WYROK SĄDU (izba ds. odwołań)
z dnia 12 lipca 2011 r.
Sprawa T-80/09 P
Komisja Europejska
przeciwko
Q
Odwołanie – Służba publiczna – Urzędnicy – Odwołanie wzajemne – Mobbing – Artykuł 12a regulaminu pracowniczego – Komunikat w sprawie polityki w zakresie mobbingu w Komisji – Obowiązek wspomagania ciążący na administracji – Artykuł 24 regulaminu pracowniczego – Zakres – Wniosek o udzielenie wsparcia – Działania mające na celu tymczasowe odseparowanie od siebie stron konfliktu – Obowiązek staranności – Odpowiedzialność – Wniosek o odszkodowanie – Nieograniczone prawo orzekania – Przesłanki zastosowania – Sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej – Skarga o stwierdzenie nieważności – Interes prawny
Przedmiot: Odwołanie mające na celu uchylenie wyroku Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie F-52/05 Q przeciwko Komisji, Zb.Orz.SP s. I-A-1-409, II-A-1-2235.
Orzeczenie: Wyrok Sądu do spraw Służby Publicznej Unii Europejskiej (pierwsza izba) z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie F-52/05 Q przeciwko Komisji Zb.Orz.SP s. I-A-1-409, II-A-1-2235, zostaje uchylony w zakresie, w jakim w pkt 2 sentencji zasądza się w nim od Komisji zapłatę na rzecz Q zadośćuczynienia w kwocie 500 EUR oraz kwoty w wysokości 15 000 EUR, w zakresie, w jakim ma to na celu zadośćuczynienie krzywdy doznanej przez Q z powodu rzekomej zwłoki we wszczęciu dochodzenia administracyjnego, oraz w zakresie, w jakim w celu orzeczenia oddalenia w pozostałej części skargi wniesionej w pierwszej instancji w pkt 3 sentencji, rozstrzyga się w nim w pkt 147–189 uzasadnienia w przedmiocie „zarzutu mobbingu podniesionego przez [Q]” oraz orzeka się w pkt 230 umorzenie postępowania w przedmiocie żądania stwierdzenia nieważności dotyczących jej sprawozdań z przebiegu kariery zawodowej, odpowiednio za okres od 1 stycznia do 31 października i od 1 listopada do 31 grudnia 2003 r. W pozostałej części odwołanie zostaje oddalone, a odwołanie wzajemne w pozostałej części zostaje częściowo oddalone, a częściowo odrzucone. Sprawa zostaje przekazana do Sądu do spraw Służby Publicznej do rozstrzygnięcia w przedmiocie żądań stwierdzenia nieważności wspomnianych sprawozdań z przebiegu kariery zawodowej oraz w przedmiocie kwoty zadośćuczynienia zasądzonej od Komisji na rzecz Q wyłącznie tytułem krzywdy, której doznała na skutek odmowy przez Komisję tymczasowego odseparowania od siebie stron konfliktu. Rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie.
