Keywords
Summary

Keywords

1. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Wykładnia rozporządzenia nr 40/94 i dyrektywy 89/104 – Prawo właściciela znaku towarowego do sprzeciwienia się używaniu przez osobę trzecią identycznego oznaczenia w odniesieniu do identycznych towarów – Używanie znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia i art. 5 dyrektywy – Sprzedaż, oferta sprzedaży lub reklama towarów, które znajdują się w państwie trzecim na rynku elektronicznym online przeznaczonym dla konsumentów w Unii

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 9; dyrektywa Rady 89/104, art. 5)

2. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Wykładnia rozporządzenia nr 40/94 i dyrektywy 89/104 – Wyczerpanie praw przyznanych przez znak towarowy – Przesłanki – Towar wprowadzony do obrotu we Wspólnocie lub w Europejskim Obszarze Gospodarczym

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 13 ust. 1; dyrektywa Rady 89/104, art. 7 ust. 1)

3. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Wykładnia rozporządzenia nr 40/94 i dyrektywy 89/104 – Prawo właściciela znaku towarowego do sprzeciwienia się używaniu przez osobę trzecią identycznego oznaczenia w odniesieniu do identycznych towarów – Używanie znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia i art. 5 dyrektywy – Dalsza sprzedaż pozbawionych opakowania perfum lub produktów kosmetycznych

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 9; dyrektywy Rady: 76/768, art. 6 ust. 1; 89/104, art. 5)

4. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Wykładnia rozporządzenia nr 40/94 i dyrektywy 89/104 – Prawo właściciela znaku towarowego do sprzeciwienia się używaniu przez osobę trzecią identycznego oznaczenia w odniesieniu do identycznych towarów – Używanie znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia i art. 5 dyrektywy – Reklama w ramach usługi odsyłania w Internecie

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 9 ust. 1 lit. a); dyrektywa Rady 89/104, art. 5 ust. 1 lit. a))

5. Zbliżanie ustawodawstw – Znaki towarowe – Wykładnia rozporządzenia nr 40/94 i dyrektywy 89/104 – Prawo właściciela znaku towarowego do sprzeciwienia się używaniu przez osobę trzecią identycznego oznaczenia w odniesieniu do identycznych towarów – Używanie znaku towarowego w rozumieniu art. 9 rozporządzenia i art. 5 dyrektywy – Pojęcie – Administrowanie rynkiem elektronicznym online – Wyłączenie

(rozporządzenie Rady nr 40/94, art. 9; dyrektywy: Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/31, art. 12–15; Rady 89/104, art. 5)

6. Zbliżanie ustawodawstw – Handel elektroniczny – Dyrektywa 2000/31 – Odpowiedzialność usługodawców będących pośrednikami – Hosting

(dyrektywa 2000/31 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 14 ust. 1)

7. Zbliżanie ustawodawstw – Egzekwowanie praw własności intelektualnej – Dyrektywa 2004/48 – Środki, procedury i środki naprawcze – Środki wynikające z decyzji odnośnie do meritum sprawy

(dyrektywa 2004/48 Parlamentu Europejskiego i Rady, art. 11)

Summary

1. W przypadku gdy towary opatrzone znakiem towarowym zarejestrowanym w państwie członkowskim Unii lub wspólnotowym znakiem towarowym, które znajdują się w państwie trzecim i nie były wcześniej przedmiotem sprzedaży w Europejskim Obszarze Gospodarczym lub w przypadku wspólnotowego znaku towarowego – w Unii, są sprzedawane przez przedsiębiorcę za pośrednictwem rynku elektronicznego online i bez zgody właściciela znaku konsumentowi przebywającemu na terytorium, dla którego zastrzeżono dany znak, lub stanowią przedmiot oferty sprzedaży lub reklamy zamieszczonej na takim rynku skierowanej do konsumentów przebywających na wspomnianym terytorium, rzeczony właściciel może sprzeciwić się tej sprzedaży, ofercie sprzedaży lub reklamie na podstawie reguł określonych w art. 5 pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych lub w art. 9 rozporządzenia 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego. Do sądów krajowych należy dokonanie, indywidualnie dla każdego przypadku, oceny, czy istnieją przesłanki pozwalające na stwierdzenie, że oferta sprzedaży lub reklama wyświetlona na rynku elektronicznym online dostępnym na wspomnianym terytorium jest skierowana do konsumentów tam przebywających.

