Sprawa C‑344/15

National Roads Authority

przeciwko

The Revenue Commissioners

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Appeal Commissioners)

Odesłanie prejudycjalne – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Dyrektywa 2006/112/WE – Artykuł 13 ust. 1 akapit drugi – Zarządzanie infrastrukturą drogową i udostępnianie jej w oparciu o pobór opłat z tytułu użytkowania dróg płatnych – Działalność prowadzona przez podmiot prawa publicznego w charakterze organu władzy publicznej – Obecność podmiotów prywatnych – Znaczące zakłócenia konkurencji – Występowanie aktualnie istniejącej albo potencjalnej konkurencji

Streszczenie – wyrok Trybunału (szósta izba) z dnia 19 stycznia 2017 r.

Harmonizacja ustawodawstw podatkowych – Wspólny system podatku od wartości dodanej – Podatnicy – Podmioty prawa publicznego – Brak opodatkowania działalności wykonywanej w charakterze władzy publicznej – Wyjątki – Opodatkowanie w wypadku znaczącego zakłócenia konkurencji – Zakres – Zarządzanie infrastrukturą drogową i udostępnianie jej w oparciu o pobór opłat z tytułu użytkowania dróg płatnych – Obecność podmiotów prywatnych – Wyłączenie

(dyrektywa Rady 2006/112, art. 2 ust. 1, art. 9, art. 13 ust. 1 akapit pierwszy, akapit drugi)

Artykuł 13 ust. 1 akapit drugi dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji takiej jak stanowiąca przedmiot postępowania głównego, podmiotu prawa publicznego – prowadzącego działalność polegającą na umożliwieniu korzystania z drogi w oparciu o pobór opłaty z tytułu jej użytkowania – nie należy uznawać za podmiot stanowiący konkurencję dla podmiotów prywatnych, które pobierają opłaty drogowe z tytułu użytkowania innych dróg płatnych na podstawie umowy zawartej z owym podmiotem prawa publicznego zgodnie z krajowymi przepisami ustawowymi.

Należy przypomnieć, że art. 13 ust. 1 akapit drugi rzeczonej dyrektywy przewiduje ograniczenie zasady nieopodatkowania VAT podmiotów prawa publicznego w związku z działalnością, którą one podejmują, lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej w rozumieniu art. 13 ust. 1 akapit pierwszy owej dyrektywy. I tak, pierwszy z przywołanych przepisów zmierza do przywrócenia zasady ogólnej, ustanowionej w art. 2 pkt 1 oraz w art. 9 tej samej dyrektywy, zgodnie z którą to zasadą każdy rodzaj działalności mającej charakter gospodarczy jest co do zasady opodatkowany VAT i w konsekwencji nie powinien być interpretowany w sposób ścisły (zob. analogicznie wyrok z dnia 4 czerwca 2009 r., SALIX Grundstücks-Vermietungsgesellschaft, C‑102/08, EU:C:2009:345, pkt 67, 68). Nie może to jednak oznaczać, że art. 13 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, iż przewidziane w art. 13 ust. 1 akapit pierwszy owej dyrektywy odstępstwo od opodatkowania VAT podmiotów prawa publicznego działających w charakterze organów władzy publicznej miałoby być pozbawione skutku (zob. podobnie wyroki: z dnia 20 listopada 2003 r., Taksatorringen, C‑8/01, EU:C:2003:621, pkt 61, 62; a także z dnia 25 marca 2010 r., Komisja/Niderlandy, C‑79/09, niepublikowany, EU:C:2010:171, pkt 49).

Jak wynika bowiem z brzmienia art. 13 ust. 1 akapit drugi dyrektywy VAT oraz z orzecznictwa dotyczącego przywołanego przepisu, stosowanie owego przepisu wymaga, po pierwsze, by badana działalność stanowiła aktualnie istniejącą albo potencjalną konkurencję dla działalności prowadzonej przez podmioty prywatne, a po drugie, by odmienność traktowania owych dwóch działalności z punktu widzenia opodatkowania VAT prowadziła do wystąpienia znaczącego zakłócenia konkurencji. Ocena tych aspektów musi uwzględniać okoliczności danej sytuacji gospodarczej. Z tego wynika, że sama tylko obecność podmiotów prywatnych na rynku, bez brania pod uwagę okoliczności faktycznych, obiektywnych wskazówek i analizy owego rynku, nie może stanowić dowodu ani na występowanie aktualnie istniejącej albo potencjalnej konkurencji, ani na występowanie znaczącego zakłócenia konkurencji.

(zob. pkt 36, 37, 43, 44, 51; sentencja)