Sprawa C‑358/12

Consorzio Stabile Libor Lavori Pubblici

przeciwko

Comune di Milano

(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożone przez Tribunale amministrativo regionale per la Lombardia)

„Odesłanie prejudycjalne — Zamówienia publiczne — Zamówienia poniżej progu przewidzianego dyrektywą 2004/18/WE — Artykuły 49 TFUE i 56 TFUE — Zasada proporcjonalności — Przesłanki wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia — Kryteria kwalifikacji podmiotowej dotyczące podmiotowej sytuacji oferentów — Zobowiązania dotyczące opłacania składek na ubezpieczenie społeczne — Pojęcie „poważnego naruszenia” — Różnica między należnymi kwotami a kwotami zapłaconymi przekraczająca 100 EUR i 5% należnych kwot”

Streszczenie – wyrok Trybunału (dziesiąta izba) z dnia 10 lipca 2014 r.

Zbliżanie ustawodawstw – Procedury udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi – Dyrektywa 2004/18 – Udzielanie zamówień – Podstawy wykluczenia z udziału w przetargu – Uprawnienia dyskrecjonalne państw członkowskich – Niewykonanie zobowiązań dotyczących opłacania składek na ubezpieczenie społeczne – Dopuszczalność – Przesłanki

(art. 49 TFUE, 56 TFUE; dyrektywa 2004/18 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 45 ust. 2)

Artykuły 49 TFUE i 56 TFUE oraz zasadę proporcjonalności należy interpretować w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie obowiązywaniu przepisów krajowych, które w odniesieniu do zamówień publicznych na roboty budowlane, których wartość jest niższa niż próg zdefiniowany w art. 7 lit. c) dyrektywy 2004/18 w sprawie koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, zmienionej rozporządzeniem nr 1177/2009, zobowiązują instytucje zamawiające do wykluczenia z postępowania w sprawie udzielenia takiego zamówienia oferenta, który dopuścił się naruszenia w zakresie uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne, jeżeli różnica między należnymi kwotami a kwotami zapłaconymi przewyższa jednocześnie kwotę 100 EUR i 5% należnych kwot.

Chociaż takie uregulowanie krajowe, które może uniemożliwiać udział oferentów w zamówieniu publicznym mającym pewne transgraniczne znaczenie, stanowi ograniczenie w rozumieniu art. 49 TFUE i 56 TFUE, może ono jednak być uzasadnione w zakresie, w jakim realizuje zgodny z prawem cel interesu ogólnego, oraz w zakresie, w jakim zachowuje zasadę proporcjonalności. W osiągnięciu takiego uzasadnionego celu ma swoją rolę wskazanie braku wiarygodności, staranności i solidności podmiotu gospodarczego w zakresie przestrzegania przezeń obowiązków prawnych i socjalnych. Ponadto takie wskazanie jest zgodne z zasadą proporcjonalności gdy zdefiniowanie precyzyjnego progu wykluczenia z udziału w zamówieniach publicznych, takiego jak w omawianych przepisach krajowych, jest oparte na obiektywnych, niedyskryminacyjnych i znanych wcześniej kryteriach. Ponadto takie kryteria gwarantują nie tylko równe traktowanie oferentów, ale również pewność prawa, stanowiącą zasadę, której zachowanie jest przesłanką proporcjonalnego charakteru ograniczającego środka.

Co się tyczy wspomnianego progu wykluczenia art. 45 ust. 2 dyrektywy 2004/18 nie przewiduje jednolitego stosowania podstaw wykluczenia i przyznaje państwom członkowskim prawo do złagodzenia lub do uelastycznienia kryteriów ustanowionych w tym przepisie. Tymczasem art. 45 ust. 2 lit. e) dyrektywy 2004/18 umożliwia państwom członkowskim wykluczenie każdego wykonawcy, który nie wypełnił zobowiązań dotyczących opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, bez określenia jakiejkolwiek minimalnej kwoty zaległości w opłacaniu składek.

(por. pkt 30–37, 39, 41; sentencja)