2004R0648 — PL — 01.06.2015 — 007.001

Dokument ten służy wyłącznie do celów dokumentacyjnych i instytucje nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jego zawartość

zmienione przez:

▼B

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 648/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

z dnia 31 marca 2004 r.

w sprawie detergentów

(Tekst mający znaczenie dla EOG)

Artykuł 1

Cel i zakres

1.  Niniejsze rozporządzenie ustanawia reguły, których celem jest osiągnięcie swobodnego przepływu detergentów i środków powierzchniowo czynnych na rynku wewnętrznym przy jednoczesnym zapewnieniu wysokiego stopnia ochrony środowiska naturalnego i zdrowia ludzkiego.

2.  W tym celu, niniejsze rozporządzenie harmonizuje następujące zasady wprowadzania do obrotu detergentów i substancji powierzchniowo czynnych dla detergentów:

▼M5

▼B

Artykuł 2

Definicje

Do celów niniejszego rozporządzenia:

▼M5

▼B

▼M5

▼B

▼M5

▼B

Artykuł 3

Wprowadzenie do obrotu

1.  Wprowadzone do obrotu detergenty i środki powierzchniowo czynne dla detergentów określone w artykuł 1 mają być zgodne z warunkami, cechami i ograniczeniami ustanowionymi w niniejszym rozporządzeniu i jego załącznikach, tam gdzie jest to właściwe, z dyrektywą 98/8/WE oraz z każdym innym odpowiednim prawem wspólnotowym. Środki powierzchniowo czynne, które są także substancjami czynnymi w rozumieniu dyrektywy 98/8/WE, i które są używane jako środki dezynfekujące są wyłączone z przepisów zawartych w załącznikach II, III, IV i VIII niniejszego rozporządzenie, pod warunkiem że:

Natomiast takie środki powierzchniowo czynne, które są uważane za środki dezynfekcyjne i detergenty, których są one składnikami podlegają przepisom dotyczącym oznakowania środków odkażających z załącznika VII A.

2.  Producenci detergentów i/lub środków powierzchniowo czynnych do detergentów mają siedzibę w obrębie Wspólnoty.

3.  Producenci są odpowiedzialni za zgodność detergentów i/lub środków powierzchniowo czynnych do detergentów z przepisami niniejszego rozporządzenia i jego załącznikami.

Artykuł 4

Ograniczenia bazujące na podatności na biodegradację środka powierzchniowo czynnego

1.  Na podstawie niniejszego rozporządzenia, środki powierzchniowo czynne i detergenty zawierające środki powierzchniowo czynne, które spełniają kryteria dla całkowitej biodegradacji tlenowej, jakie są ustanowione w załączniku III, mogą być wprowadzone do obrotu bez dalszych ograniczeń odnoszących się do podatności na biodegradację.

2.  Jeżeli detergent zawiera środki powierzchniowo czynne, dla których poziom całkowitej biodegradacji tlenowej jest niższy niż ten ustalony w załączniku III, to producenci przemysłowych lub instytucjonalnych detergentów zawierających te środki powierzchniowo czynne, i/lub producenci środków powierzchniowo czynnych do detergentów przemysłowych lub instytucjonalnych, mogą wystąpić o odstępstwo. Wnioski o odstępstwo powinny być złożone i decyzja podjęta zgodnie z art. 5, 6 i 9.

3.  Poziom częściowej biodegradacji jestj mierzony dla wszystkich środków powierzchniowo czynnych występujących w detergentach, które nie przeszły pozytywnie testów całkowitej biodegradacji. Środek powierzchniowo czynny, dla którego poziom częściowej biodegradacji jest niższy niż ten, jaki został określony z załączniku II, nie otrzyma zgody na odstępstwo.

▼M5

Artykuł 4a

Ograniczenia dotyczące zawartości fosforanów i innych związków fosforu

Detergenty wymienione w załączniku VIa, które nie spełniają ograniczeń dotyczących zawartości fosforanów i innych związków fosforu określonych w tym załączniku, nie mogą być wprowadzane do obrotu od daty podanej w tym załączniku.

▼B

Artykuł 5

Przyznawanie odstępstwa

1.  Wystąpienie producenta o odstępstwo powinno być złożone poprzez przesłanie wniosku do właściwego urzędu zainteresowanego Państwa Członkowskiego, określonego w art. 8 ust. 1, i do Komisji, zawierającego dowód odnoszący się do kryteriów wymienionych w art. 6 ust. 1. Państwo Członkowskie może uzależnić rozpatrzenie wniosku o odstępstwo od opłaty na rzecz właściwych urzędów Państwa Członkowskiego. Te ewentualne opłaty pobiera się z zachowaniem zasady niedyskryminacji i nie mogą one przekroczyć kosztów rozpatrzenia takiego wniosku.

2.  Wniosek powinien zawierać zbiór danych technicznych dostarczających pełnej informacji oraz uzasadnienia niezbędne do oceny bezpieczeństwa związanego z konkretnym zastosowaniem środków powierzchniowo czynnych w detergentach, które nie spełniają limitów biodegradacji, jakie są wymienione w załączniku III.

Dodatkowo, do wyników badań określonych w załączniku III, zbiór danych technicznych powinien zawierać informację i wyniki badań, jakie są wymienione w załącznikach II i IV.

Badania ustanowione w pkt 4 załącznika IV powinny być przeprowadzane na zasadach systemowych. System ten będzie zdefiniowany w wytycznych, które będą ustanowione zgodnie z procedurą określoną w art. 12 ust. 2 do dnia 8 kwietnia 2007 r. Wytyczne te będą także precyzować, tam gdzie sytuacja tego wymaga, te badania, dla których powinny być stosowane zasady dobrej praktyki laboratoryjnej.

3.  Właściwy organ Państwa Członkowskiego, otrzymując wnioski o odstępstwo zgodnie z ust. 1 i 2, powinien zbadać te wnioski, ocenić ich zgodność z warunkami udzielenia odstępstwa i powiadomić Komisję o wynikach w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania kompletnego wniosku.

Jeżeli właściwy organ Państwa Członkowskiego uważa to za niezbędne do oceny ryzyka, jakie może być spowodowane substancją i/lub ►M2  mieszaniną ◄ , to w terminie trzech miesięcy od otrzymania wniosku, zwróci się o dodatkowe informacje, weryfikację i/lub potwierdzające badania dotyczące tych substancji i/lub ►M2  mieszanin ◄ lub produktów ich przemiany, o których został poinformowany lub o których otrzymał informację na podstawie niniejszego rozporządzenia. Okres przeznaczony do oceny dossier przez właściwy urząd Państwa Członkowskiego będzie się rozpoczynał dopiero po uzupełnieniu tego dossier o dodatkowe informacje. Jeżeli wymagana informacja nie zostanie dostarczona w ciągu 12 miesięcy, to wniosek będzie traktowany jako niekompletny, a więc nieważny. W takim przypadku stosuje się art. 6 ust. 2.

Jeżeli poszukiwana jest dalsza informacja o produktach przemiany, to powinna być zastosowana strategia systemowego badania, aby zapewnić maksymalne wykorzystanie metod laboratoryjnych in vitro i innych metod bez wykorzystania zwierząt.

4.  W szczególnym przypadku, na podstawie oceny przeprowadzanej przez Państwo Członkowskie, Komisja może przyznać odstępstwo zgodnie z procedurą określoną w art. 12 ust. 2. Przed przyznaniem takiego odstępstwa, jeżeli będzie to niezbędne, Komisja oceni sprawy wskazane w ust. 3 tego artykułu. Komisja podejmie decyzje w ciągu 12 miesięcy od otrzymania oceny od Państwa Członkowskiego, z wyjątkiem przypadku z art. 5 ust. 4 i 6 decyzji 1999/468/WE, dla którego okres ten wynosi 18 miesięcy.

5.  Takie odstępstwa mogą zezwolić, ograniczyć lub surowo obwarować wprowadzenie do obrotu i używanie środków powierzchniowo czynnych jako składników detergentów, zależnie od wyników uzupełniającej oceny ryzyka, jak to jest określone w załączniku IV. Mogą one zawierać okres zatrzymania wprowadzania do obrotu i stosowania środków powierzchniowo czynnych jako składników detergentów. Komisja może zrewidować odstępstwa tak szybko jak nowa informacja wyjdzie na jaw, co może uzasadnić istotną korektę zbioru danych technicznych, jaki był zawarty we wniosku o odstępstwo. W tym celu, producent powinien, na żądanie, dostarczyć do Komisji uaktualniony zbiór danych technicznych dla punktów wzmiankowanych w pkt 2 załącznika IV. Na podstawie tej uaktualnionej informacji Komisja może zadecydować o przedłużeniu, zmianie lub wygaśnięciu odstępstwa. ust. 1–4 i 6 niniejszego artykułu oraz art. 6 stosują się mutatis mutandis.

6.  Komisja opublikuje wykaz środków powierzchniowo czynnych, które uzyskały zgodę na odstępstwo, wraz z odpowiednimi warunkami lub ograniczeniami stosowania, jak przewiduje załącznik V.

Artykuł 6

Warunki przyznawania odstępstwa

1.  Rozpatrywanie przyznania odstępstwa przez Komisję powinno odbywać się zgodnie z procedurą określoną w art. 12 ust. 2 i na podstawie następujących kryteriów:

2.  Tak długo jak długo Komisja nie podejmie decyzji dotyczącej wniosku o odstępstwo wprowadzanie do obrotu i stosowanie rozpatrywanego środka powierzchniowo czynnego może być utrzymane, pod warunkiem że producent może wykazać, iż dany środek powierzchniowo czynny był już w użyciu na rynku wspólnotowym w dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia i że wniosek o odstępstwo został złożony w ciągu dwóch lat od tej daty.

3.  Jeżeli Komisja odmawia przyznania odstępstwa, powinna to zrobić w ciągu 12 miesięcy od otrzymania od Państwa Członkowskiego oceny, określonej w art. 5 ust. 3, z wyjątkiem przypadku opisanego w art. 5 ust. 4 i 6 decyzji 1999/468/WE, dla którego ten okres będzie wynosił 18 miesięcy. Może ona ustanowić okres przejściowy, podczas którego wprowadzenie do obrotu i stosowanie środka powierzchniowo czynnego będzie ograniczane. Ten okres przejściowy nie będzie przekraczał dwóch lat od daty podjęcia przez Komisję decyzji.

4.  Komisja opublikuje w załączniku VI wykaz środków powierzchniowo czynnych, które zostały zidentyfikowane jako niezgodne z niniejszym rozporządzeniem.

