1. 

Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (znaki towarowe i wzory) (OHIM) wnosi w odwołaniu o uchylenie wyroku Sądu Unii Europejskiej z dnia 13 września 2012 r. w sprawie National Lottery Commission przeciwko OHIM – Mediatek Italia i De Gregorio (Przedstawienie ręki) ( 2 ), w którym Sąd uwzględnił skargę wniesioną przez National Lottery Commission ( 3 ) mającą na celu stwierdzenie nieważności decyzji Pierwszej Izby Odwoławczej OHIM z dnia 9 czerwca 2010 r. ( 4 ). wydanej w postępowaniu w sprawie unieważnienia prawa do znaku pomiędzy Mediatek Italia Srl i G. De Gregoriem ( 5 ) z jednej strony a NLC z drugiej strony.

2. 

W niniejszej sprawie Trybunał będzie miał sposobność, aby określić miejsce prawa krajowego w porządku prawnym Unii Europejskiej oraz aby ustalić wytyczne w zakresie sprawowanej przez sąd Unii kontroli co do treści i wykładni tego prawa w ramach sporu dotyczącego wspólnotowego znaku towarowego.

3. 

Pierwszy zarzut odwołania dotyczy w szczególności zagadnienia, czy Sąd rozpoznający skargę na decyzję izby odwoławczej OHIM może z urzędu badać treść obowiązującego prawa krajowego, na które powołuje się strona żądająca unieważnienia wspólnotowego znaku towarowego z uwagi na wcześniej nabyte prawo chronione na mocy wspomnianego prawa krajowego.

4. 

W niniejszej opinii zaprezentuję w tym względzie stanowisko, zgodnie z którym sprawowanie pełnej kontroli zgodności z prawem spoczywającej na Sądzie zakłada, że może on rozstrzygnąć spór w sposób zgodny z obowiązującym prawem krajowym i że w tym celu może badać, w razie potrzeby z urzędu, treść, przesłanki stosowania i zakres przepisów prawa krajowego powoływanych przez strony na poparcie ich żądań.

5. 

Zwrócę jednak uwagę, że gdy sąd Unii przystępuje z urzędu do takiego badania, powinien on przestrzegać zasady kontradyktoryjności.

6. 

Z uwagi na fakt, że Sąd naruszył tę zasadę, zaproponuję, aby Trybunał uwzględnił odwołanie i uchylił zaskarżony wyrok.

7. 

Wreszcie z uwagi na fakt, że według mnie stan postępowania nie pozwala na wydanie orzeczenia w sprawie, zaproponuję, aby Trybunał odesłał sprawę do Sądu.

8.

Rozporządzenie Rady (WE) nr 40/94 z dnia 20 grudnia 1993 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego ( 6 ) zostało uchylone i ujednolicone przez rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego ( 7 ), które weszło w życie w dniu 13 kwietnia 2009 r.

9.

Zgodnie z art. 53 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009:

„Nieważność wspólnotowego znaku towarowego stwierdza się również na podstawie wniosku złożonego do [OHIM] lub na podstawie powództwa wzajemnego w postępowaniu w sprawie naruszenia, w przypadku gdy używanie tego znaku towarowego może zostać zabronione z uwagi na inne, wcześniej nabyte prawo na mocy ustawodawstwa wspólnotowego lub prawa krajowego, które zapewniają taką ochronę, w szczególności:

[…]

10.

Artykuł 76 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi:

„W trakcie postępowania [OHIM] bada stan faktyczny z urzędu; jednakże w postępowaniu odnoszącym się do względnych podstaw odmowy rejestracji [OHIM] ogranicza się w tym badaniu do stanu faktycznego, dowodów i argumentów przedstawionych przez strony oraz poszukiwanego zadośćuczynienia”.

11.

Rozporządzenie Komisji (WE) nr 2868/95 z dnia 13 grudnia 1995 r. wykonujące rozporządzenie Rady (WE) nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego ( 8 ), zmienione rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1041/2005 z dnia 29 czerwca 2005 r. ( 9 ), ustanawia w szczególności zasady postępowania przed OHIM w sprawie stwierdzenia wygaśnięcia lub unieważnienia wspólnotowego znaku towarowego.

12.

Zasada 37 lit. b) pkt iii) rozporządzenia wykonawczego stanowi:

„Wniosek do [OHIM] o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie […] zawiera:

[…]

13.

W dniu 2 października 2007 r. NLC uzyskała w OHIM rejestrację następującego graficznego wspólnotowego znaku towarowego ( 10 ):

14.

W dniu 20 listopada 2007 r. Mediatek Italia złożyła do OHIM na podstawie art. 52 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 40/94, obecnie art. 53 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009 ( 11 ), wniosek o unieważnienie spornego znaku towarowego z uwagi na wcześniej nabyte prawo autorskie przysługujące G. De Gregoriowi do następującego znaku graficznego ( 12 ):

15.

Decyzją z dnia 16 lipca 2009 r. Wydział Unieważnień OHIM uwzględnił powyższy wniosek zasadniczo na tej podstawie, że Mediatek Italia wykazała istnienie prawa autorskiego podlegającego ochronie na podstawie włoskich przepisów prawnych do znaku niemal identycznego ze spornym znakiem towarowym oraz fakt, że prawo to jest wcześniejsze niż wspomniany znak towarowy.

16.

NLC wniosła odwołanie od tej decyzji.

17.

Sporną decyzją Pierwsza Izba Odwoławcza OHIM oddaliła to odwołanie.

18.

Po pierwsze, Izba Odwoławcza uznała, że Mediatek Italia przedstawiła dowód stworzenia utworu oraz wykazała, komu przysługuje prawo autorskie, przedstawiając fotokopię umowy w formie pisemnej z dnia 16 września 1986 r. ( 13 ), na podstawie której osoba trzecia przedstawiająca się jako twórca mano portafortuna oświadcza, że przeniosła na jednego z wnioskodawców unieważnienia spornego znaku towarowego prawo do zwielokrotniania tego utworu (zamieszczonego wraz z innymi rysunkami w załączniku do tej umowy) oraz do korzystania z niego.

19.

Po drugie, Izba Odwoławcza uznała, że wskazane przez NLC nieprawidłowości, to znaczy wzmianka o maksymalnym 70‑letnim okresie ochrony prawa autorskiego, podczas gdy taki okres obowiązuje dopiero od 1996 r., data stempla pocztowego przypadająca w niedzielę, tj. dzień, w którym urzędy pocztowe są nieczynne, oraz różnica ilościowa i koncepcyjna między rysunkiem mano portafortuna a innymi rysunkami zamieszczonymi w załączniku nie są tego rodzaju, aby wzbudzić wątpliwości co do autentyczności umowy z 1986 r.

