Opinia 1/15

Opinia wydana na podstawie art. 218 ust. 11 TFUE

Opinia wydana na podstawie art. 218 ust. 11 TFUE – Projekt umowy między Kanadą a Unią Europejską – Przekazywanie danych dotyczących przelotu pasażera z Unii do Kanady – Właściwe podstawy prawne – Artykuł 16 ust. 2, art. 82 ust. 1 akapit drugi lit. d) oraz art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE – Zgodność z art. 7 i 8 oraz z art. 52 ust. 1 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej

Streszczenie – wyrok Trybunału (wielka izba) z dnia 26 lipca 2017 r.

Umowy międzynarodowe–Zawarcie–Uprzednia opinia Trybunału–Przedmiot–Kwestie dotyczące materialnej lub formalnej ważności umowy w świetle traktatu–Zgodność umowy z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej

(art. 6 ust. 1 TUE; art. 217 TFUE, 218 TFUE)
Akty instytucji–Wybór podstawy prawnej–Kryteria–Akt Unii realizujący dwa cele lub zawierający dwa elementy–Odwołanie się do głównego bądź przeważającego celu lub elementu–Cele lub elementy składowe związane w sposób nierozłączny–Kumulacja podstaw prawnych–Granice–Niezgodność procedur
Umowy międzynarodowe–Umowy Unii–Zawarcie–Umowa UE-Kanada o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Podstawa prawna–Wpływ protokołów nr 21 i nr 22 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa, Irlandii i Danii, stanowiących załącznik do traktatów UE i FUE–Brak możliwości zastosowania umowy w odniesieniu do Danii

[art. 16 ust. 2 TFUE, art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE; protokoły: nr 21, nr 22 stanowiące załącznik do traktatów UE i FUE]
Umowy międzynarodowe–Umowy Unii–Zawarcie–Umowa UE-Kanada o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Umowa mająca na celu zapewnienie bezpieczeństwa publicznego oraz ochronę danych osobowych pasażerów lotniczych–Podstawa prawna–Artykuł 16 ust. 2 TFUE w związku z art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE

[art. 39 TUE; art. 16 ust. 2 TFUE, art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE; protokoły: nr 21, nr 22 stanowiące załącznik do traktatów UE i FUE, deklaracja nr 21 załączona do traktatów UE i FUE]
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zakres stosowania–Przetwarzanie danych dotyczących przelotu pasażera dokonywane na podstawie umowy międzynarodowej zawartej między Unią a państwem trzecim–Włączenie–Konieczność zapewnienia poziomu ochrony podstawowych praw i wolności zasadniczo równoważnego poziomowi gwarantowanemu w Unii–Zakres

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8; dyrektywa 95/46 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 25 ust. 6)
Umowy międzynarodowe–Umowy Unii–Zawarcie–Umowa z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Ingerencja w prawa do poszanowania życia prywatnego i ochrony danych osobowych–Obowiązek ograniczenia ingerencji do tego co ściśle konieczne–Zakres

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8)
Prawa podstawowe–Karta praw podstawowych Unii Europejskiej–Ograniczenie wykonywania praw i wolności przewidzianych w karcie–Warunki–Wymóg dotyczący zawarcia ograniczenia w ustawie–Zakres

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 52 ust. 1)
Prawa podstawowe–Ochrona danych osobowych–Przetwarzanie za zgodą osoby zainteresowanej lub na innej uzasadnionej podstawie przewidzianej ustawą–Pojęcie ustawy–Umowa z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Włączenie

[art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, art. 294 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 8 ust. 2, art. 52 ust. 1]
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Ingerencja–Względy uzasadniające–Ochrona bezpieczeństwa publicznego przed terroryzmem i poważną przestępczością międzynarodową–Dopuszczalność

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8; dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2016/681, art. 6 ust. 4, art. 7 ust. 6, art. 13 ust. 4)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Dane szczególnie chronione–Konieczność precyzyjnego i solidnego uzasadnienia opartego na powodach innych niż ochrona bezpieczeństwa publicznego przed terroryzmem i poważną przestępczością międzynarodową

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8, 21, art. 52 ust. 1)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Poszanowanie zasady proporcjonalności–Zautomatyzowane przetwarzanie danych–Ocena w odniesieniu do modeli, kryteriów i baz danych stosowanych w celu tego przetwarzania

