Wydanie tymczasowe

WYROK SĄDU (piąta izba)

z dnia 12 lipca 2019 r.(*)

Konkurencja – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Rynek napędów optycznych – Decyzja stwierdzająca naruszenie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG – Porozumienia o znamionach zmowy dotyczące przetargów na napędy optyczne do komputerów przenośnych i komputerów stacjonarnych – Naruszenie ze względu na cel – Prawo do obrony – Obowiązek uzasadnienia – Zasada dobrej administracji – Grzywny – Jednolite i ciągłe naruszenie – Wytyczne z 2006 r. w sprawie metody ustalania grzywien

W sprawie T‑762/15

Sony Corporation, z siedzibą w Tokio (Japonia),

Sony Electronics, Inc., z siedzibą w San Diego, Kalifornia (Stany Zjednoczone),

reprezentowane przez adwokata R. Sneldersa, a także N. Levy’ego i E. Kelly, solicitors,

strona skarżąca,

przeciwko

Komisji Europejskiej, reprezentowanej początkowo przez M. Farleya, A. Biolana, C. Giolita, F. van Schaik i L. Wildpanner, następnie przez M. Farleya, F. van Schaik, L. Wildpanner i A. Dawesa, działających w charakterze pełnomocników,

strona pozwana,

mającej za przedmiot oparte na art. 263 TFUE żądanie zmierzające w pierwszej kolejności do stwierdzenia nieważności części decyzji Komisji C(2015) 7135 final z dnia 21 października 2015 r. dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG (sprawa AT.39639 – Napędy optyczne), a posiłkowo do obniżenia wysokości grzywny nałożonej na skarżące,

SĄD (piąta izba),

w składzie: D. Gratsias, prezes, I. Labucka i I. Ulloa Rubio (sprawozdawca), sędziowie,

sekretarz: N. Schall, administrator,

uwzględniając pisemny etap postępowania i po przeprowadzeniu rozprawy w dniu 2 maja 2018 r.,

wydaje następujący

Wyrok(1)

 Okoliczności powstania sporu

1        Zgodnie z treścią decyzji C(2015) 7135 final dotyczącej postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG (sprawa AT.39639 – Napędy optyczne) (zwanej dalej „zaskarżoną decyzją”), w przedmiocie porozumień o znamionach zmowy odnoszących się do przetargów na napędy optyczne do komputerów przenośnych i stacjonarnych, zorganizowanych przez dwóch producentów komputerów, grupa Sony wytwarza produkty w dziedzinach audio, wideo, łączności i technologii informacyjnej na rynki konsumenckie i branżowe, a także jest dostawcą treści, produktów i usług w branży rozrywki (zaskarżona decyzja, motyw 15).

2        Pierwsza skarżąca, Sony Corporation, która jest spółką akcyjną prawa japońskiego, stoi na czele grupy. Druga skarżąca, Sony Electronics, Inc., jest spółką pośrednio kontrolowaną w 100% przez Sony Corporation z siedzibą w Stanach Zjednoczonych. Sony Electronics, będąca spółką podlegającą prawu stanu Delaware (Stany Zjednoczone), prowadzi działalność w zakresie badań i rozwoju, projektowania, inżynierii, sprzedaży, marketingu oraz obsługi klientów (zaskarżona decyzja, motyw 16).

3        Sony Corporation i Sony Electronics (zwane dalej łącznie „skarżącymi lub „Sony”) w zaskarżonej decyzji są określane łącznie jako „Sony” (zaskarżona decyzja, motyw 17).

4        Sony Electronics była, wraz z Sony Corporation, podmiotem prawnym, który uczestniczył w imieniu Sony w przetargach organizowanych przez spółkę Dell, przy czym uczestnictwo to trwało do dnia 1 kwietnia 2007 r. (zaskarżona decyzja, motyw 18).

