Sprawa C‑619/13 P

Mamoli Robinetteria SpA

przeciwko

Komisji Europejskiej

Odwołanie – Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki – Belgijski, niemiecki, francuski, włoski, niderlandzki i austriacki rynek instalacji sanitarnych do łazienek – Koordynacja cen i wymiana szczególnie chronionych informacji handlowych – Program łagodzenia sankcji – Rozporządzenie (WE) nr 1/2003 – Artykuł 23 ust. 2 – Pułap wynoszący 10% obrotu – Wykonywanie nieograniczonego prawa orzekania

Streszczenie – wyrok Trybunału (pierwsza izba) z dnia 26 stycznia 2017 r.

1. Postępowanie sądowe–Podnoszenie nowych zarzutów w toku postępowania–Przesłanki–Zarzut oparty na okolicznościach podniesionych w toku postępowania–Brak–Rozszerzenie istniejącego zarzutu–Brak rozszerzenia–Niedopuszczalność

   [regulamin postępowania przed Sądem (1991 r.), art. 48 § 1 lit. c), art. 48, § 2]

2. Odwołanie–Zarzuty–Zarzut skierowany przeciwko uzupełniającym ustaleniom dotyczącym stanu faktycznego–Zarzut nieistotny dla sprawy–Odrzucenie

   (art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

3. Odwołanie–Zarzuty–Brak określenia podnoszonego naruszenia prawa–Zarzut nieprecyzyjny–Niedopuszczalność

   [art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 168 § 1 lit. d)]

4. Odwołanie–Zarzuty–Zwykłe powtórzenie zarzutów i argumentów podniesionych przed Sądem–Brak określenia podnoszonego naruszenia prawa–Niedopuszczalność

   (art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 169 § 2)

5. Konkurencja–Normy Unii–Obwieszczenia Komisji w sprawie współpracy oraz w sprawie zwalniania z grzywien i zmniejszania grzywien–Ważność

   (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 17, art. 15 ust. 2; komunikat Komisji 2002/C 45/03)

6. Odwołanie–Zarzuty–Błędna ocena stanu faktycznego–Niedopuszczalność–Kontrola oceny dowodów przez Trybunał–Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia–Kontrola przez Trybunał poszanowania obowiązku uzasadnienia–Włączenie

   (art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

7. Odwołanie–Zarzuty–Niewystarczające uzasadnienie–Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego–Dopuszczalność–Przesłanki

   (art. 256 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 36, art. 53 akapit pierwszy)

8. Konkurencja–Grzywny–Kwota–Ustalenie–Kwota maksymalna–Stosowanie kwoty maksymalnej do wszystkich przedsiębiorstw skazanych za udział w tym samym naruszeniu–Naruszenie zasad proporcjonalności i równego traktowania–Brak

   (rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, 3)

9. Konkurencja–Grzywny–Kwota–Ustalenie–Kryteria–Waga naruszenia–Elementy oceny

   (art. 101 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 22, 25)

10. Konkurencja–Grzywny–Kwota–Ustalenie–Kontrola sądowa–Nieograniczone prawo orzekania sądu Unii–Zakres–Granica–Przestrzeganie zasady równego traktowania–Uwzględnienie różnic i okoliczności swoistych dla zainteresowanych przedsiębiorstw

    (art. 101 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 20, 21; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 3; komunikat Komisji 2006/C 210/02, pkt 13, 19–22, 25, 28, 29)

11. Odwołanie–Zarzuty–Elementy uzasadnienia wyroku naruszające prawo Unii–Sentencja oparta na innych podstawach prawnych–Odrzucenie

    (art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)

12. Postępowanie sądowe–Środki dowodowe–Przesłuchanie świadków–Swobodna ocena przysługująca Sądowi

1.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 30–35)

2.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 37, 38)

3.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 42, 50)

4.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 43, 44, 62)

5.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 51–55)

6.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 63–65, 113)

7.  Zobacz tekst orzeczenia.

   (zob. pkt 66–69)

8.  Granica 10% obrotu przewidziana w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003 służy uniknięciu nakładania grzywien, których przedsiębiorstwa przewidywalnie nie będą w stanie zapłacić ze względu na ich wielkość określoną na podstawie całkowitego obrotu, choćby w sposób przybliżony i niedoskonały Chodzi zatem o granicę mającą jednolite zastosowanie do wszystkich przedsiębiorstw i uzależnioną od wielkości każdego z nich, która służy uniknięciu nadmiernych i nieproporcjonalnych grzywien. Ta górna granica, w przeciwieństwie do kryteriów wagi i czasu trwania naruszenia, służy zatem odrębnemu i niezależnemu celowi.

   Wynika stąd, że ustalenie w stosunku do wszystkich przedsiębiorstw skazanych z udział w tym samym naruszeniu grzywien na poziomie 10% ich odnośnych obrotów, które to ustalenie nie wynika z zastosowania pułapu przewidzianego w art. 23 ust. 2 akapit drugi rozporządzenia nr 1/2003, nie może stanowić naruszenia zasad proporcjonalności i równego traktowania.

   (zob. pkt 83–85)

9.  Wprawdzie aby ocenić wagę naruszenia, a następnie ustalić kwotę grzywny podlegającej nałożeniu, można uwzględnić między innymi zasięg geograficzny naruszenia oraz liczbę podgrup produktów objętych tym naruszeniem, jednak okoliczność, że dane naruszenie ma szerszy zasięg geograficzny lub obejmuje większą liczbę produktów w porównaniu z innym naruszeniem, nie może sama w sobie koniecznie oznaczać, że to pierwsze naruszenie rozpatrywane w całości należy uznać za poważniejsze niż to drugie i za uzasadniające tym samym ustalenie współczynnika „kwoty dodatkowej”, który będzie wyższy od współczynnika przyjętego w celu obliczenia grzywny nałożonej za to drugie naruszenie.

   (zob. pkt 101)

10.  Zwłaszcza Sąd musi przestrzegać zasady równego traktowania, szczególności w ramach wykonywania przysługującego mu nieograniczonego prawa orzekania w odniesieniu do decyzji Komisji nakładającej grzywnę. Wykonywanie tego prawa nie może bowiem prowadzić przy określaniu wysokości nałożonych grzywien do dyskryminacji między przedsiębiorstwami, które uczestniczyły w porozumieniu lub w uzgodnionej praktyce, sprzecznych z art. 101 ust. 1 TFUE.

    Uwzględnienie, w celu oceny wagi naruszenia, różnic między przedsiębiorstwami uczestniczącymi w tym samym kartelu, w szczególności w świetle zasięgu geograficznego udziału każdego z nich, niekoniecznie musi nastąpić w chwili ustalenia współczynników „wagi naruszenia” i „kwoty dodatkowej”, lecz może mieć miejsce na innym etapie obliczania grzywny, na przykład w chwili dostosowania kwoty podstawowej grzywny w zależności od okoliczności łagodzących i obciążających na podstawie pkt 28 i 29 wytycznych w sprawie metody ustalania grzywien nakładanych na mocy art. 23 ust. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1/2003. Takie różnice mogą ujawnić się też w kontekście wartości sprzedaży przyjętej celem obliczenia kwoty podstawowej grzywny, w zakresie w jakim wartość ta odzwierciedla w stosunku do każdego uczestniczącego przedsiębiorstwa znaczenie jego udziału w omawianym naruszeniu zgodnie z pkt 13 wytycznych z 2006 r., który pozwala przyjąć za punkt wyjścia przy obliczaniu grzywien kwotę, która odzwierciedla gospodarcze znaczenie naruszenia oraz stopień zaangażowania uczestniczącego w nim przedsiębiorstwa.

    (zob. pkt 103–105)

11.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (zob. pkt 107, 108)

12.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (zob. pkt 117–120)