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Poszanowanie zasady proporcjonalności–Przetwarzanie zgodne z celami konwencji chicagowskiej–Dopuszczalność
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Poszanowanie zasady proporcjonalności–Konieczność przewidzenia jasnych i precyzyjnych reguł dotyczących dostępu i wykorzystania danych–Zakres

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Poszanowanie zasady proporcjonalności–Zatrzymywanie i wykorzystywanie danych podczas pobytu pasażerów w państwie trzecim–Wymogi minimalne

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Ochrona danych osobowych–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Poszanowanie zasady proporcjonalności–Zatrzymywanie danych po opuszczeniu przez pasażerów państwa trzeciego–Niedopuszczalność–Wyjątek–Pasażerowie stwarzający zagrożenie w zakresie terroryzmu lub poważnych przestępstw międzynarodowych

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, 8)
Prawa podstawowe–Poszanowanie życia prywatnego–Poszanowanie w ramach przetwarzania danych osobowych–Obowiązek umożliwienia danej osobie dostępu do danych, które jej dotyczą w celu sprawdzenia ich prawidłowości i zgodności z prawem–Zakres–Zawarcie przez Unię umowy z państwem trzecim o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera–Konieczność przewidzenia informowania pasażerów o przekazywaniu i wykorzystywaniu ich danych

(Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 7, art. 47 akapit pierwszy)
Prawa podstawowe–Ochrona danych osobowych–Organy kontroli–Wymóg niezawisłości–Przedmiot

(art. 16 ust. 2 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 8 ust. 3)

Postanowienia umowy międzynarodowej zawartej przez Unię zgodnie z art. 217 TFUE i 218 TFUE stanowią od momentu jej wejścia w życie integralną część porządku prawnego Unii. Postanowienia takiej umowy powinny być zatem w pełni zgodne z traktatami oraz wynikającymi z nich zasadami o charakterze konstytucyjnym. W tym względzie art. 218 ust. 11 TFUE ma na celu uniknięcie komplikacji, jakie mogłyby wyniknąć z kwestionowania przed sądem zgodności z traktatami umów międzynarodowych wiążących Unię. Orzeczenie sądowe stwierdzające ewentualnie, po zawarciu umowy międzynarodowej wiążącej Unię, jej niezgodność z postanowieniami traktatów – ze względu na jej treść albo procedurę zastosowaną przy jej zawarciu – prowadziłoby bowiem do powstania istotnych trudności nie tylko wewnątrz Unii, lecz także w ramach stosunków międzynarodowych, i mogłoby nieść niekorzystne skutki dla wszystkich zainteresowanych stron, w tym również państw trzecich. Ze względu na rolę postępowania przewidzianego w art. 218 ust. 11 TFUE, samo tylko ryzyko nieważności aktu zawarcia umowy międzynarodowej jest wystarczające, by uznać za dopuszczalne zwrócenie się do Trybunału.

W ramach postępowania przewidzianego w art. 218 ust. 11 TFUE powinno być zatem możliwe zbadanie wszystkich kwestii mogących wzbudzać wątpliwości co do materialnej lub formalnej ważności umowy w świetle traktatów. Orzeczenie w przedmiocie zgodności umowy z traktatami może w tym aspekcie zależeć nie tylko od przepisów dotyczących kompetencji, procedury lub instytucjonalnej organizacji Unii, ale również od przepisów prawa materialnego. Dotyczy to również kwestii zgodności umowy międzynarodowej z art. 6 ust. 1 TUE oraz, w konsekwencji, z gwarancjami ustanowionymi w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej, gdyż ma ona taką samą moc prawną, jaką mają traktaty.

(zob. pkt 67, 69, 70, 74)
Zobacz tekst orzeczenia.

(zob. pkt 76–78)
Użycie dwóch podstaw prawnych jest wykluczone, jeżeli procedury przewidziane dla każdej z tych podstaw są ze sobą niezgodne. W tym względzie różnica w zasadach głosowania w Radzie może powodować niemożność pogodzenia odnośnych podstaw prawnych.

Co się tyczy opartej na art. 16 ust. 2 TFUE i art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE decyzji Rady w sprawie zawarcia przewidywanej umowy, taka niemożność pogodzenie nie wynika z protokołów nr 21 w sprawie stanowiska Zjednoczonego Królestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości i nr 22 dotyczącego stanowiska Danii, załączonych do traktatów UE i FUE. Co się tyczy bowiem protokołu nr 21, ponieważ Irlandia i Zjednoczone Królestwo powiadomiły o chęci uczestniczenia w przyjęciu tej decyzji, postanowienia tego protokołu nie mają wpływu na zasady głosowania w Radzie w sytuacji łącznego zastosowania art. 16 ust. 2 TFUE i art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE jako podstaw rzeczonej decyzji.

