–

w imieniu Karl und Georg Anwander GbR Güterverwaltung – F. Schröder, Rechtsanwalt,

–

w imieniu Land Baden-Württemberg – F. Steier, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu Freistaat Bayern – C. Vilgertshofer oraz J. Vogel, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – J. Aquilina, A.C. Becker oraz L. Radu Bouyon, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 31 i 32 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1305/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.U. 2013, L 347, s. 487; sprostowanie Dz.U. 2016, L 130, s. 1), zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2393 z dnia 13 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2017, L 350, s. 15), (zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1305/2013”).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy Karl und Georg Anwander GbR Güterverwaltung a Land Baden-Württemberg (krajem związkowym Badenia-Wirtembergia, Niemcy), reprezentowanym przez Landratsamt Ravensburg (służby administracyjne okręgu Ravensburg, Niemcy), w przedmiocie oddalenia przez te służby wniosku o odszkodowanie, o które wystąpiła skarżąca w postępowaniu głównym za rok 2019 w odniesieniu do gruntów rolnych położonych we Freistaat Bayern (kraju związkowym Bawaria, Niemcy).

3

W motywach 7, 9, 25, 26 i 50 rozporządzenia nr 1305/2013 wskazano:

[…]

[…]

[…]

4

Artykuł 1 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi:

„Niniejsze rozporządzenie ustanawia ogólne przepisy regulujące wsparcie Unii dla rozwoju obszarów wiejskich, finansowane z [EFRROW] oraz ustanowione rozporządzeniem [Parlamentu Europejskiego i Rady] (UE) nr 1306/2013 [[z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz.U. 2013, L 347, s. 549)]. Niniejsze rozporządzenie określa cele, do realizacji których ma przyczyniać się polityka rozwoju obszarów wiejskich, oraz odpowiednie priorytety unijne w zakresie polityki rozwoju obszarów wiejskich. W niniejszym rozporządzeniu nakreśla się kontekst strategiczny polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz określa się działania, jakie należy podjąć w celu realizacji polityki rozwoju obszarów wiejskich. Ponadto ustanawia ono przepisy dotyczące programowania, tworzenia sieci kontaktów, zarządzania, monitorowania i ewaluacji na podstawie obowiązków dzielonych przez państwa członkowskie i Komisję [Europejską] oraz przepisy służące zapewnieniu koordynacji EFRROW z innymi instrumentami unijnymi”.

5

Artykuł 2 ust. 1 akapit drugi lit. b) rozporządzenia nr 1305/2013 definiuje pojęcie „regionu” w następujący sposób:

„»region« oznacza jednostkę terytorialną odpowiadającą poziomowi 1 lub 2 Nomenklatury Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (poziom NUTS 1 i 2) w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1059/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady [z dnia 26 maja 2003 r. w sprawie ustalenia wspólnej klasyfikacji Jednostek Terytorialnych do Celów Statystycznych (NUTS) (Dz.U. 2003, L 154 z 21.6.2003, s. 1)]”.

6

Artykuł 5 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi:

„Do osiągnięcia celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, które przyczyniają się do realizacji strategii »Europa 2020« na rzecz inteligentnego, trwałego wzrostu gospodarczego sprzyjającego włączeniu społecznemu, dąży się poprzez realizację następujących sześciu priorytetów unijnych w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, które to priorytety stanowią odzwierciedlenie odpowiednich celów tematycznych wspólnych ram strategicznych [zwanych dalej »CSC«]:

[…]

[…]”.

7

Artykuł 6 ust. 2 tego rozporządzenia stanowi:

„Państwo członkowskie może przedłożyć jednolity program dla całego swojego terytorium albo zbiór programów regionalnych. W należycie uzasadnionych przypadkach państwo członkowskie może ewentualnie przedłożyć program krajowy i zbiór programów regionalnych. Jeśli państwo członkowskie przedkłada program krajowy i zbiór programów regionalnych, działania lub rodzaje operacji programuje się na poziomie krajowym albo na poziomie regionalnym oraz zapewnia się spójność pomiędzy strategiami programów krajowych i regionalnych”.

8

Artykuł 13 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„Każde działanie dotyczące rozwoju obszarów wiejskich programuje się w taki sposób, aby konkretnie przyczyniał się do osiągnięcia co najmniej jednego priorytetu unijnego w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Orientacyjny wykaz działań mających szczególne znaczenie dla priorytetów unijnych znajduje się w załączniku VI”.

9

Artykuł 31 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi:

„1.   Płatności dla rolników na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami udzielane są rocznie na hektar użytków rolnych w celu zrekompensowania rolnikom wszystkich lub części dodatkowych kosztów i utraconych dochodów związanych z ograniczeniami dla produkcji rolnej na danym obszarze.

[…]

2.   Płatności udziela się rolnikom, którzy podejmują się prowadzić działalność rolniczą na obszarach wyznaczonych zgodnie z art. 32 i którzy są rolnikami aktywnymi zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia [nr 1307/2013], zgodnie z zastosowaniem w danym państwie członkowskim.

[…]”.

10

Artykuł 32 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi:

„1.   Państwa członkowskie na podstawie ust. 2, 3 i 4 wyznaczają obszary kwalifikujące się do płatności przewidzianych w art. 31 w ramach następujących kategorii:

2.   Aby mogły kwalifikować się do płatności na mocy art. 31, obszary górskie charakteryzują się znacznymi ograniczeniami możliwości użytkowania gruntów i znacznym wzrostem kosztów produkcji w związku z:

[…]

3.   Aby mogły kwalifikować się do płatności na mocy art. 31, obszary inne niż obszary górskie uznaje się za charakteryzujące się znaczącymi ograniczeniami naturalnymi, jeśli co najmniej 60 % użytków rolnych spełnia co najmniej jedno z kryteriów wymienionych w załączniku III na poziomie podanej wartości progowej.

