Sprawa C‑616/13 P

Productos Asfálticos (PROAS) SA

przeciwko

Komisji Europejskiej

„Odwołanie — Porozumienia, decyzje i uzgodnione praktyki — Artykuł 81 WE — Hiszpański rynek bitumu do nawierzchni drogowych — Podział rynku i uzgadnianie cen — Przewlekłość postępowania przed Sądem Unii Europejskiej — Przewlekłość postępowania przed Komisją Europejską — Odwołanie w przedmiocie kosztów”

Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 9 czerwca 2016 r.

Konkurencja – Grzywny – Kwota – Ustalenie – Naruszenia zakwalifikowane jako bardzo poważne jedynie na podstawie ich charakteru – Obowiązek wykazania rzeczywistego wpływu naruszenia na rynek – Brak

(art. 101 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2; komunikat Komisji 98/C 9/03, pkt 1 A)
Konkurencja – Grzywny – Kwota – Kontrola sądowa – Nieograniczone prawo orzekania – Kontrola zgodności z prawem – Zakres i ograniczenia – Nieograniczone prawo orzekania ściśle ograniczone do ustalania kwoty nałożonej grzywny – Brak błędu Sądu

(art. 101 TFUE, 102 TFUE, 261 TFUE, 263 TFUE; rozporządzenie Rady nr 1/2003, art. 23 ust. 2, art. 31)
Odwołanie – Zarzuty – Błędna ocena stanu faktycznego – Niedopuszczalność – Kontrola przez Trybunał oceny okoliczności faktycznych i dowodów – Wykluczenie, z wyjątkiem przypadku ich przeinaczenia

(art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy)
Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Trybunał odmowy przeprowadzenia środków dowodowych przez Sąd – Kontrola przez Trybunał dokonywanej przez Sąd oceny konieczności uzupełnienia materiału dowodowego – Zakres

(art. 256 ust. 1 TFUE; regulamin postępowania przed Sądem, art. 64, art. 66 § 1)
Konkurencja – Postępowanie administracyjne – Obowiązki Komisji – Dochowanie rozsądnego terminu – Stwierdzenie nieważności decyzji stwierdzającej naruszenie z uwagi na przewlekłość postępowania – Warunek – Naruszenie prawa do obrony danych przedsiębiorstw

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 1; rozporządzenie Rady nr 1/2003)
Konkurencja – Grzywny – Ustalenie – Brak poszanowania zasady rozsądnego terminu postępowania administracyjnego i sądowego – Naruszenie nieuzasadniające samo w sobie obniżenia kwoty grzywny

(art. 101 TFUE, 102 TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 41 ust. 1; rozporządzenie Rady nr 1/2003)
Postępowanie sądowe – Czas trwania postępowania przed Sądem – Rozsądny termin – Spór co do istnienia naruszenia reguł konkurencji – Niedotrzymanie rozsądnego terminu – Konsekwencje – Odpowiedzialność pozaumowna – Skład orzekający

(art. 101 TFUE, 102 TFUE, art. 256 ust. 1 TFUE, art. 268 TFUE, art. 340 akapit drugi TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47 akapit drugi)
Postępowanie sądowe – Czas trwania postępowania przed Sądem – Rozsądny termin – Kryteria oceny

(art. 101 TFUE, 102 TFUE, art. 256 ust. 1 TFUE, art. 268 TFUE, art. 340 akapit drugi TFUE; Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, art. 47 akapit drugi)
Odwołanie – Zarzuty – Zarzut dotyczący rozstrzygnięcia Sądu w przedmiocie kosztów – Niedopuszczalność w sytuacji oddalenia wszystkich pozostałych zarzutów

(art. 256 ust. 1 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit drugi; regulamin postępowania przed Sądem, art. 87 § 2)

Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 33, 34)
W postępowaniach prowadzonych w zastosowaniu art. 101 TFUE i 102 TFUE, zakres przyznanego Sądowi nieograniczonego prawa orzekania jest ściśle ograniczony, w odróżnieniu od kontroli zgodności z prawem przewidzianej w art. 263 TFUE, do ustalania kwoty grzywny. W trakcie wykonywania tej kompetencji Sąd nie popełnia błędu w ocenie uznając, że Komisja słusznie ustaliła kwotę grzywny nałożonej na przedsiębiorstwo za naruszenie reguł konkurencji, bez konieczności uwzględniania konkretnego wpływu danego kartelu na właściwy rynek.

Ponadto sam fakt, że Sąd potwierdził, w wykonaniu nieograniczonego prawa orzekania w odniesieniu do grzywny nałożonej na to przedsiębiorstwo, szereg elementów oceny dokonanej przez Komisję w decyzji nakładającej grzywnę, których zgodność z prawem została stwierdzona wcześniej, nie może świadczyć o tym, że Sąd nie przeprowadził kontroli w tramach nieograniczonego prawa orzekania.

(por. pkt 43, 44, 48, 51)
Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 52)
Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 66, 67)
Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 74)
W dziedzinie konkurencji naruszenie prawa do dochowania rozsądnego terminu ze względu na wydłużony czas trwania postępowania administracyjnego i sądowego, nie może samo w sobie prowadzić do obniżenie kwoty grzywny, nałożonej na przedsiębiorstwo z tytułu danego naruszenia.

(por. pkt 74)
Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 81, 82)
Żądanie naprawienia szkody spowodowanej nieprzestrzeganiem przez Sąd rozsądnego terminu do wydania orzeczenia nie może być bezpośrednio przedłożone Trybunałowi Sprawiedliwości w ramach odwołania, lecz należy je złożyć do samego Sądu, a skarga o odszkodowanie stanowi skuteczny ku temu środek.

Ze względu na powyższe – w przypadku gdy jest oczywiste, bez konieczności przedstawienia przez strony dodatkowego materiału dowodowego, że Sąd dopuścił się wystarczająco istotnego naruszenia ciążącego na nim obowiązku wydania orzeczenia w rozsądnym terminie – Trybunał może dokonać takiego stwierdzenia.

Naruszenie tej zasady ma miejsce gdy czasu trwania postępowania przed Sądem, a mianowicie niemal pięciu lat i dziewięciu miesięcy, obejmującego w szczególności okres niemal czterech lat i jednego miesiąca, który upłynął bez żadnego pisma procesowego, od zakończenia procedury pisemnej do rozprawy, nie mogą tłumaczyć ani charakter, ani złożoność sprawy czy jej kontekst.

(por. pkt 81, 83, 84)
Zobacz tekst orzeczenia.

(por. pkt 88)