Jeżeli chodzi o protokół nr 22, to ma on na celu ustanowienie ram prawnych umożliwiających państwom członkowskim dalsze rozwijanie współpracy w przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości poprzez przyjmowanie, bez udziału Królestwa Danii, środków, które nie wiążą tego państwa członkowskiego, oferując mu jednocześnie możliwość udziału w przyjmowaniu środków w tej dziedzinie i związania się nimi na warunkach określonych w art. 8 rzeczonego protokołu. W tym względzie skoro decyzja w sprawie zawarcia owej przewidywanej umowy powinna opierać się jednocześnie na art. 16 TFUE i art. 87 TFUE, a zatem wchodzi w zakres rozdziału 5 tytułu V części trzeciej traktatu FUE, ponieważ jej podstawą powinien być rzeczony art. 87 TFUE, to Królestwo Danii – na podstawie art. 2 i 2a protokołu nr 22– nie będzie związane przepisami tej decyzji, a tym samym również przewidywaną umową. Zresztą zgodnie z art. 1 tego protokołu Królestwo Danii nie będzie uczestniczyć w przyjęciu tej decyzji. Protokół nr 22 nie może zatem skutkować odmiennymi zasadami głosowania w Radzie w wypadku łącznego zastosowania art. 16 ust. 2 TFUE i art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE.

(zob. pkt 78, 107, 109–111, 113, 117)
Uwzględniając jednocześnie cele i treść przewidywanej umowy między Kanadą a Unią Europejską o przekazywaniu i przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażera, zawiera ona dwa elementy składowe – pierwszy dotyczy konieczności zapewnienia bezpieczeństwa publicznego, a drugi dotyczy ochrony danych dotyczących przelotu pasażera. Te dwa elementy składowe są ze sobą związane w sposób nierozerwalny i należy zatem uznać, że oba te elementy mają zasadniczy charakter. Treść przewidywanej umowy w znacznej mierze tworzą bowiem szczegółowe normy zapewniające, by przekazywanie danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego w celu ich wykorzystania dla potrzeb zapewnienia ochrony publicznej i bezpieczeństwa publicznego było realizowane w warunkach zgodnych z ochroną danych osobowych.

W tych okolicznościach decyzja w sprawie zawarcia przewidywanej umowy wiąże się, po pierwsze, bezpośrednio z celem, do którego zmierza art. 16 ust. 2 TFUE. Postanowienie to bowiem – bez uszczerbku dla art. 39 TUE – stanowi właściwą podstawę prawną, gdy jednym z celów lub elementów składowych norm przyjmowanych przez prawodawcę Unii jest ochrona danych osobowych, co dotyczy również norm wpisujących się w przyjmowanie środków objętych postanowieniami traktatu FUE dotyczących współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpracy policyjnej, co znajduje potwierdzenie w art. 6a protokołu nr 21 i w art. 2a protokołu nr 22, podobnie jak w deklaracji w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i współpracy policyjnej, załączonej do Aktu końcowego konferencji międzyrządowej, która przyjęła Traktat z Lizbony.

Po drugie, owa decyzja powinna opierać się również na art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE, który przewiduje, że do celów art. 87 ust. 1 TFUE, zgodnie z którym Unia rozwija współpracę policyjną obejmującą wszystkie właściwe organy państw członkowskich, Parlament i Rada mogą ustanawiać środki dotyczące gromadzenia, przechowywania, przetwarzania, analizowania i wymiany istotnych informacji. Tymczasem z jednej strony, istotne informacje w rozumieniu art. 87 ust. 2 lit. a) TFUE w dziedzinach zapobiegania przestępstwom lub ich wykrywania i ścigania mogą zawierać dane osobowe, a z drugiej strony, terminy „przetwarzanie” i „wymiana” w odniesieniu do takich informacji obejmują jednocześnie ich przekazywanie właściwym organom państw członkowskich i ich wykorzystywanie przez te organy. W tym względzie okoliczność, że dane dotyczące przelotu pasażera są pierwotnie gromadzone przez przewoźników lotniczych w celach komercyjnych, a nie przez organ właściwy w dziedzinach zapobiegania przestępstwom lub ich wykrywania i ścigania, nie może stanowić przeszkody dla tego, by przepis ten również stanowił właściwą podstawą prawną decyzji Rady w sprawie zawarcia przewidywanej umowy.

(zob. pkt 90, 92, 94–96, 98, 99, 101)
Różne aspekty przetwarzania, jakiemu – zgodnie z przewidywaną umową między Unią a państwem trzecim – mogą zostać poddane dane o pasażerach lotniczych korzystających z lotów między Unią a tym państwem trzecim, mianowicie ich przekazywanie z Unii do owego państwa trzeciego, dostęp do nich w celu wykorzystania lub ich zatrzymanie, dotyczą prawa podstawowego do poszanowania życia prywatnego, gwarantowanego w art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Prawo to bowiem odnosi się do wszelkich informacji dotyczących zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Ponadto wypadki przetwarzania danych dotyczących przelotu pasażera, wchodzą również w zakres art. 8 karty z tego powodu, że stanowią przetwarzanie danych osobowych w rozumieniu tego artykułu i w związku z tym muszą spełniać wynikające z niego wymogi w zakresie ochrony danych.

W tym względzie rzeczone prawo do ochrony danych osobowych wymaga w szczególności, by ciągłość wysokiego poziomu ochrony praw i wolności przyznanego prawem Unii była zapewniona w razie przekazywania danych osobowych z Unii do państwa trzeciego. Nawet jeżeli środki mające na celu zapewnienie takiego stopnia ochrony mogą różnić się od środków wprowadzonych w Unii w celu zagwarantowania poszanowania wymogów płynących z prawa Unii, to jednak środki te powinny w praktyce skutecznie zapewniać ochronę merytorycznie równoważną ochronie gwarantowanej w Unii.

Ten wymóg dotyczący poziomu ochrony podstawowych praw i wolności, który winien być zasadniczo równoważny poziomowi gwarantowanemu w Unii, ma zastosowanie w wypadku udostępniania danych dotyczących przelotu pasażera z państwa trzeciego do innych państw trzecich, w celu zapobieżenia obejściu poziomu ochrony przewidzianego w tej umowie poprzez przekazywanie danych osobowych do innych państw trzecich oraz zapewnienia ciągłości poziomu ochrony przyznanego prawem Unii. W tych okolicznościach udostępnianie takie wymaga istnienia bądź umowy między Unią a danym państwem trzecim równoważnej rzeczonej umowie, bądź decyzji Komisji przyjętej na podstawie art. 25 ust. 6 dyrektywy 95/46 w sprawie ochrony osób fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych i swobodnego przepływu tych danych, stwierdzającej, że rzeczone państwo trzecie zapewnia odpowiedni poziom ochrony i obejmującej organy, którym zamierza się przekazywać dane dotyczące przelotu pasażera.

(zob. pkt 122, 123, 134, 214)
Udostępnianie danych osobowych podmiotowi trzeciemu, takiemu jak organ rządowy, stanowi ingerencję w prawo podstawowe gwarantowane w art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, niezależnie od tego, w jaki sposób te dane zostaną później wykorzystane. To samo dotyczy zatrzymania danych osobowych, jak również dostępu do tych danych w celu ich wykorzystania przez organy rządowe. W tym względzie nie ma znaczenia okoliczność, czy informacje związane z życiem prywatnym mają charakter szczególnie chroniony, ani też to, czy też ze względu na tę ingerencję zainteresowane osoby doświadczyły ewentualnych niedogodności.

Tak więc, co się tyczy umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, zarówno przekazywanie owych danych z Unii do właściwego organu w tym państwie trzecim, jak i negocjowane przez Unię z owym państwem trzecim uregulowanie przesłanek zatrzymywania tych danych, ich wykorzystania, jak również ewentualnego późniejszego przekazania innym organom w tym państwie, Europolowi, Eurojustowi, organom sądowym lub policyjnym państw członkowskich lub innych państw trzecich, stanowią ingerencję w prawo gwarantowane w art. 7 karty. Czynności te wyczerpują również znamiona ingerencji w prawo podstawowe do ochrony danych osobowych zagwarantowane w art. 8 karty, gdyż stanowią przetwarzanie danych osobowych.

Jednocześnie jednak prawa gwarantowane w art. 7 i 8 karty nie stanowią prerogatyw o charakterze absolutnym, lecz powinny być oceniane w świetle ich funkcji społecznej. W tym względzie ochrona prawa podstawowego do poszanowania życia prywatnego na poziomie Unii wymaga, aby odstępstwa od ochrony danych osobowych i jej ograniczenia ograniczały się do tego, co absolutnie konieczne. By zadośćuczynić temu wymogowi, dane uregulowanie Unii powinno zawierać jasne i precyzyjne reguły dotyczące zakresu i sposobu stosowania rozpatrywanych środków, a także ustanawiać minimalne zabezpieczenia służące temu, aby osoby, których dane zostały przekazane, miały wystarczające gwarancje ochrony przed ryzykiem nadużyć. Powinno ono w szczególności wskazywać, w jakich okolicznościach i pod jakimi warunkami może zostać przyjęty środek przewidujący przetwarzanie takich danych, gwarantując w ten sposób, że ingerencja będzie ograniczona do tego, co ściśle konieczne. Konieczność posiadania takich gwarancji jest jeszcze bardziej istotna, gdy dane osobowe są przetwarzane w sposób zautomatyzowany. Uwagi te są szczególnie istotne, gdy rzecz dotyczy owej szczególnej kategorii danych osobowych, którą stanowią dane szczególnie chronione.

(zob. pkt 124–126, 136, 140, 141)
Przewidziany w art. 52 ust. 1 zdanie pierwsze Karty praw podstawowych Unii Europejskiej wymóg, zgodnie z którym wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw podstawowych muszą być przewidziane ustawą, oznacza, że podstawa prawna umożliwiająca ingerencję w te prawa sama powinna definiować zakres ograniczenia w wykonywaniu danego prawa.

(zob. pkt 139)
Umowa międzynarodowa dotycząca przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, mieści się w pojęciu ustawy, w rozumieniu art. 8 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej i w konsekwencji w jej art. 52 ust. 1.

Artykuł 218 ust. 6 TFUE odzwierciedla bowiem na płaszczyźnie zewnętrznej podział uprawnień między instytucjami mający zastosowanie na płaszczyźnie wewnętrznej i ustanawia symetrię między procedurą przyjęcia środków Unii na płaszczyźnie wewnętrznej a procedurą przyjęcia umów międzynarodowych w celu zagwarantowania, że – w odniesieniu do danej dziedziny – Parlament i Rada dysponują takimi samymi uprawnieniami, przy poszanowaniu równowagi instytucjonalnej określonej przez traktaty. Tak więc zawieranie umów międzynarodowych dotyczących dziedzin, w których na płaszczyźnie wewnętrznej stosuje się zwykłą procedurę ustawodawczą określoną w art. 294 TFUE, wymaga, na podstawie art. 218 ust. 6 lit. a) ppkt (v) TFUE, zgody Parlamentu, a zatem taką umowę można uważać za równoważną na płaszczyźnie zewnętrznej temu, czym na płaszczyźnie wewnętrznej jest akt ustawodawczy.

Wynika stąd, że przekazywanie danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, takie jak przewidziane z omawianej umowie międzynarodowej, opiera się na innej podstawie, która jest przewidziana ustawą w rozumieniu art. 8 ust. 2 karty.

(zob. pkt 145–147)
Ingerencje w prawa podstawowe ustanowione w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, które zawiera umowa międzynarodowa dotycząca przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, mogą być uzasadnione celem interesu ogólnego Unii i nie są one te tego rodzaju, by mogły naruszać istotę tych praw podstawowych, ponieważ przewidywana umowa ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa publicznego poprzez przekazywanie danych dotyczących przelotu pasażera i wykorzystywanie ich w ramach zwalczania przestępstw terrorystycznych i innych poważnych przestępstw międzynarodowych. W istocie cel ten stanowi cel interesu ogólnego Unii, który może uzasadniać ingerencje, nawet poważne, w prawa podstawowe ustanowione w art. 7 i 8 karty. Ponadto ochrona bezpieczeństwa publicznego przyczynia się również do ochrony praw i wolności innych osób. W zakresie w jakim ocena ryzyka stwarzanego przez pasażerów lotniczych poprzez analizę tych danych przed ich przybyciem ułatwia i przyśpiesza kontrolę bezpieczeństwa i kontrolę graniczną, przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego i ich późniejsze przetwarzanie są przydatne do zapewnienia osiągnięcia celu przewidywanej umowy związanego z zapewnieniem ochrony publicznej i bezpieczeństwa publicznego.

(zob. pkt 148, 149, 151–153)
Co się tyczy umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, każdy środek oparty na założeniu, że jedna lub kilka z cech wskazanych w przewidywanej umowie, takich jak pochodzenie rasowe lub etniczne, opinie polityczne, przekonania religijne i filozoficzne, przynależność do związków zawodowych lub dotyczące zdrowia lub życia seksualnego danej osoby, mogłaby sama przez się i niezależnie od indywidualnego zachowania danego pasażera mieć znaczenie w odniesieniu do celu przetwarzania danych dotyczących przelotu pasażera, mianowicie zwalczania terroryzmu oraz poważnej przestępczości międzynarodowej, naruszałby prawa zagwarantowane w art. 7 i 8 karty w związku z jej art. 21. Zważywszy na niebezpieczeństwo przetwarzania danych sprzecznego z art. 21 karty, przekazywanie do danego państwa trzeciego takich danych wymagałoby precyzyjnego i szczególnie solidnego uzasadnienia, wywodzonego z powodów innych niż ochrona bezpieczeństwa publicznego przed terroryzmem i poważną przestępczością międzynarodową. W braku takiego uzasadnienia, art. 7, 8 i 21, a także art. 52 ust. 1 karty stoją na przeszkodzie zarówno przekazywaniu danych szczególnie chronionych do państwa trzeciego, jak i wynegocjowanemu przez Unię z tym państwem trzecim uregulowaniu warunków wykorzystywania i zatrzymywania takich danych przez organy tego państwa trzeciego.

(zob. pkt 164–167)
W wypadku umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, i która przewiduje zautomatyzowane przetwarzanie tych danych w celu ochrona bezpieczeństwa publicznego przed terroryzmem i poważną przestępczością międzynarodową, zakres ingerencji wynikający ze zautomatyzowanych analiz danych dotyczących przelotu pasażera w prawa ustanowione w art. 7 i 8 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej zależy zasadniczo od określonych wcześniej modeli i kryteriów, a także baz danych, na których opiera się ten rodzaj przetwarzania danych. A zatem określone wcześniej modele i kryteria powinny być z jednej strony konkretne i wiarygodne, pozwalające na uzyskanie wyników ukierunkowanych na osoby, na których mogłoby ciążyć racjonalne podejrzenie udziału w przestępstwach terrorystycznych lub poważnych przestępstwach międzynarodowych, a z drugiej strony niedyskryminacyjne. Również bazy danych, z którymi dane dotyczących przelotu pasażera są porównywane, powinny być wiarygodne, aktualne i ograniczone do danych wykorzystywanych przez dane państwo trzecie w związku ze zwalczania terroryzmu oraz poważnej przestępczości międzynarodowej.

(zob. pkt 168, 172)
Umowa międzynarodowa dotycząca przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego nie wykracza poza granice tego, co ściśle konieczne, gdy pozwala na przekazywanie owych danych wszystkich pasażerów lotniczych do tego państwa trzeciego, w zakresie w jakim te dane pozwalają w szczególności na ułatwienie kontroli bezpieczeństwa i kontroli granicznych, którym zgodnie z art. 13 konwencji chicagowskiej o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, poddani są wszyscy pasażerowie zgodnie z ustawami innymi przepisami państwa trzeciego.

(zob. pkt 187–189)
W wypadku umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, w celu zapewnienia, by zatrzymanie przekazanych danych, dostęp do tych danych ze strony organów krajowych, o których mowa w przewidywanej umowie, a także wykorzystywanie przez nie rzeczonych danych było ograniczone do tego, co ściśle konieczne, przewidywana umowa powinna zawierać jasne i precyzyjne normy wskazujące, w jakich okolicznościach i na jakich warunkach wspomniane organy mogą je zatrzymywać, mieć do nich dostęp oraz je wykorzystywać.

Jeżeli chodzi o zatrzymywanie danych osobowych, akt powinien w szczególności zawsze spełniać obiektywne kryteria ustanawiające związek między danymi osobowymi podlegającymi zatrzymaniu a zamierzonym celem. Jeżeli chodzi o wykorzystywanie przez określony organ danych osobowych zatrzymanych zgodnie z prawem, środek nie może ograniczać się do stawiania wymogu, by dostęp do rzeczonych danych odpowiadał jednemu z celów tego uregulowania, lecz powinien również określać materialne i formalne przesłanki regulujące takie wykorzystywanie.

(zob. pkt 190–192)
W wypadku umowy międzynarodowe przewidującej zatrzymywanie danych dotyczących przelotu pasażera i ich wykorzystania, w szczególności do celów ułatwienia kontroli bezpieczeństwa i kontroli granicznych, ich zatrzymywanie i wykorzystywanie w tym celu z samej swej istoty nie może być ograniczone do określonego kręgu pasażerów lotniczych ani podlegać uprzedniej zgodzie sądu lub niezależnego organu administracyjnego. Zatem dopóki pasażerowie lotniczy przebywają w danym państwie trzecim lub są w trakcie jego opuszczania, dopóty istnieje konieczny związek między tymi danymi a celem tej umowy, a zatem umowa ta nie wykracza poza granice tego, co ściśle konieczne, z tego jedynie względu, że pozwala na zatrzymywanie i systematyczne wykorzystywanie danych dotyczących przelotu pasażera wszystkich pasażerów. Podobnie systematyczne wykorzystywanie owych danych w celu weryfikowania wiarygodności i aktualności określonych wcześniej modeli i kryteriów, na których opiera się zautomatyzowane przetwarzanie tych danych lub w celu określenia nowych modeli i kryteriów tego przetwarzania jest ściśle związane z przeprowadzaniem kontroli bezpieczeństwa i kontroli granicznych i należy zatem przyjąć, że nie wykracza ono poza granice tego, co ściśle konieczne.

Co się tyczy wykorzystywania danych dotyczących przelotu pasażera podczas pobytu pasażerów lotniczych w danym państwie trzecim, powinno się ono opierać na nowych okolicznościach skoro pasażerowie lotniczy zostali – po sprawdzeniu ich danych dotyczących przelotu pasażera – wpuszczeni na terytorium tego państwa trzeciego. Rzeczone wykorzystywanie wymaga norm określających materialne i formalne przesłanki regulujące takie wykorzystywanie w szczególności w tym celu, by chronić rzeczone dane przed ryzykiem nadużyć. Normy takie powinny opierać się na obiektywnych kryteriach, by określić okoliczności i warunki, w jakich organy danego państwa trzeciego wskazane w przewidywanej umowie są upoważnione do ich wykorzystania.

W tej kwestii należy zauważyć, że jeżeli istnieją obiektywne elementy pozwalające na uznanie, że dane dotyczące przelotu pasażera jednego lub większej liczby pasażerów lotniczych mogłyby rzeczywiście przyczynić się do realizacji celu polegającego zwalczaniu przestępstw terrorystycznych i poważnych przestępstw międzynarodowych, wykorzystanie tych danych nie wykracza poza granice tego, co ściśle konieczne. W celu zapewnienia w praktyce pełnej zgodności z tymi warunkami ważne jest, aby wykorzystywanie zatrzymanych danych dotyczących przelotu pasażera podczas pobytu pasażerów lotniczych w danym państwie trzecim, było co do zasady, z wyjątkiem należycie uzasadnionych pilnych przypadków, uzależnione od uprzedniej kontroli sądu lub niezależnego organu administracyjnego, a decyzja tego sądu i organu była wydawana na uzasadniony wniosek właściwych organów, złożony w szczególności w ramach postępowań mających na celu zapobieganie, wykrywanie lub ściganie przestępstw.

(zob. pkt 197–202)
W wypadku umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, i która przewiduje zatrzymanie tych danych po opuszczeniu przez pasażerów lotniczych tego państwa, w celu ochrony bezpieczeństwa publicznego przed terroryzmem i poważną przestępczością międzynarodową, jeżeli chodzi o pasażerów lotniczych, w odniesieniu do których nie zidentyfikowano zagrożenia w zakresie terroryzmu lub poważnych przestępstw międzynarodowych, w chwili ich przybycia do tego państwa trzeciego i aż do opuszczenia przez nich tego państwa, okazuje się, że od chwili ich wyjazdu nie istnieje chociażby pośredni związek między ich danymi dotyczącymi przelotu pasażera a celem przewidywanej umowy, który to związek uzasadniałby zatrzymanie tych danych. Okazuje się więc, że trwałe przechowywanie danych dotyczących przelotu pasażera ogółu pasażerów lotniczych po opuszczeniu przez nich danego państwa trzeciego nie jest ograniczone do tego, co ściśle konieczne. Jednak w zakresie, w jakim w poszczególnych wypadkach zostaną zidentyfikowane elementy pozwalające na uznanie, że określeni pasażerowie lotniczy mogliby – nawet po opuszczeniu owego państwa trzeciego – stanowić zagrożenie w rozumieniu zwalczania terroryzmu i poważnych przestępstw międzynarodowych, przechowywanie dotyczących ich danych dotyczących przelotu pasażera wydaje się dopuszczalne po upływie ich pobytu w tym państwie trzecim. Wykorzystanie danych dotyczących przelotu pasażera w ten sposób przechowywanych powinno opierać się na obiektywnych kryteriach, by określić okoliczności i warunki, w jakich organy danego państwa trzeciego wskazane w przewidywanej umowie mogą mieć do nich dostęp. Wykorzystanie to powinno również, z wyjątkiem nagłych, należycie uzasadnionych wypadków, być uzależnione od uprzedniej kontroli dokonywanej bądź przez sąd, bądź przez niezależny organ administracyjny, których rozstrzygnięcie zezwalające na wykorzystanie jest wydawane w następstwie uzasadnionego wniosku rzeczonych organów, złożonego w szczególności w ramach postępowań mających na celu zapobieganie przestępstwom, ich wykrywanie lub ściganie. Jeżeli chodzi o okres zatrzymania tych danych, pięcioletni okres nie wykracza poza granice tego, co jest ściśle konieczne do celów zwalczania terroryzmu i poważnych przestępstw międzynarodowych.

(zob. pkt 205–209)
Podstawowe prawo do poszanowania życia prywatnego ustanowione w art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oznacza, że osoba, której dane dotyczą, może upewnić się, iż te dane osobowe są przetwarzane prawidłowo oraz zgodnie z prawem. Osoba ta, by móc dokonać stosownych sprawdzeń, powinna posiadać prawo dostępu do dotyczących jej danych będących przedmiotem przetwarzania.

W tym względzie, w wypadku umowy międzynarodowej dotyczącej przekazywania danych dotyczących przelotu pasażera do państwa trzeciego, której zawarcie przez Unię jest przewidywane, istotne jest, by pasażerowie lotniczy byli informowani o przekazywaniu ich danych dotyczących przelotu pasażera do danego państwa trzeciego oraz o ich wykorzystywaniu od chwili, gdy to udostępnienie nie może zagrozić dochodzeniom prowadzonym przez organy rządowe, o których mowa w przewidywanej umowie. Informowanie takie okazuje się de facto konieczne, by umożliwić pasażerom lotniczym skorzystanie z prawa do domagania się dostępu do dotyczących ich danych dotyczących przelotu pasażera oraz ewentualnie ich sprostowania, jak również, zgodnie z art. 47 akapit pierwszy karty, wniesienia skutecznego środka prawnego do sądu.

Tak więc w sytuacjach, w których obecne są obiektywne elementy uzasadniające wykorzystanie danych dotyczących przelotu pasażera w celu zwalczania terroryzmu i poważnych przestępstw międzynarodowych, i wymagające uprzedniego zezwolenia wydanego przez sąd lub niezależny organ administracyjny, indywidualne informowanie pasażerów lotniczych okazuje się konieczne. Dotyczy to również wypadków, gdy dane dotyczące przelotu pasażera pasażerów lotniczych są udostępniane innym organom rządowym lub osobom fizycznym. Jednak takie informowanie powinno się odbywać dopiero od chwili, gdy nie może ono zagrozić dochodzeniom prowadzonym przez organy rządowe, o których mowa w przewidywanej umowie.

(zob. pkt 219, 220, 223, 224)
Zgodnie z art. 8 ust. 3 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej przestrzeganie, wynikających z jej art. 8 ust. 1 i 2, wymogów dotyczących przetwarzania danych osobowych podlega kontroli niezależnego organu. Zagwarantowanie niezależności takiego organu kontroli, którego ustanowienie jest również przewidziane w art. 16 ust. 2 TFUE, ma na celu zapewnienie skuteczności i wiarygodności kontroli przestrzegania przepisów w zakresie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i powinno być interpretowane w świetle tego celu. Ustanowienie niezależnego organu kontroli stanowi więc istotny element ochrony osób w związku z przetwarzaniem danych osobowych.

(zob. pkt 228, 229)