5        Sony Optiarc, Inc., jest spółką akcyjną prawa japońskiego. Została ona utworzona w dniu 3 kwietnia 2006 r. jako joint venture spółek Sony Corporation i NEC Corporation, pod nazwą Sony NEC Optiarc Inc. Każda ze spółek dominujących wniosła swą właściwą działalność w sektorze napędów optycznych (z ang. „optical disc drive”, „ODD”) do spółki Sony NEC Optiarc. Sony Corporation nabyła 55% akcji dających prawo do głosu na walnym zgromadzeniu tego joint venture, zaś NEC Corporation nabyła pozostałe 45% akcji (zaskarżona decyzja, motyw 19).

6        W okresie od maja 2003 r. do marca 2007 r. spółka Lite-On projektowała i wytwarzała produkty ODD, które były ostatecznie sprzedawane pod marką Sony na podstawie porozumień o podziale zysków. W świetle tych porozumień Sony była generalnie odpowiedzialna za sprzedaż, podczas gdy spółka Lite-On odpowiadała za kwestie związane z jakością i inżynierią (zaskarżona decyzja, motyw 26).

7        Badane naruszenie dotyczy ODD wykorzystywanych w komputerach osobistych (komputerach stacjonarnych i przenośnych, zwanych dalej „PC) wytwarzanych przez spółki Dell i Hewlett Packard (zwaną dalej „HP”). ODD są także wykorzystywane w licznych innych urządzeniach przeznaczonych do użytku konsumentów, takich jak odtwarzacze dysków kompaktowych (zwane dalej „CD”) czy odtwarzacze cyfrowych dysków optycznych (zwane dalej „DVD”), konsole do gier i inne elektroniczne urządzenia peryferyjne (zaskarżona decyzja, motyw 28).

8        ODD wykorzystywane w PC różnią się pod względem rozmiarów, mechanizmów ładowania (szczelina lub podajnik) oraz rodzajów dysków, jakie mogą one odczytywać, lub na których mogą zapisywać dane. ODD można podzielić na dwie grupy: napędy o połówkowej wysokości („half-height”, zwane dalej „HH”) przeznaczone do komputerów stacjonarnych oraz napędy cienkie przeznaczone do komputerów przenośnych. Do podgrupy napędów cienkich należą napędy o różnych rozmiarach. Istnieją różne – pod względem funkcji technicznych – typy napędów HH i napędów cienkich (zaskarżona decyzja, motyw 29).

9        Spółki Dell i HP są to dwaj wiodący wytwórcy oryginalnych produktów na światowym rynku PC. Dell i HP korzystają z klasycznych procedur przetargowych w skali ogólnoświatowej, obejmujących w szczególności przeprowadzane z niewielką liczbą wybranych wcześniej dostawców ODD kwartalne negocjacje w przedmiocie światowych cen i światowych wielkości zakupów. Co do zasady zagadnienia o wymiarze regionalnym nie odgrywały nigdy żadnej roli w przetargach na ODD, z wyjątkiem kwestii dotyczących oczekiwanego popytu w regionach, wywierającego wpływ na ogólnoświatowe ilości zakupów (zaskarżona decyzja, motyw 32).

10      Postępowania przetargowe obejmowały wnioski o kosztorys, elektroniczne wnioski o kosztorys, negocjacje online, aukcje elektroniczne i negocjacje dwustronne (offline). Po zakończeniu danego przetargu klienci przydzielali ilości uczestniczącym w nich dostawcom ODD (wszystkim lub przynajmniej większości z nich, o ile nie funkcjonował mechanizm wykluczania) stosownie do zaoferowanej ceny. Na przykład zwycięska oferta otrzymywała od 35 do 45% przydziału dla całego rynku na dany semestr, druga najlepsza oferta otrzymywała od 25 do 30%, trzecia 20%, itd. Te klasyczne procedury przetargowe były stosowane przez personel klientów ds. przetargów, którego zadaniem było przeprowadzenie skutecznego przetargu zapewniającego konkurencyjne ceny. W tym celu personel ten stosował wszelkie możliwe praktyki, aby stymulować konkurencję cenową między dostawcami ODD (zaskarżona decyzja, motyw 33).

