1. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – Rozporządzenie nr 2201/2003 – Jurysdykcja w sprawach prawa do pieczy – Zawisłość sporu
(rozporządzenie Rady nr 2201/2003, art. 19 ust. 2, art. 20)
2. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – Rozporządzenie nr 2201/2003 – Jurysdykcja w sprawach prawa do pieczy – Zawisłość sporu
(rozporządzenie Rady nr 2201/2003, art. 19 ust. 2)
3. Współpraca sądowa w sprawach cywilnych – Jurysdykcja oraz uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej – Rozporządzenie nr 2201/2003 – Jurysdykcja w sprawach prawa do pieczy – Zawisłość sporu
(rozporządzenie Rady nr 2201/2003, art. 19 ust. 2)
1. Przepisy art. 19 ust. 2 rozporządzenia nr 2201/2003 dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie nr 1347/2000, nie znajdują zastosowania, jeżeli do sądu państwa członkowskiego, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek w celu uzyskania środków dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, zwrócono się jedynie o zastosowanie środków tymczasowych w rozumieniu art. 20 tego rozporządzenia, a do sądu innego państwa członkowskiego, który jest właściwy do rozpoznania sprawy co do istoty w rozumieniu tegoż rozporządzenia, zwrócono się później o zastosowanie takich samych środków, niezależnie od tego, czy mają one mieć charakter tymczasowy lub ostateczny.
W istocie art. 20 rozporządzenia nr 2201/2003 nie można uważać za przepis przyznający jurysdykcję co do istoty. Poza tym zastosowanie wspomnianego przepisu nie stanowi przeszkody dla wniesienia powództwa do sądu, który jest właściwy do rozpoznania sprawy co do istoty. Artykuł 20 ust. 2 owego rozporządzenia zapobiega jakiemukolwiek ryzyku wydania sprzecznych orzeczeń w przypadku orzeczenia zarządzającego środki tymczasowe w rozumieniu art. 20 i orzeczenia wydanego przez sąd właściwy do rozpoznania sprawy co do istoty, ponieważ stanowi on, że środki tymczasowe w rozumieniu owego art. 20 ust. 1 tracą moc, gdy sąd, do którego jurysdykcji należy rozpoznanie sprawy co do istoty, podjął środki, które uważa za właściwe.
(por. pkt 70, 71, 86; sentencja)
2. Okoliczność, że do sądu państwa członkowskiego wpłynął pozew lub wniosek w ramach postępowania w sprawie środków tymczasowych, w szczególności kwestii prawa do pieczy nad dziećmi, lub że takie środki zostały zarządzone w ramach takiego postępowania, a z żadnego elementu zgłoszonego żądania lub wydanego orzeczenia nie wynika, że sąd, do którego zwrócono się o zarządzenie środków tymczasowych, jest właściwy w rozumieniu rozporządzenia nr 2201/2003 dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie nr 1347/2000, nie musi wykluczać istnienia – ewentualnie dozwolonego w prawie krajowym tego państwa członkowskiego – żądania co do istoty związanego z żądaniem zarządzenia środków tymczasowych i zawierającego elementy, które mogą wykazać, że sąd, do którego je wniesiono, jest właściwy w rozumieniu tegoż rozporządzenia.
W takim kontekście sąd, do którego później wniesiono pozew lub wniosek winien z urzędu zweryfikować, czy zarządzenie środków tymczasowych przez sąd, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek, nie było jedynie wstępem do późniejszego orzeczenia, wydanego w warunkach lepszej znajomości sprawy i nie naznaczonych pilnością orzekania. Sąd, do którego później wniesiono pozew lub wniosek, powinien ponadto zbadać, czy żądanie zarządzenia środków tymczasowych i przedstawione w późniejszym czasie żądanie co do istoty nie stanowią jednej proceduralnej całości.
(por. pkt 80, 86; sentencja)
3. Jeżeli pomimo podjętych starań mających na celu uzyskanie informacji od strony, która powołuje się na zawisłość sporu, od sądu, do którego najpierw wniesiono pozew lub wniosek, i od organu centralnego, sąd, do którego później wniesiono pozew lub wniosek, nie posiada żadnych danych pozwalających na ustalenie przedmiotu i podstawy żądania zgłoszonego w innym sądzie i mających w szczególności wykazać, że ten sąd jest właściwy zgodnie z rozporządzeniem nr 2201/2003 dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylającego rozporządzenie nr 1347/2000, i gdy ze względu na szczególne okoliczności interes dziecka wymaga wydania orzeczenia, które może zostać uznane w państwach członkowskich innych niż państwo siedziby sądu, do którego później wniesiono pozew lub wniosek, sąd ten powinien – po upływie rozsądnego terminu na udzielenie odpowiedzi na przedstawione pytania – kontynuować rozpoznawanie zgłoszonego przed nim żądania. Długość takiego rozsądnego terminu powinna zostać ustalona z uwzględnieniem nadrzędnego interesu dziecka w świetle konkretnych okoliczności rozpatrywanego przypadku.
W tym kontekście należy przypomnieć, że rozporządzenie nr 2201/2003, uwzględniając nadrzędny interes dziecka, ma na celu umożliwienie sądowi, który jest najbliżej dziecka i który z tego względu najlepiej zna jego sytuację i stan jego rozwoju, wydania niezbędnych orzeczeń.
(por. pkt 82-84, 86; sentencja)