–

w imieniu BRD Groupe Société Générale SA – M. Avram, avocată,

–

w imieniu rządu hiszpańskiego – M. J. Ruiz Sánchez, w charakterze pełnomocnika,

–

w imieniu rządu włoskiego – G. Palmieri, w charakterze pełnomocnika, którą wspierał G. Greco, avvocato dello Stato,

–

w imieniu Komisji Europejskiej – M. Carpus Carcea i N. Ruiz García, w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (Dz.U. 1993, L 95, s. 29).

2

Wniosek ten został złożony w ramach sporu pomiędzy TU i SU a BRD Groupe Société Générale SA (zwaną dalej „spółką BRD”) i Next Capital Solutions Ltd (zwaną dalej „spółką NCS”) w przedmiocie powództwa przeciwegzekucyjnego złożonego w ramach egzekucji komorniczej świadczenia zwrotu kwoty kredytu w wykonaniu umowy kredytu zawartej pomiędzy TU i SU z jednej strony a spółką BRD z drugiej strony, przy czym wierzytelność tej ostatniej była następnie przedmiotem cesji na spółkę NCS.

3

Motyw dwudziesty czwarty dyrektywy 93/13 przewiduje, że „sądy i organy administracyjne państw członkowskich muszą mieć do swojej dyspozycji stosowne i skuteczne środki zapobiegające stałemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich”.

4

Artykuł 6 ust. 1 tej dyrektywy stanowi:

„Państwa członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców [przedsiębiorców] z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków”.

5

Artykuł 7 ust. 1 tej dyrektywy przewiduje:

„Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów państwa członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie dalszemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców [przedsiębiorców] z konsumentami”.

6

Artykuł 638 § 1 pkt 4 Legea nr. 134/2010 privind Codul de procedură civilă (ustawy nr 134/2010 – kodeks postępowania cywilnego), w brzmieniu mającym zastosowanie do sporu w postępowaniu głównym (zwanej dalej „kodeksem postępowania cywilnego”), stanowi:

„Tytułami wykonawczymi, które mogą być przedmiotem egzekucji komorniczej, są również:

[…]

4) tytuły dłużne lub inne dokumenty, podlegające wykonaniu na mocy ustawy”.

7

Zgodnie z brzmieniem art. 638 § 2 kodeksu postępowania cywilnego:

„Wniosek o wstrzymanie wykonania tytułów przewidzianych w § 1 pkt 2 i 4 może zostać złożony również w ramach powództwa o ustalenie zmierzającego do ich uchylenia. Przepisy art. 719 stosuje się odpowiednio”.

8

Artykuł 713 § 2 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje:

„W przypadku gdy egzekucja komornicza prowadzona jest na podstawie tytułu wykonawczego innego niż orzeczenie sądu, powołanie się w powództwie przeciwegzekucyjnym na zarzuty dotyczące okoliczności faktycznych lub prawnych podważających zasadność roszczenia, będącego podstawą tytułu wykonawczego, możliwe jest tylko wówczas, gdy ustawa nie przewiduje […] dla uchylenia tego tytułu wykonawczego żadnego szczególnego trybu postępowania […]”.

9

Artykuł 715 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego stanowi:

„Z zastrzeżeniem przypadków, w których ustawa stanowi inaczej, termin na wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego wynosi 15 dni, którego bieg rozpoczyna się w dniu, w którym:

[…]

[…]”.

10

W październiku 2007 r. TU i SU zawarli ze spółką BRD umowę kredytu (zwaną dalej „sporną umową kredytu”). W czerwcu 2009 r. spółka ta dokonała cesji wierzytelności wynikającej z tej umowy na spółkę IFN Next Capital Finance SA, która w sierpniu tego samego roku dokonała cesji tej wierzytelności na rzecz spółki NCS.

