Sprawa C‑86/12
Adzo Domenyo Alokpa i in.
przeciwko
Ministre du Travail, de l’Emploi et de l’Immigration
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Cour administrative)
„Obywatelstwo Unii — Artykuły 20 TFUE i 21 TFUE — Dyrektywa 2004/38/WE — Prawo pobytu obywatela państwa trzeciego będącego bezpośrednim wstępnym obywateli Unii będących małymi dziećmi — Obywatele Unii, którzy urodzili się w państwie członkowskim innym niż państwo ich przynależności państwowej i którzy nie korzystali z prawa do swobodnego przemieszczania się — Prawa podstawowe”
Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 10 października 2013 r.
Obywatelstwo Unii – Postanowienia traktatu – Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Dyrektywa 2004/38 – Małoletni obywatele Unii, którzy nigdy nie korzystali ze swojego prawa do swobodnego przemieszczania i zawsze przebywali w państwie członkowskim miejsca zamieszkania, mający obywatelstwo innego państwa członkowskiego – Odmowa przez państwo członkowskie miejsca zamieszkania prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu rodzicem tych obywateli Unii – Dopuszczalność – Obowiązek spełnienia wymogu posiadania wystarczających środków i pełnego ubezpieczenia zdrowotnego w państwie członkowskim miejsca zamieszkania
(art. 20 TFUE, 21 TFUE; dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7 ust. 1)
Obywatelstwo Unii – Postanowienia traktatu – Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich – Małoletni obywatele Unii, którzy nigdy nie korzystali ze swojego prawa do swobodnego przemieszczania i zawsze przebywali w państwie członkowskim miejsca zamieszkania, mający obywatelstwo innego państwa członkowskiego – Odmowa przez państwo członkowskie miejsca zamieszkania prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu rodzicem tych obywateli Unii – Dopuszczalność – Przesłanka – Odmowa niepociągająca za sobą dla owych obywateli pozbawienia ich możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii
(art. 20 TFUE)
Wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE należy dokonywać w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło prawa pobytu na swoim terytorium obywatelowi państwa trzeciego, który to obywatel ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają one obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, o ile rzeczeni obywatele Unii nie spełniają wymogów ustanowionych w dyrektywie 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Artykuł 7 ust. 1 lit. b) wspomnianej dyrektywy, który przewiduje, że tacy obywatele Unii muszą posiadać wystarczające środki i pełne ubezpieczenie zdrowotne, istotnie należy rozumieć w ten sposób, że obywatele Unii powinni mieć w dyspozycji takie środki, przy czym przepis ten nie wprowadza żadnych wymogów dotyczących pochodzenia tych środków; w szczególności mogą być one dostarczane przez obywatela państwa trzeciego, rodzica danych obywateli będących małymi dziećmi. Jednakże jeżeli wymogi ustanowione w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/38 nie zostały spełnione, to art. 21 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie temu, by odmówić prawa pobytu na terytorium państwa członkowskiego miejsca zamieszkania ich rodzicowi.
(por. pkt 27, 29–31, 36; sentencja)
Co się tyczy art. 20 TFUE, istnieją sytuacje bardzo szczególne, w których na zasadzie wyjątku – mimo że prawo wtórne dotyczące prawa pobytu obywateli państw trzecich nie podlega zastosowaniu i mimo że dany obywatel Unii nie skorzystał z przysługującej mu swobody przemieszczania się – nie powinno się odmówić prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu członkiem rodziny wspomnianego obywatela z uwagi na to, że w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby skuteczność (effet utile) obywatelstwa Unii, z którego taki obywatel korzysta, jeżeli w konsekwencji takiej odmowy byłby on w rzeczywistości zmuszony do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość, gdyż w ten sposób zostałby pozbawiony możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii. Jednakże obywatel państwa trzeciego, który ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają one obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, mógłby skorzystać z prawa pochodnego do towarzyszenia im i przebywania z nimi na terytorium państwa członkowskiego, którego obywatelstwo posiadają. Wynika stąd, że co do zasady odmowa ze strony organów państwa członkowskiego miejsca zamieszkania przyznania prawa pobytu ich rodzicowi nie może wywoływać skutku w postaci zobowiązania jego dzieci do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość.
(por. pkt 32, 34, 35)
Sprawa C‑86/12
Adzo Domenyo Alokpa i in.
przeciwko
Ministre du Travail, de l’Emploi et de l’Immigration
(wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym złożony przez Cour administrative)
„Obywatelstwo Unii — Artykuły 20 TFUE i 21 TFUE — Dyrektywa 2004/38/WE — Prawo pobytu obywatela państwa trzeciego będącego bezpośrednim wstępnym obywateli Unii będących małymi dziećmi — Obywatele Unii, którzy urodzili się w państwie członkowskim innym niż państwo ich przynależności państwowej i którzy nie korzystali z prawa do swobodnego przemieszczania się — Prawa podstawowe”
Streszczenie – wyrok Trybunału (druga izba) z dnia 10 października 2013 r.
Obywatelstwo Unii — Postanowienia traktatu — Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich — Dyrektywa 2004/38 — Małoletni obywatele Unii, którzy nigdy nie korzystali ze swojego prawa do swobodnego przemieszczania i zawsze przebywali w państwie członkowskim miejsca zamieszkania, mający obywatelstwo innego państwa członkowskiego — Odmowa przez państwo członkowskie miejsca zamieszkania prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu rodzicem tych obywateli Unii — Dopuszczalność — Obowiązek spełnienia wymogu posiadania wystarczających środków i pełnego ubezpieczenia zdrowotnego w państwie członkowskim miejsca zamieszkania
(art. 20 TFUE, 21 TFUE; dyrektywa 2004/38 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 7 ust. 1)
Obywatelstwo Unii — Postanowienia traktatu — Prawo do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich — Małoletni obywatele Unii, którzy nigdy nie korzystali ze swojego prawa do swobodnego przemieszczania i zawsze przebywali w państwie członkowskim miejsca zamieszkania, mający obywatelstwo innego państwa członkowskiego — Odmowa przez państwo członkowskie miejsca zamieszkania prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu rodzicem tych obywateli Unii — Dopuszczalność — Przesłanka — Odmowa niepociągająca za sobą dla owych obywateli pozbawienia ich możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii
(art. 20 TFUE)
Wykładni art. 20 TFUE i 21 TFUE należy dokonywać w ten sposób, że nie stoją one na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie odmówiło prawa pobytu na swoim terytorium obywatelowi państwa trzeciego, który to obywatel ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają one obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, o ile rzeczeni obywatele Unii nie spełniają wymogów ustanowionych w dyrektywie 2004/38 w sprawie prawa obywateli Unii i członków ich rodzin do swobodnego przemieszczania się i pobytu na terytorium państw członkowskich. Artykuł 7 ust. 1 lit. b) wspomnianej dyrektywy, który przewiduje, że tacy obywatele Unii muszą posiadać wystarczające środki i pełne ubezpieczenie zdrowotne, istotnie należy rozumieć w ten sposób, że obywatele Unii powinni mieć w dyspozycji takie środki, przy czym przepis ten nie wprowadza żadnych wymogów dotyczących pochodzenia tych środków; w szczególności mogą być one dostarczane przez obywatela państwa trzeciego, rodzica danych obywateli będących małymi dziećmi. Jednakże jeżeli wymogi ustanowione w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2004/38 nie zostały spełnione, to art. 21 TFUE należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie temu, by odmówić prawa pobytu na terytorium państwa członkowskiego miejsca zamieszkania ich rodzicowi.
(por. pkt 27, 29–31, 36; sentencja)
Co się tyczy art. 20 TFUE, istnieją sytuacje bardzo szczególne, w których na zasadzie wyjątku – mimo że prawo wtórne dotyczące prawa pobytu obywateli państw trzecich nie podlega zastosowaniu i mimo że dany obywatel Unii nie skorzystał z przysługującej mu swobody przemieszczania się – nie powinno się odmówić prawa pobytu obywatelowi państwa trzeciego będącemu członkiem rodziny wspomnianego obywatela z uwagi na to, że w przeciwnym wypadku naruszona zostałaby skuteczność (effet utile) obywatelstwa Unii, z którego taki obywatel korzysta, jeżeli w konsekwencji takiej odmowy byłby on w rzeczywistości zmuszony do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość, gdyż w ten sposób zostałby pozbawiony możliwości skutecznego skorzystania z istoty praw przyznanych przez status obywatela Unii. Jednakże obywatel państwa trzeciego, który ma na swoim wyłącznym utrzymaniu małe dzieci będące obywatelami Unii, przebywające wraz z nim od urodzenia w tym państwie członkowskim, mimo iż nie posiadają one obywatelstwa tego państwa członkowskiego ani nie skorzystały ze swego prawa do swobodnego przemieszczania się, mógłby skorzystać z prawa pochodnego do towarzyszenia im i przebywania z nimi na terytorium państwa członkowskiego, którego obywatelstwo posiadają. Wynika stąd, że co do zasady odmowa ze strony organów państwa członkowskiego miejsca zamieszkania przyznania prawa pobytu ich rodzicowi nie może wywoływać skutku w postaci zobowiązania jego dzieci do opuszczenia terytorium Unii, rozpatrywanego jako całość.
(por. pkt 32, 34, 35)