Artykuł 7

Badanie środków powierzchniowo czynnych

Wszystkie badania określone w art. 3 i 4 oraz w załącznikach II, III, IV i VIII są przeprowadzane zgodnie z normami wymienionymi w załączniku I.1 i zgodnie z wymaganiami dotyczącymi testowania zawartymi w art. 10 ust. 5 rozporządzenia (EWG) 793/93. Do tego celu wystarczające jest stosowanie normy EN ISO/IEC, albo zasad dobrej praktyki laboratoryjnej, z wyjątkiem tych badań, dla których zasady dobrej praktyki laboratoryjnej uznane zostały za obowiązkowe. W przypadku środków powierzchniowo czynnych, które są używane w detergentach, które zostały wprowadzone do obrotu przed wejściem w życie powyższej normy, rzeczywiste testy, jakie były przeprowadzone przy zastosowaniu najlepszej dostępnej wiedzy naukowej, i które były zrobione zgodnie z normą porównywalną do tych, jakie są wymienione w załączniku I, mogą one być zaakceptowane na zasadzie rozpatrywania każdego przypadku osobno. Producent lub Państwo Członkowskie mogą przedstawić Komisji każdy przypadek w stosunku, do którego są wątpliwości lub spór. Decyzja w tej sprawie podejmowana jest zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 12 ust. 2.

Artykuł 8

Obowiązki Państw Członkowskich

1.  Państwa Członkowskie wskazują właściwy organ lub władze odpowiedzialne za komunikowanie i wymianę informacji dotyczących funkcjonowania tego rozporządzenia i powiadomią Komisję o pełnej nazwie i adresie tych władz.

2.  Każde Państwo Członkowskie podaje do wiadomości innych Państw Członkowskich i Komisji wykaz akredytowanych i autoryzowanych laboratoriów, z ich pełną nazwą i adresem, które spełniają wymagania i posiadają certyfikat do przeprowadzania badań wymaganych przez niniejsze rozporządzenie. Państwo Członkowskie powinno wykazać, że wyżej wspomniane laboratoria spełniają wymagania, zgodne z normą EN ISO/IEC 17025 przywołaną w załączniku I.1. To wymaganie uważa się za spełnione, jeśli Państwo Członkowskie zweryfikowało stosowanie w tych laboratoriach zasad dobrej praktyki laboratoryjnej zgodnie z art. 2 dyrektywy 2004/9/WE.

3.  W przypadku gdy właściwe władze Państwa Członkowskiego mają podstawy do przypuszczeń, że akredytowane i autoryzowane laboratorium nie spełnia wymagań określonych w ust. 2, musi ono zgłosić sprawę do Komitetu określonego w art. 12. Jeżeli Komisja zadecyduje, że to laboratorium nie spełnia wymagań, nazwa tego zatwierdzonego laboratorium zostanie usunięta z wykazu określonego w ust. 4. art. 15 ust. 2 znajduje zastosowanie, do tych laboratoriów, które nie spełniają warunków z art. 5 i 6 dyrektywy 2004/9/WE, z wyjątkiem laboratoriów, które spełniają zasady dobrej praktyki laboratoryjnej.

▼M5

4.  Komisja podaje do publicznej wiadomości wykaz właściwych organów, o których mowa w ust. 1, i wykaz akredytowanych i autoryzowanych laboratoriów, o których mowa w ust. 2.

▼B

Artykuł 9

Informacje, które muszą być dostarczone przez producenta

1.   ►M2  Bez uszczerbku dla art. 45 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin ( 24 ), producenci wprowadzający do obrotu substancje lub preparaty objęte niniejszym rozporządzeniem powinni udostępniać właściwym urzędom państw członkowskich: ◄

2.  W każdym przypadku, gdy substancje i/lub ►M2  mieszaniny ◄ objęte niniejszym rozporządzeniem, zostały wprowadzone do obrotu, producent jest odpowiedzialny za prawidłowe przeprowadzenie odpowiednich badań wymienionych powyżej. Powinien on również udostępnić dokumentację przeprowadzonych badań dla wykazania zgodności z niniejszym rozporządzeniem, i przedstawienia że jest uprawniony do korzystania z wyników badań, innych niż wyniki badań udostępnione publicznie.

3.  Producenci wprowadzający do obrotu ►M2  mieszaniny ◄ objęte niniejszym rozporządzeniem powinni, na żądanie, udostępnić personelowi medycznemu bezzwłocznie i bez opłat arkusz danych składników jak ustalono w załączniku VII C.

Powyższe nie narusza prawa Państwa Członkowskiego do żądania by taki arkusz danych był dostępny właściwemu podmiotowi publicznemu, któremu Państwo Członkowskie wyznaczyło zadanie dostarczenia niniejszej informacji dla personelu medycznego.

Informacje zawarte w arkuszu danych powinny być utrzymywane w tajemnicy przez właściwy podmiot publiczny i przez personel medyczny i powinny być wykorzystywane tylko do celów medycznych.

Artykuł 10

Środki kontroli

1.  Właściwe urzędy Państwa Członkowskiego mogą podejmować, jeśli to stosowne, wszelkie konieczne środki kontrolne w stosunku do detergentów wprowadzonych do obrotu, które zapewnią zgodność produktu z przepisami niniejszego rozporządzenia. Metody referencyjne powinny być metodami badań i metodami analitycznymi określonymi w załączniku VIII. Te środki kontrolne nie powinny obligować producentów do powtarzania badań wykonanych przez laboratoria spełniające warunki wskazane w art. 8 ust. 2, lub do opłacania jakiegokolwiek powtórzonego lub dodatkowego badania wskazującego, że badanie początkowe wykazało zgodność detergentów lub środków powierzchniowo czynnych jako składników detergentów, z niniejszym rozporządzeniem.

2.  W przypadkach, kiedy badania przeprowadzone zgodnie z metodami zamieszczonymi w załącznikach II, III, IV lub VIII wykazały fałszywe pozytywne wyniki, właściwy urząd Państwa Członkowskiego powinien zgłosić to Komisji, a Komisja powinna zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 12 ust. 2 zweryfikować te wyniki i podjąć konieczne kroki.

Artykuł 11

Oznakowanie

▼M2

1.  Przepisy ust. 2 do 6 nie naruszają przepisów odnoszących się do klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin w rozporządzaniu (WE) nr 1272/2008.

▼B

2.  Na opakowaniach detergentów, przeznaczonych do sprzedaży użytkownikowi, muszą być umieszczone trwale, za pomocą czytelnych, widocznych liter następujące informacje:

Takie same informacje muszą być zawarte w dokumentach towarzyszących detergentom transportowanym luzem.

3.  Opakowanie detergentów powinno wskazywać zawartość, zgodnie ze specyfikacją przedstawioną w załączniku VII A. Powinno wskazywać również instrukcję użycia i specjalne środki ostrożności, jeśli to wymagane.

▼M5

4.  Dodatkowo opakowania detergentów dla konsumentów przeznaczonych do prania oraz detergentów dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń muszą być opatrzone informacją określoną w sekcji B załącznika VII.

▼B

5.  W przypadkach, gdy przepisy prawne Państwa Członkowskiego wymagają oznakowania w języku(-ach) narodowym, producent i dystrybutor powinien spełnić te wymagania w zakresie informacji określonej w ust. 3 i ust. 4.

6.  Ustępy 1–5 nie naruszają krajowych przepisów, zgodnie z którymi graficzne przedstawienie owoców, które może wprowadzać użytkownika w błąd, co do przeznaczenia produktów ciekłych, nie powinno występować na opakowaniu, w którym detergenty są zapakowane do sprzedaży dla użytkownika.

▼M3

Artykuł 12

Procedura komitetu

1.  Komisja jest wspierana przez komitet.

2.  W przypadku odesłania do niniejszego ustępu stosuje się art. 5 i 7 decyzji 1999/468/WE, z uwzględnieniem jej art. 8.

Termin określony w art. 5 ust. 6 decyzji 1999/468/WE wynosi trzy miesiące.

▼M5 —————

▼M5

Artykuł 13

Dostosowywanie załączników

1.  Komisja jest uprawniona do przyjmowania, zgodnie z art. 13a, aktów delegowanych w celu wprowadzenia zmian niezbędnych do dostosowania załączników I–IV, VII i VIII do postępu naukowo-technicznego. Komisja stosuje, zawsze gdy jest to możliwe, normy europejskie.

2.  Komisja jest uprawniona do przyjmowania, zgodnie z art. 13a, aktów delegowanych w celu wprowadzenia zmian do załączników do niniejszego rozporządzenia dotyczących detergentów na bazie rozpuszczalnikowej.

3.  W przypadku gdy Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów ustali, w oparciu o ocenę ryzyka, poszczególne maksymalne poziomy stężenia dla substancji zapachowych mogących powodować alergie, Komisja przyjmuje akty delegowane zgodnie z art. 13a w celu dostosowania odpowiednio wartości granicznej wynoszącej 0,01 % określonej w sekcji A załącznika VII.

Artykuł 13a

Wykonywanie przekazanych uprawnień

1.  Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych są powierzone Komisji na warunkach określonych w niniejszym artykule.

2.  Uprawnienia do przyjmowania aktów delegowanych, o których mowa w art. 13, powierza się Komisji na okres pięciu lat od dnia 19 kwietnia 2012 r. Do dnia 19 lipca 2016 r. Komisja sporządza sprawozdanie dotyczące przekazania uprawnień. Przekazanie uprawnień zostaje automatycznie przedłużone na dalsze pięcioletnie okresy, chyba że Parlament Europejski lub Rada sprzeciwią się takiemu przedłużeniu nie później niż trzy miesiące przed końcem każdego takiego okresu.

3.  Przekazanie uprawnień, o którym mowa w art. 13, może zostać odwołane w dowolnym momencie przez Parlament Europejski lub przez Radę. Decyzja o odwołaniu kończy przekazanie uprawnienia określonego w tej decyzji. Staje się ona skuteczna następnego dnia po jej opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub w określonym w tej decyzji późniejszym terminie. Nie wpływa ona na ważność jakichkolwiek już obowiązujących aktów delegowanych.

4.  Niezwłocznie po przyjęciu aktu delegowanego Komisja przekazuje go równocześnie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

5.  Akt delegowany przyjęty na podstawie art. 13 wchodzi w życie tylko jeśli Parlament Europejski albo Rada nie wyraziły sprzeciwu w terminie dwóch miesięcy od przekazania tego aktu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, lub jeśli, przed upływem tego terminu, zarówno Parlament Europejski, jak i Rada poinformowały Komisję, że nie wniosą sprzeciwu. Termin ten przedłuża się o dwa miesiące z inicjatywy Parlamentu Europejskiego lub Rady.

Artykuł 14

Klauzula swobodnego przepływu

1.  Państwa członkowskie nie mogą zakazywać, ograniczać lub utrudniać udostępniania na rynku detergentów lub środków powierzchniowo czynnych dla detergentów, które spełniają wymagania niniejszego rozporządzenia, w zakresie w jakim dane kwestie są uregulowane w niniejszym rozporządzeniu.

2.  Państwa członkowskie mogą utrzymać w mocy lub ustanowić przepisy krajowe w zakresie ograniczeń dotyczących zawartości fosforanów i innych związków fosforu w tych detergentach, wobec których nie określono ograniczeń w załączniku VIa w przypadkach, gdy jest to uzasadnione, w szczególności, ochroną zdrowia publicznego lub środowiska oraz gdy są dostępne środki alternatywne możliwe do zastosowania z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia.

3.  Państwa członkowskie mogą utrzymać w mocy obowiązujące w dniu 19 marca 2012 r. przepisy krajowe w zakresie ograniczeń dotyczących zawartości fosforanów i innych związków fosforu w tych detergentach, wobec których ograniczenia określone w załączniku VIa jeszcze nie są stosowane. Takie obowiązujące środki krajowe są zgłaszane Komisji do dnia 30 września 2012 r. i mogą one pozostać w mocy do dnia rozpoczęcia stosowania ograniczeń określonych w załączniku VIa.

4.  Od dnia 19 marca 2012 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. państwa członkowskie mogą przyjmować przepisy krajowe wdrażające ograniczenia dotyczące zawartości fosforanów i innych związków fosforu określone w załączniku VIa pkt 2, w przypadkach gdy jest to uzasadnione, w szczególności, ochroną zdrowia publicznego lub środowiska oraz gdy są dostępne środki alternatywne możliwe do zastosowania z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia. Państwa członkowskie informują Komisję o takich środkach zgodnie z dyrektywą 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającą procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego ( 25 ).

5.  Komisja podaje do publicznej wiadomości wykaz środków krajowych, o których mowa w ust. 3 i 4.

▼B

Artykuł 15

Klauzula bezpieczeństwa

▼M5

1.  Jeśli państwo członkowskie ma uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że dany detergent, mimo spełnienia wymagań niniejszego rozporządzenia, stwarza zagrożenie dla bezpieczeństwa lub zdrowia ludzi lub zwierząt lub zagrożenie dla środowiska, może ono podjąć wszelkie właściwe środki przejściowe współmiernie do charakteru zagrożenia, aby zapewnić, by dany detergent nie stwarzał zagrożenia, został wycofany z rynku lub z niego usunięty w ramach działań podjętych w celu jego odzyskania, w rozsądnym terminie, lub by jego dostępność została w inny sposób ograniczona.

Państwo członkowskie niezwłocznie powiadamia o tym inne państwa członkowskie i Komisję, podając przyczyny takiej decyzji.

▼B

2.  Po konsultacji, Państwo Członkowskie lub, jeśli to właściwe, odpowiedni techniczny lub naukowy komitet Komisji, powinno podjąć decyzję w tej sprawie w okresie dziewięćdziesięciu dni, zgodnie z procedurą określoną w art. 12 ust. 2.

▼M5

Artykuł 16

Sprawozdanie

1.  Do dnia 31 grudnia 2014 r. Komisja sprawdza w drodze gruntownej oceny – uwzględniając informacje przekazane przez państwa członkowskie dotyczące zawartości fosforu w detergentach dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń wprowadzonych do obrotu na ich terytorium oraz w świetle wszelkich istniejących lub nowych informacji naukowych jej dostępnych na temat substancji zawartych w produktach zawierających fosforany i produktach alternatywnych – czy ograniczenia określone w załączniku VIa pkt 2 powinny ulec zmianie. Ocena ta obejmuje analizę skutków dla środowiska, przemysłu i konsumentów stosowania detergentów dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń o zawartości fosforu powyżej i poniżej granicznej wartości określonej w załączniku VIa, uwzględniając kwestie obejmujące ich koszt, dostępność, efektywność zmywania i wpływ na uzdatnianie wody. Komisja przekazuje tę gruntowną ocenę Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

2.  Ponadto jeśli Komisja, na podstawie gruntownej oceny, o której mowa w ust. 1, uzna, że ograniczenia wobec fosforanów i innych związków fosforu dodawanych do detergentów dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń wymagają zmian, przedkłada, do dnia 1 lipca 2015 r., odpowiedni wniosek ustawodawczy. Każdy wniosek musi mieć na celu minimalizację negatywnych skutków detergentów dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń dla szeroko pojętego środowiska, uwzględniając jednocześnie wszelkie koszty ekonomiczne zidentyfikowane w tej gruntownej ocenie. O ile do dnia 31 grudnia 2016 r. Parlament Europejski i Rada, na podstawie takiego wniosku, nie postanowią inaczej, graniczna wartość określona w załączniku VIa pkt 2 stanowi wartość dopuszczalną dla zawartości fosforu w detergentach dla konsumentów przeznaczonych do automatycznych zmywarek do naczyń od dnia określonego w tym punkcie.

▼B

Artykuł 17

Ustawodawstwo, które ma być uchylone

1.  Następujące dyrektywy uchyla się z mocą od dnia 8 października 2005 r.

2.  Zalecenie 89/542/EWG traci moc z dniem 8 października 2005 r.

3.  Odniesienia do dyrektyw, które tracą moc traktuje się jako odniesienia do niniejszego rozporządzenia.

4.  W dniu wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, Państwa Członkowskie powinny uchylić swoje przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne przyjęte stosownie do dyrektyw przewidzianych w ust. 1 lub zaleceniu określonym w ust. 2.

▼M5

Artykuł 18

Sankcje

Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszeń niniejszego rozporządzenia i wprowadzają wszelkie konieczne środki, by zapewnić ich wdrożenie. Przepisy te mogą także obejmować odpowiednie środki pozwalające właściwym organom państw członkowskich na zapobieganie udostępnianiu na rynku detergentów lub środków powierzchniowo czynnych dla detergentów niezgodnych z niniejszym rozporządzeniem. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające. Państwa członkowskie niezwłocznie informują Komisję o tych przepisach i wszelkich późniejszych zmianach ich dotyczących.

Przepisy te obejmują środki pozwalające właściwym organom państw członkowskich na wstrzymanie przesyłki detergentów niezgodnych z niniejszym rozporządzeniem.

▼B

Artykuł 19

Wejście w życie

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 8 października 2005 r.

rozporządzenie wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich Państwach Członkowskich.

ZAŁĄCZNIK I

Kryteria akredytacji, dobrej praktyki laboratoryjnej i ochrony zwierząt dotyczące akredytowanych i autoryzowanych laboratoriów świadczących niezbędne usługi w celu sprawdzenia zgodności detergentów z wymaganiami niniejszego rozporządzenia i jego załącznikami

1.   Wymagania dla laboratoriów:

EN ISO/IEC 17025, Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących;

dyrektywa 2004/10/WE;

dyrektywa Rady 86/609/EWG.

2.   Wymagania dla jednostek akredytujących oraz jednostek monitorujących spełnianie wymagań dobrej praktyki laboratoryjnej:

EN 45003, System akredytacji laboratoriów wzorcujących i badawczych. Wymagania ogólne dotyczące działania i uznawania:

dyrektywa 2004/9/WE.

ZAŁĄCZNIK II

METODY BADAŃ CZĘŚCIOWEJ PODATNOŚCI NA BIODEGRADACJĘ ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH W DETERGENTACH

Częściowa podatność na biodegradację jest mierzona przez oznaczenie poziomu pozostałości macierzystych środków powierzchniowo czynnych w kąpieli biodegradacyjnej. Niniejszy załącznik rozpoczyna wykaz metod badań wspólnych dla wszystkich klas środków powierzchniowo czynnych, a w dalszej kolejności w rozdziałach A-D, podaje procedury analityczne specyficzne dla każdej klasy środków powierzchniowo czynnych.

Jako kryterium dopuszczające dla podatności na biodegradację częściową przyjmuje się poziom, co najmniej 80 %, oznaczony zgodnie z podanymi poniżej metodami badawczymi.

Metoda referencyjna laboratoryjnej oceny środków powierzchniowo czynnych podana w niniejszym rozporządzeniu oparta jest na metodyce wg testu potwierdzającego OECD opisanej w załączniku VIII.1. Zmiany w procedurze testu potwierdzającego są dopuszczalne, pod warunkiem że są zgodne z normą EN ISO 11733.

Metody badania

A.   METODY ANALITYCZNE DLA ANIONOWYCH ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

Oznaczenia anionowych środków powierzchniowo czynnych należy wykonać poprzez oznaczenie substancji aktywnej reagującej z błękitem metylenowym (MBAS) zgodnie z kryteriami ustalonymi w załączniku VIII.2. Dla tych anionowych środków powierzchniowo czynnych, które nie reagują przy stosowaniu metody MBAS, lub też, jeśli wynika to z przyczyn dotyczących skuteczności lub precyzji oznaczania, zaleca się zastosowanie wysoko sprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) lub chromatografii gazowej (GC). Próbki czystego środka powierzchniowo czynnego będącego przedmiotem badania powinny być dostarczone przez producenta właściwemu urzędowi Państwa Członkowskiego na życzenie.

B.   METODY ANALITYCZNE DLA NIEJONOWYCH ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

Oznaczenia niejonowych środków powierzchniowo czynnych należy wykonać metodą oznaczenia substancji aktywnej z odczynnikiem bizmutowym (BiAS) zgodnie z procedurą analityczną podana w załączniku VIII.3.

Dla tych niejonowych środków powierzchniowo czynnych, które nie reagują zgodnie z podaną powyżej metodą BiAS lub, jeśli wynika to z przyczyn dotyczących skuteczności lub precyzji oznaczania, zaleca się zastosowanie wysoko sprawnej chromatografii cieczowej (HPLC) lub chromatografii gazowej (GC). Próbki czystego środka powierzchniowo czynnego będącego przedmiotem badania powinny być dostarczone przez producenta właściwemu urzędowi Państwa Członkowskiego na życzenie.

C.   METODY ANALITYCZNE DLA KATIONOWYCH ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

Oznaczenie kationowych środków powierzchniowo czynnych powinno być wykonane poprzez oznaczenie substancji aktywnej reagującej z błękitem disulfinowym (DBAS) zgodnie z następującą procedurą:

Dla kationowych środków powierzchniowo czynnych, które nie reagują zgodnie z wyżej wymienioną metodą lub, jeśli wynika to z przyczyn dotyczących skuteczności lub precyzji oznaczania (co musi być udokumentowane), zaleca się zastosowanie specyficznych metod instrumentalnych takich jak wysoko sprawna chromatografia cieczowa (HPLC) lub chromatografia gazowa (GC). Próbki czystego środka powierzchniowo czynnego będącego przedmiotem badania powinny być dostarczone przez producenta właściwemu urzędowi Państwa Członkowskiego na życzenie.

D.   METODY ANALITYCZNE DLA AMFOTERYCZNYCH ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH

Oznaczenie amfoterycznych środków powierzchniowo czynnych w badaniach powinno być wykonane z zastosowaniem metodyki według następujących procedur zamieszczonych poniżej:

▼M1

ZAŁĄCZNIK III

METODY BADANIA PODATNOŚCI NA BIODEGRADACJĘ CAŁKOWITĄ (MINERALIZACJĘ) ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH W DETERGENTACH

Uwaga: Wyżej wymienione metody, które zostały wzięte z dyrektywy Rady 67/548/EWG, można także znaleźć w publikacji „Klasyfikacja, pakowanie i oznakowanie substancji niebezpiecznych w Unii Europejskiej”, część 2: „Metody badania”. Komisja Europejska 1997. ISBN 92-828-0076-8.

▼B

ZAŁĄCZNIK IV

UZUPEŁNIAJĄCA OCENA RYZYKA DLA ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH W DETERGENTACH

Dla tych środków powierzchniowo czynnych, dla których dostępna jest ocena ryzyka dla środowiska naturalnego w świetle dyrektywy 93/67/EWG, lub rozporządzenia (EWG) 793/93 i rozporządzenia (WE) 1488/94 oraz technicznych dokumentów wiodących, niniejszą ocenę ryzyka należy rozważyć wraz z przeprowadzeniem uzupełniającej oceny ryzyka w zakresie niniejszego rozporządzenia.

Przeprowadzenie uzupełniającej oceny ryzyka w zakresie niniejszego rozporządzenia w przypadku gdy prawdopodobne jest wytworzenie trwałych metabolitów, należy rozważyć w kontekście ocen wykonywanych na podstawie dyrektywy 93/67/EWG lub rozporządzenia (EWG) 793/93. Niniejsze należy oceniać przypadek po przypadku i w szczególności na podstawie wyników badań określonych w części 3.

Badania powinny obejmować obszar naturalnego środowiska wodnego. Może być wymagana przez Komitet dodatkowa informacja dotycząca właściwej oceny ryzyka określona w art. 12 ust. 2 na podstawie każdego przypadku oddzielnie. Dodatkowa informacja może zawierać inne obszary środowiska naturalnego takie jak osady ściekowe i gleba. Należy przyjąć wielopoziomowe podejście dotyczące wymaganej informacji dla archiwum technicznego określonego w art. 5 i 9. Archiwum powinno zawierać przynajmniej informację opisaną w pkt 1, 2 i 3 poniżej.

Jednakże w celu zminimalizowania badania, w szczególności w celu zapobiegania niepotrzebnym badaniom na zwierzętach, dodatkowych badań zamieszczonych w ppkt 4.2.2 należy żądać tylko gdy taka informacja jest niezbędna i odpowiednio umotywowana. W przypadku sporu dotyczącego poszerzenia wymaganej dodatkowej informacji, decyzję podejmuje się zgodnie z procedura przewidzianą w art. 12 ust. 2.

Jak zwrócono uwagę w art. 13, wytyczne zawarte w niniejszym załączniku do decyzji w sprawie odstępstwa mogą być dostosowane jako właściwe na podstawie zgromadzonego doświadczenia.

1.   Tożsamość środka powierzchniowo czynnego (zgodnie z przepisami przewidzianymi w załączniku VII.A dyrektywy 67/548/EWG).

1.1.   Nazwa

1.2.   Wzór cząsteczkowy i strukturalny

1.3.   Skład środka powierzchniowo czynnego

2.   Informacje na temat środka powierzchniowo czynnego

3.   Informacja o potencjalnie opornych metabolitach

Należy dostarczyć informację o toksyczności badanych cieczy. Jeżeli są niedostępne dane na temat tożsamości pozostałości, może być żądana informacja zgodnie z ppkt4.2.1, zależnie od potencjalnego ryzyka, ważności i ilości środka powierzchniowo czynnego użytego w detergencie. W przypadkach spornych dotyczących tej informacji, decyzja może być podjęta zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 12 ust. 2.

4.   Badania dodatkowe

4.1.   Badania podatności na biodegradację

4.1.1.   Wstępna adaptacja inokulum

Wszystkie badania opisane w załączniku III, mogą być wykonane z wykorzystaniem wstępnie zaadaptowanego inokulum w celu wykazania stosowności prowadzenia procesu jego preadaptacji do środka powierzchniowo czynnego.

4.1.2.   Badania naturalnej podatności na biodegradację

Należy włączyć, co najmniej jedno badanie z poniżej przedstawionych:

Negatywny wynik badania naturalnej podatności na biodegradację wskazuje na potencjalną trwałość badanej substancji, którą należy rozpatrywać na ogólnych warunkach jako wystarczający argument upoważniający do zakazu wprowadzenia substancji powierzchniowo czynnej do obrotu z wyłączeniem przypadków, w których zgodnie z kryteriami określonymi w art. 6 brak jest wskazań na zasadność nie udzielenia odstępstwa.

4.1.3.   Badania podatności na biodegradację w symulowanym teście z osadem czynnym

Należy włączyć następujące badania przedstawione poniżej:

Negatywny rezultat badania podatności na biodegradację w symulowanym teście z osadem czynnym wskazuje na potencjalną możliwość uwalniania w trakcie oczyszczania ścieków metabolitów, co w świetle ustalonych kryteriów ogólnych może stanowić uzasadnienie konieczności wykonania pełniejszej oceny.

4.2.   Badania oceny toksyczności kąpieli biodegradacyjnych

Dane na temat toksyczności powinny zawierać:

4.2.1.   Dane fizyczne i chemiczne, takie jak:

4.2.2.   Oddziaływanie na organizmy żywe. Badania należy prowadzić zgodnie z zasadami dobrej praktyki laboratoryjnej.

Ryby: zaleca się test wg załącznika V.C.1 do dyrektywy 67/548/EWG

Rozwielitki (Daphnia): zaleca się test wg załącznika V.C.2 do dyrektywy 67/548/EWG

Glony: zaleca się test wg załącznika V.C.3 do dyrektywy 67/548/EWG

Bakterie: zaleca się test wg załącznika V.C.11 do dyrektywy 67/548/EWG

4.2.3.   Degradacja

Biotyczna: zaleca się test wg załącznika V.C.5 do dyrektywy 67/548/EWG

Abiotyczna: zaleca się test wg załącznika V.C.7 do dyrektywy 67/548/EWG. Informacja którą należy dostarczyć musi brać również pod uwagę zdolność metabolitów do bioakumulacji oraz do ich przechodzenia do osadów.

Ponadto, jeżeli niektóre metabolity podejrzewane są o wywoływanie efektu przerwania wydzielania wewnątrzustrojowego zaleca się ustalanie czy wykazują one zdolność wywołania takich niepożądanych efektów, jak tylko opracowane zostaną zwalidowane schematy oznaczania takich niepożądanych działań.

Uwaga:

Wszystkie wyżej wymienione badania można także sprawdzić w publikacji „Klasyfikacja, pakowanie i oznakowanie substancji niebezpiecznych w Unii Europejskiej”, część 2:

„Metody badania”. Komisja Europejska 1997. ISBN 92–828–0076–8.

▼M4

ZAŁĄCZNIK V

WYKAZ ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH, KTÓRE UZYSKAŁY ODSTĘPSTWO

W drodze odstępstwa przyznawanego zgodnie z art. 4–6 i zgodnie z procedurą określoną w art. 12 ust. 2 następujące środki powierzchniowo czynne detergentu, które przeszły badania określone w załączniku II, lecz nie przeszły badań określonych w załączniku III, mogą być wprowadzone do obrotu i stosowane z zastrzeżeniem określonych poniżej ograniczeń.

„Numer WE” oznacza numer EINECS, ELINCS lub NLP i jest oficjalnym numerem substancji na obszarze Unii Europejskiej.

„EINECS” oznacza Europejski Wykaz Istniejących Substancji o Znaczeniu Komercyjnym. Wykaz ten zawiera ostateczną listę wszystkich substancji znajdujących się na rynku Wspólnoty w dniu 18 września 1981 r. Numer EINECS można uzyskać z Europejskiego Wykazu Istniejących Substancji o Znaczeniu Komercyjnym ( 30 ).

„ELINCS” oznacza Europejski Wykaz Notyfikowanych Substancji Chemicznych. Numer ELINCS można uzyskać z Europejskiego Wykazu Notyfikowanych Substancji Chemicznych, wraz z późniejszymi zmianami ( 31 ).

„NLP” oznacza „No-Longer Polymer” (już nie polimer). Termin „polimer” został zdefiniowany w art. 3 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady ( 32 ). Numer NLP można uzyskać z wykazu substancji typu „No-Longer Polymers”, wraz z późniejszymi zmianami ( 33 ).

ZAŁĄCZNIK VI

WYKAZ ZABRONIONYCH LUB ZASTRZEŻONYCH ŚRODKÓW POWIERZCHNIOWO CZYNNYCH DETERGENTÓW

Następujące środki powierzchniowo czynne detergentu uznano za niezgodne z przepisami niniejszego rozporządzenia:

„Numer WE” oznacza numer EINECS, ELINCS lub NLP i jest oficjalnym numerem substancji na obszarze Unii Europejskiej.

▼M5

ZAŁĄCZNIK VIa

▼M1

ZAŁĄCZNIK VII

OZNAKOWANIE I ARKUSZ DANYCH SKŁADNIKÓW

A.   Oznakowanie dotyczące zawartości

Stosuje się następujące postanowienia w sprawie oznakowania opakowań detergentów przeznaczonych do sprzedaży detalicznej.

Następujące zakresy procentowe (wagowo):

stosuje się do wskazania zawartości składników wyszczególnionych poniżej, gdy są one dodawane w stężeniu powyżej 0,2 % wagowo:

Następujące rodzaje składników, jeżeli są dodawane, należy umieścić w wykazie, niezależnie od ich stężenia:

W wykazie należy umieścić, jeżeli zostały dodane, środki konserwujące niezależnie od ich stężenia, stosując, tam gdzie to możliwe, powszechne nazewnictwo ustanowione na mocy art. 8 dyrektywy Rady 76/768/EWG z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do produktów kosmetycznych ( 34 ).

Jeżeli zostały dodane, w stężeniach przekraczających 0,01 % wagowo, substancje pochodzące z kompozycji zapachowych mogące powodować alergie występujące w wykazie substancji w części 1 załącznika III do dyrektywy 76/768/EWG zmienionym dyrektywą 2003/15/WE Parlamentu Europejskiego i Rady ( 35 ) w celu włączenia składników substancji zapachowych mogących powodować alergie występujących w wykazie po raz pierwszy ustanowionym przez Komitet Naukowy ds. Kosmetyków i Produktów Nieżywnościowych (SCCNFP) w swojej opinii SCCNFP/0017/98, umieszcza się je w wykazie, stosując nazewnictwo tej dyrektywy; w wykazie umieszcza się również wszystkie inne substancje zapachowe mogące powodować alergie następnie dodawane do części 1 załącznika III do dyrektywy 76/768/EWG w ramach dostosowania tego załącznika do postępu technicznego.

▼M5 —————

▼M1

Na opakowaniu podaje się adres strony internetowej, na której można zapoznać się z wykazem składników, o którym mowa w części D załącznika VII.

Dla detergentów przeznaczonych do użytku w sektorze przemysłowym i detergentów instytucjonalnych, które nie są udostępnione ogółowi społeczeństwa, wyżej wymienione wymagania nie muszą być spełnione, jeżeli równoważną informację dostarcza się w formie arkusza danych technicznych, karty charakterystyki lub w podobny właściwy sposób.

▼M5

B.    Oznakowanie dotyczące informacji o dozowaniu

Zgodnie z art. 11 ust. 4 następujące przepisy dotyczące oznakowania mają zastosowanie do opakowań detergentów przeznaczonych do powszechnej sprzedaży.

Detergenty dla konsumentów przeznaczone do prania

Opakowania detergentów przeznaczonych do powszechnej sprzedaży, przeznaczonych do prania muszą być opatrzone następującą informacją:

Standardowym wsadem pralki jest 4,5 kg suchej tkaniny dla detergentów do prania energicznego i 2,5 kg suchej tkaniny dla detergentów do prania delikatnego, zgodnie z definicjami decyzji Komisji 1999/476/WE z dnia 10 czerwca 1999 r. ustanawiającej ekologiczne kryteria przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego detergentom pralnicznym ( 36 ). Detergent uznawany jest za przeznaczony do prania energicznego, chyba że producent deklaruje głównie dbałość o tkaniny, tj. niskotemperaturowe pranie, dbałość o delikatne tkaniny i kolory.

Detergenty dla konsumentów przeznaczone do automatycznych zmywarek do naczyń

Opakowania detergentów przeznaczonych do powszechnej sprzedaży jako detergenty przeznaczone do stosowania w automatycznych zmywarkach do naczyń muszą być opatrzone następującą informacją:

▼M1

C.   Arkusz danych składników

Stosuje się następujące przepisy dotyczące wykazu składników na arkuszu danych, o którym mowa w art. 9 ust. 3.

Arkusz danych zawiera nazwę detergentu i producenta.

Na arkuszu danych, w porządku malejącym według wagi, należy umieścić wszystkie składniki; wykaz jest podzielony na następujące zakresy procentowe (wagowo):

Zanieczyszczenia nie są uważane za składniki.

„Składnik” oznacza każdą substancję chemiczną pochodzenia syntetycznego lub naturalnego, celowo dodaną do detergentu. Do celów niniejszego załącznika, substancja zapachowa, olejek aromatyczny lub barwnik są uważane za pojedynczy składnik i w wykazie nie umieszcza się substancji w nich zawartych, z wyjątkiem tych substancji zapachowych mogących powodować alergie, które występują w wykazie substancji w części 1 załącznika III do dyrektywy 76/768/EWG, jeżeli całkowite stężenie w detergencie substancji zapachowej mogącej powodować alergie przewyższa wartość graniczną, o której mowa w części A.

Dla każdego składnika podaje się zwyczajową nazwę chemiczną lub nazwę wg IUPAC ( 37 ), i, jeśli są dostępne, nazwę INCI ( 38 ), numer CAS oraz nazwę Farmakopei Europejskiej.

D.   Publikacja wykazu składników

Producenci powinni udostępnić na stronie internetowej arkusz danych składników, o którym mowa powyżej, z wyjątkiem następujących informacji:

Dostęp do strony internetowej nie podlega żadnym ograniczeniom lub warunkom, a zawartość strony powinna być aktualizowana. Strona internetowa powinna zawierać link do strony internetowej Pharmacos Komisji Europejskiej lub innej odpowiedniej strony internetowej, która zawiera tabelę korelacji między nazwami INCI, nazwami Farmakopei Europejskiej i numerami CAS.

Niniejsze wymaganie nie ma zastosowania do przemysłowych i instytucjonalnych detergentów ani do środków powierzchniowo czynnych dla przemysłowych lub instytucjonalnych detergentów, dla których dostępne są arkusze danych technicznych lub karty charakterystyki.

▼B

ZAŁĄCZNIK VIII

METODY BADAŃ I METODY ANALITYCZNE

Następujące metody badań i metody analityczne dla detergentów stosuje się w procedurach kontrolnych przeprowadzanych na rynku przez Państwa Członkowskie:

1.   Metoda referencyjna (test potwierdzający)

1.1.   Definicje

Niniejsza metoda dotyczy procesu badania biodegradacji prowadzonego w laboratoryjnym urządzeniu składającym się z reaktora z osadem czynnym oraz wtórnego osadnika zaprojektowanego do symulacji pracy komunalnej oczyszczalni ścieków. Warunki badania są analogiczne jak opisano w Dyrektywach poprzedzających niniejsze rozporządzenie. Zmodernizowany sposób prowadzenia oznaczania możliwy do zastosowania opisano w normie ISO 11733.

1.2.   Aparatura niezbędna do pomiarów

Przy prowadzeniu procesu stosuje się mało gabarytową instalację z osadem czynnym przedstawioną schematycznie na rys. 1 i szczegółowiej na rys. 2. Urządzenie to składa się ze zbiornika A na ściek syntetyczny, pompy dozującej B, komory napowietrzania C, osadnika D, powietrznego podnośnika cieczy E do recyrkulacji osadu czynnego i odbieralnika F do zbierania odpływu po obróbce.

Zbiorniki A i F muszą być wykonane ze szkła lub odpowiedniego tworzywa sztucznego i mieć pojemność, co najmniej 24 litry. Pompa B musi zapewniać stały przepływ ścieków syntetycznych do zbiornika napowietrzającego; zbiornik ten podczas normalnej operacji zawiera trzy litry mieszanki płynów. Spiekana kostka napowietrzania G jest zawieszana w zbiorniku C w wierzchołku stożka. Ilość powietrza wdmuchiwanego przez napowietrzacz musi być mierzona przy użyciu przepływomierza H.

1.3.   Ścieki syntetyczne

Do badania wykorzystuje się ścieki syntetyczne. Rozpuścić w każdym litrze wody bieżącej:

Syntetyczne ścieki przygotowuje się świeżo, codziennie.

1.4.   Przygotowanie próbek

Niespreparowane środki powierzchniowo czynne są badane w postaci oryginalnej. Aktywna zawartość w próbkach środka powierzchniowo czynnego należy oznaczyć w celu przygotowania syntetycznych ścieków (ppkt 1.3).

1.5.   Obsługiwanie sprzętu

Na wstępie należy napełnić zbiornik napowietrzający C i osadnik D ściekami syntetycznymi. Wysokość zbiornika D powinna być tak dobrana, aby objętość zawarta w zbiorniku napowietrzającym C wynosiła trzy litry. Zaszczepianie przebiega poprzez wprowadzenie 3 ml wtórnych ścieków dobrej jakości, świeżo zebranych, z zakładu obróbki ścieków zajmującego się w szczególności ściekami domowymi. Ścieki należy przetrzymywać w tlenowych warunkach w okresie między zebraniem, a zastosowaniem. Następnie włączyć aerator G, pompę podnośnika powietrznego E i urządzenie dozujące B. Ścieki syntetyczne muszą przejść przez naczynie napowietrzania C z prędkością jeden litr na godzinę; daje to przeciętny czas retencji trzech godzin.

Szybkość napowietrzania powinna być taka, by zawartość zbiornika C utrzymywana była stale w zawiesinie, przy zawartości rozpuszczonego tlenu równej, co najmniej 2 mg/litr. Należy użyć właściwych metod zabezpieczających przed wytwarzaniem się piany. Nie wolno używać środków przeciwpieniących, które hamują działanie osadu czynnego lub zawierają BiAS. Pompa powietrznego podnośnika E musi być tak ustawiona, aby osad aktywny z osadnika był w sposób ciągły i niezakłócony przenoszony do zbiornika napowietrzającego C. Osad, który zebrał się wokół górnej części zbiornika napowietrzającego C, na dnie osadnika D lub w obwodzie łączącym, należy ponownie wprowadzić do obiegu przynajmniej raz dziennie przy użyciu szczotki lub innych odpowiednich sposobów. Jeżeli osadu nie udaje się oddzielić, jego gęstość można zwiększyć przez dodanie porcji 2 ml 5 % roztworu chlorku żelaza, powtarzane w razie potrzeby.

Ściek z osadnika D trzymane są w zbiorniku F przez dwadzieścia cztery godziny, po czym po dokładnym wymieszaniu pobierana jest próbka. Zbiornik F musi być dokładnie czyszczony.

1.6.   Kontrola urządzeń pomiarowych

Zawartość środka powierzchniowo czynnego (w mg/l) w ściekach syntetycznych jest określana bezpośrednio przed użyciem.

Zawartość środka powierzchniowo czynnego (w mg/l) w ścieku zebranym po dwudziestu czterech godzinach w zbiorniku F powinna być oznaczona analitycznie przy użyciu tej samej metody, bezpośrednio po zebraniu: w innym razie próbki należy zabezpieczyć, najlepiej przez zamrożenie. Stężenia muszą być określone z dokładnością do 0,1 mg/l środka powierzchniowo czynnego.

W celu sprawdzenia wydajności procesu, co najmniej dwa razy w tygodniu, mierzy się chemiczne zapotrzebowanie tlenu (ChZT) lub też rozpuszczony węgiel organiczny (RWO), zawarty w szklanych włóknach przefiltrowanych ścieków, zgromadzonych w zbiorniku F i w przefiltrowanych ściekach syntetycznych w zbiorniku A.

Zmniejszanie ChZT lub RWO powinno wyrównać się w sytuacji, kiedy uzyska się w miarę regularną dzienną degradację pod koniec okresu rozruchu przedstawionego na rys. 3.

Zawartość suchej masy substancji zawieszonych ciał stałych w aktywnym osadzie, w zbiorniku napowietrzania, powinna być określana dwa razy w tygodniu w g/l. Jeżeli jest ona większa niż 2,5 g/l, powinno się odrzucić nadmiar aktywnego osadu.

Badanie degradacji jest wykonywane w pokojowej temperaturze; powinna być ona stała i utrzymywana w przedziale między 19–24 °C.

1.7.   Obliczenie podatności na biodegradację

Procentową degradację środka powierzchniowo czynnego należy obliczać codziennie na podstawie zawartości środka powierzchniowo czynnego w mg/l syntetycznego ścieku i w odpowiadającym mu ścieku zebranym w zbiorniku F.

Otrzymane w ten sposób wartości podatności na degradację powinny być przedstawione graficznie w sposób jak na rys. 3.

Podatność na degradację środka powierzchniowo czynnego należy obliczyć jako średnią arytmetyczną wyników otrzymanych w ciągu dwudziestu jeden dni od zakończenia okresu rozruchu i aklimatyzacji, w czasie, których degradacja była regularna a urządzenie działało bezawaryjnie. W żadnym przypadku okres rozruchu nie powinien przekroczyć sześciu tygodni.

Wartości dziennej degradacji są obliczane z dokładnością do 0,1 %, lecz ostateczny rezultat podany jest w przybliżeniu do najbliższej liczby całkowitej.

W niektórych przypadkach pozwala się na zredukowanie częstotliwości pobierania próbek, lecz należy zebrać, co najmniej czternastu wyników, w ciągu dwudziestu jeden dni, które następują po okresie rozruchu, które powinno się wykorzystać przy obliczaniu średniej.

2.   Oznaczanie anionowych środków powierzchniowo czynnych w badaniach podatności na biodegradację

2.1.   Zasada

Metoda opiera się na tym, iż kationy barwnika błękitu metylenowego tworzą niebieskie sole z anionowymi substancjami powierzchniowo czynnymi (MBAS), które ekstrahuje się chloroformem. W celu eliminacji zakłóceń, ekstrakt w pierwszej fazie poddawany jest działaniu roztworem alkalicznym, a następnie ekstrakt jest wytrząsany z kwasowym roztworem błękitu metylenowego. Absorpcja oddzielonej fazy organicznej mierzona jest fotometrycznie przy długości fali maksymalnej absorpcji 650 nm.

2.2.   Odczynniki i sprzęt

2.2.1.   Roztwór buforowy pH 10

Rozpuścić 24 g wodorowęglanu sodu (NaHCO3) (cz.d.a.) i 27 g bezwodnego węglanu sodu (Na2CO3) (cz.d.a.) w zdejonizowanej wodzie i rozcieńczyć do 1 000 ml.

2.2.2.   Roztwór obojętny błękitu metylenowego

Rozpuścić 0,35 g błękitu metylenowego (cz.d.a.) w zdejonizowanej wodzie i rozcieńczyć do 1 000 ml. Należy przygotować roztwór, co najmniej dwadzieścia cztery godziny przed użyciem. Absorpcja fazy czystego chloroformu mierzona w stosunku do chloroformu, nie może przekroczyć 0,015 na 1 cm grubości warstwy przy 650 nm.

2.2.3.   Kwasowy roztwór błękitu metylenowego

Rozpuścić 0,35 g błękitu metylenowego (cz.d.a.) w 500 ml zdejonizowanej wody i zmieszać z 6,5 ml H2SO4 (d = 1,84 g/ml). Rozcieńczyć do 1 000 ml zdejonizowaną wodą. Roztwór należy przygotować, co najmniej dwadzieścia cztery godziny przed użyciem. Absorpcja fazy czystego chloroformu mierzona w stosunku do chloroformu, nie może przekroczyć 0,015 na 1 cm grubości warstwy przy 650 nm.

2.3.   Procedura

Próbki do analizy nie mogą być pobierane przez warstwę piany.

Po dokładnym umyciu wodą, sprzęt użyty do analizy musi być dokładnie przepłukany metanolowym roztworem kwasu chlorowodorowego (ppkt 2.2.10), a następnie zdejonizowaną wodą przed użyciem.

Przefiltrować strumienie dopływowy i odpływowy z instalacji z osadem czynnym, które przeznaczone są do analizy bezpośrednio po próbkowaniu. Należy odrzucić pierwsze 100 ml pozostałości.

Umieścić odmierzoną objętość próbki, jeżeli konieczne zneutralizowanej, w 250 ml rozdzielaczu (ppkt 2.2.11.) Objętość próbki powinna zawierać 20–150 μg MBAS. Przy małej zawartości MBAS, można użyć do 100 ml próbki. Przy użyciu mniej niż 100 ml, rozcieńczyć do 100 ml za pomocą zdejonizowanej wody. Dodać do próbki 10 ml mieszaniny buforowej (ppkt 2.2.1), 5 ml obojętnego roztworu błękitu metylenowego (ppkt 2.2.2) i 15 ml chloroformu (ppkt 2.2.4.). Potrząsać mieszaniną równomiernie i ostrożnie przez minutę. Po oddzieleniu faz, przenieść oddzieloną chloroformową warstwę do drugiego rozdzielacza, zawierającego 110 ml zdejonizowanej wody i 5 ml kwasowego roztworu błękitu metylenowego (ppkt 2.2.3). Wstrząsać mieszaninę przez minutę. Przenieść chloroformową warstwę przez bawełniany filtr wcześniej odpowiednio umyty i nawilżony za pomocą chloroformu do szklanej kolby miarowej (ppkt 2.2.12).

Ekstrahować roztwory alkaliczne i kwasowe trzykrotnie, używając 10 ml chloroformu w drugiej i trzeciej ekstrakcji. Należy przefiltrować połączone ekstrakty chloroformu przez ten sam bawełniany filtr i rozcieńczyć, do oznaczenia na 50 ml kolbie (ppkt 2.2.12), z chloroformem użytym do ponownego umycia bawełny. Należy zmierzyć absorpcję roztworu chloroformu za pomocą fotometru przy 650 nm, w naczyńkach 1–5 c w stosunku do chloroformu. Przeprowadzić ślepą próbę poprzez całą procedurę.

2.4.   Krzywa kalibracji

Przygotować roztwór wzorcowy ze standardowej substancji estru metylowego kwasu dodecylobenzenosulfonowego (typu tetrapropylenowego o masie cząsteczkowej 340) po zmydleniu do soli potasowej. MBAS jest obliczane jako dodecylobenzenosulfonian sodu (o masie cząsteczkowej 348).

Z pipety wagowej, odważyć 400–450 mg estru metylowego kwasu dodecylobenzenosulfonowego (ppkt 2.2.5) z dokładnością do 0,1 mg w kolbie okrągłodennej, dodać 50 ml roztworu etanolowego wodorotlenku potasu (ppkt 2.2.6) i trochę granulek ułatwiających wrzenie. Po zamontowaniu chłodnicy zwrotnej, należy go gotować przez godzinę. Po ochłodzeniu, należy umyć chłodnicę i połączenie o szklanej podstawie za pomocą 30 ml etanolu, następnie dodać te popłuczyny do zawartości kolby. Miareczkować roztwór za pomocą kwasu siarkowego wobec fenoloftaleiny, aż stanie się bezbarwny. Przenieść ten roztwór do kolby miarowej o objętości 1 000 ml (ppkt 2.2.14), rozcieńczyć do kreski wodą zdejonizowaną i wymieszać.

Część roztworu podstawowego środków powierzchniowo czynnych jest następnie rozcieńczana. Odlać 25 ml, przenieść do 500 ml szklanej kolby miarowej (ppkt 2.2.13) i rozcieńczyć do kreski, za pomocą zdejonizowanej wody i wymieszać.

Niniejszy roztwór mianowany zawiera:

gdzie E jest wagą próbki w mg.

W celu ustalenia krzywej kalibracyjnej, odlać porcje 1, 2, 4, 6, 8 ml roztworu mianowanego i rozcieńczyć każdy do 100 ml za pomocą wody dejonizowanej. Następnie postępować według ppkt2.3 włączając ślepą próbę.

2.5.   Obliczanie wyników

Sumę anionowych środków powierzchniowo czynnych (MBAS) w próbce odczytuje się z krzywej kalibracji (ppkt2.4). Zawartość MBAS próbki jest dana przez:

gdzie: V = ml objętość użytej próbki.

Wyrazić wyniki jako dodecylobenzenosulfonian sodu (masa cząsteczkowa 348).

2.6.   Przedstawienie wyników

Przedstawić wyniki jako MBAS w mg/l z dokładnością do 0,1.

3.   Oznaczanie niejonowych środków powierzchniowo czynnych w cieczach badanych na biodegradację

3.1.   Zasada

Środki powierzchniowo czynne są zatężane i wydzielane przez oddzielanie gazowe. W użytej próbce ilość niejonowych środków powierzchniowo czynnych powinna być w zakresie 250–800 g.

Oddzielony środek powierzchniowo czynny rozpuszcza się w octanie etylu.

Po rozdzieleniu faz i odparowaniu rozpuszczalnika, niejonowy środek powierzchniowo czynny jest wytrącany w roztworze wodnym za pomocą zmodyfikowanego odczynnika Dragendorffa (KBiI4 + BaCl2 + lodowaty kwas octowy).

Osad poddaje się filtracji, przemyciu lodowatym kwasem octowym i rozpuszczeniu w roztworze winianu amonu. Bizmut w roztworze jest miareczkowany potencjometrycznie za pomocą roztworu pirolidynotiokarbaminianu przy pH 4–5, używając błyszczącej platynowej elektrody wskaźnikowej i kalomelowej lub elektrody srebro/chlorek srebra jako elektrody odniesienia. Metoda ma zastosowanie do niejonowych środków powierzchniowo czynnych zawierających 6–30 grup tlenku alkilenu.

Wynik miareczkowania jest mnożony przez empiryczny współczynnik 54 w celu przeliczenia na substancję odniesienia, nonylofenol skondensowany z 10 molami tlenku etylenu (NP 10).

