1)

„akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (ang. acceptable means of compliance, AMC)” oznaczają niewiążące normy przyjęte przez Agencję w celu przedstawienia sposobów spełnienia wymagań określonych w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008 i przepisach wykonawczych do niego;

2)

„prace lotnicze” oznaczają operacje statku powietrznego, podczas których statek powietrzny jest wykorzystywany do wykonywania usług specjalnych w takich dziedzinach, jak rolnictwo, budownictwo, fotografowanie, miernictwo, obserwacje i patrole, poszukiwanie i ratownictwo lub reklama lotnicza;

3)

„lotniskowe zestawienia klimatologiczne” oznaczają zwarty opis określonych elementów meteorologicznych na lotnisku wykonany w oparciu o dane statystyczne;

4)

„lotniskowa tabela klimatologiczna” oznacza tabelę zawierającą dane statystyczne dotyczące obserwowanej częstotliwości występowania jednego lub większej liczby elementów meteorologicznych na lotnisku;

5)

„wzniesienie lotniska” oznacza wzniesienie najwyższego punktu pola wzlotów;

6)

„lotniskowa służba informacji powietrznej (ang. aerodrome flight information service, AFIS)” oznacza służbę informacji powietrznej i służbę alarmową dla ruchu lotniskowego na lotnisku;

7)

„lotniskowe biuro meteorologiczne” oznacza biuro odpowiedzialne za zapewnienie służby meteorologicznej na potrzeby lotniska;

8)

„ostrzeżenie lotniskowe” oznacza informację wydawaną przez lotniskowe biuro meteorologiczne dotyczącą występujących lub mogących wystąpić warunków meteorologicznych, które mogłyby negatywnie wpłynąć na statki powietrzne na ziemi, w tym statki powietrzne w strefie postoju oraz obiekty i usługi lotniskowe;

9)

„dane lotnicze” oznaczają fakty, pojęcia lub instrukcje lotnicze przedstawione w sposób sformalizowany, dostosowany do potrzeb komunikowania się, interpretowania lub przetwarzania;

10)

„baza danych lotniczych” oznacza ustrukturyzowany zbiór danych lotniczych, przechowywany w formie elektronicznej w systemach, który zachowuje ważność przez ustalony w tym celu okres i może być aktualizowany;

11)

„stała służba lotnicza (ang. aeronautical fixed service, AFS)” oznacza służbę telekomunikacyjną między określonymi punktami stałymi, pełnioną przede wszystkim w celu zapewnienia bezpieczeństwa żeglugi powietrznej oraz regularnego, sprawnego i ekonomicznego działania służb lotniczych;

12)

„stała telekomunikacyjna sieć lotnicza (ang. aeronautical fixed telecommunication network, AFTN)” oznacza światowy system stałych łączy lotniczych, stanowiący część AFS, przeznaczony do wymiany informacji lub danych cyfrowych między stałymi stacjami lotniczymi, posiadającymi identyczne lub zgodne charakterystyki łączności;

13)

„informacja lotnicza” oznacza informację powstałą w wyniku gromadzenia, analizowania i formatowania danych lotniczych;

14)

„dane kartograficzne lotniska” oznaczają dane gromadzone w celu opracowywania informacji kartograficznych o lotniskach;

15)

„baza danych kartograficznych lotniska (ang. aerodrome mapping database, AMDB)” oznacza ustrukturyzowany zbiór danych kartograficznych lotniska;

16)

„lotnicza stacja meteorologiczna” oznacza stację przeznaczoną do prowadzenia obserwacji i wydawania komunikatów meteorologicznych do użycia w żegludze powietrznej;

17)

„meldunek z powietrza” oznacza meldunek ze statku powietrznego w locie, przygotowany zgodnie z wymogami dotyczącymi podawania danych pozycyjnych, operacyjnych lub meteorologicznych;

18)

„statek powietrzny” oznacza każde urządzenie, które może utrzymywać się w atmosferze w wyniku działania powietrza, innego niż działanie powietrza na powierzchnię ziemi;

19)

„informacja AIRMET” oznacza informację wydawaną przez meteorologiczne biuro nadzoru, dotyczącą określonych zjawisk pogody występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów na małych wysokościach, oraz rozwoju tych zjawisk w czasie i przestrzeni, która to informacja nie została włączona do wydanej prognozy dla lotów na małych wysokościach w danym rejonie informacji powietrznej lub w jego części;

20)

„personel odpowiedzialny za elektroniczne systemy bezpieczeństwa ruchu lotniczego (ang. air traffic safety electronics personnel, ATSEP)” oznacza każdy upoważniony personel, który posiada kompetencje do eksploatacji, utrzymania, wycofywania z użytku i ponownego oddawania do użytku urządzeń systemu funkcjonalnego;

21)

„organ służb ruchu lotniczego” to termin ogólny oznaczający odpowiednio organ kontroli ruchu lotniczego, ośrodek informacji powietrznej, organ lotniskowej służby informacji powietrznej lub biuro odpraw załóg;

22)

„lotnisko zapasowe” oznacza lotnisko, na które statek powietrzny może lecieć, jeżeli nie jest możliwe lub celowe wykonywanie lotu do lotniska zamierzonego lądowania lub wykonanie na nim lądowania, na którym zapewnione są niezbędne służby i obiekty, można spełnić wymogi dotyczące osiągów statku powietrznego i które jest operacyjne w czasie, w którym przewiduje się skorzystanie z niego;

23)

„alternatywne sposoby spełnienia wymagań (ang. alternative means of compliance, AltMOC)” oznaczają sposoby alternatywne do istniejących akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań lub sposoby polegające na zastosowaniu nowych środków służących zapewnieniu zgodności z rozporządzeniem (WE) nr 216/2008 i przepisami wykonawczymi do niego, w odniesieniu do których Agencja nie przyjęła żadnych powiązanych akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań;

24)

„wysokość bezwzględna” oznacza odległość pionową poziomu, punktu lub przedmiotu rozpatrywanego jako punkt, mierzoną od średniego poziomu morza;

25)

„ośrodek kontroli obszaru (ang. area control centre, ACC)” oznacza organ ustanowiony do zapewnienia służby kontroli ruchu lotniczego w odniesieniu do lotów kontrolowanych w podległych mu obszarach kontrolowanych;

26)

„prognoza obszarowa dla lotów na małych wysokościach” oznacza prognozę dotyczącą zjawisk pogody w rejonie informacji powietrznej lub w jego części, wydawaną w odniesieniu do warstwy poniżej poziomu lotu 100 (lub poniżej poziomu lotu 150 w obszarach górzystych lub wyżej, w razie konieczności);

27)

„nawigacja obszarowa (ang. area navigation, RNAV)” oznacza metodę nawigacji, która pozwala na loty statków powietrznych po dowolnie określonym torze lotu w zasięgu naziemnych lub umieszczonych w przestrzeni urządzeń nawigacyjnych, w granicach możliwości urządzeń autonomicznych lub przy stosowaniu kombinacji tych urządzeń;

28)

„argument” oznacza twierdzenie wywiedzione ze zbioru dowodów;

29)

„ASHTAM” oznacza specjalną serię NOTAM, o określonym formacie, służącą do przekazywania informacji dotyczących aktywności wulkanu, erupcji wulkanicznej lub występowania chmury pyłu wulkanicznego, mających znaczenie dla operacji wykonywanych statkami powietrznymi;

30)

„funkcje sieciowe zarządzania ruchem lotniczym (ATM)” oznaczają funkcje pełnione przez menedżera sieci zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 677/2011;

31)

„audyt” oznacza systematyczny, niezależny i udokumentowany proces uzyskiwania dowodów i przeprowadzania ich obiektywnej oceny w celu określenia stopnia, w jakim wymagania zostały spełnione;

32)

„wiarygodne źródło” oznacza:

33)

„automatyczny system pomiarowy” oznacza system obserwacyjny, który bez ingerencji człowieka wykonuje pomiary i obliczenia wszystkich wymaganych elementów oraz przesyła raporty o nich;

34)

„podmiot lotniczy” oznacza podmiot, osobę lub organizację – inne niż podlegające przepisom niniejszego rozporządzenia instytucje zapewniające służby – które mają wpływ na służbę zapewnianą przez instytucję lub na które wpływ ma taka służba;

35)

„przerwa” oznacza okres w czasie pełnienia służby, podczas którego nie wymaga się od kontrolera ruchu lotniczego wykonywania obowiązków, aby umożliwić mu odpoczynek;

36)

„certyfikowana aplikacja dla statku powietrznego” oznacza oprogramowanie w formie aplikacji zatwierdzone przez Agencję jako część statku powietrznego zgodnie z art. 4 rozporządzenia (WE) nr 216/2008;

37)

„chmura o znaczeniu operacyjnym” oznacza chmurę o podstawie poniżej 1 500 m (5 000 ft) lub poniżej najwyższej minimalnej wysokości sektorowej, w zależności od tego, która z tych wartości jest większa, lub chmurę cumulonimbus bądź cumulus wieżowy, występującą na dowolnej wysokości;

38)

„zarobkowy transport lotniczy” oznacza operacje wykonywane statkami powietrznymi, obejmujące transport pasażerów, ładunku lub poczty, za wynagrodzeniem lub na zasadzie innego świadczenia wzajemnego;

39)

„obszar kontrolowany” oznacza kontrolowaną przestrzeń powietrzną rozciągającą się w górę od określonej granicy nad ziemią;

40)

„stres związany z incydentem krytycznym” oznacza wykazywanie przez daną osobę nietypowych lub skrajnych reakcji emocjonalnych, fizycznych lub behawioralnych w wyniku wydarzenia, zdarzenia lub incydentu;

41)

„jakość danych” oznacza stopień lub poziom pewności, że dostarczane dane spełniają wymagania użytkownika pod względem dokładności, rozdzielczości, spójności (lub równoważnego poziomu zaufania), identyfikowalności, terminowości, kompletności i formatu;

42)

„wymagania dotyczące jakości danych (ang. data quality requirements, DQR)” oznaczają specyfikacje dotyczącą charakterystyki danych (tj. dokładności, rozdzielczości, spójności (lub równoważnego poziomu zaufania), identyfikowalności, terminowości, kompletności i formatu) służące zapewnieniu, by dane nadawały się do ich zamierzonego wykorzystania;

43)

„lotnisko zapasowe dla lotniska docelowego” oznacza lotnisko zapasowe, na którym statek powietrzny mógłby lądować, jeżeli lądowanie na lotnisku zamierzonego lądowania stałoby się niemożliwe lub niecelowe;

44)