11      Co się tyczy spółki Dell, realizowała ona przetargi głównie w drodze negocjacji online. Negocjacje te mogły mieć określony czas trwania lub kończyć się po upływie ustalonego okresu, na przykład 10 minut po złożeniu ostatniej oferty, w sytuacji gdy żaden z dostawców ODD nie złożył nowej oferty. W pewnych wypadkach negocjacje online mogły trwać kilka godzin, gdy przetarg był bardziej ożywiony lub gdy czas trwania negocjacji online był przedłużany w celu zachęcenia dostawców ODD do dalszego składania ofert. Natomiast nawet w sytuacji, gdy czas trwania negocjacji online był nieograniczony i zależał od końcowej oferty, spółka Dell mogła w pewnym momencie ogłosić zamknięcie negocjacji online. Spółka Dell mogła zdecydować się na przejście z procedury poprzez „samą klasyfikację” do procedury „na ślepo”. Mogła ona także unieważnić negocjacje online, w sytuacji gdy przetarg lub jego wynik uznano za niezadowalający, i przeprowadzić zamiast niego negocjacje dwustronne. Proces negocjacji online był nadzorowany przez ogólnoświatową kadrę zarządzającą zakupami, która była odpowiedzialna za te transakcje w spółce Dell (zaskarżona decyzja, motyw 37).

12      Jeśli chodzi o spółkę HP, to głównymi stosowanymi przez nią procedurami przetargowymi były wnioski o kosztorys i elektroniczne wnioski o kosztorys. Obie te procedury były realizowane online, z wykorzystaniem tej samej platformy. Co się tyczy, po pierwsze, wniosków o kosztorys, były one przedstawiane kwartalnie. Stanowiły one połączenie negocjacji online i negocjacji dwustronnych offline rozłożonych na pewien okres, na ogół dwóch tygodni. Dostawcy ODD byli zapraszani do udziału w danej rundzie przetargowej, otwartej przez wyznaczony okres, w celu przedłożenia swego kosztorysu za pośrednictwem platformy online lub pocztą elektroniczną. Po zakończeniu pierwszej rundy negocjacji spółka HP przeprowadzała spotkanie z każdym z uczestników i przystępowała do negocjacji, na podstawie oferty przedstawionej przez dostawcę ODD, w celu uzyskania najlepszej oferty od każdego z dostawców, bez ujawniania tożsamości ani treści oferty złożonej przez innych dostawców ODD. Co się tyczy, po drugie, elektronicznych wniosków o kosztorys, były one zwykle zorganizowane w formie przetargu odwróconego. I tak oferenci łączyli się z platformą online o określonej godzinie, po czym rozpoczynała się aukcja po cenie ustalonej przez HP. Oferenci składający stopniowo oferty coraz niższe byli informowani o swej klasyfikacji za każdym razem, gdy pojawiała się nowa oferta. Po upływie wyznaczonego czasu dostawca ODD, który złożył najniższą ofertę, wygrywał aukcję, a pozostali oferenci byli klasyfikowani na drugiej i trzeciej pozycji, stosownie do swej oferty (zaskarżona decyzja, motywy 41–44).

 Postępowanie administracyjne

13      W dniu 14 stycznia 2009 r. Komisja otrzymała wniosek o zwolnienie z grzywien na podstawie komunikatu Komisji dotyczącego nienakładania grzywien lub obniżenia ich kwoty w sprawach dotyczących karteli (Dz.U. 2006, C 298, s. 17, zwanego dalej „komunikatem z 2006 r. w sprawie współpracy”) złożony przez Philipsa. W dniach 29 stycznia i 2 marca 2009 r. wniosek ten został uzupełniony poprzez objęcie nim, obok Philipsa, spółki Lite-On oraz ich joint venture Philips & Lite-On Digital Solutions Corporation (zwanej dalej „PLDS”) (zaskarżona decyzja, motyw 54).

14      W dniu 29 czerwca 2009 r. Komisja wystosowała żądanie informacji do przedsiębiorstw prowadzących działalność w branży ODD (zaskarżona decyzja, motyw 55).

15      W dniu 30 czerwca 2009 r. Komisja przyznała warunkowe zwolnienie z grzywien spółkom Philips, Lite-On i PLDS (zaskarżona decyzja, motyw 56).