3.2.   Sprzęt i odczynniki

Odczynniki należy przygotować w wodzie dejonizowanej.

3.3.   Metoda

3.3.1.   Zatężanie i wydzielanie środka powierzchniowo czynnego

Przefiltrować wodną próbkę przez jakościową bibułę filtracyjną. Odrzucić pierwsze 100 ml przesączu.

W aparacie oddzielającym, uprzednio przepłukanym octanem etylu, umieścić odmierzoną ilość próbki, tak by zawierała pomiędzy 250–800 g niejonowego środka powierzchniowo czynnego.

Dla poprawy oddzielenia dodać 100 g chlorku sodu i 5 g wodorowęglanu sodu.

Jeżeli objętość próbki przekracza 500 ml, dodać te sole do aparatu oddzielającego w postaci stałej, i rozpuścić za pomocą przepuszczanego powietrza lub azotu.

Jeżeli stosuje się próbki mniejsze, rozpuścić sole w 400 ml wody i następnie dodać do aparatu oddzielającego.

Dodać wody do uzyskania poziomu górnego kurka odcinającego.

Ostrożnie dodać 100 ml octanu etylu na górną powierzchnię wody.

Napełnić płuczkę instalowaną w linii przepływu gazu (azot lub powietrze) w dwóch trzecich objętości octanem etylu.

Przepuścić przez aparat strumień gazu z prędkością 30–60 l/godz.; wskazane jest użycie miernika przepływu. Na początku szybkość napowietrzania musi wzrastać stopniowo. Szybkość gazu musi być tak ustawiona, by fazy zostały zauważalnie oddzielone w celu zminimalizowania mieszania się faz i roztworu octanu etylu w wodzie. Po upływie pięciu minut przerwać przepływ gazu.

Jeżeli następuje większe niż 20 % zmniejszenie objętości fazy organicznej w wyniku rozpuszczania w wodzie, należy powtórzyć oddzielenie, zwracając szczególną uwagę na szybkość przepływu gazu.

Przenieść fazę organiczną do rozdzielacza. Zawrócić całą wodę z rozdzielacza z fazy wodnej – powinno to być kilka mililitrów - do aparatu oddzielającego. Przefiltrować fazę octanu etylu przez suchą jakościową bibułę filtracyjną do zlewki 250 ml.

Umieścić dalsze 100 ml octanu etylu w aparacie oddzielającym i ponownie przepuścić przez niego azot lub powietrze przez pięć minut. Ściągnąć fazę organiczną do rozdzielacza używanego przy pierwszym oddzielaniu, odrzucić fazę wodną i przepuścić fazę organiczną przez ten sam filtr jak przy pierwszej porcji octanu etylu. Przemyć zarówno rozdzielacz jak i filtr około 20 ml octanu etylu.

Odparować ekstrakt octanu etylu do sucha stosując łaźnię wodną (dygestorium). Skierować delikatny strumień powietrza nad powierzchnię roztworu dla przyśpieszenia odparowania.

3.3.2.   Strącanie osadu i filtracja

Rozpuścić suchą pozostałość z ppkt 3.3.1 w 5 ml metanolu, dodać 40 ml wody i 0,5 ml rozcieńczonego HCl (ppkt 3.2.3) i mieszać mieszaninę na mieszadle magnetycznym.

Do niniejszego roztworu dodać 30 ml środka strącającego (ppkt3.2.6) z cylindra miarowego. Osad tworzy się po powtórzeniu mieszania. Po czasie mieszania przez dziesięć minut odstawić mieszaninę, na co najmniej pięć minut.

Przefiltrować mieszaninę przez tygiel Goocha, którego podstawa jest pokryta papierem filtracyjnym z włókna szklanego. Wpierw przemyć filtr stosując podciśnienie ilością około 2 ml lodowatego kwasu octowego. Następnie dokładnie przemyć zlewkę, magnes i tygiel za pomocą lodowatego kwasu octowego, którego konieczna ilość wynosi około 40–50 ml. Nie jest konieczne ilościowe przeniesienie osadu przywierającego do ścianek zlewki, do filtra, ponieważ roztwór osadu do miareczkowania jest zawracany do zlewki, w której zachodzi wytrącanie, zatem pozostałości osadu są rozpuszczane.

3.3.3.   Rozpuszczanie osadu

Rozpuścić osad w tyglu filtracyjnym poprzez dodanie gorącego roztworu winianu amonu (około 80 °C) (ppkt 3.2.8) trzema porcjami po 10 ml każda. Pozwolić każdej porcji na pozostanie w tyglu przez kilka minut przed odsączeniem za pomocą podciśnienia przez filtr do kolby.

Umieścić zawartość kolby filtracyjnej w zlewce używanej do wytrącania osadu. Przemyć ścianki zlewki za pomocą dalszych 20 ml roztworu winianu w celu rozpuszczenia reszty osadu.

Starannie umyć tygiel, złączkę i kolbę filtracyjną przy pomocy 150–200 ml wody i zawrócić popłuczyny do zlewki używanej do strącania osadu.

3.3.4.   Miareczkowanie

Mieszać roztwór przy pomocy mieszadła magnetycznego (ppkt 3.2.16), dodać kilka kropli czerwieni bromokrezolowej (ppkt 3.2.5) i dodawać rozcieńczony roztwór amoniaku (ppkt 3.2.9) do momentu zmiany barwy na fioletową (początkowo roztwór jest słabo kwasowy z powodu pozostałości kwasu octowego użytego do przemywania).

Następnie dodać 10 ml standartowego buforu octanowego (ppkt 3.2.10), zanurzyć elektrody w roztworze, i miareczkować potencjometrycznie mianowanym „roztworem karbaminianowym” (ppkt 3.2.11), z końcówką biurety zanurzoną w roztworze.

Szybkość miareczkowania nie powinna przekraczać 2 ml/min.

Punktem końcowym miareczkowania jest punkt przecięcia stycznych do dwóch gałęzi krzywej potencjału.

Sporadycznie obserwuje się, że przegięcie krzywej potencjału spłaszcza się; można to wyeliminować przez staranne oczyszczenie elektrody platynowej (przez polerowanie papierem ściernym).

3.3.5.   Ślepa próba

W tym samym czasie przeprowadzić ślepe oznaczenie poprzez całą procedurę stosując 5 ml metanolu i 40 ml wody zgodnie z instrukcjami przedstawionymi w ppkt 3.3.2. Ślepe miareczkowanie powinno być poniżej 1ml, w przeciwnym razie podejrzana jest czystość odczynników (ppkt 3.2.3, 3.2.7, 3.2.8, 3.2.9, 3.2.10) szczególnie zawartość w nich metali ciężkich, i należy je wymienić. Wyniki ślepego miareczkowania muszą być wzięte pod uwagę przy obliczaniu wyników.

3.3.6.   Kontrola współczynnika „roztworu karbaminianu”

Miano karbaminianu powinno być sprawdzone w dniu użycia. W tym celu należy zmiareczkować 10 ml roztworu siarczanu miedzi (ppkt 3.2.12) za pomocą „roztworu karbaminianu” po dodaniu 100 ml wody i 10 ml standardowego buforu octanowego (ppkt 3.2.10). Jeżeli ilość użyta podana jest w mililitrach, to współczynnik f wynosi:

a wszystkie wyniki miareczkowania należy pomnożyć przez niniejszy współczynnik.

3.4.   Obliczanie wyników

Wszystkie niejonowe środki powierzchniowo czynne posiadają swój własny współczynnik, który zależy od ich składu, szczególnie od długości łańcucha tlenku alkenu. Stężenie niejonowego środka powierzchniowo czynnego jest wyrażone w stosunku do substancji wzorcowej – nonylofenolu z dziesięcioma cząsteczkami tlenku etylenu (NP 10) – dla którego współczynnik przeliczeniowy wynosi 0,054.

Stosując niniejszy współczynnik, ilość środka powierzchniowo czynnego obecnego w próbce znajduje się wyrażając ją jako mg równoważne NP 10, w następujący sposób:

(b - c) x f x 0,054 = mg niejonowego środka powierzchniowo czynnego jako NP 10

gdzie:

3.5.   Wyrażenie wyników

Wyrazić wyniki w mg/l jako NP 10 z dokładnością do 0,1.

4.   Obróbka wstępna anionowych środków powierzchniowo czynnych przeznaczonych do badania

4.1.   Uwagi wstępne

4.1.1.   Przygotowanie próbek

Obróbka anionowych środków powierzchniowo czynnych i gotowych detergentów, wcześniejsza od oznaczenia pierwotnej podatności na biodegradację, w badaniu zatwierdzającym to:

Celem ekstrakcji alkoholowej jest wyeliminowanie nierozpuszczalnych i nieorganicznych składników produktu handlowego, które w pewnych okolicznościach mogą dawać fałszywe wyniki badania podatności na biodegradację.

4.1.2.   Procedura wymiany jonowej

Wyizolowanie i oddzielenie aktywnych anionowych środków powierzchniowo czynnych od mydeł, niejonowych i kationowych środków powierzchniowo czynnych jest wymagane dla poprawnego przeprowadzenia badań podatności na biodegradację.

Jest to osiągane przez technikę wymiany jonowej, przy użyciu makroporowatej żywicy jonowymiennej i odpowiednich eluentów, w celu częściowej eluacji. Jednakże mydło anionowe i niejonowe środki powierzchniowo czynne mogą być oddzielone w jednej procedurze.

4.1.3.   Kontrola analityczna

Po homogenizacji, stężenie anionowych środków powierzchniowo czynnych w syntetycznym detergencie jest określane zgodnie z analityczną metodą z MBAS. Zawartość mydeł jest oznaczana odpowiednią metodą analityczną.

Niniejsza analiza produktów jest konieczna do obliczenia ilości, wymaganych do przygotowania, składników do badania podatności na biodegradację.

Ilościowa ekstrakcja nie jest konieczna; jednakże co najmniej 80 % anionowych środków powierzchniowo czynnych powinno być ekstrahowanych. Zwykle uzyskuje się 90 % lub więcej.

4.2.   Zasada

Z homogenicznej próbki (proszek, sucha pasta i osuszone ciecze) uzyskuje się wyciąg etanolowy, który zawiera środki powierzchniowo czynne, mydła i inne rozpuszczalne w alkoholu składniki próbki syntetycznego detergentu.

Wyciąg etanolowy jest odparowywany do sucha, rozpuszczany w mieszaninie wody i izopropanolu, a uzyskany roztwór przepuszczany przez mieszaninę silnie kwasowych wymieniaczy kationowych i makroporowatych wymieniaczy anionowych, podgrzaną do 50 °C. Taka temperatura jest konieczna do zapobiegania wytrącaniu się tłuszczowych kwasów, które mogą być obecne w kwaśnym środowisku.

Wszystkie niejonowe środki powierzchniowo czynne pozostają w eluatach.

Mydła kwasów tłuszczowych są odseparowane poprzez ekstrakcję z etanolem zawierającym CO2. Anionowe środki powierzchniowo czynne są, zatem otrzymywane jako sole amonowe przez eluację z wodno izopropanolowym roztworem wodorowęglanu amonu. Te sole amonowe używa się w badaniu degradacji.

Kationowe środki powierzchniowo czynne mogą zafałszować wynik badania podatności na biodegradację i procedurę analityczną, są eliminowane poprzez wymieniacz kationowy umieszczony powyżej wymieniacza anionowego.

4.3.   Odczynniki i sprzęt

4.4.   Przygotowanie ekstraktu i oddzielenie anionowych substancji czynnych

4.4.1.   Przygotowanie ekstraktu

Ilości środków powierzchniowo czynnych, koniecznych do przeprowadzenia badań biodegradacji, wynoszą ok. 50 g MBAS.

Zazwyczaj, ilość produktu przeznaczonego do procesu ekstrakcji nie przekracza 1 000 g, ale może być konieczna do procesu ekstrakcji wykorzystanie większej ilości próbki. Z przyczyn praktycznych, ilość użytego produktu do przygotowania ekstraktów do badania biodegradacji powinna w większości wypadków być ograniczona do 5 000 g.

Doświadczenie wykazało, że istnieją zalety w użyciu wielu małych objętościowo ekstraktów, zamiast jednego dużego. Wymieniacz określonych ilości jonów jest zaprojektowany dla objętości roboczej 600–700 mmoli środka powierzchniowo czynnego i mydeł.

4.4.2.   Oddzielenie składników rozpuszczalnych w alkoholu

Należy dodać 250 g syntetycznego detergentu przeznaczonego do analizy do 1 250 ml etanolu, podgrzać mieszaninę do temperatury wrzenia i skraplać przez godzinę mieszając. Przepuścić alkoholowy roztwór przez grubo porowaty filtr ssący, podgrzany do 50 °C i natychmiast przefiltrować. Należy umyć kolbę i filtr ssący, 200 ml objętością gorącego alkoholu. Należy zebrać przesącz i popłuczyny w kolbie filtrującej.

W przypadku past i produktów ciekłych przeznaczonych do analizy, należy się upewnić, że w próbce znajduję się nie więcej niż 55 g anionowych środków powierzchniowo czynnych i 35 g mydła. Odparować zważoną próbkę do sucha. Należy rozpuścić pozostałość w 2 000 ml etanolu i postępować wg powyższych wskazówek. W przypadku proszków o małej gęstości pozornej (< niż 300 g/l) zalecane jest zwiększenie współczynnika etanolu w stosunku 20:1. Odparować filtrat etanolowy do sucha, najlepiej za pomocą wyparki obrotowej. Powtórzyć operację, jeżeli wymagana jest duża ilość ekstraktu. Rozpuścić pozostałość w 5 000 ml mieszaniny izopropanol/woda.

Przygotowanie kolumn jonowymiennych

4.4.3.   KOLUMNA KATIONOWYMIENNA

Umieścić 600 ml żywicy kationitowej (ppkt 4.3.6) w 3 000 ml zlewce i przykryć, dodając 2 000 ml kwasu chlorowodorowego (ppkt 4.3.8). Następnie pozostawić, na co najmniej dwie godziny, od czasu do czasu mieszając.

Zdekantować kwas i przenieść żywicę do kolumny (ppkt 4.3.12) za pomocą wody dejonizowanej. Kolumna powinna zawierać zatyczkę z waty szklanej.

Przemyć kolumnę za pomocą zdejonizowanej wody z prędkością 10–30 ml/min, aż do zaniku chlorku w eluencie.

Oddzielić wodę z 2 000 ml mieszaniny izopropanolu i wody (ppkt 4.3.3) z prędkością 10–30 ml/min. Kolumna wymieniacza jest teraz gotowa do działania.

KOLUMNA ANIONOWYMIENNA

Umieścić 600 ml żywicy wymieniacza anionowego (ppkt 4.3.7) w zlewce 3 000 ml i przykryć, dodając 2 000 ml zdejonizowanej wody.

Pozostawić żywicę, na co najmniej dwie godziny do spęcznienia.

Przenieść żywicę do kolumny za pomocą zdejonizowanej wody. Kolumna powinna zawierać zatyczkę z waty szklanej.

Przemyć kolumnę za pomocą 0,3 M roztworu wodorowęglanu amonu (ppkt 4.3.5), Aż do momentu uwolnienia się chlorku. Wymaga to około 5 000 ml roztworu. Przemyć ponownie za pomocą 2 000 ml zdejonizowanej wody. Oddzielić wodę z 2 000 ml mieszaniny izopropanolu i wody (ppkt 4.3.3) z prędkością 10–30 ml/min. Kolumna wymieniacza jest teraz w postaci zasadowej i jest gotowa do działania.

Procedura wymiany jonów

5.   Uwagi wstępne

5.1.   Przygotowanie próbek

Rysunek 1 Instalacja aktywacji osadu: schemat

Rysunek 2 Instalacja aktywacji osadu: szczegóły (wymiary w milimetrach)

Rysunek 3 Obliczenie podatności na biodegradację- Badanie zatwierdzające

Rysunek 4 Kolumna wymiennika ciepła (wymiary w milimetrach)

Rysunek 5 Aparat oddzielania gazu (wymiary w milimetrach)

( 1 ) Dz.U. C 95 z 23.4.2003, str. 24.

( 2 ) Opinia Parlamentu Europejskiego z dnia 10 kwietnia 2003 r. (dotychczas niepublikowana w Dzienniku Urzędowym), wspólne stanowisko Rady z dnia 4 listopada 2003 r. (Dz.U. C 305 E z 16.12.2003, str. 11) i stanowisko Parlamentu Europejskiego z dnia 14 stycznia 2004 r. (dotychczas niepublikowane w Dzienniku Urzędowym). Decyzja Rady z dnia 11 marca 2004 r.

( 3 ) Dz.U. L 347 z 17.12.1973, str. 51. Dyrektywa ostatnio zmieniona rozporządzeniem (WE) 807/2003 (Dz.U. L 122 z 16.5.2003, str. 36).

( 4 ) Dz.U. L 347 z 17.12.1973, str. 53. Dyrektywa zmieniona dyrektywą 82/243/EWG (Dz.U. L 109 z 22.4.1982, str. 11).

( 5 ) Dz.U. L 109 z 22.4.1982, str. 1.

( 6 ) Dz.U. L 109 z 22.4.1982, str. 18.

( 7 ) Dz.U. L 80 z 25.3.1986, str. 51.

( 8 ) Dz.U. L 291 z 10.10.1989, str. 55.

( 9 ) Dz.U. L 215 z 1.8.1998, str. 73.

( 10 ) Dz.U. L 200 z 30.7.1999, str. 1. Dyrektywa zmieniona ostatnio rozporządzeniem (WE) 1882/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 284 z 31.10.2003, str. 1).

( 11 ) Dz.U. L 84 z 5.4.1993, str. 1. Rozporządzenie zmienione rozporządzeniem (WE) 1882/2003.

( 12 ) Dyrektywy 73/404/EWG i 86/94/EWG.

( 13 ) Dyrektywy 73/405/EWG i 82/243/EWG.

( 14 ) Dyrektywa 82/242/EWG.

( 15 ) Dz.U. L 184 z 17.7.1999, str. 23.

( 16 ) Dz.U. L 262 z 27.9.1976, str. 201. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2004/21/WE (Dz.U. L 57 z 25.2.2004, str. 4).

( 17 ) Dz.U. L 196 z 16.8.1967, str. 1. Dyrektywa ostatnio zmieniona rozporządzeniem (WE) 807/2003.

( 18 ) Dz.U. L 227 z 8.9.1993, str. 9.

( 19 ) Dz.U. L 161 z 29.6.1994, str. 3.

( 20 ) Dz.U. L 123 z 24.4.1998, str. 1. Dyrektywa zmieniona rozporządzeniem (WE) 1882/2003.

( 21 ) Dz.U. L 50 z 20.2.2004, str. 44.

( 22 ) Dz.U. L 50 z 20.2.2004, str. 28.

( 23 ) Dz.U. L 358 z 18.12.1986, str. 1. Dyrektywa zmieniona dyrektywą 2003/65/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz.U. L 230 z 16.9.2003, str. 32).

( 24 ) Dz.U. L 353 z 31.12.2008, s. 1.

( 25 ) Dz.U. L 204 z 21.7.1998, s. 37.

( 26 ) Te badania uznano za najbardziej odpowiednie w odniesieniu do środków powierzchniowo czynnych.

( 27 ) Metody RWO mogą dawać wyniki oznaczające usunięcie, a nie całkowitą biodegradację. Respirometria manometryczna, MITI oraz metody dwufazowego BZT w niektórych przypadkach nie są właściwe, ponieważ wysokie stężenia początkowe mogłyby mieć działanie hamujące.

( 28 ) Europejski Wykaz Istniejących Substancji o Znaczeniu Komercyjnym.

( 29 ) Europejski Wykaz Notyfikowanych Substancji Chemicznych.

( 30 ) Dz.U. C 146 A z 15.6.1990, s. 1.

( 31 ) Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2006, ISSN 1018-5593 EUR 22543 EN.

( 32 ) Dz.U. L 396 z 30.12.2006, s. 1; sprostowanie w Dz.U. L 136 z 29.5.2007, s. 3.

( 33 ) Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007, ISSN 1018-5593 EUR 20853 EN/3.

( 34 ) Dz.U. L 262 z 27.9.1976, str. 169. Dyrektywa ostatnio zmieniona dyrektywą Komisji 2005/80/WE (Dz.U. L 303 z 22.11.2005, str. 32).

( 35 ) Dz.U. L 66 z 11.3.2003, str. 26.

( 36 ) Dz.U. L 187 z 20.7.1999, s. 52. Decyzja zmieniona decyzją 2011/264/UE (Dz.U. L 111 z 30.4.2011, s. 34).

( 37 ) IUPAC = Międzynarodowa Unia Chemii Czystej i Stosowanej.

( 38 ) INCI = Międzynarodowe Nazewnictwo Składników Kosmetycznych.