1. 

Pytania prejudycjalne przedstawione przez Employment Tribunal (sąd pracy) w Leicester (Zjednoczone Królestwo) dotyczą wykładni art. 7 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy ( 2 ), który ma następujące brzmienie:

„Urlop roczny [Coroczny urlop wypoczynkowy]

2. 

Pytania te powstają w ramach sporu pomiędzy Z.J.R. Lockiem a jego pracodawcą, British Gas Trading Ltd i in. (zwanym dalej „British Gas”), dotyczącym tego, w jaki sposób należy obliczać kwotę wynagrodzenia, które należne jest pracownikowi w trakcie jego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Mówiąc dokładniej, problematyka podniesiona w niniejszej sprawie dotyczy tego, czy w przypadku gdy wynagrodzenie pobierane przez pracownika składa się z części stałej i z części zmiennej, ta ostatnia stanowi część wynagrodzenia, do którego pracownik ma prawo z tytułu swojego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, czy też nie stanowi takiej części.

3.

Począwszy od roku 2010 do dnia dzisiejszego, Z.J.R. Lock jest zatrudniony w British Gas jako Internal Energy Sales Consultant (konsultant do spraw sprzedaży w dziedzinie energetycznej). Jego obowiązki polegają na przekonywaniu klientów do zakupu produktów energetycznych British Gas.

4.

Jego wynagrodzenie składa się zasadniczo z dwóch składników. Pierwszy składnik stanowi wynagrodzenie podstawowe, a drugim jest prowizja.

5.

Tak samo jak wynagrodzenie podstawowe, prowizja jest wypłacana co miesiąc. Jej wysokość jest zmienna, ponieważ jest ona obliczana na podstawie wartości rzeczywiście dokonanej sprzedaży. Nie zależy zatem od czasu wykonywania pracy, lecz od efektów tej pracy, to jest od liczby i rodzaju nowych umów, które zostały zawarte przez British Gas. Prowizja nie jest wypłacana w chwili, gdy wykonana zostaje praca, która generuje prowizję, ale kilka tygodni lub miesięcy po zawarciu umowy sprzedaży z British Gas.

6.

W dniach od 19 grudnia 2011 r. do 3 stycznia 2012 r. Z.J.R. Lock przebywał na płatnym urlopie wypoczynkowym.

7.

W okresie urlopu wypoczynkowego wynagrodzenie wypłacane na rzecz Z.J.R. Locka obejmowało wynagrodzenie podstawowe oraz prowizję przysługującą za minione tygodnie. W roku, którego dotyczy pozew Z.J.R. Locka, otrzymywał on prowizję w średniej wysokości 1912,67 funtów szterlingów (GBP) miesięcznie. W miesiącu, w którym skorzystał on z urlopu wypoczynkowego, którego dotyczy pozew, otrzymał prowizję w kwocie 2350,31 GBP. Ponadto otrzymał on również wynagrodzenie podstawowe w wysokości 1222,50 GBP miesięcznie ( 3 ).

8.

W związku z tym, że Z.J.R. Lock nie wykonywał pracy w czasie urlopu wypoczynkowego, nie był on w stanie dokonywać w tym okresie nowych sprzedaży ani nadzorować ewentualnych sprzedaży. W związku z tym nie miał możliwości wygenerowania prowizji w rzeczonym czasie. Ponieważ okoliczność ta wpłynęła niekorzystnie na wynagrodzenie Z.J.R. Locka w miesiącach następujących po corocznym urlopie wypoczynkowym, postanowił on wnieść do sądu odsyłającego powództwo o zapłatę niewypłaconego wynagrodzenia za urlop („holiday pay”) za okres od dnia 19 grudnia 2011 r. do dnia 3 stycznia 2012 r.

9.

W świetle tego żądania Employment Tribunal w Leicester postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

10.

Wątpliwości, które Sąd odsyłający wyraża co do prawidłowej wykładni art. 7 dyrektywy 2003/88 w przypadku wynagrodzenia składającego się z części stałej i części zmiennej, mają swe źródło, jak się wydaje, w szczególności w wyroku wydanym przez Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie Evans przeciwko Malley Organisation Ltd (T/A First Business Support) ( 4 ). W istocie w sytuacji podobnej do tej, której dotyczy niniejsza sprawa, występujący z powództwem pracownik podniósł, że podstawą wynagrodzenia za urlop powinno być jego średnie wynagrodzenie, składające się zarówno z jego wynagrodzenia podstawowego, jak i ze średnich dochodów z tytułu prowizji. Court of Appeal (England & Wales) (Civil Division) odrzucił argumentację pracownika. Sąd ów stwierdził, że wynagrodzenie tego pracownika nie ulega zmianie w zależności od nakładu pracy i że w związku z tym zastosowanie znajduje art. 221 ust. 2 Employment Rights Act 1996 (ustawy z 1996 r. o prawach pracowników) ( 5 ). W związku z powyższym sąd ten stwierdził, że za czas urlopu wypoczynkowego pracownik miał prawo jedynie do wynagrodzenia podstawowego i w związku z tym za czas płatnego urlopu wypoczynkowego nie miał on prawa do kwoty stanowiącej równoważność średniego dochodu z prowizji.

11.

Odpowiem najpierw na pytanie główne, które dotyczy tego, czy w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania przed sądem odsyłającym, w której wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika składa się z jednej strony z wynagrodzenia podstawowego, a z drugiej strony z prowizji, której wysokość jest ustalana na podstawie wartości zrealizowanej sprzedaży i umów zawartych przez pracodawcę w wyniku osobistej działalności tego pracownika, art. 7 dyrektywy 2003/88 wymaga włączenia takiej prowizji do podstawy wynagrodzenia, które jest należne rzeczonemu pracownikowi za jego coroczny płatny urlop wypoczynkowy, czy też nie wymaga takiego włączenia.

12.

Moim zdaniem skuteczna ochrona sądowa prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego wymaga, aby na pytanie to udzielić odpowiedzi twierdzącej.

13.

Przypominam, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem prawo do płatnego corocznego urlopu wypoczynkowego powinno zostać uznane za zasadę prawa socjalnego Unii o szczególnej wadze, od której nie może być odstępstw ( 6 ). Prawo to jest zresztą wyraźnie zapisane w art. 31 ust. 2 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej ( 7 ).

14.

Bezsporne jest, że prawo do corocznego płatnego urlopu ma na celu umożliwienie pracownikowi odpoczynku oraz zapewnienie mu okresu wytchnienia i wolnego czasu ( 8 ).

15.

Wynagrodzenie za urlop, o którym mowa w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88, ma na celu umożliwienie pracownikowi skorzystania z urlopu, do którego ma on prawo ( 9 ).

16.

Jak stwierdził Trybunał w ww. wyroku w sprawie Williams i in., treść art. 7 dyrektywy 2003/88 nie zawiera żadnych wyraźnych wskazówek w przedmiocie wynagrodzenia przysługującego pracownikowi w trakcie corocznego urlopu wypoczynkowego ( 10 ).

17.

Trzeba zatem, aby Trybunał, biorąc pod uwagę znaczenie prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego i cel art. 7 dyrektywy 2003/88, określił, co należy do podstawy wynagrodzenia, o które pracownicy mogą ubiegać się w okresie corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

18.

W tym względzie Trybunał miał już okazję stwierdzić, że sformułowanie „coroczny płatny urlop [wypoczynkowy]” występujące w art. 7 ust. 1 dyrektywy 2003/88 oznacza, że wynagrodzenie musi być wypłacane w trakcie „corocznego urlopu” w rozumieniu dyrektywy oraz że, innymi słowy, pracownik musi otrzymywać swoje zwykłe wynagrodzenie za ten okres odpoczynku ( 11 ).

19.

W istocie, jak stwierdził Trybunał, dyrektywa 2003/88 traktuje prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego oraz prawo do otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu jako dwa aspekty jednego prawa. Celem wymogu wynagrodzenia za urlop jest stworzenie pracownikowi będącemu na urlopie sytuacji, która, jeśli chodzi o wynagrodzenie, jest porównywalna z sytuacją, w jakiej pracownik znajduje się w okresach pracy ( 12 ).

20.

Trybunał wywiódł zatem z powyższego, że wynagrodzenie wypłacane z tytułu corocznego urlopu co do zasady powinno być obliczane w taki sposób, by odpowiadało zwykłemu wynagrodzeniu otrzymywanemu przez pracownika. Wynika z tego również jego zdaniem, iż dodatek, którego kwota została tak ustalona, że pozwala na wykluczenie jakiegokolwiek znaczącego ryzyka niewykorzystania urlopu przez pracownika, nie spełnia wymogów prawa Unii ( 13 ).

21.

Zdaniem Trybunału, w przypadku gdy wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika obejmuje kilka składników, ustalenie wspomnianego zwykłego wynagrodzenia i – w konsekwencji – kwoty przysługującej pracownikowi w trakcie corocznego urlopu wymaga szczególnej analizy ( 14 ).

22.

Sytuacja, z którą Trybunał zetknął się w sprawie zakończonej ww. wyrokiem w sprawie Williams i in., dotyczyła pilotów linii lotniczych, którzy otrzymywali wynagrodzenie obejmujące stałą kwotę roczną i dodatki w zmiennej wysokości związane z czasem spędzonym w powietrzu i czasem spędzonym poza bazą.

23.

Analiza tej sytuacja pozwoliła Trybunałowi określić szereg kryteriów umożliwiających, w zależności od przypadku, włączenie niektórych elementów do wynagrodzenia, do którego pracownik ma prawo w trakcie corocznego urlopu płatnego, lub wykluczenie ich z tego wynagrodzenia.

24.

Ogólną zasadą ustanowioną przez Trybunał w odniesieniu do wynagrodzeń, które obejmują szereg elementów składowych, jest to, że chociaż struktura zwykłego wynagrodzenia pracownika podlega przepisom krajowym lub praktyce krajowej państwa członkowskiego, to nie może mieć ona wpływu na prawo pracownika do korzystania podczas okresu odpoczynku z warunków ekonomicznych porównywalnych do tych, które stosują się w przypadku, gdy wykonuje on pracę ( 15 ).

25.

Na mocy tej zasady ogólnej Trybunał uznał, że wszelkie niedogodności nieodzownie związane z wykonywaniem zadań powierzonych pracownikowi na podstawie jego umowy o pracę, które rekompensowane są przez kwotę pieniężną uwzględnianą przy obliczaniu całkowitego wynagrodzenia pracownika, takie jak – w przypadku pilotów linii lotniczych – czas spędzony w powietrzu, koniecznie muszą być brane pod uwagę przy ustalaniu kwoty przysługującej pracownikowi w trakcie corocznego urlopu wypoczynkowego ( 16 ).

26.

Natomiast zdaniem Trybunału te składniki całkowitego wynagrodzenia pracownika, których wyłącznym celem jest pokrycie kosztów ponoszonych od czasu do czasu i kosztów ubocznych powstających przy wykonywaniu zadań powierzonych pracownikowi na podstawie jego umowy o pracę, takich jak koszty związane z czasem spędzonym przez pilotów poza bazą, nie powinny być brane pod uwagę przy obliczaniu wynagrodzenia należnego w trakcie corocznego urlopu wypoczynkowego ( 17 ).

27.

Istnienie nieodzownego związku między poszczególnymi składnikami całkowitego wynagrodzenia pracownika z wykonywaniem zadań powierzonych mu na podstawie umowy o pracę wydaje się zatem decydującym kryterium włączenia różnych elementów do wynagrodzenia należnego pracownikowi podczas jego corocznego płatnego urlopu. Różne dodatki, których zapłaty pracownik może żądać podczas swojego corocznego płatnego urlopu, nie dość, że powinny być bezpośrednio związane z wykonywaniem zadań powierzonych pracownikowi zgodnie z jego umową o pracę, to jeszcze powinny charakteryzować się pewnym stopniem stałości.

28.

Taką ocenę istnienia nieodzownego związku poszczególnych składowych całkowitego wynagrodzenia pracownika z wykonywaniem zadań powierzonych mu zgodnie z jego umową o pracę należy według Trybunału przeprowadzać w oparciu o średnią z okresu referencyjnego uznanego za reprezentatywny i w świetle zasady wypracowanej w cytowanym orzecznictwie, zgodnie z którą dyrektywa 2003/88 traktuje prawo do corocznego urlopu wypoczynkowego oraz prawo do otrzymania wynagrodzenia z tego tytułu jako dwa aspekty jednego prawa ( 18 ).

29.

Do tego kryterium nieodzownego związku Trybunał dodał inne kryterium, powołując się na swoje orzecznictwo dotyczące wynagrodzenia pracownic przeniesionych tymczasowo do innej pracy w okresie ciąży lub zwolnionych z obowiązku świadczenia pracy ( 19 ). Zatem wszystkie składniki wynagrodzenia, które wiążą się z osobistym i zawodowym statusem pracownika, mają być wypłacane w trakcie corocznego płatnego urlopu tego pracownika ( 20 ). Mogą to być, tytułem przykładu, dodatki związane z pełnioną przez niego funkcją przełożonego, ze stażem pracy i z jego kwalifikacjami zawodowymi.

30.

W świetle tego orzecznictwa i tendencji, która jest widoczna w kryteriach wypracowanych do tej pory przez Trybunał, uważam, że prowizja, taka jak ta, którą otrzymuje Z.J.R. Lock w zależności od liczby umów sprzedaży zawartych przez British Gas w związku z osobiście wykonaną przez niego pracą, musi zostać włączona do wynagrodzenia, do którego pracownik ten jest uprawniony w trakcie swojego corocznego płatnego urlopu.

31.

W istocie bowiem prowizje, o które chodzi, są bezpośrednio związane z wykonywaniem w zwykłym toku obowiązków pracowniczych spoczywających na Z.J.R. Locku zgodnie z jego umową o pracę. Ponadto prowizje takie stanowią oczywiście wynagrodzenie za pracę wykonaną osobiście przez Z.J.R. Locka. Prowizje są zatem bezpośrednio związane z działalnością osobistą tego pracownika w ramach przedsiębiorstwa, w którym pracuje.

32.

Ponadto odnośne prowizje, chociaż ich wysokość może ulegać zmianie w różnych miesiącach w zależności od wyników uzyskanych przez Z.J.R. Locka, charakteryzują się jednakowoż stałością, która pozwala twierdzić, że są one częścią zwykłego wynagrodzenia tego pracownika. Innymi słowy, stanowią one stały element jego wynagrodzenia. Konsultant, który wykonuje w sposób zadowalający swoje obowiązki służbowe w British Gas, otrzymuje bowiem co miesiąc prowizję doliczaną do jego wynagrodzenia podstawowego.

33.

Istnieje zatem moim zdaniem nieodzowny związek między prowizjami otrzymywanymi co miesiąc przez pracownika takiego jak Z.J.R. Lock a wykonywaniem obowiązków pracowniczych, które na nim ciążą na mocy umowy o pracę. Związek ten jest tym bardziej oczywisty, że kwota prowizji jest z definicji obliczana proporcjonalnie do wyników uzyskanych przez tego pracownika w postaci umów zawartych przez British Gas.

34.

Moim zdaniem brak uwzględnienia prowizji w wynagrodzeniu, które jest należne pracownikowi z tytułu jego corocznego płatnego urlopu, może zniechęcić go do korzystania z prawa do rzeczonego urlopu, co jest sprzeczne z celem art. 7 dyrektywy 2003/88. Skutek odstraszający jest tym bardziej prawdopodobny w sytuacji takiej jak w postępowaniu głównym, gdzie prowizja reprezentuje średnio ponad 60% wynagrodzenia pobieranego przez Z.J.R. Locka.

35.

Rozwiązanie takie prowadziłoby do tego, że pracownik taki jak Z.J.R. Lock, zniechęcony do korzystania ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu, a zatem pracujący w sposób bezustanny, faktycznie korzystałby z ekwiwalentu pieniężnego zastępującego minimalny okres corocznego płatnego urlopu, co jest zdecydowanie zakazane przez prawo Unii. W istocie na podstawie art. 7 ust. 2 dyrektywy 2003/88 minimalny okres corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego nie może być zastąpiony ekwiwalentem pieniężnym, z wyjątkiem sytuacji, gdy stosunek pracy ustał ( 21 ).

36.

W celu sprzeciwienia się włączeniu prowizji takich jak otrzymywane zazwyczaj przez Z.J.R. Locka do wynagrodzenia, które jest mu należne podczas jego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego, British Gas kwestionuje twierdzenie, jakoby brak uwzględnienia tych prowizji skutkował zniechęceniem pracownika do korzystania z jego prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. British Gas podnosi bowiem, że w okresie urlopu corocznego Z.J.R. Lock nadal pobiera wynagrodzenie składające się z części stałej i z części zmiennej, ze względu na to, że wypłata prowizji z tytułu wcześniej zawartej umowy sprzedaży może następować w tym samym czasie, co okres corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Ponieważ pracownik taki jak Z.J.R. Lock otrzymuje rzeczywiście w tym okresie zwykłe wynagrodzenie, zdaniem British Gas nie zostanie on zniechęcony do korzystania ze swojego prawa do corocznego płatnego urlopu.

37.

Argumentacja ta opiera się na złudzeniu. Co prawda, jak może się wydawać, pracownik taki jak Z.J.R. Lock korzysta podczas urlopu ze swojego zwykłego wynagrodzenia, jednakże stwierdzenie to nie eliminuje w żaden sposób skutku odstraszającego, który wynika z braku wypłaty prowizji z tytułu okresu, w którym pracownik korzysta z prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

38.

W istocie bowiem system prowizji wprowadzony przez British Gas oznacza, że istnieje nieunikniona rozbieżność czasowa między zdarzeniem powodującym powstanie prawa do prowizji – dokonaniem sprzedaży, zawarciem umów – i chwilą wypłaty prowizji. Ta właśnie rozbieżność wyjaśnia fakt, że pracownik może pobierać zmienną część wynagrodzenia podczas swojego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego. Jednakże w takiej sytuacji zmienna część jego wynagrodzenia jest wypłacana nie z tytułu okresu urlopu, lecz jedynie jako konsekwencja umów zawartych wcześniej. Brak zapłaty zmiennej części wynagrodzenia pracownika z tytułu okresu urlopu corocznego pociągnie za sobą negatywne konsekwencje dla wysokości wynagrodzenia, jakie pracownik ten otrzyma w ciągu miesięcy, które nastąpią po tym okresie urlopu. Pracownik taki jak Z.J.R. Lock znajdzie się zatem – na skutek wykorzystania corocznego urlopu wypoczynkowego – w sytuacji bardziej niekorzystnej, niż gdyby w tym czasie pracował. Skorzystanie z przysługującego mu prawa do corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego prawdopodobnie spowoduje dla niego niekorzystne skutki finansowe, co prawda opóźnione w czasie, lecz rzeczywiste.

39.

W przypadku braku systemu pozwalającego na utrzymanie na pewnym poziomie zmiennej części wynagrodzenia z tytułu okresu corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego pracownik ten może zatem zostać zniechęcony, ze względu na spadek późniejszych dochodów mogący wynikać z braku jego działalności, do korzystania ze swojego prawa do urlopu.

40.

Podczas rozprawy British Gas podkreślił fakt, że po pierwsze, każdemu pracownikowi wyznacza się cel w zakresie dochodu rocznego w zależności od prognozowanej wartości sprzedaży, a po drugie, że stawka prowizji, które są wypłacane pracownikom z tytułu zrealizowanej sprzedaży, bierze już pod uwagę okoliczność, iż nie mogą oni generować prowizji w trakcie okresów swojego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

41.

Te dwa argumenty nie są w stanie zakwestionować konieczności uwzględnienia prowizji w podstawie wynagrodzenia, które należne jest pracownikowi takiemu jak Z.J.R. Lock z tytułu jego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

42.

Po pierwsze bowiem, ustalenie celu w zakresie dochodu rocznego w zależności od wydajności pracownika, która to praktyka jest typowa w sektorze działalności handlowej, nie jest bowiem równoważne z określeniem z góry stałej kwoty dodatku, z którego korzystałby każdy pracownik niezależnie od zrealizowanej przez siebie sprzedaży. Nie ma zatem potrzeby zwracać się w ramach niniejszej sprawy do Trybunału, aby zbadał on konieczność uwzględnienia tego rodzaju dodatku w ramach wynagrodzenia, o które pracownik taki jak Z.J.R. Lock może ubiegać się z tytułu swojego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

43.

Po drugie, w odniesieniu do drugiego argumentu podniesionego przez British Gas, który opiera się na twierdzeniu, że przy określaniu stawki prowizji British Gas bierze pod uwagę z góry okresy corocznego płatnego urlopu, uważam przede wszystkim, że informacje, którymi Trybunał dysponuje, moim zdaniem nie pozwalają na ustalenie, iż pracownik taki jak Z.J.R. Lock skorzystał z podwyższenia stawki prowizji mającej na celu zapewnienie zapłaty za jego coroczny urlop wypoczynkowy.

44.

Ponadto w każdym razie wątpię, aby system taki był zgodny z tym, co Trybunał orzekł w ww. wyroku w sprawach połączonych Robinson‑Steele i in. W wyroku tym Trybunał podważył praktykę pracodawców polegającą na uwzględnieniu zapłaty z tytułu corocznego urlopu wypoczynkowego w wynagrodzeniu godzinowym lub dziennym pracowników (praktyka zwana „rolled‑up holiday pay”). Mówiąc dokładniej, Trybunał orzekł, że art. 7 dyrektywy 93/104 stoi na przeszkodzie temu, by wynagrodzenie za minimalny coroczny płatny urlop w rozumieniu tego przepisu było wypłacane w ratach rozłożonych na odpowiadający temu urlopowi roczny okres pracy razem z wynagrodzeniem za wykonaną pracę, a nie jako wynagrodzenie za dany okres, w trakcie którego pracownik faktycznie skorzystał z urlopu ( 22 ). Rozwiązanie to opiera się na zasadzie, którą przytoczyłem powyżej, zgodnie z którą okres corocznego płatnego urlopu nie może być zastąpiony wypłatą ekwiwalentu pieniężnego, z wyjątkiem przypadku, gdy stosunek pracy ustaje. Ratio legis tego zakazu jest według Trybunału takie, że ma on zagwarantować, by pracownik mógł rzeczywiście korzystać z prawa do odpoczynku, w celu zapewnienia skutecznej ochrony jego bezpieczeństwa i zdrowia ( 23 ). Innymi słowy, zakaz ten ma na celu zapewnienie faktycznego korzystania z corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego przez pracowników.

45.

W świetle tego orzecznictwa i w zakresie, w jakim twierdzenie British Gas dotyczące tej kwestii może zostać zweryfikowane, system, który polega na wliczaniu wypłaty z tytułu corocznego urlopu do stawek prowizji wypłacanych pracownikom, jest moim zdaniem niezgodny z art. 7 dyrektywy 2003/88, jako że artykuł ten ma zagwarantować pracownikom prawo do rzeczywistego odpoczynku, ponieważ może on prowadzić do sytuacji, w której pracownicy są zachęcani do tego, aby nie brać urlopu i w ten sposób zwiększyć swoje wynagrodzenie.

46.

Z powyższych względów proponuję, aby Trybunał odpowiedział sądowi odsyłającemu, że w sytuacji takiej jak będąca przedmiotem postępowania głównego, w której wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika składa się, po pierwsze, z wynagrodzenia podstawowego, oraz po drugie, z prowizji, której wysokość jest ustalana na podstawie wartości zrealizowanej sprzedaży i umów zawartych przez pracodawcę w wyniku osobistej działalności tego pracownika, art. 7 dyrektywy 2003/88 wymaga włączenia takiej prowizji do podstawy wynagrodzenia, które jest należne rzeczonemu pracownikowi z tytułu jego corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

47.

Z uwagi na proponowaną przeze mnie Trybunałowi odpowiedź na główne pytanie zadane przez sąd odsyłający należy zbadać ostatnie pytanie zadane przez ten sąd, które dotyczące zasadniczo metody i reguł, które powinny umożliwić wliczenie prowizji do podstawy wynagrodzenia, do pracownik taki jak Z.J.R. Lock powinien być uprawniony podczas swojego corocznego płatnego urlopu.

48.

Moim zdaniem do sądu odsyłającego należy określenie metody i reguł odpowiednich do osiągnięcia celu wyznaczonego przez art. 7 dyrektywy 2003/88, po pierwsze, w drodze wykładni prawa krajowego ( 24 ) w sposób zgodny z tym celem, oraz po drugie, poprzez uwzględnienie elementów opartych na praktyce lub na porównywalnych sytuacjach. Niezależnie od konkretnych zasad, które zostaną przyjęte, pragnę zauważyć jedynie, że uwzględnienie średniej wysokości prowizji otrzymanych przez pracownika w trakcie reprezentatywnego okresu, na przykład 12 miesięcy ( 25 ), wydaje mi się odpowiednim rozwiązaniem.

49.

Mając na względzie wszystkie powyższe rozważania, proponuję, aby na pytania prejudycjalne przedłożone przez Employment Tribunal w Leicester odpowiedzieć w sposób następujący:

W sytuacji takiej jak będąca przedmiotem głównego, w której wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika składa się, po pierwsze, z wynagrodzenia podstawowego, i po drugie, z prowizji, której wysokość jest ustalana na podstawie wartości zrealizowanej sprzedaży i umów zawartych przez pracodawcę w wyniku osobistej działalności tego pracownika, art. 7 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy wymaga włączenia takiej prowizji do podstawy wynagrodzenia, które jest należne rzeczonemu pracownikowi z tytułu jego corocznego płatnego urlopu.

Do sądu odsyłającego należy dokonanie wykładni prawa krajowego w sposób zapewniający osiągnięcie celu realizowanego przez art. 7 dyrektywy 2003/88.