucje mogą utworzyć hipotetyczny portfel do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego w odniesieniu do pozycji w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania. Instytucjom tym należy również zapewnić możliwość obliczania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej w odniesieniu do pozycji pochodnych w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania z wykorzystaniem metody uproszczonej, jeżeli nie ma wystarczających informacji umożliwiających obliczenie wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej w oparciu o obowiązujące metody. Możliwość tę należy dostosować do metody uproszczonej stosowanej do pozycji pochodnych w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania przypisanych do portfela niehandlowego. Ze względu na ilość założeń, jakie instytucje muszą przyjąć, stosując tę metodę, możliwość korzystania z niej powinna być uzależniona od zgody właściwego organu wydawanej odrębnie dla poszczególnych przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. |
(6) |
Ponadto instytucjom należy umożliwić ujmowanie odwzorowujących indeks pozycji w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania jako pozycję bezpośrednią w danym indeksie do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego. Korzystanie z tej metody powinno być dozwolone wówczas, gdy różnica zwrotu w ujęciu rocznym między przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania a indeksem, który jest odwzorowywany przez to przedsiębiorstwo, pozostaje na poziomie poniżej 1 % przez okres 12 miesięcy. Jeżeli dostępne dane dotyczą krótszego okresu niż 12 miesięcy, instytucje powinny zwrócić się do właściwego organu, któremu podlegają, o zgodę na stosowanie tej metody. |
(7) |
We wszystkich pozostałych scenariuszach pozycje w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania należy przypisać do portfela niehandlowego i odpowiednio ujmować do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych w odniesieniu do tych pozycji. |
(8) |
W minimalnych wymogach kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego określonych przez BCBS proponuje się metodę „waluty bazowej” jako dodatkową metodę określania wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka delta i ryzyka zakrzywienia w odniesieniu do czynników ryzyka walutowego. Zgodnie z tą metodą, obliczając wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego, instytucje powinny mieć możliwość wyrażenia czynników ryzyka walutowego w innej walucie niż ich waluta sprawozdawcza. Korzystanie z tej metody powinno być dozwolone wówczas, gdy instytucje spełniają szereg warunków dotyczących zarządzania ryzykiem walutowym przez te instytucje, oraz powinno być uzależnione od uzyskania zgody organu nadzoru. |
(9) |
W minimalnych wymogach kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego BCBS określił wagi ryzyka stosowane w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka stóp wolnych od ryzyka oraz w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na inflację oraz do czynników ryzyka bazy walutowej, w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka spreadu kredytowego w odniesieniu do pozycji niesekurytyzacyjnych w tabeli 4 koszyk 11 w art. 325ah rozporządzenia (UE) nr 575/2013, w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka obligacji zabezpieczonych wyemitowanych przez instytucje kredytowe w państwach trzecich, na czynniki ryzyka spreadu kredytowego w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych włączonych do ACTP, na czynniki ryzyka spreadu kredytowego w odniesieniu do pozycji sekurytyzacyjnych niewłączonych do ACTP, na czynniki ryzyka cen akcji i na czynnik ryzyka cen towarów. Wagi ryzyka stosowane w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na takie czynniki ryzyka w alternatywnej metodzie standardowej należy dostosować do minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego określonych na forum BCBS. |
(10) |
W minimalnych wymogach kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego BCBS określił korelacje zachodzące w obrębie koszyka w odniesieniu do czynników ryzyka obligacji zabezpieczonych wyemitowanych przez instytucje kredytowe w państwach trzecich, korelacje zachodzące w obrębie koszyka w odniesieniu do ryzyka cen akcji oraz korelacje zachodzące między koszykami w odniesieniu do ryzyka cen akcji. Korelacje stosowane w alternatywnej metodzie standardowej należy dostosować do minimalnych wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka rynkowego określonych na forum BCBS. |
(11) |
Należy zatem odpowiednio zmienić rozporządzenie (UE) nr 575/2013. |
(12) |
Instytucjom należy zapewnić dostateczną ilość czasu na wdrożenie zmian dotyczących alternatywnej metody standardowej w odniesieniu do ryzyka rynkowego, wprowadzonych niniejszym rozporządzeniem delegowanym. Wobec powyższego należy odroczyć termin rozpoczęcia stosowania niniejszego rozporządzenia delegowanego, |
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
Artykuł 1
W rozporządzeniu (UE) nr 575/2013 wprowadza się następujące zmiany:
1) |
w art. 325e wprowadza się następujące zmiany:
|
2) |
art. 325g otrzymuje brzmienie: „Artykuł 325g Wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia 1. Instytucje przeprowadzają obliczenia określone w ust. 2 w odniesieniu do każdego czynnika ryzyka instrumentów, który podlega wymogowi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia, z wyjątkiem czynników ryzyka, o których mowa w ust. 3. Dla danego czynnika ryzyka instytucje przeprowadzają wspomniane obliczenia w kwocie netto w odniesieniu do wszystkich pozycji w instrumentach podlegających wymogowi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia, które obejmują ten czynnik ryzyka. 2. Dla danego czynnika ryzyka k zawartego w instrumencie lub instrumentach, o których mowa w ust. 1, instytucje obliczają wznoszącą pozycję netto ryzyka zakrzywienia dla tego czynnika ryzyka (
gdzie:
3. Na zasadzie odstępstwa od ust. 2 w odniesieniu do krzywych czynników ryzyka, które należą do klasy ryzyka ogólnego stopy procentowej (GIRR), klasy ryzyka spreadu kredytowego (CSR) oraz klasy ryzyka cen towarów, instytucje przeprowadzają obliczenia określone w ust. 6 na poziomie całej krzywej, a nie na poziomie poszczególnych czynników ryzyka, które znajdują się na tej krzywej. Na potrzeby obliczeń, o których mowa w ust. 2, gdzie xk oznacza krzywą czynników ryzyka przypisanych do klasy ryzyka ogólnego stopy procentowej, klasy ryzyka spreadu kredytowego oraz klasy ryzyka cen towarów, sik stanowi sumę wskaźników wrażliwości delta na czynnik ryzyka krzywej w odniesieniu do wszystkich terminów zapadalności na tej krzywej. 4. Aby ustalić wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia na poziomie koszyka, instytucje sumują – zgodnie z poniższym wzorem – wznoszące i opadające pozycje netto ryzyka zakrzywienia, które obliczono zgodnie z ust. 2, dla wszystkich czynników ryzyka przypisanych do tego koszyka zgodnie z sekcją 3 podsekcja 1:
gdzie:
5. W drodze odstępstwa od ust. 4 na potrzeby wymogów w zakresie funduszy własnych na poziomie koszyka z tytułu ryzyka zakrzywienia w odniesieniu do koszyka 18 w art. 325ah, koszyka 18 w art. 325ak, koszyka 25 w art. 325am i koszyka 11 w art. 325ap stosuje się następujący wzór:
6. Instytucje obliczają wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia dla klasy ryzyka (RCCR), sumując wszystkie wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia na poziomie koszyka w danej klasie ryzyka w następujący sposób:
gdzie:
7. Wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia stanowi sumę wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka zakrzywienia dla klasy ryzyka obliczonych zgodnie ust. 6 w odniesieniu do wszystkich klas ryzyka, do których należy co najmniej jeden czynnik ryzyka instrumentów, o których mowa w ust. 1.”; |
3) |
art. 325h ust. 2 lit. c) otrzymuje brzmienie:
|
4) |
art. 325i i art. 325j otrzymują brzmienie: „Artykuł 325i Sposób traktowania instrumentów indeksowych i innych instrumentów o wielu bazach 1. Instytucje stosują metodę pełnego przeglądu w odniesieniu do instrumentów indeksowych i innych instrumentów o wielu bazach zgodnie z następującymi zasadami:
2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1 lit. a) instytucje mogą obliczyć pojedynczy wskaźnik wrażliwości na pozycję w notowanym indeksie akcji lub indeksie kredytowym do celów obliczenia wymogów w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka delta i ryzyka zakrzywienia pod warunkiem że notowany indeks akcji lub indeks kredytowy spełnia warunki określone w ust. 3. W takim przypadku instytucje przypisują pojedynczy wskaźnik wrażliwości do odpowiedniego koszyka zgodnie z sekcją 6 podsekcja 1 w następujący sposób:
3. Instytucje mogą stosować metodę określoną w ust. 2 w odniesieniu do instrumentów dotyczących notowanego indeksu akcji lub indeksu kredytowego w przypadku spełnienia wszystkich poniższych warunków:
4. Instytucja stosuje, w sposób spójny w długim okresie, jedynie metodę określoną w ust. 1 lub metodę określoną w ust. 2 w odniesieniu do wszystkich instrumentów dotyczących notowanego indeksu akcji lub indeksu kredytowego, który spełnia kryteria określone w ust. 3. Dana instytucja musi uzyskać uprzednie zezwolenie od właściwego organu zanim przejdzie z jednej metody na drugą. 5. W odniesieniu do indeksu lub instrumentu o wielu bazach dane wejściowe dotyczące wskaźników wrażliwości stosowane do obliczania ryzyka delta i ryzyka zakrzywienia muszą być spójne, niezależnie od metod stosowanych w odniesieniu do danego instrumentu. 6. Indeks lub instrument o wielu bazach obciążony innymi rodzajami ryzyka rezydualnego, o którym mowa w art. 325u ust. 5, jest przedmiotem narzutu z tytułu ryzyka rezydualnego, o którym mowa w sekcji 4. Artykuł 325j Sposób traktowania przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania 1. Instytucja oblicza wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka rynkowego dla pozycji w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, stosując jedną z następujących metod:
