–

w imieniu DD – V. Vasilev, advokat,

–

w imieniu rządu czeskiego – M. Smolek i J. Vláčil, w charakterze pełnomocników,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – M. Wasmeier i I. Zaloguin, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 8 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/343 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym (Dz.U. 2016, L 65, s. 1) oraz art. 3 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności (Dz.U. 2013, L 294, s. 1).

2

Wniosek ten został złożony w ramach postępowania karnego wszczętego przeciwko DD o przestępstwa z zakresu nielegalnej imigracji.

3

Motyw 54 dyrektywy 2013/48 jest zredagowany następująco:

„Niniejsza dyrektywa ustanawia normy minimalne. Państwa członkowskie mogą rozszerzyć zakres praw określonych w niniejszej dyrektywie w celu zapewnienia wyższego poziomu ochrony. […]”.

4

Artykuł 1 tej dyrektywy, zatytułowany „Przedmiot”, stanowi:

„W niniejszej dyrektywie ustanawia się normy minimalne dotyczące praw podejrzanych i oskarżonych w postępowaniu karnym […] dostępu do adwokata, do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności”.

5

Artykuł 3 tej dyrektywy, zatytułowany „Prawo dostępu do adwokata w postępowaniu karnym”, przewiduje

„1.   Państwa członkowskie zapewniają, aby podejrzani i oskarżeni mieli prawo dostępu do adwokata w takim terminie i w taki sposób, aby osoby te mogły rzeczywiście i skutecznie wykonywać przysługujące im prawo do obrony.

[…]

3.   Prawo dostępu do adwokata pociąga za sobą, co następuje:

[…]

[…]”.

6

Motywy 33 i 47 dyrektywy 2016/343 mają następujące brzmienie:

[…]

7

Artykuł 8 tej dyrektywy, zatytułowany „Prawo do obecności na rozprawie”, stanowi w ust. 1:

„Państwa członkowskie zapewniają podejrzanym lub oskarżonym prawo do obecności na rozprawie”.

8

Artykuł 55 nakazatelno-protsesualen kodeks (kodeksu postępowania karnego, zwanego dalej „NPK”) stanowi:

„Oskarżony ma następujące prawa:

[…]

prawo do uczestniczenia w postępowaniu karnym

[…]

prawo do obrońcy”.

9

Zgodnie z art. 94 ust. 1 pkt 8 NPK, gdy sprawa jest rozpoznawana pod nieobecność oskarżonego, obrona przez adwokata jest obowiązkowa.

10

Artykuł 99 NPK stanowi:

„Adwokat ma następujące prawa:

[…]

prawo do uczestniczenia w postępowaniu karnym […]”.

11

Zgodnie z art. 269 ust. 3 NPK rozpoznanie sprawy pod nieobecność oskarżonego jest możliwe wyłącznie wtedy, jeśli nie można ustalić miejsca jego pobytu lub jeśli został on poinformowany o możliwości prowadzenia postępowania pod jego nieobecność.

12

Zgodnie z art. 271 ust. 2 NPK:

„Posiedzenie sądu odracza się, jeśli nie stawił się:

[…]

2. oskarżony […]

3. adwokat […]”.

13

Zgodnie z art. 348 ust. 3 NPK

„Naruszenie norm proceduralnych jest istotne, gdy:

[…]”.

14

Przeciwko DD, funkcjonariuszowi policji granicznej na lotnisku w Sofii (Bułgaria), oraz innym osobom toczy się przed sądem odsyłającym – Spetsializiran nakazatelen sad (wyspecjalizowanym sądem karnym, Bułgaria) postępowanie karne o przestępstwa z zakresu nielegalnej imigracji.

15

Na pierwszym posiedzeniu, które odbyło się przed sądem odsyłającym w dniu 15 października 2020 r., DD stawił się wraz z obrońcą, adwokatem VV. Na tym posiedzeniu przystąpiono do przesłuchania między innymi świadka anonimowego nr 263. VV miał możliwość zadawania pytań temu świadkowi. Dalszy ciąg tego przesłuchania wyznaczono na dzień 30 listopada 2020 r.

16

W dniu 27 listopada 2020 r. VV złożył wniosek o odroczenie rozprawy na późniejszy termin, wskazując, że nie wyzdrowiał jeszcze po zakażeniu koronawirusem.

17

Na posiedzeniu w dniu 30 listopada 2020 r. DD złożył wniosek o odroczenie rozprawy na późniejszy termin ze względu na nieobecność jego obrońcy, adwokata VV. Sąd odsyłający przesłuchał jednak świadka anonimowego nr 263, przyznając jednocześnie, że stanowiło to naruszenie prawa DD do tego, by być reprezentowanym przez adwokata, a także prawa VV do obecności i uczestniczenia w postępowaniu. Jednakże, powołując się na wyrok z dnia 13 lutego 2020 r., TX i UW (Rozprawa pod nieobecność oskarżonego) (C‑688/18, EU:C:2020:94), sąd ten uznał, że naruszenie to można usunąć poprzez ponowne przesłuchanie świadka anonimowego nr 263 na kolejnym posiedzeniu, którego termin wyznaczono na dzień 18 grudnia 2020 r., aby VV mógł zadać temu świadkowi pytania. Pytania wspomnianemu świadkowi zadały strony obecne na posiedzeniu w dniu 30 listopada 2020 r. Następnie VV przesłano odpis protokołu tego przesłuchania.

18

W dniach 4, 10 i 15 grudnia 2020 r. VV przedłożył dokumenty poświadczające jego problemy zdrowotne, a także fakt, że DD zakaził się koronawirusem, i dwukrotnie wnioskował o odroczenie rozprawy na późniejszy termin.

19

Na kolejnym posiedzeniu, które jednak odbyło się w dniu 18 grudnia 2020 r. pod nieobecność DD i VV, sąd odsyłający przystąpił do przesłuchania świadka YAR, którego zeznanie było istotne dla postępowania przeciwko DD, zauważając ponownie, że DD i VV będą mieli możliwość przesłuchania tego świadka na kolejnym posiedzeniu. Odpis protokołu tego przesłuchania przesłano DD i VV.

20

W dniu 11 stycznia 2021 r. odbyło się posiedzenie, na którym stawili się DD i VV. Przy tej sposobności VV zakwestionował decyzję sądu odsyłającego o odbyciu posiedzeń w dniach 30 listopada 2020 r. i 18 grudnia 2020 r., podnosząc naruszenie prawa do obrony. W tym względzie sąd odsyłający uznał w szczególności, że o ile przeprowadzenie tych posiedzeń spowodowało naruszenie prawa DD i VV do osobistej obecności, o tyle naruszenie to można usunąć poprzez ponowne przesłuchanie danych świadków.

21

Podczas posiedzenia, które odbyło się w dniu 22 lutego 2021 r., DD i VV mieli możliwość przesłuchania świadka anonimowego nr 263 oraz świadka YAR. DD nie zadał wówczas żadnego pytania, natomiast VV zadał pytania jedynie świadkowi YAR i oświadczył, że nie ma pytań do świadka nr 263.

22

Sąd odsyłający zauważa, że zgodnie z prawem krajowym dochodzi do naruszenia prawa oskarżonego do obecności na rozprawie i dostępu do adwokata, jeśli dowody są gromadzone pod nieobecność oskarżonego i jego adwokata. Niewątpliwie to naruszenie procesowe może być usunięte wyłącznie poprzez ponowne wezwanie tych świadków i umożliwienie oskarżonemu i jego adwokatowi zadania im pytań.