Streszczenie
1. Odwołanie – Zarzuty – Dopuszczalność – Kwestie prawne – Kontrola powstania odpowiedzialności pozaumownej Unii
(art. 225A WE; statut Trybunału Sprawiedliwości, załącznik I, art. 11 ust. 1)
2. Urzędnicy – Skarga – Ramy proceduralne – Artykuł 236 WE oraz art. 90, 91 regulaminu pracowniczego
(art. 236 WE; regulamin pracowniczy, art. 90, 91)
3. Urzędnicy – Regulamin pracowniczy – Cel – Ustalenie wzajemnych praw i obowiązków w stosunkach między instytucjami a ich urzędnikami
(regulamin pracowniczy)
4. Urzędnicy – Pozaumowna odpowiedzialność instytucji – Przesłanki – Bezprawność – Pojęcie – Rozróżnienie między systemem odpowiedzialności Unii wobec jej urzędników a ogólnym systemem odpowiedzialności Unii i państw członkowskich w przypadku naruszenia prawa Unii
(art. 288 akapit drugi WE)
5. Urzędnicy – Skarga – Nieograniczone prawo orzekania – Zakres – Granice
(regulamin pracowniczy, art. 24, art. 90 ust. 2, art. 91 ust. 1)
6. Urzędnicy – Obowiązek wspomagania ciążący na administracji – Przesłanki – Zakres
(regulamin pracowniczy, art. 24 akapit pierwszy)
7. Urzędnicy – Skarga – Skarga o odszkodowanie lub zadośćuczynienie – Skarga z tytułu ciążącego na administracji obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej urzędnikowi przez osobę trzecią – Dopuszczalność – Przesłanka – Obowiązek wystapienia uprzednio do sądów krajowych
(regulamin pracowniczy, art. 12a ust. 3, art. 24 akapit drugi, art. 91)
8. Urzędnicy – Obowiązek wspomagania ciążący na administracji – Zakres stosowania – Zakres – Kontrola sądowa – Granice
(regulamin pracowniczy, art. 24 akapit pierwszy)
9. Urzędnicy – Organizacja służb – Obsadzanie stanowisk – Przeniesienie z urzędu – Uznanie administracyjne – Granice – Interes służby – Przestrzeganie zgodności między stanowiskiem a grupą zaszeregowania
(regulamin pracowniczy, art. 7 ust. 1, art. 24 akapit pierwszy)
10. Urzędnicy – Obowiązek wspomagania ciążący na administracji – Zakres
(regulamin pracowniczy, art. 24 akapit pierwszy)
11. Postępowanie – Bezwzględne przeszkody procesowe – Badanie z urzędu przez sąd – Przestrzeganie zasady kontradyktoryjności
(regulamin postępowania przed Sądem, art. 113; regulamin pracowniczy, art. 90, 91)
12. Urzędnicy – Skarga – Akt niekorzystny – Pojęcie – Decyzje wydane na podstawie sprawozdania z dochodzenia w następstwie postępowania prowadzonego na podstawie art. 86 regulaminu pracowniczego – Czynność przygotowawcza – Wyłączenie
(regulamin pracowniczy, art. 24, art. 86 ust. 3, załącznik IX, art. 3)
13. Urzędnicy – Skarga – Właściwość Sądu do spraw Służby Publicznej – Badanie przesłanek dopuszczalności
14. Urzędnicy – Skarga – Interes prawny – Ocena w chwili wniesienia skargi – Późniejsza utrata interesu prawnego – Umorzenie postępowania
(regulamin pracowniczy, art. 90, 91)
15. Urzędnicy – Skarga – Interes prawny – Skarga o stwierdzenie nieważności sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej – Urzędnik przeniesiony w stan spoczynku ze względu na trwałą całkowitą niezdolność do pracy w trakcie trwania postępowania poprzedzającego wniesienie skargi – Zachowanie interesu prawnego – Granice
(regulamin pracowniczy, art. 53, 78, 90, 91, załącznik VIII, art. 13–15)
16. Trybunał Sprawiedliwości – Wyroki – Wykładnia zasad prawnych
1. Z art. 225A traktatu WE i art. 11 ust. 1 załącznika I do statutu Trybunału Sprawiedliwości wynika, że odwołanie może zostać oparte wyłącznie na zarzutach wskazujących na naruszenie norm prawnych, z wyłączeniem jakiejkolwiek oceny okoliczności faktycznych.
Zatem w odwołaniu do Sądu dopuszczalne jest podniesienie naruszenia przesłanki powstania odpowiedzialności pozaumownej Unii polegającej na istnieniu niezgodnego z prawem zachowania.
(zob. pkt 24, 25, 27, 28)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C-352/98 P Bergaderm i Goupil przeciwko Komisji, 4 lipca 2000 r., Rec. s. I-5291, pkt 43, 44; Sąd, sprawa T-107/07 P Rossi Ferreras przeciwko Komisji, 12 marca 2008 r., Zb.Orz.SP s. I-B-1-5, II-B-1-31, pkt 29 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T-57/99 Nardone przeciwko Komisji, 10 grudnia 2008 r., Zb.Orz.SP s. I-A-2-83, II-A-2505, pkt 162–164
2. Spór o naprawienie szkody pomiędzy urzędnikiem a instytucją, w której ten urzędnik jest lub był zatrudniony, mieści się, jeśli u podstaw tego sporu leży stosunek pracy łączący zainteresowanego z instytucją, w zakresie stosowania art. 236 WE oraz art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego, natomiast znajduje się, w szczególności w kwestii dopuszczalności, poza zakresem stosowania zarówno art. 235 WE i art. 288 akapit drugi WE, jak i art. 46 statutu Trybunału.