11

W dniu 23 lutego 2015 r. spółka NCS złożyła do komornika sądowego wniosek o przymusowe wykonanie wierzytelności obciążającej TU na podstawie rozpatrywanej umowy kredytu, stanowiącej zgodnie z prawem rumuńskim tytuł wykonawczy. W tych okolicznościach komornik sądowy wydał nakaz zapłaty, wzywając TU do uiszczenia pozostałych kwot należnych z tytułu rozpatrywanej umowy kredytu oraz kosztów egzekucji komorniczej. Tego samego dnia komornik zarządził zajęcie środków finansowych na rachunkach bankowych TU w kilku instytucjach bankowych. W dniu 2 marca 2015 r. zainteresowany został poinformowany o poszczególnych czynnościach egzekucyjnych.

12

Pismem z dnia 6 marca 2015 r. komornik sądowy dokonał zajęcia części wynagrodzenia TU, zawiadamiając pracodawcę. O środku tym TU został powiadomiony w dniu 13 marca 2015 r.

13

W dniu 17 marca 2015 r. TU zakwestionował wobec komornika wymagane od niego kwoty, a następnie w dniu 5 sierpnia 2015 r. złożył wniosek o rozłożenie płatności na sześć miesięcznych rat. Następnie w dniu 25 maja 2016 r. komornik ponownie zarządził zajęcie części wynagrodzenia TU.

14

W dniu 6 grudnia 2018 r. komornik wydał nowy nakaz zapłaty kwot pozostałych do uiszczenia na rzecz NCS, powiększonych o koszty egzekucji, pod rygorem zajęcia udziału TU w nieruchomości położonej w Bukareszcie (Rumunia).

15

W dniu 28 grudnia 2018 r. TU wniósł do Judecătoria sectorului 1 București (sądu pierwszej instancji dla rejonu 1 w Bukareszcie, Rumunia) powództwo przeciwegzekucyjne, powołując się okoliczność, że wniosek o wszczęcie egzekucji został złożony po terminie. Prawomocnym wyrokiem z dnia 18 kwietnia 2019 r. sąd ten orzekł, że powództwo przeciwegzekucyjne zostało wniesione po terminie.

16

W dniu 17 lutego 2020 r. TU i SU wnieśli do rzeczonego sądu nowe powództwo przeciwegzekucyjne, powołując się na nieuczciwy charakter dwóch warunków rozpatrywanej umowy kredytu dotyczących: prowizji za uruchomienie kredytu oraz miesięcznej opłaty za obsługę kredytu. TU i SU domagają się również uchylenia czynności egzekucji komorniczej i zwrotu kwot nienależnie pobranych przez spółkę NCS ze względu na nieuczciwy charakter tych warunków.

17

W uzasadnieniu nowego pozwu TU i SU powołali się na postanowienie z dnia 6 listopada 2019 r., BNP Paribas Personal Finance SA Paris Sucursala Bucureşti i Secapital (C‑75/19, niepublikowane, EU:C:2019:950), w którym Trybunał orzekł, że dyrektywę 93/13 należy interpretować w ten sposób, że jest z nią sprzeczny przepis prawa krajowego, taki jak art. 713 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym konsument, wobec którego toczy się postępowanie egzekucyjne, traci – po upływie terminu 15 dni od powiadomienia go o pierwszych czynnościach egzekucyjnych podjętych w ramach tego postępowania – prawo do podniesienia zarzutu nieuczciwych warunków umowy, której przymusowego wykonania dotyczy egzekucja komornicza, i to nawet wówczas gdy konsument ten posiada na podstawie prawa krajowego roszczenie o ustalenie nieuczciwych warunków umownych przed sądem, którego wykonanie nie podlega przedawnieniu, lecz którego rozstrzygnięcie nie ma wpływu na wynik egzekucji komorniczej, który może być wiążący dla konsumenta przed rozstrzygnięciem powództwa o ustalenie nieuczciwych warunków umownych.

18

Wyrokiem z dnia 3 lipca 2020 r. Judecătoria sectorului 1 București (sąd pierwszej instancji dla rejonu 1 w Bukareszcie) uwzględnił podniesiony przez spółki BRD i NCS zarzut wniesienia tego powództwa po terminie. Zdaniem tego sądu, chociaż w postanowieniu z dnia 6 listopada 2019 r., BNP Paribas Personal Finance SA Paris Sucursala București i Secapital (C‑75/19, niepublikowanym, EU:C:2019:950), Trybunał orzekł, że konsument powinien mieć możliwość podniesienia zarzutu nieuczciwych warunków umownych w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego dotyczącego danej umowy, to jednak prawo to nie może być skutecznie wykonane bezterminowo, poza ustawowymi terminami wyznaczonymi w tym celu.

19

TU i SU wnieśli apelację od tego wyroku do sądu odsyłającego, Tribunalul Bucureşti (sądu okręgowego w Bukareszcie, Rumunia), domagając się uchylenia orzeczenia wydanego w pierwszej instancji wskutek uwzględnienia zarzutu wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego po terminie, ponieważ uzasadnienie przedstawione przez Judecătoria sectorului 1 București (sąd pierwszej instancji dla rejonu 1 w Bukareszcie) było błędne pod względem prawnym.

20

Sąd odsyłający wskazuje, że sprawa przed nim zawisła i sprawa, w której wydano postanowienie z dnia 6 listopada 2019 r., BNP Paribas Personal Finance SA Paris Sucursala Bucureşti i Secapital (C‑75/19, niepublikowane, EU:C:2019:950), są podobne. Sąd ten rozważa jednak, czy okoliczność, że sąd, do którego konsument może wnieść powództwo na podstawie prawa powszechnego, jest uprawniony do wstrzymania egzekucji komorniczej umowy do czasu rozstrzygnięcia tego powództwa, zgodnie z art. 638 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, może mieć wpływ na wnioski, jakie należy wyciągnąć z tego postanowienia.

21

Ponadto w innym przypadku i gdyby wykładnia przepisów prawa krajowego dotyczących egzekucji komorniczej w sposób zgodny z prawem Unii – umożliwiająca konsumentowi wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego w oparciu o zarzut nieuczciwych warunków danej umowy po upływie terminu 15 dni – nie była możliwa, sąd odsyłający zastanawia się nad konsekwencjami, jakie powinien z tego wyciągnąć.

22

W tych okolicznościach Tribunalul București (sąd okręgowy w Bukareszcie) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym:

„Czy norma prawa krajowego, taka jak wynikająca z art. 712 i nast. […] kodeksu postępowania cywilnego, przewidująca termin 15 dni, w którym dłużnik może w ramach powództwa przeciwegzekucyjnego podnieść zarzut nieuczciwego warunku [umowy stanowiącej] tytuł egzekucyjny, ponieważ wniesienie powództwa o ustalenie nieuczciwych warunków [umowy stanowiącej] tytuł egzekucyjny nie podlega żadnemu terminowi i w ramach którego to powództwa dłużnik może żądać wstrzymania egzekucji komorniczej […] zgodnie z art. 638 § 2 kodeksu postępowania cywilnego, jest sprzeczna z dyrektywą 93/13?”.

23

Poprzez pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy dyrektywę 93/13 należy poddawać takiej wykładni, że przepis prawa krajowego wykluczający, by sąd, przed którym toczy się postępowanie egzekucyjne i do którego wniesiono po upływie wyznaczonego w tym przepisie terminu 15 dni powództwo przeciwegzekucyjne dotyczące umowy zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, stanowiącej tytuł egzekucyjny, dokonał – z urzędu lub na wniosek konsumenta – oceny nieuczciwego charakteru warunków tej umowy, w sytuacji gdy konsumentowi przysługuje ponadto powództwo o ustalenie, które umożliwia mu zwrócenie się do sądu rozpatrującego to powództwo o przeprowadzenie takiej kontroli i nakazanie wstrzymania egzekucji komorniczej do czasu wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, na podstawie innego przepisu tego prawa krajowego, jest sprzeczny z tą dyrektywą.