20.

Po trzecie, Izba Odwoławcza wyjaśniła, że skoro zgodnie z art. 2702 włoskiego kodeksu cywilnego dokument prywatny do momentu wniesienia skargi o stwierdzenie fałszerstwa stanowi dowód na to, że osoby, które go podpisały, złożyły zawarte w nim oświadczenia, miała ona prawo dokonać swobodnej oceny jego treści.

21.

Pismem złożonym w sekretariacie Sądu w dniu 8 września 2010 r. NLC wniosła skargę o stwierdzenie nieważności spornej decyzji.

22.

NLC podniosła na poparcie swojej skargi trzy zarzuty dotyczące, odpowiednio, naruszenia art. 53 ust. 2 lit. c) rozporządzenia nr 207/2009, niezgodności z prawem odmowy otwarcia przez Izbę Odwoławczą ustnego etapu postępowania lub przeprowadzenia środków dowodowych, jak również błędnej oceny przez tę Izbę jej kompetencji do badania autentyczności umowy z 1986 r.

23.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd uwzględnił powyższą skargę i obciążył OHIM kosztami postępowania.

24.

Sąd, który rozpatrzył łącznie zarzuty pierwszy i trzeci, przypomniał najpierw w pkt 17–21 zaskarżonego wyroku zasady postępowania mające zastosowanie do wniosku o unieważnienie wspólnotowego znaku towarowego opartego na istnieniu wcześniej nabytego prawa autorskiego chronionego na mocy przepisów krajowych.

25.

W pkt 18 i 19 zaskarżonego wyroku Sąd powołał się na pkt 50–52 wyroku Trybunału z dnia 5 lipca 2011 r. w sprawie Edwin przeciwko OHIM ( 14 ), a następnie w pkt 20 zaskarżonego wyroku przypomniał swoje własne orzecznictwo odnoszące się do pojęcia „fakt notoryjny”, zgodnie z którym OHIM „jest obowiązany z urzędu zasięgać informacji dotyczących prawa krajowego obowiązującego w zainteresowanym państwie członkowskim, w sposób, który uzna za właściwy w tym celu, jeżeli informacje takie są niezbędne dla oceny przesłanek stosowania powoływanej podstawy unieważnienia, a w szczególności prawdziwości powoływanych okoliczności faktycznych lub mocy dowodowej przedłożonych dokumentów”.

26.

W myśl tych zasad Sąd w pkt 23 i 24 zaskarżonego wyroku orzekł, że choć „Izba Odwoławcza miała słuszność, opierając się na przepisach prawa włoskiego określających moc dowodową umowy z 1986 r.”, to do Sądu należała jednak „weryfikacja […], czy [kierowała się ona] prawidłową wykładnią odpowiednich przepisów prawa włoskiego, dochodząc do wniosku, że zgodnie z art. 2702 i 2703 włoskiego kodeksu cywilnego umowa z 1986 r. stanowi, do momentu wniesienia skargi o stwierdzenie fałszerstwa, dowód na pochodzenie oświadczeń woli od osób, które złożyły pod nimi swoje podpisy”.

27.

Przypomniawszy treść art. 2702–2704 włoskiego kodeksu cywilnego, Sąd w następujący sposób sformułował swoje stanowisko:

[…]

28.

Zwróciwszy jeszcze uwagę w pkt 33 zaskarżonego wyroku, że „chociaż w zaskarżonej decyzji nie ma żadnego odwołania do art. 2704 włoskiego kodeksu cywilnego, to pojawia się w niej wzmianka o stemplu pocztowym z datą 21 września 1986 r.”, Sąd przyznał w pkt 34 tego wyroku, że „ów stempel pocztowy stanowi okoliczność umożliwiającą ustalenie, że umowa z 1986 r. ma datę pewną od dnia 21 września 1986 r.”, po czym jednak dodał w pkt 35 tegoż wyroku, że „zgodnie z orzecznictwem [Corte suprema di cassazione], [NLC], bez konieczności wszczynania postępowania w sprawie skargi o stwierdzenie fałszerstwa, miała prawo przedstawić dowód na to, iż umowa z 1986 r. została w rzeczywistości sporządzona w dacie innej niż ta, która widnieje na stemplu pocztowym”.

29.

Na tej podstawie Sąd w pkt 36 zaskarżonego wyroku stwierdził:

„A zatem Izba Odwoławcza, uznając […], że umowa z 1986 r. »[była] dokumentem prywatnym stanowiącym, do momentu wniesienia skargi o stwierdzenie fałszerstwa zgodnie z art. 2702 kodeksu cywilnego, dowód na to, że osoby, które go podpisały, złożyły zawarte w nim oświadczenia«, podczas gdy wszczęcie takiego postępowania nie było koniecznie w okolicznościach tej sprawy, kierowała się błędną wykładnią prawa krajowego mającego zastosowanie na podstawie art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, w związku z czym nienależycie oceniła dokładny zakres swoich kompetencji”.

30.

Następnie, zwróciwszy w pkt 39 zaskarżonego wyroku uwagę, że na oceny dotyczące nieprawidłowości związanych z umową z 1986 r. mogła mieć wpływ błędna wykładnia prawa włoskiego, ponieważ można „przyjąć, że Izba Odwoławcza przypisałaby większe znaczenie tym okolicznościom w wypadku, gdyby uznała, iż [NLC] miała prawo kwestionować przed nią charakter pewny daty widniejącej na stemplu pocztowym oraz że umowa z 1986 r. nie musi zatem stanowić koniecznie dowodu na pochodzenie złożonych w niej oświadczeń”, Sąd w pkt 40 zaskarżonego wyroku stwierdził, że błędna wykładnia prawa krajowego regulującego ochronę wcześniej nabytego prawa, na które powołuje się Mediatek Italia, mogła mieć wpływ na treść spornej decyzji.

31.

W pkt 41 zaskarżonego wyroku Sąd doszedł zatem do wniosku, że należy stwierdzić nieważność spornej decyzji, bez potrzeby badania zarzutu drugiego.

32.

OHIM wnosi o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz obciążenie NLC poniesionymi przezeń kosztami, natomiast NLC wnosi o oddalenie odwołania.

33.