„pełnienie służby” oznacza wykonywanie dowolnego zadania, stanowiące obowiązek kontrolera ruchu lotniczego nałożony na niego przez instytucję zapewniającą służbę kontroli ruchu lotniczego;

45)

„okres pełnienia służby” oznacza okres rozpoczynający się w momencie, w którym kontroler ruchu lotniczego jest zobowiązany przez instytucję zapewniającą służbę kontroli ruchu lotniczego do stawienia się w celu podjęcia służby bądź bycia dostępnym w tym celu lub do rozpoczęcia służby, a kończy w momencie zwolnienia kontrolera ruchu lotniczego z pełnienia służby;

46)

„wzniesienie” oznacza pionową odległość punktu lub poziomu, na powierzchni Ziemi lub związanego z tą powierzchnią, mierzoną od średniego poziomu morza;

47)

„lotnisko zapasowe na trasie” oznacza lotnisko zapasowe, na którym statek powietrzny znajdujący się na trasie mógłby lądować w przypadku konieczności zmiany kursu;

48)

„zmęczenie” oznacza stan fizjologiczny charakteryzujący się zmniejszeniem sprawności psychicznej lub fizycznej spowodowanym brakiem snu lub przedłużonym okresem bez snu, fazą rytmu dobowego lub natężeniem pracy (w postaci aktywności psychicznej bądź fizycznej lub obu tych rodzajów aktywności), które może negatywnie wpłynąć na czujność osoby w tym stanie i jej zdolność do bezpiecznego wykonywania swoich zadań;

49)

„dokumentacja lotniczo-meteorologiczna” oznacza dokumenty, w tym mapy lub formularze, zawierające informacje meteorologiczne na potrzeby lotu;

50)

„ośrodek informacji powietrznej (ang. flight information centre, FIC)” oznacza organ ustanowiony w celu zapewniania służby informacji powietrznej i służby alarmowej;

51)

„rejon informacji powietrznej (ang. flight information region, FIR)” oznacza przestrzeń powietrzną o określonych wymiarach, w której zapewniona jest służba informacji powietrznej i służba alarmowa;

52)

„poziom lotu (ang. flight level, FL)” oznacza powierzchnię o stałym ciśnieniu atmosferycznym odniesioną do powierzchni o określonej wartości ciśnienia atmosferycznego (to jest 1 013,2 hektopaskala (hPa)) i oddzieloną od innych takich powierzchni określonymi przedziałami ciśnienia;

53)

„próba w locie” oznacza lot wykonywany na potrzeby etapu opracowywania nowego projektu (statku powietrznego, układów napędowych, części i akcesoriów), lot wykonywany w celu wykazania zgodności statku powietrznego, który opuścił linię produkcyjną, z podstawą certyfikacji lub z projektem typu, lot wykonywany w celu doświadczalnego sprawdzenia nowych koncepcji projektowych, wymagającego niekonwencjonalnych manewrów lub profili, w przypadku których mogłoby dojść do wykroczenia poza zatwierdzoną obwiednię warunków lotu danego statku powietrznego lub lot szkolny do celów wykonywania któregokolwiek z wymienionych lotów;

54)

„prognoza” oznacza zestawienie przewidywanych warunków meteorologicznych na określony czas lub przedział czasu, w określonym obszarze lub części przestrzeni powietrznej;

55)

„prognoza dla startujących statków powietrznych” oznacza prognozę na określony przedział czasu, przygotowaną przez lotniskowe biuro meteorologiczne, która zawiera informacje na temat przewidywanych warunków nad kompleksem dróg startowych w odniesieniu do kierunku i prędkości wiatru przyziemnego oraz wszelkich ich zmian, temperatury, ciśnienia (QNH), a także wszelkich innych elementów uzgodnionych lokalnie;

56)

„system funkcjonalny” oznacza połączenie procedur, zasobów ludzkich i wyposażenia, w tym sprzętu i oprogramowania, zorganizowanych w celu pełnienia określonej funkcji w ramach ATM/ANS i pozostałych funkcji sieciowych ATM;

57)

„lotnictwo ogólne” oznacza wszelkie operacje lotnictwa cywilnego oprócz prac lotniczych lub zarobkowego transportu lotniczego;

58)

„dane w węzłach siatki w postaci cyfrowej” oznaczają komputerowo przetworzone dane meteorologiczne dla zbioru punktów regularnie rozmieszczonych na mapie, przygotowane do transmisji z komputera meteorologicznego do innego komputera w formie kodu odpowiedniego do zautomatyzowanego wykorzystania;

59)

„materiały zawierające wytyczne” oznaczają niewiążące materiały opracowane przez Agencję, które pomagają przedstawić znaczenie wymagania lub specyfikacji i które stanowią wsparcie w interpretacji rozporządzenia (WE) nr 216/2008, przepisów wykonawczych do niego i akceptowalnych sposobów spełnienia wymagań;

60)

„globalne siatkowe prognozy numeryczne” oznaczają prognozy przewidywanych wartości elementów meteorologicznych na siatce globalnej o zdefiniowanej rozdzielczości pionowej i poziomej;

61)

„zagrożenie” oznacza wszelkie warunki, wydarzenia lub okoliczności mogące mieć szkodliwy skutek;

62)

„wysokość względna” oznacza odległość pionową poziomu, punktu lub przedmiotu rozpatrywanego jako punkt, mierzoną od określonego poziomu odniesienia;

63)

„poziom” to termin ogólny odnoszący się do pozycji statku powietrznego w locie w płaszczyźnie pionowej i oznaczający odpowiednio do przypadku wysokość względną, wysokość bezwzględną lub poziom lotu;

64)

„lokalny komunikat regularny” oznacza komunikat meteorologiczny wydawany w ustalonych odstępach czasowych, przeznaczony do rozpowszechniania wyłącznie na lotnisku macierzystym, na którym dokonano obserwacji;

65)

„lokalny komunikat specjalny” oznacza komunikat meteorologiczny wydany zgodnie z kryteriami określonymi dla obserwacji specjalnych, przeznaczony do rozpowszechniania wyłącznie na lotnisku macierzystym, na którym dokonano obserwacji;

66)

„biuletyn meteorologiczny” oznacza tekst zawierający informacje meteorologiczne poprzedzony odpowiednim nagłówkiem;

67)

„informacja meteorologiczna” oznacza komunikat meteorologiczny, analizę, prognozę i wszelkie inne zestawienia dotyczące istniejących lub przewidywanych warunków meteorologicznych;

68)

„obserwacja meteorologiczna” oznacza pomiar lub oszacowanie wartości jednego lub większej liczby elementów meteorologicznych;

69)

„komunikat meteorologiczny” oznacza zestawienie obserwowanych warunków meteorologicznych odnoszących się do określonego czasu i miejsca;

70)

„satelita meteorologiczny” oznacza sztucznego satelitę Ziemi wykonującego obserwacje meteorologiczne i przekazującego te obserwacje na Ziemię;

71)

„meteorologiczne biuro nadzoru” oznacza biuro, które monitoruje warunki meteorologiczne mające wpływ na operacje lotnicze i przekazuje informacje dotyczące określonych zjawisk pogody, zagrożeń naturalnych i innych zagrożeń występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo operacji statków powietrznych w granicach określonego obszaru odpowiedzialności;

72)

„minimalna wysokość sektorowa (ang. minimum sector altitude, MSA)” oznacza najniższą dopuszczalną wysokość bezwzględną, która zapewnia minimalne przewyższenie wynoszące 300 m (1 000 ft) nad wszystkimi obiektami znajdującymi się w obszarze sektora w kształcie okręgu o promieniu 46 km (25 NM), którego środek znajduje się nad znaczącym punktem nawigacyjnym, punktem odniesienia lotniska (ARP) lub punktem odniesienia heliportu (HRP);

73)

„NOTAM” oznacza wiadomość rozpowszechnianą za pomocą środków telekomunikacyjnych, zawierającą informacje na temat ustanowienia, stanu bądź zmian urządzeń lotniczych, służb, procedur lub też informacje o zagrożeniu, których znajomość we właściwym czasie jest istotna dla personelu zaangażowanego w operacje lotnicze;

74)

„przeszkoda” oznacza wszystkie stałe (o charakterze czasowym lub trwałym) i ruchome obiekty albo ich części, które:

75)

„OPMET” oznacza operacyjne informacje meteorologiczne wykorzystywane do planowania operacji lotniczych na etapie przygotowań do lotu lub podczas lotu;

76)

„bank danych OPMET” oznacza bank danych ustanowiony w celu przechowywania i udostępniania na szczeblu międzynarodowym operacyjnych informacji meteorologicznych na potrzeby lotnictwa;

77)

„przederupcyjna aktywność wulkaniczna” oznacza nadzwyczajną lub zwiększającą się aktywność wulkaniczną, która może zapowiadać erupcję wulkaniczną;

78)

„przeważająca widzialność” oznacza najwyższą wartość widzialności określoną zgodnie z definicją „widzialności”, jaka występuje na obszarze co najmniej połowy kręgu horyzontu lub co najmniej połowy powierzchni lotniska. Obszar ten może obejmować ciągłe i nieciągłe sektory;

79)

„nadużywanie substancji psychoaktywnych” oznacza stosowanie przez osobę jednej lub większej liczby substancji psychoaktywnych w sposób, który:

80)

„mapa prognostyczna” oznacza przedstawioną graficznie na mapie prognozę określonego elementu meteorologicznego (określonych elementów meteorologicznych) na określony czas lub okres dla określonej powierzchni lub fragmentu przestrzeni powietrznej;

81)

„substancja psychoaktywna” oznacza alkohol, opioidy, pochodne konopi indyjskich, środki uspokajające i nasenne, kokainę, inne stymulatory psychiczne, halucynogenne i lotne rozpuszczalniki, z wyłączeniem kofeiny i tytoniu;

82)

„ośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa (ang. rescue coordination centre, RCC)” oznacza organ odpowiedzialny za sprawne działanie służb poszukiwania i ratownictwa lotniczego oraz za koordynowanie działań poszukiwawczo-ratowniczych w rejonie poszukiwania i ratownictwa lotniczego;

83)

„okres odpoczynku” oznacza ciągły i określony przedział czasu po lub przed pełnieniem służby, podczas którego kontroler ruchu lotniczego jest wolny od wszelkich obowiązków;

84)

„system dyżurów” oznacza strukturę okresów pełnienia służby przez kontrolerów ruchu lotniczego i okresów ich odpoczynku zgodną z wymogami prawnymi i operacyjnymi;

85)

„ryzyko” oznacza połączenie ogólnego prawdopodobieństwa lub częstotliwości występowania szkodliwych skutków zagrożenia i dotkliwości tych skutków;

86)