16      W dniu 18 lipca 2012 r. Komisja skierowała pismo w sprawie przedstawienia zarzutów (zwane dalej „pismem w sprawie przedstawienia zarzutów”) do trzynastu dostawców ODD, w tym do skarżących. Wskazała w nim, że spółki te naruszyły art. 101 TFUE i art. 53 Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) poprzez uczestnictwo w kartelu dotyczącym ODD w okresie od 5 lutego 2004 r. do 29 czerwca 2009 r., polegające na koordynowaniu działań związanych z przetargami organizowanymi przez dwóch producentów komputerów – spółki Dell i HP.

17      W dniu 29 października 2012 r., w odpowiedzi na pismo w sprawie przedstawienia zarzutów, skarżące przedstawiły swe uwagi na piśmie.

18      W dniu 23 listopada 2012 r. spółka Dell udzieliła odpowiedzi na żądanie informacji, które skierowała do niej Komisja (zaskarżona decyzja, motyw 61).

19      Przesłuchanie, w którym uczestniczyli wszyscy adresaci pisma w sprawie przedstawienia zarzutów, odbyło się w dniach 29 i 30 listopada 2012 r. (zaskarżona decyzja, motyw 60).

20      W dniu 14 grudnia 2012 r. Komisja zwróciła się do wszystkich stron o przedstawienie stosownych dokumentów otrzymanych od spółek Dell i HP. Wszystkie strony ustosunkowały się do tych żądań i każda z nich uzyskała dostęp do odpowiedzi udzielonych przez pozostałych dostawców ODD (zaskarżona decyzja, motyw 62).

21      W dniu 21 października 2015 r. Komisja przyjęła decyzję C(2015) 7135 final) dotyczącą postępowania na podstawie art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG (sprawa AT.39639 – Napędy optyczne) (zwaną dalej „zaskarżoną decyzją”), w sprawie porozumień o znamionach zmowy odnoszących się do przetargów na napędy optyczne do komputerów przenośnych i stacjonarnych, zorganizowanych przez dwóch producentów komputerów.

 Zaskarżona decyzja

22      W zaskarżonej decyzji Komisja uznała, że uczestnicy kartelu koordynowali swe zachowania konkurencyjne co najmniej od dnia 23 czerwca 2004 r. do dnia 25 listopada 2008 r. Uściśliła ona, że koordynacji tej dokonywano poprzez sieć równoległych kontaktów dwustronnych. Wskazała, że uczestnicy kartelu dążyli do dostosowania swych wielkości sprzedaży w taki sposób, aby ceny utrzymywały się na poziomie wyższym niż ten, który osiągnęłyby w braku owych dwustronnych kontaktów (zaskarżona decyzja, motyw 67).

23      W zaskarżonej decyzji Komisja wyjaśniła, że koordynacja między uczestnikami kartelu dotyczyła kont klientów spółek Dell i HP, dwóch najważniejszych wytwórców oryginalnych produktów na światowym rynku PC. Według Komisji oprócz dwustronnych negocjacji z dostawcami ODD, spółki Dell i HP stosowały standardowe procedury przetargowe, które przeprowadzano co najmniej raz na kwartał. Instytucja ta wskazała, że członkowie kartelu wykorzystywali swą sieć kontaktów dwustronnych do manipulowania procedurami przetargowymi, udaremniając w ten sposób podejmowane przez ich klientów próby stymulowania konkurencji cenowej (zaskarżona decyzja, motyw 68).

24      Według Komisji regularna wymiana informacji w szczególności umożliwiła członkom kartelu bardzo dokładne poznawanie zamiarów swych konkurentów jeszcze przed przystąpieniem do procedury przetargowej, a w konsekwencji przewidywanie ich strategii konkurencyjnej (zaskarżona decyzja, motyw 69).

25      Komisja dodała, że w regularnych odstępach czasu członkowie kartelu wymieniali informacje na temat cen odnoszących się do poszczególnych kont klientów, a także informacje pozostające bez związku z ceną, takie jak obecna wielkość produkcji i wydajność dostaw, stan zapasów, sytuacja z punktu widzenia klasyfikacji, moment wprowadzenia nowych produktów lub ulepszeń. Instytucja ta wskazała, że dostawcy ODD monitorowali ponadto końcowe wyniki zakończonych procedur przetargowych, to jest klasyfikację, ceny i uzyskane ilości (zaskarżona decyzja, motyw 70).