Na poparcie odwołania OHIM podnosi trzy zarzuty, z których pierwszy dotyczy naruszenia art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 w znaczeniu, jakie wynika z wykładni dokonanej przez Trybunał, w związku z art. 53 ust. 2 tegoż rozporządzenia oraz naruszenia zasady 37 rozporządzenia wykonawczego, drugi – naruszenia prawa OHIM do bycia wysłuchanym, a trzeci – oczywistej niespójności oraz przeinaczenia faktów.

34.

W ramach zarzutu pierwszego, który składa się z dwóch części, OHIM twierdzi, że Sąd nie mógł oprzeć się ani na art. 2704 włoskiego kodeksu cywilnego (pierwsza część zarzutu), ani na wyroku z dnia 14 czerwca 2007 r. (druga część zarzutu), ponieważ te dwa elementy nie zostały powołane przez strony, a zatem nie stanowiły przedmiotu sporu przed Izbą Odwoławczą.

35.

Uznając, że z rozważań Sądu nie wynika jasno, czy uważa on prawo krajowe za kwestię prawną, czy za fakt notoryjny, OHIM podnosi alternatywnie:

36.

NLC w odpowiedzi stwierdziła, że zasada 37 rozporządzenia wykonawczego oraz ww. wyrok w sprawie Edwin przeciwko OHIM dotyczą wyłącznie ciężaru dowodu spoczywającego na wnioskodawcy i nie odnoszą się do strony przeciwnej ani do OHIM.

37.

NLC twierdzi ponadto, że OHIM jest obowiązany stosować prawidłowo prawo krajowe oraz z urzędu zasięgać o nim informacji, jeżeli jest to niezbędne dla oceny przesłanek zastosowania podstawy unieważnienia.

38.

NLC dodaje, że Izba Odwoławcza nie poprzestała na ocenie stanu faktycznego, lecz wydała decyzję co do prawa. Wykładnia art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009, która ograniczałaby zakres dokonywanego przez Izbę Odwoławczą badania jedynie do względnych podstaw unieważnienia powołanych przez wnioskodawcę, byłaby sprzeczna z podstawowymi zasadami prawa, których OHIM obowiązany jest przestrzegać, o czym przypominają motyw 13 oraz art. 83 tego rozporządzenia.

39.

Wreszcie NLC zwraca uwagę, że błąd popełniony przez Izbę Odwoławczą wynikał z niewłaściwej wykładni art. 2702 i 2703 włoskiego kodeksu cywilnego, na które została skierowana jej uwaga, oraz że kwestia mocy dowodowej umowy z 1986 r. została podniesiona przed Izbą Odwoławczą i przed Sądem. Z tego względu nawet gdyby przyjąć, że Sąd niesłusznie rozszerzył spór na art. 2704 włoskiego kodeksu cywilnego i związane z nim orzecznictwo, błąd ten nie miałby wpływu na wynik przeprowadzonej przezeń analizy, a zatem odwołanie powinno zostać oddalone ( 16 ).

40.

Zarzut pierwszy, w ramach którego OHIM zarzuca Sądowi, że zmienił przedmiot sporu, opierając się na przepisach i orzecznictwie niepowołanych przez strony, dotyczy wyłącznie naruszenia art. 76 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 oraz zasady 37 rozporządzenia wykonawczego.

41.

Mimo że jest to zarzut nowy, albowiem został on podniesiony po raz pierwszy przed Trybunałem, to uważam, iż jest on dopuszczalny: skoro potrzeba jego powołania wynikła z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, to z natury rzeczy nie mógł on być podniesiony wcześniej.

42.

Można natomiast zastanawiać się, czy zarzut ten jest istotny dla sprawy.

43.

Obydwa przepisy, na których oparty jest zarzut, dotyczą wyłącznie przebiegu postępowania przed OHIM. Pierwszy z nich precyzuje rolę OHIM w zakresie badania stanu faktycznego, które Urząd ma obowiązek przeprowadzić, natomiast drugi wylicza informacje, które powinien zawierać składany do OHIM wniosek o stwierdzenie wygaśnięcia lub unieważnienie prawa do wspólnotowego znaku towarowego.

44.

Żaden z powyższych przepisów nie dotyczy zatem postępowania sądowego i nie odnosi się do Sądu.

45.

OHIM nie powołuje się natomiast na naruszenie art. 21 statutu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ani art. 44 § 1, art. 48 § 2 lub art. 135 § 4 regulaminu postępowania przed Sądem.

46.

Ponieważ przepisy, których naruszenie się zarzuca, nie mają bezpośredniego zastosowania do postępowania przed Sądem orzekającym w przedmiocie skarg na decyzje izb odwoławczych i same w sobie nie nakładają na ten Sąd obowiązku uwzględnienia wyłącznie tych przepisów prawa krajowego, na które powołał się przed OHIM żądający unieważnienia wnioskodawca, zarzut, że Sąd naruszył te przepisy, można by uznać za nieistotny dla sprawy.

47.

Jednakże zasady wynikające z owych przepisów powinny być logicznie stosowane również w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem, skoro przedmiot sporu przed izbą odwoławczą i przed Sądem jest identyczny ( 17 ).

48.

A zatem należy dokładniej zbadać zasadność omawianego tu zarzutu.

49.

Zawarte w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcie co do roli prawa krajowego, jak również roli OHIM wpisuje się w jednolitą linię orzeczniczą Sądu.

50.

Co do zasady Sąd przypisuje prawu krajowemu charakter elementu stanu faktycznego, co do którego dowody powinien przedstawić wnoszący sprzeciw lub wnoszący o unieważnienie. Od zasady tej Sąd wprowadza jednak istotny wyjątek, nakładając na OHIM obowiązek zasięgnięcia z urzędu informacji dotyczących prawa krajowego, wówczas gdy stanowi ono fakt notoryjny. Jak wynika z licznych wyroków, OHIM musi z urzędu zasięgać informacji za pomocą środków, które uzna za stosowne, o prawie krajowym danego państwa członkowskiego, jeżeli takie informacje są niezbędne do oceny przesłanek zastosowania rozpatrywanej podstawy odmowy rejestracji lub unieważnienia, a zwłaszcza prawdziwości przedstawionych faktów lub mocy dowodowej dostarczonych dowodów ( 18 ). W opinii Sądu ograniczenie podstawy faktycznej badania przeprowadzanego przez OHIM nie wyklucza bowiem, aby brał on pod uwagę – poza faktami wyraźnie przedstawionymi przez strony w trakcie postępowania w sprawie sprzeciwu lub w sprawie unieważnienia – fakty notoryjne, to znaczy fakty, które mogą być powszechnie znane lub które wynikają z powszechnie dostępnych źródeł ( 19 ).

51.

Omawiany wyjątek jest jednak ograniczony, ponieważ Sąd wyraźnie zastrzegł, że obowiązek zasięgania z urzędu informacji o prawie krajowym odnosi się do przypadków, gdy „OHIM dysponuje już wskazaniami dotyczącymi [tego prawa] – albo w postaci twierdzeń co do jego treści, albo w postaci dowodów, które przedstawiono na rozprawie i na których moc dowodową się powołano” ( 20 ).

52.

Zdaniem Sądu „w odniesieniu do instytucji Unii określenie i wykładnia przepisów prawa krajowego w zakresie, w jakim są one niezbędne dla ich działalności, jest kwestią ustalenia okoliczności faktycznych, a nie stosowania prawa, [które] [to] stosowanie dotyczy […] tylko stosowania prawa Unii ( 21 ).

53.

Sąd wyjaśnił ponadto, że na stronie, która powołuje się na wcześniej nabyte prawo, spoczywa „nie tylko obowiązek wykazania przed OHIM, że to prawo wynika z krajowego ustawodawstwa, lecz także zakresu samego ustawodawstwa” ( 22 ).

54.

Jednakże orzecznictwo Sądu nie jest zupełnie jednoznaczne, ponieważ wydaje się, że w niektórych wyrokach prawo krajowe analizowane jest nie pod kątem oceny lub interpretacji faktów, lecz wykładni przepisu prawa.

55.

I tak, aby określić treść prawa krajowego, Sąd bada – tak jak w przypadku każdego innego przepisu prawa – nie tylko brzmienie uregulowania mającego zastosowanie, lecz również wykładnię dokonaną w orzecznictwie oraz stanowisko doktryny ( 23 ). W swoim wyroku z dnia 14 września 2011 r. w sprawie Olive Line International przeciwko OHIM – Knopf (O‑live) ( 24 ), Sąd „wobec dużego podobieństwa obydwu norm prawnych” ( 25 ), to jest przepisu hiszpańskiej ustawy o znakach towarowych i artykułu rozporządzenia nr 40/94, orzekł, że wykładni tego pierwszego należy dokonywać „w świetle orzecznictwa wspólnotowego” ( 26 ).

56.

Mimo tych charakterystycznych przejawów trudności w rozpatrywaniu prawa krajowego jako zwykłego elementu stanu faktycznego, przyjmę jednak, że Sąd co do zasady nakłada na OHIM obowiązek zasięgnięcia z urzędu informacji na temat prawa krajowego, gdy stanowi ono fakt notoryjny, a ponadto, że Sąd ten uważa, iż do jego obowiązków należy „weryfikacja […], czy izba odwoławcza kierowała się prawidłową wykładnią odpowiednich przepisów prawa [krajowego]” ( 27 ).

57.

Do ustalenia pozostaje kwestia, czy zarówno jeden, jak i drugi obowiązek są uzasadnione oraz czy istnieje niezbędne i logiczne powiązanie między nimi w tym znaczeniu, że obowiązek przeprowadzenia prawidłowej wykładni odpowiednich przepisów prawa krajowego pociąga za sobą obowiązek zasięgnięcia z urzędu informacji na temat tego prawa.

58.

Aby móc udzielić odpowiedzi na powyższe pytania, należy ponownie przeanalizować treść przepisów mających zastosowanie, jak również zakres ww. wyroku w sprawie Edwin przeciwko OHIM.

59.

Na poparcie swojego zarzutu pierwszego OHIM wywodzi z treści mających zastosowanie przepisów, że prawo krajowe ma status zwykłej okoliczności faktycznej, czego konsekwencją jest obarczenie ciężarem dowodu tej strony, która się na tę okoliczność powołuje oraz powiązany z tym zakaz uwzględniania przez Sąd z własnej inicjatywy przepisów prawa krajowego niepowołanych przez strony.

60.

Powyższe założenie jest oparte na podlegającej dyskusji lekturze przepisów.

61.

Pomijając fakt, że z zasady 37 rozporządzenia wykonawczego nie wynika, iż prawo krajowe ma status zwykłej okoliczności faktycznej, której udowodnienie jest obowiązkiem stron, art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 niezaprzeczalnie przyznaje prawu krajowemu pewną dozę „prawniczości” w porządku prawnym Unii.

62.

Wątpliwe jest, czy z zasady 37 lit. b) pkt iii) rozporządzenia wykonawczego można wnioskować, że prawo krajowe ma status okoliczności faktycznej, co do której OHIM nie może zasięgać informacji z urzędu.

63.

Literalna wykładnia powyższego przepisu nie prowadzi do takiego wniosku.

64.

Zasada 37 lit. b) pkt iii) rozporządzenia wykonawczego nakładająca na właściciela wcześniejszego prawa, który ubiega się o unieważnienie późniejszego wspólnotowego znaku towarowego, ciężar przedstawienia i udowodnienia okoliczności potwierdzających jego prawo nabyte wcześniej na podstawie odpowiednich przepisów krajowych, nie określa całościowo reżimu prawnego mającego zastosowanie do prawa krajowego, ponieważ przepis ten traktuje to prawo w ramach postępowania jako okoliczność faktyczną wyłącznie w związku z ustaleniem roli osoby wnioskującej o unieważnienie. Ciążący na wnioskodawcy obowiązek dostarczenia materiału dowodowego nie stałby się w żadnym wypadku bezprzedmiotowy, gdyby sądowi Unii została przyznana swoboda w zakresie zasięgania informacji wykraczających poza te dane, tak aby mógł on wydać rozstrzygnięcie, które jego zdaniem odpowiadałoby temu, które byłoby wynikiem zastosowania prawa krajowego. Niedopełnienie omawianego obowiązku nadal skutkowałoby w każdym razie odrzuceniem wniosku z powodu niedopuszczalności zgodnie z zasadą 39 ust. 3 rozporządzenia wykonawczego.

65.

Należy zresztą w ogólności zauważyć, że chociaż niewątpliwie istnieje związek między ciężarem udowodnienia przepisu prawa krajowego a uprawnieniem sądu Unii do ustalenia z urzędu jego treści, to fakt obarczenia strony, która się na nie powołuje, ciężarem udowodnienia prawa krajowego nie musi pozbawiać sądu wszelkich uprawnień w zakresie weryfikacji treści, znaczenia lub zakresu tego prawa.

66.

Z wykładni systemowej zasady 37 lit. b) pkt iii) rozporządzenia wykonawczego wynika zresztą, że prawodawca Unii nie zamierzał ustanawiać postępowania w sprawie unieważnienia lub sprzeciwu jako postępowania czysto skargowego, w ramach którego sędzia jest jedynie arbitrem, a strony mają całkowitą kontrolę nad przebiegiem sprawy. Przeciwnie, uprawnienia śledcze przyznane zarówno OHIM, jak i Sądowi są wyrazem bardziej zrównoważonej koncepcji ról wyznaczonych poszczególnym uczestnikom wszystkich tych postępowań, w tym postępowań inter partes. I tak, art. 78 ust. 1 rozporządzenia nr 207/2009 oraz zasada 57 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego ustanawiają niewyczerpującą listę środków dowodowych, którymi dysponuje OHIM ( 28 ). Przyznane w ten sposób właściwym instancjom OHIM uprawnienie do zarządzania środków dowodowych świadczy o tym, że przedstawienie dowodów w sporach dotyczących wspólnotowych znaków towarowych nie jest zdominowane przez zasadę neutralności lub bierności. Jak orzekł Sąd, OHIM może w szczególności wezwać strony do dostarczenia mu wskazówek co do treści prawa krajowego ( 29 ).

67.

Ostatecznie twierdzenie, że zasada 37 rozporządzenia wykonawczego ma wyrażać regułę, zgodnie z którą prawo krajowe stanowi zwykłą kwestię faktyczną, wymaga moim zdaniem, poza swoim pierwotnym zakresem, normy, która ogranicza się do nałożenia na wnioskodawcę obowiązku przedstawienia i udowodnienia prawa krajowego, z którego wywodzi on ochronę, nie pozbawiając OHIM możliwości działania z własnej inicjatywy.

68.

Istnieje wiele różnych przepisów prawa Unii, które odsyłają do prawa krajowego, przypisując mu różne funkcje. Do tej różnorodności przypadków łączników należy dodać wielorakość środków prawnych, za pośrednictwem których na sądy Unii nakładany jest obowiązek wzięcia pod rozwagę prawa krajowego.

69.

Próby wyszczególnienia różnych funkcji prawa krajowego w porządku prawnym Unii ( 30 ) ukazują, jak trudne jest zaklasyfikowanie do wyraźnie wyodrębnionej kategorii prawnej odesłań zawartych w rozporządzeniu nr 207/2009 w przypadkach sprzeciwu wobec rejestracji wspólnotowego znaku towarowego lub wniosku o unieważnienie. Zdaniem niektórych chodzi tu o tylko o zwykłe „uwzględnienie prawa krajowego” ( 31 ), podczas gdy inni, którzy utożsamiają rolę sądu Unii orzekającego w sporze dotyczącym wspólnotowego znaku towarowego z orzekaniem na podstawie zapisu na sąd polubowny, uważają, że odesłania te upoważniają Sąd do „bezpośredniego stosowania i dokonywania wykładni” przepisów prawa wewnętrznego danego państwa członkowskiego ( 32 ).

70.

Jest w każdym razie pewne, że art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, jakkolwiek nie przyznaje prawu krajowemu charakteru prawa Unii, w przypadku wniosku o unieważnienie wspólnotowego znaku towarowego opartego na wcześniej nabytym prawie chronionym na mocy przepisu prawa krajowego nakłada na instytucje Unii obowiązek ustalenia i dokonania wykładni tego przepisu.

71.

W sytuacji takiej jak ta w niniejszej sprawie OHIM jest obowiązany zbadać, czy w ramach postępowania o unieważnienie znaku towarowego spełnione zostały przesłanki stosowania powołanej podstawy unieważnienia. Jeżeli taka podstawa wiąże się z istnieniem wcześniej nabytego prawa chronionego na mocy prawa krajowego, instytucje Unii nie mogą według mnie poprzestać na kontroli wartości i zakresu przedstawionego materiału dowodowego. Może pojawić się również potrzeba dokonania wykładni tego prawa i zastosowania go, czego niniejsza sprawa jest wymownym przykładem. Z uwagi na zakwestionowanie mocy dowodowej umowy z 1986 r., której fotokopia została przedstawiona przez Mediatek Italia, OHIM, Izba Odwoławcza i Sąd zostali postawieni przed koniecznością dokonania wykładni powołanych przepisów dotyczących postępowania dowodowego oraz zastosowania ich. Weryfikacja, czy powoływane nabyte wcześniej prawo istnieje i zostało udowodnione zgodnie z mającym zastosowanie prawem krajowym, stanowi kwestię wstępną wymagającą rozstrzygnięcia, zanim możliwe będzie zastosowanie przepisu prawa Unii prowadzącego do unieważnienia wspólnotowego znaku towarowego. Z tego względu, nawet jeżeli sentencja iura novit curia nie dotyczy prawa krajowego, którego sąd Unii nie musi znać, i jeżeli treść tego prawa jest z proceduralnego punktu widzenia traktowana jako fakt, którego przedstawienie i udowodnienie stanowi obowiązek stron, to jednak z punktu widzenia osoby obowiązanej do zastosowania tego prawa zajmuje ono w procesie intelektualnym prowadzącym do rozstrzygnięcia sporu takie samo miejsce jak każdy przepis prawny, niezależnie od jego pochodzenia.

72.

Z powyższych powodów stoję na stanowisku, że art. 53 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 przyznaje prawu krajowemu pewien stopień prawniczości w porządku prawnym Unii, co nie pozwala uważać go wyłącznie za zwykłą kwestię faktyczną.

73.

Powyższy wniosek znajduje poparcie w naukach płynących z ww. wyroku w sprawie Edwin przeciwko OHIM.

74.

Wyżej wymieniony wyrok w sprawie Edwin przeciwko OHIM zawiera istotne wskazówki dotyczące podziału ról między wnioskodawcę, właściwe instancje OHIM, Sąd i Trybunał.

75.

Po pierwsze, Trybunał wywodzi z zasady 37 rozporządzenia wykonawczego, że strona, które wnosi o unieważnienie wspólnotowego znaku towarowego z uwagi na wcześniej nabyte prawo chronione na podstawie przepisu prawa krajowego, jest obowiązana przedstawić OHIM dane w celu ustalenia treści tego przepisu.

76.

Po drugie, Trybunał wymaga, aby właściwe instancje OHIM „dokona[ły] oceny znaczenia i zakresu przedstawionych szczegółowych danych celem ustalenia treści tej normy” ( 33 ).

77.

Po trzecie, Trybunał orzekł, że Sąd jest właściwy do przeprowadzenia „pełnej kontroli zgodności z prawem dokonanej przez OHIM oceny w przedmiocie szczegółowych danych przedstawionych przez wnioskodawcę w celu ustalenia treści ustawodawstwa, na którego objęcie ochroną wnioskodawca ten się powołuje” ( 34 ).

78.

Po czwarte, Trybunał określił zakres dokonywanej przez siebie kontroli, wyodrębniając trzy jej etapy odnoszące się, odpowiednio, do brzmienia, treści i zakresu obowiązującego prawa. Celem kontroli ustaleń dotyczących „[brzmienia] przedmiotowych przepisów krajowych lub odnoszącego się do nich orzecznictwa krajowego, lub też dotyczących ich publikacji doktryny” ( 35 ) jest stwierdzenie, czy nie doszło do przeinaczenia, natomiast celem kontroli ustaleń dotyczących treści tych przepisów i zakresu każdego z nich względem pozostałych jest stwierdzenie, czy ustalenia te nie są obarczone oczywistymi błędami.

79.

Moja wykładnia przytoczonego powyżej wyroku dość znacząco odbiega od wykładni przedstawionej przez OHIM. Wbrew twierdzeniom OHIM, jakoby z wyroku tego wynikało, że prawo krajowe stanowi kwestię faktyczną, nie sądzę, iż Trybunał bardziej przychylił się do tego stanowiska niż do stanowiska, według którego jest to kwestia prawna.

80.

Należy przede wszystkim stwierdzić, że Trybunał wystrzegał się zajęcia stanowiska w przedmiocie kwalifikacji „danych”, jakie wnioskodawca jest obowiązany przedstawić w celu ustalenia treści prawa krajowego. Trybunał nie tylko nie zakwalifikował ich jako „okoliczności faktycznych”, lecz – nakładając na Sąd obowiązek „dokonani[a] oceny znaczenia i zakresu przedstawionych [przez wnioskodawcę] szczegółowych danych” - użył co więcej nowego wyrażenia, które odbiega od tego zazwyczaj stosowanego dla określenia kontroli dotyczącej okoliczności faktycznych, aby uściślić zakres kontroli, jakiej powinny dokonać właściwe instancje OHIM w odniesieniu do przedstawionych danych.

81.

Następnie Trybunał oparł „pełną kontrolę zgodności z prawem”, jaką jest obowiązany sprawować Sąd, na brzmieniu art. 63 ust. 2 rozporządzenia nr 40/94, obecnie art. 65 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009, który umożliwia wniesienie skargi na decyzje izb odwoławczych OHIM „na podstawie braku właściwości, naruszenia istotnego wymogu proceduralnego, naruszenia traktatu, [tego] rozporządzenia lub każdego przepisu prawnego dotyczącego ich stosowania lub nadużycia władzy” ( 36 ). Trybunał odwołał się wprost do opinii rzecznik generalnej J. Kokott, która stwierdziła, że wyrażenie „każd[y] przepi[s] prawn[y] dotycząc[y] […] stosowania [rozporządzenia nr 207/2009] jest wystarczająco szerokie, aby objąć nie tylko prawo Unii, lecz również prawo krajowe, które należy zastosować w ramach stosowania tego rozporządzenia ( 37 ).

82.

Otóż Trybunał mógłby uzasadnić omawianą kontrolę, opierając się na przysługującemu Sądowi uprawnieniu do karania błędów popełnionych w ocenie faktów. Trybunał orzekł bowiem wielokrotnie, że w ramach kontroli zgodności z prawem decyzji izb odwoławczych OHIM Sąd może badać, czy izby te dokonały właściwej kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych sporu lub czy „ocena okoliczności faktycznych przedstawionych izbom odwoławczym nie [jest] dotknięta błędami” ( 38 ).

83.

Gdyby Trybunał traktował prawo krajowe jako zwykły element stanu faktycznego, to siłą rzeczy byłby zmuszony uzasadniać kontrolę sprawowaną przez Sąd jego uprawnieniem do karania błędów popełnionych w ocenie faktów.

84.

Można wreszcie zauważyć, że Trybunał rozszerzył kontrolę sprawowaną przezeń w ramach postępowania odwoławczego, tak że wykracza ona poza kwestię przeinaczenia danych przedstawionych Sądowi, uznając istnienie kontroli oczywistego błędu w ocenie ( 39 ). Chociaż niełatwo jest ustalić, jak daleko może sięgać sądowa analiza zgodności z prawem w ramach tej kontroli, to można uznać, że kontrola przeinaczenia i kontrola oczywistego błędu w ocenie różnią się prawdopodobnie nie tylko ze względu na ich natężenie, lecz również ze względu na ich przedmiot, ponieważ ta pierwsza dotyczy samej treści prawa krajowego, podczas gdy ta druga może odnosić się do wykładni i oceny tego prawa.

85.

Podsumowując, z litery i ducha mającego zastosowanie uregulowania, jak również z jego wykładni dokonanej przez Trybunał wynikają dwie istotne wskazówki, z których jedna dotyczy roli prawa krajowego, a druga kognicji sądu Unii.

86.

Po pierwsze, mimo że prawo krajowe musi być powołane i udowodnione przez osobę wnioskującą o unieważnienie, nie można go uznać za zwykłą okoliczność faktyczną. Odesłanie do prawa krajowego zawarte w rozporządzeniu nr 207/2009 przyznaje prawniczość temu prawu, które w pewien sposób stanowi część systemu prawnego Unii i podlega pełnej kontroli zgodności z prawem sprawowanej przez Sąd.

87.

Po drugie, kognicja właściwych instancji OHIM oraz sądów Unii mających do czynienia ze stosowaniem prawa krajowego nie jest regulowana zasadą neutralności, która wyznaczałaby im wyłącznie bierne role, zakazując im jakiejkolwiek weryfikacji treści powołanego prawa.

88.

Okoliczność, czy Sąd powinien weryfikować z urzędu mające zastosowanie prawo krajowe, należy ocenić właśnie w świetle obu powyższych wskazówek.

89.

Moim zdaniem sprawowanie pełnej kontroli zgodności z prawem, która ciąży na Sądzie, wymaga, aby Sąd ten miał możliwość rozstrzygnięcia sporu w sposób zgodny z obowiązującym prawem krajowym i aby mógł w tym celu badać, w razie potrzeby z urzędu, treść, przesłanki stosowania i zakres przepisów prawa krajowego powoływanych przez strony na poparcie ich żądań.

90.

Za takim rozwiązaniem przemawiają trzy argumenty.

91.

Pierwszy ma związek ze skutecznością (effet utile) rozporządzenia nr 207/2009. Uważam, że cel tego rozporządzenia, jakim jest ochrona wspólnotowego znaku towarowego, byłby zagrożony, gdyby dopuszczalne było unieważnienie znaku towarowego z uwagi na wcześniej nabyte prawo chronione na podstawie prawa krajowego, bez umożliwienia właściwym instancjom OHIM i Sądowi zbadania, w jaki sposób należy rozstrzygnąć przedłożoną im kwestię w świetle obowiązującego prawa krajowego. Nie ulega wątpliwości, że błędna ocena tego prawa mogłaby prowadzić do niesłusznego uznania, że istnieje wcześniejsze prawo i do uwzględnienia wniosku o unieważnienie.

92.

Drugi argument jest związany z wymogami wynikającymi z zasady skutecznej ochrony sądowej. Sądzę, że uprawnienie do weryfikacji z urzędu, czy zostały spełnione wskazane przesłanki stosowania przepisu prawa krajowego, wynika również z wymogu, aby każda decyzja właściwych instancji OHIM, która skutkuje pozbawieniem właściciela wspólnotowego znaku towarowego jego prawa, mogła być poddana kontroli sądowej mającej na celu zapewnienie skutecznej ochrony tego prawa. Otóż sądowa kontrola byłaby bezprzedmiotowa, jeśli sąd Unii musiałby zadowolić się dokumentami przedstawionymi przez wnioskodawcę, ryzykując błędne zastosowanie lub nienależytą wykładnię odpowiednich przepisów.

93.

Trzeci argument ma związek z rolą pełnioną przez właściwe instancje OHIM w ramach sporów dotyczących wspólnotowych znaków towarowych. Dalekie od ograniczenia się do roli ściśle administracyjnej, instancje te pełnią funkcję quasi sądową, równoważną z funkcją pełnioną przez sądy krajowe orzekające w przedmiocie powództwa wzajemnego w sprawach o naruszenie praw do znaku towarowego. Zresztą art. 100 ust. 2 rozporządzenia nr 207/2009 przyznaje ich decyzjom charakter powagi rzeczy osądzonej. Wydaje się zatem nielogiczne, aby zakres kontroli dokonywanej w odniesieniu do stosowania i wykładni prawa krajowego różnił się znacząco w zależności od tego, czy wniosek o unieważnienie zostaje złożony w postępowaniu głównym przed OHIM, czy też w ramach powództwa wzajemnego przed sądem krajowym.

94.

Należy podkreślić, że uprawnienie do zasięgania z urzędu informacji o właściwym prawie krajowym w żadnym razie nie ma służyć wypełnieniu ewentualnych braków ze strony wnioskodawcy w ciążącym na nim przedstawieniu dowodów co do treści prawa krajowego. Chodzi natomiast o to, aby sąd Unii miał możliwość zweryfikowania, czy słusznie dany przepis prawa krajowego został powołany i przedstawiony jako dowód. Zakaz przeprowadzenia rzetelnej weryfikacji prowadziłby do przekształcenia właściwych instancji OHIM w zwykłe izby rejestrujące przepisy prawa krajowego przekazane przez wnioskodawcę.

95.

Z tego względu uważam, że Sąd słusznie zweryfikował, zasięgając z urzędu informacji o treści odpowiednich przepisów prawa włoskiego, czy Izba Odwoławcza kierowała się prawidłową wykładnią tego prawa.

96.

Uważam natomiast, że uzasadnienie owego obowiązku weryfikacji nie jest związane z pojęciem faktu notoryjnego.

97.

Z jednej strony, prawu krajowemu nie można przypisać charakteru okoliczności faktycznej.

98.

Z drugiej strony, nade wszystko stosowanie pojęcia faktu notoryjnego w odniesieniu do prawa krajowego powoduje znaczną niepewność prawa i stanowi źródło dowolności. Bardzo wątpię, czy złożone zasady regulujące dowód z dokumentu prywatnego w prawie włoskim są wszystkim powszechnie znane i rzeczywiście mogą zostać zakwalifikowane jako „fakty notoryjne”.

99.

Jak uprzednio wskazałem, uważam, że obowiązek weryfikacji z urzędu wynika z konieczności zachowania skuteczności rozporządzenia nr 207/2009 oraz z wymogów skutecznej ochrony sądowej.

100.

Należy jeszcze dodać, że obowiązek ten powinien pozostawać ograniczony. Jak orzekł Sąd, obowiązek ten pojawia się, gdy OHIM dysponuje już wskazaniami dotyczącymi prawa krajowego ( 40 ). Poza tym nie umożliwia on zmiany przedmiotu sporu poprzez włączenie nowych okoliczności faktycznych, lecz jedynie weryfikację treści, przesłanek stosowania i zakresu powołanych przepisów prawa krajowego.

101.

Owo uściślenie może stanowić, przynajmniej w części, odpowiedź na zastrzeżenie natury praktycznej wysunięte przez OHIM co do praktycznej niemożliwości, by znać mające zastosowanie prawo krajowe. Nie chodzi o to, aby właściwe instancje OHIM wyręczały strony w przedstawianiu dowodów. Ich obowiązek zasięgania informacji ma bardziej ograniczony zakres, gdyż obejmuje jedynie weryfikację prawdziwości dostarczonych przez wnioskodawcę informacji dotyczących treści prawa krajowego oraz zakresu gwarantowanej przez to prawo ochrony.

102.

Co więcej, nie umniejszając trudności, jakie może napotkać OHIM w ramach badania treści prawa krajowego, wydaje mi się, że rozwój systemów informacji umożliwia temu organowi Unii – który, przypomnijmy, dysponuje środkami dochodzeniowymi – weryfikację spójności przedstawionego przez wnioskodawcę materiału odnoszącego się do ochrony, którą gwarantuje prawo krajowe.

103.

W świetle wszystkich powyższych okoliczności jestem zdania, że zarzut pierwszy podniesiony przez OHIM należy oddalić.

104.

Zdaniem OHIM w myśl ogólnej zasady prawa Unii adresatom decyzji władz publicznych, które wpływają w istotny sposób na ich interesy, powinno umożliwić się należyte przedstawienie ich stanowiska ( 41 ).

105.

OHIM utrzymuje, że w niniejszej sprawie nie umożliwiono mu należytego przedstawienia jego stanowiska w przedmiocie wyroku z dnia 14 czerwca 2007 r., na który strony nie powołały się w toku postępowania administracyjnego, w związku z czym nie stanowił on przedmiotu sporu przed Izbą Odwoławczą, oraz że gdyby miał taką możliwość, rozumowanie i wnioski Sądu byłyby inne.

106.

OHIM wywodzi z powyższego, że Sąd naruszył jego prawo do bycia wysłuchanym.

107.

NLC odpiera, że kwestia prawna, w której właściwe było orzecznictwo Corte suprema di cassazione, została podniesiona przed rozprawą, gdyż Sąd zgodnie z art. 64 swojego regulaminu postępowania pismem z dnia 7 lutego 2012 r. zwrócił się do OHIM o udzielenie odpowiedzi na pytania dotyczące zakresu art. 2704 włoskiego kodeksu cywilnego. NLC uważa, że OHIM miał zatem możliwość bycia wysłuchanym w tej kwestii, zarówno na piśmie, jak i w trakcie rozprawy, oraz że nie można twierdzić, iż wyrok odnoszący się do jakiegokolwiek właściwego lub ewentualnie właściwego orzecznictwa narusza prawo do obrony, chyba że poinformowano wcześniej o takim orzecznictwie.

108.

NLC dodaje, że nawet gdyby przyjąć, iż Sąd naruszył prawo, nie dając OHIM możliwości przedstawienia uwag dotyczących spornego orzecznictwa, naruszenie to w żadnym razie nie miało wpływu na treść orzeczenia.

109.

Choć - jak zauważyłem – Sąd powinien w pewnych granicach zasięgać z urzędu informacji co do treści prawa krajowego, to moim zdaniem kluczowe jest przypomnienie przy tej sposobności znaczenia, jakie Trybunał przypisywał zawsze zasadzie kontradyktoryjności, która stanowi podstawowy wymóg każdego rzetelnego procesu.

110.

Prawo do rzetelnego procesu stanowi podstawową zasadę prawa Unii ustanowioną w art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ( 42 ), które zapewniają „równoznaczną ochronę” ( 43 ).

111.

Aby spełnić wymogi wynikające z tego prawa, sądy Unii obowiązane są czuwać nad tym, aby w toczącym się postępowaniu przestrzegana była zasada kontradyktoryjności i same powinny przestrzegać tej zasady ( 44 ), która znajduje zastosowanie do każdego postępowania mogącego doprowadzić do wydania przez instytucję Unii decyzji wpływającej w istotny sposób na interesy danej osoby ( 45 ).

112.

Zasada kontradyktoryjności przyznaje każdej ze stron postępowania nie tylko prawo do zapoznania się z materiałem i z uwagami przedłożonymi sądowi przez stronę przeciwną oraz do ustosunkowania się do nich. Oznacza ona również prawo do zaznajomienia się i ustosunkowania przez strony do okoliczności podniesionych z urzędu przez sąd, na których zamierza on oprzeć swoje rozstrzygnięcie ( 46 ).

113.

Orzecznictwo jednoznacznie uznało istnienie tego prawa nie tylko wtedy, gdy sąd opiera swoje orzeczenie na okolicznościach faktycznych i dokumentach, z którymi strony nie mogły się zapoznać ( 47 ), lecz również wtedy, gdy opiera on swoje orzeczenie na zarzucie podniesionym z urzędu ( 48 ).

114.

Prawo do bycia wysłuchanym obejmuje bowiem wszystkie okoliczności, które są decydujące dla wyniku postępowania ( 49 ) i stanowią podstawę wydania orzeczenia, niezależnie od tego, czy są to okoliczności faktyczne, czy prawne, a prawu temu nie podlega jedynie ostateczne stanowisko, jakie administracja zamierza przyjąć, lub sama czynność orzekania.

115.

Należy zatem zbadać, czy w niniejszej sprawie strony miały w toku postępowania możliwość przedstawienia uwag odnośnie do okoliczności podniesionych z urzędu przez Sąd.

116.

Otóż jak wynika z pism wystosowanych w dniu 7 lutego 2012 r. przez Sąd oraz z załączonych do nich pytań, o ile strony miały możliwość przedstawienia swojego stanowiska odnośnie do art. 2704 włoskiego kodeksu cywilnego, o tyle nie umożliwiono im przedstawienia uwag co do wyroku z dnia 14 czerwca 2007 r.

117.

Z lektury pkt 32, 35, 36, 39 i 40 zaskarżonego wyroku jasno wynika, że treść wyroku z dnia 14 czerwca 2007 r. miała decydujące znaczenie w rozumowaniu Sądu oraz że rozstrzygnięcie byłoby inne, gdyby Sąd nie wziął tego wyroku pod uwagę. Sąd uznał, iż Izba Odwoławcza mogła była przypisać większe znaczenie nieprawidłowościom zarzucanym przez NLC oraz że w konsekwencji należało stwierdzić nieważność spornej decyzji, właśnie z tego względu, że stwierdził, iż Izba Odwoławcza nie uwzględniła wspomnianego orzecznictwa, zgodnie z którym dowód przeciwny co do prawdziwości daty stempla pocztowego może być przedstawiony bez konieczności wniesienia skargi o stwierdzenie fałszerstwa.

118.

Z powyższego wynika, że Sąd naruszył zasadę kontradyktoryjności wynikającą z wymogów związanych z prawem do rzetelnego procesu.

119.

Uważam więc, że drugi zarzut odwołania zasługuje na uwzględnienie.

120.

Moim zdaniem w tych okolicznościach nie jest konieczne badanie zarzutu trzeciego dotyczącego oczywistej niespójności oraz przeinaczenia faktów.

121.

Artykuł 61 akapit pierwszy statutu Trybunału Sprawiedliwości stanowi, że jeśli odwołanie jest zasadne, Trybunał uchyla orzeczenie Sądu. W takim wypadku Trybunał może wydać orzeczenie ostateczne w sprawie, jeśli stan postępowania na to pozwala lub skierować sprawę do ponownego rozpoznania przez Sąd.

122.

Według mnie stan postępowania w niniejszej sprawie nie pozwala na wydanie orzeczenia, ponieważ strony powinny mieć możliwość wypowiedzenia się na zasadzie kontradyktoryjności co do elementów prawa krajowego podniesionych z urzędu przez Sąd.

123.

Powyższe rozważania skłaniają mnie do zaproponowania, by niniejsza sprawy została skierowana do Sądu, aby orzekł on co do istoty.

124.

W świetle powyższych rozważań proponuję Trybunałowi, aby orzekł w następujący sposób: