17.11.2009 |
PL |
Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej |
L 302/97 |
DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2009/111/WE
z dnia 16 września 2009 r.
zmieniająca dyrektywy 2006/48/WE, 2006/49/WE i 2007/64/WE w odniesieniu do banków powiązanych z centralnymi instytucjami, niektórych pozycji funduszy własnych, dużych ekspozycji, uzgodnień w zakresie nadzoru oraz zarządzania w sytuacji kryzysowej
(Tekst mający znaczenie dla EOG)
PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, w szczególności jego art. 47 ust. 2,
uwzględniając wniosek Komisji,
uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (1),
uwzględniając opinię Europejskiego Banku Centralnego (2),
po konsultacji z Komitetem Regionów,
stanowiąc zgodnie z procedurą określoną w art. 251 Traktatu (3),
a także mając na uwadze, co następuje:
(1) |
Zgodnie z konkluzjami Rady Europejskiej i ECOFIN oraz międzynarodowymi inicjatywami, takimi jak szczyt G-20 w dniu 2 kwietnia 2009 r., niniejsza dyrektywa stanowi pierwszy poważny krok w reakcji na niedociągnięcia ujawnione przez kryzys finansowy przed podjęciem dalszych inicjatyw zapowiedzianych przez Komisję i określonych w jej komunikacie z dnia 4 marca 2009 r. zatytułowanym „Realizacja europejskiego planu naprawy”. |
(2) |
Artykuł 3 dyrektywy 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (4) pozwala państwom członkowskim określić specjalne zasady ostrożnościowe dla instytucji kredytowych stale powiązanych z organem centralnym od dnia 15 grudnia 1977 r., o ile te zasady zostały wprowadzone do prawa krajowego do dnia 15 grudnia 1979 r. Te limity czasowe uniemożliwiają państwom członkowskim, zwłaszcza tym, które przystąpiły do Unii Europejskiej po 1980 r., wprowadzenie lub utrzymanie tych specjalnych zasad ostrożnościowych w odniesieniu do podobnie powiązanych instytucji kredytowych, które powstały na ich terytorium. Należy zatem usunąć limity czasowe określone w art. 3 tej dyrektywy, aby zapewnić równe warunki konkurencji pomiędzy instytucjami kredytowymi w państwach członkowskich. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego powinien opracować wytyczne w celu wzmocnienia konwergencji praktyk nadzorczych w tym zakresie. |
(3) |
Hybrydowe instrumenty kapitałowe odgrywają istotną rolę w bieżącym zarządzaniu kapitałem instytucji kredytowych. Instrumenty te pozwalają instytucjom kredytowym osiągnąć zróżnicowaną strukturę kapitału oraz umożliwiają dostęp do szerokiego grona inwestorów finansowych. W dniu 28 października 1998 r. Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego przyjął umowę w sprawie kryteriów kwalifikowalności oraz limitów włączania niektórych rodzajów hybrydowych instrumentów kapitałowych do funduszy własnych podstawowych instytucji kredytowych. |
(4) |
Ważne jest zatem ustalenie kryteriów uznawania tych instrumentów kapitałowych za fundusze własne podstawowe instytucji kredytowych oraz dostosowanie przepisów dyrektywy 2006/48/WE do tego porozumienia. Zmiany w załączniku XII do dyrektywy 2006/48/WE wynikają bezpośrednio z określenia tych kryteriów. Fundusze własne podstawowe, o których mowa w art. 57 lit. a) dyrektywy 2006/48/WE, powinny obejmować wszystkie instrumenty, które na mocy prawa krajowego uznaje się za kapitał własny, których ranga jest taka sama jak akcji zwykłych w trakcie likwidacji i które w pełni pokrywają straty na równi z akcjami zwykłymi w sytuacji kontynuowania działalności gospodarczej. Instrumenty te powinny obejmować instrumenty zapewniające preferencyjne prawa do wypłaty dywidendy na zasadzie nieskumulowanej, pod warunkiem że zostały one umieszczone w art. 22 dyrektywy Rady 86/635/EWG z dnia 8 grudnia 1986 r. w sprawie rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych banków i innych instytucji finansowych (5), mają taką samą rangę jak akcje zwykłe w trakcie likwidacji i w pełni pokrywają straty na równi z akcjami zwykłymi w sytuacji kontynuowania działalności gospodarczej. Fundusze własne podstawowe, o których mowa w art. 57 lit. a) dyrektywy 2006/48/WE, powinny obejmować również każdy inny instrument zgodnie z ustawowymi warunkami dotyczącymi instytucji kredytowych, z uwzględnieniem szczególnej struktury organizacji pomocy wzajemnej, spółdzielni i podobnych instytucji, a które uznaje się za równoważne akcjom zwykłym pod względem ich cech kapitałowych zwłaszcza w odniesieniu do pokrywania strat. Instrumenty, które podczas likwidacji nie mają takiej samej rangi jak akcje zwykłe lub które nie pokrywają strat w sytuacji kontynuowania działalności gospodarczej pod każdym względem na równi z akcjami zwykłymi, powinny być objęte kategorią instrumentów hybrydowych, o której mowa w art. 57 lit. ca) dyrektywy 2006/48/WE. |
(5) |
W celu uniknięcia zakłóceń na rynkach oraz zapewnienia ciągłości na wszelkich poziomach funduszy własnych należy przyjąć szczególne rozwiązania przejściowe w stosunku do nowych zasad dotyczących instrumentów kapitałowych. Z chwilą zapewnienia naprawy należy dodatkowo podnieść jakość funduszy własnych podstawowych. W związku z tym Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami do dnia 31 grudnia 2011 r. |
(6) |
W celu wzmocnienia ram wspólnotowego zarządzania kryzysowego niezbędne jest, aby właściwe organy w sposób efektywny skoordynowały swoje działania z innymi właściwymi organami, a w stosownych przypadkach z bankami centralnymi, między innymi z myślą o ograniczeniu ryzyka systemowego. W celu poprawy skuteczności skonsolidowanego nadzoru ostrożnościowego nad grupą bankową działania nadzorcze powinny być skoordynowane w bardziej efektywny sposób. Należy zatem ustanowić kolegia organów nadzoru. Ustanowienie kolegiów organów nadzoru nie powinno wpływać na prawa i obowiązki właściwych organów wynikające z dyrektywy 2006/48/WE. Ich ustanowienie powinno być narzędziem wzmożonej współpracy prowadzącej do osiągnięcia porozumienia w sprawie kluczowych zadań związanych z nadzorem przez właściwe organy. Kolegia organów nadzoru powinny ułatwiać przeprowadzanie bieżącego nadzoru oraz postępowania w sytuacjach nadzwyczajnych. W porozumieniu z innymi członkami kolegium, organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany powinien zadecydować o organizacji posiedzeń lub podjęciu działań niedotyczących interesu ogólnego i w związku z tym powinien mieć możliwość odpowiedniego doboru grona uczestników. |
(7) |
Uprawnienia właściwych organów powinny w odpowiedni sposób uwzględniać wymiar wspólnotowy. Właściwe organy powinny zatem należycie przeanalizować wpływ swoich decyzji na stabilność systemów finansowych we wszystkich innych zainteresowanych państwach członkowskich. Z zastrzeżeniem prawa krajowego, zasada ta powinna być rozumiana jako ogólny cel służący wspieraniu stabilności finansowej w Unii Europejskiej i nie powinna być prawnie wiążąca dla właściwych organów pod względem osiągnięcia konkretnych rezultatów. |
(8) |
Właściwe organy powinny mieć możliwość uczestnictwa w kolegiach odpowiadających za nadzór nad instytucjami kredytowymi, których instytucje dominujące znajdują się w kraju trzecim. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego powinien opracować, w razie potrzeby, wytyczne oraz zalecenia w celu wzmocnienia konwergencji praktyk nadzorczych na mocy dyrektywy 2006/48/WE. W celu uniknięcia niespójności i arbitrażu regulacyjnego, mogących wynikać z różnic w podejściu i zasadach stosowanych przez poszczególne kolegia oraz samodzielnych rozstrzygnięć stosowanych przez państwa członkowskie, Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego powinien opracować wytyczne dotyczące procedur i zasad rządzących kolegiami. |
(9) |
Artykuł 129 ust. 3 dyrektywy 2006/48/WE nie powinien zmieniać rozdziału obowiązków między właściwymi organami nadzoru na bazie skonsolidowanej, subskonsolidowanej i jednostkowej. |
(10) |
Niedostateczna wymiana informacji pomiędzy właściwymi organami państwa pochodzenia i państwa przyjmującego może mieć niekorzystny wpływ na stabilność finansową w przyjmujących państwach członkowskich. Należy zatem zwiększyć prawo do informacji organów nadzoru państw przyjmujących, zwłaszcza w sytuacji kryzysu obejmującego istotne oddziały. W tym celu należy wprowadzić pojęcie istotnych oddziałów. Właściwe organy powinny przekazywać informacje konieczne do realizowania zadań banków centralnych oraz ministerstw finansów w przypadku kryzysów finansowych i ograniczania ryzyka systemowego. |
(11) |
Obecne uzgodnienia w zakresie nadzoru powinny być przedmiotem dalszych prac. Kolegia organów nadzoru stanowią kolejny ważny krok w kierunku usprawniania współpracy i konwergencji w zakresie nadzoru w Unii Europejskiej. |
(12) |
Współpraca między organami nadzoru w kolegiach, zajmującymi się grupami i spółkami holdingowymi oraz ich przedsiębiorstwami zależnymi i oddziałami, stanowi etap na drodze do dalszej konwergencji regulacyjnej i integracji nadzorczej. Istotne znaczenie ma wzajemne zaufanie organów nadzoru oraz poszanowanie obowiązków. W razie konfliktu między członkami kolegium, mającego związek z tymi różnymi obowiązkami, zasadnicze znaczenie ma neutralne i niezależne doradztwo, mediacja i mechanizmy rozwiązywania konfliktów na poziomie wspólnotowym. |
(13) |
Kryzys na międzynarodowych rynkach finansowych pokazał, że wskazane jest dalsze zbadanie konieczności reformy modelu regulacji i nadzoru sektora finansowego w Unii Europejskiej. |
(14) |
Komisja w swoim komunikacie z dnia 29 października 2008 r. zatytułowanym „Od kryzysu finansowego do odnowy: europejskie ramy działania” ogłosiła powołanie grupy ekspertów pod przewodnictwem Jacquesa de Larosière’a (grupa de Larosière’a), która ma za zadanie przeanalizować organizację europejskich instytucji finansowych, aby zapewnić solidny nadzór ostrożnościowy, prawidłowe funkcjonowanie rynków oraz pogłębienie europejskiej współpracy w dziedzinie nadzoru stabilności finansowej, a także mechanizm wczesnego ostrzegania i zarządzania w sytuacji kryzysowej, w tym zarządzanie transgranicznymi i przekrojowymi rodzajami ryzyka, a ponadto zbadać kwestię współpracy między Unią Europejską i innymi głównymi jurysdykcjami, by pomóc w zachowaniu stabilności finansowej w skali globalnej. |
(15) |
W celu osiągnięcia koniecznego poziomu konwergencji i współpracy w zakresie nadzoru na poziomie Unii Europejskiej oraz zwiększenia stabilności systemu finansowego, niezbędne są dalsze szeroko zakrojone reformy modelu regulacji i nadzoru sektora finansowego w Unii Europejskiej, które Komisja powinna szybko zaproponować, należycie uwzględniając wnioski przedstawione przez grupę de Larosière’a w dniu 25 lutego 2009 r. |
(16) |
Do dnia 31 grudnia 2009 r. Komisja powinna przedłożyć Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie i zaproponować odpowiednie rozwiązania prawne niezbędne do uporania się z brakami stwierdzonymi w zakresie przepisów dotyczących dalszej integracji organów nadzoru, mając na uwadze, że do dnia 31 grudnia 2011 r. należy doprowadzić do zwiększenia roli systemu nadzoru na poziomie Unii Europejskiej. |
(17) |
Nadmierna koncentracja ekspozycji wobec pojedynczego klienta lub grupy powiązanych ze sobą klientów może zrodzić niedopuszczalne ryzyko poniesienia straty. Taką sytuację można uznać za zagrażającą wypłacalności instytucji kredytowej. Monitorowanie i kontrola dużych ekspozycji instytucji kredytowej powinny zatem stanowić integralną część nadzoru sprawowanego nad tą instytucją. |
(18) |
Obecne zasady dotyczące dużych ekspozycji sięgają roku 1992. Dlatego też istniejące wymogi odnośnie do dużych ekspozycji określone w dyrektywie 2006/48/WE i w dyrektywie 2006/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie adekwatności kapitałowej firm inwestycyjnych i instytucji kredytowych (6) powinny zostać poddane przeglądowi. |
(19) |
Ponieważ instytucje kredytowe działające na rynku wewnętrznym konkurują ze sobą bezpośrednio, najważniejsze przepisy dotyczące monitorowania i kontroli dużych ekspozycji instytucji kredytowych powinny być w większej mierze zharmonizowane. W celu zmniejszenia obciążeń administracyjnych instytucji kredytowych należy zredukować liczbę wariantów dostępnych dla państw członkowskich w odniesieniu do dużych ekspozycji. |
(20) |
Ważne jest, aby przy określaniu, czy istnieją grupy powiązanych klientów, a zarazem ekspozycje stanowiące pojedyncze ryzyko, brać pod uwagę również ryzyko wynikające ze wspólnego źródła znaczącego finansowania zapewnionego przez instytucję kredytową lub przedsiębiorstwo inwestycyjne, jego grupy finansowe lub powiązane strony. |
(21) |
Mimo iż wskazane jest, aby obliczanie wartości ekspozycji opierało się na wartości ustalonej na potrzeby wymogów minimalnych w zakresie funduszy własnych, właściwe jest przyjęcie zasad monitorowania dużych ekspozycji bez stosowania wag lub stopni ryzyka. Ponadto techniki ograniczania ryzyka kredytowego stosowane w systemie wypłacalności zostały stworzone przy założeniu znacznie zróżnicowanego ryzyka kredytowego. W przypadku dużych ekspozycji, gdzie występuje proste ryzyko koncentracji, ryzyko kredytowe nie jest wystarczająco zróżnicowane. Wpływ takich technik powinien zatem podlegać ostrożnościowym środkom bezpieczeństwa. W tym kontekście należy zapewnić możliwość skutecznego przywrócenia ochrony kredytowej w przypadku dużych ekspozycji. |
(22) |
Ponieważ strata wynikająca z ekspozycji wobec instytucji kredytowej lub przedsiębiorstwa inwestycyjnego może być równie dotkliwa, jak strata z tytułu jakiejkolwiek innej ekspozycji, takie ekspozycje powinny być traktowane i zgłaszane w taki sam sposób jak każde inne ekspozycje. Niemniej jednak wprowadzono alternatywne ograniczenie ilościowe, aby złagodzić nieproporcjonalny wpływ takiego podejścia na mniejsze instytucje. Ponadto ekspozycje wyjątkowo krótkoterminowe związane z transferem środków pieniężnych, w tym z wykonywaniem usług płatniczych, rozrachunkowych, rozliczeniowych i powierniczych dla klientów, podlegają wyłączeniu w celu ułatwienia sprawnego funkcjonowania rynków finansowych i odnośnej infrastruktury. Usługi takie obejmują na przykład przeprowadzanie rozrachunku i rozliczenia środków pieniężnych oraz podobne operacje ułatwiające rozliczenie. Powiązane ekspozycje obejmują ekspozycje, których instytucja kredytowa może nie być w stanie przewidzieć, a w związku z tym nie może ich w pełni kontrolować, między innymi salda na rachunkach międzybankowych wynikające z płatności klienta, w tym naliczane bądź pobierane opłaty i odsetki oraz inne płatności za usługi dla klientów, a także przekazane lub otrzymane zabezpieczenie. |
(23) |
Przepisy dyrektywy 2006/48/WE odnoszące się do zewnętrznych instytucji kontroli jakości kredytowej (ECAI) powinny być spójne z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (7). Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego powinien w szczególności dokonać przeglądu swoich wytycznych w sprawie uznawania instytucji ECAI w celu uniknięcia powielania pracy i ograniczenia przeszkód w procesie uznawania, w przypadku gdy ECAI jest zarejestrowana jako agencja ratingowa na poziomie Wspólnoty. |
(24) |
Ważne jest, aby wyeliminować konflikt interesów istniejący między przedsiębiorstwami „przetwarzającymi” pożyczki na zbywalne papiery wartościowe i inne instrumenty finansowe (jednostki inicjujące lub sponsorujące) a przedsiębiorstwami inwestującymi w te papiery wartościowe lub instrumenty (inwestorzy). Ważne jest również, aby interesy jednostki inicjującej lub sponsorującej oraz interesy inwestora były zbieżne. W tym celu jednostka inicjująca lub sponsorująca powinna zachować znaczące udziały w aktywach bazowych. Ważne jest zatem, aby jednostki inicjujące lub sponsorujące zatrzymywały ekspozycję na ryzyko związane z tymi pożyczkami. Bardziej ogólnie, transakcje sekurytyzacyjne nie powinny być strukturyzowane w sposób pozwalający na uniknięcie stosowania wymogów dotyczących zatrzymania, w szczególności poprzez jakiekolwiek systemy opłat lub premii lub oba systemy jednocześnie. Takie zatrzymanie powinno obowiązywać we wszystkich sytuacjach, w których zastosowanie ma ekonomiczna istota sekurytyzacji zgodnie z definicją zawartą w dyrektywie 2006/48/WE, bez względu na to, jakie struktury lub instrumenty prawne wykorzystuje się, by uzyskać wspomnianą istotę ekonomiczną. W szczególności, w sytuacji transferu ryzyka w drodze sekurytyzacji, inwestorzy powinni podejmować decyzje w wyniku analizy przeprowadzonej z należytą starannością, do której będą potrzebować odpowiednich informacji na temat sekurytyzacji. |
(25) |
Środki stosowane w przypadku ewentualnych rozbieżności tych struktur muszą być spójne i jednolite we wszystkich stosownych regulacjach dotyczących sektora finansowego. Komisja powinna przedłożyć właściwe wnioski legislacyjne celem zapewnienia takiej spójności i jednolitości. Nie powinno stosować się wielokrotności wymogów dotyczących zatrzymania. W przypadku danej sekurytyzacji wystarczające jest, aby tylko jedna osoba – jednostka inicjująca, jednostka sponsorująca albo pierwotny kredytodawca – podlegała wymogom. Podobnie, jeżeli podstawę transakcji sekurytyzacyjnych stanowią inne sekurytyzacje, wymóg zatrzymania powinien mieć zastosowanie jedynie do sekurytyzacji stanowiącej przedmiot inwestycji. Nabyte wierzytelności nie powinny być przedmiotem wymogu zatrzymania, w przypadku gdy pochodzą one z działalności gospodarczej, jeżeli są przekazywane lub sprzedawane z rabatem w celu finansowania tej działalności. Właściwe organy powinny uwzględniać wagę ryzyka w odniesieniu do nieprzestrzegania należytej staranności i obowiązków związanych z zarządzaniem ryzykiem w odniesieniu do sekurytyzacji w przypadku poważnego naruszenia zasad i procedur istotnych dla analizy ryzyka bazowego. |
(26) |
W oświadczeniu w sprawie wzmocnienia systemu finansowego z dnia 2 kwietnia 2009 r. przywódcy krajów G20 zwrócili się do Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego i władz o rozpatrzenie do 2010 r. wymogów należytej staranności i zatrzymania ilościowego w odniesieniu do sekurytyzacji. Z uwagi na sytuację międzynarodową oraz w celu jak największego ograniczenia ryzyka systemowego wynikającego z rynków sekurytyzacji do końca 2009 r. i po konsultacji z Komitetem Europejskich Organów Nadzoru Bankowego Komisja powinna podjąć decyzję, czy należy zaproponować zwiększenie wymogów dotyczących zatrzymania oraz czy metody obliczania wymogu zatrzymania spełniają cel poprawy zbieżności interesów jednostek inicjujących lub sponsorujących i inwestorów. |
(27) |
W celu dokonania właściwej oceny ryzyka wynikającego z ekspozycji sekurytyzacyjnych w odniesieniu do portfela handlowego i niehandlowego należy zachować należytą staranność. Wymogi związane z zachowaniem należytej staranności powinny być ponadto proporcjonalne. Procedury należytej staranności powinny przyczyniać się do budowy większego zaufania między jednostkami inicjującymi, jednostkami sponsorującymi i inwestorami. Pożądane jest zatem prawidłowe ujawnianie istotnych informacji o procedurach należytej staranności. |
(28) |
Państwa członkowskie powinny zapewnić, aby właściwe organy miały do dyspozycji wystarczający personel i zasoby, aby wypełniać obowiązki nadzorcze wynikające z dyrektywy 2006/48/WE, a pracownicy zajmujący się nadzorem instytucji kredytowych zgodnie z niniejszą dyrektywą mieli odpowiednią wiedzę i doświadczenie, aby wykonywać przydzielone obowiązki. |
(29) |
Załącznik III do dyrektywy 2006/48/WE powinien zostać dostosowany w celu wyjaśnienia niektórych przepisów z myślą o wzmocnieniu konwergencji praktyk nadzorczych. |
(30) |
Niedawne zmiany na rynku uwidoczniły fakt, że zarządzanie ryzykiem utraty płynności kredytowej jest kluczowym wyznacznikiem dobrej kondycji instytucji kredytowych i ich oddziałów. Kryteria określone w załączniku V i XI do dyrektywy 2006/48/WE powinny zostać zaostrzone w celu dostosowania tych przepisów do prac Komitetu Europejskich Organów Nadzoru Bankowego oraz Bazylejskiego Komitetu Nadzoru Bankowego. |
(31) |
Środki niezbędne do wdrożenia dyrektywy 2006/48/WE powinny zostać przyjęte zgodnie z decyzją Rady 1999/468/WE z dnia 28 czerwca 1999 r. ustanawiającą warunki wykonywania uprawnień wykonawczych przyznanych Komisji (8). |
(32) |
Komisja powinna zostać w szczególności uprawniona do zmiany załącznika III do dyrektywy 2006/48/WE w celu uwzględnienia nowych zjawisk na rynkach finansowych lub zmian w standardach lub wymogach rachunkowości, które uwzględniają prawodawstwo wspólnotowe, lub w odniesieniu do konwergencji praktyk nadzorczych. Ponieważ środki te mają zasięg ogólny i mają na celu zmianę elementów innych niż istotne dyrektywy 2006/48/WE, muszą one zostać przyjęte zgodnie z procedurą regulacyjną połączoną z kontrolą, przewidzianą w art. 5a decyzji 1999/468/WE. |
(33) |
Kryzys finansowy ujawnił potrzebę lepszej analizy i rozwiązywania problemów makroostrożnościowych, czyli problemów, które leżą na styku polityki makroekonomicznej i regulacji systemu finansowego. Obejmie to konieczność zbadania: środków łagodzących wzrosty i spadki w cyklu koniunkturalnym, w tym konieczności tworzenia przez instytucje kredytowe w okresie dobrej koniunktury buforów przeciwdziałających cykliczności, które można wykorzystać w czasie jej spadku, co może obejmować możliwość tworzenia dodatkowych rezerw, „dynamicznego zaopatrzenia” oraz możliwość zmniejszenia buforów kapitałowych w trudnych okresach, zapewniając w ten sposób odpowiednią dostępność kapitału w trakcie cyklu; przesłanek leżących u podstaw obliczenia wymogów kapitałowych w dyrektywie 2006/48/WE; środków uzupełniających do wymogów oceny ryzyka wobec instytucji kredytowych, aby wspomóc ograniczanie wzrostu presji w systemie bankowym. |
(34) |
Do dnia 31 grudnia 2009 r. Komisja powinna zatem dokonać całościowego przeglądu dyrektywy 2006/48/WE w celu zajęcia się tymi kwestiami i przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oraz wszelkie odpowiednie wnioski. |
(35) |
W celu zapewnienia stabilności finansowej Komisja powinna dokonać przeglądu i przedstawić sprawozdanie w sprawie środków służących zwiększeniu przejrzystości rynków pozagiełdowych, zmniejszeniu ryzyka kontrahenta, a bardziej ogólnie – ograniczeniu całościowego ryzyka, na przykład poprzez rozliczanie swapów ryzyka kredytowego przez centralnych kontrahentów (WPH). Należy zachęcać do tworzenia i rozwoju WPH w UE z zachowaniem wysokich standardów operacyjnych i norm ostrożnościowych oraz skutecznego nadzoru. Komisja powinna przedstawić Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie wraz z wszelkimi właściwymi wnioskami i z uwzględnieniem, w miarę potrzeby, równoległych inicjatyw w skali światowej. |
(36) |
Komisja powinna dokonać przeglądu i przygotować sprawozdanie w sprawie stosowania art. 113 ust. 4 dyrektywy 2006/48/WE, obejmujące między innymi kwestię, czy wyłączenia powinny leżeć w gestii państw członkowskich. Komisja powinna przedłożyć to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami. Wyłączenia i opcje należy zlikwidować, jeżeli nie wykazano konieczności ich utrzymania, tak aby w całej Wspólnocie osiągnąć jednolity zestaw spójnych zasad. |
(37) |
W ocenie ryzyka należy uwzględnić szczególny charakter mikrokredytów oraz promować ich rozwój. Ponadto biorąc pod uwagę słaby rozwój mikrokredytów, należy propagować rozwój systemów ratingowych, w tym rozwój standardowych systemów ratingowych dostosowanych do ryzyka działalności związanej z mikrokredytami. Państwa członkowskie powinny starać się o zapewnienie, aby regulacje ostrożnościowe i nadzór nad działalnością związaną z mikrokredytami na poziomie krajowym były proporcjonalne. |
(38) |
Ponieważ cele niniejszej dyrektywy, a mianowicie wprowadzenie zasad podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe oraz sprawowania nad nimi nadzoru ostrożnościowego, nie mogą być osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie w związku z tym, że niezbędna jest do tego harmonizacja znaczącej liczby różnych przepisów istniejących obecnie w systemach prawnych poszczególnych państw członkowskich, natomiast możliwe jest lepsze ich osiągnięcie na poziomie Wspólnoty, Wspólnota może przyjąć środki zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu. Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsza dyrektywa nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów. |
(39) |
Zgodnie z pkt 34 porozumienia międzyinstytucjonalnego w sprawie lepszego stanowienia prawa (9) państwa członkowskie są zachęcane do sporządzania, na potrzeby własne i w interesie Wspólnoty, swoich własnych tabel odzwierciedlających, tak dalece jak to tylko możliwe, korelacje pomiędzy niniejszą dyrektywą a środkami transpozycji, a także do podania ich do publicznej wiadomości. |
(40) |
Należy zatem odpowiednio zmienić dyrektywy 2006/48/WE 2006/49/WE i 2007/64/WE (10), |
PRZYJMUJĄ NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:
Artykuł 1
Zmiany do dyrektywy 2006/48/WE
W dyrektywie 2006/48/WE wprowadza się następujące zmiany:
1) |
w art. 3 ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:
|
2) |
w art. 4 wprowadza się następujące zmiany:
|
3) |
w art. 40 dodaje się ustęp w brzmieniu: „3. Wykonując swoje ogólne obowiązki, właściwe organy w jednym państwie członkowskim należycie uwzględniają potencjalny wpływ swoich decyzji na stabilność systemów finansowych we wszystkich innych zainteresowanych państwach członkowskich, w szczególności w sytuacjach nadzwyczajnych, w oparciu o informacje dostępne w stosownym czasie.”; |
4) |
dodaje się artykuły w brzmieniu: „Artykuł 42a 1. Właściwe organy przyjmującego państwa członkowskiego mogą zwrócić się z wnioskiem do właściwych organów państwa członkowskiego pochodzenia lub do organu sprawującego nadzór skonsolidowany w przypadkach, w których stosuje się art. 129 ust. 1, o uznanie oddziału instytucji kredytowej za istotny. Wniosek ten zawiera powody uznania oddziału za istotny ze szczególnym uwzględnieniem:
2. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia przekazują właściwym organom przyjmującego państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę oddział istotny, informacje, o których mowa w art. 132 ust. 1 lit. c) i d), oraz wykonują zadania, o których mowa w art. 129 ust. 1 lit. c), we współpracy z właściwymi organami przyjmującego państwa członkowskiego. W przypadku gdy właściwy organ państwa członkowskiego pochodzenia dowiaduje się o sytuacji nadzwyczajnej w ramach instytucji kredytowej zgodnie z art. 130 ust. 1, zawiadamia o tym w najkrótszym możliwym terminie organy, o których mowa w art. 49 akapit czwarty i w art. 50. 3. W przypadku gdy art. 131a nie ma zastosowania, właściwe organy sprawujące nadzór nad instytucją kredytową z oddziałami istotnymi w innych państwach członkowskich ustanawiają kolegium organów nadzoru i przewodniczą mu, aby ułatwić współpracę zgodnie z ust. 2 niniejszego artykułu oraz z art. 42. Podstawę ustanowienia i funkcjonowania kolegium stanowią pisemne uzgodnienia ustalone przez właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia po konsultacjach z zainteresowanymi właściwymi organami. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia decydują, które właściwe organy uczestniczą w danym posiedzeniu lub w danych działaniach kolegium. W decyzji właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia uwzględniają zasadność – dla tych organów – działania związanego z nadzorem, które ma zostać zaplanowane lub skoordynowane, w szczególności ewentualny wpływ na stabilność systemów finansowych w zainteresowanych państwach członkowskich, o których mowa w art. 40 ust. 3, i na obowiązki, o których mowa w ust. 2 niniejszego artykułu. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia z wyprzedzeniem powiadamiają wszystkich członków kolegium o organizacji takich posiedzeń, głównych zagadnieniach do omówienia i działaniach, które należy przeanalizować. Właściwe organy państwa członkowskiego pochodzenia w odpowiednim czasie informują wszystkich członków kolegium o działaniach podjętych w trakcie tych posiedzeń lub o wprowadzonych środkach. Artykuł 42b 1. Podczas wykonywania swoich obowiązków właściwe organy uwzględniają konwergencję w odniesieniu do instrumentów nadzoru oraz praktyk nadzorczych w zastosowaniu przepisów ustawowych, wykonawczych i wymogów administracyjnych przyjętych na mocy niniejszej dyrektywy. W tym celu państwa członkowskie zapewniają, aby:
2. Co roku, począwszy od dnia 1 stycznia 2011 r., Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i Komisji sprawozdania z postępów w osiąganiu konwergencji w zakresie nadzoru.”; |
5) |
w art. 49 wprowadza się następujące zmiany:
|
6) |
w art. 50 dodaje się akapit w brzmieniu: „W sytuacji nadzwyczajnej, o której mowa w art. 130 ust. 1, państwa członkowskie zezwalają właściwym organom na ujawnianie informacji istotnych dla działów, o których mowa w pierwszym ustępie niniejszego artykułu, we wszystkich zainteresowanych państwach członkowskich.”; |
7) |
w art. 57 wprowadza się następujące zmiany:
|
8) |
art. 61 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: „Pojęcie funduszy własnych określonych w art. 57 lit. a)–h) obejmuje maksymalną liczbę pozycji i kwot. Państwa członkowskie mogą zdecydować o stosowaniu tych pozycji oraz odejmowaniu pozycji innych niż wymienione w art. 57 lit. i)–r).”; |
9) |
w art. 63 ust. 2 dodaje się akapit w brzmieniu: „Instrumenty, o których mowa w art. 57 lit. ca), powinny spełniać wymogi określone w lit. a), c), d) i e) niniejszego artykułu.”; |
10) |
dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 63a 1. Instrumenty, o których mowa w art. 57 lit. ca), spełniają wymogi określone w ust. 2–5 niniejszego artykułu. 2. Instrumenty te nie mają ustalonego terminu wykupu lub termin ich pierwotnej zapadalności wynosi co najmniej 30 lat. Instrumenty mogą zawierać jedną lub więcej opcji kupna według wyłącznego uznania emitenta, jednak nie powinny być umarzane przed upływem pięciu lat od daty ich wyemitowania. W przypadku gdy postanowienia regulujące instrumenty bez ustalonego terminu wykupu w pewnym stopniu zachęcają instytucje kredytowe do umarzania instrumentów zgodnie z ustaleniami właściwych organów, taka zachęta może nastąpić w ciągu dziesięciu lat od daty wyemitowania. Postanowienia regulujące instrumenty terminowe nie zezwalają na jakąkolwiek zachętę do umorzenia poza terminem zapadalności. Instrumenty terminowe i bez ustalonego terminu wykupu mogą być wykupywane bądź umarzane wyłącznie za uprzednią zgodą właściwych organów. Właściwe organy mogą udzielić pozwolenia, pod warunkiem że wniosek zostanie złożony z inicjatywy instytucji kredytowej i ani warunki finansowe, ani wypłacalność instytucji kredytowej nie są w nienależyty sposób naruszone. Właściwe organy mogą zażądać od instytucji zastąpienia instrumentów pozycjami o takiej samej lub wyższej jakości, o których mowa w art. 57 lit. a) lub ca). Właściwe organy wymagają zawieszenia umorzenia instrumentów terminowych w przypadku, gdy instytucja kredytowa nie spełnia wymogów kapitałowych określonych w art. 75, oraz mogą wymagać takiego zawieszenia w innym terminie w oparciu o warunki finansowe i wypłacalność instytucji kredytowych. Właściwy organ może w dowolnym czasie udzielić pozwolenia na wcześniejsze umorzenie instrumentów terminowych lub bez ustalonego terminu wykupu w sytuacji, gdy nastąpiła zmiana w obowiązującym systemie podatkowym lub mającej zastosowanie klasyfikacji regulacyjnej takich instrumentów, która była niemożliwa do przewidzenia w dniu emisji. 3. Postanowienia regulujące dany instrument zezwalają instytucji kredytowej na anulowanie, w razie potrzeby, płatności odsetek lub dywidend za nieograniczony okres na zasadzie nieskumulowanej. Instytucja kredytowa anuluje jednak takie płatności w przypadku, gdy nie spełnia ona wymogów kapitałowych określonych w art. 75. Właściwe organy mogą wymagać anulowania takich płatności w oparciu o sytuację finansową i wypłacalność instytucji kredytowej. Każde takie anulowanie pozostaje bez uszczerbku dla prawa instytucji kredytowej do zastąpienia wypłaty odsetek lub dywidend wypłatą w formie instrumentu, o którym mowa w art. 57 lit. a), pod warunkiem że każdy taki mechanizm pozwala instytucji kredytowej na zachowanie zasobów finansowych. Zastąpienie takie może być regulowane specjalnymi warunkami ustalonymi przez właściwe organy. 4. Postanowienia regulujące dany instrument określają taką wartość kapitału, niespłaconych odsetek lub dywidend, która pokrywa straty i nie utrudnia rekapitalizacji instytucji kredytowej poprzez odpowiednie mechanizmy opracowane przez Komisję Europejskich Organów Nadzoru Bankowego na mocy ust. 6. 5. W przypadku bankructwa lub likwidacji instytucji kredytowej instrumenty mają niższą rangę niż pozycje, o których mowa w art. 63 ust. 2. 6. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego opracowuje wytyczne mające na celu konwergencję praktyk nadzorczych w zakresie instrumentów, o których mowa w ust. 1 niniejszego artykułu i art. 57 lit. a), oraz monitoruje ich stosowanie. Do dnia 31 grudnia 2011 r. Komisja dokonuje przeglądu stosowania niniejszego artykułu i przedkłada sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami w celu zapewnienia wysokiej jakości funduszy własnych.”; |
11) |
art. 65 ust. 1 lit. a) otrzymuje brzmienie:
|
12) |
w art. 66 wprowadza się następujące zmiany:
|
13) |
podtytuł tytułu V rozdziału 2 sekcji 2 podsekcji 2 „Obliczanie wymogów” otrzymuje brzmienie „Wymogi w zakresie obliczeń i sprawozdawczości”; |
14) |
w art. 74 ust. 2 po pierwszym akapicie dodaje się akapit w brzmieniu: „Do celów przekazywania tych obliczeń przez instytucje kredytowe właściwe organy zastosują, do dnia 31 grudnia 2012 r., jednolite formaty, częstotliwości i terminy przedkładania sprawozdań. Aby to ułatwić, Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego opracowuje wytyczne z myślą o wprowadzeniu we Wspólnocie jednolitego formatu sprawozdań przed dniem 1 stycznia 2012 r. Format sprawozdań jest proporcjonalny do charakteru, zakresu i stopnia złożoności działalności instytucji kredytowych.”; |
15) |
art. 81 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Właściwe organy uznają instytucję ECAI za kwalifikującą się do celów art. 80 jedynie wówczas, gdy są w pełni przekonane, że stosowana przez nią metoda oceny jest zgodna z wymogami obiektywności, niezależności, regularnego przeglądu i przejrzystości, a opracowywana za jej pomocą ocena zdolności kredytowej spełnia wymogi wiarygodności i przejrzystości. Do omawianych celów właściwe organy uwzględniają kryteria techniczne określone w załączniku VI część 2. W przypadku gdy instytucja ECAI jest zarejestrowana jako kredytowa agencja ratingowa zgodnie z rozporządzeniem (WE) Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1060/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie agencji ratingowych (11), właściwe organy uznają, że spełnione zostały wymogi obiektywności, niezależności, regularnego przeglądu i przejrzystości w odniesieniu do zawartych w nim metod oceny. |
16) |
w art. 87 wprowadza się następujące zmiany:
|
17) |
art. 89 ust. 1 lit. d) zdanie wprowadzające otrzymuje brzmienie:
|
18) |
art. 97 ust. 2 otrzymuje brzmienie: „2. Właściwe organy uznają instytucję ECAI za kwalifikującą się do celów ust. 1 niniejszego artykułu jedynie wówczas, gdy stwierdzą, że spełnia ona wymogi określone w art. 81, uwzględniając kryteria techniczne załącznika VI część 2, oraz że może ona wykazać się umiejętnym działaniem w dziedzinie sekurytyzacji, potwierdzonym uznaniem na rynku. W przypadku gdy instytucja ECAI jest zarejestrowana jako kredytowa agencja ratingowa zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1060/2009, właściwe organy uznają, że spełnione zostały wymogi obiektywności, niezależności, regularnego przeglądu i przejrzystości w odniesieniu do zawartych w nim metod oceny.”; |
19) |
w art. 106 wprowadza się następujące zmiany:
|
20) |
art. 107 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 107 Do celów obliczania wartości ekspozycji zgodnie z niniejszą sekcją termin »instytucja kredytowa« oznacza również każde przedsiębiorstwo prywatne lub państwowe, łącznie z jego oddziałami, które jest zgodne z definicją »instytucji kredytowej« i posiada zezwolenie wydane w państwie trzecim.”; |
21) |
art. 110 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 110 1. Instytucja kredytowa dostarcza właściwym organom poniższe informacje dotyczące każdej dużej ekspozycji, w tym dużych ekspozycji wyłączonych z zastosowania art. 111 ust. 1:
W przypadku gdy instytucja kredytowa podlega art. 84–89, należy udostępnić właściwym organom jej 20 największych ekspozycji w ujęciu skonsolidowanym, oprócz ekspozycji wyłączonych ze stosowania art. 111 ust. 1. 2. Państwa członkowskie zapewniają sporządzanie sprawozdań przynajmniej dwa razy w roku. Począwszy od dnia 31 grudnia 2012 r., właściwe organy stosują jednolite formaty, częstotliwości i terminy sprawozdań. Aby to ułatwić, Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego opracowuje wytyczne w celu wprowadzenia we Wspólnocie jednolitego formatu sprawozdań przed dniem 1 stycznia 2012 r. Format sprawozdań jest proporcjonalny do charakteru, zakresu i stopnia złożoności działalności instytucji kredytowych. 3. Państwa członkowskie wymagają, aby instytucje kredytowe analizowały, w możliwym zakresie, swoje ekspozycje wobec emitentów zabezpieczeń, dostawców nierzeczywistej ochrony ryzyka kredytowego i aktywów bazowych zgodnie z art. 106 ust. 3 pod kątem ewentualnych koncentracji oraz, w stosownych przypadkach, podejmowały działania lub przedstawiały sprawozdania właściwym dla nich organom z wszelkich istotnych ustaleń.”; |
22) |
w art. 111 wprowadza się następujące zmiany:
|
23) |
w art. 112 wprowadza się następujące zmiany:
|
24) |
w art. 113 wprowadza się następujące zmiany:
|
25) |
w art. 114 wprowadza się następujące zmiany:
|
26) |
art. 115 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 115 1. Do celów niniejszej sekcji, instytucja kredytowa może obniżyć wartość ekspozycji do 50 % wartości danej nieruchomości mieszkalnej, o ile zostanie spełniony jeden z poniższych warunków:
Wartość nieruchomości wyliczana jest, w sposób zadowalający dla właściwych organów, na podstawie ostrożnych standardów wyceny ustanowionych przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub administracyjnymi. W przypadku nieruchomości mieszkalnych wycenę przeprowadza się przynajmniej raz na trzy lata. Do celów niniejszego ustępu stosuje się wymogi określone w załączniku VIII część 2 pkt 8 oraz w załączniku VIII część 3 pkt 62–65. »Nieruchomość mieszkalna« oznacza miejsce zamieszkania przeznaczone do zamieszkiwania lub oddania w najem przez właściciela. 2. Do celów niniejszej sekcji, instytucja kredytowa może obniżyć wartość ekspozycji do 50 % wartości danej nieruchomości komercyjnej, tylko jeżeli zainteresowane właściwe organy w państwie członkowskim, w którym znajduje się dana nieruchomość komercyjna, zezwolą, aby poniższe ekspozycje otrzymały zgodnie z art. 78–83 wagę ryzyka równą 50 %:
Wartość nieruchomości wyliczana jest, w sposób zadowalający dla właściwych organów, na podstawie ostrożnych standardów wyceny ustanowionych na mocy przepisów ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych. Nieruchomość komercyjna jest wykończona, wynajęta i przynosi odpowiedni przychód z czynszu.”; |
27) |
skreśla się art. 116; |
28) |
w art. 117 wprowadza się następujące zmiany:
|
29) |
skreśla się art. 119; |
30) |
w rozdziale 2 dodaje się sekcję w brzmieniu: „Sekcja 7 Ekspozycje na przetransferowane ryzyko kredytowe Artykuł 122a 1. Instytucja kredytowa inna niż jednostka inicjująca, jednostka sponsorująca lub pierwotny kredytodawca jest eksponowana na ryzyko kredytowe pozycji sekurytyzacyjnej zaliczonej do portfela handlowego lub niehandlowego, tylko jeżeli jednostka inicjująca, jednostka sponsorująca lub pierwotny kredytodawca wyraźnie ujawnili instytucji kredytowej, że będą utrzymywać na bieżąco istotny interes gospodarczy netto, który w żadnym przypadku nie będzie mniejszy niż 5 %. Na potrzeby niniejszego artykułu »utrzymanie interesu gospodarczego netto« oznacza:
Interes gospodarczy netto oblicza się w momencie początkowym i utrzymuje na bieżąco. Nie stosuje się wobec niego żadnych metod ograniczania ryzyka kredytowego ani pozycji krótkich, ani innych instrumentów zabezpieczających. Interes gospodarczy netto określa się na podstawie wartości referencyjnej pozycji pozabilansowych. Do celów niniejszego artykułu »na bieżąco« oznacza, że utrzymane pozycje, interes lub ekspozycje nie są zabezpieczane ani odsprzedawane. Do poszczególnych sekurytyzacji nie stosuje się wielokrotności wymogów dotyczących utrzymania. 2. W przypadku gdy dominująca instytucja kredytowa w UE lub finansowa spółka holdingowa w UE lub jedno z jej przedsiębiorstw zależnych, jako jednostka inicjująca lub jednostka sponsorująca, sekurytyzuje ekspozycje z kilku instytucji kredytowych, firm inwestycyjnych lub innych instytucji finansowych objętych zakresem nadzoru skonsolidowanego, wymóg, o którym mowa w ust. 1, może zostać spełniony na podstawie skonsolidowanej sytuacji powiązanej dominującej instytucji kredytowej w UE lub finansowej spółki holdingowej w UE. Niniejszy ustęp ma zastosowanie tylko w przypadku, gdy instytucje kredytowe, przedsiębiorstwa inwestycyjne lub instytucje finansowe, które utworzyły sekurytyzowane ekspozycje, zobowiązały się do przestrzegania wymogów określonych w ust. 5 oraz do terminowego dostarczania jednostce inicjującej lub jednostce sponsorującej i dominującej instytucji kredytowej w UE lub finansowej spółce holdingowej w UE informacji potrzebnych do spełnienia wymogów, o których mowa w ust. 7. 3. Ust. 1 nie stosuje się w przypadku, gdy sekurytyzowane ekspozycje stanowią należności lub należności warunkowe od następujących podmiotów lub są w pełni, bezwarunkowo i nieodwołalnie przez nie gwarantowane:
Ust. 1 nie ma zastosowania do:
4. Zarówno przed dokonaniem inwestycji, jak i – w stosownych przypadkach – po jej dokonaniu, instytucje kredytowe są w stanie wykazać przed właściwymi organami dla każdej ze swoich poszczególnych pozycji sekurytyzacyjnych, że posiadają kompleksowe i zgłębione zrozumienie formalnych zasad polityki i procedur oraz że wdrożyły takie formalne zasady polityki i procedury stosowne do posiadanego portfela handlowego i niehandlowego oraz współmierne do profilu ryzyka swoich inwestycji w pozycje sekurytyzowane w celu analizowania i rejestrowania:
Instytucje kredytowe regularnie przeprowadzają własne testy skrajnych warunków stosownie do swoich pozycji sekurytyzacyjnych. W tym celu instytucje kredytowe mogą opierać się na modelach finansowych opracowanych przez ECAI, pod warunkiem że instytucje kredytowe mogą wykazać, na żądanie, że przed dokonaniem inwestycji potwierdziły z należytą starannością istotne założenia modelu i jego strukturę oraz zrozumiały metodologię, założenia i wyniki. 5. Instytucje kredytowe niebędące jednostkami inicjującymi, jednostkami sponsorującymi lub pierwotnymi kredytodawcami ustalają formalne procedury stosowne do ich portfela handlowego i niehandlowego oraz współmierne do profilu ryzyka ich inwestycji w pozycje sekurytyzacyjne w celu bieżącego i terminowego monitorowania informacji na temat wyników ekspozycji stanowiących bazę ich pozycji sekurytyzacyjnych. W stosownych przypadkach procedury te obejmują typ ekspozycji, udział procentowy pożyczek przeterminowanych powyżej 30, 60 i 90 dni, częstość niewykonania zobowiązań, częstość przedpłat, pożyczki postawione w stan natychmiastowej wymagalności, rodzaj zabezpieczenia i w czyim jest posiadaniu, oraz rozkład częstości punktowych ocen zdolności kredytowej lub inne środki oceny wiarygodności kredytowej odnoszące się do wszystkich ekspozycji bazowych, dywersyfikację sektorową i geograficzną, rozkład częstości współczynnika pokrycia należności zabezpieczeniem w przedziałach ułatwiających odpowiednią analizę wrażliwości. W przypadku gdy ekspozycje bazowe są same w sobie pozycjami sekurytyzacyjnymi, instytucje kredytowe dysponują informacjami określonymi w niniejszym akapicie dotyczącymi nie tylko bazowych transzy sekurytyzacji, takimi jak nazwa emitenta i jakość kredytu, ale również dotyczącymi cech i wyników puli stanowiących bazę tych transzy sekurytyzacji. Instytucje kredytowe posiadają dogłębne zrozumienie wszystkich cech strukturalnych transakcji sekurytyzacyjnych, które mogą mieć istotny wpływ na wyniki ich ekspozycji wobec transakcji, takich jak umowy w systemie kaskadowym, mechanizmy wyzwalające efekt kaskady, wsparcie jakości kredytowej, wsparcie płynności, mechanizmy wyzwalania wartości rynkowej oraz odnoszące się do konkretnej transakcji definicje niewykonania zobowiązania. W przypadku niespełnienia w jakimkolwiek istotnym zakresie wymogów określonych w ust. 4, 7 i w niniejszym ustępie w wyniku zaniedbania lub zaniechania ze strony instytucji kredytowej państwa członkowskie zapewniają, aby właściwy organ nałożył proporcjonalną dodatkową wagę ryzyka w wysokości nie mniejszej niż 250 % wagi ryzyka (maksymalnie do wysokości 1 250 %), która z zastrzeżeniem niniejszego ustępu miałaby zastosowanie do odnośnych pozycji sekurytyzacyjnych na mocy części 4 załącznika IX, oraz aby progresywnie podwyższał wagę ryzyka w przypadku każdego kolejnego naruszenia przepisów dotyczących należytej staranności. Właściwe organy uwzględniają wyłączenia w przypadku niektórych sekurytyzacji, przewidziane w ust. 3, poprzez zmniejszenie wagi ryzyka, którą w przeciwnym wypadku nałożyłyby na mocy niniejszego artykułu w odniesieniu do sekurytyzacji, do której zastosowanie ma ust. 3. 6. Instytucje kredytowe będące jednostkami sponsorującymi i inicjującymi stosują w stosunku do ekspozycji, które mają zostać poddane sekurytyzacji, te same solidne i ściśle zdefiniowane kryteria przyznawania kredytu, zgodne z wymogami ust. 3 załącznika V, jakie stosują do ekspozycji, które utrzymują w swoich portfelach. W tym celu instytucje kredytowe będące jednostkami inicjującymi i sponsorującymi stosują te same procedury zatwierdzania oraz, w stosownych przypadkach, zmiany, odnawiania i refinansowania kredytów. Instytucje kredytowe stosują również te same standardy badania udziałów w lub zakupów papierów wartościowych z emisji sekurytyzacyjnych nabytych od osób trzecich, zarówno gdy udziały lub zakupy te są utrzymywane w ich portfelach handlowych, jak i w portfelach niehandlowych. W przypadku niespełnienia wymogów określonych w akapicie pierwszym niniejszego ustępu instytucja kredytowa będąca jednostką inicjującą nie stosuje art. 95 ust. 1 i ta instytucja kredytowa będąca jednostką inicjującą nie uzyskuje zezwolenia na wyłączenie sekurytyzowanych ekspozycji z obliczeń dotyczących wymogów kapitałowych obowiązujących ją na mocy niniejszej dyrektywy. 7. Instytucje kredytowe będące jednostkami sponsorującymi i inicjującymi przekazują inwestorom informacje na temat poziomu ich zobowiązań na mocy ust. 1 w celu utrzymania interesu gospodarczego netto w sekurytyzacji. Instytucje kredytowe będące jednostkami sponsorującymi i inicjującymi zapewniają, by potencjalni inwestorzy mieli w każdej chwili dostęp do faktycznie istotnych danych na temat jakości kredytowej i wyników poszczególnych ekspozycji bazowych, przepływów pieniężnych oraz zabezpieczeń wspierających ekspozycję sekurytyzacyjną, jak również informacji koniecznych do przeprowadzenia kompleksowych i świadomych testów skrajnych warunków w zakresie przepływów pieniężnych i wartości zabezpieczeń wspierających ekspozycje bazowe. W tym celu »faktycznie istotne dane« określane są w dniu sekurytyzacji, a w stosownych przypadkach z uwagi na charakter sekurytyzacji – po tym dniu. 8. Ust. 1–7 stosuje się do nowych sekurytyzacji emitowanych w dniu 1 stycznia 2011 r. lub po tym dniu. Ust. 1–7 stosuje się po dniu 31 grudnia 2014 r. do istniejących sekurytyzacji, w przypadku gdy nowe ekspozycje bazowe są do nich dodawane lub zamieniane po tej dacie. Właściwe organy mogą podjąć decyzję o tymczasowym zawieszeniu wymogów, o których mowa w ust. 1 i 2, w okresach ogólnorynkowych napięć związanych z ryzykiem utraty płynności. 9. Właściwe organy ujawniają następujące informacje:
10. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego przedstawia Komisji coroczne sprawozdanie dotyczące zgodności właściwych organów z niniejszym artykułem. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego przygotowuje wytyczne dotyczące konwergencji praktyk nadzorczych w odniesieniu do niniejszego artykułu, obejmujące środki podejmowane w przypadku naruszenia zasad należytej staranności i obowiązków związanych z zarządzaniem ryzykiem.”; |
31) |
w art. 129 wprowadza się następujące zmiany:
|
32) |
art. 130 ust. 1 otrzymuje brzmienie: „1. W razie wystąpienia sytuacji nadzwyczajnej, w tym gdy zaistnieje niekorzystny rozwój sytuacji na rynkach finansowych, co może zagrozić płynności rynkowej i stabilności sytemu finansowego w jednym z państw członkowskich, w którym przedsiębiorstwa należące do grupy uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalności lub w którym ustanowiono istotne oddziały, o których mowa w art. 42a, organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany, z zastrzeżeniem rozdziału 1 sekcji 2, zawiadamia o tym w najkrótszym możliwym terminie organy, o których mowa w art. 49 akapit czwarty i w art. 50, oraz przekazuje wszystkie informacje mające zasadnicze znaczenie przy realizacji ich zadań. Obowiązki te mają zastosowanie w stosunku do wszystkich właściwych organów na mocy art. 125 i 126 oraz do właściwego organu określonego w art. 129 ust. 1. Jeżeli organ, o którym mowa w art. 49 akapit czwarty, uzyskuje wiedzę o sytuacji opisanej w akapicie pierwszym niniejszego ustępu, zawiadamia o tym w najkrótszym możliwym terminie organy, o których mowa w art. 125 i 126. W przypadku gdy jest to możliwe, właściwy organ i organ, o którym mowa w art. 49 akapit czwarty, wykorzystują wszystkie istniejące określone kanały komunikacji.”; |
33) |
dodaje się artykuł w brzmieniu: „Artykuł 131a 1. Organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany ustanawia kolegia organów nadzoru w celu ułatwienia realizacji zadań, o których mowa w art. 129 i art. 130 ust. 1, oraz z zastrzeżeniem wymogów poufności określonych w ust. 2 niniejszego artykułu i zgodnie z prawem wspólnotowym, zapewnia w stosownych przypadkach odpowiednią koordynację i współpracę z odnośnymi właściwymi organami krajów trzecich. Kolegia organów nadzoru opracowują ramy działania dla organu odpowiedzialnego za nadzór skonsolidowany i dla pozostałych zainteresowanych właściwych organów potrzebne do realizacji następujących zadań:
Właściwe organy uczestniczące w kolegiach organów nadzoru ściśle współpracują między sobą. Wymogi poufności na mocy rozdziału 1 sekcja 2 nie uniemożliwiają właściwym organom wymiany informacji poufnych w ramach kolegiów organów nadzoru. Ustanowienie i funkcjonowanie kolegiów organów nadzoru nie wpływa na prawa i obowiązki właściwych organów wynikające z niniejszej dyrektywy. 2. Ustanowienie i funkcjonowanie kolegiów przebiega na podstawie pisemnych ustaleń, o których mowa w art. 131, określonych przez organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany po przeprowadzeniu konsultacji z zainteresowanymi właściwymi organami. Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego opracowuje wytyczne dotyczące działalności operacyjnej kolegiów, w tym w odniesieniu do art. 42a ust. 3. W kolegiach organów nadzoru mogą uczestniczyć właściwe organy odpowiedzialne za nadzór przedsiębiorstw zależnych od dominującej instytucji kredytowej w UE lub od dominującej finansowej spółki holdingowej w UE i właściwe organy państwa przyjmującego, w którym ustanowiono istotne oddziały, o których mowa w art. 42a, w stosowanych przypadkach banki centralne oraz, w stosownych przypadkach i z zastrzeżeniem wymogów poufności równoważnych – zdaniem wszystkich właściwych organów – wymogom określonym w sekcji 2 rozdział 1, właściwe organy państw trzecich. Organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany przewodniczy posiedzeniom kolegium i podejmuje decyzje o tym, które właściwe organy uczestniczą w posiedzeniach lub działaniach kolegium. Organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany z wyprzedzeniem powiadamia w sposób pełny wszystkich członków kolegium o organizacji takich posiedzeń, głównych zagadnieniach, które należy omówić, i działaniach, które należy przeanalizować. Organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany także powiadamia w sposób pełny i terminowy wszystkich członków kolegium o działaniach podjętych w trakcie tych posiedzeń lub o wprowadzonych środkach. W decyzji organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany uwzględnia zasadność – dla tych organów – działania nadzorczego, które ma zostać zaplanowane lub skoordynowane, w szczególności ewentualny wpływ na stabilność systemów finansowych w zainteresowanych państwach członkowskich, o których mowa w art. 40 ust. 3, i na obowiązki, o których mowa w art. 42a ust. 2. Z zastrzeżeniem wymogów poufności wynikających z rozdziału 1 sekcji 2, organ odpowiedzialny za nadzór skonsolidowany informuje Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego o działaniach kolegium organów nadzoru, w tym o sytuacjach nadzwyczajnych, oraz przekazuje Komitetowi wszystkie informacje, które są szczególnie istotne w kontekście konwergencji w zakresie nadzoru.”; |
34) |
w art. 132 wprowadza się następujące zmiany:
|
35) |
w art. 150 wprowadza się następujące zmiany:
|
36) |
art. 153 akapit trzeci otrzymuje brzmienie: „Do dnia 31 grudnia 2015 r. przy obliczaniu kwot ekspozycji ważonych ryzykiem do celów załącznika VI część 1 pkt 4 w odniesieniu do ekspozycji wobec rządów centralnych państw członkowskich lub banków centralnych denominowanych i finansowanych w walucie krajowej państwa członkowskiego stosowana jest ta sama waga ryzyka, która byłaby przypisana do takich ekspozycji denominowanych i finansowanych w ich walucie krajowej.”; |
37) |
w art. 154 dodaje się ustępy w brzmieniu: „8. Instytucje kredytowe, które nie spełniają limitów określonych w art. 66 ust. 1a do dnia 31 grudnia 2010 r., opracowują strategie i procesy dotyczące podjęcia środków koniecznych do rozwiązania tej sytuacji przed upływem terminów określonych w ust. 9 niniejszego artykułu. Środki te poddawane są przeglądowi na mocy art. 124. 9. Instrumenty, które do dnia 31 grudnia 2010 r. zgodnie z prawem krajowym były uznawane za równoważne z pozycjami, o których mowa w art. 57 lit. a), b) i c), ale nie wchodzą w zakres art. 57 lit. a) lub nie spełniają kryteriów określonych w art. 63a, uznawane są za wchodzące w zakres art. 57 lit. ca) do dnia 31 grudnia 2040 r., z zastrzeżeniem następujących ograniczeń:
Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego monitoruje, do dnia 31 grudnia 2010 r., emisję tych instrumentów. 10. Do celów sekcji 5, pozycje aktywów stanowiące należności od instytucji i inne ekspozycje wobec instytucji powstałe przed dniem 31 grudnia 2009 r. nadal traktowane są w taki sam sposób, jaki stosuje się zgodnie z art. 115 ust. 2 i art. 116, ponieważ istniały one przed dniem 7 grudnia 2009 r., nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2012 r. 11. Do dnia 31 grudnia 2012 r. okres, o którym mowa w art. 129 ust. 3, wynosi sześć miesięcy.”; |
38) |
art. 156 otrzymuje brzmienie: „Artykuł 156 Komisja, we współpracy z państwami członkowskimi, oraz przy uwzględnieniu wkładu Europejskiego Banku Centralnego, okresowo monitoruje, czy niniejsza dyrektywa, traktowana jako całość, wraz z dyrektywą 2006/49/WE, wywołuje istotne skutki w zakresie cyklu gospodarczego, oraz w świetle tego badania rozważa, czy uzasadnione są środki zaradcze. Na podstawie tej analizy i przy uwzględnieniu wkładu Europejskiego Banku Centralnego Komisja sporządza co dwa lata sprawozdanie i przedstawia je Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, wraz z odpowiednimi propozycjami. Przy sporządzaniu sprawozdania brany jest odpowiednio pod uwagę wkład kredytobiorców i kredytodawców. Do dnia 31 grudnia 2009 r. Komisja dokona całościowego przeglądu niniejszej dyrektywy w celu wyjścia naprzeciw potrzebie lepszej analizy i rozwiązania makroostrożnościowych problemów, włącznie ze zbadaniem:
Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie z powyższych kwestii wraz z odpowiednimi wnioskami. Komisja niezwłocznie, a w każdym razie do dnia 31 grudnia 2009 r., przedstawia Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie w sprawie konieczności dalszej reformy systemu nadzoru, w tym odpowiednich artykułów niniejszej dyrektywy, i występuje ze stosownym wnioskiem legislacyjnym zgodnie z procedurą mającą zastosowanie na mocy Traktatu. Do dnia 1 stycznia 2011 r. Komisja dokonuje przeglądu postępów dokonanych przez Komitet Europejskich Organów Nadzoru Bankowego w zakresie jednolitych formatów, częstotliwości i terminów przedkładania sprawozdań, o których mowa w art. 74 ust. 2. W świetle tego przeglądu Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie stosowne sprawozdanie. Do dnia 31 grudnia 2011 r. Komisja dokonuje przeglądu i sporządza sprawozdanie na temat stosowania niniejszej dyrektywy, ze szczególnym uwzględnieniem wszystkich aspektów art. 68–73, art. 80 ust. 7, art. 80 ust. 8, oraz jej stosowania do finansowania w formie mikrokredytów, a także przedkłada to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi odpowiednimi wnioskami. Do dnia 31 grudnia 2011 r. Komisja dokonuje przeglądu i sporządza sprawozdanie na temat stosowania art. 113 ust. 4, obejmujące kwestię, czy wyłączenia powinny leżeć w gestii państw członkowskich, oraz przedkłada to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z odpowiednimi wnioskami. W odniesieniu do ewentualnego zniesienia kompetencji krajowych na mocy art. 113 ust. 3 lit. c) i możliwości ich stosowania na poziomie UE w przeglądzie uwzględnia się w szczególności skuteczność zarządzania ryzykiem grupy przy jednoczesnym zapewnieniu wystarczających zabezpieczeń gwarantujących stabilność finansową we wszystkich państwach członkowskich, w których podmioty grupy są zarejestrowane. Do dnia 31 grudnia 2009 r. Komisja dokonuje przeglądu i przygotowuje sprawozdanie w sprawie środków służących zwiększeniu przejrzystości obrotu pozagiełdowego, w tym obrotu swapami ryzyka kredytowego, polegających między innymi na dokonywaniu rozliczeń za pośrednictwem centralnego kontrahenta, i przedkłada to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami. Do dnia 31 grudnia 2009 r. Komisja sporządza sprawozdanie na temat spodziewanych skutków art. 122a i przedkłada to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie wraz z wszelkimi stosownymi wnioskami. Komisja sporządza sprawozdanie po konsultacji z Komitetem Europejskich Organów Nadzoru Bankowego. W sprawozdaniu Komisja rozpatruje w szczególności, czy minimalne wymogi dotyczące zatrzymania zgodnie z art. 122a ust. 1 spełniają cel poprawy zbieżności interesów jednostek inicjujących lub sponsorujących i inwestorów oraz czy wzmacniają one stabilność finansową, a także czy, biorąc pod uwagę sytuację międzynarodową, właściwe byłoby zwiększenie minimalnego poziomu zatrzymania. Do dnia 1 stycznia 2012 r. Komisja przedkłada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie dotyczące stosowania i skuteczności art. 122a w świetle rozwoju sytuacji na rynku międzynarodowym.”; |
39) |
w załączniku III wprowadza się następujące zmiany:
|
40) |
w załączniku V wprowadza się następujące zmiany:
|
41) |
w załączniku IX część 3 sekcja 2 dodaje się punkt w brzmieniu:
|
42) |
w załączniku XI wprowadza się następujące zmiany:
|
43) |
załącznik XII część 2 pkt 3 lit. a) i b) otrzymują brzmienie:
|
Artykuł 2
Zmiany do dyrektywy 2006/49/WE
W dyrektywie 2006/49/WE wprowadza się następujące zmiany:
1) |
art. 12 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: „»Fundusze własne podstawowe« oznaczają sumę łączną pozycji określonych w art. 57 lit. a)–ca) dyrektywy 2006/48/WE, pomniejszoną o sumę łączną pozycji określonych w art. 57 lit. i), j) i k) tej dyrektywy.”; |
2) |
w art. 28 wprowadza się następujące zmiany:
|
3) |
art. 30 ust. 4 otrzymuje brzmienie: „4. Na zasadzie odstępstwa od ust. 3, właściwe organy mogą zezwolić, aby aktywa stanowiące należności od uznanych firm inwestycyjnych państw trzecich i inne ekspozycje wobec takich firm oraz wobec uznanych izb rozliczeniowych i giełd były traktowane na takich samych zasadach, jak zasady określone odpowiednio w art. 111 ust. 1 dyrektywy 2006/48/WE oraz w art. 106 ust. 2 lit. c) tej dyrektywy.”; |
4) |
w art. 31 wprowadza się następujące zmiany:
|
5) |
art. 32 ust. 1 akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: „1. Właściwe organy ustanawiają procedury, aby uniemożliwić instytucjom celowe unikanie dodatkowych wymogów kapitałowych, którym podlegałyby one w innych przypadkach, z tytułu ekspozycji przewyższających limit określony w art. 111 ust. 1 dyrektywy 2006/48/WE, które to ekspozycje trwają dłużej niż dziesięć dni, poprzez czasowe przeniesienie danych ekspozycji do innego przedsiębiorstwa, które należy bądź nie należy do tej samej grupy kapitałowej, lub poprzez przeprowadzanie sztucznych transakcji celem ukończenia jednej ekspozycji przed upływem dziesięciu dni i utworzenia nowej ekspozycji.”; |
6) |
w art. 35 dodaje się ustęp w brzmieniu: „6. Do firm inwestycyjnych mają zastosowanie jednolite formaty, częstotliwości i terminy przedkładania sprawozdań, o których mowa w art. 74 ust. 2 dyrektywy 2006/48/WE.”; |
7) |
w art. 38 dodaje się ustęp w brzmieniu: „3. Artykuł 42a dyrektywy 2006/48/WE, z wyjątkiem ust. 1 lit. a), stosuje się odpowiednio w odniesieniu do nadzoru firm inwestycyjnych, chyba że te firmy inwestycyjne spełniają kryteria określone w art. 20 ust. 2, art. 20 ust. 3 lub art. 46 ust. 1 niniejszej dyrektywy.”; |
8) |
w art. 45 ust. 1 datę „31 grudnia 2010 r.” zastępuje się datą „31 grudnia 2014 r.”; |
9) |
w art. 47 datę „31 grudnia 2009 r.” zastępuje się datą „31 grudnia 2010 r.”, a odesłanie do pkt 4 i 8 załącznika V do dyrektywy 93/6/EWG zastępuje się odesłaniem do pkt 4 i 8 załącznika VIII; |
10) |
w art. 48 ust. 1 datę „31 grudnia 2010 r.” zastępuje się datą „31 grudnia 2014 r.”. |
Artykuł 3
Zmiana w dyrektywie 2007/64/WE
Artykuł 1 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2007/64/WE otrzymuje brzmienie:
„a) |
instytucje kredytowe w rozumieniu art. 4 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/48/WE, w tym znajdujące się we Wspólnocie oddziały – w rozumieniu art. 4 ust. 3 tej dyrektywy – instytucji kredytowych posiadających główną siedzibę we Wspólnocie lub – zgodnie z art. 38 tej dyrektywy – poza Wspólnotą;”. |
Artykuł 4
Transpozycja
1. Państwa członkowskie wprowadzają w życie przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania niniejszej dyrektywy do dnia 31 października 2010 r.
Państwa członkowskie stosują te przepisy od dnia 31 grudnia 2010 r.
Przepisy przyjęte przez państwa członkowskie zawierają odniesienie do niniejszej dyrektywy lub odniesienie takie towarzyszy ich urzędowej publikacji. Sposób dokonania takiego odniesienia ustalany jest przez państwa członkowskie.
2. Państwa członkowskie przekazują Komisji tekst głównych przepisów prawa krajowego przyjętych w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.
Artykuł 5
Wejście w życie
Niniejsza dyrektywa wchodzi w życie dwudziestego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Artykuł 6
Adresaci
Niniejsza dyrektywa skierowana jest do państw członkowskich.
Sporządzono w Strasburgu dnia 16 września 2009 r.
W imieniu Parlamentu Europejskiego
J. BUZEK
Przewodniczący
W imieniu Rady
C. MALMSTRÖM
Przewodniczący
(1) Opinia z dnia 24 marca 2009 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym).
(2) Dz.U. C 93 z 22.4.2009, s. 3.
(3) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 6 maja 2009 r. (dotychczas nieopublikowana w Dzienniku Urzędowym) oraz decyzja Rady z dnia 27 lipca 2009 r.
(4) Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1.
(5) Dz.U. L 372 z 31.12.1986, s. 1.
(6) Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 201.
(7) Zob. s. 36 niniejszego Dziennika Urzędowego.
(8) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, s. 23.
(9) Dz.U. C 321 z 31.12.2003, s. 1.
(10) Dz.U. L 319 z 5.12.2007, s. 1.
(11) Dz.U. L 302 z 17.11.2009, s. 1.”;