26      Komisja wskazała również – mając na uwadze, iż dostawcy powinni utrzymywać swe kontakty w tajemnicy przed swymi klientami – że przy nawiązywaniu tych kontaktów posługiwali się oni środkami, które uważali za nadające się do osiągnięcia zamierzonego rezultatu. Wskazała ona, że próba zwołania spotkania inauguracyjnego w celu organizowania regularnych spotkań wielostronnych z udziałem dostawców ODD została zniweczona w 2003 r. po tym, jak została wykryta przez klienta. Według Komisji nawiązywano zamiast tego kontakty dwustronne, głównie w postaci rozmów telefonicznych, a czasami także korespondencji elektronicznej, w tym także na prywatne adresy mailowe (hotmail) i poprzez komunikatory internetowe, lub podczas spotkań, głównie na szczeblu kar zarządzających kontami ogólnoświatowymi (zaskarżona decyzja, motyw 71).

27      Komisja stwierdziła, że uczestnicy kartelu kontaktowali się regularnie i że kontakty, głównie telefoniczne, stawały się częstsze w momencie przeprowadzania postępowań przetargowych, podczas których odbywało się kilka rozmów dziennie między niektórymi parami uczestników kartelu. Komisja uściśliła, że generalnie kontakty między niektórymi parami uczestników kartelu były znacząco intensywniejsze niż kontakty między niektórymi innymi parami uczestników (zaskarżona decyzja, motyw 72).

28      Przy ustalaniu wysokości grzywny nałożonej na skarżące Komisja oparła się na wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1/2003 (Dz.U. 2006, C 210, s. 2, zwanych dalej „wytycznymi w sprawie ustalania grzywien”).

29      Przede wszystkim, w celu ustalenia kwoty podstawowej grzywny Komisja uznała, że z uwagi na znaczne różnice w czasie trwania uczestnictwa dostawców i dla lepszego odzwierciedlenia rzeczywistego wpływu kartelu na rynek właściwe było skorzystanie ze średniej rocznej obliczonej na podstawie rzeczywistej wartości sprzedaży zrealizowanej przez przedsiębiorstwa w pełnych miesiącach kalendarzowych uczestnictwa w naruszeniu przez każdego z nich (zaskarżona decyzja, motyw 527).

30      Komisja wyjaśniła zatem, że wartość sprzedaży została obliczona na podstawie udokumentowanych sprzedaży ODD przeznaczonych do komputerów przenośnych i stacjonarnych na rzecz podmiotów HP i Dell usytuowanych w EOG (zaskarżona decyzja, motyw 528).

31      Ponadto Komisja uznała, że ze względu na to, iż zachowanie antykonkurencyjne w stosunku do HP rozpoczęło się później, oraz w celu uwzględnienia ewolucji kartelu, wartość odnośnej sprzedaży zostanie obliczona odrębnie dla spółki HP i dla spółki Dell, i że zostaną zastosowane dwa mnożniki w zależności od czasu trwania naruszenia (zaskarżona decyzja, motyw 530).

32      Co się tyczy skarżących, jako że uczestnictwo Sony w kontaktach z HP nie zostało wykazane, Komisja przyjęła odpowiedzialność tej grupy spółek jedynie za koordynację w odniesieniu do spółki Dell (zaskarżona decyzja, motyw 531).

33      Następnie Komisja postanowiła, że ze względu na to, iż porozumienia w sprawie koordynacji cen, z uwagi na swój charakter, zaliczają się do najpoważniejszych naruszeń art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG i że kartel obejmował co najmniej EOG, współczynnik procentowy zastosowany ze względu na wagę naruszenia w niniejszej sprawie wynosi 16% dla wszystkich adresatów zaskarżonej decyzji (zaskarżona decyzja, motyw 544).

34      Co więcej, Komisja wskazała, że w świetle okoliczności niniejszej sprawy postanowiła dodać dla osiągnięcia skutku odstraszającego kwotę wynoszącą 16% (zaskarżona decyzja, motywy 554 i 555).

35      Komisja obniżyła ponadto kwotę grzywny nałożonej na skarżące o 3% w celu uwzględnienia faktu, że nie wiedziały one o części jednolitego i ciągłego naruszenia związanej z HP, tak aby odzwierciedlić w sposób właściwy i wystarczający mniej poważny charakter ich zachowania (zaskarżona decyzja, motyw 561).

36      Komisja uznała wreszcie, że skoro w trakcie roku obrotowego poprzedzającego wydanie zaskarżonej decyzji Sony osiągnęła obrót w skali światowej w wysokości 59 252 000 000 EUR, to należy zastosować do kwoty podstawowej mnożnik 1,2 (zaskarżona decyzja, motyw 567).

37      Sentencja zaskarżonej decyzji w części dotyczącej skarżących ma następujące brzmienie:

„Artykuł 1

Następujące przedsiębiorstwa naruszyły art. 101 TFUE i art. 53 porozumienia EOG, uczestnicząc we wskazanych okresach w jednolitym i ciągłym naruszeniu, składającym się z kilku odrębnych naruszeń, w sektorze napędów optycznych obejmującym cały EOG, które to naruszenie polegało na zawieraniu porozumień w sprawie koordynacji cen:

[…]

f)      [skarżące] od dnia 23 sierpnia 2004 r. do dnia 15 września 2006 r., poprzez koordynowanie cen wobec spółki Dell

[…].

Artykuł 2

Za określone w art. 1 naruszenie zostają nałożone następujące grzywny:

[…]

f) [skarżące], ponoszące odpowiedzialność solidarną: 21 024 000 EUR”.

 Postępowanie i żądania stron

38      Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 31 grudnia 2015 r. skarżące wniosły niniejszą skargę.

39      W dniu 25 maja 2016 r. Komisja złożyła odpowiedź na skargę.

40      Na wniosek sędziego sprawozdawcy Sąd (piąta izba) postanowił o otwarciu ustnego etapu postępowania i w ramach środków organizacji postępowania przewidzianych w art. 91 jego regulaminu postępowania wezwał Komisję do przedstawienia określonych dokumentów dotyczących poufnych oświadczeń. Komisja wskazała, że nie może przedstawić transkrypcji tych poufnych oświadczeń złożonych w ramach jej programu łagodzenia sankcji.

41      Postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2018 r., wydanym na podstawie, po pierwsze, art. 24 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a po drugie, art. 91 lit. b) i art. 92 § 3 regulaminu postępowania, Sąd (piąta izba) nakazał Komisji przedstawić wspomniane transkrypcje. Transkrypcje te mogły być przeglądane przez adwokatów skarżących w sekretariacie Sądu przed rozprawą.

42      Komisja przedstawiła wspomniane transkrypcje w dniu 24 kwietnia 2018 r., a przedstawiciele skarżących uzyskali do nich wgląd w sekretariacie Sądu w dniu 30 kwietnia 2018 r.

43      Strony przedstawiły swoje wystąpienia ustnie oraz udzieliły odpowiedzi na pytania Sądu podczas rozprawy w dniu 2 maja 2018 r.

44      Skarżące wnoszą do Sądu o:

‑      stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji w dotyczącym ich zakresie;

‑      posiłkowo – obniżenie kwoty nałożonej na nie grzywny;

‑      obciążenie Komisji kosztami postępowania.

45      Komisja wnosi do Sądu o:

‑      oddalenie skargi;

‑      obciążenie skarżących kosztami postępowania.

 Co do prawa

46      Na poparcie skargi skarżące podnoszą dwa zarzuty, z których pierwszy dotyczy zasadniczo istnienia naruszenia art. 101 ust. 1 TFUE, a drugi, podniesiony posiłkowo – sposobu obliczenia kwoty nałożonej grzywny.

[…]

 W przedmiocie podniesionego posiłkowo zarzutu drugiego, według którego ustalenie kwoty grzywny jest obarczone błędem w ustaleniach faktycznych, naruszeniem prawa, a także brakiem uzasadnienia

[…]

 W przedmiocie trzeciej części zarzutu, dotyczącej zastosowania mnożnika służącego zapewnieniu skutku odstraszającego jedynie względem Sony

[…]

292      Należy przypomnieć, że konieczność zapewnienia, by grzywna miała wystarczająco odstraszający charakter, wymaga, by kwota grzywny była tak dostosowana, aby uwzględnić zamierzony wpływ na przedsiębiorstwo, na które jest nałożona, po to, by grzywna nie była zbyt niska lub zbyt wysoka, biorąc zwłaszcza pod uwagę możliwości finansowe danego przedsiębiorstwa, zgodnie z wymogami wynikającymi, po pierwsze, z konieczności zapewnienia skuteczności grzywny, a po drugie, z poszanowania zasady proporcjonalności (zob. wyrok z dnia 13 lipca 2011 r., General Technic-Otis i in./Komisja, T‑141/07, T‑142/07, T‑145/07 i T‑146/07, EU:T:2011:363, pkt 239 i przytoczone tam orzecznictwo).

293      Rozmiar i globalne zasoby przedsiębiorstwa są kryteriami mającymi znaczenie dla realizowanego celu, to znaczy zagwarantowania skuteczności grzywny poprzez dostosowanie jej wysokości ze względu na globalne zasoby przedsiębiorstwa i jego zdolności do pozyskania środków niezbędnych do zapłacenia tej grzywny. Określenie stopy podwyższenia kwoty wyjściowej w celu zapewnienia wystarczającego efektu odstraszającego służy bowiem bardziej zapewnieniu skuteczności grzywny niż odzwierciedleniu szkodliwości naruszenia dla normalnej konkurencji i tym samym wagi tego naruszenia (zob. wyrok z dnia 13 lipca 2011 r., General Technic-Otis i in./Komisja, T‑141/07, T‑142/07, T‑145/07 i T‑146/07, EU:T:2011:363, pkt 241 i przytoczone tam orzecznictwo).

294      W niniejszej sprawie skarżące nie kwestionują wskazanej w motywie 567 zaskarżonej decyzji wysokości ogólnoświatowego obrotu uzyskanego przez Sony w roku obrotowym poprzedzającym przyjęcie rzeczonej decyzji, to jest 59 252 000 000 EUR.

295      Jedynym argumentem skarżących jest twierdzenie, że obrót spółek dominujących niektórych innych adresatów zaskarżonej decyzji jest porównywalny z obrotem Sony lub od niego wyższy, przy czym spółka ta odnotowała znaczne straty w 2014 r., to jest w okresie, w którym spółki dominujące takie jak Samsung – spółka dominująca TSST oraz Hitachi – spółka dominująca HLDS osiągnęły znaczne zyski.

296      Należy jednak podkreślić, że o ile spółce Sony Corporation przypisano naruszenie jej spółki zależnej, to jest Sony Electronics (motywy 507 i 569 zaskarżonej decyzji), wobec czego Komisja określiła je w zaskarżonej decyzji łącznie jako „Sony” (zob. pkt 3 powyżej), o tyle naruszenie, w którym uczestniczyły spółki TSST i HLDS, nie zostało przypisane odpowiednio spółkom Samsung i Hitachi (motywy 11–14 i 569 zaskarżonej decyzji).

297      Nie można zatem zarzucać Komisji, że zastosowała wobec skarżących mnożnik służący zapewnieniu skutku odstraszającego, nie podwyższając przy tym kwoty grzywien nałożonych na TSST i HLDS ze względu na wielkość obrotu i zysków osiągniętych przez spółki Samsung i Hitachi.

298      Należy zatem oddalić ten argument skarżących, a także cały zarzut drugi.

[…]

Z powyższych względów

SĄD (piąta izba)

orzeka, co następuje:

1)      Skarga zostaje oddalona.

2)      Sony Corporation i Sony Electronics, Inc. pokrywają własne koszty, a także koszty poniesione przez Komisję Europejską.

Wyrok ogłoszono na posiedzeniu jawnym w Luksemburgu w dniu 12 lipca 2019 r..

Podpisy

*      Język postępowania: angielski.

1      Poniżej zostały odtworzone jedynie te punkty wyroku, których publikację Sąd uznał za wskazaną.