„droga startowa” oznacza ściśle wyznaczony prostokątny obszar na lotnisku lądowym, przygotowany do startu i lądowania statków powietrznych;

87)

„zasięg widzialności wzdłuż drogi startowej (ang. runway visual range, RVR)” oznacza zakres odległości, w którym pilot statku powietrznego znajdującego się na osi drogi startowej może zobaczyć oznakowanie poziome nawierzchni drogi startowej lub jej światła krawędziowe lub światła jej osi centralnej;

88)

„wytyczne w sprawie bezpieczeństwa” oznaczają dokument wydany lub przyjęty przez właściwy organ upoważniający do podjęcia działań dotyczących systemu funkcjonalnego lub określający ograniczenia w eksploatacji tego systemu w celu przywrócenia bezpieczeństwa, w przypadku istnienia dowodów wskazujących na to, iż brak podjęcia takich działań może doprowadzić do zagrożenia bezpieczeństwa lotniczego;

89)

„system zarządzania bezpieczeństwem” oznacza systematyczne podejście do zarządzania bezpieczeństwem, obejmujące niezbędne struktury organizacyjne, zakresy odpowiedzialności, zasady i procedury;

90)

„organ służb poszukiwania i ratownictwa” to termin ogólny oznaczający, w zależności od przypadku, ośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa, podośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa lub punkt alarmowania;

91)

„wybrane obserwatorium wulkanów” oznacza wybrany przez właściwy organ podmiot, który obserwuje aktywność wulkanu lub grupy wulkanów i udostępnia swoje obserwacje odbiorcom z sektora lotnictwa figurującym na uzgodnionej liście takich odbiorców;

92)

„półautomatyczny system pomiarowy” oznacza system obserwacyjny umożliwiający powiększenie widoku mierzonych elementów i wymagający udziału człowieka w procesie generowania odpowiednich raportów;

93)

„SIGMET” oznacza informację dotyczącą zjawisk pogody na trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo operacji statków powietrznych;

94)

„informacja SIGMET” oznacza informację wydawaną przez meteorologiczne biuro nadzoru, dotyczącą określonych zjawisk pogody występujących lub mogących wystąpić na określonej trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo operacji statków powietrznych, oraz rozwoju tych zjawisk w czasie i przestrzeni;

95)

„specjalny meldunek z powietrza” oznacza komunikat meteorologiczny ze statku powietrznego wydany zgodnie z kryteriami opartymi na obserwacjach poczynionych podczas lotu;

96)

„stres” oznacza stan będący reakcją osoby w obliczu potencjalnego bodźca (czynnika wywołującego stres) powodującego zmianę sprawności człowieka. Doświadczenie czynnika wywołującego stres może wpłynąć na sprawność określonej osoby negatywnie (stres negatywny), neutralnie lub pozytywnie (stres pozytywny), w zależności od indywidualnego postrzegania przez tę osobę swojej zdolności do opanowania tego czynnika;

97)

„szkolenie w zakresie uprawnienia na systemy i wyposażenie” oznacza szkolenie w celu przekazania wiedzy i umiejętności w zakresie określonego systemu/wyposażenia prowadzące do zdobycia kompetencji operacyjnych;

98)

„dane dostosowane do potrzeb” oznaczają dane lotnicze dostarczane przez operatora statku powietrznego lub instytucję świadczącą DAT w imieniu operatora statku powietrznego i generowane na potrzeby tego operatora statku powietrznego z przeznaczeniem do użytku operacyjnego;

99)

„lotnisko zapasowe dla lotniska startu” oznacza lotnisko zapasowe, na którym statek powietrzny może lądować, jeżeli okazałoby się to konieczne wkrótce po starcie, a lądowanie na lotnisku startu nie jest możliwe;

100)

„prognoza dla lotniska (ang. terminal aerodrome forecast, TAF)” oznacza zwięzłe zestawienie przewidywanych warunków meteorologicznych na lotnisku w określonym przedziale czasu;

101)

„teren” oznacza powierzchnię Ziemi obejmującą naturalnie występujące elementy, takie jak góry, wzgórza, grzbiety, doliny, zbiorniki wodne, stały lód i śnieg, z wyjątkiem przeszkód;

102)

„próg drogi startowej” oznacza początek odcinka drogi startowej wykorzystywanego do lądowania;

103)

„strefa przyziemienia” oznacza odcinek drogi startowej znajdujący się za jej progiem, przeznaczony do pierwszego zetknięcia się lądujących statków powietrznych z nawierzchnią drogi startowej;

104)

„cyklon tropikalny” to termin ogólny oznaczający cyklon niefrontowy w skali synoptycznej, powstający nad oceanami w strefie zwrotnikowej lub podzwrotnikowej, z uporządkowaną konwekcją i rozwiniętą cyrkulacją cykloniczną wiatru przyziemnego;

105)

„centrum doradcze ds. cyklonu tropikalnego (ang. tropical cyclone advisory centre, TCAC)” oznacza centrum meteorologiczne, którego zadaniem jest dostarczanie meteorologicznym biurom nadzoru, światowym centrom prognoz obszarowych oraz międzynarodowym bankom danych OPMET informacji doradczych dotyczących położenia, prognozy kierunku i prędkości przemieszczania się i maksymalnego wiatru przyziemnego cyklonów tropikalnych oraz ciśnienia w centrum cyklonu;

106)

„widzialność” oznacza widzialność do celów lotniczych, będącą większą z następujących wartości:

107)

„centrum doradcze ds. chmury pyłu wulkanicznego (ang. volcanic ash advisory centre, VAAC)” oznacza centrum meteorologiczne, którego zadaniem jest dostarczanie meteorologicznym biurom nadzoru, ośrodkom kontroli obszaru, ośrodkom informacji powietrznej, światowym centrom prognoz obszarowych oraz międzynarodowym bankom danych OPMET informacji doradczych dotyczących horyzontalnej i pionowej rozciągłości oraz prognozy przemieszczania się chmury pyłu wulkanicznego w atmosferze w następstwie erupcji wulkanicznych;

108)

„światowe centrum prognoz obszarowych (ang. world area forecast centre, WAFC)” oznacza centrum meteorologiczne, którego zadaniem jest przygotowywanie i dostarczanie bezpośrednio państwom członkowskim prognoz istotnych zjawisk pogody i prognoz na górnych poziomach atmosfery dla całego obszaru kuli ziemskiej, w postaci cyfrowej oraz za pośrednictwem właściwych środków w ramach stałej służby lotniczej;

109)

„światowy system prognoz obszarowych (ang. world area forecast system, WAFS)” oznacza globalny system, w ramach którego światowe centra prognoz obszarowych dostarczają – w ujednoliconej i znormalizowanej postaci – lotnicze meteorologiczne prognozy trasowe.

a)

Właściwy organ dokonuje certyfikacji, sprawuje nadzór i egzekwuje przepisy w odniesieniu do stosowania przez instytucje zapewniające służby wymagań mających zastosowanie do tych instytucji, monitoruje bezpieczne zapewnianie służb przez te instytucje i sprawdza, czy spełnione są stosowne wymagania.

b)

Właściwe organy określają i wykonują obowiązki związane z certyfikacją, nadzorem i egzekwowaniem przepisów w sposób zapewniający:

Zainteresowane właściwe organy regularnie dokonują przeglądu porozumienia w sprawie nadzoru nad instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej w funkcjonalnych blokach przestrzeni powietrznej obejmujących przestrzeń powietrzną wchodzącą w zakres odpowiedzialności więcej niż jednego państwa członkowskiego, o których mowa w art. 2 ust. 3 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, oraz – w przypadku transgranicznego zapewniania służb żeglugi powietrznej – dokonują przeglądu umowy w sprawie wzajemnego uznawania zadań nadzorczych, o której mowa w art. 2 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, jak również praktycznego wdrożenia wspomnianych porozumienia i umowy, w szczególności pod kątem skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa osiągniętej przez instytucje zapewniające służby, podlegające nadzorowi tych organów.

c)

Właściwy organ określa z innymi właściwymi organami uzgodnienia dotyczące koordynacji w odniesieniu do zgłoszonych zmian w systemach funkcjonalnych dotyczących instytucji zapewniających służby, podlegających nadzorowi innych właściwych organów. Poprzez uzgodnienia dotyczące koordynacji należy zapewnić skuteczną selekcję i przegląd takich zgłoszonych zmian zgodnie z pkt ATM/ANS.AR.C.025.

a)

Agencja opracowuje akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (AMC), które można wykorzystywać do osiągnięcia zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu. Jeżeli zastosowano się do AMC, uznaje się, że spełniono stosowne wymagania określone w niniejszym rozporządzeniu.

b)

Do osiągnięcia zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu można stosować alternatywne akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (AltMOC).

c)

Właściwy organ ustanawia system w celu dokonywania w sposób spójny oceny, czy wszystkie AltMOC wykorzystywane przez niego lub przez podlegające jego nadzorowi instytucje zapewniające służby umożliwiają osiągnięcie zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

d)

Właściwy organ ocenia wszystkie AltMOC proponowane przez instytucję zapewniającą służby zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.020, dokonując analizy przedstawionej dokumentacji oraz, jeżeli uznaje się to za konieczne, przeprowadzając inspekcję danej instytucji zapewniającej służby.

Jeśli właściwy organ stwierdzi, że AltMOC są wystarczające, aby zapewnić zgodność ze stosownymi wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, organ ten bez nieuzasadnionej zwłoki:

e)

Jeśli właściwy organ sam wykorzystuje AltMOC do osiągnięcia zgodności ze stosownymi wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, organ ten:

Właściwy organ przekazuje Agencji pełny opis AltMOC, w tym informacje o wszelkich zmianach procedur mogących mieć istotne znaczenie, a także ocenę potwierdzającą spełnienie stosownych wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu.

a)

Właściwy organ bez nieuzasadnionej zwłoki powiadamia Agencję o wszelkich istotnych problemach z wdrażaniem stosownych przepisów rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i przepisów wykonawczych do niego lub przepisów rozporządzeń (WE) nr 549/2004, (WE) nr 550/2004 i (WE) nr 551/2004 oraz rozporządzenia (WE) nr 552/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady (1) mających zastosowanie do instytucji zapewniających służby.

b)

Nie naruszając przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 376/2014 (2), właściwy organ przekazuje Agencji informacje mające znaczenie dla bezpieczeństwa uzyskane na podstawie otrzymanych przez niego zgłoszeń zdarzeń.

a)

Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014, właściwy organ wdraża system służący odpowiedniemu gromadzeniu, analizie i rozpowszechnianiu informacji dotyczących bezpieczeństwa.

b)

Agencja wdraża system służący odpowiedniej analizie wszelkich istotnych informacji dotyczących bezpieczeństwa otrzymanych od właściwych organów i bez nieuzasadnionej zwłoki przekazuje państwom członkowskim i Komisji, stosownie do przypadku, wszelkie informacje, w tym zalecenia lub opis działań naprawczych, jakie należy podjąć, niezbędne do terminowego przeciwdziałania problemowi w zakresie bezpieczeństwa dotyczącemu instytucji zapewniających służby.

c)

Po otrzymaniu informacji, o których mowa w lit. a) i b), właściwy organ podejmuje odpowiednie działania w celu rozwiązania problemu w zakresie bezpieczeństwa, obejmujące wydanie wytycznych w sprawie bezpieczeństwa zgodnie z pkt ATM/ANS.AR.A.030.

d)

O działaniach podjętych na podstawie lit. c) powiadamia się niezwłocznie zainteresowane instytucje zapewniające służby, aby mogły się one do nich zastosować zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.060. Właściwy organ powiadamia o tych działaniach również Agencję oraz, w razie konieczności podjęcia wspólnych działań, inne zainteresowane właściwe organy.

a)

Właściwy organ wydaje wytyczne w sprawie bezpieczeństwa w razie stwierdzenia w systemie funkcjonalnym stanu zagrażającego bezpieczeństwu wymagającego natychmiastowego podjęcia działań.

b)

Wytyczne w sprawie bezpieczeństwa przekazywane są zainteresowanym instytucjom zapewniającym służby i zawierają przynajmniej następujące informacje:

c)

Właściwy organ przekazuje egzemplarz wytycznych w sprawie bezpieczeństwa Agencji i wszelkim zainteresowanym właściwym organom w terminie jednego miesiąca od wydania tych wytycznych.

d)

Właściwy organ weryfikuje stosowanie się przez instytucje zapewniające służby do mających zastosowanie wytycznych w sprawie bezpieczeństwa.

a)

Właściwy organ ustanawia i utrzymuje system zarządzania obejmujący przynajmniej następujące elementy:

b)

W odniesieniu do poszczególnych obszarów działalności uwzględnionych w systemie zarządzania właściwy organ wyznacza co najmniej jedną osobę ponoszącą całkowitą odpowiedzialność za zarządzanie odpowiednim zadaniem (odpowiednimi zadaniami).

c)

Właściwy organ ustanawia procedury wzajemnej pomocy oraz uczestnictwa w wymianie wszelkich niezbędnych informacji z pozostałymi zainteresowanymi właściwymi organami, w tym w wymianie informacji o wszelkich stwierdzonych niezgodnościach i działaniach następczych podjętych w następstwie certyfikacji i nadzoru w odniesieniu do instytucji zapewniających służby, które prowadzą działalność na terytorium danego państwa członkowskiego, ale są certyfikowane przez właściwy organ innego państwa członkowskiego lub Agencję.

d)

Egzemplarz procedur związanych z systemem zarządzania oraz zmian do nich udostępnia się Agencji do celów standaryzacji.

a)

Właściwy organ może powierzyć swoje zadania związane z certyfikacją instytucji zapewniających służby objętych niniejszym rozporządzeniem lub nadzorem nad nimi, oprócz zadania wydawania samych certyfikatów, kwalifikowanym jednostkom. Jeżeli właściwy organ powierza takie zadania, musi on zapewnić:

b)

Właściwy organ zapewnia, by proces audytu wewnętrznego i proces zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa, wymagane na podstawie pkt ATM/ANS.AR.B.001 lit. a) pkt 4, obejmowały wszystkie zadania wykonywane w jego imieniu przez jednostkę kwalifikowaną.

a)

Właściwy organ musi dysponować systemem wykrywania zmian wpływających na zdolność tego organu do wykonywania zadań oraz wywiązywania się z obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia. System ten musi umożliwiać organowi podejmowanie odpowiednich działań w celu zapewnienia dalszej adekwatności i skuteczności jego systemu zarządzania.

b)

Właściwy organ aktualizuje swój system zarządzania w celu terminowego uwzględnienia wszelkich zmian w niniejszym rozporządzeniu, by zapewnić ich skuteczne wdrożenie.

c)

Właściwy organ powiadamia Agencję o znaczących zmianach wpływających na jego zdolność do wykonywania zadań oraz wywiązywania się z obowiązków wynikających z niniejszego rozporządzenia.

a)

Właściwy organ ustanawia system prowadzenia rejestrów umożliwiający odpowiednie przechowywanie, dostępność i rzetelne monitorowanie:

b)

Właściwy organ prowadzi wykaz wszystkich certyfikatów wydanych instytucjom zapewniającym służby i oświadczeń otrzymanych od takich instytucji.

c)

Całą dokumentację przechowuje się przez co najmniej 5 lat po wygaśnięciu ważności certyfikatu lub wycofaniu oświadczenia, z zastrzeżeniem stosownych przepisów o ochronie danych.

a)

Właściwe organy regularnie monitorują i oceniają skuteczność działań w zakresie bezpieczeństwa prowadzonych przez podlegające ich nadzorowi instytucje zapewniające służby.

b)

Właściwe organy wykorzystują wyniki monitorowania skuteczności działania w zakresie bezpieczeństwa w szczególności na potrzeby nadzoru opartego na analizie ryzyka.

a)

W ramach pkt ATM/ANS.AR.B.001 lit. a) pkt 1 właściwe organy ustanawiają proces służący weryfikacji:

b)

Proces, o którym mowa w lit. a):

a)

Właściwy organ lub kwalifikowane jednostki działające w jego imieniu przeprowadzają audyty zgodnie z art. 5.

b)

Audyty, o których mowa w lit. a):

c)

Właściwy organ monitoruje, na podstawie dostępnych mu dowodów, ciągłość spełniania przez podlegające jego nadzorowi instytucje zapewniających służby stosownych wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu.

a)

Właściwy organ ustanawia i co roku aktualizuje program sprawowania nadzoru, który uwzględnia szczególny charakter instytucji zapewniających służby, złożoność ich działalności i wyniki wcześniejszych działań w zakresie certyfikacji lub nadzoru oraz jest oparty na ocenie powiązanego ryzyka. W programie przewiduje się audyty, które:

b)

Właściwy organ może podjąć decyzję o zmianie celów i zakresu zaplanowanych audytów, w tym przeglądów dokumentów oraz dodatkowych audytów, w zależności od potrzeb.

c)

Właściwy organ decyduje, jakie ustalenia, elementy, służby, funkcje, fizyczne lokalizacje i rodzaje działalności podlegają audytowi w określonym przedziale czasu.

d)

Uwagi z audytu i niezgodności stwierdzone zgodnie z pkt ATM/ANS.AR.C.050 są dokumentowane. Stwierdzenie niezgodności popiera się dowodami i wskazuje, w odniesieniu do których mających zastosowanie wymagań i ustaleń wykonawczych do nich przeprowadzony został audyt.

e)

Sporządza się sprawozdanie z audytu zawierające szczegółowe informacje o niezgodnościach oraz uwagi i przekazuje je instytucji zapewniającej służby, której to dotyczy.

a)

Po zakończeniu procesu określonego w pkt ATM/ANS.AR.C.005 lit. a) i otrzymaniu wniosku o wydanie certyfikatu dla instytucji zapewniającej służby, właściwy organ sprawdza, czy instytucja ta spełnia stosowne wymagania określone w niniejszym rozporządzeniu.

b)

Właściwy organ może zażądać przeprowadzenia audytów, inspekcji lub ocen, jeżeli uzna to za niezbędne przed wydaniem certyfikatu.

c)

Certyfikat wydaje się na czas nieokreślony. Przywileje dotyczące działań, które instytucja zapewniająca służby może wykonywać na podstawie zatwierdzenia, określa się w dołączonych do certyfikatu warunkach zapewniania służb.

d)

Nie wydaje się certyfikatu, jeżeli nie usunięto niezgodności poziomu 1. W wyjątkowych okolicznościach niezgodności inne niż niezgodności poziomu 1 są poddawane ocenie i w razie konieczności ograniczane przez instytucję zapewniającą służby, a właściwy organ zatwierdza przed wydaniem certyfikatu plan działań naprawczych służących usunięciu danych niezgodności.

a)

Po otrzymaniu powiadomienia o zmianie zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045 właściwy organ stosuje się do pkt ATM/ANS.AR.C.030, ATM/ANS.AR.C.035 oraz ATM/ANS.AR.C.040.

b)

Po otrzymaniu powiadomienia zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.040 lit. a) pkt 2 o zmianie, która wymaga wcześniejszego zatwierdzenia, właściwy organ:

c)

W celu umożliwienia wprowadzenia przez instytucję zapewniającą służby zmian w jej systemie zarządzania lub systemie zarządzania bezpieczeństwem, stosownie do przypadku, bez konieczności uzyskania wcześniejszego zatwierdzenia zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.040 lit. b) właściwy organ zatwierdza procedurę określającą zakres takich zmian i opisującą sposób ich zgłaszania i zarządzania nimi. W procesie ciągłego nadzoru właściwy organ ocenia informacje przekazane w powiadomieniu, sprawdzając, czy podjęte działania są zgodne z zatwierdzonymi procedurami i stosownymi wymaganiami. W przypadku braku takiej zgodności właściwy organ:

a)

Właściwy organ dokonuje przeglądu:

b)

Właściwy organ zatwierdza procedury, modyfikacje i odstępstwa, o których mowa w lit. a), jeżeli ustali, że są one konieczne i wystarczające do wykazania przez instytucję zapewniającą służby zgodności z pkt ATM/ANS.OR.A.045, ATM/ANS.OR.C.005, ATS.OR.205 i ATS.OR.210, stosownie do przypadku.

a)

Po otrzymaniu powiadomienia zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045 lit. a) pkt 1 lub po otrzymaniu zmodyfikowanej informacji zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045 lit. b) właściwy organ podejmuje decyzję o tym, czy dokonać przeglądu danej zmiany. Właściwy organ może zażądać od instytucji zapewniającej służby wszelkich dodatkowych informacji koniecznych do podjęcia takiej decyzji.

b)

Właściwy organ określa potrzebę przeglądu w oparciu o szczegółowe, uzasadnione i udokumentowane kryteria, które zapewniają przynajmniej, by zgłoszona zmiana była poddawana przeglądowi, jeżeli połączenie prawdopodobieństwa, że argumenty są skomplikowane lub obejmują kwestie nieznane instytucji zapewniającej służby, oraz dotkliwości potencjalnych konsekwencji zmiany jest znaczące.

c)

Jeżeli właściwy organ podejmuje decyzję o potrzebie dokonania przeglądu, stosując oprócz kryteriów wspomnianych w lit. b) także inne kryteria oparte na analizie ryzyka, kryteria te muszą być szczegółowe, uzasadnione i udokumentowane.