Reguły ustanowione w dyrektywie 89/104 i w rozporządzeniu nr 40/94 znajdują zastosowanie wówczas, gdy okaże się, że oferta sprzedaży towaru markowego znajdującego się w państwie trzecim jest skierowana do konsumentów przebywających na terytorium objętym rejestracją znaku. W przeciwnym bowiem wypadku przedsiębiorcy, którzy z wykorzystaniem handlu elektronicznego oferują do sprzedaży na rynku online przeznaczonym dla konsumentów przebywających w Unii towary markowe znajdujące się w państwie trzecim, które można zobaczyć na ekranie i zamówić za pośrednictwem takiego rynku, nie będą mieli w odniesieniu do ofert sprzedaży tego rodzaju żadnego obowiązku podporządkowania się przepisom prawa Unii w dziedzinie własności intelektualnej. Taka sytuacja naruszałaby skuteczność (effet utile) tych reguł.

W tym względzie zgodnie z art. 5 ust. 3 lit. b) i d) dyrektywy 89/104 oraz art. 9 ust. 2 lit. b) i d) rozporządzenia nr 40/94 używanie przez osoby trzecie oznaczeń identycznych ze znakiem towarowym lub do nich podobnych, którego właściciel może zakazać, obejmuje używanie takiego oznaczenia w ofertach sprzedaży i w reklamie. Skuteczność wspomnianych reguł mogłaby zostać naruszona, gdyby używanie oznaczenia identycznego ze znakiem towarowym zarejestrowanym w Unii lub do niego podobnego w ofercie sprzedaży lub reklamie zamieszczonej w Internecie i skierowanej do konsumentów przebywających na terytorium Unii wymykało się spod ich stosowania tylko z tego względu, że osoba trzecia, od której pochodzi ta oferta lub reklama, ma siedzibę w państwie trzecim, że serwer serwisu internetowego, z którego korzysta ta osoba, znajduje się w takim państwie lub że towar będący przedmiotem wspomnianej oferty lub reklamy znajduje się w państwie trzecim.

Tymczasem sama dostępność serwisu internetowego na terytorium, dla którego zastrzeżono dany znak, nie może wystarczyć do wywiedzenia wniosku, że wyświetlone w nim oferty sprzedaży są skierowane do konsumentów przebywających na tym terytorium. Gdyby bowiem dostępność rynku elektronicznego online na wspomnianym terytorium wystarczała do objęcia wyświetlanych tam ogłoszeń zakresem stosowania dyrektywy 89/104 i rozporządzenia nr 40/94, serwisy i ogłoszenia, które mimo że ewidentnie skierowane są wyłącznie do konsumentów przebywających w państwach trzecich, są z technicznego punktu widzenia dostępne na obszarze Unii, zostałyby bezpodstawnie poddane prawu Unii.

(por. pkt 61–64, 67; pkt 1 sentencji)

2. Udostępnianie przez właściciela znaku towarowego autoryzowanym dystrybutorom opatrzonych tym znakiem egzemplarzy służących zaprezentowaniu konsumentom jego towarów w autoryzowanych punktach sprzedaży oraz opatrzonych tym znakiem pojemników, z których można pobierać małe ilości w celu podarowania ich konsumentom w formie bezpłatnej próbki, nie stanowi, w braku dowodów przeciwnych, wprowadzenia do obrotu w rozumieniu pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych lub rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego.

(por. pkt 73; pkt 2 sentencji)

3. Artykuł 5 pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych i art. 9 rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego należy interpretować w ten sposób, że właściciel znaku towarowego może, powołując się na przysługujące mu w związku z tym znakiem prawo wyłączne, sprzeciwić się dalszej sprzedaży perfum lub produktów kosmetycznych z tego powodu, że osoba dokonująca dalszej sprzedaży usunęła opakowanie z tych towarów, jeżeli konsekwencją takiego pozbawienia opakowania jest brak podstawowych informacji, dotyczących na przykład tożsamości producenta lub osoby odpowiedzialnej za sprzedaż produktu kosmetycznego. W przypadku gdy usunięcie opakowania nie powoduje braku takich informacji, właściciel znaku towarowego może niemniej sprzeciwić się temu, by perfumy lub produkt kosmetyczny opatrzone należącym do niego znakiem podlegały dalszej sprzedaży bez opakowania, o ile wykaże, że usunięcie opakowania miało negatywny wpływ na wizerunek produktu i tym samym na reputację znaku.

Jeśli wziąć pod uwagę różnorodność gamy perfum i produktów kosmetycznych, kwestia, czy pozbawienie takiego produktu opakowania negatywnie wpływa na wizerunek tego ostatniego i w ten sposób na reputację znaku towarowego, którym został opatrzony, winna podlegać ocenie a casu ad casum. W istocie wygląd perfum lub produktu kosmetycznego bez opakowania może czasami nie mieć wpływu na związany z tym produktem wizerunek prestiżu i luksusu, podczas gdy w innych wypadkach usunięcie opakowania skutkuje właśnie naruszeniem tego wizerunku. Takie naruszenie może mieć miejsce, w przypadku gdy opakowanie zewnętrzne przyczynia się w równym, a nawet wyższym stopniu niż sam flakon lub pojemnik do prezentacji wizerunku produktu wykreowanego przez właściciela znaku i jego autoryzowanych dystrybutorów. Może się również zdarzyć, że brak niektórych lub wszystkich informacji wymaganych przez art. 6 ust. 1 dyrektywy 76/768, w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich dotyczących produktów kosmetycznych, będzie działał na szkodę wizerunku produktu. To do właściciela znaku towarowego należy dowiedzenie istnienia okoliczności stanowiących takie naruszenie.

Ponadto znak towarowy, którego podstawową funkcją jest zagwarantowanie konsumentowi tożsamości pochodzenia danego towaru, służy w szczególności potwierdzeniu, że wszystkie oznaczone nim znaki zostały wyprodukowane lub dostarczone pod kontrolą jednego przedsiębiorstwa, któremu można przypisać odpowiedzialność za ich jakość. W przypadku braku określonych informacji wymaganych przez prawo, takich jak wskazanie tożsamości producenta lub osoby odpowiedzialnej za sprzedaż produktu kosmetycznego, naruszona zostaje pełniona przez znak funkcja wskazywania pochodzenia, ponieważ taki znak zostaje pozbawiony swego podstawowego skutku, jakim jest zagwarantowanie, że oznaczone nim towary dostarczane są pod kontrolą jednego przedsiębiorstwa, któremu można przypisać odpowiedzialność za ich jakość.

Ponadto kwestia, czy oferowanie do sprzedaży lub sprzedaż towarów markowych bez opakowania zewnętrznego i w wyniku tego bez dostarczenia informacji wymaganych na podstawie art. 6 ust. 1 dyrektywy 76/768 jest karalna w prawie krajowym, nie może wpływać na stosowanie przepisów prawa Unii w dziedzinie ochrony znaków towarowych.

(por. pkt 78–83; pkt 3 sentencji)

4. Artykuł 5 ust. 1 lit. a) pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych i art. 9 ust. 1 lit. a) rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, należy interpretować w ten sposób, że właściciel znaku towarowego jest uprawniony zakazać operatorowi rynku elektronicznego online prowadzenia bez jego zgody, za pomocą identycznego z tym znakiem słowa kluczowego wybranego przez owego operatora w ramach usługi odsyłania w Internecie, reklamy oznaczonych tym znakiem towarów sprzedawanych na wspomnianym rynku, jeżeli taka reklama nie pozwala lub z trudnością pozwala właściwie poinformowanemu i dostatecznie uważnemu internaucie na zorientowanie się, czy owe towary pochodzą od właściciela znaku lub z przedsiębiorstwa powiązanego z nim gospodarczo, czy też przeciwnie, od osoby trzeciej.

W zakresie, w jakim operator rynku elektronicznego online zastosował słowa kluczowe odpowiadające znakom towarowym by służyły one promocji ofert sprzedaży towarów markowych pochodzących od klientów-sprzedających, używał ich on dla towarów lub usług identycznych z tymi, dla których owe znaki zostały zarejestrowane. W tym względzie, wyrażenie „dla towarów lub usług” nie odnosi się wyłącznie do towarów lub usług osób trzecich, które używają oznaczeń odpowiadających znakom towarowym, ale może także oznaczać towary lub usługi innych osób. W istocie okoliczność, że przedsiębiorca używa oznaczenia odpowiadającego znakowi towarowemu dla towarów, które nie są jego w tym znaczeniu, że nie posiada on do nich żadnego tytułu prawnego, nie stoi jako taka na przeszkodzie temu, by używanie to było objęte zakresem stosowania art. 5 dyrektywy 89/104 i art. 9 rozporządzenia nr 40/94.

Jeżeli chodzi konkretnie o sytuację, w której usługodawca używa oznaczenia odpowiadającego znakowi towarowemu należącemu do innego podmiotu w celu promocji towarów, które jeden z jego klientów sprzedaje za pomocą tej usługi, takie używanie mieści się w zakresie stosowania art. 5 ust. 1 dyrektywy 89/104 i art. 9 ust. 1 rozporządzenia nr 40/94, jeżeli odbywa się w sposób, który powoduje powstanie związku między danym oznaczeniem a ową usługą.

