Wyrok Trybunału (trzecia izba) z dnia 17 września 2015 r. –

Komisja / Włochy

(sprawa C‑367/14) ( 1 )

„Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Pomoc państwa — Pomoc przyznana przedsiębiorstwom z terenu miast Wenecji i Chioggii — Obniżenie wysokości składek na zabezpieczenie społeczne — Brak odzyskania pomocy w wyznaczonym terminie — Wyrok Trybunału stwierdzający wystąpienie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Niewykonanie — Artykuł 260 ust. 2 TFUE — Sankcje pieniężne — Okresowa kara pieniężna — Ryczałt”

1. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Termin na wykonanie — Data odniesienia dla oceny istnienia uchybienia (art. 260 TFUE) (por. pkt 35)

2. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Dowód na istnienie uchybienia — Ciężar dowodu spoczywający na Komisji — Przedstawienie dowodów wskazujących na utrzymywanie się uchybienia — Ciężar dowodu przeciwnego spoczywający na pozwanym państwie członkowskim (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 36, 56)

3. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Środki obrony — Wykładnia literalna pociągająca za sobą jedynie obowiązek podjęcia kroków w celu odzyskania pomocy, bez obowiązku rzeczywistego odzyskania — Niedopuszczalność (art. 260 TFUE) (por. pkt 40–48)

4. 

Państwa członkowskie — Zobowiązania — Uchybienie zobowiązaniom państwa członkowskiego — Względy uzasadniające wynikające z wewnętrznego porządku prawnego — Niedopuszczalność (art. 260 TFUE) (por. pkt 51)

5. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Nieprzestrzeganie obowiązku odzyskania bezprawnie przyznanej pomocy — Środki obrony — Całkowita niemożliwość wykonania — Kryteria oceny — Trudności w wykonaniu — Opóźnienie wprowadzenia w życie decyzji dotyczącej odzyskania pomocy, które można przypisać spóźnionej interwencji danego państwa członkowskiego — Wyłączenie (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 52–55)

6. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Nieprzestrzeganie obowiązku odzyskania bezprawnie przyznanej pomocy — Środki obrony — Beneficjenci przeżywający trudności lub znajdujący się w stanie upadłości — Brak wpływu — Obowiązek zastosowania wszystkich istniejących środków prawnych, w tym postawienia w stan likwidacji beneficjenta pomocy — Dowód dołożenia należytej staranności w odzyskaniu bezprawnie przyznanej pomocy, spoczywający na państwie członkowskim udzielającym pomocy (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 60, 61)

7. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Sankcje pieniężne — Cel — Wybór właściwej sankcji — Okoliczności, jakie należy wziąć pod uwagę — Swobodna ocena przysługująca Trybunałowi — Kumulacja sankcji — Dopuszczalność (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 85–87, 114–116)

8. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Sankcje pieniężne — Okresowa kara pieniężna — Ustalenie formy i kwoty — Swobodna ocena przysługująca Trybunałowi — Kryteria (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 88, 89, 91–95, 99, 105)

9. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Sankcje pieniężne — Okresowa kara pieniężna — Określenie kwoty — Stała okresowa kara pieniężna i degresywna okresowa kara pieniężna (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 106–112)

10. 

Skarga o stwierdzenie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego — Wyrok Trybunału stwierdzający uchybienie — Uchybienie obowiązkowi wykonania wyroku — Sankcje pieniężne — Nałożenie ryczałtu — Swobodna ocena przysługująca Trybunałowi — Kryteria oceny (art. 260 ust. 2 TFUE) (por. pkt 117–127)

Sentencja

1) 

Nie podejmując do dnia, w którym upływał termin wyznaczony w wezwaniu do usunięcia uchybienia skierowanym w dniu 21 listopada 2012 r. przez Komisję Europejską, wszelkich środków zapewniających wykonanie wyroku Komisja/Włochy (C‑302/09, EU:C:2011:634), Republika Włoska uchybiła zobowiązaniom ciążącym na niej na mocy art. 260 ust. 1 TFUE.

2) 

Zasądza się zapłatę od Republiki Włoskiej na rzecz Komisji Europejskiej na rachunek „Środki własne Unii Europejskiej” licząc od dnia ogłoszenia niniejszego wyroku do wykonania wyroku Komisja/Włochy (C‑302/09, EU:C:2011:634), okresowej kary pieniężnej w kwocie 12 mln EUR za pół roku zwłoki we wdrażaniu środków koniecznych w celu dostosowania się do rzeczonego wyroku Komisja/Włochy.

3) 

Zasądza się od Republiki Włoskiej zapłatę na rzecz Komisji Europejskiej, na rachunek „Środki własne Unii Europejskiej”, ryczałtu w wysokości 30 mln EUR.

4) 

Republika Włoska zostaje obciążona kosztami postępowania.


( 1 ) Dz.U. C 395 z 10.11.2014.