Sprawy połączone C‑72/14 i C‑197/14

X

przeciwko

Inspecteur van Rijksbelastingdienst

i

T.A. van Dijk

przeciwko

Staatssecretaris van Financiën

(wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Gerechtshof te ’s-Hertogenbosch i Hoge Raad der Nederlanden)

„Odesłanie prejudycjalne — Pracownicy migrujący — Zabezpieczenie społeczne — Właściwe ustawodawstwo — Przewoźnicy na Renie — Zaświadczenie E 101 — Wartość dowodowa — Wystąpienie do Trybunału — Obowiązek odesłania prejudycjalnego”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 9 września 2015 r.

1. Zabezpieczenie społeczne – Pracownicy migrujący – Właściwe ustawodawstwo – Pracownicy objęci umową dotyczącą zabezpieczenia społecznego przewoźników na Renie – Zaświadczenie E 101 wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego – Wartość dowodowa w stosunku do instytucji innych państw członkowskich – Brak

   [rozporządzenia Rady: nr 1408/71, art. 7 ust. 2 lit. a); nr 574/72, art. 10c-11a, art. 12a, 12b, zmienione rozporządzeniami nr 118/97, nr 647/2005]

2. Pytania prejudycjalne – Wystąpienie do Trybunału – Obowiązek odesłania prejudycjalnego – Obowiązek odczekania – Pytanie prejudycjalne zadane już w sprawie podobnej dotyczącej identycznej problematyki przez sąd krajowy niższej instancji niż sąd odsyłający – Brak owych obowiązków

   (art. 267 akapit trzeci TFUE)

1.  Artykuł 7 ust. 2 lit. a) rozporządzenia nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie, a także art. 10c–11a, 12a i 12b rozporządzenia nr 574/72 w sprawie wykonywania rozporządzenia nr 1408/71 w wersjach zmienionych i uaktualnionych rozporządzeniem nr 118/97, zmienionych rozporządzeniem nr 647/2005, należy interpretować w ten sposób, że zaświadczenie wydane przez właściwy organ państwa członkowskiego w formie zaświadczenia E 101 w celu poświadczenia, że dany pracownik podlega ustawodawstwu tego państwa członkowskiego w zakresie zabezpieczenia społecznego, podczas gdy pracownik ów jest objęty zakresem stosowania umowy dotyczącej zabezpieczenia społecznego przewoźników na Renie, przyjętej przez konferencję międzyrządową zwołaną w celu przeprowadzenia rewizji umowy z dnia 13 lutego 1961 r. dotyczącej zabezpieczenia społecznego przewoźników na Renie, podpisanej w Genewie w dniu 30 listopada 1979 r., nie jest wiążące dla organów innych państw członkowskich. Fakt, że organ wydający nie miał zamiaru wydać rzeczywistego zaświadczenia E 101, lecz użył formularza tego zaświadczenia do celów administracyjnych, jest w tym względzie bez znaczenia.

   (por. pkt 51; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 267 akapit trzeci TFUE należy interpretować w ten sposób, że sąd krajowy, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa krajowego, nie jest zobowiązany ani do wystąpienia do Trybunału Sprawiedliwości z wnioskiem o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, ani do odczekania na odpowiedź na to pytanie tylko dlatego, że – w sprawie podobnej do tej, która przed nim zawisła i dotyczącej dokładnie tej samej problematyki – sąd krajowy niższej instancji zadał Trybunałowi pytanie prejudycjalne.

   W istocie wyłącznie do sądów krajowych, których orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, należy ocena na własną odpowiedzialność i w sposób niezależny, czy w rozpatrywanej sprawie mają do czynienia z „acte clair”.

   Zatem mimo iż sąd najwyższy danego państwa członkowskiego musi uwzględnić w swojej analizie okoliczność, że sąd niższej instancji zadał pytanie prejudycjalne, które jest przedmiotem toczącej się obecnie przed Trybunałem sprawy, to jednak okoliczność taka nie może sama w sobie powstrzymać krajowego sądu najwyższego przed stwierdzeniem, że ma on do czynienia z „acte clair”.

   (por. pkt 59, 60, 63; pkt 2 sentencji)