(por. pkt 91, 92, 97; pkt 4 sentencji)

5. Operator rynku elektronicznego online nie używa, w rozumieniu art. 5 pierwszej dyrektywy 89/104 o znakach towarowych i art. 9 rozporządzenia nr 40/94 w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, oznaczeń identycznych ze znakami towarowymi lub do nich podobnych, które ukazują się w ofertach sprzedaży wyświetlanych w jego serwisie.

W istocie „używanie” przez osobę trzecią oznaczenia identycznego ze znakiem towarowym lub do niego podobnego w rozumieniu art. 5 dyrektywy 89/104 i art. 9 rozporządzenia nr 40/94 wymaga co najmniej, by oznaczenie to było wykorzystywane przez tę osobę w ramach jej własnej działalności handlowej. Okoliczność, że taka osoba trzecia świadczy usługę polegającą na umożliwieniu swym klientom przedstawienia w swoim serwisie – w kontekście prowadzonej przez nich działalności handlowej polegającej na przykład na oferowaniu do sprzedaży – oznaczeń odpowiadających znakom towarowym, nie oznacza, że podmiot świadczący taką usługę sam używa rzeczonych oznaczeń w rozumieniu przyjętym przez ustawodawstwo Unii. Wynika stąd, że używanie oznaczeń identycznych ze znakami towarowymi lub do nich podobnych w ofertach sprzedaży wyświetlanych w serwisie rynku elektronicznego online jest dokonywane przez klientów-sprzedających operatora tego rynku, a nie przez samego operatora.

W zakresie, w jakim operator rynku elektronicznego online umożliwia swym klientom takie używanie, jego rola nie może być oceniana na podstawie przepisów dyrektywy 89/104 i rozporządzenia nr 40/94, lecz winna być rozpatrywana przez odniesienie do innych przepisów, na przykład tych zawartych w dyrektywie 2000/31 w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego („dyrektywy o handlu elektronicznym”), a w szczególności w jej rozdziale II sekcja 4, która to sekcja dotyczy „odpowiedzialności usługodawców będących pośrednikami” w handlu elektronicznym i obejmuje art. 12–15 tej dyrektywy.

(por. pkt 102–105; pkt 5 sentencji)

6. Artykuł 14 ust. 1 dyrektywy 2000/31 w sprawie niektórych aspektów prawnych usług społeczeństwa informacyjnego, w szczególności handlu elektronicznego w ramach rynku wewnętrznego („dyrektywy o handlu elektronicznym”) należy interpretować w ten sposób, że ma on zastosowanie do operatora rynku elektronicznego online, jeżeli nie odgrywa on czynnej roli, która mogłaby mu pozwolić na powzięcie wiedzy o przechowywanych danych lub na sprawowanie nad nimi kontroli.

Wspomniany operator odgrywa taką rolę, jeżeli udziela wsparcia polegającego w szczególności na optymalizacji prezentacji konkretnych ofert sprzedaży lub na ich promocji.

Jeżeli operator rynku elektronicznego online nie odgrywa czynnej roli w znaczeniu opisanym w akapicie powyżej i będące przedmiotem jego działalności świadczenie usług jest objęte w konsekwencji zakresem stosowania art. 14 ust. 1 dyrektywy 2000/31, to wciąż w okolicznościach sprawy mogącej zakończyć się zasądzeniem odszkodowania nie może on powołać się na zwolnienie z odpowiedzialności przewidziane w tym przepisie, jeżeli wiedział o stanie faktycznym lub okolicznościach, na podstawie których przedsiębiorca wykazujący należytą staranność powinien stwierdzić bezprawność danych ofert sprzedaży, i w przypadku posiadania takiej wiedzy nie podjął niezwłocznie działań stosownie do art. 14 ust. 1 lit. b) tej dyrektywy.

(por. pkt 123, 124; pkt 6 sentencji)

7. Artykuł 11 zdanie trzecie dyrektywy 2004/48 w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej należy interpretować w ten sposób, że wymaga on od państw członkowskich zapewnienia, że sądy krajowe właściwe w zakresie ochrony praw własności intelektualnej będą mogły nakazać operatorowi rynku elektronicznego online podjęcie działań, które przyczynią się nie tylko do zaprzestania naruszeń tych praw przez użytkowników owego rynku, ale także do zapobieżenia nowym naruszeniom tego rodzaju. Owe nakazy muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, a ponadto nie mogą tworzyć ograniczeń w handlu prowadzonym zgodnie z prawem.

(por. pkt 144; pkt 7 sentencji)