(zob. pkt 40)
Odesłanie: Sąd, sprawa T-114/08 P Marcuccio przeciwko Komisji, 26 czerwca 2009 r., Zb.Orz.SP s. I-B-1-53, II-B-1-313, pkt 12 i przytoczone tam orzecznictwo
3. Regulamin pracowniczy stanowi sam w sobie autonomiczny instrument, który ma na celu wyłącznie regulację stosunków prawnych między instytucjami a urzędnikami przez ustalenie ich wzajemnych praw i obowiązków. W ten sposób regulamin pracowniczy stworzył w stosunkach pomiędzy instytucjami a urzędnikami równowagę we wzajemnych prawach i obowiązkach, której nie powinny naruszać ani instytucje, ani urzędnicy. Wspomniana równowaga pomiędzy wzajemnymi prawami i obowiązkami ma na celu zasadniczo ochronę więzi zaufania, która powinna istnieć pomiędzy instytucjami i urzędnikami w celu zagwarantowania obywatelom europejskim należytego wykonania zadań interesu ogólnego spoczywających na instytucjach.
(zob. pkt 41)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 167/86 Rousseau przeciwko Trybunałowi Obrachunkowemu, 31 maja 1988 r., Rec. s. 2705, pkt 13; Trybunał, sprawa C-274/99 P Connolly przeciwko Komisji, 6 marca 2001 r., Rec. s. I-1611, pkt 44 –47; Sąd, sprawa T-13/95 Kyrpitsis przeciwko KES, 18 kwietnia 1996 r., RecFP s. I-A-167, II-503, pkt 52; sprawa T-342/04 Adam przeciwko Komisji, 22 lutego 2006 r., Zb.Orz.SP s. I-A-2-23, II-A-2-107, pkt 34
4. W sporach pomiędzy instytucjami i urzędnikami prawo do odszkodowania jest uzależnione od łącznego wystąpienia trzech przesłanek: bezprawności zarzucanego instytucjom postępowania, rzeczywistego charakteru szkody oraz istnienia związku przyczynowego między zarzucanym postępowaniem a podnoszoną szkodą.
W odniesieniu do przesłanki bezprawności zachowania wymóg, aby zostało stwierdzone istnienie wystarczająco istotnego naruszenia normy prawnej, która przyznaje jednostkom określone uprawnienia, nie znajduje zastosowania. Dotyczy on bowiem wyłącznie odpowiedzialności odszkodowawczej Wspólnoty na mocy art. 288 akapit drugi WE oraz odpowiedzialności państw członkowskich za naruszenie prawa wspólnotowego. Natomiast w sporach dotyczących stosunków pomiędzy instytucjami a urzędnikami samo stwierdzenie niezgodności z prawem wystarczy, by uznać, że spełniona została pierwsza z trzech wymienionych przesłanek.
Różnica pomiędzy, z jednej strony, przesłankami powstania odpowiedzialności Wspólnoty za szkody wyrządzone swoim urzędnikom i byłym urzędnikom z powodu naruszenia przepisów regulaminu pracowniczego, a, z drugiej strony, przesłankami powstania odpowiedzialności Wspólnoty w stosunku do osób trzecich w związku z naruszeniem innych przepisów prawa wspólnotowego, znajduje bowiem uzasadnienie w świetle równowagi pomiędzy prawami i obowiązkami, którą w szczególności ustanowił regulamin pracowniczy w stosunkach pomiędzy instytucjami i urzędnikami, w celu zagwarantowania obywatelom europejskim należytego wykonania zadań interesu ogólnego spoczywających na instytucjach.
