—

w imieniu A. Gülbahcego przez M. Prottunga, Rechtsanwalt,

—

w imieniu rządu niemieckiego przez T. Henzego i J. Möllera, działających w charakterze pełnomocników,

—

w imieniu Komisji Europejskiej przez V. Kreuschitza i G. Rozeta, działających w charakterze pełnomocników,

1

Wniosek o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym dotyczy wykładni decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 z dnia 19 września 1980 r. w sprawie rozwoju stowarzyszenia utworzonego na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w dniu 12 września 1963 r. w Ankarze przez Republikę Turcji z jednej strony i przez państwa członkowskie EWG oraz Wspólnotę z drugiej strony, który został zawarty, zatwierdzony i ratyfikowany w imieniu tej ostatniej decyzją Rady 64/732/EWG z dnia 23 grudnia 1963 r. (Dz.U. 1964, 217, s. 3685, zwanych dalej, odpowiednio, „decyzją nr 1/80” i „układem stowarzyszeniowym”).

2

Wniosek ten został przedstawiony w ramach sporu pomiędzy A. Gülbahcem a Freie und Hansestadt Hamburg (administracją kraju związkowego Wolnego i Hanzeatyckiego Miasta Hamburga) dotyczącego cofnięcia przez nią zezwolenia na pobyt A. Gülbahcego.

3

Zgodnie z art. 2 ust. 1 układu stowarzyszeniowego jego celem jest promowanie stałego i zrównoważonego wzmacniania więzi handlowych i gospodarczych między stronami, przy pełnym uwzględnieniu konieczności zapewnienia przyspieszonego rozwoju gospodarki Turcji oraz podniesienia poziomu zatrudnienia i warunków życia narodu tureckiego.

4

Zgodnie z art. 12 układu stowarzyszeniowego „umawiające się strony uzgadniają, że uwzględnią artykuły [39 WE], [40 WE] i [41 WE], aby osiągnąć stopniowo swobodny przepływ pracowników”, zaś zgodnie z art. 13 tego układu strony te „uzgadniają, że uwzględnią artykuły [43 WE]–[46 WE] oraz art. [48 WE], aby znieść ograniczenia w swobodzie przedsiębiorczości”.

5

Artykuł 22 ust. 1 układu stowarzyszeniowego brzmi następująco:

„Do realizacji celów ustalonych układem [stowarzyszeniowym] i w przewidzianych przez układ przypadkach decyduje Rada Stowarzyszenia [Radzie Stowarzyszenia przysługują uprawnienia decyzyjne]. Każda z dwóch stron jest zobowiązana do podjęcia działań, jakich wymaga wykonanie przyjętych decyzji [...]”.

6

Artykuł 6 decyzji nr 1/80 stanowi:

„1.   Pracownik turecki należący do legalnego rynku pracy państwa członkowskiego ma w tym państwie, z zastrzeżeniem przepisów art. 7 dotyczącego dostępu członków jego rodziny do zatrudnienia, prawo:

2.   Urlopy wypoczynkowe i nieobecność w pracy z powodu macierzyństwa, wypadku przy pracy lub krótkotrwałej choroby są wliczane do okresu legalnego zatrudnienia. Okresy niezawinionego bezrobocia, należycie poświadczone przez właściwe organy oraz nieobecność w pracy z powodu długotrwałej choroby jakkolwiek nie zaliczają się do okresu legalnego zatrudnienia, nie naruszają praw nabytych z tytułu poprzedniego zatrudnienia.

3.   Szczegółowe zasady stosowania ust. 1 i 2 określają przepisy krajowe” [tłumaczenie nieoficjalne, podobnie jak wszystkie cytaty z tej decyzji poniżej].

7

Artykuł 7 decyzji nr 1/80 stanowi:

„Członkowie rodziny pracownika tureckiego należącego do legalnego rynku pracy państwa członkowskiego, którzy uzyskali zgodę na dołączenie do niego:

Dzieci pracowników tureckich, które ukończyły naukę zawodu w przyjmującym państwie, niezależnie od okresu zamieszkiwania w tym państwie członkowskim, jednakże pod warunkiem legalnego zatrudnienia jednego z rodziców w tym państwie przez okres co najmniej trzech lat, mają prawo przyjąć w tym państwie członkowskim dowolną ofertę pracy”.