23

Jednakże prawo krajowe nie zawiera żadnego wyraźnego przepisu dotyczącego charakteru tego ponownego przesłuchania świadków. Mogłoby ono mieć bądź po prostu charakter uzupełniający i w tym wypadku oświadczenia złożone przez świadków podczas wcześniejszego przesłuchania, pod nieobecność oskarżonego i jego adwokata, w odpowiedzi na pytania pozostałych stron pozostałych stron pozostałyby ważne, bądź to ponowne przesłuchanie zastępowałoby poprzednie przesłuchanie, które należałoby uznać za nieważne i pozbawione mocy prawnej. W takim przypadku strony obecne przy wcześniejszym przesłuchaniu byłyby zobowiązane do powtórzenia pytań, które już przy tej sposobności zadały. W tym względzie sąd odsyłający zauważa, że istnieją przesłanki wskazujące na to, iż dodatkowe przesłuchanie jest wystarczające, aby usunąć naruszenie przepisów procesowych analizowanych w postępowaniu głównym.

24

Zdaniem sądu odsyłającego z wyroku z dnia 13 lutego 2020 r., TX i UW (Rozprawa pod nieobecność oskarżonego) (C‑688/18, EU:C:2020:94), wynika, że jeśli oskarżony był nieobecny na danym posiedzeniu sądu, jego prawo do osobistej obecności ma rozprawie, zapisane w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2015/343, nie zostaje naruszone, pod warunkiem że następnie, już w jego obecści, zostaną powtórzone czynności, przy których nie był obecny. Sąd ten uważa jednak, że zakres tego wymogu nie jest jasny. Sąd odsyłający zastanawia się w szczególności, czy powtórne przesłuchanie świadka musi być przeprowadzone w całości, co oznacza, że strony, które były obecne wcześniej i które już zadały świadkowi pytania, muszą ponownie zadać te same pytania, a uprzednio nieobecny oskarżony zadaje następnie swoje pytania, czy też wystarczy, aby dodatkowe przesłuchanie dało po prostu możliwość skierowania pytań do świadka oskarżonemu i jego adwokatowi.

25

Ponadto sąd krajowy zastanawia się, czy w związku z tym, że posiedzenia w tej sprawie w dniach 30 listopada 2020 r. i 18 grudnia 2020 r. odbyły się pod nieobecność VV, doszło do naruszenia zapisanego w art. 3 ust. 1 dyrektywy 2013/48 prawa DD do obrony przez adwokata.

26

W tych okolicznościach Spetsializiran nakazatelen sad (wyspecjalizowany sąd karny) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

27

Pismem z dnia 5 sierpnia 2022 r. Sofiyski gradski sad (sąd dla miasta Sofii, Bułgaria) poinformował Trybunał, że w następstwie zmiany ustawodawczej, która weszła w życie w dniu 27 lipca 2022 r. Spetsializiran nakazatelen sad (wyspecjalizowany sąd karny) został zlikwidowany oraz że niektóre z wniesionych do tego sądu spraw karnych, w tym sprawa w postępowaniu głównym, zostały przekazane z tą datą do właściwości Sofiyski gradski sad (sądu dla miasta Sofii).

28

Poprzez swoje pytania, które należy rozpatrzyć łącznie, sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343 i art. 3 ust. 1 dyrektywy 2013/48 należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy w celu zapewnienia poszanowania prawa oskarżonego do obecności na rozprawie i jego prawa dostępu do adwokata sąd krajowy przeprowadza dodatkowe przesłuchanie świadka oskarżenia, ponieważ z przyczyn od nich niezależnych oskarżony i jego adwokat nie mogli uczestniczyć w poprzednim przesłuchaniu tego świadka, wystarczy, że oskarżony i jego adwokat będą mogli swobodnie zadawać pytania temu świadkowi, czy też dodatkowe przesłuchanie powinno polegać na powtórzeniu w całości poprzedniego przesłuchania tego samego świadka, co skutkowałoby nieważnością czynności procesowych dokonanych podczas tamtego przesłuchania.

29

W pierwszej kolejności należy przypomnieć, że art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343 przewiduje, że państwa członkowskie zapewniają podejrzanym lub oskarżonym prawo do obecności na rozprawie.

30

Zgodnie z motywem 47 tej dyrektywy potwierdza ona prawa podstawowe i zasady uznane w karcie praw podstawowych i w europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (zwanej dalej EKPC), w tym prawo do rzetelnego procesu sądowego, domniemanie niewinności i prawo do obrony.

