Wyrok Sądu (szósta izba) z dnia 13 września 2018 r. –
Rosneft i in./Rada
(sprawa T‑715/14)
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte ze względu na działania Rosji destabilizujące sytuację na Ukrainie – Obowiązek uzasadnienia – Oczywisty błąd w ocenie – Prawo do obrony i prawo do skutecznej ochrony sądowej – Umowa o partnerstwie i współpracy pomiędzy Unią Europejską a Rosją – Prawo własności – Równość traktowania – Proporcjonalność – Nadużycie władzy – Pewność prawa
1. |
Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty dotyczące ich bezpośrednio i indywidualnie – Bezpośrednie oddziaływanie – Kryteria – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Akty zakazujące wszystkim podmiotom gospodarczym Unii wykonywania niektórych rodzajów transakcji finansowych z podmiotami z siedzibą poza Unią, które są w ponad 50% własnością podmiotu wymienionego w wykazach podmiotów objętych środkami ograniczającymi – Skarga wniesiona przez podmiot, który jest w ponad 50% własnością podmiotu wymienionego w tych wykazach – Dopuszczalność [art. 263 akapit czwarty TFUE; decyzja Rady 2014/512/WPZiB, art. 1 ust. 2 lit. a)–c), załącznik III; rozporządzenie Rady nr 833/2014, art. 5 ust. 2 lit. a)–c), załącznik VI] (zob. pkt 65–68, 70, 71) |
2. |
Skarga o stwierdzenie nieważności – Osoby fizyczne lub prawne – Akty regulacyjne – Akty niewymagające przyjęcia środków wykonawczych i dotyczące skarżącego bezpośrednio – Pojęcie środków wykonawczych – Kryteria – Środki ograniczające w wywozie wprowadzające system uprzedniego zezwolenia – Akt niewymagający przyjęcia środków wykonawczych (art. 263 akapit czwarty TFUE; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 88–91) |
3. |
Skarga o stwierdzenie nieważności – Przesłanki dopuszczalności – Osoby fizyczne lub prawne – Skarga wniesiona przez kilku skarżących na tę samą decyzję – Legitymacja procesowa jednego z nich – Dopuszczalność skargi w całości (art. 263 akapit czwarty TFUE) (zob. pkt 92) |
4. |
Postępowanie sądowe – Powaga rzeczy osądzonej – Zakres – Orzeczenie prejudycjalne Trybunału dotyczące ważności aktu prawa Unii – Skarga o stwierdzenie nieważności mająca zarzuty i argumenty podobne do podnoszonych w sprawie prejudycjalnej – Brak powagi rzeczy osądzonej wyroku Trybunału – Podział kompetencji między Trybunał a Sąd – Podważanie przez Sąd kwestii prawnych rozstrzygniętych przez Trybunał (art. 263, 267 TFUE) (zob. pkt 96–100) |
5. |
Akty instytucji – Uzasadnienie – Obowiązek – Zakres – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie i w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Obowiązek określenia w uzasadnieniu specyficznych i konkretnych okoliczności uzasadniających ten środek – Decyzja wpisująca się w kontekst znany zainteresowanemu umożliwiająca mu zrozumienie zakresu podjętego wobec niego środka – Dopuszczalność zwięzłego uzasadnienia [art. 296 akapit drugi TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. c); decyzja Rady 2014/512/WPZiB, art. 1 ust. 2, załącznik III; rozporządzenie Rady nr 833/2014, art. 5 ust. 2 lit. a)–c), załącznik VI] (zob. pkt 111, 112, 114, 116, 118, 119, 121–123, 126) |
6. |
Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Obowiązek przekazania dowodów obciążających – Zakres – Bezprawność aktu zależąca od dowodu na okoliczność ewentualnego wpływu naruszenia wspomnianego obowiązku na przebieg postępowania [art. 275 akapit drugi TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a), art. 47; decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014] (zob. pkt 128–131, 136–139, 142) |
7. |
Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Prawo do skutecznej ochrony sądowej – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie – Prawo do bycia wysłuchanym przed przyjęciem tych środków – Brak (art. 29 TUE; art. 215 TFUE; decyzja Rady 2012/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 133) |
8. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Prawo do obrony – Przekazanie dowodów obciążających – Kolejna decyzja, na podstawie której pozostawiono nazwisko lub nazwę skarżącego w wykazie osób objętych tymi środkami – Brak nowych podstaw – Naruszenie prawa do bycia wysłuchanym – Brak [Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a); decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014] (zob. pkt 144, 145) |
9. |
Prawo Unii Europejskiej – Zasady – Prawo do obrony – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Prawo dostępu do dokumentów – Prawa uzależnione od złożenia w tym celu wniosku do Rady – Dochowanie rozsądnego terminu [Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 2 lit. a); decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014] (zob. pkt 146, 148) |
10. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie i w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Kontrola sądowa zgodności z prawem – Stosowność środków ograniczających – Środki ograniczające służące realizacji uzasadnionego celu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (art. 21 TUE; decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 156, 157) |
11. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Podstawa prawna – Środki ograniczające przewidziane w decyzji i w rozporządzeniu, przyjętych odpowiednio na podstawie art. 29 TUE i art. 215 TFUE – Przysługująca Radzie kompetencja do przyjęcia środków ograniczających niezależnych i odrębnych od środków zalecanych przez Radę Bezpieczeństwa Narodów Zjednoczonych (art. 29 TUE; art. 215 TFUE; decyzja Rady 2012/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 159) |
12. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Podstawa prawna – Środki ograniczające przewidziane w decyzji przyjętej na podstawie art. 215 TFUE – Ograniczenia w wywozie i w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Konieczność ustalenia związku między przedsiębiorstwami, na które wpływają środki ograniczające, a państwem rosyjskim – Brak (art. 29 TUE; art. 215 TFUE; decyzja Rady 2012/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 155, 160, 161) |
13. |
Umowy międzynarodowe – Umowa o partnerstwie Wspólnoty–Rosja – Środki niezbędne w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa danej strony – Przypadek wojny lub poważnych napięć międzynarodowych grożących wybuchem wojny – Pojęcie – Środki ograniczające służące realizacji uzasadnionego celu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa [art. 21 TUE; umowa o partnerstwie Wspólnoty–Rosja, art. 99 ust. 1 lit. d); rozporządzenie Rady nr 833/2014] (zob. pkt 178) |
14. |
Umowy międzynarodowe – GATT – Środki niezbędne w celu ochrony podstawowych interesów bezpieczeństwa danej strony – Wyjątki dotyczące bezpieczeństwa – Przypadek poważnego napięcia międzynarodowego – Pojęcie (Układ ogólny w sprawie taryf celnych i handlu, art. XXI; decyzja Rady 2012/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 180–182) |
15. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie – Ograniczenie prawa własności i prawa do swobodnego wykonywania działalności gospodarczej – Naruszenie zasady proporcjonalności – Brak (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 16, 17, art. 52 ust. 1; decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014, art. 11) (zob. pkt 203–208, 210) |
16. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie i w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Kontrola sądowa zgodności z prawem – Stosowność środków ograniczających – Środki ograniczające służące realizacji uzasadnionego celu wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (art. 21 TUE; decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 209, 217) |
17. |
Skarga o stwierdzenie nieważności – Zarzuty – Nadużycie władzy – Pojęcie (zob. pkt 216) |
18. |
Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa – Środki ograniczające przyjęte w związku z sytuacją na Ukrainie – Ograniczenia w wywozie i w dostępie do rynku kapitałowego Unii – Stosowanie przez państwo członkowskie sankcji karnych za naruszenia przepisów rozporządzenia nr 833/2014 – Naruszenie zasad pewności prawa i określoności prawa – Brak – Przesłanki (Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 49; decyzja Rady 2014/512/WPZiB; rozporządzenie Rady nr 833/2014) (zob. pkt 225, 226, 228–231, 235) |
Przedmiot
Żądanie oparte na art. 263 TFUE i zmierzające do stwierdzenia nieważności art. 1 ust. 2 lit. a)–d), art. 1 ust. 3 oraz załącznika III do decyzji Rady 2014/512/WPZiB z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącej środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.U. 2014, L 229, s. 13), zmienionej decyzją Rady 2014/659/WPZiB z dnia 8 września 2014 r. (Dz.U. 2014, L 271, s. 54), decyzją Rady 2014/872/WPZiB z dnia 4 grudnia 2014 r. (Dz.U. 2014, L 349, s. 58), decyzją Rady 2015/971/WPZiB z dnia 22 czerwca 2015 r. (Dz.U 2015, L 157, s. 50), decyzją Rady 2015/2431/WPZiB z dnia 21 grudnia 2015 r.(Dz.U 2015, L 334, s. 22), decyzją Rady 2016/1071/WPZiB z dnia 1 lipca 2016 r. ((Dz.U 2016, L 178, s. 21), decyzją Rady 2016/2315/WPZiB z dnia 19 grudnia 2016 r.(Dz.U 2016, L 345, s. 65), oraz art. 3, 3a, art. 4 ust. 3 i 4, załącznika II, art. 5 ust. 2 lit. b)-d), art. 5 ust. 3, załącznika VI i art. 11 rozporządzenia Rady (UE) nr 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie (Dz.U. 2014, L 229, s. 1; sprostowanie Dz.U. 2014, L 246, s. 59), zmienionego rozporządzeniem Rady (UE) nr 960/2014 z dnia 8 września 2014 r. (Dz.U. 2014, L 271, s. 3) i rozporządzeniem Rady (UE) nr 1290/2014 z dnia 4 grudnia 2014 r. (Dz.U. 2014, L 349, s. 20).
Sentencja
1) |
Skarga zostaje oddalona. |
2) |
PAO Rosneft Oil Company, RN-Shelf-Arctic OOO, AO RN-Shelf-Far East, RN-Exploration OOO i Tagulskoe OOO pokrywają, oprócz swoich własnych kosztów, koszty poniesione przez Radę Unii Europejskiej. |
3) |
Komisja Europejska i Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej pokrywają swoje własne koszty. |