24

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału ustanowiony przez dyrektywę 93/13 system ochrony opiera się na założeniu, że konsument jest stroną słabszą niż przedsiębiorca, zarówno pod względem możliwości negocjacyjnych, jak i ze względu na stopień poinformowania (zob. w szczególności wyrok z dnia 26 stycznia 2017 r., Banco Primus, C‑421/14, EU:C:2017:60, pkt 40 i przytoczone tam orzecznictwo).

25

Ze względu na tę słabszą pozycję jednej ze stron art. 6 ust. 1 tej dyrektywy przewiduje, że nieuczciwe warunki nie są wiążące dla konsumenta. Jest to przepis bezwzględnie obowiązujący, który zmierza do zastąpienia ustanowionej przez umowę formalnej równowagi praw i obowiązków stron umowy rzeczywistą równowagą, która przywraca równość stron (zob. w szczególności wyroki: z dnia 21 grudnia 2016 r., Gutiérrez Naranjo i in., C‑154/15, C‑307/15 i C‑308/15, EU:C:2016:980, pkt 53, 55; a także z dnia 26 stycznia 2017 r., Banco Primus, C‑421/14, EU:C:2017:60, pkt 41).

26

W tym kontekście Trybunał wielokrotnie wskazywał, że sąd krajowy jest zobowiązany do zbadania z urzędu, czy dane warunki umowne wchodzące w zakres stosowania dyrektywy 93/13 mają nieuczciwy charakter, i by przeprowadziwszy takie badanie, zniwelował brak równowagi między konsumentem a przedsiębiorcą, o ile posiada niezbędne ku temu informacje na temat stanu prawnego i faktycznego (wyroki: z dnia 14 marca 2013 r., Aziz, C‑415/11, EU:C:2013:164, pkt 46 i przytoczone tam orzecznictwo; z dnia 21 grudnia 2016 r., Gutiérrez Naranjo i in., C‑154/15, C‑307/15 i C‑308/15, EU:C:2016:980, pkt 58; a także z dnia 26 stycznia 2017 r., Banco Primus, C‑421/14, EU:C:2017:60, pkt 43).

27

Ponadto dyrektywa 93/13 zobowiązuje państwa członkowskie, co wynika z jej art. 7 ust. 1 w związku z jej motywem dwudziestym czwartym, do zapewnienia stosownych i skutecznych środków mających na celu zapobieganie dalszemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych z konsumentami przez przedsiębiorców (zob. wyrok z dnia 26 czerwca 2019 r., Addiko Bank, C‑407/18, EU:C:2019:537, pkt 44 i przytoczone tam orzecznictwo).

28

O ile zatem Trybunał określił już wielokrotnie i przy uwzględnieniu wymogów wynikających z art. 6 ust. 1 oraz z art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 sposób, w jaki sąd krajowy musi zapewnić ochronę praw wywodzonych przez konsumentów z tej dyrektywy, o tyle zasadniczo prawo Unii nie harmonizuje procedur stosowanych w odniesieniu do badania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunku umowy, a tym samym procedury te należą do zakresu krajowego porządku prawnego państw członkowskich, pod warunkiem jednak, że nie są one mniej korzystne niż w wypadku podobnych sytuacji podlegających prawu krajowemu (zasada równoważności) oraz że nie czynią w praktyce niemożliwym lub nadmiernie utrudnionym wykonywania praw przyznanych konsumentom przez prawo Unii (zasada skuteczności) (zob. podobnie wyrok z dnia 26 czerwca 2019 r., Addiko Bank, C‑407/18, EU:C:2019:537, pkt 45, 46 i przytoczone tam orzecznictwo).

29

Ponadto Trybunał wyjaśnił, że ciążący na państwach członkowskich obowiązek zapewnienia skuteczności praw, które jednostki wywodzą z prawa Unii, oznacza w szczególności w odniesieniu do praw wynikających z dyrektywy 93/13 wymóg skutecznej ochrony sądowej, potwierdzony w art. 7 ust. 1 tej dyrektywy i wyrażony również w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, mający zastosowanie między innymi w odniesieniu do określania zasad proceduralnych dotyczących takich postępowań opartych na takich prawach (zob. podobnie wyrok z dnia 10 czerwca 2021 r., BNP Paribas Personal Finance, od C‑776/19 do C‑782/19, EU:C:2021:470, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo).

30

Trybunał uznał bowiem w tym względzie, że w sytuacji gdy postępowanie egzekucyjne zakończyło się przed wydaniem przez sąd rozpatrujący sprawę co do istoty rozstrzygnięcia stwierdzającego nieuczciwy charakter warunku umownego stanowiącego podstawę owej egzekucji i, co za tym idzie, stwierdzającego nieważność tego postępowania, rozstrzygnięcie to pozwala na zapewnienie temu konsumentowi jedynie następczej ochrony prawnej w formie odszkodowania, co jest rozwiązaniem tylko częściowym i niedostatecznym, które nie jest ani stosownym, ani skutecznym środkiem, aby zapobiec dalszemu stosowaniu tego warunku umownego – wbrew temu, co stanowi art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 (postanowienie z dnia 6 listopada 2019 r., BNP Paribas Personal Finance SA Paris Sucursala Bucureşti i Secapital (C‑75/19, niepublikowane, EU:C:2019:950, pkt 32 i przytoczone tam orzecznictwo).

31

I tak, w pkt 34 postanowienia z dnia 6 listopada 2019 r., BNP Paribas Personal Finance SA Paris Sucursala Bucureşti i Secapital (C‑75/19, niepublikowanego, EU:C:2019:950), do którego odnosi się sąd odsyłający, Trybunał orzekł, że dyrektywę 93/13 należy interpretować w ten sposób, że jest z nią sprzeczny przepis prawa krajowego, zgodnie z którym konsument, który zawarł umowę kredytu z instytucją kredytową i względem którego przedsiębiorca ten wszczął postępowanie egzekucyjne, traci – po upływie terminu 15 dni od powiadomienia go o pierwszych czynnościach egzekucyjnych podjętych w ramach tego postępowania – prawo podniesienia zarzutu nieuczciwych warunków umowy, aby podnieść zarzut braku zasadności tego postępowania, i to nawet wówczas, gdy konsument ten posiada na podstawie prawa krajowego roszczenie o ustalenie nieuczciwych warunków umownych przed sądem, którego wykonanie nie podlega przedawnieniu, lecz którego rozstrzygnięcie nie ma wpływu na wynik egzekucji komorniczej, który może być wiążący dla konsumenta przed rozstrzygnięciem powództwa o ustalenie nieuczciwych warunków umownych.

32

Sąd odsyłający wyraża jednak wątpliwości, czy wykładnia ta znajduje również zastosowanie, w sytuacji gdy sąd rozpoznający sprawę co do istoty jest właściwy w przedmiocie wstrzymania egzekucji komorniczej.

33

W tym względzie należy stwierdzić, że możliwość, by konsument na podstawie prawa powszechnego wniósł do sądu rozpatrującego powództwo o ustalenie nieuczciwego charakteru warunków umowy będącej przedmiotem egzekucji komorniczej, w ramach której sąd może orzec wstrzymanie tej egzekucji, może co do zasady prowadzić do uniknięcia ryzyka, że egzekucja komornicza zostanie zakończona przed rozstrzygnięciem powództwa o ustalenie nieuczciwych warunków umownych.

34

Wszelako należy wskazać, że po złożeniu niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym Trybunał wydał wyrok z dnia 17 maja 2022 r., Impuls Leasing România (C‑725/19, EU:C:2022:396). W pkt 60 tego wyroku Trybunał orzekł, że art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13 należy interpretować w ten sposób, że przepisy krajowe, które uniemożliwiają sądowi rozpatrującemu powództwo przeciwegzekucyjne dokonać oceny – z urzędu lub na wniosek konsumenta – nieuczciwego charakteru warunków umowy zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, stanowiącej tytuł egzekucyjny, ponieważ sąd rozpoznający sprawę co do istoty, przed którym może być dochodzone odrębne roszczenie na podstawie prawa powszechnego w celu zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków takiej umowy, może zawiesić postępowanie egzekucyjne do czasu wydania rozstrzygnięcia co do istoty wyłącznie po wniesieniu kaucji, której wysokość może zniechęcić konsumenta do wniesienia i podtrzymania takiego powództwa.

35

Zapytany o podtrzymanie niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w świetle tego wyroku sąd odsyłający wskazał, że zawiera on odpowiedź na podobne pytanie dotyczące identycznego problemu prawnego.

36

Prawdą jest, że w sporze w postępowaniu głównym, w którym zapadł wyrok z dnia 17 maja 2022 r., Impuls Leasing România (C‑725/19, EU:C:2022:396), sąd, do którego wniesiono powództwo przeciwegzekucyjne, nie miał możliwości zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków umowy podlegającej egzekucji, podczas gdy w okolicznościach sprawy, której dotyczy niniejsze odesłanie prejudycjalne, sąd ten ma taką możliwość, pod warunkiem że powództwo wniesiono w terminie zawitym 15 dni. Niemniej jednak w obu przypadkach zasadniczą kwestią jest to, czy możliwość wniesienia przez konsumenta powództwa o ustalenie, w ramach którego może on wnieść o wstrzymanie egzekucji komorniczej jest w stanie, z zastrzeżeniem przepisów szczególnych regulujących takie wstrzymanie, zapewnić skuteczność ochrony zamierzonej przez dyrektywę 93/13.

37

Z postanowienia odsyłającego wynika, że takie zawieszenie podlega przepisom art. 719 kodeksu postępowania cywilnego. Okoliczności niniejszego postępowania wydają się w tym względzie identyczne ze wskazanymi w pkt 57 wyroku z dnia 17 maja 2022 r., Impuls Leasing România (C‑725/19, EU:C:2022:396), w którym Trybunał zauważył, że w ramach tego odrębnego powództwa przed sądem orzekającym co do istoty konsument domagający się wstrzymania egzekucji komorniczej ma obowiązek złożenia kaucji, która jest obliczana na podstawie wartości przedmiotu sporu. Treść art. 719 kodeksu postępowania cywilnego, powtórzona w uwagach przedstawionych przez Komisję Europejską w ramach niniejszego odesłania prejudycjalnego, potwierdza to ustalenie.

38

Należy zatem zauważyć, że w pkt 58 wyroku z dnia 17 maja 2022 r., Impuls Leasing România (C‑725/19, EU:C:2022:396), Trybunał przypomniał orzecznictwo, zgodnie z którym koszty, jakie pociąga za sobą postępowanie przed sądem w stosunku do kwoty kwestionowanego długu, nie mogą zniechęcać konsumenta do wniesienia sprawy do sądu w celu zbadania potencjalnie nieuczciwego charakteru warunków umownych W pkt 59 tego wyroku stwierdził on, że prawdopodobnie dłużnik zalegający z zapłatą nie dysponuje środkami finansowymi niezbędnymi do ustanowienia wymaganego zabezpieczenia.

39

W związku z tym należy uznać, że przysługująca konsumentowi możliwość wniesienia, bez obowiązku dochowania terminu, powództwa o ustalenie, w ramach którego może on żądać wstrzymania egzekucji komorniczej poprzez ustanowienie zabezpieczenia, nie jest w stanie zapewnić skuteczności ochrony zamierzonej przez dyrektywę 93/13, jeżeli zabezpieczenie to zostało ustalone w wysokości, która może zniechęcić konsumenta do wniesienia i podtrzymania takiego powództwa, czego zbadanie należy do sądu odsyłającego.

40

Ponadto sąd odsyłający wskazał, że nadal ma znaczenie część wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, do której odnoszą się jego pkt 23 i 24, dotycząca stanowiska, jakie powinien przyjąć sąd krajowy w przypadku braku możliwości przyjęcia przez niego wykładni prawa krajowego zgodnej z prawem Unii.

41

W tym względzie należy przypomnieć, wobec braku możliwości przyjęcia wykładni i stosowania przepisów krajowych zgodnie z wymogami dyrektywy 93/13, że sądy krajowe mają obowiązek zbadania z urzędu, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają nieuczciwy charakter, w razie potrzeby nie stosując przepisów prawa krajowego lub orzecznictwa sądów krajowych, które są sprzeczne z takim badaniem (wyrok z dnia 7 listopada 2019 r., Profi Credit Polska, C‑419/18 i C‑483/18, EU:C:2019:930, pkt 76 i przytoczone tam orzecznictwo).

42

Z powyższego wynika, że na przedłożone pytanie należy odpowiedzieć, iż dyrektywę 93/13 należy interpretować w ten sposób, że przepis prawa krajowego, który wyklucza, by sąd, przed którym toczy się postępowanie egzekucyjne, do którego wniesiono po upływie wyznaczonego w tym przepisie terminu 15 dni powództwo przeciwegzekucyjne dotyczące umowy zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, stanowiącej tytuł egzekucyjny, dokonał – z urzędu lub na wniosek konsumenta – oceny nieuczciwego charakteru warunków tej umowy, w sytuacji gdy konsumentowi przysługuje ponadto powództwo o ustalenie, które umożliwia mu zwrócenie się do sądu rozpatrującego to powództwo o przeprowadzenie takiej kontroli i nakazanie wstrzymania egzekucji komorniczej do czasu wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, na podstawie innego przepisu tego prawa krajowego, w sytuacji gdy wstrzymanie egzekucji komorniczej jest możliwe wyłącznie poprzez ustanowienie zabezpieczenia, którego kwota może zniechęcić konsumenta do wniesienia i podtrzymania takiego powództwa, czego ocena należy do sądu odsyłającego, jest sprzeczny z tą dyrektywą. Wobec braku możliwości przyjęcia wykładni przepisów krajowych i ich stosowania zgodnie z wymogami dyrektywy 93/13 sąd krajowy, do którego wniesiono powództwo przeciwegzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym tej umowy ma obowiązek zbadania z urzędu, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają nieuczciwy charakter, w razie potrzeby nie stosując przepisów prawa krajowego lub orzecznictwa sądów krajowych, które są sprzeczne z takim badaniem.

43

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (dziewiąta izba) orzeka, co następuje:

Dyrektywę Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich

należy interpretować w ten sposób, że:

jest sprzeczny z tą dyrektywą przepis prawa krajowego, który wyklucza, by sąd, przed którym toczy się postępowanie egzekucyjne, do którego wniesiono po upływie wyznaczonego w tym przepisie terminu 15 dni powództwo przeciwegzekucyjne dotyczące umowy zawartej między konsumentem a przedsiębiorcą, stanowiącej tytuł egzekucyjny, dokonał – z urzędu lub na wniosek konsumenta – oceny nieuczciwego charakteru warunków tej umowy, w sytuacji gdy konsumentowi przysługuje ponadto powództwo o ustalenie, które umożliwia mu zwrócenie się do sądu rozpatrującego to powództwo o przeprowadzenie takiej kontroli i nakazanie wstrzymania egzekucji komorniczej do czasu wydania rozstrzygnięcia w tym przedmiocie, na podstawie innego przepisu tego prawa krajowego, w sytuacji gdy wstrzymanie egzekucji komorniczej jest możliwe wyłącznie poprzez ustanowienie zabezpieczenia, którego kwota może zniechęcić konsumenta do wniesienia i podtrzymania takiego powództwa, czego ocena należy do sądu odsyłającego. Wobec braku możliwości przyjęcia wykładni przepisów krajowych i ich stosowania zgodnie z wymogami tej dyrektywy sąd krajowy, do którego wniesiono powództwo przeciwegzekucyjne w postępowaniu egzekucyjnym dotyczącym tej umowy, ma obowiązek zbadania z urzędu, czy postanowienia uzgodnione między stronami mają nieuczciwy charakter, w razie potrzeby nie stosując przepisów prawa krajowego lub orzecznictwa sądów krajowych, które sprzeciwiają się takiemu badaniu.