Przestrzeganie tych warunków zapewniane jest na poziomie lokalnych jednostek administracyjnych (poziom LAU 2) lub na poziomie wyraźnie wytyczonej jednostki lokalnej, która stanowi jeden jasno określony, zwarty obszar geograficzny, posiadający wyraźną tożsamość gospodarczą i administracyjną.

Przy wyznaczaniu obszarów, których dotyczy niniejszy ustęp, państwa członkowskie przeprowadzają procedurę zawężania wyboru, w oparciu o obiektywne kryteria, w celu wykluczenia obszarów, na których znaczące ograniczenia naturalne, o których mowa w akapicie pierwszym, zostały udokumentowane, ale przezwyciężono je dzięki inwestycjom lub działalności gospodarczej, lub dzięki normalnej produktywności gruntów, lub jeśli metody produkcji lub systemy rolnicze rekompensują utracone dochody lub dodatkowe koszty, o których mowa w art. 31 ust. 1.

[…]”.

11

Artykuł 60 ust. 2 akapit pierwszy tego rozporządzenia stanowi:

„Wydatki kwalifikują się do wkładu EFRROW tylko w przypadku, gdy są ponoszone na operacje, o których postanowiła instytucja zarządzająca danego programu lub na jej odpowiedzialność […]”.

12

Artykuł 65 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia stanowi:

„Państwa członkowskie wyznaczają dla każdego programu rozwoju obszarów wiejskich następujące organy:

[…]”.

13

Zgodnie z art. 66 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia:

„Instytucja zarządzająca odpowiada za zarządzanie programem i za wdrażanie go w efektywny, skuteczny i prawidłowy sposób, […]”.

14

Artykuł 9 rozporządzenia nr 1307/2013, zatytułowany „Rolnicy aktywni zawodowo”, określa warunki, jakie muszą spełniać osoby fizyczne lub prawne lub grupy takich osób, aby mogły zostać uznane za rolników aktywnych zawodowo w rozumieniu tego przepisu.

15

Artykuł 3 ust. 1 Grundgesetz für die Bundesrepublik Deutschland (ustawy zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec) z dnia 23 maja 1949 r. (BGBl. 1949 I, s. 1), w wersji mającej zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym, stanowi:

„Wszyscy ludzie są równi wobec prawa”.

16

Paragraf 2 Verordnung über die Durchführung von Stützungsregelungen und des Integrierten Verwaltungs- und Kontrollsystems (rozporządzenia federalnego ministerstwa ds. żywności i rolnictwa, wydane w porozumieniu z federalnymi ministerstwami finansów oraz gospodarki i energii w przedmiocie wdrożenia systemów wsparcia i zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli) z dnia 24 lutego 2015 r. (BGBl. 2015 I, s. 166) (zwanego dalej „InVeKoSV”), przewiduje:

„1.   Jeżeli niniejsze rozporządzenie lub przepisy przywołane w § 1 ust. 1 pkt 4–6 nie stanowią inaczej, za wdrożenie niniejszego rozporządzenia i przepisów przywołanych w § 1 ust. 1 odpowiedzialne są organy kraju związkowego (urzędy krajowe) właściwe ze względu na siedzibę gospodarstwa rolnika.

2.   Siedzibą gospodarstwa, dla celów określenia właściwości urzędu krajowego, jest, z zastrzeżeniem przejęcia właściwości zgodnie z ust. 3, miejsce znajdujące się w zasięgu działania urzędu skarbowego właściwego miejscowo w zakresie wymiaru podatku dochodowego rolnika. W wypadku osób prawnych, zrzeszeń osób i mas majątkowych właściwy jest urząd krajowy, w którego zasięgu właściwości znajduje się siedziba zarządu.

3.   Jeżeli rolnik ma tylko jedno miejsce prowadzenia działalności i gdy to miejsce prowadzenia działalności położone jest w kraju związkowym innym niż kraj, w którym znajduje się siedziba gospodarstwa, urząd krajowy, w którego zasięgu właściwości znajduje się miejsce prowadzenia działalności, może, w porozumieniu z organem kraju związkowego właściwym miejscowo na podstawie ust. 2 i za zgodą rolnika, przejąć właściwość w zakresie stosowania niniejszego rozporządzenia; siedzibą gospodarstwa jest wówczas miejsce prowadzenia działalności.

[…]”.

17

Punkt 1.1 Verwaltungsvorschrift des Ministeriums Ländlicher Raum zur Förderung landwirtschaftlicher Betriebe in Berggebieten und in bestimmten benachteiligten Gebieten (VwV Ausgleichszulage Landwirtschaft) (przepisów administracyjnych ministerstwa ds. obszarów wiejskich w przedmiocie wspierania gospodarstw rolnych na obszarach górskich i określonych obszarach z ograniczeniami) z dnia 6 listopada 2019 r. (GABl. 2019, s. 389) (zwanych dalej „VwV AZL”), zmienionych Verwaltungsvorschrift (przepisami administracyjnymi) z dnia 15 listopada 2021 r. (GABl. 2021, s. 532), stanowi:

„Celem takiego wsparcia jest zapewnienie na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania wyznaczonych [obszarów górskich, obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania z ważnych powodów naturalnych, obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania z innych szczególnych powodów, poza obszarami górskimi, zgodnie z wykazem istniejących obszarów (zob. pkt 4)] – zrównoważone użytkowanie gruntów rolnych przez gospodarstwo, przyczyniając się w ten sposób do zachowania krajobrazu oraz utrzymania i promowania środków zrównoważonej eksploatacji”.

18

Punkt 2.1 VwV AZL stanowi:

„Do wsparcia kwalifikują się tylko rolnicy i rolnicy aktywni zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia [nr 1307/2013], którzy sami użytkują grunty położone na nowo wyznaczonych obszarach Badenii-Wirtembergii. Pomoc może zostać przyznana wyłącznie rolnikom i rolnikom, których siedziba w rozumieniu art. 2 InVeKoSV znajduje się w Badenii-Wirtembergii i których miejsce prowadzenia działalności znajduje się w państwie członkowskim Unii”.

19

Zgodnie z pkt 3.2.1 VwV AZL:

„Rekompensatę przyznaje się jedynie dla użytków położonych na kwalifikujących się do wsparcia nowo wyznaczonych obszarach w Badenii-Wirtembergii (zob. pkt 4.2)”.

20

Punkt 4.2 VwV AZL stanowi:

„Następujące kategorie obszarów (obszarów z ograniczeniami) są przedmiotem zgłoszenia do rejestru obszarów i są istotne:

21

Punkt 2 Richtlinie des Bayerischen Staatsministeriums für Ernährung, Landwirtschaft und Forsten zur Gewährung der Ausgleichszulage in benachteiligten Gebieten (AGZ) gemäß Verordnung (EU) Nr. 1305/2013 [wytycznych bawarskiego ministerstwa ds. żywności, rolnictwa i leśnictwa dotyczących przyznawania dodatku wyrównawczego na obszarach objętych ograniczeniami zgodnie z rozporządzeniem nr 1305/2013] z dnia 1 marca 2019 r. (BayMBl. 2019, nr 143, zwanych dalej „AGZ”) stanowi:

„Dodatek wyrównawczy przyznawany jest w odniesieniu do obszarów przeznaczonych do celów rolniczych, położonych na obszarach Bawarii, z ograniczeniami. Obszary z ograniczeniami zostały określone na poziomie katastralnym w drodze opinii bawarskiego ministerstwa żywności, rolnictwa i leśnictwa z dnia 29 listopada 2018 r. w sprawie rejestru obszarów rolnych o ograniczeniach w rozumieniu art. 32 rozporządzenia [nr 1305/2013]. Dane dotyczące obszarów zawarte w zintegrowanym systemie zarządzania i kontroli zawierają istotne informacje dotyczące przynależności do danego obszaru”.

22

Punkt 4 AGZ stanowi:

„Beneficjent pomocy musi:

Jeżeli rolnik nie podlega podatkowi dochodowemu w Niemczech lub, w przypadku osób prawnych, zrzeszeń osób i mas majątkowych, jeżeli ich organ zarządzający nie znajduje się w Niemczech, większa część wykorzystywanego przez rolnika w Niemczech obszaru przeznaczonego do wykorzystania w rolnictwie musi znajdować się w Bawarii […]”.

23

Skarżąca w postępowaniu głównym prowadzi gospodarstwo mleczarskie położone częściowo w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia, a częściowo w kraju związkowym Bawaria. Siedziba jej gospodarstwa znajduje się w Badenii-Wirtembergii. W Badenii-Wirtembergii uprawia ona grunty rolne o powierzchni około 100–111 ha i około 27 ha w Bawarii, przy czym wszystkie te obszary znajdują się na obszarze górskim.

24

Obszary położone w Bawarii klasyfikuje się jako obszary kwalifikujące się do objęcia pomocą Unii dla obszarów górskich i kwalifikują się do rekompensaty w wysokości 50 EUR na hektar.

25

Do 2018 r. skarżąca w postępowaniu głównym otrzymywała od właściwego organu kraju związkowego Badenia-Wirtembergia wypłatę żądanego dodatku wyrównawczego zarówno w odniesieniu do gruntów rolnych położonych w Badenii-Wirtembergii, jak i w odniesieniu do gruntów rolnych położonych w Bawarii.

26

W dniu 8 maja 2019 r. złożyła ona do tego samego organu wniosek o dodatek wyrównawczy za rok 2019 z tytułu użytkowania gruntów rolnych z ograniczeniami naturalnymi, w tym powierzchni około 27 hektarów położonych w Bawarii.

27

Decyzją z dnia 5 grudnia 2019 r. służby administracyjne okręgu Ravensburg przyznały dodatek wyrównawczy w wysokości 4095,66 EUR dla gruntów rolnych położonych w Badenii-Wirtembergii. Natomiast żądanie skarżącej w postępowaniu głównym zostało oddalone w odniesieniu do obszarów położonych w Bawarii ze względu na to, że nie znajdowały się one w Badenii-Wirtembergii.

28

Decyzją z dnia 11 maja 2021 r. Regierungspräsidium Tübingen (rada regionalna Tybingi, Niemcy) oddaliła zażalenie wniesione przez stronę skarżącą w postępowaniu głównym na decyzję z dnia 5 grudnia 2019 r.

29

W dniu 17 czerwca 2021 r. skarżąca w postępowaniu głównym wniosła skargę do Verwaltungsgericht Sigmaringen (sądu administracyjnego w Sigmaringen, Niemcy), będącego sądem odsyłającym, zmierzającą, po pierwsze, do stwierdzenia nieważności decyzji z dnia 5 grudnia 2019 r., utrzymanej w mocy decyzją z dnia 11 maja 2021 r., a po drugie, do przyznania dodatku wyrównawczego w wysokości 1371,26 EUR w odniesieniu do użytków rolnych kwalifikujących się do wypłaty tego dodatku w odniesieniu do obszarów górskich położonych w Bawarii. Tytułem żądania ewentualnego wnosi ona o stwierdzenie, że oddalenie wniosku o dodatek wyrównawczy dotyczący tych obszarów oraz podstawy prawne, na których została wydana decyzja o odrzuceniu wniosku, a mianowicie pkt 2.1 i 3.2.1 VWV AZL, naruszają art. 31 i 32 rozporządzenia nr 1305/2013.

30

Tymczasem Sąd odsyłający ma wątpliwości co do wykładni tych dwóch przepisów oraz co do zakresu uznania, jakim dysponują państwa członkowskie w odniesieniu do warunków przyznawania świadczeń wyrównawczych takich jak te, których dochodzi strona skarżąca w postępowaniu głównym.

31

Sąd ten wskazuje w tym względzie, po pierwsze, że zgodnie z prawem niemieckim duża liczba płatności dokonywanych przez państwo na rzecz osób trzecich z tytułu różnych rodzajów pomocy jest przyznawana nie na podstawie wiążącej podstawy prawnej mającej moc ustawy, lecz na podstawie „przepisów administracyjnych” mających charakter prawa wewnętrznego dla administracji, których jedynymi adresatami są urzędnicy danej jednostki administracyjnej. W związku z tym takie przepisy administracyjne wiążą wyłącznie właściwy organ administracyjny, w związku z czym wiążący skutek tych przepisów może być jedynie pośredni, w tym znaczeniu, że organ ten jest zobowiązany na mocy zasady równego traktowania ustanowionej w art. 3 ust. 1 ustawy zasadniczej Republiki Federalnej Niemiec do traktowania danego wnioskującego o płatność w taki sam sposób jak tych, w stosunku do których wspomniany podmiot zastosował już treść przepisów administracyjnych.

32

Po drugie, sąd odsyłający wyjaśnia, że warunki przyznawania dodatków wyrównawczych dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi przewidziane w art. 31 rozporządzenia nr 1305/2013 są regulowane zarówno w Badenii-Wirtembergii, jak i w Bawarii przez przepisy administracyjne, które uzależniają przyznanie takich dodatków, odpowiednio, od tego, czy siedziba gospodarstwa danego rolnika oraz powierzchnia kwalifikująca się do objęcia pomocą znajdują się w kraju związkowym, w którym wystąpiono o taki dodatek.

33

Sąd ten zauważa, że ponieważ o taki dodatek można wystąpić wyłącznie w kraju związkowym, w którym znajduje się siedziba gospodarstwa danego rolnika, złożenie wniosku w kilku krajach związkowych nie jest możliwe. W sytuacji takiej jak ta, która zawisła przed tym sądem, w której siedziba działalności skarżącej w postępowaniu głównym znajduje się w Badenii-Wirtembergii, skarżąca nie może ani żądać przyznania dodatków wyrównawczych w tym kraju związkowym za jej powierzchnie położone w Bawarii, ani złożyć wniosku o wypłatę tych dodatków do kraju związkowego Bawaria w odniesieniu do wspomnianych powierzchni.

34

W tym kontekście sąd odsyłający zastanawia się, po pierwsze, nad zakresem uznania, jaki prawo Unii przyznaje państwom członkowskim przy określaniu warunków przyznawania dodatków dla obszarów kwalifikujących się do wsparcia przewidzianego w art. 31 rozporządzenia nr 1305/2013, w szczególności w sytuacji takiej jak rozpatrywana przez ten sąd, która dotyczy obszarów wchodzących w zakres kompetencji dwóch różnych krajów związkowych.

35

Zdaniem tego sądu brzmienie art. 32 ust. 2 akapit pierwszy tego rozporządzenia, a także jego motyw 26 wydają się wskazywać, że państwa członkowskie lub ich regiony, wyznaczając obszary kwalifikujące się do przyznania wspomnianych dodatków wyrównawczych, mogą stosować jedynie kryteria związane z właściwościami biofizycznymi danych obszarów, a mianowicie ich cechami naturalnymi. Natomiast ze wspomnianego rozporządzenia nie wynika, że państwa członkowskie mogą stosować kryteria niemające żadnego związku z naturalnymi cechami tych obszarów, ponieważ bezpośrednie stosowanie tego rozporządzenia przemawia za tym, że państwa członkowskie lub ich regiony nie mogą stosować kryteriów rozgraniczenia, które nie są wymienione w tym art. 32.

36

Po drugie, sąd ten zastanawia się, czy w związku z tym, że państwo członkowskie lub region państwa członkowskiego postanowiły wprowadzić system płatności dodatków wyrównawczych dla rolników znajdujących się na obszarach górskich i innych obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, art. 31 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013 przyznaje zainteresowanym rolnikom na podstawie prawa Unii prawo do takiego dodatku wyrównawczego. O ile brzmienie art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 tego rozporządzenia mogłoby potwierdzać taką wykładnię, o tyle mogłaby ona okazać się sprzeczna z ogólną systematyką tego rozporządzenia, która wymagałaby istnienia programu rozwoju obszarów wiejskich ustanowionego przez państwa członkowskie lub ich regiony, nie zobowiązując ich jednak do włączenia dodatków wyrównawczych z tego tytułu do ich odpowiednich programów.

37

Po trzecie, sąd odsyłający zastanawia się, czy prawo Unii, a dokładniej rozporządzenie nr 1305/2013, określa charakter i zakres prawny, jakie powinny mieć akty wykonawcze do tego uprawnienia przyjęte przez dane państwo członkowskie lub region, które określają warunki kwalifikowalności dodatków wyrównawczych przewidzianych w tych aktach, w zakresie, w jakim określenie kryteriów kwalifikowalności w drodze przepisów administracyjnych, a mianowicie niewiążących norm prawnych, mogłoby zaszkodzić skuteczności (effet utile) tego rozporządzenia.

38

W tych okolicznościach Verwaltungsgericht Sigmaringen (sąd administracyjny w Sigmaringen) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

39

Poprzez pytania pierwsze i drugie, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. b), art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 lit. a), art. 32 ust. 2 akapit pierwszy i art. 32 ust. 3 akapity drugi i trzeci rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że stoją one na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce administracyjnej państwa członkowskiego lub regionu państwa członkowskiego, które z jednej strony wykluczają przyznanie dodatku wyrównawczego rolnikom, których grunty położone są na obszarach górskich i na innych obszarach o ograniczeniach naturalnych lub innych szczególnych ograniczeniach ze względu na to, że obszary kwalifikujące się do tego dodatku są położone poza terytorium regionu państwa członkowskiego, którego program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje wspomniany dodatek, a z drugiej strony, jako kryterium takiego przyznania używają siedziby gospodarstwa rolnika, który eksploatuje dany obszar.

40

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że jak wynika z jego art. 1 ust. 1, rozporządzenie nr 1305/2013 określa cele, do których realizacji ma przyczyniać się polityka rozwoju obszarów wiejskich, oraz priorytety Unii w tej dziedzinie. Nakreśla ono kontekst strategiczny polityki rozwoju obszarów wiejskich oraz działania, jakie należy podjąć w celu realizacji polityki rozwoju obszarów wiejskich. Ponadto ustanawia ono przepisy dotyczące programowania, tworzenia sieci kontaktów, zarządzania, monitorowania i oceny na podstawie obowiązków dzielonych przez państwa członkowskie i Komisję oraz przepisy służące zapewnieniu koordynacji EFRROW z innymi instrumentami Unii.

41

Na podstawie takiego podziału odpowiedzialności państwa członkowskie wdrażają rozporządzenie nr 1305/2013 za pośrednictwem swoich programów wsparcia rozwoju obszarów wiejskich. Rozporządzenie to pozostawia im możliwość przyjęcia szeregu środków mających na celu realizację priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (zob. podobnie wyrok z dnia 1 grudnia 2022 r., DELID, C‑409/21, EU:C:2022:946, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo).

42

Każde z państw członkowskich powinno zatem przygotować krajowy program rozwoju obszarów wiejskich dla całego swojego terytorium, zbiór programów regionalnych albo zarówno program krajowy, jak i zbiór programów regionalnych, ponieważ owe programy wdrażają strategię mającą na celu realizację priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich (zob. podobnie wyrok z dnia 1 grudnia 2022 r., DELID, C‑409/21, EU:C:2022:946, pkt 26 i przytoczone tam orzecznictwo).

43

Rozporządzenie nr 1305/2013 pozostawia zatem państwom członkowskim zakres uznania co do szczegółowych zasad wdrażania przewidzianej w nim pomocy (zob. podobnie wyrok z dnia 1 grudnia 2022 r., DELID, C‑409/21, EU:C:2022:946, pkt 27 i przytoczone tam orzecznictwo).

44

Ów zakres uznania może dotyczyć w szczególności kryteriów wyboru projektów, w celu zapewnienia, by zasoby finansowe przeznaczone na rozwój obszarów wiejskich były wykorzystywane w jak najlepszy możliwy sposób, oraz w celu ukierunkowania działań przewidzianych w programach rozwoju obszarów wiejskich zgodnie z priorytetami Unii w odniesieniu do rozwoju obszarów wiejskich, jak również w celu zagwarantowania równego traktowania wnioskodawców (wyrok z dnia 1 grudnia 2022 r., DELID, C‑409/21, EU:C:2022:946, pkt 28 i przytoczone tam orzecznictwo).

45

W ramach tych działań, które – jak wynika z art. 6 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 w związku z jego motywem 7 – mogą być zaplanowane albo na poziomie krajowym, albo regionalnym, zgodnie z art. 31 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1305/2013 obejmują one płatności dla rolników, których gospodarstwo rolne jest położone na obszarach górskich i na innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami. Owe płatności udzielane są rocznie na hektar użytków rolnych w celu zrekompensowania rolnikom wszystkich lub części dodatkowych kosztów i utraconych dochodów związanych z ograniczeniami dla produkcji rolnej na danym obszarze.

46

Obszary górskie i inne obszary z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, z tytułu których rolnik może korzystać z płatności, o których mowa w pkt 45 niniejszego wyroku, są w ten sposób określone, na podstawie art. 32 tego rozporządzenia, w danych programach krajowych lub regionalnych.

47

Wynika z tego, że w przypadku gdy państwo członkowskie wybrało nie program krajowy, lecz serię programów regionalnych, do odpowiednich regionów tego państwa członkowskiego w rozumieniu art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. b) rozporządzenia nr 1305/2013 należy wybór środków, jakie należy przyjąć dla osiągnięcia celów w zakresie rozwoju obszarów wiejskich, w tym, w danym wypadku, celu przewidzianego w art. 31 tego rozporządzenia, i włączenie ich do swoich odpowiednich programów.

48

Odrębny i autonomiczny charakter różnych programów regionalnych został ponadto podkreślony w art. 65 ust. 2 lit. a) wspomnianego rozporządzenia w związku z motywem 50 tego rozporządzenia, zgodnie z którym państwa członkowskie wyznaczają dla każdego programu rozwoju obszarów wiejskich jedną instytucję zarządzającą, przy czym ta ostatnia jest na podstawie art. 66 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013 odpowiedzialna za skuteczne, faktyczne i prawidłowe zarządzanie programem i jego wdrażanie.

49

Tak samo zgodnie z art. 60 ust. 2 tego rozporządzenia wydatki kwalifikują się do wkładu EFRROW tylko w przypadku, gdy są ponoszone na operacje, o których postanowiła „instytucja zarządzająca danego programu lub na jej odpowiedzialność”.

50

Tak więc w przypadku regionalnego planowania rozpatrywanych środków nierozerwalnie wiąże się z systematyką rozporządzenia nr 1305/2013 to, że zakres uznania, jakim dysponują regiony państw członkowskich na podstawie art. 31 i 32 rozporządzenia nr 1305/2013, może zostać wdrożony wyłącznie w ich programach regionalnych, a w takim przypadku wyłącznie w odniesieniu do terytorium danej wspólnoty regionalnej.

51

W takim przypadku jest również zgodne z tą samą systematyką, że region państwa członkowskiego nie może ani wyznaczyć obszarów kwalifikujących się w rozumieniu art. 32 tego rozporządzenia, ani przyznać wypłaty dodatków wyrównawczych dla takich obszarów na podstawie art. 31 ust. 2 wspomnianego rozporządzenia poza jego terytorium, ponieważ ograniczenie terytorialnego przyznawania wspomnianych dodatków jest nieodłączne dla takiej systematyki.

52

W drugiej kolejności należy ustalić, czy siedziba gospodarstwa rolnika ubiegającego się o wypłatę dodatku na podstawie art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi zgodne z prawem kryterium przyznania takiego dodatku.

53

Przede wszystkim należy przypomnieć, że z art. 31 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia wynika, iż płatności dla rolników na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami przyznaje się rocznie na hektar użytków rolnych, przy czym art. 31 ust. 2 uściśla, że płatności te przyznaje się rolnikom, którzy zobowiązują się do prowadzenia działalności rolniczej na obszarach wyznaczonych na mocy art. 32 wspomnianego rozporządzenia i którzy są rolnikami aktywnymi zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1307/2013.

54

Następnie z art. 32 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 wynika, że obszary górskie kwalifikujące się do takich płatności charakteryzują się znacznym ograniczeniem możliwości użytkowania gruntów i znacznym wzrostem kosztów produkcji ze względu na istnienie bardzo trudnych warunków klimatycznych związanych z wysokością, które przekładają się na znacznie skrócony okres wegetacji lub obecność, na mniejszej wysokości, silnych nachyleń na przeważającej części danego terytorium. W tym ostatnim wypadku mechanizacja nie jest możliwa lub wymaga użycia bardzo drogiego sprzętu specjalistycznego, albo z powodu połączenia tych dwóch czynników, w przypadku gdy ograniczenia wynikające z każdego z czynników z osobna są mniej dotkliwe, ale połączenie ich obu powoduje równorzędne ograniczenie.

55

Wreszcie należy podkreślić, że art. 32 ust. 3 rozporządzenia nr 1305/2013 w związku z załącznikiem III do tego rozporządzenia wymienia cechy pozwalające na wyznaczenie obszarów innych niż obszary górskie kwalifikujące się do otrzymania dodatków, czyli również w tym przypadku kryteria biofizyczne lub naturalne danych obszarów.

56

O ile bowiem art. 32 ust. 3 akapit pierwszy tego rozporządzenia precyzuje, że obszary takie wymagają, aby co najmniej 60 % ich użytków rolnych spełniało co najmniej jedno z kryteriów wymienionych w załączniku III według wskazanej wartości progowej, o tyle art. 32 ust. 3 akapit trzeci tego rozporządzenia uściśla, że wyznaczenie tych obszarów wymaga od państw członkowskich udoskonalenia w oparciu o obiektywne kryteria w celu wykluczenia obszarów, na których występują znaczne ograniczenia naturalne, o których mowa w akapicie pierwszym, chyba że wykazano, że owe ograniczenia zostały przezwyciężone poprzez inwestycje, działalność gospodarczą lub normalną wydajność gruntów, co zostało należycie poświadczone, lub na których to gruntach metody produkcji lub systemy rolnicze zrekompensowały utratę dochodów lub dodatkowe koszty, o jakich mowa w art. 31 ust. 1 tego rozporządzenia.

57

W tym względzie, jak wynika z pkt 43 niniejszego wyroku, państwa członkowskie lub ich regiony dysponują zakresem uznania na podstawie rozporządzenia nr 1305/2013.

58

Wydaje się jednak, że kryteria wyznaczania obszarów kwalifikujących się do wypłaty dodatku wyrównawczego rolnikom, których obszary położone są na obszarach górskich, i innych obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami ustanowionymi w art. 32 tego rozporządzenia są związane z cechami biofizycznymi lub naturalnymi danych obszarów, czyli z elementami obiektywnymi wynikającymi z naturalnych właściwości danych obszarów.

59

Taka wykładnia znajduje potwierdzenie w motywie 26 rozporządzenia nr 1305/2013, w myśl którego „[w] celu zapewnienia efektywnego wykorzystywania środków finansowych Unii i równego traktowania rolników w całej Unii należy według obiektywnych kryteriów zdefiniować obszary górskie i inne obszary z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami. W przypadku obszarów z ograniczeniami naturalnymi powinny to być kryteria biofizyczne poparte wiarygodnymi dowodami naukowymi”.

60

Należy natomiast stwierdzić, po pierwsze, że siedziba gospodarstwa rolnika ubiegającego się o wypłatę dodatku wyrównawczego, o której mowa w art. 31 ust. 1 akapit pierwszy rozporządzenia nr 1305/2013, nie figuruje wśród kryteriów rozgraniczających określonych w tym rozporządzeniu.

61

W tym kontekście należy wyjaśnić, jak podnosi Komisja w swoich uwagach na piśmie, że kryterium siedziby gospodarstwa rolnika w państwie członkowskim lub regionie państwa członkowskiego nie ma żadnego związku z biofizycznymi lub naturalnymi cechami danego obszaru, które prowadzą do uznania go za obszar górski lub obszar o ograniczeniach naturalnych lub o innych szczególnych ograniczeniach.

62

Ponadto zadane pytania opierają się właśnie na założeniu, że grunty rolne rozpatrywane w postępowaniu głównym są położone na obszarach, które właściwy region, czyli kraj związkowy Bawaria, rzeczywiście wyznaczył na podstawie art. 32 rozporządzenia nr 1305/2013 jako obszary kwalifikujące się do płatności przewidzianych w art. 31 tego rozporządzenia.

63

Po drugie, w zakresie, w jakim kryterium siedziby gospodarstwa rolnika stanowi dodatkowy warunek kwalifikowalności określony przez właściwy region w ramach korzystania z zakresu uznania, o którym mowa w pkt 43 niniejszego wyroku, należy stwierdzić, że kryterium to może zaszkodzić skuteczności (effet utile) art. 31 i 32 rozporządzenia nr 1305/2013 i naruszać zasadę niedyskryminacji ustanowioną w art. 40 ust. 2 TFUE w sytuacji takiej jak rozpatrywana w postępowaniu głównym, ponieważ kryterium to pozbawia obszary kwalifikujące się do wypłaty dodatku wyrównawczego z tytułu takiej płatności z tego tylko powodu, że siedziba gospodarstwa danego rolnika znajduje się w innym regionie danego państwa członkowskiego.

64

W tym względzie, jak wskazał rzecznik generalny w pkt 57 opinii, jeżeli państwo członkowskie – lub region państwa członkowskiego – uzależnia w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich wypłatę dodatków wyrównawczych na rzecz obszarów górskich lub obszarów poddanych innym ograniczeniom od spełnienia kryterium związanego z siedzibą gospodarstwa rolnika, odstępuje ono, przy wykonywaniu przyznanego mu zakresu uznania od warunków enumeratywnie wyliczonych w rozporządzeniu nr 1305/2013 i dotyczących, po pierwsze, wyznaczenia obszarów kwalifikujących się na podstawie art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 32 tego rozporządzenia, a po drugie – statusu rolnika aktywnego zawodowo w odniesieniu do rolnika ubiegającego się o wypłatę dodatku wyrównawczego, przewidzianego w art. 31 ust. 2 tego rozporządzenia, i tym samym osłabia skuteczność (effet utile) tych przepisów oraz narusza zasadę niedyskryminacji zapisaną w art. 40 ust. 2 TFUE (zob. analogicznie wyroki: z dnia 25 października 2012 r., Ketelä, C‑592/11, EU:C:2012:673, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo; a także z dnia 11 kwietnia 2024 r., Baramlay, C‑6/23, EU:C:2024:294, pkt 53).

65

W świetle powyższych rozważań odpowiedź na pytania pierwsze i drugie brzmi: art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. b), art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 lit. a), art. 32 ust. 2 akapit pierwszy i art. 32 ust. 3 akapity drugi i trzeci rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie uregulowaniu lub praktyce administracyjnej państwa członkowskiego – lub regionu państwa członkowskiego – które z jednej strony wykluczają przyznanie dodatku wyrównawczego rolnikom, których grunty położone są na obszarach górskich i na innych obszarach o ograniczeniach naturalnych lub innych szczególnych ograniczeniach, ze względu na to, że obszary kwalifikujące się do tego dodatku są położone poza terytorium regionu państwa członkowskiego, którego program rozwoju obszarów wiejskich przewiduje wspomniany dodatek. Te same przepisy stoją natomiast na przeszkodzie temu, by jako kryterium przyznania tego samego dodatku przyjąć miejsce siedziby gospodarstwa rolnika, który eksploatuje dany obszar.

66

Poprzez pierwszą część pytania trzeciego sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że z przepisów tych wynika bezpośrednio na podstawie prawa Unii uprawnienie do wypłaty dodatku wyrównawczego rolnikom, których grunty położone są na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, jeżeli państwo członkowskie lub region państwa członkowskiego przewiduje w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich przyznanie takich dodatków dla tego rodzaju obszarów.

67

W tym względzie należy przypomnieć, że z pkt 53 niniejszego wyroku wynika, iż art. 31 ust. 1 akapit pierwszy tego rozporządzenia przewiduje, iż płatności dla rolników, których gospodarstwa są położone na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami „przyznaje się” rocznie na hektar użytków rolnych, przy czym art. 31 ust. 2 uściśla, że płatności te „przyznaje się” rolnikom, którzy zobowiązują się do prowadzenia działalności rolniczej na obszarach wyznaczonych na mocy art. 32 wspomnianego rozporządzenia i którzy są rolnikami aktywnymi zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1307/2013.

68

Prawdą jest, że państwa członkowskie lub ich regiony mogą co do zasady wybrać działania, które włączą do swoich programów rozwoju obszarów wiejskich. Ponadto należy zauważyć, że – jak wyjaśnia brzmienie art. 13 rozporządzenia nr 1305/2013 – zawarty w załączniku VI do tego rozporządzenia wykaz środków mających szczególne znaczenie dla priorytetów Unii w zakresie rozwoju obszarów wiejskich jest jedynie przykładowy [zob. podobnie wyrok z dnia 6 października 2021 r., Lauku atbalsta dienests (Pomoc na rozpoczęcie działalności gospodarczej w rolnictwie),C‑119/20, EU:C:2021:817, points 60, 61].

69

Ponadto wypłata dodatku wyrównawczego dla obszarów górskich i innych obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, przewidziana w art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013, nie może być uznana za środek, który państwa członkowskie lub ich regiony muszą obowiązkowo włączyć do swoich odpowiednich programów rozwoju obszarów wiejskich.

70

Z brzmienia art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 wynika jednak, że – jak podnosi w istocie rzecznik generalny w pkt 65 i 67 opinii – jeżeli państwo członkowskie lub region państwa członkowskiego przewiduje w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich płatności na rzecz obszarów górskich i innych obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, które zostały wyznaczone jako obszary kwalifikowalne zgodnie z art. 32 tego rozporządzenia, każdy „rolnik aktywny zawodowo” w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1307/2013 jest uprawniony do otrzymania takiego dodatku.

71

Wynika z tego, że skoro państwo członkowskie – lub region państwa członkowskiego – zdecydowało się, w ramach korzystania z przysługującej jemu swobody uznania przyznanej mu przez rozporządzenie nr 1305/2013, na opracowanie programu rozwoju obszarów wiejskich przewidującego przyznanie dodatku wyrównawczego na rzecz wyznaczonych obszarów kwalifikujących się, bezwarunkowy charakter brzmienia art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 tego rozporządzenia czyni takie przyznanie obowiązkowym, w związku z czym w przypadku skorzystania z takiej opcji nie można powoływać się na ową swobodę uznania w celu nieprzyznania wypłaty takiego dodatku wyrównawczego.

72

Natomiast gdy w danym programie rozwoju obszarów wiejskich nie przewidziano płatności z tytułu obszarów górskich i innych obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, nie może powstać żadne uprawnienie do wypłaty dodatku wyrównawczego w rozumieniu art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 na rzecz rolników eksploatujących użytki rolne na tych obszarach.

73

W świetle powyższych rozważań odpowiedź na pytanie trzecie brzmi: art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że z przepisów tych wynika bezpośrednio, na podstawie prawa Unii, uprawnienie do wypłaty dodatku wyrównawczego rolnikom, których grunty położone są na obszarach górskich i innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami, jeżeli państwo członkowskie – lub region państwa członkowskiego – przewiduje w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich przyznanie takich dodatków dla tego rodzaju obszarów.

74

Poprzez pierwszą część pytania trzeciego, przedstawioną na wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pierwszą część pytania trzeciego, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. b) i art. 31 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że uprawnienie do wypłaty dodatku wyrównawczego rolnikom, których grunty znajdują się na obszarach górskich i na innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami jest wymagalne od państwa członkowskiego lub regionu danego państwa członkowskiego, jeżeli to państwo – lub ten region, niezależnie od tego państwa członkowskiego – zdecydowało się przyznać dodatki wyrównawcze na rzecz znajdujących się na jego terytorium obszarów kwalifikujących się do tych dodatków.

75

Jak wynika z pkt 51 niniejszego wyroku, nieodłączną cechą systematyki rozporządzenia nr 1305/2013 jest to, że region danego państwa członkowskiego nie może ani wyznaczyć obszarów kwalifikowalnych w rozumieniu art. 32 tego rozporządzenia, ani przyznać dodatków wyrównawczych dla takich obszarów, zgodnie z art. 31 ust. 2 tego rozporządzenia, poza jego terytorium.

76

W związku z tym uprawnienie rolnika aktywnego zawodowo w rozumieniu art. 9 rozporządzenia nr 1307/2013 do wypłaty dodatku wyrównawczego na podstawie art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 może być wymagalne jedynie od jednostki samorządu terytorialnego, która postanowiła w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich przyznać wypłatę dodatków wyrównawczych jedynie w odniesieniu do kwalifikujących się obszarów położonych na jego własnym terytorium.

77

W świetle powyższego odpowiedź na pierwszy podpunkt części drugiej pytania trzeciego brzmi: art. 2 ust. 1 akapit drugi lit. b) i art. 31 ust. 1 rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że uprawnienie do wypłaty dodatku wyrównawczego na rzecz rolników, których grunty znajdują się na obszarach górskich i na innych obszarach z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami jest wymagalne od państwa członkowskiego lub regionu danego państwa członkowskiego, jeżeli to państwo – lub ten region, niezależnie od tego państwa członkowskiego – zdecydowało się przyznać dodatki wyrównawcze na rzecz położonych na terytorium tego państwa obszarów kwalifikujących się do tych dodatków.

78

W drugim podpunkcie części drugiej pytania trzeciego, również przedstawionej na wypadek udzielenia odpowiedzi twierdzącej na pierwszy podpunkt tego pytania, sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie – lub region państwa członkowskiego – przewidujące wypłatę dodatku wyrównawczego dla rolników, których grunty znajdują się na obszarach górskich i innych obszarach o ograniczeniach naturalnych lub innych ograniczeniach szczególnych, w swoim programie rozwoju obszarów wiejskich wymagało od danego rolnika spełnienia warunków innych niż przewidziane w tych przepisach.

79

Z postanowienia odsyłającego zdaje się wynikać, że pytanie to zostało przedłożone Trybunałowi w uzupełnieniu pytań pierwszego i drugiego, w drodze których sąd odsyłający zmierza również do ustalenia, czy siedziba gospodarstwa rolnika ubiegającego się o wypłatę dodatku wyrównawczego na podstawie art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 31 ust. 2 rozporządzenia nr 1305/2013 stanowi zgodne z prawem kryterium przyznania takiego dodatku.

80

Tymczasem, jak wynika z pkt 64 niniejszego wyroku, art. 31 ust. 1 akapit pierwszy i art. 32 rozporządzenia nr 1305/2013 wymieniają warunki ograniczające odnoszące się, po pierwsze, do wyznaczenia obszarów kwalifikujących się, a po drugie, do statusu rolników aktywnych zawodowo, od których państwa członkowskie lub ich regiony nie mogą odstąpić przy wykonywaniu przyznanego im w tym rozporządzeniu zakresu uznania.

81

Ponadto należy stwierdzić, że sąd ten nie wyjaśnił również, w celu rozstrzygnięcia sporu w postępowaniu głównym, na jakie inne przesłanki niż przesłanka dotycząca tej siedziby zamierzałby, dokładniej rzecz ujmując, powołać się w tej drugiej części pytania.

82

W tym względzie, o ile prawdą jest, że pytania prejudycjalne dotyczące wykładni prawa Unii korzystają z domniemania, iż mają znaczenie dla sprawy, należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uzasadnieniem odesłania prejudycjalnego nie jest wydawanie opinii w kwestiach generalnych lub hipotetycznych, lecz rzeczywista potrzeba związana z rozstrzygnięciem danego sporu (wyrok z dnia 28 marca 2017 r., Rosneft, C‑72/15, EU:C:2017:236, pkt 194 i przytoczone tam orzecznictwo).

83

W niniejszej sprawie z odpowiedzi udzielonej na pytania pierwsze i drugie wynika, że warunek dotyczący wymogu, aby siedziba gospodarstwa rolnego była położona na obszarze kwalifikującym się do dodatku wyrównawczego, jest sprzeczny z art. 31 i 32 rozporządzenia nr 1305/2013. W tych okolicznościach na podstawie informacji zawartych w postanowieniu odsyłającym nie wydaje się, aby w celu rozstrzygnięcia sporu rozpatrywanego w postępowaniu głównym sąd odsyłający potrzebował ponadto oceny innych przesłanek, których spełnienia wymagałoby państwo członkowskie lub region państwa członkowskiego przewidujące wypłatę dodatku wyrównawczego w jego programie rozwoju obszarów wiejskich.

84

Wobec braku wyjaśnień w tym względzie wynika z tego, że drugi podpunkt drugiej części pytania trzeciego jest niedopuszczalny.

85

Mając na względzie treść odpowiedzi na pytanie trzecie nie ma potrzeby udzielania odpowiedzi na pytanie czwarte.

86

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (druga izba) orzeka, co następuje: