WYROK TRYBUNAŁU (pierwsza izba)
z dnia 7 marca 2018 r. ( *1 )
Odesłanie prejudycjalne – Dyrektywa 2003/96/WE – Opodatkowanie produktów energetycznych i energii elektrycznej – Artykuł 14 ust. 1 lit. a) – Produkty energetyczne używane do produkcji energii elektrycznej – Obowiązkowe zwolnienie – Artykuł 15 ust. 1 lit. c) – Produkty energetyczne używane do połączonego wytwarzania ciepła i energii – Uprawnienie do zastosowania zwolnienia z opodatkowania lub obniżenia poziomu opodatkowania – Gaz ziemny używany w kogeneracji ciepła i energii elektrycznej
W sprawie C‑31/17
mającej za przedmiot wniosek o wydanie, na podstawie art. 267 TFUE, orzeczenia w trybie prejudycjalnym, złożony przez Conseil d’État (najwyższy sąd administracyjny, Francja) postanowieniem z dnia 18 stycznia 2017 r., które wpłynęło do Trybunału w dniu 23 stycznia 2017 r., w postępowaniu:
Cristal Union, następca prawny Sucrerie de Toury SA,
przeciwko
Ministre de l’Économie et des Finances,
TRYBUNAŁ (pierwsza izba),
w składzie: R. Silva de Lapuerta, prezes izby, C.G. Fernlund, J.C. Bonichot, A. Arabadjiev i E. Regan (sprawozdawca), sędziowie,
rzecznik generalny: E. Tanchev,
sekretarz: V. Giacobbo-Peyronnel, administrator,
uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 22 listopada 2017 r.,
rozważywszy uwagi przedstawione:
– |
w imieniu Cristal Union, następcy prawnego Sucrerie de Toury SA, przez C. Lesourda i J.M. Priola, avocats, |
– |
w imieniu rządu francuskiego przez D. Colasa, E. de Moustier, S. Ghiandoni i A. Alidière, działających w charakterze pełnomocników, |
– |
w imieniu rządu fińskiego przez S. Hartikainena, działającego w charakterze pełnomocnika, |
– |
w imieniu Komisji Europejskiej przez C. Perrin oraz F. Tomat, działające w charakterze pełnomocników, |
po zapoznaniu się z opinią rzecznika generalnego na posiedzeniu w dniu 22 lutego 2018 r.,
wydaje następujący
Wyrok
1 |
Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni art. 14 ust. 1 lit. a) i art. 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (Dz.U. 2003, L 283, s. 51 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 9, t. 1, s. 405). |
2 |
Wniosek ten został złożony w ramach sporu między Cristal Union, następcą prawnym Sucrerie de Toury SA, a ministre de l’Économie et des Finances (ministrem ds. gospodarki i finansów), dotyczącego opodatkowania gazu ziemnego wykorzystywanego w instalacji kogeneracyjnej ciepła i energii elektrycznej. |
Ramy prawne
Prawo Unii
3 |
Motywy 2–7, 11, 12, 24 i 25 dyrektywy 2003/96 mają następujące brzmienie:
[…]
[…]
|
4 |
Artykuł 1 dyrektywy 2003/96 stanowi: „Państwa członkowskie nakładają podatki na produkty energetyczne i energię elektryczną zgodnie z niniejszą dyrektywą”. |
5 |
Zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy: „Poza przepisami ogólnymi wymienionymi w dyrektywie [Rady] 92/12/EWG [z dnia 25 lutego 1992 r. w sprawie ogólnych warunków dotyczących wyrobów objętych podatkiem akcyzowym, ich przechowywania, przepływu oraz kontrolowania (Dz.U. 1992, L 76, s. 1 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 9, t. 1, s. 179), zmienionej dyrektywą Rady 2000/47/WE z dnia 20 lipca 2000 r. (Dz.U. 2000, L 193, s. 73 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 2, t. 10, s. 186)] w sprawie zwolnionych zastosowań produktów podlegających opodatkowaniu, i bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych, państwa członkowskie zwalniają następujące produkty od podatku na warunkach, które ustanawiają do celów zapewnienia prawidłowego i prostego stosowania takich zwolnień oraz zapobieżenia jakimkolwiek oszustwom podatkowym, unikaniu lub nadużyciom:
|
6 |
Artykuł 15 ust. 1 lit. c) wskazanej dyrektywy ma następujące brzmienie: „Bez uszczerbku dla innych przepisów wspólnotowych państwa członkowskie mogą przyznawać, pod kontrolą fiskalną, całkowite lub częściowe zwolnienia lub obniżki w zakresie poziomu opodatkowania wobec: […]
|
7 |
Artykuł 21 ust. 5 akapit trzeci dyrektywy 2003/96 stanowi: „Jednostka produkująca energię elektryczną na swoje własne potrzeby jest uważana za dystrybutora. Bez względu na przepisy art. 14 ust. 1 lit. a) państwa członkowskie mogą zwalniać drobnych producentów energii elektrycznej, pod warunkiem że opodatkowują oni produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji tej energii elektrycznej”. |
Prawo francuskie
8 |
Zgodnie z art. 266 quinquies code des douanes (kodeksu celnego), w wersji mającej zastosowanie w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2006 r.: „1. Gaz ziemny […] podlega krajowemu podatkowi konsumpcyjnemu w chwili dostawy do użytkownika końcowego. […] 3. […] Zwolnione są również dostawy gazu, jeżeli są one przeznaczone do użycia: […]
|
9 |
Artykuł 266 quinquies A kodeksu celnego, w wersji mającej zastosowanie od dnia 1 stycznia 2006 r., stanowi: „Dostawy gazu ziemnego i olejów mineralnych przeznaczone do stosowania w jednostkach kogeneracji do połączonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej lub ciepła i energii mechanicznej są zwolnione z krajowego podatku od konsumpcji ustanowionego zgodnie z art. 265 i 266 quinquies przez okres pięciu lat od wprowadzenia tych jednostek do eksploatacji. […] Zwolnienie to ma zastosowanie do jednostek dopuszczonych do eksploatacji nie później niż w dniu 31 grudnia 2007 r. […]”. |
10 |
Od dnia 1 stycznia 2007 r. art. 266 quinquies ust. 3 akapit drugi lit. c) kodeksu celnego został zmieniony i otrzymał następujące brzmienie: „3. […] Zwolnione są również dostawy gazu, jeżeli są one przeznaczone do użycia: […]
Zwolnienie przewidziane w ust. 3 lit. c) nie ma zastosowania do dostaw gazu przeznaczonych dla jednostek, o których mowa w art. 266 quinquies A. Jednakże producenci, których jednostka nie korzysta z umów o zakup energii elektrycznej […], pod warunkiem że zrzekną się oni uprawnienia do zwolnienia z opodatkowania podatkiem krajowym, o którym mowa w art. 266 quinquies A, korzystają z reżimu przewidzianego w ust. 3 lit. c)”. |
Postępowanie główne i pytanie prejudycjalne
11 |
Sucrerie de Toury, której następcą prawnym jest Cristal Union, eksploatuje we Francji instalację kogeneracyjną wytwarzającą energię cieplną i energię elektryczną, do czego wykorzystuje jako paliwo gaz ziemny. |
12 |
Gaz ziemny, który został dostarczony Sucrerie de Toury w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 25 grudnia 2007 r., został objęty przez dostawcę – poprzez uiszczenie stosownej opłaty – podatkiem krajowym od zużycia gazu ziemnego, o którym mowa w art. 266 quinquies kodeksu celnego. |
13 |
Sucrerie de Toury, uznając, że te dostawy gazu ziemnego powinny być zwolnione z tego podatku na mocy art. 14 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96, wniosła do tribunal administratif d’Orléans (sądu administracyjnego w Orleanie, Francja), skargę, żądając zasądzenia od państwa odszkodowania za szkodę, którą jej zdaniem poniosła ona z uwagi na spóźnioną transpozycję tej dyrektywy do prawa krajowego przez Republikę Francuską. |
14 |
Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2013 r. tribunal administratif d’Orléans (sąd administracyjny w Orleanie) oddalił to żądanie. |
15 |
Wyrokiem z dnia 18 grudnia 2014 r. cour administrative d’appel de Nantes (apelacyjny sąd administracyjny w Nantes, Francja) oddalił odwołanie wniesione przez Sucrerie de Toury od tego wyroku, z uwagi na fakt, że gaz ziemny przeznaczony do połączonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej jest objęty wyłącznie zakresem art. 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2003/96, który przewiduje uprawnienie państw członkowskich do zastosowania zwolnienia z opodatkowania wobec produktów energetycznych używanych do takiego połączonego wytwarzania, a nie zakresem art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy, zgodnie z którym państwa członkowskie zwalniają z opodatkowania produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej. |
16 |
W dniu 10 lutego 2015 r., Sucrerie de Toury wniosła do Conseil d’État (najwyższego sądu administracyjnego, Francja) kasację od tego wyroku. |
17 |
W tych okolicznościach Conseil d’État (najwyższy sąd administracyjny) postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującym pytaniem prejudycjalnym: „Czy produkty energetyczne wykorzystywane do połączonego wytwarzania ciepła i mocy objęte są wyłącznie możliwością zwolnienia, jaką daje art. 15 ust. 1 lit. c) [dyrektywy 2003/96], czy w odniesieniu do części gazu, którego zużycie odpowiada wytworzeniu energii elektrycznej, wchodzą również w zakres obowiązku zwolnienia przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy?”. |
W przedmiocie pytania prejudycjalnego
18 |
Poprzez swe pytanie sąd odsyłający dąży w istocie do ustalenia, czy art. 14 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że obowiązkowe zwolnienie przewidziane w tym przepisie znajduje zastosowanie do produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, w sytuacji gdy produkty te służą do łącznego wytwarzania tej energii i ciepła w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy. |
19 |
Zdaniem rządu francuskiego produkty energetyczne wykorzystywane w tym ostatnim celu przez instalację kogeneracyjną, taką jak będąca przedmiotem postępowania głównego, są objęte wyłącznie zakresem stosowania art. 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2003/96, co oznacza, że niezależnie od przepisów art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy państwo członkowskie nie jest zobowiązane do objęcia zwolnieniem części tych produktów wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej. |
20 |
Natomiast Cristal Union, rząd fiński i Komisja Europejska uważają, że art. 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2003/96 nie wyklucza stosowania art. 14 ust. 1 lit. a) tej dyrektywy, który zobowiązuje państwa członkowskie do zwolnienia z opodatkowania części produktów energetycznych wykorzystywanych w instalacji kogeneracyjnej, takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego, do produkcji energii elektrycznej. Jedynym celem wskazanego art. 15 ust. 1 lit. c) jest przyznanie państwom członkowskim dodatkowej opcji w postaci zastosowania całkowitego lub częściowego zwolnienia z opodatkowania części produktów energetycznych odpowiadających produkcji ciepła. |
21 |
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem przepisy dotyczące zwolnień przewidzianych w dyrektywie 2003/96 powinny być interpretowane w sposób autonomiczny, w oparciu o treść tych przepisów, systematykę tejże dyrektywy oraz cele przez nią zamierzone (zob. podobnie wyroki: z dnia 3 kwietnia 2014 r., Kronos Titan i Rhein-Ruhr Beschichtungs-Service, C‑43/13 i C‑44/13, EU:C:2014:216, pkt 25; a także z dnia 13 lipca 2017 r., Vakarų Baltijos laivų statykla, C‑151/16, EU:C:2017:537, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo). |
22 |
W pierwszej kolejności należy zauważyć, że z samej treści art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 wynika, że państwa członkowskie muszą przyznać zwolnienie z opodatkowania przewidzianego w tej dyrektywie w odniesieniu do „produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej”. |
23 |
Należy stwierdzić, że treść ta nie wyklucza w żaden sposób z zakresu stosowania tego obowiązkowego zwolnienia produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej w instalacji kogeneracyjnej, takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego. Instalacja ta wykorzystuje bowiem „produkty energetyczne do produkcji energii elektrycznej”, w rozumieniu art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96. |
24 |
W drugiej kolejności, co się tyczy systematyki dyrektywy 2003/96, należy przypomnieć, że dyrektywa ta z pewnością nie dąży do ustanowienia zwolnień o charakterze ogólnym (zob. podobnie wyroki: z dnia 1 grudnia 2011 r., Systeme Helmholz, C‑79/10, EU:C:2011:797, pkt 23; z dnia 21 grudnia 2011 r., Haltergemeinschaft, C‑250/10, niepublikowany, EU:C:2011:862, pkt 19). |
25 |
W zakresie, w jakim art. 14 ust. 1 dyrektywy 2003/96 wymienia w sposób wyczerpujący obowiązkowe zwolnienia, jakie mają być wprowadzone przez państwa członkowskie w ramach opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (zob. wyroki: z dnia 5 lipca 2007 r., Fendt Italiana, C‑145/06 i C‑146/06, EU:C:2007:411, pkt 36; a także z dnia 4 czerwca 2015 r., Kernkraftwerke Lippe-Ems, C‑5/14, EU:C:2015:354, pkt 45), jej przepisy nie mogą być interpretowane w sposób rozszerzający, pod rygorem pozbawienia zharmonizowanego opodatkowania wprowadzonego w tej dyrektywie wszelkiej skuteczności (effet utile). |
26 |
Jednocześnie, jak orzekł już Trybunał, art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, zobowiązując państwa członkowskie do wprowadzenia obowiązkowego zwolnienia produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, przewiduje precyzyjny i bezwarunkowy obowiązek, co oznacza, że przepis ten daje jednostkom prawo bezpośredniego powołania się na niego przed sądami krajowymi (zob. podobnie wyrok z dnia 17 lipca 2008 r., Flughafen Köln/Bonn, C‑226/07, EU:C:2008:429, pkt 29–33). |
27 |
Ponadto należy zauważyć, że gdy prawodawca Unii chciał zezwolić państwom członkowskim na odstąpienie od tego reżimu obowiązkowego zwolnienia, przewidział to w sposób wyraźny, odpowiednio w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie drugie dyrektywy 2003/96, zgodnie z którym państwa te, ze względów polityki ochrony środowiska, mogą poddać opodatkowaniu produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej oraz w art. 21 ust. 5 akapit trzeci tej dyrektywy, na mocy którego państwa członkowskie, które zwalniają drobnych producentów energii elektrycznej, muszą opodatkować produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji tej energii elektrycznej. |
28 |
Z systematyki dyrektywy 2003/96 wynika zatem, że z wyłączeniem tych dwóch szczególnych przypadków obowiązkowe zwolnienie produktów energetycznych używanych do produkcji energii elektrycznej przewidziane w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze tej dyrektywy stanowi zobowiązanie państw członkowskich w sposób bezwarunkowy. |
29 |
W trzeciej kolejności, jeżeli chodzi o cele założone w dyrektywie 2003/96, należy przede wszystkim zauważyć, że dyrektywa ta, przewidując zharmonizowany reżim opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej, jak wynika z jej motywów 2–5 i 24, ma wspierać prawidłowe funkcjonowanie rynku wewnętrznego w sektorze energetycznym, unikając w szczególności zakłóceń konkurencji (zob. podobnie w szczególności wyroki: z dnia 3 kwietnia 2014 r., Kronos Titan i Rhein-Ruhr Beschichtungs-Service, C‑43/13 i C‑44/13, EU:C:2014:216, pkt 31, 33; z dnia 2 czerwca 2016 r., ROZ-ŚWIT, C‑418/14, EU:C:2016:400, pkt 32;, a także z dnia 7 września 2017 r., Hüttenwerke Krupp Mannesmann, C‑465/15, EU:C:2017:640, pkt 26). |
30 |
W tym celu w zakresie produkcji energii elektrycznej, jak wynika w szczególności ze strony 5 uzasadnienia wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych (Dz.U. 1997, C 139, s. 14), prawodawca Unii dokonał wyboru, zobowiązując państwa członkowskie zgodnie z art. 1 dyrektywy 2003/96 do opodatkowania produkowanej energii elektrycznej, przy czym produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji tej energii powinny być jednocześnie zwolnione z opodatkowania, w celu uniknięcia, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 56–62 opinii, podwójnego opodatkowania energii elektrycznej. |
31 |
Tymczasem, jeżeli produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej w instalacji kogeneracyjnej, takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego, nie byłyby zwolnione z opodatkowania na podstawie art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, prowadziłoby to właśnie do powstania ryzyka podwójnego opodatkowania, gdyż produkowana w ten sposób energia elektryczna byłaby, zgodnie z art. 1 tej dyrektywy również opodatkowana. |
32 |
Bez wątpienia dyrektywa 2003/96 nie wyklucza wszelkiego ryzyka podwójnego opodatkowania, gdyż jak stwierdzono już w pkt 27 niniejszego wyroku, państwo członkowskie, na podstawie art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie drugie tej dyrektywy, może opodatkować produkty energetyczne wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej ze względów polityki ochrony środowiska (zob. wyrok z dnia 4 czerwca 2015 r., Kernkraftwerke Lippe-EmsC‑5/14, EU:C:2015:354, pkt 51). |
33 |
Niemniej jednak, gdyby instalacja kogeneracyjna, taka jak będąca przedmiotem postępowania głównego, była wyłączona ze zwolnienia przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 wyłącznie z uwagi na fakt, że produkuje ona nie tylko energię elektryczną, ale łącznie ciepło i energię elektryczną, mogłoby to prowadzić, jak wynika z okoliczności sprawy w postępowaniu głównym, do nierównego traktowania między producentami energii elektrycznej, stanowiąc źródło zakłóceń konkurencji szkodzących funkcjonowaniu rynku wewnętrznego w sektorze energii (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2011 r., Haltergemeinschaft, C‑250/10, niepublikowany, EU:C:2011:862, pkt 17, 18). |
34 |
Ponadto należy przypomnieć, że dyrektywa 2003/96 zmierza również do realizacji celu, wymienionego w jej motywach 6, 7, 11 i 12 w postaci wspierania celów polityki ochrony środowiska (wyrok z dnia 7 września 2017 r., Hüttenwerke Krupp Mannesmann, C‑465/15, EU:C:2017:640, pkt 26). |
35 |
Tymczasem opodatkowanie produktów energetycznych, gdy są one wykorzystywane do produkcji energii elektrycznej w instalacji kogeneracyjnej, takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego, z uwagi na ryzyko podwójnego opodatkowania, byłoby sprzeczne z tym celem. |
36 |
Prawo Unii, jak wynika w szczególności z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE (Dz.U. 2012, L 315, s. 1), dąży bowiem do wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii w zakresie, w jakim wysokosprawna kogeneracja ma znaczny potencjał w zakresie oszczędności energii pierwotnej. |
37 |
Ponadto jest wiadome, jak wynika z motywu 20 dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 2003 r. ustanawiającej system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz zmieniającej dyrektywę Rady 96/61/WE (Dz.U. 2003, L 275, s. 32 – wyd. spec. w jęz. polskim, rozdz. 15, t. 7, s. 631), kogeneracja odznacza się niższą emisją CO2 na jednostkę wydajności niż oddzielna produkcja ciepła i energii elektrycznej. |
38 |
W rezultacie należy stwierdzić, że zarówno z treści art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96, jak i systematyki i celów tej dyrektywy wynika, że produkty energetyczne wykorzystywane do połączonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej są objęte zakresem stosowania obowiązkowego zwolnienia przewidzianego w tym przepisie. |
39 |
Wykładni tej nie podważa art. 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2003/96. |
40 |
Opcjonalny reżim przewidziany w tym przepisie, na mocy którego państwa członkowskie mogą zastosować całkowite lub częściowe zwolnienie z opodatkowania lub obniżenie poziomu opodatkowania wobec produktów energetycznych używanych do połączonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, nie może bowiem stanowić rozstrzygającego elementu w celu zdefiniowania zakresu obowiązkowych zwolnień przewidzianych w art. 14 ust. 1 dyrektywy 2003/96 (zob. podobnie wyrok z dnia 1 marca 2007 r., Jan De Nul, C‑391/05, EU:C:2007:126, pkt 29). |
41 |
Należy przypomnieć w tym zakresie, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli dany przepis prawa Unii może być przedmiotem kilku wykładni, pierwszeństwo należy dać tej, która pozwoli na zapewnienie jego skuteczności (zob. w szczególności wyroki: z dnia 18 grudnia 2008 r., Afton Chemical, C‑517/07, EU:C:2008:751, pkt 43; z dnia 10 września 2014 r., Holger Forstmann Transporte, C‑152/13, EU:C:2014:2184, pkt 26). |
42 |
Tymczasem, jak wynika z pkt 26–28 niniejszego wyroku, art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96 nakłada na państwa członkowskie bezwarunkowy obowiązek zwolnienia z opodatkowania produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej. |
43 |
Pod rygorem pozbawienia tego przepisu jego skuteczności opcjonalny reżim przewidziany w art. 15 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy może mieć wyłącznie dopełniający charakter w tym znaczeniu, że ogranicza się on do zezwolenia państwom członkowskim na zastosowanie, jak wynika z motywu 25 tejże dyrektywy „preferencyjnego traktowania” produktów energetycznych wykorzystywanych do połączonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, w drodze przyjęcia w ramach wspierania celów polityki ochrony środowiska, przypomnianych w pkt 34–37 niniejszego wyroku, szczególnego reżimu przewidującego zwolnienie z opodatkowania tych produktów energetycznych lub obniżenie poziomu ich opodatkowania, pod warunkiem że przyjęty poziom opodatkowania gwarantuje obowiązkowe zwolnienie części tychże produktów wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej (zob. podobnie wyrok z dnia 1 marca 2007 r., Jan De Nul, C‑391/05, EU:C:2007:126, pkt 29). |
44 |
Artykuł 15 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2003/96 dąży zatem do przyznania państwom członkowskim dodatkowej możliwości wprowadzenia odstępstwa od opodatkowania produktów energetycznych, przewidzianego w art. 1 tej dyrektywy, a nie do odstąpienia od stosowania reżimu obowiązkowego zwolnienia przewidzianego w art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze tejże dyrektywy. |
45 |
Należy w tym względzie dodać, że ewentualne trudności praktycznej natury wynikające z konieczności określenia części produktów energetycznych wykorzystywanych w instalacji kogeneracyjnej do produkcji energii elektrycznej w stosunku do części takich produktów wykorzystywanych do produkcji ciepła, na jakie powołał się rząd francuski, nie mogą w żadnym razie zwolnić państw członkowskich z obciążającego je obowiązku zwolnienia w bezwarunkowy sposób produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. a) zdanie pierwsze dyrektywy 2003/96. Ponadto, jak zauważył rzecznik generalny w pkt 74 opinii, z informacji przekazanych przez Komisję i Cristal Union na rozprawie wynika, że nie wydaje się całkiem niemożliwe oszacowanie, na zasadach, które w braku wskazówek zawartych w tej dyrektywie, powinny określić państwa członkowskie, ilości produktów energetycznych, która może różnić się w zależności od właściwości instalacji kogeneracyjnych, niezbędnej do produkcji danej ilości energii elektrycznej lub danej ilości ciepła. |
46 |
W świetle ogółu powyższych rozważań na przedłożone pytanie należy odpowiedzieć, że art. 14 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2003/96 należy interpretować w ten sposób, że przewidziane w tym przepisie obowiązkowe zwolnienie znajduje zastosowanie do produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, jeżeli produkty te są używane do połączonego wytwarzania tej energii i ciepła w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy. |
W przedmiocie kosztów
47 |
Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi. |
Z powyższych względów Trybunał (pierwsza izba) orzeka, co następuje: |
Artykuł 14 ust. 1 lit. a) dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej należy interpretować w ten sposób, że przewidziane w tym przepisie obowiązkowe zwolnienie znajduje zastosowanie do produktów energetycznych wykorzystywanych do produkcji energii elektrycznej, jeżeli produkty te są używane do połączonego wytwarzania tej energii i ciepła w rozumieniu art. 15 ust. 1 lit. c) tej dyrektywy. |
Podpisy |
( *1 ) Język postępowania: francuski.