ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) NR 1260/2013

z dnia 20 listopada 2013 r.

w sprawie statystyk europejskich w dziedzinie demografii

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

uwzględniając Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w szczególności jego art. 338 ust. 1,

uwzględniając wniosek Komisji Europejskiej,

po przekazaniu projektu aktu ustawodawczego parlamentom narodowym,

stanowiąc zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą (1),

a także mając na uwadze, co następuje:

(1)	Zgodnie z art. 16 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE) od dnia 1 listopada 2014 r. większość kwalifikowana członków Rady ma być określana między innymi na podstawie liczby ludności państw członkowskich.

(2)	Rada do Spraw Gospodarczych i Finansowych regularnie udziela mandatu Komitetowi ds. Polityki Gospodarczej w zakresie oceny długoterminowej trwałości i jakości finansów publicznych na podstawie prognoz dotyczących ludności, przedstawianych przez Eurostat.

(3)

Zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (2) wszystkie dane statystyczne państw członkowskich przekazywane Komisji w podziale na jednostki terytorialne mają być zgodne z klasyfikacją NUTS. Dlatego też w celu tworzenia porównywalnych regionalnych danych statystycznych jednostki terytorialne powinny być zdefiniowane zgodnie z klasyfikacją NUTS.

(4)

Zgodnie z art. 175 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) co trzy lata Komisja ma przedstawiać Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komitetowi Ekonomiczno- Społecznemu i Komitetowi Regionów sprawozdanie w sprawie postępów w urzeczywistnianiu spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Roczne dane dotyczące regionów na poziomie NUTS 3 są niezbędne do opracowywania tych sprawozdań, a także do regularnego monitorowania zmian sytuacji demograficznej i ewentualnych przyszłych wyzwań demograficznych w regionach Unii, w tym w różnych rodzajach regionów, takich jak regiony przygraniczne, regiony metropolitalne, regiony wiejskie oraz regiony górskie i wyspiarskie. Ponieważ zjawisko starzenia się ludności wykazuje znaczące różnice regionalne Eurostatowi powierzono zadanie regularnego opracowywania prognoz regionalnych w celu uzupełnienia obrazu demograficznego regionów NUTS 2 w Unii.

(5)	Zgodnie z art. 159 TFUE Komisja ma opracowywać co roku sprawozdanie w sprawie postępów w osiąganiu celów określonych w art. 151 TFUE, w tym sytuacji demograficznej w Unii.

(6)

W swoim komunikacie z dnia 20 października 2009 r. zatytułowanym „Solidarność w zdrowiu: zmniejszanie nierówności zdrowotnych w UE” Komisja poparła dalszy rozwój i gromadzenie danych oraz dalszy rozwój wskaźników zdrowotnych w podziale według wieku, płci, statusu społeczno-ekonomicznego oraz wymiaru geograficznego.

(7)

Celem unijnej strategii w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, zainaugurowanej przez Radę Europejską w Göteborgu w 2001 r. i odnowionej w czerwcu 2006 r., jest stała poprawa jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń. Sprawozdanie Komisji (Eurostatu) z monitorowania, publikowane co dwa lata, daje obiektywny statystyczny obraz postępu na podstawie unijnego zestawu wskaźników zrównoważonego rozwoju.

(8)

Roczne statystyki w dziedzinie demografii mają zasadnicze znaczenie dla badania i określania polityki w szerokim zakresie dziedzin, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii społecznych i gospodarczych, na poziomie krajowym i regionalnym. Statystyki dotyczące ludności są ważnym wspólnym elementem wielu wskaźników statystycznych.

(9)	Strategiczny cel H.3. rozdziału IV platformy działania przyjętej w Pekinie w 1995 r. stanowi ramy odniesienia dla opracowywania i rozpowszechniania danych i informacji w podziale na płeć, do celów planowania i oceny strategii politycznych.

(10)	Statystyki w dziedzinie demografii stanowią niezbędny element oszacowania ogólnej liczby ludności w ramach Europejskiego Systemu Rachunków. Istotne jest aktualizowanie i przegląd danych przy tworzeniu statystyk na poziomie europejskim.

(11)

W celu zapewnienia jakości, a w szczególności porównywalności danych dostarczanych przez państwa członkowskie, oraz w celu umożliwienia dokonywania wiarygodnych uogólnień na poziomie Unii, wykorzystywane dane powinny opierać się na tych samych pojęciach i odnosić się do tej samej daty lub okresu odniesienia.

(12)

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 (3) dostarcza ram odniesienia dla statystyk europejskich w dziedzinie demografii. W szczególności zawiera ono wymóg zgodności z zasadami niezależności zawodowej, bezstronności, obiektywizmu, rzetelności, poufności danych statystycznych oraz efektywności pod względem kosztów.

(13)

Informacje dotyczące demografii powinny być zgodne z odpowiednimi informacjami gromadzonymi na podstawie rozporządzenia (WE) nr 862/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady (4) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 763/2008 (5). W tym celu należy dokonywać oceny opartych na podstawach naukowych i dobrze udokumentowanych metod estymacji statystycznej oraz zachęcać do ich stosowania.

(14)

Przy opracowywaniu, tworzeniu i rozpowszechnianiu statystyk europejskich, krajowe i europejskie organy statystyczne, a w stosownych przypadkach inne odpowiednie organy krajowe i regionalne, powinny uwzględniać zasady zawarte w Europejskim kodeksie praktyk statystycznych, poddanym przeglądowi i zaktualizowanym przez Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego w dniu 28 września 2011 r.

(15)	Niniejsze rozporządzenie gwarantuje prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego oraz do ochrony danych osobowych, określone w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.

(16)	W kontekście niniejszego rozporządzenia, w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych stosuje się dyrektywę 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (6) oraz rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady (7).

(17)

Ponieważ cel niniejszego rozporządzenia, a mianowicie ustanowienie wspólnych ram prawnych dla systematycznego tworzenia statystyk europejskich w dziedzinie demografii w państwach członkowskich, nie może być osiągnięty w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na rozmiary i skutki działań możliwe jest lepsze jego osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 TUE. Zgodnie z zasadą proporcjonalności, określoną w tym artykule, niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tego celu.

(18)	W celu zapewnienia jednolitych warunków wykonywania niniejszego rozporządzenia należy powierzyć Komisji uprawnienia wykonawcze. Uprawnienia te powinny być wykonywanie zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 (8),

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

Artykuł 1

Przedmiot

Niniejszym rozporządzeniem ustanawia się wspólne ramy prawne opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich dotyczących ludności i zdarzeń ruchu naturalnego.

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia stosuje się następujące definicje:

a)	„krajowy” odnosi się do terytorium państwa członkowskiego w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1059/2003 mającego zastosowanie w czasie odniesienia;

„regionalny” oznacza poziom 1 NUTS, poziom 2 NUTS lub poziom 3 NUTS w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1059/2003 mającego zastosowanie w czasie odniesienia; w przypadku gdy termin ten stosowany jest w związku z państwami niebędącymi członkami Unii, termin „regionalny” odnosi się do regionów statystycznych na poziomie 1, 2 lub 3, według uzgodnień pomiędzy tymi państwami a Komisją (Eurostatem), w czasie odniesienia;

c)	„ludność zamieszkująca” oznacza wszystkie osoby mające miejsce zamieszkania w państwie członkowskim w czasie odniesienia;

„miejsce zamieszkania” oznacza miejsce, w którym osoba zazwyczaj spędza czas przeznaczony na odpoczynek, niezależnie od czasowych nieobecności związanych z wypoczynkiem, urlopem, odwiedzinami u przyjaciół i krewnych, interesami, leczeniem medycznym lub pielgrzymkami religijnymi. Jedynie następujące osoby uważa się za osoby mające miejsce zamieszkania w danym obszarze geograficznym:

(i)	osoby, które mieszkały w swoim miejscu zamieszkania nieprzerwanie przez okres co najmniej 12 miesięcy przed czasem odniesienia; lub

(ii)	osoby, które przybyły do swojego miejsca zamieszkania w ciągu 12 miesięcy przed czasem odniesienia z zamiarem przebywania tam przez co najmniej rok.

Jeżeli ustalenie okoliczności opisanych w ppkt (i) lub (ii) nie jest możliwe, wówczas za „miejsce zamieszkania” może być uznane miejsce formalnego zamieszkania lub miejsce zameldowania, z wyjątkiem zastosowania do celów art. 4.

Przy stosowaniu definicji „miejsca zamieszkania” państwa członkowskie traktują szczególne przypadki zgodnie z załącznikiem do rozporządzenia Komisji (WE) nr 1201/2009 (9);

e)	„urodzenie żywe” oznacza urodzenie dziecka, które oddycha lub wykazuje inne oznaki życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, niezależnie od wieku ciąży;

f)	„zgon” oznacza nieodwracalny zanik wszystkich oznak życia w dowolnym momencie po urodzeniu żywym (ustanie funkcji życiowych po urodzeniu bez możliwości resuscytacji);

g)	„zdarzenia ruchu naturalnego” oznacza urodzenia żywe i zgony zgodnie z ich definicjami w lit. e) i f).

Artykuł 3

Dane dotyczące ludności i zdarzeń ruchu naturalnego

1. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) dane dotyczące ich ludności zamieszkującej w czasie odniesienia. Dostarczone dane obejmują ludność według wieku, płci i regionu zamieszkania.

2. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) dane dotyczące ich zdarzeń ruchu naturalnego mających miejsce na ich terytorium w okresie odniesienia. Państwa członkowskie stosują tę samą definicję ludności, którą stosują w odniesieniu do danych, o których mowa w ust. 1. Dostarczone dane uwzględniają następujące zmienne:

a)	urodzenia żywe według płci, miesiąca urodzenia, kolejności urodzenia, wieku matki, roku urodzenia matki, kraju urodzenia matki, kraju obywatelstwa matki i regionu zamieszkania matki;

b)	zgony według wieku, płci, roku urodzenia, regionu zamieszkania, kraju urodzenia, kraju obywatelstwa i miesiąca zgonu.

3. Państwa członkowskie stosują tę samą definicję ludności w odniesieniu do wszystkich poziomów „krajowych” i „regionalnych” zdefiniowanych w niniejszym rozporządzeniu.

4. Komisja przyjmuje akty wykonawcze określające jednolite warunki dla podziału danych, o których mowa w ust. 1 i 2, dla terminów przekazywania danych oraz dla zmian danych. Te akty wykonawcze przyjmuje się zgodnie z procedurą sprawdzającą, o której mowa w art. 10 ust. 2.

Artykuł 4

Liczba ludności ogółem na konkretne potrzeby Unii

1. Na potrzeby głosowania większością kwalifikowaną w Radzie państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) dane o liczbie ludności ogółem na poziomie krajowym w czasie odniesienia, zgodnie z art. 2 lit. c), w ciągu ośmiu miesięcy od końca roku odniesienia.

2. Państwa członkowskie mogą oszacować liczbę ludności ogółem, o której mowa w ust. 1, na podstawie liczby ludności formalnie zamieszkującej lub zameldowanej dzięki wykorzystaniu opierających się na podstawach naukowych, dobrze udokumentowanych i dostępnych publicznie metod estymacji statystycznej.

Artykuł 5

Częstotliwość i czas odniesienia

1. Co roku państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) dane dotyczące ich ludności i ich zdarzeń ruchu naturalnego za rok poprzedni, o których mowa w art. 3 ust. 1 i art. 3 ust. 2 lit. a) i b).

2. Co roku państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) dane o liczbie ludności ogółem na poziomie krajowym, o których mowa w art. 4.

3. Do celów niniejszego rozporządzenia czas odniesienia oznacza stosownie do przypadku albo datę odniesienia, o której mowa w ust. 4, albo okres odniesienia, o którym mowa w ust. 5.

4. Datą odniesienia dla danych dotyczących ludności jest koniec okresu odniesienia (północ dnia 31 grudnia). Pierwsza data odniesienia przypada w 2013 r., a ostatnia data odniesienia przypada w 2027 r.

5. Okresem odniesienia dla zdarzeń ruchu naturalnego jest rok kalendarzowy, w którym zdarzenia te miały miejsce. Pierwszym okresem odniesienia jest 2013 r., a ostatnim okresem odniesienia jest 2027 r.

Artykuł 6

Dostarczanie danych i metadanych

Państwa członkowskie udostępniają Komisji (Eurostatowi) wymagane na podstawie niniejszego rozporządzenia dane i metadane zgodnie ze standardami wymiany danych i metadanych określonymi przez Komisję (Eurostat). Państwa członkowskie przekazują te dane i metadane za pośrednictwem usług pojedynczego punktu wprowadzania w taki sposób, aby Komisja (Eurostat) mogła je odebrać, albo przesyłają je, korzystając z usług pojedynczego punktu wprowadzania.

Artykuł 7

Źródła danych

Dane opierają się na źródłach danych wybranych przez państwa członkowskie zgodnie z prawem krajowym i praktykami krajowymi. W stosownych przypadkach wykorzystuje się dobrze udokumentowane metody estymacji statystycznej, opierające się na podstawach naukowych.

Artykuł 8

Studia wykonalności

1. Państwa członkowskie przeprowadzają studia wykonalności dotyczące stosowania definicji „miejsca zamieszkania” w odniesieniu do ludności i zdarzeń ruchu naturalnego, o których mowa w art. 3 ust. 1 i 2.

2. Wyniki studiów wykonalności, o których mowa w ust. 1, przesyłane są Komisji do dnia 31 grudnia 2016 r.

3. W celu ułatwienia przeprowadzania studiów wykonalności, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu, Unia może zapewnić wsparcie finansowe dla krajowych urzędów statystycznych i innych organów krajowych, o których mowa w art. 5 rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

Artykuł 9

Wymogi w zakresie jakości

1. Państwa członkowskie zapewniają jakość przekazywanych danych.

2. Do celów niniejszego rozporządzenia do danych, które mają być przekazywane, stosuje się kryteria jakości, o których mowa w art. 12 ust. 1 rozporządzenia (WE) nr 223/2009.