d)

Właściwy organ informuje instytucję zapewniającą służby o swojej decyzji o poddaniu zgłoszonej zmiany w systemie funkcjonalnym przeglądowi i, na wniosek tej instytucji, przedstawia uzasadnienie swojej decyzji.

a)

Przy dokonywaniu przeglądu argumentów przedstawionych jako uzasadnienie zmiany właściwy organ:

b)

Właściwy organ:

a)

Po otrzymaniu oświadczenia złożonego przez instytucję zapewniającą służby informacji powietrznej, która zamierza zapewniać te służby, właściwy organ sprawdza, czy oświadczenie to zawiera wszystkie informacje wymagane na podstawie pkt ATM/ANS.OR.A.015, i informuje tę instytucję, że potwierdza otrzymanie jej oświadczenia.

b)

Jeżeli oświadczenie nie zawiera wymaganych informacji lub zawiera informacje wskazujące na niespełnienie stosownych wymagań, właściwy organ powiadamia o tym zainteresowaną instytucję zapewniającą służby informacji powietrznej oraz zwraca się o udzielenie dalszych informacji. W razie konieczności właściwy organ przeprowadza audyt instytucji zapewniającej służby informacji powietrznej. Jeżeli niespełnianie wymagań zostanie potwierdzone, właściwy organ podejmuje działania przewidziane w pkt ATM/ANS.AR.C.050.

c)

Właściwy organ prowadzi rejestr oświadczeń instytucji zapewniających służby informacji powietrznej złożonych zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

a)

Właściwy organ musi dysponować systemem analizowania niezgodności pod kątem ich znaczenia dla bezpieczeństwa i podejmować decyzje w sprawie środków egzekwowania przepisów w oparciu o analizę ryzyka w zakresie bezpieczeństwa stwarzanego przez niespełnianie wymagań przez daną instytucję zapewniającą służby.

b)

W przypadku gdy w wyniku natychmiastowego zastosowania środków ograniczania ryzyka zwiększenie ryzyka w zakresie bezpieczeństwa zostałoby ograniczone do zera albo do bardzo niskiego poziomu, właściwy organ może zezwolić na zapewnianie służb w celu zachowania ich ciągłości, przy jednoczesnym prowadzeniu działań naprawczych.

c)

Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 1, jeżeli wykryje jakiekolwiek poważne braki zgodności ze stosownymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008 i przepisach wykonawczych do niego, a także w rozporządzeniach (WE) nr 549/2004, (WE) nr 550/2004, (WE) nr 551/2004, (WE) nr 552/2004 i przepisach wykonawczych do nich, z procedurami i instrukcjami instytucji zapewniającej służby, z warunkami certyfikatu lub z certyfikatem, z treścią dokumentu wyznaczenia danej instytucji, w stosownych przypadkach, lub z treścią oświadczenia, stwarzające poważne ryzyko w zakresie bezpieczeństwa lotu lub w inny sposób podające w wątpliwość zdolność instytucji zapewniającej służby do kontynuowania działalności.

Do niezgodności poziomu 1 należą między innymi:

d)

Właściwy organ stwierdza niezgodność poziomu 2, jeżeli wykryje jakiekolwiek inne braki zgodności ze stosownymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 216/2008 i przepisach wykonawczych do niego, a także w rozporządzeniach (WE) nr 549/2004, (WE) nr 550/2004, (WE) nr 551/2004, (WE) nr 552/2004 i przepisach wykonawczych do nich, z procedurami i instrukcjami instytucji zapewniającej służby, z warunkami certyfikatu bądź z certyfikatem lub z treścią oświadczenia.

e)

W przypadku stwierdzenia niezgodności, podczas nadzoru lub w inny sposób, właściwy organ – bez uszczerbku dla dodatkowych działań wymaganych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 216/2008 i niniejszego rozporządzenia, a także rozporządzeń (WE) nr 549/2004, (WE) nr 550/2004, (WE) nr 551/2004 i (WE) nr 552/2004 oraz przepisów wykonawczych do nich – pisemnie informuje instytucję zapewniającą służby o tej niezgodności i wzywa ją do podjęcia działań naprawczych w celu usunięcia stwierdzonej niezgodności.

f)

W przypadkach niewymagających stwierdzenia niezgodności poziomu 1 lub 2 właściwy organ może zgłosić uwagi.

a)

Wniosek o wydanie certyfikatu instytucji zapewniającej służby lub zmianę uzyskanego certyfikatu składa się w formie i w sposób określony przez właściwy organ, z uwzględnieniem stosownych wymagań określonych w niniejszym rozporządzeniu.

b)

Zgodnie z art. 6, aby otrzymać certyfikat, instytucja zapewniająca służby musi spełniać:

a)

Nie naruszając przepisów lit. b), instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego może złożyć wniosek o certyfikat o ograniczonym zakresie do zapewniania służb w przestrzeni powietrznej wchodzącej w zakres odpowiedzialności państwa członkowskiego, w którym znajduje się jej główne miejsce prowadzenia działalności lub siedziba, jeżeli instytucja ta zapewnia lub zamierza zapewniać służby wyłącznie w odniesieniu do jednej z następujących kategorii lub większej ich liczby:

b)

Ponadto następujące instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej mogą również ubiegać się o certyfikat o ograniczonym zakresie:

c)

Zgodnie ze wskazaniami właściwego organu instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej ubiegająca się o certyfikat o ograniczonym zakresie zgodnie z lit. a) lub lit. b) pkt 1 musi spełniać przynajmniej wymagania określone w:

d)

Zgodnie ze wskazaniami właściwego organu instytucja zapewniająca służby żeglugi powietrznej ubiegająca się o certyfikat o ograniczonym zakresie zgodnie z lit. b) pkt 2 musi spełniać co najmniej wymagania określone w lit. c) pkt 1–4 oraz szczegółowe wymagania określone w załączniku IV.

e)

Wnioskujący o certyfikat o ograniczonym zakresie składa wniosek do właściwego organu w formie i w sposób określony przez właściwy organ.

a)

Zgodnie z art. 7 instytucja zapewniająca służby informacji powietrznej może złożyć oświadczenie, że dysponuje zdolnościami i środkami umożliwiającymi jej wywiązanie się z obowiązków związanych z zapewnianiem danych służb, pod warunkiem że spełnia ona – oprócz wymagań, o których mowa w art. 8b ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 216/2008 – następujące wymagania alternatywne:

b)

Instytucja zapewniająca służby informacji powietrznej składająca oświadczenie o swojej działalności:

c)

Zanim instytucja zapewniająca służby informacji powietrznej składająca oświadczenie o swej działalności zaprzestanie zapewniać służby, powiadamia właściwy organ w terminie określonym przez właściwy organ.

d)

Instytucja zapewniająca służby informacji powietrznej składająca oświadczenie o swojej działalności musi spełniać wymagania określone w:

e)

Instytucja zapewniająca służby informacji powietrznej składająca oświadczenie o swojej działalności rozpoczyna zapewnianie służb dopiero po otrzymaniu od właściwego organu potwierdzenia, że organ ten otrzymał to oświadczenie.

a)

Do osiągnięcia zgodności z wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu instytucja zapewniająca służby może wykorzystać alternatywne akceptowalne sposoby spełnienia wymagań (AltMOC) zamiast AMC przyjętych przez Agencję.

b)

Jeżeli instytucja zapewniająca służby chce skorzystać z AltMOC, przed ich wdrożeniem dostarcza właściwemu organowi pełny opis tych AltMOC. Opis ten obejmuje wszelkie zmiany instrukcji lub procedur mogące mieć istotne znaczenie, a także ocenę potwierdzającą zgodność z wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

Instytucja zapewniająca służby może wdrożyć te alternatywne sposoby spełnienia wymagań po ich wcześniejszym zatwierdzeniu przez właściwy organ oraz po otrzymaniu powiadomienia zgodnie z pkt ATM/ANS.AR.A.015 lit. d).

a)

Certyfikat instytucji zapewniającej służby zachowuje ważność pod warunkiem, że:

b)

Po zrzeczeniu się lub cofnięciu certyfikatu należy go niezwłocznie zwrócić właściwemu organowi.

a)

służby informacji powietrznej pozostają zgodne ze stosownymi wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu, w tym wymaganiami dotyczącymi wsparcia i współpracy do celów wykonywania uprawnień przez właściwe organy oraz wymaganiami dotyczącymi postępowania w przypadku niezgodności, określonymi, odpowiednio, w pkt ATM/ANS.OR.A.050 i ATM/ANS.OR.A.055;

b)

oświadczenie nie zostało wycofane przez instytucję zapewniającą takie służby ani wyrejestrowane przez właściwy organ.

a)

Powiadamianie i zarządzanie w odniesieniu do:

b)

Zmiany, o których mowa w lit. a) pkt 2, wymagają wcześniejszego zatwierdzenia przed ich wdrożeniem, chyba że dana zmiana została zgłoszona i jest zarządzana zgodnie z procedurą zatwierdzoną przez właściwy organ, jak określono w pkt ATM/ANS.AR.C.025 lit. c).

a)

Instytucja zapewniająca służby planująca wprowadzenie zmiany do systemu funkcjonalnego:

b)

Po zgłoszeniu zmiany instytucja zapewniająca służby powiadamia właściwy organ, w przypadku gdy informacja dostarczona zgodnie z lit. a) pkt 1 i 2 uległa istotnej modyfikacji, a także odpowiednie instytucje zapewniające służby i podmioty lotnicze, w przypadku gdy informacja dostarczona zgodnie z lit. a) pkt 3 uległa istotnej modyfikacji.

c)

Instytucja zapewniająca służby zezwala na wprowadzenie w czynnościach operacyjnych służby jedynie tych elementów zmiany, w odniesieniu do których zakończono działania wymagane w procedurach, o których mowa w pkt ATM/ANS.OR.B.010.

d)

Jeżeli zmiana poddawana jest przeglądowi przez właściwy organ zgodnie z pkt ATM/ANS.AR.C.035, instytucja zapewniająca służby zezwala na wprowadzenie w czynnościach operacyjnych służby jedynie tych elementów zmiany, w przypadku których właściwy organ zatwierdził odnośne argumenty.

e)

Jeżeli zmiana ma wpływ na inne instytucje zapewniające służby lub podmioty lotnicze, jak określono w lit. a) pkt 3, instytucja zapewniająca służby oraz te inne instytucje zapewniające służby, określają w sposób skoordynowany:

f)

