Sprawa C‑447/13 P

Riccardo Nencini

przeciwko

Parlamentowi Europejskiemu

„Odwołanie — Członek Parlamentu Europejskiego — Dodatki na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem funkcji parlamentarzysty — Zwrot nienależnego świadczenia — Odzyskanie — Przedawnienie — Rozsądny termin”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 13 listopada 2014 r.

  1. Odwołanie – Przedmiot – Odwołanie wyłącznie w przedmiocie obciążenia kosztami i ich wysokości – Niedopuszczalność

    (statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit drugi)

  2. Odwołanie – Zarzuty – Zwykłe powtórzenie zarzutów i argumentów podniesionych przed Sądem – Brak określenia podnoszonego naruszenia prawa – Niedopuszczalność – Zakwestionowanie wykładni lub zastosowania prawa Unii dokonanych przez Sąd – Dopuszczalność

    (art. 256 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 169)

  3. Budżet Unii Europejskiej – Rozporządzenie finansowe – Odzyskanie wierzytelności od osób trzecich – Termin przedawnienia – Przedmiot – Przyjęcie zasad wykonania terminu zgodnie z tym przedmiotem

    (rozporządzenie Rady nr 1605/2002, art. 73a, 183)

  4. Budżet Unii Europejskiej – Rozporządzenie finansowe – Odzyskanie wierzytelności od osób trzecich – Wniosek o zwrot w formie noty obciążeniowej – Termin powiadomienia – Przekroczenie terminu przedawnienia mającego zastosowanie do wierzytelności – Wzruszalne domniemanie nierozsądnego terminu powiadomienia – Skutki braku obalenia – Stwierdzenie nieważności wniosku o zwrot – Brak powołania się na naruszenie prawa do obrony dłużnika – Brak wpływu

    (rozporządzenia: Rady nr 1605/2002, art. 73a; Komisji 2342/2002, art. 85b)

  1.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (por. pkt 23, 25)

  2.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (por. pkt 32, 33)

  3.  Przyjmując regułę generalną, zgodnie z którą – jak wynika z art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich – wierzytelności Unii od osób trzecich ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat, prawodawca Unii zamierzał zagwarantować ewentualnym dłużnikom Unii, iż po upływie tego terminu nie będą zasadniczo – stosownie do wymogów pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań – objęci środkami podejmowanymi w celu odzyskania takich wierzytelności, w odniesieniu do których są oni zwolnieni z przedstawiania dowodu, iż nie są dłużnikami. W tym względzie wspomniany art. 73a ma w szczególności na celu ograniczenie w czasie możliwości dochodzenia wierzytelności Unii od osób trzecich, co ma służyć zapewnieniu należytego zarządzania finansami.

    Ponadto art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002 w odniesieniu do wyznaczania dnia, jaki należy przyjąć w celu obliczania terminu przedawnienia wierzytelności Unii, odsyła do zasad wykonania, które zgodnie z art. 183 tego rozporządzenia przyjmuje Komisja Europejska, nie można skutecznie powołać się na wspomniany art. 73a, bez uwzględniania jego zasad wykonania, w celu ustalenia, że wierzytelność Unii uległa przedawnieniu. W tym względzie wspomniane zasady muszą być przyjęte w zgodzie z celami ustanowionej w ten sposób w art. 73a reguły.

    (por. pkt 43–45, 52)

  4.  O ile w istocie ani rozporządzenie nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich ani rozporządzenie nr 2342/2002 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia nr 1605/2002 nie precyzują terminu, w którym należy podać do wiadomości notę debetową, licząc od dnia zdarzenia powodującego powstanie danej wierzytelności, zasada pewności prawa wymaga, aby w braku odpowiednich przepisów w tym względzie dana instytucja dokonała powiadomienia w rozsądnym terminie.

    W tym względzie w świetle terminu przedawnienia wierzytelność przewidzianego w art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002, konieczne jest przyjęcie domniemania, że termin podania do wiadomości noty debetowej nie jest rozsądny, jeżeli następuje ono ponad pięć lat od momentu, kiedy instytucja zwyczajnie mogła dochodzić swej wierzytelności. Domniemanie takie może być obalone jedynie w wypadku, gdy dana instytucja wykaże, że pomimo podjętych przez nią starań opóźnienie w działaniu należy przypisywać dłużnikowi, a zwłaszcza jego działaniom opóźniającym i jego złej wierze. W wypadku gdy brak jest takiego dowodu, należy uznać, że instytucja uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na mocy zasady rozsądnego terminu.

    Ponadto, gdy Sąd stwierdził uchybienie owemu zobowiązaniu, to nie może on, bez naruszania prawa, nie stwierdzić nieważności danej decyzji w sprawie odzyskania wierzytelności z powodu niepowołania się przez skarżącego na jej negatywny wpływ na jego prawo do obrony.

    (por. pkt 47–49, 55)


Sprawa C‑447/13 P

Riccardo Nencini

przeciwko

Parlamentowi Europejskiemu

„Odwołanie — Członek Parlamentu Europejskiego — Dodatki na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem funkcji parlamentarzysty — Zwrot nienależnego świadczenia — Odzyskanie — Przedawnienie — Rozsądny termin”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 13 listopada 2014 r.

  1. Odwołanie — Przedmiot — Odwołanie wyłącznie w przedmiocie obciążenia kosztami i ich wysokości — Niedopuszczalność

    (statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit drugi)

  2. Odwołanie — Zarzuty — Zwykłe powtórzenie zarzutów i argumentów podniesionych przed Sądem — Brak określenia podnoszonego naruszenia prawa — Niedopuszczalność — Zakwestionowanie wykładni lub zastosowania prawa Unii dokonanych przez Sąd — Dopuszczalność

    (art. 256 TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 169)

  3. Budżet Unii Europejskiej — Rozporządzenie finansowe — Odzyskanie wierzytelności od osób trzecich — Termin przedawnienia — Przedmiot — Przyjęcie zasad wykonania terminu zgodnie z tym przedmiotem

    (rozporządzenie Rady nr 1605/2002, art. 73a, 183)

  4. Budżet Unii Europejskiej — Rozporządzenie finansowe — Odzyskanie wierzytelności od osób trzecich — Wniosek o zwrot w formie noty obciążeniowej — Termin powiadomienia — Przekroczenie terminu przedawnienia mającego zastosowanie do wierzytelności — Wzruszalne domniemanie nierozsądnego terminu powiadomienia — Skutki braku obalenia — Stwierdzenie nieważności wniosku o zwrot — Brak powołania się na naruszenie prawa do obrony dłużnika — Brak wpływu

    (rozporządzenia: Rady nr 1605/2002, art. 73a; Komisji 2342/2002, art. 85b)

  1.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (por. pkt 23, 25)

  2.  Zobacz tekst orzeczenia.

    (por. pkt 32, 33)

  3.  Przyjmując regułę generalną, zgodnie z którą – jak wynika z art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich – wierzytelności Unii od osób trzecich ulegają przedawnieniu z upływem pięciu lat, prawodawca Unii zamierzał zagwarantować ewentualnym dłużnikom Unii, iż po upływie tego terminu nie będą zasadniczo – stosownie do wymogów pewności prawa i ochrony uzasadnionych oczekiwań – objęci środkami podejmowanymi w celu odzyskania takich wierzytelności, w odniesieniu do których są oni zwolnieni z przedstawiania dowodu, iż nie są dłużnikami. W tym względzie wspomniany art. 73a ma w szczególności na celu ograniczenie w czasie możliwości dochodzenia wierzytelności Unii od osób trzecich, co ma służyć zapewnieniu należytego zarządzania finansami.

    Ponadto art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002 w odniesieniu do wyznaczania dnia, jaki należy przyjąć w celu obliczania terminu przedawnienia wierzytelności Unii, odsyła do zasad wykonania, które zgodnie z art. 183 tego rozporządzenia przyjmuje Komisja Europejska, nie można skutecznie powołać się na wspomniany art. 73a, bez uwzględniania jego zasad wykonania, w celu ustalenia, że wierzytelność Unii uległa przedawnieniu. W tym względzie wspomniane zasady muszą być przyjęte w zgodzie z celami ustanowionej w ten sposób w art. 73a reguły.

    (por. pkt 43–45, 52)

  4.  O ile w istocie ani rozporządzenie nr 1605/2002 w sprawie rozporządzenia finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich ani rozporządzenie nr 2342/2002 ustanawiające szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia nr 1605/2002 nie precyzują terminu, w którym należy podać do wiadomości notę debetową, licząc od dnia zdarzenia powodującego powstanie danej wierzytelności, zasada pewności prawa wymaga, aby w braku odpowiednich przepisów w tym względzie dana instytucja dokonała powiadomienia w rozsądnym terminie.

    W tym względzie w świetle terminu przedawnienia wierzytelność przewidzianego w art. 73a rozporządzenia nr 1605/2002, konieczne jest przyjęcie domniemania, że termin podania do wiadomości noty debetowej nie jest rozsądny, jeżeli następuje ono ponad pięć lat od momentu, kiedy instytucja zwyczajnie mogła dochodzić swej wierzytelności. Domniemanie takie może być obalone jedynie w wypadku, gdy dana instytucja wykaże, że pomimo podjętych przez nią starań opóźnienie w działaniu należy przypisywać dłużnikowi, a zwłaszcza jego działaniom opóźniającym i jego złej wierze. W wypadku gdy brak jest takiego dowodu, należy uznać, że instytucja uchybiła zobowiązaniom spoczywającym na niej na mocy zasady rozsądnego terminu.

    Ponadto, gdy Sąd stwierdził uchybienie owemu zobowiązaniu, to nie może on, bez naruszania prawa, nie stwierdzić nieważności danej decyzji w sprawie odzyskania wierzytelności z powodu niepowołania się przez skarżącego na jej negatywny wpływ na jego prawo do obrony.

    (por. pkt 47–49, 55)