Jedenasta dyrektywa Rady

z dnia 21 grudnia 1989 r.

dotycząca wymogów ujawniania informacji odnośnie do oddziałów utworzonych w Państwie Członkowskim przez niektóre rodzaje spółek podlegające prawu innego państwa

(89/666/EWG)

RADA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH,

uwzględniając Traktat ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą, w szczególności jego art. 54,

uwzględniając wniosek Komisji [1],

we współpracy z Parlamentem Europejskim [2],

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego [3],

a także mając na uwadze, co następuje:

w celu ułatwienia realizacji swobody przedsiębiorczości przez spółki określone w art. 58 Traktatu, art. 54 ust. 3 lit. g) i program ogólny zniesienia ograniczeń w zakresie swobody przedsiębiorczości, koordynacji wymagają środki zabezpieczające jakie wymagane są w Państwach Członkowskich od firm i spółek dla ochrony interesów wspólników i osób trzecich;

dotychczas koordynację w zakresie ujawnienia realizowano przez przyjęcie pierwszej dyrektywy 68/151/EWG [4] w sprawie spółek kapitałowych, zmienionej ostatnio Aktem Przystąpienia z 1985 r.; w dziedzinie rachunkowości koordynacja była kontynuowana przez czwartą dyrektywę 78/660/EWG [5] w sprawie rocznych sprawozdań finansowych niektórych rodzajów spółek, ostatnio zmienioną Aktem Przystąpienia z 1985 r., przez siódmą dyrektywę 83/349/EWG [6] w sprawie skonsolidowanych sprawozdań finansowych, zmienioną Aktem Przystąpienia z 1985 r. i przez ósmą dyrektywę 84/253/EWG [7] w sprawie osób odpowiedzialnych za dokonywanie ustawowych kontroli dokumentów rachunkowych;

dyrektywy te mają zastosowanie do spółek jako takich, ale nie obejmują ich oddziałów; otwarcie oddziału, podobnie jak utworzenie spółki zależnej, jest jedną z możliwości stworzonych obecnie spółkom dla wykonywania ich prawa przedsiębiorczości w innym Państwie Członkowskim;

brak koordynacji w odniesieniu do oddziałów, w szczególności dotyczących ujawnienia, przyczynia się do pewnego zróżnicowania w zakresie ochrony udziałowców lub akcjonariuszy i osób trzecich między spółkami, które działają w innych Państwach Członkowskich, otwierając oddziały, i tymi, które działają w nich, tworząc spółki zależne;

różnice w przepisach prawnych Państw Członkowskich w tej dziedzinie mogą stanowić przeszkodę w wykonywaniu prawa przedsiębiorczości; jest zatem niezbędne ich wyeliminowanie, aby zabezpieczyć między innymi wykonywanie tego prawa;

dla zapewnienia ochrony osób nawiązujących stosunki ze spółkami za pośrednictwem oddziałów w Państwie Członkowskim, w którym oddział został utworzony, niezbędne jest podjęcie środków związanych z ujawnianiem danych; pod pewnymi względami oddziaływanie gospodarcze i społeczne oddziału może być porównywalne do oddziaływania spółki zależnej, a więc interes publiczny przemawia za ogłaszaniem przy oddziale danych o spółce; aby zapewnić takie ogłaszanie danych, niezbędne jest wykorzystanie procedury już wprowadzonej dla spółek kapitałowych we Wspólnocie;

ujawnienie obejmuje szereg ważnych dokumentów i szczegółowych danych oraz ich zmiany;

ujawnienie, z wyjątkiem prawa reprezentacji, nazwy, formy prawnej, likwidacji spółki i postępowania upadłościowego, któremu spółka podlega, może być ograniczone do informacji dotyczących samych oddziałów wraz z odniesieniem do rejestru spółki, którego oddział stanowi część, ponieważ zgodnie z obowiązującymi regułami wspólnotowymi wszystkie informacje dotyczące samej spółki są dostępne w tym rejestrze;

przepisy krajowe, które wymagają ujawnienia dokumentów księgowych dotyczących oddziału, straciły swoje uzasadnienie w wyniku koordynacji prawa krajowego w zakresie sporządzania, kontroli i ujawniania dokumentów księgowych spółki; w konsekwencji wystarczające jest ujawnienie w rejestrze oddziału dokumentów księgowych, które zostały poddane badaniu i ogłoszone przez spółkę;

formularze pism i zamówień handlowych używane przez oddział powinny podawać co najmniej te same informacje, jak formularze pism i zamówień handlowych spółki oraz oznaczenie rejestru, w którym wpisany jest oddział;

aby zapewnić pełną realizację celów niniejszej dyrektywy i aby uniknąć wszelkiej dyskryminacji ze względu na kraj pochodzenia spółki, niniejsza dyrektywa powinna odnosić się również do oddziałów utworzonych przez spółki podlegające prawu państw nieczłonkowskich i zorganizowane w formie prawnej porównywalnej do formy spółek, których dotyczy dyrektywa 68/151/EWG; w stosunku do tych oddziałów, niezbędne jest stosowanie niektórych przepisów odmiennych od tych, które stosowane są wobec oddziałów spółek podlegających prawu innych Państw Członkowskich, ponieważ wymienione powyżej dyrektywy nie mają zastosowania do spółek z państw nieczłonkowskich;

niniejsza dyrektywa nie wpływa w żaden sposób na wymogi ujawniania danych ciążące na oddziałach na podstawie innych przepisów, na przykład prawa pracy w zakresie uprawnień pracowników do informacji, prawa podatkowego lub do celów statystycznych,

PRZYJMUJE NINIEJSZĄ DYREKTYWĘ:

SEKCJA I

Oddziały spółek z innych Państw Członkowskich

Artykuł 1

1. Dokumenty i dane szczegółowe odnoszące się do oddziałów utworzonych w Państwie Członkowskim przez spółki podlegające prawu innego Państwa Członkowskiego, do których ma zastosowanie dyrektywa 68/151/EWG, są ujawniane według prawa Państwa Członkowskiego, w którym oddział ma siedzibę, zgodnie z art. 3 wymienionej dyrektywy.

2. Tam gdzie wymogi ujawniania informacji dotyczących oddziału odbiegają od wymogów ogłoszenia dotyczącego spółki, w odniesieniu do czynności dokonywanych z oddziałem wymagania ogłoszenia dotyczące oddziału będą korzystały z pierwszeństwa.

Artykuł 2

1. Obowiązek ogłaszania, przewidziany w art. 1 obejmuje jedynie następujące dokumenty i szczegółowe dane:

a) adres oddziału;

b) określenie działalności oddziału;

c) rejestr, w którym przechowywane są akta rejestrowe spółki określone w art. 3 dyrektywy Rady 68/151/EWG oraz numer jej wpisu do rejestru;

d) nazwę i formę prawną spółki oraz nazwę oddziału, jeżeli różni się od nazwy spółki;

e) sposób powołania, sposób zakończenia sprawowania funkcji oraz dane osób, które mają prawo reprezentowania spółki wobec osób trzecich oraz w postępowaniach sądowych;

- w charakterze organów spółki albo członków takich organów, powołanych według prawa, zgodnie z ogłoszeniem dokonanym przez spółkę według art. 2 ust. 1 lit. d) dyrektywy 68/151/EWG,

- w charakterze stałych przedstawicieli spółki w zakresie działalności oddziału ze wskazaniem zakresu ich uprawnień;

f) likwidacja spółki, powołanie, tożsamość i uprawnienia likwidatorów oraz zamknięcie likwidacji zgodnie z ogłoszeniem przez spółkę według art. 2 ust. 1 lit. h), j), i k) dyrektywy 68/151/EWG,

- postępowanie upadłościowe, układowe albo inne podobne postępowanie, któremu podlega spółka;

g) dokumenty księgowe na zasadach określonych w art. 3;

h) zamknięcie oddziału.

2. Państwo Członkowskie, w którym oddział został utworzony, może określić, że ujawnienie określone w art. 1 obejmuje:

a) podpisy osób wymienionych w ust. 1 lit. e) i f) niniejszego artykułu;

b) akt założycielski, umowę spółki i statut, jeżeli są zawarte w oddzielnych dokumentach, zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a)–c) dyrektywy 68/151/EWG wraz ze zmianami tych dokumentów;

c) zaświadczenie z rejestru określone w ust. 1 lit. c) niniejszego artykułu odnoszące się do istnienia spółki;

d) wskazanie papierów wartościowych pokrywających mienie spółki znajdujące się w tym Państwie Członkowskim, o ile to ogłoszenie wpływa na ważność tych papierów wartościowych.

Artykuł 3

Obowiązkowe ujawnienie danych, przewidzianych w art. 2 ust. 1 lit. g), dotyczy tylko dokumentów księgowych spółki, które zostały sporządzone, poddane kontroli i ogłoszone według prawa Państwa Członkowskiego, któremu podlega spółka zgodnie z dyrektywami 78/660/EWG, 83/349/EWG i 84/253/EWG.

Artykuł 4

Państwo Członkowskie, w którym oddział został utworzony, może postanowić, że ogłoszenie dokumentów określonych w art. 2 ust. 2 lit. b) i w art. 3 powinno nastąpić w innym języku urzędowym Wspólnoty i że tłumaczenie tych dokumentów powinno zostać uwierzytelnione.

Artykuł 5

Jeżeli w Państwie Członkowskim spółka otworzyła więcej niż jeden oddział, ujawnianie określone w art. 2 ust. 2 lit. b) i w art. 3 może być dokonane w rejestrze jednego z tych oddziałów według wyboru spółki.

W takim przypadku obowiązkowe ujawnienie przez inne oddziały obejmuje wskazanie rejestru oddziału, w którym ogłoszenie jest dokonane oraz numer wpisu tego oddziału do rejestru.

Artykuł 6

Państwa Członkowskie określają, że formularze pism i zamówień handlowych używane przez oddział zawierają, poza informacjami wymienionymi w art. 4 dyrektywy 68/151/EWG, oznaczenie rejestru, w którym są złożone akta rejestrowe oddziału oraz numer jego wpisu do rejestru.

SEKCJA II

Oddziały spółek z państw trzecich

Artykuł 7

1. Dokumenty i szczegółowe dane dotyczące oddziałów utworzonych w Państwie Członkowskim przez spółkę, która nie podlega prawu żadnego Państwa Członkowskiego, ale której forma prawna jest porównywalna do spółek określonych w dyrektywie 68/151/EWG, są ogłaszane według prawa Państwa Członkowskiego, w którym oddział został utworzony, jak ustanowiono w art. 3 niniejszej dyrektywy.

2. Przepisy art. 1 ust. 2 stosuje się.

Artykuł 8

Obowiązkowe ujawnienie przewidziane w art. 7 obejmuje, co najmniej następujące dokumenty i dane szczegółowe:

a) adres oddziału;

b) oznaczenie działalności oddziału;

c) prawo państwa właściwego dla spółki;

d) tam gdzie prawo tak stanowi, rejestr, w którym spółka jest wpisana oraz numer jej wpisu do rejestru;

e) akt założycielski, statut i umowa spółki, jeżeli stanowią oddzielne dokumenty oraz wszelkie zmiany tych dokumentów;

f) formę prawną, siedzibę i przedmiot przedsiębiorstwa spółki oraz co najmniej raz do roku wysokość kapitału subskrybowanego, jeżeli te dane szczegółowe nie są zawarte w dokumentach określonych w lit. e);

g) nazwę spółki oraz nazwę oddziału, jeżeli różni się od nazwy spółki;

h) sposób powołania, zakończenie sprawowania funkcji oraz tożsamość osób, które mają prawo reprezentowania spółki wobec osób trzecich oraz w postępowaniu przed sądem:

- w charakterze organów spółki albo członków takich organów, ustanowionych zgodnie z prawem,

- w charakterze stałych przedstawicieli spółki w zakresie działalności oddziału.

Należy określić zakres uprawnień tych osób oraz to, czy mogą je wykonywać samodzielnie, czy powinni działać łącznie;

i) - rozwiązanie spółki oraz powołanie, tożsamość i uprawnienia likwidatorów oraz zamknięcie likwidacji;

- postępowanie upadłościowe, układowe lub inne postępowania, którym podlega spółka;

j) dokumenty księgowe na zasadach zgodnych z art. 7;

k) zamknięcie oddziału.

Artykuł 9

1. Obowiązkowe ujawnianie, przewidziane w art. 8 ust. 1 lit. j), stosuje się do dokumentów księgowych spółki, które zostały sporządzone, poddane badaniu i ogłoszone zgodnie z prawem, któremu podlega spółka. Tam gdzie nie są sporządzane zgodnie z dyrektywami 78/660/EWG i 83/349/EWG lub w sposób równoważny, Państwa Członkowskie mogą wymagać sporządzania i ujawniania dokumentów księgowych odnoszących się do działalności oddziału.

2. Artykuł 4 i 5 stosuje się.

Artykuł 10

Państwa Członkowskie określają, że formularze pism i zamówień handlowych używane przez oddział zawierają oznaczenie rejestru, w którym są złożone akta rejestrowe oddziału oraz numer jego wpisu do rejestru. Tam gdzie prawo państwa, któremu podlega spółka, wymaga wpisu do rejestru, powinien być również podany rejestr, w którym spółka jest wpisana, i numer jej wpisu do rejestru.

SEKCJA III

Wzmianka o oddziałach w rocznym sprawozdaniu spółki

Artykuł 11

W art. 46 ust. 2 dyrektywy 78/660/EWG dodaje się literę w brzmieniu:

"e) istnienie oddziałów spółki"

.

SEKCJA IV

Przepisy przejściowe i końcowe

Artykuł 12

Państwa Członkowskie określą właściwe sankcje na wypadek braku ogłoszenia danych określonych w art. 1, 2, 3, 7, 8 i 9 oraz w przypadku nieumieszczenia na formularzach pism i zamówień handlowych obowiązkowych szczegółowych danych przewidzianych w art. 6 i 10.

Artykuł 13

Każde Państwo Członkowskie ustali, kto dopełnia formalności ogłoszenia przewidzianych przez niniejszą dyrektywę.

Artykuł 14

1. Artykuł 3 i 9 nie mają zastosowania do oddziałów utworzonych przez instytucje kredytowe i instytucje finansowe, które są objęte dyrektywą 89/117/EWG [8].

2. Aż do kolejnej koordynacji Państwa Członkowskie mogą nie stosować art. 3 i 9 do oddziałów utworzonych przez spółki ubezpieczeniowe.

Artykuł 15

Artykuł 54 dyrektywy 78/660/EWG i art. 48 dyrektywy 83/349/EWG skreśla się.

Artykuł 16

1. Państwa Członkowskie przyjmą przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do celów dostosowania się do niniejszej dyrektywy przed dniem 1 stycznia 1992 r. i niezwłocznie powiadomią o tym Komisję.

2. Państwa Członkowskie przyjmują, że przepisy określone w ust. 1 stosuje się od dnia 1 stycznia 1993 r. i w odniesieniu do dokumentów księgowych stosuje się je po raz pierwszy do rocznych sprawozdań rocznych na rok budżetowy rozpoczynający się z dniem 1 stycznia 1993 r., albo w ciągu 1993 r.

3. Państwa Członkowskie przekażą Komisji tekst przepisów prawa wewnętrznego, które przyjęto w dziedzinie objętej niniejszą dyrektywą.

Artykuł 17

Komitet Kontaktowy powołany zgodnie z art. 52 dyrektywy 78/660/EWG ma również za zadanie:

a) ułatwić, nie naruszając art. 169 i 170 Traktatu, jednolite stosowanie niniejszej dyrektywy w drodze regularnych posiedzeń dotyczących w szczególności konkretnych problemów powstałych w związku z jej stosowaniem;

b) doradzić Komisji, w razie konieczności, wprowadzenie uzupełnień albo zmian do niniejszej dyrektywy.

Artykuł 18

Niniejsza dyrektywa skierowana jest do Państw Członkowskich.

Sporządzono w Brukseli, dnia 21 grudnia 1989 r.

W imieniu Rady

E. Cresson

Przewodniczący

[1] Dz.U. C 105 z 21.4.1988, str. 6.

[2] Dz.U. C 345 z 21.12.1987, str. 76 i Dz.U. C 256 z 9.10.1989, str. 27.

[3] Dz.U. C 319 z 30.11.1987, str. 61.

[4] Dz.U. L 65 z 14.3.1968, str. 8.

[5] Dz.U. L 222 z 14.8.1978, str. 11.

[6] Dz.U. L 193 z 18.7.1983, str. 1.

[7] Dz.U. L 126 z 12.5.1984, str. 20.

[8] Dz.U. L 44 z 16.2.1989, str. 40.

--------------------------------------------------