(zob. pkt 42–45)
Odesłanie: Sąd, sprawa T-82/91 Latham przeciwko Komisji, 9 lutego 1994 r., RecFP s. I-A-15, II-61, pkt 72; Sąd, sprawa T-172/00 Pierard przeciwko Komisji, 24 kwietnia 2001 r., Zb.Orz.SP s. I-A-91, II-429, pkt 34; Sąd, sprawa T-249/04 Combescot przeciwko Komisji, 12 września 2007 r., Zb.Orz. s. I-A-2-181, II-A-2-1219, pkt 49
5. Artykuł 91 ust. 1 zdanie drugie regulaminu pracowniczego podlega zdaniu pierwszemu w taki sposób, że przepis ten przyznaje sądowi Unii nieograniczone prawo orzekania wyłącznie w przypadku, w którym spór dotyczy zgodności z prawem aktu niekorzystnego w rozumieniu art. 90 ust. 2 regulaminu pracowniczego.
W związku z powyższym Sąd do spraw Służby Publicznej, do którego osoba, wobec której stosuje się regulamin pracowniczy, kieruje skargę dotyczącą zgodności z prawem aktu niekorzystnego, może, nawet z urzędu, na mocy nieograniczonego prawa orzekania, przyznać odszkodowanie tej osobie wyłącznie w przypadku, kiedy to odszkodowanie ma na celu naprawienie szkody, którą omawiana osoba poniosła na skutek niezgodności z prawem aktu niekorzystnego, będącego przedmiotem skargi lub przynajmniej szkody wynikającej z niezgodności z prawem, która ma ścisły związek z tym aktem.
W tym względzie nie może istnieć ścisły związek między, z jednej strony, wnioskiem o udzielenie wsparcia na podstawie art. 24 regulaminu pracowczniego, wskazującym na istnienie mobbingu ze strony przełożonych zainteresowanego, a z drugiej strony, dorozumianą decyzją odmowną w sprawie tego wniosku oraz wniosku o odszkodowanie ze względu na naruszenie przez daną instytucję obowiązku staranności. O ile bowiem fakty wskazywane we wniosku o udzielenie wsparcia powinny być analizowane jako działania dające się przypisać ich sprawcom, o tyle z takim przypadkiem nie mamy do czynienia, jeśli chodzi o dorozumianą decyzję odmowną, która jest aktem dającym się przypisać danej instytucji. Tymczasem niezgodne z prawem działanie przypisywane instytucji zaistniało przed podjęciem dorozumianej decyzji odmownej, a zatem nie może być uznane za pozostające w ścisłym związku ze wspomnianą decyzją.
Tym samym Sąd do spraw Służby Publicznej bez naruszenia art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego nie może rozstrzygnąć, czy pewne okoliczności wskazane we wniosku o udzielenie wsparcia, rozpatrywane łącznie, mogły być zakwalifikowane jako niezgodne z prawem działanie instytucji, które wyrządziło krzywdę skarżącemu i za które należy się zadośćuczynienie.
(zob. pkt 58, 63, 71–73)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C-12/05 P Meister przeciwko OHIM, 14 grudnia 2006 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 112–116; Trybunał, sprawa C-583/08 P Gogos przeciwko Komisji, 20 maja 2010 r., Zb.Orz. s. I-4469, pkt 49–53; Sąd, sprawa T-54/92 Schneider przeciwko Komisji, 1 grudnia 1994 r., RecFP s. I-A-281, II-887, pkt 49 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T-79/92 Ditterich przeciwko Komisji, 1 grudnia 1994 r., RecFP s. I-A-289, II-907, pkt 37 i przytoczone tam orzecznictwo
6. Obowiązek wspomagania, o którym mowa w art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, dotyczy obrony zapewnianej urzędnikom przez instytucję przed działaniami osób trzecich, a nie przed działaniami samej instytucji, których kontrola podlega innym postanowieniom regulaminu pracowniczego. Chociaż art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego został przyjęty przede wszystkim w celu ochrony urzędników przed atakami i złym traktowaniem ze strony osób trzecich, nakłada on również na administrację obowiązek udzielenia wsparcia w przypadku, kiedy działań, o których mowa w tym przepisie, dopuszcza się inny urzędnik.
