Sprawa C‑601/11 P
Republika Francuska
przeciwko
Komisji Europejskiej
„Odwołanie — Skarga o stwierdzenie nieważności — Ochrona przed przenośnymi encefalopatiami gąbczastymi — Rozporządzenie (WE) nr 746/2008 — Rozporządzenie zezwalające na przyjęcie środków nadzoru i zwalczania mniej restrykcyjnych niż przewidziane wcześniej — Zasada ostrożności — Poziom ochrony zdrowia ludzkiego — Nowe okoliczności mogące zmienić odbiór ryzyka — Brak uzasadnienia — Przeinaczenie okoliczności faktycznych — Naruszenie prawa”
Streszczenie – Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 11 lipca 2013 r.
Odwołanie – Zarzuty – Zwykłe powtórzenie zarzutów i argumentów podniesionych przed Sądem – Niedopuszczalność – Zakwestionowanie wykładni lub zastosowania prawa wspólnotowego dokonanych przez Sąd – Dopuszczalność
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58)
Odwołanie – Zarzuty – Niewystarczające uzasadnienie – Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego – Dopuszczalność – Przesłanki
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 36, art. 53 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 81)
Akty instytucji – Charakter proporcjonalny – Kryteria oceny – Ocena w świetle danych dostępnych w momencie wydania aktu – Przepisy mające na celu ochronę zdrowia publicznego – Stosowanie zasady ostrożności i działania zapobiegawczego – Pojawienie się nowych danych – Obowiązek dostosowania tych przepisów
Odwołanie – Zarzuty – Kontrola przez Trybunał kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych – Dopuszczalność
(art. 256 TFUE)
Rolnictwo – Zbliżanie ustawodawstw w zakresie zdrowia zwierząt – Środki ochronne przed przenośnymi gąbczastymi encefalopatiami – Przyjęcie na podstawie naukowej oceny ryzyka – Złagodzenie wcześniejszych środków zapobiegawczych – Dopuszczalność – Przesłanka – Utrzymywanie poziomu ochrony zdrowia ludzi
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 999/2001, art. 24, 24a; nr 178/2002, art. 7 ust. 2; nr 1923/2006)
Rolnictwo – Wspólna polityka rolna – Wprowadzenie w życie – Ocena naukowa ryzyka – Określenie poziomu ryzyka – Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji – Kontrola sądowa – Granice
(art. 168 ust. 1 TFUE)
Odwołanie – Zarzuty – Zarzut podniesiony po raz pierwszy w odwołaniu – Niedopuszczalność
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału, art. 58)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 70–72, 141)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 82, 83)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 110)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 119)
W ramach przyjmowania środków ochrona przed przenośnymi encefalopatiami gąbczastymi na podstawie rozporządzenia nr 999/2001 ustanawiającego zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii, zgodnie z art. 24a tego rozporządzenia wprowadzonym przez rozporządzenie nr 1923/2006, decyzje podejmowane zgodnie z jedną z procedur, o których mowa w art. 24 rozporządzenia nr 999/2004 opierają się na odpowiedniej ocenie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz, z uwzględnieniem dostępnej wiedzy naukowej, prowadzą do utrzymania lub, jeżeli jest to naukowo uzasadnione, do zwiększenia poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt zapewnianej w Unii.
W tym względzie, chociaż motywy rozporządzenia nr 1923/2006 nie wyjaśniają celów przyjęcia tego przepisu, z prac przygotowawczych wynika, że wspomniany art. 24a miał być gwarancją mającą na celu uniknięcie sytuacji, w której w ramach procedury komitetowej przyjęte zostaną środki mogące zmniejszyć poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt w Unii. Nie wynika z tego jednak, że wskazany art. 24a wyklucza jakąkolwiek możliwość złagodzenia wcześniejszych środków zapobiegawczych. W istocie po pierwsze, art. 24a rozporządzenia nr 999/2001 nie ustanawia jako kryterium okoliczności, że należy przeprowadzić porównanie w stosunku do poziomu ochrony wynikającego z wcześniej przyjętych w tej samej dziedzinie środków zapobiegawczych, lecz powołuje się w sposób ogólny na poziom ochrony zdrowia zapewnianej w Unii. Po drugie, zarówno z art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 178/2002 ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, jak i z orzecznictwa Trybunału wynika, że tymczasowe środki zarządzania ryzykiem przyjęte w kontekście braku pewności naukowej winny zostać poddane w rozsądnym terminie ponownej analizie w celu zagwarantowania, iż są one proporcjonalne i nie stanowią ograniczenia dla handlu w większym stopniu, niż jest to wymagane w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia określanego w Unii.
W związku z tym poziom ochrony ludzkiego zdrowia pozostaje w ścisłym związku z poziomem ryzyka uznanym za dopuszczalny dla społeczeństwa, który to poziom jest z kolei uzależniony od dostępnej w danym momencie wiedzy naukowej. Nie jest zaś wykluczone, że biorąc pod uwagę rozwój wiedzy naukowej, możliwe będzie zapewnienie tego samego poziomu ochrony za pomocą mniej restrykcyjnych środków.
(por. pkt 131–136)
Co się tyczy oceny ryzyka dla zdrowia ludzi, ponieważ ocena poziomu ryzyka uznanego za dopuszczalne dla społeczeństwa należy do dziedziny, w której Komisja jest powołana do dokonywania złożonych ocen i gdzie przysługują jej szerokie uprawnienia dyskrecjonalne, kontrola sądowa wykonywania jej kompetencji musi się ograniczyć do zbadania, czy nie jest ono dotknięte oczywistym błędem w ocenie lub nadużyciem władzy lub też czy ustawodawca nie przekroczył w sposób oczywisty granic przysługującego mu swobodnego uznania.
(por. pkt 142, 143)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 149)
Sprawa C‑601/11 P
Republika Francuska
przeciwko
Komisji Europejskiej
„Odwołanie — Skarga o stwierdzenie nieważności — Ochrona przed przenośnymi encefalopatiami gąbczastymi — Rozporządzenie (WE) nr 746/2008 — Rozporządzenie zezwalające na przyjęcie środków nadzoru i zwalczania mniej restrykcyjnych niż przewidziane wcześniej — Zasada ostrożności — Poziom ochrony zdrowia ludzkiego — Nowe okoliczności mogące zmienić odbiór ryzyka — Brak uzasadnienia — Przeinaczenie okoliczności faktycznych — Naruszenie prawa”
Streszczenie – Wyrok Trybunału (czwarta izba) z dnia 11 lipca 2013 r.
Odwołanie — Zarzuty — Zwykłe powtórzenie zarzutów i argumentów podniesionych przed Sądem — Niedopuszczalność — Zakwestionowanie wykładni lub zastosowania prawa wspólnotowego dokonanych przez Sąd — Dopuszczalność
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 58)
Odwołanie — Zarzuty — Niewystarczające uzasadnienie — Podanie przez Sąd uzasadnienia dorozumianego — Dopuszczalność — Przesłanki
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału Sprawiedliwości, art. 36, art. 53 akapit pierwszy; regulamin postępowania przed Trybunałem, art. 81)
Akty instytucji — Charakter proporcjonalny — Kryteria oceny — Ocena w świetle danych dostępnych w momencie wydania aktu — Przepisy mające na celu ochronę zdrowia publicznego — Stosowanie zasady ostrożności i działania zapobiegawczego — Pojawienie się nowych danych — Obowiązek dostosowania tych przepisów
Odwołanie — Zarzuty — Kontrola przez Trybunał kwalifikacji prawnej okoliczności faktycznych — Dopuszczalność
(art. 256 TFUE)
Rolnictwo — Zbliżanie ustawodawstw w zakresie zdrowia zwierząt — Środki ochronne przed przenośnymi gąbczastymi encefalopatiami — Przyjęcie na podstawie naukowej oceny ryzyka — Złagodzenie wcześniejszych środków zapobiegawczych — Dopuszczalność — Przesłanka — Utrzymywanie poziomu ochrony zdrowia ludzi
(rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady: nr 999/2001, art. 24, 24a; nr 178/2002, art. 7 ust. 2; nr 1923/2006)
Rolnictwo — Wspólna polityka rolna — Wprowadzenie w życie — Ocena naukowa ryzyka — Określenie poziomu ryzyka — Uprawnienia dyskrecjonalne Komisji — Kontrola sądowa — Granice
(art. 168 ust. 1 TFUE)
Odwołanie — Zarzuty — Zarzut podniesiony po raz pierwszy w odwołaniu — Niedopuszczalność
(art. 256 ust. 1 akapit drugi TFUE; statut Trybunału, art. 58)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 70–72, 141)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 82, 83)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 110)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 119)
W ramach przyjmowania środków ochrona przed przenośnymi encefalopatiami gąbczastymi na podstawie rozporządzenia nr 999/2001 ustanawiającego zasady dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii, zgodnie z art. 24a tego rozporządzenia wprowadzonym przez rozporządzenie nr 1923/2006, decyzje podejmowane zgodnie z jedną z procedur, o których mowa w art. 24 rozporządzenia nr 999/2004 opierają się na odpowiedniej ocenie potencjalnych zagrożeń dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz, z uwzględnieniem dostępnej wiedzy naukowej, prowadzą do utrzymania lub, jeżeli jest to naukowo uzasadnione, do zwiększenia poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt zapewnianej w Unii.
W tym względzie, chociaż motywy rozporządzenia nr 1923/2006 nie wyjaśniają celów przyjęcia tego przepisu, z prac przygotowawczych wynika, że wspomniany art. 24a miał być gwarancją mającą na celu uniknięcie sytuacji, w której w ramach procedury komitetowej przyjęte zostaną środki mogące zmniejszyć poziomu ochrony zdrowia ludzi i zwierząt w Unii. Nie wynika z tego jednak, że wskazany art. 24a wyklucza jakąkolwiek możliwość złagodzenia wcześniejszych środków zapobiegawczych. W istocie po pierwsze, art. 24a rozporządzenia nr 999/2001 nie ustanawia jako kryterium okoliczności, że należy przeprowadzić porównanie w stosunku do poziomu ochrony wynikającego z wcześniej przyjętych w tej samej dziedzinie środków zapobiegawczych, lecz powołuje się w sposób ogólny na poziom ochrony zdrowia zapewnianej w Unii. Po drugie, zarówno z art. 7 ust. 2 rozporządzenia nr 178/2002 ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, jak i z orzecznictwa Trybunału wynika, że tymczasowe środki zarządzania ryzykiem przyjęte w kontekście braku pewności naukowej winny zostać poddane w rozsądnym terminie ponownej analizie w celu zagwarantowania, iż są one proporcjonalne i nie stanowią ograniczenia dla handlu w większym stopniu, niż jest to wymagane w celu osiągnięcia wysokiego poziomu ochrony zdrowia określanego w Unii.
W związku z tym poziom ochrony ludzkiego zdrowia pozostaje w ścisłym związku z poziomem ryzyka uznanym za dopuszczalny dla społeczeństwa, który to poziom jest z kolei uzależniony od dostępnej w danym momencie wiedzy naukowej. Nie jest zaś wykluczone, że biorąc pod uwagę rozwój wiedzy naukowej, możliwe będzie zapewnienie tego samego poziomu ochrony za pomocą mniej restrykcyjnych środków.
(por. pkt 131–136)
Co się tyczy oceny ryzyka dla zdrowia ludzi, ponieważ ocena poziomu ryzyka uznanego za dopuszczalne dla społeczeństwa należy do dziedziny, w której Komisja jest powołana do dokonywania złożonych ocen i gdzie przysługują jej szerokie uprawnienia dyskrecjonalne, kontrola sądowa wykonywania jej kompetencji musi się ograniczyć do zbadania, czy nie jest ono dotknięte oczywistym błędem w ocenie lub nadużyciem władzy lub też czy ustawodawca nie przekroczył w sposób oczywisty granic przysługującego mu swobodnego uznania.
(por. pkt 142, 143)
Zobacz tekst orzeczenia.
(por. pkt 149)