Sprawa C‑225/12

C. Demir

przeciwko

Staatssecretaris van Justitie

[wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Raad van State (Niderlandy)]

„Odesłanie prejudycjalne — Układ stowarzyszeniowy EWG–Turcja — Artykuł 13 decyzji nr 1/80 Rady Stowarzyszenia — Klauzule „standstill” — Pojęcie przebywania zgodnie z prawem”

Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 7 listopada 2013 r.

1. Umowy międzynarodowe — Układ stowarzyszeniowy EWG–Turcja — Swobodny przepływ osób — Pracownicy — Zasada standstill zawarta w art. 13 decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 — Zakres — Zakaz wprowadzania przez państwa członkowskie nowych ograniczeń w zakresie pierwszego zezwolenia na wjazd na ich terytorium obywateli tureckich — Ograniczenia mające na celu zdefiniowanie kryteriów zgodności z prawem sytuacji obywateli tureckich — Włączenie — Granice — Nadrzędne względy interesu ogólnego — Zapobieganie wjazdowi i pobytowi niezgodnym z prawem

   (decyzja nr 1/80 Rady Stowarzyszenia EWG–Turcja, art. 13, 14)

2. Umowy międzynarodowe — Układ stowarzyszeniowy EWG–Turcja — Swobodny przepływ osób — Pracownicy — Zasada standstill zawarta w art. 13 decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 — Przesłanki stosowania — Obywatel turecki znajdujący się „zgodnie z prawem” w przyjmującym państwie członkowskim — Pojęcie

   (decyzja nr 1/80 Rady Stowarzyszenia EWG–Turcja, art. 13)

1.  Artykuł 13 decyzji nr 1/80 w sprawie rozwoju stowarzyszenia, wydanej przez Radę Stowarzyszenia utworzoną na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, należy interpretować w ten sposób, że gdy środek przyjęty przez przyjmujące państwo członkowskiego ma na celu zdefiniowanie kryteriów zgodności z prawem sytuacji obywateli tureckich poprzez przyjęcie lub zmianę przesłanek materialno- lub formalnoprawnych w zakresie wjazdu, pobytu i ewentualnie zatrudnienia tych obywateli na jego terytorium i gdy przesłanki te stanowią nowe ograniczenie w wykonywaniu swobodnego przepływu pracowników tureckich w rozumieniu klauzuli „standstill” ustanowionej w tym artykule, sama okoliczność, że środek ma na celu zapobieżenie, przed wystąpieniem z wnioskiem o wydanie dokumentu pobytowego, wjazdowi i pobytowi niezgodnym z prawem, nie pozwala wykluczyć zastosowania tej klauzuli.

   W istocie, o ile środki, które mogą być przyjęte wobec obywateli tureckich znajdujących się w sytuacji niezgodnej z prawem, mogą dotyczyć skutków takiej niezgodności z prawem i jednocześnie nie być objęte zakresem stosowania klauzuli „standstill” ustanowionej w art. 13 decyzji nr 1/80, o tyle nie mogą one zmierzać do zdefiniowania samej niezgodności z prawem. Takie ograniczenie, którego celem lub skutkiem byłoby poddanie korzystania przez obywateli tureckich ze swobody przepływu pracowników na terytorium krajowym bardziej restrykcyjnym wymogom niż te, które obowiązywały w chwili wejścia w życie decyzji nr 1/80, jest zakazane, chyba że wynika z ograniczeń, o których mowa w art. 14 tej decyzji, lub jest uzasadnione nadrzędnymi względami interesu ogólnego. W tym względzie, o ile cel polegający na zapobieganiu wjazdowi i pobytowi niezgodnym z prawem stanowi nadrzędny wzgląd interesu ogólnego, o tyle ważne jest również, by dany środek był właściwy do zapewnienia realizacji tego celu i nie wykraczał poza to, co konieczne do jego osiągnięcia.

   (por. pkt 36, 38, 40–42; pkt 1 sentencji)

2.  Artykuł 13 decyzji nr 1/80 w sprawie rozwoju stowarzyszenia, wydanej przez Radę Stowarzyszenia utworzoną na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, należy interpretować w ten sposób, że posiadanie tymczasowego zezwolenia na pobyt, które jest ważne tylko w okresie oczekiwania na wydanie ostatecznej decyzji w przedmiocie prawa pobytu, nie stanowi przebywania zgodnie z prawem.

   W istocie termin „zgodnie z prawem” w rozumieniu art. 13 tej decyzji odnosi się do stabilnej i pewnej sytuacji na terytorium państwa członkowskiego, co zakłada, że prawo pobytu zainteresowanego nie jest kwestionowane.

   (por. pkt 48, 49; pkt 2 sentencji)