(1)

Unia dąży do utrzymania wysokich standardów mających na celu zapewnienie ochrony zdrowia pracowników, co jest szczególnie istotne w obliczu światowej pandemii. Rozprzestrzenianie się COVID-19, nowej choroby wywoływanej przez koronawirusa, dotyka od początku 2020 r. wszystkie państwa członkowskie i powoduje poważne zakłócenia we wszystkich sektorach i usługach, wpływając bezpośrednio na bezpieczeństwo i zdrowie wszystkich pracowników w Unii.

(2)

Obecnie bardziej niż kiedykolwiek ważne jest ścisłe przestrzeganie i stosowanie krajowych przepisów transponujących unijne zasady dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Dyrektywa 2000/54/WE określa przepisy mające na celu ochronę pracowników przed ryzykiem dla ich zdrowia i bezpieczeństwa, łącznie z zapobieganiem takiemu ryzyku, powstającym lub mogącym powstać w wyniku narażenia na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy. Ma ona zastosowanie do czynności, podczas których pracownicy są lub mogą być potencjalnie narażeni na działanie czynników biologicznych w wyniku wykonywania pracy, oraz zawiera wykaz środków, które należy zastosować w przypadku czynności wiążących się z narażeniem na działanie czynników biologicznych, aby ustalić rodzaj, stopień oraz czas trwania narażenia pracowników na działanie takich czynników.

(3)

W załączniku III do dyrektywy 2000/54/WE określono wykaz czynników biologicznych o znanej zakaźności dla ludzi, sklasyfikowanych zgodnie z ich poziomem ryzyka zakażenia. Zgodnie z uwagą wprowadzającą nr 6 w tym załączniku, wykaz należy uaktualnić w celu uwzględnienia najnowszego stanu wiedzy w zakresie sytuacji naukowej i epidemiologicznej, jeśli zaszły znaczące zmiany, w tym pojawiły się nowe czynniki biologiczne.

(4)

W październiku 2019 r. dyrektywą Komisji (UE) 2019/1833 (2) zmieniono załącznik III do dyrektywy 2000/54/WE, dodając w szczególności wiele czynników biologicznych, w tym koronawirus zespołu ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (wirus SARS) oraz koronawirus MERS-CoV.

(5)

Wirus „koronawirus zespołu ostrej niewydolności oddechowej 2” lub, krócej, „SARS-CoV-2”, który spowodował pandemię COVID-19, wykazuje znaczne podobieństwa z wirusami SARS i MERS. Biorąc pod uwagę obecnie dostępne dane epidemiologiczne i kliniczne dotyczące cech wirusa, takie jak jego modele rozprzestrzeniania się, cechy kliniczne i czynniki zwiększające ryzyko zakażenia, należy niezwłocznie dodać SARS-CoV-2 do załącznika III do dyrektywy 2000/54/WE, aby zapewnić dalszą odpowiednią ochronę zdrowia i bezpieczeństwa pracowników w miejscu pracy.

(6)

SARS-CoV-2 może wywołać u zakażonych osób poważne choroby, stanowiące szczególne zagrożenie dla starszych pracowników oraz osób z chorobami współistniejącymi lub przewlekłymi. Mimo że nie ma obecnie dostępnej szczepionki ani skutecznych metod leczenia, podejmowane są znaczne wysiłki międzynarodowe i zidentyfikowano już znaczną liczbę potencjalnych szczepionek. Biorąc pod uwagę najnowsze dostępne dowody naukowe oraz dane kliniczne, a także porady ekspertów reprezentujących wszystkie państwa członkowskie, SARS-CoV-2 powinien zostać sklasyfikowany w grupie ryzyka 3 jako patogen ludzki. Kilka państw członkowskich, jak również państwa EFTA oraz inne państwa trzecie, rozpoczęło podejmowanie środków w odniesieniu do klasyfikacji SARS-CoV-2 w grupie ryzyka 3.

(7)

W marcu 2020 r. Światowa Organizacja Zdrowia opublikowała wytyczne w zakresie bezpieczeństwa biologicznego dla laboratoriów dotyczące nowego koronawirusa oraz testowania próbek klinicznych pacjentów zakażonych SARS-CoV-2 (3). W wytycznych określono, że diagnostyczne prace laboratoryjne niewiążące się z namnażaniem, takie jak sekwencjonowanie, mogą być przeprowadzane w obiektach stosujących procedury równoważne przynajmniej poziomowi hermetyczności 2 (poziom bezpieczeństwa biologicznego 2, BSL-2), natomiast prace obejmujące namnażanie SARS-CoV-2 powinny być przeprowadzane w hermetycznym laboratorium z ciśnieniem powietrza utrzymywanym na poziomie niższym od ciśnienia atmosferycznego (poziom bezpieczeństwa biologicznego 3, BSL-3). Aby zapewnić wystarczające zdolności oraz ciągłość istotnych prac prowadzonych w laboratoriach diagnostycznych w całej Unii, należy to doprecyzować w załączniku III do dyrektywy 2000/54/WE.

(8)

W obliczu powagi światowej pandemii COVID-19 oraz uwzględniając, że każdy pracownik ma prawo do zdrowego, bezpiecznego i dobrze dostosowanego środowiska pracy, jak określono w zasadzie 10 Europejskiego filaru praw socjalnych (4), niniejsza dyrektywa powinna przewidywać krótki termin transpozycji. W oparciu o szerokie konsultacje uznano, że odpowiednim okresem transpozycji będzie 5 miesięcy. W świetle wyjątkowych okoliczności państwa członkowskie zachęcane są do wdrożenia tej dyrektywy w miarę możliwości przed upływem terminu transpozycji.

(9)

Dyrektywą (UE) 2019/1833 zmieniono również załącznik V i załącznik VI do dyrektywy 2000/54/WE, w których określono środki i stopnie hermetyczności dla laboratoriów, obiektów, w których trzymane są zwierzęta, oraz zakładów przemysłowych. Aby zapewnić pracownikom odpowiedni poziom ochrony, termin transpozycji zmian do tych załączników, w odniesieniu do narażenia na działanie SARS-CoV-2, powinien również zostać przyspieszony.

(10)

Komisja nadal będzie ściśle monitorować sytuację w zakresie pandemii COVID-19, w tym prace nad potencjalnymi szczepionkami oraz dostępność dalszych danych i dowodów technologicznych i naukowych dotyczących SARS-CoV-2. Na tej podstawie Komisja dokona w razie potrzeby przeglądu klasyfikacji do grupy ryzyka, ustalonej w drodze przyjęcia niniejszej dyrektywy.

(11)

Wzięto pod uwagę potrzebę utrzymania istniejących poziomów ochrony pracowników, którzy są lub mogą być potencjalnie narażeni na działanie czynników biologicznych w wyniku wykonywania pracy, oraz potrzebę zadbania o to, aby zmiany uwzględniały jedynie rozwój badań naukowych w tej dziedzinie i wymagały dostosowań w miejscu pracy, które mają jedynie charakter techniczny.

(12)

Podczas opracowywania niniejszej dyrektywy Komisję wspierali eksperci reprezentujący państwa członkowskie, którzy zapewnili wsparcie techniczne i naukowe. W odniesieniu do czysto technicznych dostosowań dyrektywy 2000/54/WE w związku z pandemią SARS-CoV-2 przeprowadzono również konsultacje z trójstronnym Komitetem Doradczym ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy.

(13)

Zgodnie ze wspólną deklaracją polityczną z dnia 28 września 2011 r. państw członkowskich i Komisji dotyczącą dokumentów wyjaśniających (5) państwa członkowskie zobowiązały się do złożenia, w uzasadnionych przypadkach, wraz z powiadomieniem o środkach transpozycji, jednego lub kilku dokumentów wyjaśniających związki między elementami dyrektywy a odpowiadającymi im częściami krajowych instrumentów transpozycyjnych.

(14)

Środki przewidziane w niniejszej dyrektywie są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 17 dyrektywy Rady 89/391/EWG (6),