Instytucja stosująca jedną z metod określonych w lit. b) stosuje wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka niewykonania zobowiązania określony w sekcji 5 niniejszego rozdziału oraz narzut z tytułu ryzyka rezydualnego określony w sekcji 4 niniejszego rozdziału w przypadku, gdy z zakresu uprawnień przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania wynika, że niektóre ekspozycje w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania podlegają tym wymogom w zakresie funduszy własnych. Instytucja stosująca metodę określoną w lit. b) ppkt (ii) może obliczać wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta oraz wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka korekty wyceny kredytowej pozycji przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania w instrumentach pochodnych przy użyciu metody uproszczonej określonej w art. 132a ust. 3. 2. Na zasadzie odstępstwa od ust. 1, jeżeli instytucja posiada pozycję w przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, które odwzorowuje indeks odniesienia, tak że na przestrzeni ostatnich 12 miesięcy różnica w zwrocie w ujęciu rocznym między przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania a odwzorowywanym indeksem odniesienia kształtuje się na poziomie poniżej 1 % w wartościach bezwzględnych, z pominięciem opłat i prowizji, instytucja może traktować tę pozycję jako pozycję w odwzorowywanym indeksie odniesienia. Instytucja sprawdza zgodność z tym wymogiem w momencie otworzenia pozycji przez instytucję, a następnie co najmniej raz w roku. Jeżeli jednak dane za ostatnie 12 miesięcy nie są w pełni dostępne, instytucja może, za zgodą właściwego organu, któremu podlega, wykorzystać różnicę w wysokości zwrotu w ujęciu rocznym za okres krótszy niż 12 miesięcy. 3. Instytucja może zastosować połączenie metod, o których mowa w ust. 1 lit. a), b) i c), w odniesieniu do swoich pozycji w przedsiębiorstwach zbiorowego inwestowania. Instytucja stosuje jednak tylko jedną z tych metod w odniesieniu do wszystkich pozycji w tym samym przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania. 4. Do celów ust. 1 lit. b) instytucja przeprowadza obliczenia zgodnie z następującymi przepisami:
Wymogi w zakresie funduszy własnych dla wszystkich pozycji w tym samym przedsiębiorstwie zbiorowego inwestowania, w odniesieniu do których stosuje się obliczenia, o których mowa w akapicie pierwszym, oblicza się niezależnie jako oddzielny portfel, stosując metodę określoną w niniejszym rozdziale. 5. Instytucja może stosować metody, o których mowa w ust. 1 lit. a) lub b), tylko wówczas, gdy przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania spełnia wszystkie warunki określone w art. 132 ust. 3 i art. 132 ust. 4 lit. a).”; |
5) |
w art. 325q wprowadza się następujące zmiany:
|
6) |
art. 325ae ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie: „1. W odniesieniu do walut nieuwzględnionych w podkategorii walut o największej płynności, o której mowa w art. 325bd ust. 7 lit. b), wagi ryzyka wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka stóp wolnych od ryzyka przedstawiają się następująco: Tabela 3
2. Instytucje stosują wagę ryzyka równą 1,6 % wobec wszystkich wskaźników wrażliwości na inflację oraz czynników ryzyka bazy walutowej.”; |
7) |
w art. 325ah ust. 1 tabela 4 otrzymuje brzmienie: „Tabela 4
|
8) |
w art. 325aj tabela 5 otrzymuje brzmienie: „Tabela 5
|
9) |
w art. 325ak tabela 6 otrzymuje brzmienie: „Tabela 6
|
10) |
w art. 325am ust. 1 tabela 7 otrzymuje brzmienie: „Tabela 7
|
11) |
w art. 325ap ust. 1 tabela 8 otrzymuje brzmienie: „Tabela 8
|
12) |
w art. 325aq wprowadza się następujące zmiany:
|
13) |
art. 325ar i art. 325as otrzymują brzmienie: „Artykuł 325ar Korelacje zachodzące pomiędzy koszykami w odniesieniu do ryzyka cen akcji Parametr korelacji γbc stosuje się do agregacji wskaźników wrażliwości między odrębnymi koszykami. Parametr ten określa się względem koszyków wymienionych w tabeli 8 w art. 325ap w następujący sposób:
Artykuł 325as Wagi ryzyka dla ryzyka cen towarów Wagi ryzyka w odniesieniu do wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka cen towarów są następujące: Tabela 9
|
14) |
art. 325av ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. Do wszystkich wskaźników wrażliwości na czynniki ryzyka walutowego stosuje się wagę ryzyka na poziomie 15 %.”; |
15) |
w art. 325ax ust. 3 tabela 11 otrzymuje brzmienie: „Tabela 11
|
Artykuł 2
Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Niniejsze rozporządzenie stosuje się od dnia 30 września 2021 r.
Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.
Sporządzono w Brukseli dnia 17 grudnia 2019 r.
W imieniu Komisji
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca
(1) Dz.U. L 176 z 27.6.2013, s. 1.
(2) Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego, „Minimum capital requirements for market risk” [„Minimalne wymogi kapitałowe z tytułu ryzyka rynkowego”]. Publikacja ta jest dostępna na stronie internetowej Banku Rozrachunków Międzynarodowych (www.bis.org).