3. Państwa członkowskie przekazują Komisji (Eurostatowi) sprawozdania dotyczące metadanych referencyjnych, stosując normy Europejskiego Systemu Statystycznego, a w szczególności wykorzystanych źródeł danych, definicji i metod estymacji zastosowanych w odniesieniu do pierwszego roku odniesienia, a także stale informują Komisję (Eurostat) o wprowadzanych do nich zmianach.

4. Na wniosek Komisji (Eurostatu) państwa członkowskie dostarczają jej wszystkich informacji niezbędnych do oceny jakości informacji statystycznych.

5. Państwa członkowskie zapewniają zgodność danych dotyczących ludności, wymaganych na podstawie art. 3 niniejszego rozporządzenia, z danymi wymaganymi na podstawie art. 3 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) nr 862/2007.

Artykuł 10

Procedura komitetowa

1. Komisję wspomaga Komitet ds. Europejskiego Systemu Statystycznego ustanowiony na mocy rozporządzenia (WE) nr 223/2009. Komitet ten jest komitetem w rozumieniu rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

2. W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 rozporządzenia (UE) nr 182/2011.

Artykuł 11

Klauzula przeglądowa

1. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie pierwsze sprawozdanie dotyczące wykonania niniejszego rozporządzenia do dnia 31 grudnia 2018 r., a drugie sprawozdanie do dnia 31 grudnia 2023 r. W sprawozdaniach tych Komisja uwzględnia stosowne informacje przekazane przez państwa członkowskie i ocenia jakość przekazanych danych, wykorzystywane metody gromadzenia danych, dodatkowe obciążenia nałożone na państwa członkowskie i respondentów oraz porównywalność tych statystyk. W sprawozdaniach tych dokonuje się oceny wykorzystania dobrze udokumentowanych metod estymacji statystycznej, opierających się na podstawach naukowych, w celu oszacowania „ludności zamieszkującej” na podstawie liczby ludności formalnie zamieszkującej lub ludności zameldowanej. W pierwszym sprawozdaniu dokonuje się także oceny wyników studiów wykonalności, o których mowa w art. 8.

2. W stosownych przypadkach sprawozdaniom tym towarzyszą wnioski mające dodatkowo usprawnić wspólne ramy prawne dla opracowywania, tworzenia i rozpowszechniania statystyk europejskich dotyczących ludności i zdarzeń ruchu naturalnego na podstawie niniejszego rozporządzenia.

Artykuł 12

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie dwudziestego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Niniejsze rozporządzenie przestaje obowiązywać w dniu 31 sierpnia 2028 r.

Niniejsze rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Sporządzono w Strasburgu dnia 20 listopada 2013 r.

W imieniu Parlamentu Europejskiego

M. SCHULZ

Przewodniczący

W imieniu Rady

V. LEŠKEVIČIUS

Przewodniczący

(1) Stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 22 października 2013 r. (dotychczas nieopublikowane w Dzienniku Urzędowym) i decyzja Rady z dnia 15 listopada 2013 r.

(2) Rozporządzenie (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) (Dz.U. L 154 z 21.6.2003, s. 1).

(3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 223/2009 z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie statystyki europejskiej oraz uchylające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE, Euratom) nr 1101/2008 w sprawie przekazywania do Urzędu Statystycznego Wspólnot Europejskich danych statystycznych objętych zasadą poufności, rozporządzenie Rady (WE) nr 322/97 w sprawie statystyk Wspólnoty oraz decyzję Rady 89/382/EWG, Euratom w sprawie ustanowienia Komitetu ds. Programów Statystycznych Wspólnot Europejskich (Dz.U. L 87 z 31.3.2009, s. 164).

(4) Rozporządzenie (WE) nr 862/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. w sprawie statystyk Wspólnoty z zakresu migracji i ochrony międzynarodowej oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 311/76 w sprawie zestawienia statystyk dotyczących pracowników cudzoziemców (Dz.U. L 199 z 31.7.2007, s. 23).

(5) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 763/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań (Dz.U. L 218 z 13.8.2008, s. 14).

(6) Dyrektywa 95/46/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 października 1995 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych (Dz.U. L 281 z 23.11.1995, s. 31).

(7) Rozporządzenie (WE) nr 45/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2000 r. o ochronie osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych przez instytucje i organy wspólnotowe i o swobodnym przepływie takich danych (Dz.U. L 8 z 12.1.2001, s. 1).

(8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 182/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. ustanawiające przepisy i zasady ogólne dotyczące trybu kontroli przez państwa członkowskie wykonywania uprawnień wykonawczych przez Komisję (Dz.U. L 55 z 28.2.2011, s. 13).

(9) Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1201/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie wykonania rozporządzenia (WE) nr 763/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań w zakresie specyfikacji technicznych tematów i dotyczących ich podziałów (Dz.U. L 329 z 15.12.2009, s. 29).