8

Artykuł 10 ust. 1 tej decyzji przewiduje:

„1.   Państwa członkowskie Wspólnoty zapewniają pracownikom tureckim należącym do ich legalnego rynku pracy traktowanie wolne od jakiejkolwiek dyskryminacji ze względu na przynależność państwową w porównaniu z pracownikami z państw członkowskich Wspólnoty w odniesieniu do wynagrodzenia i innych warunków pracy.

2.   Z zastrzeżeniem art. 6 i 7 pracownikom tureckim, o których mowa w ust. 1, i członkom ich rodzin przysługuje, na takich samych zasadach co pracownikom z państw członkowskich Wspólnoty, prawo do korzystania z pomocy służb zatrudnienia w celu poszukiwania zatrudnienia”.

9

Artykuł 13 decyzji nr 1/80 stanowi:

„Państwa członkowskie Wspólnoty i Turcja nie mogą wprowadzać nowych ograniczeń w zakresie warunków dostępu do rynku pracy pracowników i członków ich rodzin, którzy zgodnie z prawem przebywają i są zatrudnieni na ich terytoriach”.

10

Paragraf 5 Gesetz über die Einreise und den Aufenthalt von Ausländern im Bundesgebiet (ustawy o wjeździe i pobycie cudzoziemców na terytorium federalnym) z dnia 9 lipca 1990 r. (BGBl. 1990 I, s. 1354, zwanej dalej „AuslG”), zatytułowany „Rodzaje dokumentów pobytowych”, stanowi w swoim ust. 1:

„Dokument pobytowy może zostać wydany w formie:

11

Paragraf 19 AuslG, zatytułowany „Autonomiczne prawo pobytu małżonków”, stanowi:

„(1)   W przypadku ustania wspólnego pożycia zezwolenie na pobyt małżonka podlega przedłużeniu jako autonomiczne prawo pobytu, niezależne od podstawy pobytu wymienionej w § 17 ust. 1, jeżeli:

[...]

(2)   W przypadkach, o których mowa w ust. 1, ważność zezwolenia na pobyt na czas oznaczony przedłuża się o rok; przedłużenie okresu ważności zezwolenia nie stoi na przeszkodzie wypłacaniu pomocy społecznej, bez uszczerbku dla przepisów ust. 1 zdanie trzecie. W przypadku niespełnienia warunków przedłużenia zezwolenia na czas nieoznaczony zezwolenie na pobyt może zostać przedłużone na czas oznaczony.

[...]”.

12

Paragraf 23 AuslG, zatytułowany „Członkowie rodziny obywateli niemieckich będący cudzoziemcami”, przewiduje w swoim ust. 1:

„Zezwolenie na pobyt na czas oznaczony wydaje się, zgodnie z § 17 ust. 1,

[...]

jeżeli ów obywatel niemiecki stale zamieszkuje na terytorium federalnym;

[...]”.

13

Paragraf 1 Verordnung über die Arbeitserlaubnis für nichtdeutsche Arbeitnehmer (rozporządzenia w sprawie zezwoleń na pracę dla pracowników niebędących obywatelami niemieckimi) w brzmieniu z dnia 12 września 1980 r. (BGBl. 1980 I, s. 1754, zwanego dalej „AEVO”) stanowi:

„Zezwolenie wydawane na podstawie § 19 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia (zezwolenie na pracę) wydaje się, w zależności od sytuacji i zmian na rynku pracy,

14

Paragraf 2 AEVO, zatytułowany „Szczególne zezwolenia na pracę”, stanowi w swoim ust. 1:

„Zezwolenie na pracę wydaje się niezależnie od sytuacji i zmian na rynku pracy oraz bez ograniczeń, o których mowa w § 1 ust. 1 pkt 1, jeżeli pracownik

[...]

[...]”.

15

Paragraf 4 ust. 2 AEVO przewiduje:

„Okres ważności zezwolenia na pracę, o którym mowa w § 2 ust. 1, § 2 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz w § 2 ust. 3, wynosi pięć lat. Zezwolenie wydaje się bez ograniczeń co do jego ważności pracownikom, którzy w okresie ośmiu lat poprzedzających jego wydanie legalnie i nieprzerwanie zamieszkiwali na obszarze obowiązywania niniejszego rozporządzenia”.

16

Paragraf 284 Sozialgesetzbuch, Drittes Buch (trzeciej księgi kodeksu socjalnego) w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 1998 r. do dnia 31 grudnia 2003 r. (BGBl. 1997 I, s. 594, zwanej dalej „SGB III”) stanowi:

„(1)   Cudzoziemcy mogą wykonywać pracę tylko za zgodą urzędu pracy i mogą być zatrudniani przez pracodawców tylko w przypadku posiadania takiej zgody.

[...]

(5)   Zgoda udzielana jest wyłącznie cudzoziemcom posiadającym zezwolenie na pobyt na czas oznaczony, o którym mowa w art. 5 [AuslG], o ile stosowne przepisy nie stanowią inaczej i nie stoi to w sprzeczności ze stosownymi przepisami dotyczącymi legalnego świadczenia pracy przez cudzoziemców”.

17

Paragraf 286 SGB III, zatytułowany „Zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony”, stanowi:

„(1)   Zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony wydaje się cudzoziemcowi, który:

W przypadku niektórych grup osób odrębne przepisy wykonawcze mogą przewidywać odstępstwa od przepisów ust. 1 pkt 1.

[...]

(3)   Zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony wydaje się bez ograniczeń czasowych oraz bez ograniczeń dotyczących przedsiębiorstw, zawodów i regionów, z zastrzeżeniem odmiennych uregulowań”.

18

Paragraf 2 Verordnung über die Arbeitsgenehmigung für ausländische Arbeitnehmer (rozporządzenia w sprawie zezwoleń na pracę dla cudzoziemców) z dnia 17 września 1998 r. (BGBl. 1998 I, s. 2899, zwanego dalej „ArGV”), zatytułowany „Zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony”, dotyczący wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemcom, stanowi w swoim ust. 1:

„W drodze odstępstwa od przepisów § 286 ust. 1 zdanie pierwsze pkt 1 SGB III zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony wydaje się również wówczas, gdy cudzoziemiec:

[...]”.

19

Paragraf 5 ArGV, zatytułowany „Związek ze statusem wynikającym z posiadania prawa pobytu”, stanowi:

„W drodze odstępstwa od § 284 ust. 5 SGB III zezwolenie na pracę może zostać wydane także cudzoziemcom:

20

Zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 1 ArGV zezwolenie na pracę traci ważność, jeżeli cudzoziemiec przestaje spełniać którykolwiek z warunków wskazanych w § 5 tej ustawy.

21

W dniu 1 stycznia 2005 r. weszła w życie Gesetz über den Aufenthalt, die Erwerbstätigkeit und die Integration von Ausländern im Bundesgebiet (ustawa o pobycie, zatrudnieniu i integracji cudzoziemców na terytorium federalnym) z dnia 30 lipca 2004 r. (BGBl. 2004 I, s. 1950), ze zmianami (BGBl. 2008 I, s. 162) (zwana dalej „AufenthG”). Paragraf 4 tej ustawy, zatytułowany „Wymóg posiadania zezwolenia na pobyt”, stanowi w swoich ust. 2 i 5:

„(2)   Zezwolenie na pobyt na czas oznaczony umożliwia podejmowanie zatrudnienia, jeżeli przedmiotowa ustawa nie stanowi inaczej lub jeżeli w zezwoleniu tym wyraźnie przewidziano taką możliwość. Każde zezwolenie na pobyt na czas oznaczony musi zawierać informację, czy umożliwia ono podejmowanie zatrudnienia. Cudzoziemiec nieposiadający zezwolenia na pobyt na czas oznaczony umożliwiającego podejmowanie zatrudnienia może podejmować zatrudnienie tylko za zgodą Bundesagentur für Arbeit [federalnego urzędu pracy] lub bez zgody urzędu, jeżeli możliwość podejmowania takiego zatrudnienia została przewidziana w rozporządzeniu. Ograniczenia co do możliwości uzyskania zgody urzędu odnotowuje się w zezwoleniu.

[...]

(5)   Cudzoziemiec, którego prawo pobytu wynika z [układu stowarzyszeniowego], jest obowiązany udowodnić istnienie tego prawa, okazując dowód posiadania zezwolenia na pobyt na czas oznaczony, o ile nie posiada on ani zezwolenia na osiedlenie się, ani zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE. Zezwolenie na pobyt na czas oznaczony wydaje się na wniosek”.

22

Paragraf 105 AufenthG, zatytułowany „Utrzymanie w mocy zezwolenia na pracę”, przewiduje w swoim ust. 2:

„Zezwolenie na pracę wydane przed wejściem w życie przedmiotowej ustawy należy traktować jako nieograniczoną zgodę federalnego urzędu pracy na podejmowanie zatrudnienia”.

23

Atilla Gülbahce jest obywatelem tureckim, który w czerwcu 1997 r. zawarł związek małżeński z obywatelką niemiecką. W dniu 8 czerwca 1998 r. wjechał on na terytorium Niemiec na podstawie wizy w celu dołączenia do członka rodziny. W lipcu 1998 r. organy niemieckie wydały mu zezwolenie na pobyt na czas oznaczony, którego ważność została przedłużona w czerwcu 1999 r., w sierpniu 2001 r. i w styczniu 2004 r. Jednocześnie w dniu 29 września 1998 r. właściwy urząd pracy wydał mu zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony.

24

W lipcu 2005 r. organy niemieckie dowiedziały się, że małżonka A. Gülbahcego w listopadzie 1999 r. oświadczyła, iż od dnia 1 października 1999 r. przestała z nim wspólnie zamieszkiwać. Po przesłuchaniu A. Gülbahcego Freie und Hansestadt Hamburg, decyzją z dnia 6 lutego 2006 r., potwierdzoną decyzją z dnia 29 sierpnia 2006 r., uchyliła z mocą wsteczną decyzje przedłużające jego zezwolenie na pobyt z sierpnia 2001 r. i ze stycznia 2004 r. Według Freie und Hansestadt Hamburg decyzje o przedłużeniu zezwolenia na pobyt A. Gülbahcego zostały wydane niezgodnie z prawem ze względu na brak wspólnego pożycia między A. Gülbahcem a jego małżonką przez okres dwóch lat. Ponadto nie było żadnych podstaw do wydania decyzji o przedłużeniu na podstawie art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80, gdyż A. Gülbahce nie był zatrudniony u tego samego pracodawcy przez okres co najmniej jednego roku.

25

Atilla Gülbahce wniósł odwołanie do Verwaltungsgericht Hamburg (sądu administracyjnego w Hamburgu), które zostało oddalone wyrokiem z dnia 3 lipca 2007 r. W postępowaniu apelacyjnym wyrok ów został zmieniony przez sąd odsyłający [Hamburgisches Oberverwaltungsgericht – okręgowy sąd administracyjny w Hamburgu] wyrokiem z dnia 29 maja 2008 r.

26

W opinii sądu odsyłającego mimo nieudowodnienia przez A. Gülbahcego, że wspólne pożycie między nim a jego małżonką trwało przez okres dwóch lat, oraz mimo tego, że nie może się on powołać na art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80, A. Gülbahce miał prawo do przedłużenia swojego zezwolenia na pobyt zarówno na podstawie posiadania zezwolenia na pracę na czas nieoznaczony, które otrzymał we wrześniu 1998 r., jak i na podstawie art. 10 ust. 1 tej decyzji w związku z orzecznictwem Trybunału dotyczącym zakazu dyskryminacji, o którym mowa w porozumieniach zawartych przez Unię Europejską z Republiką Tunezyjską i Królestwem Maroka.

27

W tym względzie sąd odsyłający twierdzi, że ponieważ zarówno w sierpniu 2001 r., jak i w styczniu 2004 r. A. Gülbahce należał do legalnego rynku pracy, prawo do rzeczywistego wykonywania działalności zawodowej mogło mu zostać odebrane tylko ze względów ochrony uzasadnionych interesów państwa, które w niniejszym przypadku nie występowały.

28

W następstwie zaskarżenia przez Freie und Hansestadt Hamburg wyroku Hamburgisches Oberverwaltungsgericht z dnia 29 maja 2008 r. do Bundesverwaltungsgericht (federalnego sądu administracyjnego) ten ostatni sąd wyrokiem z dnia 8 grudnia 2009 r. uchylił ów wyrok i przekazał sprawę Hamburgisches Oberverwaltungsgericht do ponownego rozpoznania.

29

Według sądu odsyłającego Bundesverwaltungsgericht uznał, że art. 10 ust. 1 decyzji nr 1/80 nie przyznaje ani roszczenia o wydanie zezwolenia na pobyt z mocą wsteczną, ani prawa pobytu niezależnego od konkretnego stanowiska pracy. W tym względzie zezwolenie na pracę wydane przed wejściem w życie AufenthG po wejściu w życie tego aktu w dniu 1 stycznia 2005 r. należy rozumieć tylko jako wewnątrzadministracyjną zgodę właściwych organów na podjęcie pracy. Nie można też twierdzić, że tego rodzaju uregulowanie narusza klauzulę standstill wynikającą z art. 13 decyzji nr 1/80, gdyż możliwość wydawania nieograniczonych zezwoleń na pracę dla małżonków obywateli niemieckich została wprowadzona dopiero na podstawie ArGV, we wrześniu 1998 r., podczas gdy uregulowanie obowiązujące w 1980 r., o którym mowa we wspomnianym art. 13, zezwalało na wydawanie nieograniczonych zezwoleń na pracę tylko w przypadku legalnego pobytu przez nieprzerwany okres ośmiu lat.

30

Hamburgisches Oberverwaltungsgericht, uznając, że rozstrzygnięcie zawisłego przed nim sporu wymaga wykładni prawa Unii, postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do Trybunału z następującymi pytaniami prejudycjalnymi:

W przypadku udzielenia na to pytanie odpowiedzi twierdzącej:

W przypadku udzielenia na to pytanie odpowiedzi twierdzącej:

31

Na wstępie należy wskazać, że nawet jeżeli formalnie sąd odsyłający ograniczył swoje pytania do wykładni art. 10 ust. 1 i art. 13 decyzji nr 1/80, okoliczność tego rodzaju nie stoi na przeszkodzie temu, by Trybunał przekazał sądowi odsyłającemu wszelkie wskazówki w zakresie wykładni prawa Unii, które mogą być użyteczne do wydania wyroku w zawisłej przed nim sprawie, niezależnie od tego, czy ów sąd podniósł daną kwestię w przedstawionych pytaniach (zob. wyroki: z dnia 8 listopada 2007 r. w sprawie C-251/06 ING. AUER, Zb.Orz. s. I-9689, pkt 38; z dnia 5 maja 2011 r. w sprawie C-434/09 McCarthy, Zb.Orz. s. I-3375, pkt 24).

32

W tym względzie należy przypomnieć, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału w ramach procedury w trybie art. 267 TFUE Trybunał może wywieść z treści pytań przedstawionych przez sąd odsyłający, z uwzględnieniem okoliczności przez ten sąd wskazanych, elementy istotne dla wykładni prawa wspólnotowego, tak by umożliwić sądowi odsyłającemu rozstrzygnięcie przedstawionego mu problemu prawnego (zob. wyrok z dnia 28 kwietnia 2009 r. w sprawie C-420/07 Apostolides, Zb.Orz. s. I-3571, pkt 63 i przytoczone tam orzecznictwo).

33

W niniejszym przypadku sąd odsyłający wskazał w swoim postanowieniu, że podstawą cofnięcia z mocą wsteczną decyzji przedłużających ważność zezwolenia na pobyt A. Gülbahcego wydanych w sierpniu 2001 r. i w styczniu 2004 r. było ustanie, począwszy od dnia 1 października 1999 r., wspólnego pożycia między nim a jego małżonką; istnienie wspólnego pożycia jest niezbędnym warunkiem wydania tego dokumentu zgodnie z przepisami AuslG w związku z AEVO, SGB III i ArGV.

34

Sąd ten zwraca też uwagę, że w chwili owego cofnięcia z mocą wsteczną, w dniu 6 lutego 2006 r., A. Gülbahce już od ponad roku był zatrudniony u tego samego pracodawcy, co oznacza, że co do zasady spełniał on warunki uznania go za osobę należącą do legalnego rynku pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80.

35

W związku z powyższym zadane pytania należy przeformułować w jedno pytanie, przyjmując, że sąd odsyłający zmierza zasadniczo do ustalenia, czy art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, by właściwe organy krajowe cofnęły wydany pracownikowi tureckiemu dokument pobytowy z mocą wsteczną od dnia, w którym ustał przewidziany przez prawo krajowe powód wydania takiego dokumentu, jeżeli owe cofnięcie nastąpiło po upływie rocznego okresu legalnego zatrudnienia, przewidzianego w tymże art. 6 ust. 1 tiret pierwsze.

36

W tym względzie trzeba przypomnieć, że zakres praw, które zostały przyznane pracownikom tureckim na mocy przepisów art. 6 ust. 1 decyzji nr 1/80, stopniowo rozszerza się wraz z upływem okresu legalnego zatrudnienia w celu stopniowej poprawy sytuacji zainteresowanych w przyjmującym państwie członkowskim (zob. w szczególności wyrok z dnia 10 stycznia 2006 r. w sprawie C-230/03 Sedef, Zb.Orz. s. I-157, pkt 34).

37

I tak, z art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 wynika, że po roku legalnego zatrudnienia pracownik turecki ma prawo kontynuować pracę najemną u tego samego pracodawcy.

38

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału skuteczność (effet utile) tego prawa zakłada nieuchronnie istnienie odpowiadającego mu prawa pobytu na rzecz zainteresowanego (zob. w szczególności wyrok z dnia 7 lipca 2005 r. w sprawie C-383/03 Dogan, Zb.Orz. s. I-6237, pkt 14).

39

Legalność zatrudnienia obywatela tureckiego w przyjmującym państwie członkowskim w rozumieniu art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 zakłada stabilną i pewną sytuację zainteresowanego na rynku pracy państwa członkowskiego, a w konsekwencji obejmuje również niekwestionowane prawo pobytu (wyroki: z dnia 16 grudnia 1992 r. w sprawie C-237/91 Kus, Rec. s. I-6781, pkt 22; z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie C-337/07 Altun, Zb.Orz. s. I-10323, pkt 53).

40

W rozpatrywanym przypadku nie ulega wątpliwości, że – jak już przypomniano w pkt 34 niniejszego wyroku – w chwili cofnięcia z mocą wsteczną decyzji o przedłużeniu ważności dokumentu pobytowego A. Gülbahcego w dniu 6 lutego 2006 r. warunek odnoszący się do jednego roku legalnego zatrudnienia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80, był spełniony.

41

W opinii organów krajowych podstawą tego cofnięcia było stwierdzenie, że, po pierwsze, w sierpniu 2001 r. i w styczniu 2004 r., czyli w momencie każdorazowego przedłużenia dokumentu pobytowego A. Gülbahcego, warunek ów nie był spełniony, oraz po drugie, w momencie tym A. Gülbahce nie spełniał też warunku, od którego spełnienia uzależnione było wydanie jego dokumentu pobytowego, a mianowicie istnienia wspólnego pożycia z obywatelem niemieckim.

42

Otóż zdaniem tych organów, jeżeli pracownik turecki przestaje spełniać w trakcie pierwszego roku zatrudnienia warunki, pod jakimi zostało mu wydane zezwolenie na pobyt, jego prawo pobytu traci charakter prawa niekwestionowanego. W konsekwencji, począwszy od tego momentu, okresy zatrudnienia ukończone przez tego pracownika nie mogą być brane pod uwagę na potrzeby nabycia praw określonych w art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80, jako że pracownik ów nie spełnia warunku rocznego legalnego zatrudnienia w rozumieniu orzecznictwa Trybunału.

43

Tymczasem argument ten został wyraźnie odrzucony przez Trybunał, szczególnie w odniesieniu do przepisów krajowych, które uzależniają prawo pobytu obywatela tureckiego od istnienia wspólnego pożycia z obywatelem zainteresowanego państwa członkowskiego.

44

W wyroku z dnia 29 września 2011 r. w sprawie C-187/10 Unal, Zb.Orz. s. I-9045, który został wydany już po wpłynięciu niniejszego wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, Trybunał stwierdził, że w sytuacji gdy obywatel turecki może skutecznie powoływać się na prawa nabyte na podstawie przepisu decyzji nr 1/80, posiadanie tych praw nie jest już uzależnione od trwania okoliczności koniecznych, aby prawa te powstały, a to z tego względu, że decyzja ta nie ustanawia tego rodzaju warunku (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 50).

45

W wyroku tym Trybunał przypomniał bowiem, że zgodnie z art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 wystarczy, by pracownik turecki był legalnie zatrudniony przez ponad rok, aby miał prawo do odnowienia zezwolenia na pracę u tego samego pracodawcy, z uwagi na to, że przepis ten nie uzależnia uznania tego prawa od żadnego innego warunku i w szczególności nie od warunków nabycia prawa wjazdu na terytorium kraju i prawa pobytu (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 38 i przytoczone tam orzecznictwo).

46

Trybunał orzekł w związku z tym, że pracownika tureckiego zatrudnionego na podstawie ważnego pozwolenia na pracę od ponad roku należy uznać za spełniającego warunki przewidziane w art. 6 ust. 1 tiret pierwsze tej decyzji, nawet jeżeli początkowo zezwolenie na pobyt zostało mu przyznane z innych powodów niż wykonywanie pracy najemnej (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 39 i przytoczone tam orzecznictwo).

47

Prawdą jest, że w obecnym stanie rozwoju prawa Unii decyzja nr 1/80 nie wpływa w żaden sposób na kompetencje państw członkowskich w zakresie odmowy pracownikowi tureckiemu prawa wjazdu na ich terytorium i prawa podjęcia pierwszej pracy najemnej. Decyzja ta nie stoi również w zasadzie na przeszkodzie temu, aby te państwa członkowskie regulowały warunki jego zatrudnienia do końca rocznego okresu, o którym mowa w art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 41 i przytoczone tam orzecznictwo).

48

Artykuł 6 ust. 1 nie może być jednak interpretowany w ten sposób, że pozwala on państwu członkowskiemu na jednostronne zmienianie zakresu systemu stopniowej integracji pracowników tureckich na rynku zatrudnienia przyjmującego państwa członkowskiego, pozbawiając pracownika, który został wpuszczony na jego terytorium i który wykonywał legalnie konkretną i rzeczywistą działalność zarobkową przez nieprzerwany okres ponad roku u tego samego pracodawcy, praw, które trzy tiret tego przepisu przyznają mu stopniowo, odpowiednio do okresu wykonywania pracy najemnej (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 42 i przytoczone tam orzecznictwo).

49

Taka wykładnia skutkowałaby bowiem pozbawieniem decyzji nr 1/80 znaczenia i wszelkiej skuteczności (effet utile), skoro art. 6 ust. 1 decyzji nr 1/80 został zredagowany w sposób ogólny i bezwarunkowy, ponieważ nie przewiduje on dla państw członkowskich możliwości ograniczenia praw, które przepis ten przyznaje bezpośrednio pracownikom tureckim (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 43, 44 i przytoczone tam orzecznictwo).

50

Oczywiście świadczenie pracy przez obywatela tureckiego na podstawie zezwolenia na pobyt wydanego wskutek oszukańczego działania, które doprowadziło do skazania, lub na podstawie tymczasowego zezwolenia na pobyt, które jest ważne tylko w okresie oczekiwania na wydanie ostatecznej decyzji w przedmiocie prawa pobytu, nie może prowadzić do nabycia przez tego obywatela prawa na podstawie art. 6 ust. 1 decyzji nr 1/80 (ww. wyrok w sprawie Unal, pkt 47).

51

Jednakże w sprawie będącej przedmiotem postępowania głównego i w odróżnieniu od sprawy C-285/95 Kol, zakończonej wyrokiem z dnia 5 czerwca 1997 r., Rec. s. I-3069, która dotyczyła małżeństwa dla pozoru, z postanowienia odsyłającego nie wynika, że A. Gülbahce był zatrudniony na podstawie zezwolenia na pobyt wydanego wskutek oszukańczego działania lub na podstawie tymczasowego zezwolenia na pobyt, które było ważne tylko w okresie oczekiwania na wydanie ostatecznej decyzji w przedmiocie prawa pobytu.

52

Ponadto zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 2 AEVO oraz § 2 ust. 1 pkt 1 i § 5 ArGV A. Gülbahcemu przysługiwało prawo pobytu umożliwiające mu swobodne podejmowanie pracy najemnej od dnia 29 września 1998 r., czyli dnia, w którym właściwy urząd pracy wydał mu zezwolenie na pracę na czas nieoznaczony. Sąd odsyłający zauważył w tym względzie, że nie ma dowodów na to, że A. Gülbahce uzyskał swoje prawo wjazdu i pobytu w Niemczech wskutek oszukańczego działania.

53

Bezsporne jest też, że A. Gülbahce przestrzegał wymogów ustawowych i wymogów wynikających z rozporządzeń przyjmującego państwa członkowskiego dotyczących wjazdu na jego terytorium i zatrudnienia.

54

W tych okolicznościach uznanie, że skarżący w postępowaniu głównym nie był w Niemczech legalnie zatrudniony od ponad jednego roku, byłoby sprzeczne z art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80.

55

W konsekwencji okresy zatrudnienia, które skarżący w postępowaniu głównym ukończył po uzyskaniu dokumentu pobytowego i zezwolenia na pracę oraz przed cofnięciem z mocą wsteczną decyzji o przedłużeniu ważności tego dokumentu, należy uważać za spełniające warunek rocznego legalnego zatrudnienia w rozumieniu art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80.

56

W świetle powyższego na zadane pytania, w brzmieniu przeformułowanym przez Trybunał, należy odpowiedzieć, że art. 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji nr 1/80 należy interpretować w ten sposób, iż stoi on na przeszkodzie temu, by właściwe organy krajowe cofnęły wydany pracownikowi tureckiemu dokument pobytowy z mocą wsteczną od dnia, w którym ustał powód, od istnienia którego prawo krajowe uzależnia możliwość wydania tego dokumentu, jeżeli pracownik ten nie dopuścił się żadnych oszukańczych zachowań, a cofnięcie to następuje po upływie rocznego okresu legalnego zatrudnienia, przewidzianego w tymże art. 6 ust. 1 tiret pierwsze.

57

Dla stron w postępowaniu głównym niniejsze postępowanie ma charakter incydentalny, dotyczy bowiem kwestii podniesionej przed sądem odsyłającym, do niego zatem należy rozstrzygnięcie o kosztach. Koszty poniesione w związku z przedstawieniem uwag Trybunałowi, inne niż koszty stron w postępowaniu głównym, nie podlegają zwrotowi.

Z powyższych względów Trybunał (trzecia izba) orzeka, co następuje:

Artykuł 6 ust. 1 tiret pierwsze decyzji Rady Stowarzyszenia nr 1/80 z dnia 19 września 1980 r. w sprawie rozwoju stowarzyszenia utworzonego na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w dniu 12 września 1963 r. w Ankarze przez Republikę Turcji z jednej strony i przez państwa członkowskie EWG oraz Wspólnotę z drugiej strony, który został zawarty, zatwierdzony i ratyfikowany w imieniu tej ostatniej decyzją Rady 64/732/EWG z dnia 23 grudnia 1963 r., należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie temu, by właściwe organy krajowe cofnęły wydany pracownikowi tureckiemu dokument pobytowy z mocą wsteczną od dnia, w którym ustał powód, od istnienia którego prawo krajowe uzależnia możliwość wydania tego dokumentu, jeżeli pracownik ten nie dopuścił się żadnych oszukańczych zachowań, a cofnięcie to następuje po upływie rocznego okresu legalnego zatrudnienia, przewidzianego w tymże art. 6 ust. 1 tiret pierwsze.