31

Jak wynika z motywu 33 tej dyrektywy, prawo podejrzanych i oskarżonych do obecności na rozprawie wywodzi się z prawa do rzetelnego procesu sądowego, zapisanego w art. 6 EKPC, któremu odpowiadają, jak stwierdzono w wyjaśnieniach dotyczących karty praw podstawowych (Dz.U. 2007, C 303, s. 17), art. 47 akapity drugi i trzeci oraz art. 48 tej karty. Trybunał musi zatem dbać o to, aby dokonywana przez niego wykładnia tych postanowień karty praw podstawowych zapewniała poziom ochrony, który nie narusza poziomu ochrony gwarantowanego przez art. 6 EKPC, tak jak wynika to z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (zob. podobnie wyrok z dnia 29 lipca 2019 r., Gambino i Hyka, C‑38/18, EU:C:2019:628, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

32

W tym względzie z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wynika, że przeprowadzenie rozprawy jest podstawową zasadą zapisaną w art. 6 EKPC. Zasada ta ma szczególne znaczenie w sprawach karnych, w których procedura generalnie powinna przewidywać orzekanie przez sąd pierwszej instancji spełniający w pełni wymogi określone w art. 6 EKPC, przed którym podsądny może zasadnie wymagać „wysłuchania”, a także skorzystania w szczególności z możliwości ustnego przedstawienia argumentów na swoją obronę, wysłuchania zeznań go obciążających, przesłuchiwania świadków własnych i strony przeciwnej (zob. podobnie wyroki ETPC: z dnia 23 listopada 2006 r. w sprawie Jussila przeciwko Finlandii, CE:ECHR:2006:1123JUD007305301, § 40; z dnia 4 marca 2008 r. w sprawie Hüseyn Turan przeciwko Turcji, CE:ECHR:2008:0304JUD001152902, § 31).

33

Z orzecznictwa ETPC wynika również, że umawiające się państwa dysponują znaczną swobodą w wyborze środków umożliwiających ich systemom wymiaru sprawiedliwości spełnienie wymogów art. 6 EKPC w odniesieniu do prawa oskarżonego do udziału w rozprawie, przy czym środki procesowe oferowane przez krajowe prawo i praktykę powinny okazać się skuteczne, jeżeli oskarżony ani nie zrezygnował ze stawiennictwa i z obrony, ani nie miał zamiaru uchylać się od wymiaru sprawiedliwości (zob. podobnie wyrok ETPC z dnia 1 marca 2006 r., w sprawie Sejdovic przeciwko Włochom, CE:ECHR:2006:0301JUD005658100, § 83).

34

W odniesieniu w szczególności do prawa do powoływania i przesłuchiwania świadków, o którym mowa w art. 6 ust. 3 lit. d) EKPC, Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że postanowienie to ustanawia zasadę, zgodnie z którą zanim oskarżony będzie mógł zostać uznany za winnego, wszystkie dowody obciążające powinny co do zasady zostać przeprowadzone przed nim na rozprawie w celu przeprowadzenia kontradyktoryjnej debaty. Wyjątki od tej zasady mogą być akceptowane jedynie z zastrzeżeniem poszanowania prawa do obrony, ponieważ wymaga ono co do zasady zapewnienia oskarżonemu odpowiedniej i wystarczającej możliwości zakwestionowania obciążających go zeznań i zadawania pytań ich autorom bądź w chwili składania przez nich zeznań, bądź na późniejszym etapie postępowania (zob. podobnie wyroki ETPC: z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie Al-Khawadja i Tahery przeciwko Zjednoczonemu Królestwu, CE:ECHR:2011:1215JUD002676605, § 118; z dnia 23 marca 2016 r. w sprawie Blokhin przeciwko Rosji, CE:ECHR:2016:0323JUD004715206, § 200).

35

W świetle tego orzecznictwa należy stwierdzić, że o ile przesłuchanie świadka oskarżenia na rozprawie, która odbyła się pod nieobecność oskarżonego, wynikającą z przyczyn od niego niezależnych, stanowi naruszenie zapisanego w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343 prawa oskarżonego do obecności na rozprawie, o tyle przepis ten nie stoi na przeszkodzie temu, by naruszenie to zostało usunięte na późniejszym etapie tego samego postępowania. I tak Trybunał orzekł, że osoby, która uzyskała powtórzenie w swojej obecności czynności dokonanych podczas rozpraw, na które nie mogła się stawić, nie można postrzegać jako nieobecnej na rozprawie [wyrok z dnia 13 lutego 2020 r., TX i UW (Rozprawa pod nieobecność oskarżonego), C‑688/18, EU:C:2020:94, pkt 48].

36

W celu zagwarantowania poszanowania prawa do rzetelnego procesu i prawa do obrony powtórne przesłuchanie świadka oskarżenia należy jednak przeprowadzić w warunkach umożliwiających oskarżonemu odpowiednią możliwość zakwestionowania obciążających go zeznań i zadania pytań ich autorowi.

37

W tym celu wystarczy przeprowadzić dodatkowe przesłuchanie, podczas którego oskarżony ma możliwość swobodnego przesłuchania świadka, bez konieczności powtórzenia w całości przesłuchania, które odbyło się pod jego nieobecność, ponieważ unieważnienie czynności procesowych dokonanych podczas tego przesłuchania nie wydaje się konieczne w świetle wymogów wskazanych w poprzednim punkcie.

38

Istotne jest jednak, by przed dodatkowym przesłuchaniem oskarżony otrzymał odpis protokołu przesłuchania świadka oskarżenia, które odbyło się pod jego nieobecność. Tylko bowiem pod warunkiem, że oskarżony wie, co zeznał świadek podczas tego wcześniejszego przesłuchania i w jaki sposób ono przebiegało, będzie w pełni w stanie zadawać mu pytania, w stosownym przypadku w oparciu o oświadczenia złożone podczas tamtego przesłuchania.

39

W niniejszej sprawie z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym wynika, że ze względów zdrowotnych DD nie mógł uczestniczyć w rozprawie, która odbyła się w dniu 18 grudnia 2020 r. i w trakcie której przesłuchano świadka YAR. DD otrzymał jednak odpis protokołu tego przesłuchania, a następnie miał możliwość swobodnego zadawania pytań temu świadkowi na kolejnym posiedzeniu, które odbyło się w dniu 22 lutego 2021 r. W konsekwencji, z zastrzeżeniem weryfikacji przez sąd odsyłający, należy stwierdzić, że w ten sposób naruszenie prawa DD do obecności na rozprawie, zapisanego w art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343, zostało usunięte.

40

W drugiej kolejności należy przypomnieć, że art. 3 ust. 1 dyrektywy 2013/48 ustanawia podstawową zasadę, zgodnie z którą podejrzani i oskarżeni mają prawo dostępu do adwokata w takim terminie i w taki sposób, aby mogli oni rzeczywiście i skutecznie wykonywać przysługujące im prawo do obrony [zob. podobnie wyrok z dnia 12 marca 2020 r., VW (Prawo dostępu do obrońcy w wypadku niestawiennictwa), C‑659/18, EU:C:2020:201, pkt 31].

41

W odniesieniu do czynności dochodzeniowych lub dowodowych, do których prawo to ma zastosowanie, art. 3 ust. 3 lit. c) dyrektywy 2013/48 przewiduje, że państwa członkowskie zapewniają, aby podejrzani lub oskarżeni mieli co najmniej prawo do obecności adwokata w trakcie okazania w celu rozpoznania, konfrontacji i eksperymentów procesowych polegających na odtworzeniu przebiegu przestępstwa.

42

Ponadto należy przypomnieć, że zgodnie z art. 1 dyrektywy 2013/48 ustanawia ona normy minimalne dotyczące miedzy innymi prawa podejrzanych i oskarżonych do dostępu do adwokata w postępowaniu karnym.

43

Motyw 54 tej dyrektywy stanowi, że ponieważ dyrektywa ta ustanawia jedynie normy minimalne, państwa członkowskie mogą rozszerzyć określone w niej prawa w celu zapewnienia wyższego poziomu ochrony.

44

Zgodnie z samym brzmieniem art. 3 ust. 3 lit. c) dyrektywy 2013/48 państwa członkowskie mogą zatem rozszerzyć prawo osób podejrzanych lub oskarżonych do obecności ich adwokata podczas czynności dochodzeniowych lub dowodowych wymienionych w tym przepisie na inne czynności, takie jak przesłuchanie świadka oskarżenia przed sądem karnym.

45

W takich okolicznościach należy stwierdzić, że uwzględniając podstawowe zasady rzetelnego procesu sądowego, które wynikają z pkt 35–378niniejszego wyroku, wykonywanie przez oskarżonego z prawa do obrony można uznać za konkretne i skuteczne, jeśli w sytuacji, gdy przesłuchanie świadka oskarżenia przed sądem karnym odbyło się bez obecności adwokata oskarżonego z przyczyn od niego niezależnych, adwokat ten miał możliwość swobodnego zadawania pytań temu świadkowi, w oparciu o protokół przesłuchania przeprowadzonego pod jego nieobecność, podczas dodatkowego przesłuchania. Nie ma zatem potrzeby powtarzania w całości przesłuchania, które odbyło się pod jego nieobecność.

46

W świetle powyższych rozważań na przedłożone pytania należy udzielić następującej odpowiedzi: art. 8 ust. 1 dyrektywy 2016/343 i art. 3 ust. 1 dyrektywy 2013/48 należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy w celu zapewnienia poszanowania prawa oskarżonego do obecności na rozprawie i jego prawa dostępu do adwokata sąd krajowy przeprowadza dodatkowe przesłuchanie świadka oskarżenia, ponieważ z przyczyn od nich niezależnych oskarżony i jego adwokat nie mogli uczestniczyć w poprzednim przesłuchaniu tego świadka, wystarczy, by oskarżony i jego adwokat mogli swobodnie zadawać pytania temu świadkowi, pod warunkiem że przed tym dodatkowym przesłuchaniem oskarżony i jego adwokat otrzymali odpis protokołu poprzedniego przesłuchania tego samego świadka. W tych okolicznościach nie ma potrzeby powtarzania w całości przesłuchania, które odbyło się pod nieobecność oskarżonego i jego adwokata, i unieważnienia w ten sposób czynności procesowych dokonanych w toku tamtego przesłuchania.

47

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (ósma izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 8 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/343 z dnia 9 marca 2016 r. w sprawie wzmocnienia niektórych aspektów domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie w postępowaniu karnym i art. 3 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/48/UE z dnia 22 października 2013 r. w sprawie prawa dostępu do adwokata w postępowaniu karnym i w postępowaniu dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania oraz w sprawie prawa do poinformowania osoby trzeciej o pozbawieniu wolności i prawa do porozumiewania się z osobami trzecimi i organami konsularnymi w czasie pozbawienia wolności

należy interpretować w ten sposób, że

w sytuacji gdy w celu zapewnienia poszanowania prawa oskarżonego do obecności na rozprawie i jego prawa dostępu do adwokata sąd krajowy przeprowadza dodatkowe przesłuchanie świadka oskarżenia, ponieważ z przyczyn od nich niezależnych oskarżony i jego adwokat nie mogli uczestniczyć w poprzednim przesłuchaniu tego świadka, wystarczy, by oskarżony i jego adwokat mogli swobodnie zadawać pytania temu świadkowi, pod warunkiem że przed tym dodatkowym przesłuchaniem oskarżony i jego adwokat otrzymali odpis protokołu poprzedniego przesłuchania tego samego świadka. W tych okolicznościach nie ma potrzeby powtarzania w całości przesłuchania, które odbyło się pod nieobecność oskarżonego i jego adwokata, i unieważnienia w ten sposób czynności procesowych dokonanych w toku tamtego przesłuchania.