(zob. pkt 66)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 18/78 V przeciwko Komisji, 14 czerwca 1979 r. Rec. s. 2093, pkt 15; Trybunał, sprawa 178/80 Bellardi-Ricci i in. przeciwko Komisji, 17 grudnia 1981 r., Rec. s. 3187, pkt 23; Trybunał, sprawa 98/81 Munk przeciwko Komisji, 25 marca 1982 r., Rec. s. 1155, pkt 21; Sąd, sprawa T-254/02 L przeciwko Komisji, 9 marca 2005 r., Zb.Orz. s. I-A-63, II-277, pkt 85 i przytoczone tam orzecznictwo
7. Dopuszczalność skargi o odszkodowanie wniesionej przez urzędnika na mocy art. 24 akapit drugi regulaminu pracowniczego jest uzależniona od wcześniejszego wyczerpania krajowych dróg odwoławczych, o ile zapewniają one skuteczną ochronę zainteresowanych osób i mogą doprowadzić do naprawy zarzucanej szkody.
W tym względzie szczególny system odpowiedzialności, będący systemem odpowiedzialności niezależnej od winy, ustanowiony przez wskazany przepis, opiera się na obowiązku administracji ochrony zdrowia i bezpieczeństwa swoich urzędników i pracowników przed atakami lub złym traktowaniem ze strony osób trzecich lub innych urzędników, których mogą paść ofiarą w trakcie pełnienia swoich obowiązków, w szczególności w formie mobbingu w rozumieniu art. 12a ust. 3 regulaminu pracowniczego.
(zob. pkt 67, 68)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C-365/05 P Schmidt-Brown przeciwko Komisji, 5 października 2006 r., niepublikowana w Zbiorze, pkt 78; Sąd, sprawa T-59/92 Caronna przeciwko Komisji, 26 października 1993 r., pkt 25, 68; ww. sprawa L przeciwko Komisji, pkt 148 i przytoczone tam orzecznictwo, pkt 143–146, 147–153
8. Na podstawie obowiązku wspomagania na mocy art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, administracja powinna, w obliczu zdarzenia zakłócającego porządek i spokój służby, interweniować z całą konieczną stanowczością i reagować z szybkością i starannością, jakiej wymagają okoliczności danego przypadku w celu ustalenia faktów i wyciągnięcia z nich stosownych konsekwencji, mając pełne rozeznanie w sprawie. Wystarczy, aby w tym celu urzędnik, który domaga się ochrony ze strony swojej instytucji, uprawdopodobnił rzeczywiste istnienie ataków, których stał się rzekomo obiektem. W obliczu takich informacji do danej instytucji należy podjęcie właściwych środków, a w szczególności przeprowadzenie dochodzenia administracyjnego w celu ustalenia faktów będących podstawą skargi, przy współpracy z osobą, która ją wnosi, bez czego nie może ona zająć ostatecznego stanowiska, w szczególności zaś zdecydować, czy należy odłożyć sprawę do akt bez nadawania jej dalszego biegu, czy też wszcząć postępowanie dyscyplinarne oraz, w razie potrzeby, zastosować kary dyscyplinarne.
Ponadto, kiedy do administracji wpłynie wniosek o udzielenie wsparcia, skierowany przez urzędnika na mocy art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego, jest ona również zobowiązana, w związku z obowiązkiem zapewnienia ochrony, który na nią nakłada ten artykuł, do podjęcia właściwych działań zapobiegawczych, takich jak zmiana miejsca zatrudnienia lub czasowe przeniesienie ofiary nękania, których celem jest zapewnienie jej ochrony przed powtórzeniem się działania opisanego we wniosku przez cały okres konieczny do przeprowadzenia dochodzenia administracyjnego. Zgodnie z takim celem polegającym na ochronie tego rodzaju środki nie mogą być uzależnione od istnienia wolnego stanowiska w strukturach służb.
Administracja korzysta bowiem z szerokiego zakresu uznania, pod kontrolą sądu Unii, w zakresie wyboru środków, zarówno tymczasowych, jak i ostatecznych, które należy podjąć na mocy art. 24 regulaminu pracowniczego. Kontrola Sądu Unii ogranicza się do zbadania, czy organ administracji utrzymał się w rozsądnych granicach i czy nie skorzystał ze swego uprawnienia dyskrecjonalnego w sposób oczywiście błędny.
(zob. pkt 84–86, 92)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 53/72 Guillot przeciwko Komisji, 11 lipca 1974 r. Rec. s. 791, pkt 3, 12, 21; Trybunał, sprawa 224/87 Koutchoumoff przeciwko Komisji, 26 stycznia 1989 r., Rec. s. 99, pkt 15, 16; Trybunał, sprawa 55/88 Katsoufros przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 9 listopada 1989 r., Rec. s. 3579, pkt 16; Trybunał, sprawa C-294/95 P Ojha przeciwko Komisji, 12 listopada 1996 r., Rec. s. 5863, pkt 40, 41 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T-136/98 Campogrande przeciwko Komisji, 5 grudnia 2000 r., RecFP s. I-A-267, II-1225, pkt 55; ww. sprawa L przeciwko Komisji, pkt 84 i przytoczone tam orzecznictwo
9. Decyzje o przeniesieniu w interesie służby, podejmowane na podstawie art. 7 ust. 1 regulaminu pracowniczego mają na celu zapewnienie należytego funkcjonowania służby, nawet jeśli są uzasadnione trudnościami w stosunkach międzyludzkich wewnątrz służby, i w konsekwencji podlegają szerokiemu uznaniu instytucji w zakresie organizacji ich służb w zależności od zadań, jakie są im wyznaczone, i w obsadzaniu stanowisk w celu ich realizacji personelem, który mają do dyspozycji, z zastrzeżeniem, że przy takim obsadzaniu stanowisk przestrzega się zgodności pomiędzy stanowiskiem i zaszeregowaniem urzędnika.
(zob. pkt 92)
Odesłanie: ww. sprawa Ojha przeciwko Komisji, pkt 40, 41 i przytoczone tam orzecznictwo
10. Obowiązek wspomagania na mocy art. 24 akapit pierwszy regulaminu pracowniczego nakłada na administrację obowiązek udzielenia odpowiedzi z wymaganą okolicznościami danego przypadku szybkością, w szczególności poprzez przeprowadzenie dochodzenia administracyjnego w celu ustalenia faktów będących podstawą skargi, przy współpracy z osobą, która ją wnosi. Jednakże powyższe nie wyklucza, że obiektywne powody, które mogą wynikać w szczególności z potrzeb organizacji dochodzenia, mogą uzasadniać opóźnienie w jego wszczęciu.
(zob. pkt 105)
Odesłanie: ww. sprawa Campogrande przeciwko Komisji, pkt 42, 53, 56
11. Na podstawie art. 113 regulaminu postępowania Sąd może w każdym czasie z urzędu badać, czy skarga jest niedopuszczalna ze względu na bezwzględne przeszkody procesowe.
W tym względzie, jako że przesłanki dopuszczalności skargi w trybie art. 90 i 91 regulaminu pracowniczego są bezwzględnie wiążące, do sądu Unii należy, w razie potrzeby, zbadanie ich z urzędu, pod warunkiem wcześniejszego wezwania stron do przedstawienia uwag.
(zob. pkt 129, 130)
Odesłanie: Trybunał, sprawa C-197/09 RX-II Wyjątkowa procedura ponownego rozpoznania wyroku M przeciwko EMEA, 17 grudnia 2009 r., Zb.Orz. s. I-12033, pkt 57 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T-498/07 P Krcova przeciwko Trybunałowi Sprawiedliwości, 8 czerwca 2009 r., Zb.Orz.SP. s. I-B-1-35, II-B-1-197, pkt 52 i przytoczone tam orzecznictwo
12. Dochodzenie prowadzone na podstawie art. 86 ust. 3 regulaminu pracowniczego w celu rozstrzygnięcia w przedmiocie wniosku o udzielenie wsparcia wniesionego przez urzędnika na mocy art. 24 regulaminu pracowniczego zostaje zakończone przyjęciem decyzji końcowej przez organ powołujący, podjętej na podstawie sprawozdania z dochodzenia administracyjnego, co wynika z art. 3 załącznika IX do regulaminu pracowniczego. To właśnie w chwili podjęcia tej decyzji naruszona zostaje sytuacja prawna urzędnika.
W tym względzie, w zakresie, w jakim decyzja odwołuje się do wniosków sprawozdania z dochodzenia administracyjnego, które zostało zakończone po przyjęciu dorozumianej decyzji odmownej w sprawie wniosku o udzielenie wsparcia i w ramach którego zarzuty zainteresowanego urzędnika zostały dokładnie zbadane, ostateczna decyzja organu powołującego powinna być traktowana nie jako decyzja jedynie potwierdzająca decyzję dorozumianą, ale jako decyzja, która ją zastępuje po ponownym zbadaniu sytuacji przez administrację.
(zob. pkt 137, 138)
Odesłanie: ww. sprawa Guillot przeciwko Komisji, pkt 21, 22, 36; Trybunał, sprawy połączone 36/81, 37/81 i 218/81 Seton przeciwko Komisji, 1 czerwca 1983 r., Rec. s. 1789, pkt 29–1; ww. sprawa L przeciwko Komisji, pkt 123; Sąd, sprawa T-154/05 Lo Giudice przeciwko Komisji, 25 października 2007 r., Zb.Orz.SP s. I-A-2-203, II-A-2-1309, pkt 47, 48
13. Nie można zarzucić sądowi Unii, że dokonał ustaleń faktycznych w ramach badania z urzędu przesłanek dopuszczalności wniosku o odszkodowanie, który został do niego skierowany w ramach takiej skargi w zakresie, w jakim wynikają one z pism zawartych w aktach sprawy, które zostały mu przedstawione przez strony w celu orzeczenia w kwestii ich żądań.
(zob. pkt 150)
14. Aby osoba, wobec której stosuje się regulamin pracowniczy, mogła dochodzić w ramach skargi na mocy art. 90 i 91 tego regulaminu stwierdzenia nieważności aktu dla niej niekorzystnego w rozumieniu art. 90 ust. 2, musi ona wykazać w chwili wniesienia skargi istniejący, aktualny i wystarczająco istotny interes prawny w uzyskaniu stwierdzenia nieważności takiego aktu. Interes taki wymaga, aby w wyniku uwzględnienia żądań skargi osoba ta mogła osiągnąć jakąś korzyść. Jako przesłankę dopuszczalności, interes prawny skarżącego należy oceniać w chwili wniesienia skargi. Jednakże aby osoba, wobec której stosuje się regulamin pracowniczy, mogła dalej prowadzić postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji organu powołującego, musi zachować osobisty interes w stwierdzeniu nieważności zaskarżonej decyzji. W tym względzie, wobec braku istniejącego interesu, skargę należy umorzyć.
(zob. pkt 156)
Odesłanie: Sąd, sprawa T-159/98 Torre i in. przeciwko Komisji, 24 kwietnia 2001 r., RecFP s. I-A-83, II-395, pkt 30, 31 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawa T-147/04 Ross przeciwko Komisji, 28 czerwca 2005 r., Zb.Orz.SP s. I-A-171, II-771, pkt 25 i przytoczone tam orzecznictwo; Sąd, sprawy połączone T-35/05, T-61/05, T-107/05, T-108/05 i T-139/05 Agne-Dapper i in. przeciwko Komisji i in., 29 listopada 2006 r., Zb.Orz.SP s. I-A-2-291, II-A-2-1497, pkt 35 i przytoczone tam orzecznictwo
15. Co się tyczy interesu urzędnika lub byłego urzędnika do wniesienia skargi o stwierdzenie nieważności sprawozdania z przebiegu kariery zawodowej, które go dotyczy, należy podnieść, że wspomniane sprawozdanie stanowi dokonywaną przez przełożonych wartościującą ocenę sposobu, w jaki urzędnik wykonywał powierzone mu obowiązki, oraz jego zachowania w ramach służby w danym okresie i że niezależnie od jego przyszłego użytku, stanowi ono formalny dowód na piśmie jakości pracy wykonanej przez zainteresowanego. Taka ocena nie polega wyłącznie na opisaniu zadań wykonanych podczas danego okresu, lecz obejmuje także ocenę przymiotów, jakimi podlegająca ocenie osoba wykazała się przy wykonywaniu swej działalności zawodowej. Tym samym każdy urzędnik ma prawo do tego, by jego praca została poddana sporządzonej rzetelnie i sprawiedliwie ocenie. W rezultacie, zgodnie z prawem do skutecznej ochrony sądowej urzędnikowi powinno w każdym wypadku przysługiwać prawo do podważenia sprawozdania z oceny go dotyczącej z uwagi na treść sprawozdania lub dlatego, że nie zostało ono sporządzone według norm ustalonych w regulaminie pracowniczym.
Ponadto urzędnik uznany przez komitet ds. inwalidztwa za trwale niezdolnego do pracy jest z urzędu przenoszony w stan spoczynku na podstawie art. 53 i 78 regulaminu pracowniczego, lecz jako że może on pewnego dnia zostać przywrócony na stanowisko w ramach instytucji Unii, zachowuje on interes do tego, aby dotyczące go sprawozdanie z przebiegu kariery zawodowej zostało sporządzone w duchu zasady słuszności, obiektywnie i zgodnie ze zwykłymi regułami oceny. W tym kontekście ogólny przepis art. 53 regulaminu pracowniczego należy czytać łącznie z przepisami szczególnymi art. 13–15 załącznika VIII do regulaminu pracowniczego. W sytuacji przywrócenia do służby sprawozdanie to byłoby użyteczne dla rozwoju kariery urzędnika w ramach jego jednostki organizacyjnej lub instytucji Unii.
Sytuacja może być odmienna wyłącznie w pewnych szczególnych przypadkach, w których badanie konkretnej sytuacji urzędnika uznanego za niezdolnego do pracy wykazuje, że nie będzie on już w stanie powrócić pewnego dnia do służby w instytucji, zważywszy np. na wnioski komitetu ds. inwalidztwa powołanego do zbadania jego sytuacji, z których wynika, że choroba, która doprowadziła do niezdolności do pracy tego urzędnika, miała charakter stały i że żadne badanie lekarskie nie będzie już konieczne lub na oświadczenia zainteresowanego urzędnika, z których wynika w każdym razie, że nie powróci on już do pełnienia swoich funkcji w ramach instytucji.
(zob. pkt 157–159)
Odesłanie: ww. sprawa Ross przeciwko Komisji, pkt 9, 32; Trybunał, sprawa C-198/07 P Gordon przeciwko Komisji, 22 grudnia 2008 r., Zb.Orz. s. I-10701, pkt 43, 51; ww. sprawa Combescot przeciwko Komisji, pkt 27, 29
16. Dokonana przez Trybunał wykładnia przepisu prawa Unii wyjaśnia i precyzuje, w razie potrzeby, znaczenie oraz zakres tego przepisu, tak jak należy go rozumieć i stosować lub jak należało go rozumieć i stosować od chwili jego wejścia w życie. Z powyższego wynika, że taka wykładnia danego przepisu powina również znajdować zastosowanie do stosunków prawnych powstałych przed wydaniem wyroku przez Trybunał, jeżeli spełnione są wszystkie pozostałe przesłanki wszczęcia przed właściwym sądem postępowania w sprawie związanej ze stosowaniem takiego przepisu. Uwzględniając te zasady, ograniczanie skutków wykładni dokonanej przez Trybunał jest kwestią wyjątkową.
(zob. pkt 164)
Odesłanie: Trybunał, sprawa 61/79 Denkavit italiana, 27 marca 1980 r., Rec. s. 1205, pkt 16, 17; Trybunał, sprawy połączone od C-367/93 do C-377/93 Roders i in., 11 sierpnia 1995 r., Rec. s. I-2229, pkt 42, 43