Sprawa C‑625/15 P
Schniga GmbH
przeciwko
Wspólnotowemu Urzędowi Ochrony Odmian Roślin (CPVO)
Odwołanie – Wspólnotowa ochrona odmian roślin – Wniosek o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony – Odmiana jabłka Gala Schnitzer – Badanie techniczne – Wytyczne dotyczące badania wydane przez radę administracyjną Wspólnotowego Urzędu Odmian Roślin (CPVO) – Rozporządzenie (WE) nr 1239/95 – Artykuł 23 ust. 1 – Uprawnienia prezesa CPVO – Dodanie cechy charakterystycznej w następstwie badania technicznego – Trwałość cechy w ciągu dwóch cykli upraw
Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 8 czerwca 2017 r.
Rolnictwo–Jednolite ustawodawstwo–Ochrona odmian roślin–Badanie techniczne–Uprawnienia dyskrecjonalne Urzędu Ochrony Odmian Roślin–Zakres–Granice
(rozporządzenie Rady nr 2100/94, art. 7 ust. 1, art. 56 ust. 2)
Rolnictwo–Jednolite ustawodawstwo–Ochrona odmian roślin–Postępowanie odwoławcze–Odwołanie do Izby Odwoławczej od decyzji Wspólnotowego Urzędu Odmian Roślin–Uznanie przysługujące izbie odwoławczej w odniesieniu do prowadzenia sprawy–Granice
(rozporządzenie Rady nr 2100/94, art. 72)
Rolnictwo–Jednolite ustawodawstwo–Ochrona odmian roślin–Badanie techniczne–Uprawnienia prezesa Urzędu Ochrony Odmian Roślin do dodania nowej cechy–Warunki wykonania–Dodanie nowej cechy po przeprowadzeniu badania technicznego–Dopuszczalność–Naruszenie zasady pewności prawa–Brak
(rozporządzenia: Rady nr 2100/94, art. 56 ust. 2; Komisji nr 1239/95, art. 22 ust. 1, art. 23 ust. 1)
Zadanie Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO) cechuje się złożonością naukową i techniczną warunków rozpoznawania wniosków o ochronę wspólnotową, tak iż należy przyznać mu szeroki zakres uprawnień dyskrecjonalnych przy wykonywaniu jego zadań. Ten szeroki zakres uprawnień obejmuje w szczególności sprawdzenie odrębnego charakteru odmiany w rozumieniu art. 7 ust. 1 rozporządzenia nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin.
Niemniej jednak szerokie uprawnienia dyskrecjonalne, które przysługują CPVO przy wykonywaniu jego zadań nie mogą mu pozwolić na uchylenie się od obowiązku przestrzegania przepisów technicznych regulujących przebieg badań technicznych bez naruszania obowiązku dobrej administracji oraz ciążącego na nim obowiązku staranności i bezstronności. Co więcej, ich wiążący charakter, również dla CPVO, jest potwierdzony w art. 56 ust. 2 rozporządzenia nr 2100/94, który wprowadza wymóg przeprowadzania badania technicznego zgodnie z tymi przepisami. W związku z powyższym Izba Odwoławcza słusznie stwierdza, że CPVO przyznało prawo do ochrony odmian roślin w odniesieniu do zgłoszonej odmiany na podstawie nieprawidłowego badania technicznego, ponieważ ochrona ta została przyznana bez posiadania przez CPVO danych wykazujących, że cecha dodatkowa zgłoszonej odmiany została zbadana w ciągu dwóch następujących po sobie cyklów wegetacyjnych, z naruszeniem protokołów technicznych przyjętych przez CPVO.
(zob. pkt 46, 78–80)
O ile prawdą jest, że Izba Odwoławcza Urzędu Ochrony Odmian Roślin (CPVO) dysponuje uprawnieniami dyskrecjonalnymi odnośnie do celowości samodzielnego rozstrzygania wniosku lub przekazania sprawy właściwej jednostce CPVO, o tyle jeżeli postanawia ona podejmować wszelkie czynności, które należą do kompetencji CPVO, do niej należy zbadanie w sposób staranny i bezstronny wszystkich istotnych okoliczności wniosku o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin i zebranie wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych koniecznych dla wykonywania przez niego swobodnego uznania. CPVO jako organ Unii Europejskiej podlega bowiem zasadzie dobrej administracji. Powinien on poza tym upewnić się co do prawidłowego przebiegu i skuteczności prowadzonego przezeń postępowania.
(zob. pkt 47, 84)
Zgodnie z art. 56 ust. 2 rozporządzenia nr 2100/94 w sprawie wspólnotowego systemu ochrony odmian roślin oraz art 22 ust. 1 i art. 23 ust. 1 rozporządzenia nr 1239/95 ustanawiającego zasady wykonawcze stosowania rozporządzenia nr 2100/94 w odniesieniu do postępowania przed Wspólnotowym Urzędem Odmian Roślin, prezes CPVO jest uprawniony do wprowadzenia dodatkowej cechy do przeprowadzenia badania technicznego zgłoszonej odmiany. Jedynie swoboda, która daje taką możliwość jest w stanie zagwarantować bezstronność postępowania w sprawie przyznania wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin. Wniosek o przyznanie wspólnotowego prawa do ochrony odmian roślin nie może zatem zostać oddalony wyłącznie z uwagi na fakt, że cecha badanej odmiany stwierdzona w trakcie badania technicznego i decydująca dla dokonania oceny jej odrębnego charakteru w stosunku do innych odmian nie jest wskazana ani w kwestionariuszu technicznym wypełnionym przez wnioskodawcę, ani we właściwych wytycznych i protokołach. Ze względu na duży zakres uprawnień dyskrecjonalnych przyznanych CPVO może bowiem on brać pod uwagę, jeżeli uzna to za konieczne, okoliczności i dowody podniesione lub przekazane z opóźnieniem przez strony. Takie uprawnienie powinno być mu przyznane tym bardziej w przypadku, gdy informacje istotne dla zbadania odrębnego charakteru odmiany są stwierdzone w toku obiektywnego postępowania, jakim jest badanie techniczne prowadzone przez CPVO i realizowane przez krajowy urząd badający.
Jeżeli chodzi o moment, w którym prezes CPVO może wykonywać uprawnienie wynikające z art. 23 ust. 1 rozporządzenia nr 1239/95, ani przepisy tego rozporządzenia, ani przepisy rozporządzenia nr 2100/94 nie stoją na przeszkodzie temu, aby wprowadzenie dodatkowej cechy nastąpiło w następstwie ukończenia badania technicznego, ze względu na to, że taka cecha została stwierdzona przy tym badaniu. W tym względzie fakt, że wspomniany prezes wprowadza dodatkową cechę, której obecność została stwierdzona dopiero w trakcie badania technicznego odmiany, nie może zatem jako taka stanowić naruszenia zasady pewności prawa wobec osoby trzeciej, której chroniona odmiana została uznana za odmianę referencyjną dla celów tego badania. Osoba ta może bowiem powoływać się jedynie na oczekiwania jeśli chodzi o zakres wspomnianego badania i o charakter badanych cech charakterystycznych.
(zob. pkt 52, 55–57, 61, 66)