Instytucje zapewniające służby, na które wpływ mają założenia i środki ograniczające ryzyko, o których mowa w lit. e) pkt 2, w swoich argumentach za zmianą przywołują wyłącznie ujednolicone założenia i środki ograniczające ryzyko uzgodnione między tymi instytucjami i, jeśli jest to wykonalne, z podmiotami lotniczymi.

a)

określa przyczynę źródłową braku zgodności;

b)

sporządza plan działań naprawczych zgodny z wymaganiami właściwego organu, który go zatwierdza;

c)

wykazuje wdrożenie planu działań naprawczych w sposób zadowalający właściwy organ, w terminie zaproponowanym przez tę instytucję i uzgodnionym z tym organem, jak określono w pkt ATM/ANS.AR.C.050 lit. e).

a)

Instytucja zapewniająca służby zgłasza właściwemu organowi, a także wszelkim innym organizacjom zgodnie z wymaganiami państwa członkowskiego, w którym instytucja ta zapewnia służby, wszelkie wypadki, poważne incydenty i zdarzenia określone w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 996/2010 (1) oraz rozporządzeniu (UE) nr 376/2014.

b)

Bez uszczerbku dla lit. a), instytucja zapewniająca służby zgłasza właściwemu organowi i organizacji odpowiedzialnej za projektowanie systemów i części składowych, jeżeli nie jest nią dana instytucja zapewniająca służby, wszelkie przypadki nieprawidłowego działania, usterki techniczne, przekroczenia ograniczeń technicznych, zdarzenia lub inne odbiegające od normy okoliczności, które zagroziły lub mogły zagrozić bezpieczeństwu służb, ale nie doprowadziły do wypadku ani poważnego incydentu.

c)

Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 996/2010 i (UE) nr 376/2014, zgłoszeń, o których mowa w lit. a) i b), dokonuje się w formie i w sposób określony przez właściwy organ i zawiera w nich wszelkie istotne informacje o wydarzeniu znane instytucji zapewniającej służby.

d)

Zgłoszeń dokonuje się najszybciej jak to możliwe, w żadnym wypadku nie później niż 72 godziny po poznaniu przez instytucję zapewniającą służby szczegółów wydarzenia, którego dotyczy zgłoszenie, chyba że wyjątkowe okoliczności to uniemożliwią.

e)

Nie naruszając przepisów rozporządzenia (UE) nr 376/2014, w stosownych przypadkach instytucja zapewniająca służby sporządza niezwłocznie po określeniu działań, jakie zamierza podjąć w celu zapobieżenia występowaniu podobnych zdarzeń w przyszłości, sprawozdanie zawierające szczegóły tych działań. Sprawozdanie to sporządzane jest w formie i w sposób określony przez właściwy organ.

a)

Instytucja zapewniająca służby zapewnia swoje służby zgodnie z zasadą otwartości i przejrzystości. Publikuje ona warunki dostępu do swoich służb i zmiany do nich oraz ustanawia proces konsultacji z użytkownikami jej służb, prowadzonych regularnie lub przeprowadzanych w miarę potrzeb w związku z konkretnymi zmianami w zapewnianiu służb, indywidualnie lub zbiorowo.

b)

Zabrania się instytucji zapewniającej służby dyskryminowania ze względu na przynależność państwową lub inne cechy użytkownika lub grupy użytkowników jej służb w sposób sprzeczny z prawem unijnym.

a)

Instytucja zapewniająca służby wdraża i utrzymuje system zarządzania, który obejmuje:

b)

Instytucja zapewniająca służby dokumentuje wszystkie kluczowe procesy systemu zarządzania, w tym proces zaznajamiania personelu z jego obowiązkami, oraz procedurę umożliwiającą modyfikację tych procesów.

c)

Instytucja zapewniająca służby ustanawia funkcję monitorowania zgodności swojej organizacji ze stosownymi wymaganiami oraz adekwatności procedur. Monitorowanie zgodności obejmuje system zwrotnego informowania kierownika odpowiedzialnego o niezgodnościach, aby w razie potrzeby zapewnić skuteczne wdrożenie działań naprawczych.

d)

Instytucja zapewniająca służby monitoruje zachowanie swojego systemu funkcjonalnego i w przypadku wykrycia niezadowalającego działania ustala jego przyczyny i usuwa je lub, po ustaleniu implikacji niezadowalającego działania, ogranicza jego skutki.

e)

System zarządzania musi być proporcjonalny do wielkości instytucji zapewniającej służby oraz złożoności prowadzonej przez nią działalności, z uwzględnieniem zagrożeń i powiązanego ryzyka, nierozerwalnie związanych z tą działalnością.

f)

W ramach swojego systemu zarządzania instytucja zapewniająca służby ustanawia formalne relacje z odpowiednimi instytucjami zapewniającymi służby i podmiotami lotniczymi w celu zapewnienia:

g)

Jeżeli instytucja zapewniająca służby posiada również certyfikat operatora lotniska, zapewnia ona, by system zarządzania obejmował wszystkie działania wchodzące w zakres posiadanych przez nią certyfikatów.

a)

Instytucja zapewniająca służby stosuje procedury zarządzania skutkami zmian systemu funkcjonalnego, ich oceny i, w razie konieczności, ich ograniczania zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045, ATM/ANS.OR.C.005, ATS.OR.205 i ATS.OR.210, stosownie do przypadku.

b)

Procedury, o których mowa w lit. a), lub wszelkie istotne modyfikacje tych procedur:

c)

Jeżeli zatwierdzone procedury, o których mowa w lit. b), nie są odpowiednie do określonej zmiany, instytucja zapewniająca służby:

a)

Czynności zlecone obejmują wszystkie czynności wchodzące w zakres działania instytucji zapewniającej służby zgodnie z warunkami certyfikatu wykonywane przez inne organizacje, które albo same są certyfikowane do wykonywania tego typu czynności albo – w przypadku braku odpowiedniej certyfikacji – działają pod nadzorem instytucji zapewniającej służby. Instytucja zapewniająca służby zapewnia, aby w przypadku zlecania organizacjom zewnętrznym lub zakupienia od nich dowolnej części swoich czynności zlecona lub nabyta czynność, system lub część składowa spełniały stosowne wymagania.

b)

Jeżeli instytucja zapewniająca służby zleca jakąkolwiek część swoich czynności organizacji, która sama nie jest certyfikowana zgodnie z niniejszym rozporządzeniem do wykonywania tego typu czynności, instytucja zlecająca zapewnia, by organizacja, której udzielono zlecenia, działała pod jej nadzorem. Instytucja zapewniająca służby zapewnia, by właściwy organ miał dostęp do organizacji, której udzielono zlecenia, w celu stwierdzenia zachowania ciągłej zgodności ze stosownymi wymaganiami określonymi w niniejszym rozporządzeniu.

a)

Instytucja zapewniająca służby wyznacza kierownika odpowiedzialnego za zapewnienie możliwości finansowania i realizacji wszystkich działań zgodnie ze stosownymi wymaganiami. Do obowiązków kierownika odpowiedzialnego należy ustanowienie i utrzymanie skutecznie funkcjonującego systemu zarządzania.

b)

Instytucja zapewniająca służby określa upoważnienia, obowiązki i odpowiedzialność osób mianowanych na poszczególne stanowiska, w szczególności personelu kierowniczego odpowiedzialnego za funkcje związane z bezpieczeństwem, jakością, ochroną i zasobami ludzkimi, stosownie do przypadku.

a)

Instytucja zapewniająca służby ustanawia system prowadzenia rejestrów umożliwiający odpowiednie przechowywanie rejestrów i rzetelne monitorowanie wszystkich jej działań, obejmujący w szczególności wszystkie elementy wymienione w pkt ATM/ANS.OR.B.005.

b)

Format i okres zachowywania rejestrów, o których mowa w lit. a), określa się w procedurach systemu zarządzania instytucji zapewniającej służby.

c)

Rejestry przechowuje się w sposób zapewniający ochronę przed uszkodzeniem, zmianą i kradzieżą.

a)

Instytucja zapewniająca służby dostarcza i stale aktualizuje instrukcje operacyjne dotyczące zapewniania przez nią służb, na użytek personelu operacyjnego i jako wytyczne dla tego personelu.

b)

Instytucja ta zapewnia, by:

a)

W odniesieniu do wszelkich zmian zgłoszonych zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045 lit. a) pkt 1 instytucja zapewniająca służby inna niż instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego:

b)

Instytucja zapewniająca służby inna niż instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewnia, by dodatkowa ocena bezpieczeństwa, o której mowa w lit. a), obejmowała:

1)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego sporządzają plan biznesowy obejmujący okres co najmniej pięciu lat. Plan biznesowy:

2)

Informacje wymienione w pkt 1 ppkt (i) oraz (ii) muszą być zgodne z planem skuteczności działania, o którym mowa w art. 11 rozporządzenia (WE) nr 549/2004, oraz – w odniesieniu do danych o bezpieczeństwie – spójne z krajowym programem bezpieczeństwa, o którym mowa w normie 3.1.1 w załączniku 19 do konwencji chicagowskiej, wydanie pierwsze z lipca 2013 r.

3)

W przypadku dużych projektów inwestycyjnych instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej i instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego przedkładają uzasadnienie ekonomiczne oraz dotyczące bezpieczeństwa, obejmujące, w stosownych przypadkach, przewidywany wpływ na odpowiednie docelowe parametry skuteczności działania, o których mowa w pkt 1 ppkt (ii), oraz wskazujące inwestycje wynikające z wymogów prawnych związanych z realizacją programu badawczego dotyczącego systemu zarządzania ruchem lotniczym w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (SESAR).

1)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego sporządzają plan roczny obejmujący następny rok i zawierający szczegółowy opis elementów planu biznesowego i wszelkich zmian, jakie w nim zaszły w porównaniu z poprzednim planem.

2)

Plan roczny obejmuje następujące zapisy dotyczące poziomu i jakości służby, takie jak przewidywana przepustowość, bezpieczeństwo, ochrona środowiska i efektywność kosztowa:

a)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci ustanawiają, jako integralną część ich systemu zarządzania zgodnie z wymaganiami określonymi w pkt ATM/ANS.OR.B.005, system zarządzania ochroną w celu zapewnienia:

b)

W systemie zarządzania ochroną określa się:

c)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci zapewniają posiadanie przez członków ich personelu poświadczenia bezpieczeństwa osobowego, w stosownych przypadkach, i koordynują z odpowiednimi władzami cywilnymi i wojskowymi działania w celu zapewnienia ochrony swojego mienia, personelu i danych.

d)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci podejmują działania niezbędne do ochrony ich systemów, użytkowanych części składowych i danych oraz do zapobieżenia narażeniu sieci na zagrożenia dla bezpieczeństwa informacji i bezpieczeństwa cybernetycznego, które mogą stanowić bezprawną ingerencję w zapewniane przez nich służby.

a)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci muszą posiadać mechanizmy służące pokryciu zobowiązań wynikających z odpowiedzialności związanej z wykonywaniem przez nich zadań, zgodnie z prawem właściwym.

b)

Metoda zastosowana celem zapewnienia pokrycia zobowiązań wynikających z odpowiedzialności musi być dostosowana do potencjalnych strat i szkód, z uwzględnieniem prawnego statusu tych instytucji i menedżera sieci oraz poziomu dostępnej komercyjnej ochrony ubezpieczeniowej.

c)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej, instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci, którzy korzystają z usług innej instytucji zapewniającej służby, zapewniają, by w umowach, które zawierają w tym celu, określono podział odpowiedzialności między stronami umowy.

a)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej oraz instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego przedkładają właściwemu organowi roczne sprawozdanie ze swojej działalności.

b)

W przypadku instytucji zapewniających służby żeglugi powietrznej oraz instytucji zapewniających zarządzanie przepływem ruchu lotniczego sprawozdanie roczne obejmuje ich wyniki finansowe, bez uszczerbku dla art. 12 rozporządzenia (WE) nr 550/2004, oraz wyniki działalności operacyjnej i wszelkie inne istotne działania i zmiany, w szczególności w obszarze bezpieczeństwa.

c)

Zgodnie z art. 20 rozporządzenia (UE) nr 677/2011 menedżer sieci przedkłada Komisji i Agencji roczne sprawozdanie ze swojej działalności. Sprawozdanie to obejmuje wyniki jego działalności operacyjnej, jak również istotne działania i zmiany, szczególnie w obszarze bezpieczeństwa.

d)

Sprawozdania roczne, o których mowa w lit. a) i c), zawierają przynajmniej:

e)

Instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej i instytucje zapewniające zarządzanie przepływem ruchu lotniczego oraz menedżer sieci udostępniają swoje sprawozdania roczne Komisji i Agencji, na ich wniosek. Podają te sprawozdania również do wiadomości publicznej, na warunkach określonych przez właściwy organ zgodnie z prawem unijnym i krajowym.

a)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego powiadamia właściwe organy o:

b)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego podejmuje wszelkie działania niezbędne w celu zapobieżenia wystąpieniu konfliktu interesów, który mógłby zagrozić bezstronnemu i obiektywnemu zapewnianiu przez nią służb.

1)

Polityka i cele w zakresie bezpieczeństwa:

2)

Zarządzanie ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa:

3)

Zapewnienie bezpieczeństwa:

4)

Propagowanie bezpieczeństwa:

a)

W odniesieniu do wszelkich zmian zgłoszonych zgodnie z pkt ATM/ANS.OR.A.045 lit. a) pkt 1 instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego:

b)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewnia, by ocena bezpieczeństwa, o której mowa w lit. a), obejmowała:

a)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego ustala, czy zmiana w systemie funkcjonalnym jest akceptowalna z perspektywy bezpieczeństwa, opierając się na analizie ryzyka wynikającego z wprowadzenia zmiany, z uwzględnieniem różnic w ryzyku w zależności od rodzajów operacji i klas zainteresowanych stron, stosownie do przypadku.

b)

Akceptowalność z perspektywy bezpieczeństwa ocenia się w odniesieniu do zmiany za pomocą dedykowanych i możliwych do zweryfikowania kryteriów bezpieczeństwa, przy czym każde kryterium wyrażone jest w postaci jasno sprecyzowanego, ilościowego poziomu ryzyka w zakresie bezpieczeństwa lub innego parametru odnoszącego się do ryzyka w zakresie bezpieczeństwa.

c)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego zapewnia, by kryteria bezpieczeństwa:

a)

zapobiegać ryzyku zapewniania służby kontroli ruchu lotniczego przez kontrolerów ruchu lotniczego nadużywających substancji psychoaktywnych i ograniczać takie ryzyko;

b)

w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego zapobiegać negatywnym skutkom wywoływanym u kontrolerów ruchu lotniczego przez stres i ograniczać takie skutki;

c)

w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu lotniczego zapobiegać negatywnym skutkom wywoływanym u kontrolerów ruchu lotniczego przez zmęczenie i ograniczać takie skutki.

a)

Instytucja zapewniająca służby kontroli ruchu lotniczego opracowuje i wdraża politykę, wraz z powiązanymi procedurami, w celu zapewnienia, by nadużywanie substancji psychoaktywnych nie wpływało na zapewnianie służby kontroli ruchu lotniczego.

b)

Nie naruszając przepisów dyrektywy 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (1) oraz obowiązujących przepisów krajowych dotyczących poddawania osób fizycznych badaniom, instytucja zapewniająca służby kontroli ruchu lotniczego opracowuje i wdraża obiektywną, przejrzystą i niedyskryminującą procedurę wykrywania przypadków nadużywania substancji psychoaktywnych przez kontrolerów ruchu lotniczego. W procedurze tej uwzględnia się przepisy określone w pkt ATCO.A.015 rozporządzenia (UE) 2015/340.

c)

Procedura, o której mowa w lit. b), podlega zatwierdzeniu przez właściwy organ.

a)

opracowuje i utrzymuje politykę zarządzania stresem kontrolerów ruchu lotniczego, obejmującą wdrożenie programu zarządzania stresem związanym z incydentem krytycznym;

b)

zapewnia na użytek kontrolerów ruchu lotniczego programy edukacyjne i informacyjne dotyczące zapobiegania stresowi, w tym stresowi związanemu z incydentem krytycznym, uzupełniające szkolenie w zakresie czynników ludzkich przeprowadzane zgodnie z sekcjami 3 i 4 podczęści D załącznika I do rozporządzenia (UE) 2015/340.

a)

opracowuje i utrzymuje politykę zarządzania zmęczeniem kontrolerów ruchu lotniczego;

b)

zapewnia na użytek kontrolerów ruchu lotniczego programy informacyjne dotyczące zapobiegania zmęczeniu, uzupełniające szkolenie w zakresie czynników ludzkich przeprowadzane zgodnie z sekcjami 3 i 4 podczęści D załącznika I do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/340.

a)

Do celów zarządzania ryzykiem zmęczenia pracą kontrolerów ruchu lotniczego poprzez bezpieczny grafik okresów pełnienia służby i okresów odpoczynku instytucja zapewniająca służbę kontroli ruchu lotniczego opracowuje, wdraża i monitoruje system dyżurów. W ramach systemu dyżurów instytucja zapewniająca służbę kontroli ruchu lotniczego określa następujące elementy:

b)

Podczas opracowywania i stosowania systemu dyżurów instytucja zapewniająca służby kontroli ruchu lotniczego zasięga opinii kontrolerów ruchu lotniczego objętych tym systemem lub, w stosownych przypadkach, ich przedstawicieli, aby zidentyfikować i ograniczyć ryzyko związane ze zmęczeniem, które może być spowodowane samym systemem dyżurów.

a)

Instytucja zapewniająca służby ruchu lotniczego musi być w stanie wykazać, że jej metody pracy i procedury operacyjne są zgodne z:

b)

W drodze odstępstwa od lit. a), w przypadku organów służby ruchu lotniczego zapewniających te służby na potrzeby prób w locie właściwy organ może określić warunki i procedury dodatkowe lub alternatywne do tych wymienionych w lit. a), jeżeli jest to konieczne do zapewniania służb na potrzeby prób w locie.

a)

Instytucja zapewniająca służby meteorologiczne dostarcza operatorom, członkom załogi lotniczej, organom służb ruchu lotniczego, organom służb poszukiwania i ratownictwa, operatorom lotnisk, organom ds. badania wypadków i incydentów lotniczych oraz innym instytucjom zapewniającym służby oraz podmiotom w sektorze lotnictwa informację meteorologiczną niezbędną do pełnienia przez nich swoich funkcji, zgodnie ze wskazaniami właściwego organu.

b)

Instytucja zapewniająca służby meteorologiczne potwierdza operacyjnie pożądaną dokładność informacji rozpowszechnianej na potrzeby operacji, podając również źródło takiej informacji oraz zapewniając terminowe rozpowszechnienie takiej informacji i jej aktualizację w razie potrzeby.

a)

Instytucja zapewniająca służby meteorologiczne zachowuje wydaną informację meteorologiczną przez okres co najmniej 30 dni od daty jej wydania.

b)

Informację meteorologiczną udostępnia się na żądanie na potrzeby badań lub dochodzeń oraz, do tych celów, zachowuje do momentu zakończenia badania lub dochodzenia.

a)

umożliwienia wymiany operacyjnych informacji meteorologicznych z innymi instytucjami zapewniającymi służby meteorologiczne;

b)

terminowego dostarczenia użytkownikom wymaganej informacji meteorologicznej.

a)

oblodzenia, turbulencji, chmur cumulonimbus, które są zasłonięte, częste, wbudowane lub występują na linii szkwałów, i burz piaskowych/pyłowych;

b)

erupcji wulkanicznych albo uwolnienia materiałów promieniotwórczych do atmosfery, mających znaczenie dla operacji statków powietrznych.

a)

Lotnicza stacja meteorologiczna rozpowszechnia:

b)

Lotnicza stacja meteorologiczna informuje organy służby ruchu lotniczego i służby informacji lotniczej na lotnisku o zmianach w stanie technicznym automatycznego sprzętu używanego do oceny zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej.

c)

Lotnicza stacja meteorologiczna zgłasza powiązanym z nią: organowi służb ruchu lotniczego, organowi służb informacji lotniczej i meteorologicznemu biuru nadzoru wystąpienie przederupcyjnej aktywności wulkanicznej, erupcji wulkanicznej i chmur pyłu wulkanicznego.

d)

Lotnicza stacja meteorologiczna ustanawia wykaz kryteriów na potrzeby wydawania lokalnych komunikatów specjalnych, w konsultacji z właściwymi organami ATS, operatorami i innymi zainteresowanymi stronami.

a)

kierunku i prędkości wiatru przyziemnego;

b)

widzialności;

c)

zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej, w stosownych przypadkach;

d)

pogodzie bieżącej na lotnisku i w jego okolicach;

e)

chmurach;

f)

temperaturze powietrza i temperaturze punktu rosy;

g)

ciśnieniu atmosferycznym;

h)

informacje dodatkowe, w stosownych przypadkach.

a)

kierunku i prędkości wiatru przyziemnego;

b)

widzialności;

c)

zasięgu widzialności wzdłuż drogi startowej, w stosownych przypadkach;

d)

pogody bieżącej na lotnisku i w jego okolicach;

e)

chmur;

f)

temperatury powietrza i temperatury punktu rosy;

g)

ciśnienia atmosferycznego;

h)

parametrów dodatkowych, w stosownych przypadkach.

a)

opracowuje lub pozyskuje prognozy i inne istotne informacje meteorologiczne niezbędne do wykonywania swoich funkcji na potrzeby lotów, których dotyczy jego działalność, zgodnie ze wskazaniami właściwego organu;

b)

dostarcza prognozy lub ostrzeżenia dotyczące lokalnych warunków meteorologicznych na lotniskach, za które odpowiada;

c)

dokonuje stałego przeglądu prognoz i ostrzeżeń oraz, w razie potrzeby, jak najszybciej wydaje poprawione prognozy i ostrzeżenia i anuluje wszelkie prognozy tego samego rodzaju wydane wcześniej w odniesieniu do tego samego miejsca i okresu ważności lub jego części;

d)

zapewnia członkom załogi lotniczej lub innemu personelowi zaangażowanemu w operacje lotnicze odprawę i konsultacje oraz dostarcza im dokumentację lotniczo-meteorologiczną;

e)

dostarcza informacje klimatologiczne;

f)

dostarcza powiązanym z nim: organowi służb ruchu lotniczego, organowi służb informacji lotniczej i meteorologicznemu biuru nadzoru uzyskane informacje o przederupcyjnej aktywności wulkanicznej, erupcji wulkanicznej lub chmurze pyłu wulkanicznego;

g)

dostarcza, w stosownych przypadkach, informacje meteorologiczne organom służb poszukiwania i ratownictwa i utrzymuje kontakt z organem (organami) służb poszukiwania i ratownictwa przez cały czas trwania akcji poszukiwania i ratownictwa;

h)

dostarcza odpowiednim organom służb informacji lotniczej, zależnie od potrzeb, informacje meteorologiczne na potrzeby wykonywanych przez nie funkcji;

i)

opracowuje lub pozyskuje prognozy i inne istotne informacje meteorologiczne niezbędne do wykonywania przez organy ATS funkcji zgodnie z pkt MET.OR.242;

j)

dostarcza powiązanym z nim: organowi służb ruchu lotniczego, organowi służb informacji lotniczej i meteorologicznemu biuru nadzoru uzyskane informacje dotyczące uwolnienia materiałów promieniotwórczych do atmosfery.

a)

Lotniskowe biuro meteorologiczne wydaje prognozy dla lotniska jako komunikaty TAF w określonym terminie.

b)

Wydając komunikat TAF lotniskowe biuro meteorologiczne zapewnia, by nie więcej niż jeden TAF był na danym lotnisku ważny w danym momencie.

a)

Lotniskowe biuro meteorologiczne opracowuje prognozy dla lądujących statków powietrznych (prognozy do lądowania) zgodnie ze wskazaniami właściwego organu.

b)

Prognozę do lądowania wydaje się w formie prognozy TREND.

c)

Okres ważności prognozy TREND wynosi 2 godziny od momentu wydania komunikatu stanowiącego część prognozy do lądowania.

a)

opracowuje prognozy dla startujących statków powietrznych (prognozy do startu) zgodnie ze wskazaniami właściwego organu;

b)

na żądanie dostarcza prognozy do startu operatorom i członkom załogi lotniczej w ciągu 3 godzin przed przewidywaną godziną odlotu.

a)

wydaje ostrzeżenia lotniskowe;

b)

opracowuje ostrzeżenia o uskoku wiatru dla lotnisk, na których uskok wiatru jest uważany za istotny czynnik, zgodnie z lokalnymi ustaleniami z odpowiednim organem ATS i operatorami, których to dotyczy;

c)

na lotniskach, na których uskok wiatru wykrywany jest przez zautomatyzowane, naziemne urządzenia teledetekcji uskoku wiatru lub jego wykrywania, wydaje ostrzeżenia o uskoku wiatru generowane przez te systemy;

d)

anuluje ostrzeżenia, kiedy warunki będące przedmiotem ostrzeżenia już nie występują lub nie przewiduje się już ich wystąpienia na lotnisku.

a)

Lotniskowe biuro meteorologiczne dostarcza operatorom i członkom załogi lotniczej:

b)

W przypadku gdy informacja meteorologiczna, która ma zostać włączona do dokumentacji lotniczo-meteorologicznej, istotnie różni się od informacji udostępnionej na potrzeby planowania lotu, lotniskowe biuro meteorologiczne:

a)

Lotniskowe biuro meteorologiczne dostarcza powiązanemu z nim organowi kontroli lotniska, w zależności od potrzeby:

b)

Lotniskowe biuro meteorologiczne dostarcza powiązanemu z nim organowi kontroli zbliżania:

a)

utrzymuje ciągły nadzór warunków meteorologicznych mających wpływ na operacje lotnicze;

b)

działa w koordynacji z organizacją odpowiedzialną za dostarczanie depesz NOTAM lub ASHTAM w celu zapewnienia spójności informacji meteorologicznych na temat chmury pyłu wulkanicznego zawieranych w informacjach SIGMET oraz depeszach NOTAM lub ASHTAM;

c)

działa w koordynacji z wybranymi obserwatoriami wulkanów w celu zapewnienia, aby informacja na temat aktywności wulkanicznej sprawnie i terminowo docierała do odbiorców;

d)

dostarcza powiązanemu z nim VAAC otrzymane informacje dotyczące przederupcyjnej aktywności wulkanicznej, erupcji wulkanicznej i chmury pyłu wulkanicznego, w odniesieniu do których nie wydano jeszcze informacji SIGMET;

e)

dostarcza swoim organom służby informacji lotniczej otrzymane informacje o uwolnieniu materiałów promieniotwórczych do atmosfery w obszarze lub obszarach przyległych objętych jego nadzorem, w odniesieniu do których nie wydano jeszcze informacji SIGMET;

f)

dostarcza powiązanym z nim ośrodkowi kontroli obszaru i ośrodkowi informacji powietrznej (ACC/FIC), w zależności od potrzeb, stosowne:

a)

wydaje i rozpowszechnia informacje SIGMET;

b)

zapewnia anulowanie informacji SIGMET z chwilą, gdy zjawiska ustały lub nie przewiduje się już ich wystąpienia na obszarze, którego dotyczy informacja SIGMET;

c)

zapewnia, by okres ważności informacji SIGMET nie przekraczał 4 godzin, a w szczególnym przypadku informacji SIGMET dotyczących chmury pyłu wulkanicznego i cyklonów tropikalnych – został wydłużony do 6 godzin;

d)

zapewnia wydawanie informacji SIGMET nie wcześniej niż 4 godziny przed początkiem okresu ważności, a w szczególnym przypadku informacji SIGMET dotyczących chmury pyłu wulkanicznego i cyklonów tropikalnych – możliwie jak najszybciej, ale nie wcześniej niż 12 godzin przed początkiem okresu ważności, oraz aktualizację tych informacji co najmniej co 6 godzin.

a)

wydaje i rozpowszechnia informacje AIRMET, jeżeli właściwy organ określił, że intensywność operacji lotniczych poniżej poziomu lotu 100 albo do poziomu lotu 150 w obszarach górzystych lub wyżej, jeżeli jest to konieczne, uzasadnia wydawanie i rozpowszechnianie prognoz obszarowych dla takich operacji;

b)

anuluje informację AIRMET z chwilą, gdy zjawiska ustały lub nie przewiduje się już ich wystąpienia na danym obszarze;

c)

zapewnia, by okres ważności informacji AIRMET nie przekraczał 4 godzin.

a)

dostarcza prognozę obszarową dla lotów na małych wysokościach, jeżeli intensywność operacji lotniczych poniżej poziomu lotu 100 albo do poziomu lotu 150 w obszarach górzystych lub wyżej, jeżeli jest to konieczne, uzasadnia regularne wydawanie i rozpowszechnianie prognoz obszarowych dla takich operacji;

b)

zapewnia, by częstotliwość, forma i ustalony czas obowiązywania lub okres ważności prognozy obszarowej dla lotów na małych wysokościach oraz kryteria zmian do nich były zgodne z wymaganiami określonymi przez właściwy organ;

c)

zapewnia, by prognozy obszarowe dla lotów na małych wysokościach opracowywane na potrzeby wydania informacji AIRMET były wydawane co 6 godzin na okres ważności wynoszący 6 godzin oraz były przekazywane do meteorologicznych biur nadzoru nie później niż godzinę przed początkiem ich okresu ważności.

a)

jeżeli nastąpiła erupcja wulkanu lub spodziewana jest taka erupcja, bądź gdy zgłoszono wystąpienie chmury pyłu wulkanicznego, dostarcza informacje doradcze dotyczące zasięgu i prognozowanego przemieszczania się chmury pyłu wulkanicznego następującym podmiotom:

b)

działa w koordynacji z wybranymi obserwatoriami wulkanów w celu zapewnienia, aby informacja na temat aktywności wulkanicznej sprawnie i terminowo docierała do odbiorców;

c)

dostarcza doradcze informacje meteorologiczne, o których mowa w lit. a), co najmniej co 6 godzin do czasu, kiedy chmura pyłu wulkanicznego przestaje być rozpoznawalna w danych satelitarnych, z danego obszaru nie nadchodzą żadne dalsze komunikaty meteorologiczne o obecności chmury pyłu wulkanicznego i nie zgłoszono kolejnych erupcji wulkanu; oraz

d)

monitoruje sytuację 24 godziny na dobę.

a)

wydaje informacje doradcze dotyczące położenia centrum cyklonu, kierunku i prędkości przemieszczania się cyklonu, ciśnienia w jego centrum i maksymalnego wiatru przyziemnego w pobliżu centrum, podane w postaci tekstu otwartego z wykorzystaniem obowiązujących skrótów, i dostarcza je:

b)

wydaje zaktualizowane informacje doradcze i dostarcza je meteorologicznym biurom nadzoru w odniesieniu do każdego cyklonu tropikalnego, w zależności od potrzeby, ale przynajmniej co 6 godzin.

a)

WAFC dostarcza, w formie cyfrowej:

b)

WAFC zapewnia, by cyfrowe produkty światowego systemu prognoz obszarowych były przekazywane przy użyciu technik przekazu danych w postaci binarnej.

a)

Biuletyny meteorologiczne muszą posiadać nagłówek zawierający:

b)

Biuletyny meteorologiczne zawierające operacyjne informacje meteorologiczne przekazywane za pośrednictwem AFTN muszą być włączone do tekstowej części informacji AFTN.

a)

Lokalne komunikaty regularne i lokalne komunikaty specjalne oraz komunikaty METAR muszą zawierać następujące elementy we wskazanej kolejności: