Sprawa C‑440/13
Croce Amica One Italia Srl
przeciwko
Azienda Regionale Emergenza Urgenza (AREU)
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia)
„Odesłanie prejudycjalne — Zamówienia publiczne na usługi — Dyrektywa 2004/18/WE — Dyrektywa 89/665/EWG — Podmiotowa sytuacja kandydata lub oferenta — Wstępne udzielenie zamówienia — Dochodzenie prowadzone względem przedstawiciela prawnego zwycięskiego oferenta — Decyzja instytucji zamawiającej o nieudzieleniu ostatecznie zamówienia i odwołaniu przetargu — Kontrola sądowa”
Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 11 grudnia 2014 r.
Zbliżanie ustawodawstw – Procedury udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi – Dyrektywa 2004/18 – Cofnięcie zaproszenia do składania ofert – Przepisy krajowe przewidujące możliwość cofnięcia pod pewnymi warunkami – Dopuszczalność – Spoczywający na instytucji zamawiającej obowiązek zakończenia wszczętego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia po wyznaczeniu oferenta jako zwycięskiego oferenta – Brak
(dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 1, 43, 45)
Zbliżanie ustawodawstw – Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane – Dyrektywa 89/665 – Cofnięcie zaproszenia do składania ofert – Obowiązek zapewnienia postępowania odwoławczego przez państwa członkowskie – Przepisy krajowe przyznające sądom krajowym uprawnienie w celu przeprowadzenia kontroli celowości w odniesieniu do decyzji instytucji zamawiającej o rezygnacji z udzielenia zamówienia publicznego – Dopuszczalność
(dyrektywa Rady 89/665, zmieniona dyrektywą 2007/66, art. 1 ust. 1 akapit trzeci)
Artykuł 41 ust. 1, art. 43 i 45 dyrektywy 2004/18 w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy nie są spełnione przesłanki zastosowania podstaw wykluczenia przewidzianych w tym art. 45, tenże przepis nie sprzeciwia się przyjęciu przez instytucję zamawiającą decyzji o rezygnacji z udzielenia zamówienia publicznego, w odniesieniu do którego wszczęty został przetarg, oraz o nieudzieleniu ostatecznie tego zamówienia jedynemu oferentowi, który pozostał w przetargu i któremu wstępnie udzielono zamówienia.
Prawo Unii nie sprzeciwia się w istocie temu, aby państwa członkowskie przewidziały w swych przepisach możliwość przyjęcia decyzji o odwołaniu przetargu. Uzasadnienie takiej decyzji może obejmować powody, które mają w szczególności związek z oceną celowości – z punktu widzenia interesu publicznego – doprowadzenia do końca postępowania w sprawie udzielenia zamówienia, biorąc pod uwagę między innymi ewentualną zmianę sytuacji gospodarczej lub okoliczności faktycznych czy też potrzeb odnośnej instytucji zamawiającej. Taka decyzja może być również uzasadniona niewystarczającym poziomem konkurencji z uwagi na fakt, że w wyniku postępowania w sprawie udzielenia danego zamówienia okazało się, iż tylko jeden oferent posiada kwalifikacje do wykonania zamówienia. W rezultacie z zastrzeżeniem zachowania zasad przejrzystości i równego traktowania instytucja zamawiająca nie może być zobowiązana do zakończenia wszczętego postępowania w sprawie udzielenia odnośnego zamówienia, nawet jeśli w przetargu pozostał tylko jeden oferent.
(por. pkt 35–37; pkt 1 sentencji)
Prawo Unii w dziedzinie zamówień publicznych, a w szczególności art. 1 ust. 1 akapit trzeci dyrektywy 89/665 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane, zmienionej dyrektywą 2007/66, należy interpretować w ten sposób, że kontrola przewidziana w tym przepisie obejmuje kontrolę zgodności z prawem decyzji przyjętych przez instytucje zamawiające, która ma służyć zapewnieniu poszanowania odnośnych zasad prawa Unii lub przepisów krajowych transponujących te zasady, przy czym kontrola ta nie może być ograniczona wyłącznie do badania arbitralnego charakteru decyzji instytucji zamawiającej. Jednakże nie wyklucza to możliwości przyznania przez prawodawcę krajowego właściwym sądom krajowym uprawnienia w zakresie dokonania kontroli celowości.
W istocie w braku szczególnych przepisów Unii w tej dziedzinie zasady kontroli sądowej powinny być określone w krajowych przepisach proceduralnych, z zastrzeżeniem przestrzegania zasad równoważności i skuteczności. Prawodawca krajowy może zatem przyznać właściwym sądom krajowym szersze uprawnienia w celu przeprowadzenia kontroli celowości.
(por. pkt 45, 46; pkt 2 sentencji)
Sprawa C‑440/13
Croce Amica One Italia Srl
przeciwko
Azienda Regionale Emergenza Urgenza (AREU)
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia)
„Odesłanie prejudycjalne — Zamówienia publiczne na usługi — Dyrektywa 2004/18/WE — Dyrektywa 89/665/EWG — Podmiotowa sytuacja kandydata lub oferenta — Wstępne udzielenie zamówienia — Dochodzenie prowadzone względem przedstawiciela prawnego zwycięskiego oferenta — Decyzja instytucji zamawiającej o nieudzieleniu ostatecznie zamówienia i odwołaniu przetargu — Kontrola sądowa”
Streszczenie – wyrok Trybunału (piąta izba) z dnia 11 grudnia 2014 r.
Zbliżanie ustawodawstw — Procedury udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi — Dyrektywa 2004/18 — Cofnięcie zaproszenia do składania ofert — Przepisy krajowe przewidujące możliwość cofnięcia pod pewnymi warunkami — Dopuszczalność — Spoczywający na instytucji zamawiającej obowiązek zakończenia wszczętego postępowania w sprawie udzielenia zamówienia po wyznaczeniu oferenta jako zwycięskiego oferenta — Brak
(dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 41 ust. 1, 43, 45)
Zbliżanie ustawodawstw — Procedury odwoławcze w dziedzinie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane — Dyrektywa 89/665 — Cofnięcie zaproszenia do składania ofert — Obowiązek zapewnienia postępowania odwoławczego przez państwa członkowskie — Przepisy krajowe przyznające sądom krajowym uprawnienie w celu przeprowadzenia kontroli celowości w odniesieniu do decyzji instytucji zamawiającej o rezygnacji z udzielenia zamówienia publicznego — Dopuszczalność
(dyrektywa Rady 89/665, zmieniona dyrektywą 2007/66, art. 1 ust. 1 akapit trzeci)
Artykuł 41 ust. 1, art. 43 i 45 dyrektywy 2004/18 w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi należy interpretować w ten sposób, że w sytuacji gdy nie są spełnione przesłanki zastosowania podstaw wykluczenia przewidzianych w tym art. 45, tenże przepis nie sprzeciwia się przyjęciu przez instytucję zamawiającą decyzji o rezygnacji z udzielenia zamówienia publicznego, w odniesieniu do którego wszczęty został przetarg, oraz o nieudzieleniu ostatecznie tego zamówienia jedynemu oferentowi, który pozostał w przetargu i któremu wstępnie udzielono zamówienia.
Prawo Unii nie sprzeciwia się w istocie temu, aby państwa członkowskie przewidziały w swych przepisach możliwość przyjęcia decyzji o odwołaniu przetargu. Uzasadnienie takiej decyzji może obejmować powody, które mają w szczególności związek z oceną celowości – z punktu widzenia interesu publicznego – doprowadzenia do końca postępowania w sprawie udzielenia zamówienia, biorąc pod uwagę między innymi ewentualną zmianę sytuacji gospodarczej lub okoliczności faktycznych czy też potrzeb odnośnej instytucji zamawiającej. Taka decyzja może być również uzasadniona niewystarczającym poziomem konkurencji z uwagi na fakt, że w wyniku postępowania w sprawie udzielenia danego zamówienia okazało się, iż tylko jeden oferent posiada kwalifikacje do wykonania zamówienia. W rezultacie z zastrzeżeniem zachowania zasad przejrzystości i równego traktowania instytucja zamawiająca nie może być zobowiązana do zakończenia wszczętego postępowania w sprawie udzielenia odnośnego zamówienia, nawet jeśli w przetargu pozostał tylko jeden oferent.
(por. pkt 35–37; pkt 1 sentencji)
Prawo Unii w dziedzinie zamówień publicznych, a w szczególności art. 1 ust. 1 akapit trzeci dyrektywy 89/665 w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do stosowania procedur odwoławczych w zakresie udzielania zamówień publicznych na dostawy i roboty budowlane, zmienionej dyrektywą 2007/66, należy interpretować w ten sposób, że kontrola przewidziana w tym przepisie obejmuje kontrolę zgodności z prawem decyzji przyjętych przez instytucje zamawiające, która ma służyć zapewnieniu poszanowania odnośnych zasad prawa Unii lub przepisów krajowych transponujących te zasady, przy czym kontrola ta nie może być ograniczona wyłącznie do badania arbitralnego charakteru decyzji instytucji zamawiającej. Jednakże nie wyklucza to możliwości przyznania przez prawodawcę krajowego właściwym sądom krajowym uprawnienia w zakresie dokonania kontroli celowości.
W istocie w braku szczególnych przepisów Unii w tej dziedzinie zasady kontroli sądowej powinny być określone w krajowych przepisach proceduralnych, z zastrzeżeniem przestrzegania zasad równoważności i skuteczności. Prawodawca krajowy może zatem przyznać właściwym sądom krajowym szersze uprawnienia w celu przeprowadzenia kontroli celowości.
(por. pkt 45, 46; pkt 2 sentencji)